________________
જયંતીભાઈએ હવે કાંગડી ગુરુકુળ જવા માટે પ્રસ્થાનનો વિચાર કર્યો. કાંગડી ગુરુકુળ બજારથી લગભગ દસ કિલોમીટર દૂર હતું. આપણા તરુણ અગિયાર વાગે કાંગડી જવા માટે ચાલવા માંડ્યા. અત્યારે તેના પગમાં જોર હતું. બસ, કાંગડી ગુરુકુળ પહોંચ્યા પછી કોઈ પ્રશ્ન જ નહીં રહે. ત્યાં બધી સગવડતા છે. ભણવાનો પૂરો અવકાશ અને મોકળાશ છે. ત્યાંના અધ્યક્ષ વચન આપી ગયા છે, એટલે બધું પાર ઊતરશે. આમ તરુણ એક મીઠું મધુર સ્વપ્ન સેવતો આગળ વધતો જાય છે. પણ એક નાનકડું વિઘ્ન આવતાં થોડી મિનિટોમાં કેવો નકશો બદલાઈ જાય છે! આંધી અને પરિવર્તન :
આ ભ્રમણશીલ તરુણની લગામ પ્રકૃતિના પરિબળ પોતાના હાથમાં લે છે. એકાએક આકાશમાં વાદળ ચડી આવ્યાં. વીજળીનો ગડગડાટ થવા લાગ્યો. ઠંડી હવા ફૂંકાવા લાગી. તરુણને ખબર ન હતી કે આને આંધી કહેવાય. જોરદાર આંધી આવે ત્યારે માણસો ભાગવા માંડે. દુકાનના દરવાજા બંધ થઈ જાય. જીવ બચાવવા માટે સૌ પ્રયાસ કરે. આંધી આવી એટલે માણસો ભાગવા માંડ્યા. દુકાનો ફટાફટ બંધ થવા લાગી. જેને જ્યાં આશ્રય મળ્યો ત્યાં સૌ ઊભા રહી ગયા. આપણા વૈરાગી પણ ડરીને કોઈ દુકાનમાં ભરાઈ બેઠા. આંધી એકાદ કલાક ચાલી. હવાના ઠંડા ઝપાટા લોહી થંભાવી દેતા હતા. ઠંડીથી શરીર કંપકંપાવા માંડ્યું. ભૂખને કારણે અશક્તિ હતી જ. ધાબળો બિચારો યથાસંભવ રક્ષા કરી રહ્યો હતો.
જયંતીભાઈને હવે ખબર પડી કે આ આંધી છે. તેમની હિંમત ભાંગવા લાગી. તેને થયું કે આમ એકલા ચાલીને કાંગડી ગુરુકુળ પહોંચાશે નહીં. મન હિંમત હારી ગયું. નાની વયના કારણે બાળસહજ ભયથી મન ઘેરાઈ ગયું. કાંગડી ગુરુકુળ તેમના હાથથી છૂટી જાય છે અને સદાને માટે એક નવો માર્ગ ખૂલી જાય છે.
આંધી શમી જતાં કાંગડી ગુરુકુળનો વિચાર પણ શમી ગયો. એક આંધીએ જીવનમાં કેવો ઝંઝાવાત સર્જી દીધો. આ એક અદ્ભુત ઘટના હતી, જેમાં કાળબળે પોતાનું કામ કર્યું હતું. વૈરાગીનું મન કિંકર્તવ્યવિમુખ હતું. હિંમત હારી જતા તેણે પુનઃ હરિદ્વાર પાછા ફરવાનો નિર્ણય લીધો. કાંગડી છૂટવું તે છૂટવું. હાથથી નીકળી ચૂક્યું પણ મનમાં રહી ગયું !
પૂ. ગુરુદેવ કહે છે કે અહો, એ કેવી પરિસ્થિતિ હતી ! કાંગડી ગુરુકુળ આર્યસમાજનું મોટું કેન્દ્ર હતું. જો કાંગડી ગુરુકુળ પહોંચ્યા હોત તો ત્યાં વેદ-વેદાંતનો ઊંડો અભ્યાસ કરી, આર્યસમાજની શિક્ષા મેળવી, આર્યસમાજના ઉચ્ચ કોટિના સાધુ થવાનો અવસર ઊભો થાત. આર્યસમાજે સ્વામી દયાનંદના નેતૃત્વ હેઠળ ભારતીય સંસ્કૃતિનો ઉદ્ધાર કર્યો અને ભારતની અપૂર્વ સેવા કરી હતી. તેમના મનમાં એટલી હિંમત હતી કે જો આર્યસમાજમાં દીક્ષા લીધી હોત તો સમાજની અપૂર્વ સેવા કરવાનો યોગ પ્રાપ્ત થાત. તેમને આર્યસમાજના સંત થવાની ઘણી હોંશ હતી. પરંતુ આ નાનકડી આંધીએ એમની કલ્પના પર પાણી ફેરવી નાખ્યું. પ્રકૃતિના પરિબળે
સાધુતાનું શિખર અને માનવતાની મહેંક 3 46
