________________
સર્વસ્વીકાર.
દુઃખનો પણ સ્વીકાર. સુખનો પણ સ્વીકાર. દુઃખો પ્રત્યે અણગમો નહિ, સુખો પ્રત્યે રાગ નહિ. ઉદાસીનભાવ પૂર્વકનો માત્ર સ્વીકાર.
કષ્ટોનો સ્વીકાર એટલા માટે કે સાધનામાર્ગે આવતાં કષ્ટોથી ડરીને સાધક સાધનાને છોડી ન દે. કષ્ટોથી અભ્યસ્ત દશા સર્જાઈ છે ને !
મિર્ઝા ગાલીબનો એક શેર છે; જેમાં તેઓ કહે છે કે માર્ગ કાંકરાથી ભરપૂર હતો, પગે ફરફોલાં ભરાઈ ગયેલાં. ત્યાં જ આગળનો માર્ગ કાંટાથી ભરેલો આવ્યો. ને સાધક પ્રસન્ન થયો : ચાલો, ફરફોલાં ફૂટી જશે !
માર્ગથી હટવાની, પાછા ફરવાની વાત અહીં નથી.
આ સન્દર્ભમાં આ કડી સ્મરવી ગમશે :
તાતેં દુઃખસું ભાવિએ,
આપ શક્તિ અનુસાર;
તો દૃઢતર હુઈ ઉલ્લસે,
જ્ઞાન ચરણ આચાર...
કષ્ટોથી, સાધનામાર્ગમાં આવતાં સંકટોથી ડરવાની વાત નહિ હોય ત્યારે સાધકની જ્ઞાનદશા અને ચરણદશા દઢતર થાય છે.
સાધનામાર્ગે હવે ચાલ્યા જ કરો, ચાલ્યા જ કરો. ‘રૈવેતિ પરૈવેતિ; રાતિ
વરતો મા.'...
સમાધિ શતક
|૯૦
