________________
આઠમા દિવસે જ્યારે ગુરુ તેને હોશમાં લાવ્યા ત્યારે નરેન્દ્રે કહ્યું : ગુરુદેવ ! આ જન્મમાં, કહો કે પૂરા ભવચક્રમાં, હું હોશમાં રહ્યો હોઉં એ ગાળો આટલો જ હતો. આપે આપ્યો'તો એ; હવે મને બેહોશીની દુનિયામાં કેમ લઈ જાવ છો ?
વ્યાખ્યા આખી પલટાઈ ગઈ. પૂરું શીર્ષાસન. જે જાગરણ પહેલાં લાગતું હતું – પદાર્થોમાં ને વ્યક્તિઓના સંસારમાં ઊલઝી જવાનું – તે હવે બેહોશી લાગે છે. જે બેહોશી લાગતી પહેલાં, ટ્રાન્સમાં જવાની - ધ્યાનમાં ઊતરવાની ક્ષણો - એ હવે લાગે છે હોશની ક્ષણો.
સમાધિ.
ધ્યાતા - ધ્યાન કરનારની ચેતના ધ્યેયાકાર બની જાય એ છે સમાધિ. “ધ્યાતા થાકે ધ્યાનમેં.’
મહોપાધ્યાય શ્રી યશોવિજય મહારાજ આ ક્ષણોનું ચિત્રણ આપતાં કહે છે : ધ્યાતા ધ્યેય ધ્યાન ગુણ એકે, ભેદ છેદ કરશું હવે ટેકે; ક્ષીર નીર પરે તુમસું મિલશું, વાચક જસ કહે હેજે હળશું.'
ધ્યાતા એક બાજુ છે, સામે છે ધ્યેય; વચ્ચે છે ધ્યાન. એક ક્ષણ એવી આવે છે જ્યારે ધ્યાતા ધ્યેયમાં ડૂબી જાય છે, પોતાની ચેતનાને એ ધ્યેયાકારે પરિણત કરે છે. આને થોડો સમય માટેની અભેદાનુભૂતિ કહે છે.
એ અનુભવ માટે સદ્ગુરુને પ્રાર્થના કરતાં સાધક કહે છે ઃ ‘ઐસા ચિદ્રસ દિઓ ગુરુમૈયા, પ્રભુ સે અભેદ હો જાઉં મૈં.’
ચિદ્રસ. ભીતરની દુનિયાનો આસ્વાદ અલપ-ઝલપ થઈ રહે. પછી એની જ ઝંખના. અને એ ઝંખનાની નદીને કિનારે કિનારે પરમ તત્ત્વ સાથેની
અભેદાનુભૂતિ.
સમાધિ શતક
| ૭૭
