________________
ઉત્તરો બે પ્રકારના થયા. એક થયો ભક્તના સન્દર્ભે, બીજો થયો સાધકના સન્દર્ભે.
ભક્તના સન્દર્ભે પહેલો ઉત્તર છે. પ્રભુ પ્રિયતમ બન્યા. પ્રભુ જ ગમે. એ સિવાય બીજું કોઈ નહિ. તમે પ્રભુના બની ગયા.
બીજો ઉત્તર થયો સાધકના સન્દર્ભે. પ્રભુના આજ્ઞાદેહની ભક્તિ તે પ્રભુની ભક્તિ. અને આજ્ઞાદેહની ભક્તિ એટલે રાગ-દ્વેષ-અહંકારની શિથિલતા. બીજા ઉત્તરમાં આ સન્દર્ભ મળ્યો.
પ્રભુભક્તિની રીતોની આ મોહક વાતોની પૃષ્ઠભૂ પર જ આ કડી વહી આવી છે :
રનમે લરતે સુભટ જ્યું,
ગિને ન બાનપ્રહાર; પ્રભુરંજનકે હેતુ સ્યું,
જ્ઞાની અસુખ પ્રચાર...
યુદ્ધમાં લડતો સુભટ જેમ બાણોના પ્રહારને ગણતો નથી. તેમ પ્રભુને પ્રસન્ન કરવા માટે જ્ઞાની સાધક દુઃખોને ગણતો નથી.
હકીકતમાં, અહીં દુ:ખ સુખ જેવું લાગશે. ‘એણે’ કહ્યું છે ને ! એણે કહ્યું છે, તે જ કરવું છે. પ્રભુ પરનો પ્રેમ પ્રભુની આજ્ઞા પ્રમાણે થતાં કાર્યોમાં દિવ્ય આનંદને પનપાવશે. આને જ પ્રીતિ અનુષ્ઠાન કહેવાય છે.
પૌષધમાં એક આરાધક પ્રતિલેખન વસ્ત્રોનું કરતો હોય. એક રૂમાલને વિધિપૂર્વક પડિલેહે તો ૨૦-૨૫ સેકન્ડ લાગે. પણ એ વખતે ‘મારા ભગવાને
સમાધિ શતક
|૯૫
