________________
હતી. તેમની પાસે કોઈ બચત હોતી નથી અને ચાલુ દિવસોમાં કામ મળવું બંધ થઈ ગયું હતું. જાન્યુઆરી મહિનાથી જ પાણીની મોટી અછત ઊભી થઈ હતી.
બિહા૨નો આ દુકાળ ઘણો જ વિષમ હતો. તેની નોંધ પૂરા ભારત અને ભારત બહાર પણ લેવામાં આવી હતી. પૂ. જયંતમુનિજીએ અહિંસા નિકેતનના માધ્યમથી દુષ્કાળ પીડિતો માટે મોટા પાયે રાહત કાર્ય શરૂ કરવાનો નિર્ણય કર્યો.
દુષ્કાળ ભયંકર હતો. બિહારના મોટા ભાગના જિલ્લા દુષ્કાળની ભીંસમાં આવી ગયા હતા. માઈલો સુધી સૂકી જમીન આંખને દઝાડતી હતી. રાહત માંગનારાઓની કતાર લંબાતી જતી હતી. કામ મોટું હતું અને સગવડ સીમિત હતી. મુનિશ્રી સામે મોટો પ્રશ્ન હતો કે આ સંજોગોમાં શું કરવું અને કેટલું કરવું? મુનિશ્રીએ પુષ્પાદેવી અને વિમલ પ્રસાદ જૈન સાથે વિચારણા કરી. તેમણે ૨હેલાનાં ગુજરાતી કુટુંબો અને શ્રી શ્રી લક્ષ્મી નારાયણ ટ્રસ્ટના શ્રી જશવંતભાઈ વોરા સાથે પણ મંત્રણા કરી. સૌએ રાહતકાર્યમાં સહયોગ આપવાની બાંહેધારી આપી. પ્રાથમિક ફંડ ઊભું કરવા માટે શ્રી જશવંતભાઈ વોરાએ એ જ ક્ષણે ૫૦,૦૦૦ રૂપિયા ફાળવ્યા.
રાહતકાર્ય:
બિહારના દુકાળની પૂરા ભારતમાં ચિંતા હતી. અનેક સમાજસેવાની સંસ્થાઓ બિહારમાં રાહતકાર્ય શરૂ કરવા માટે તત્પર હતી. અમદાવાદની સંસ્થા ‘સદ્વિચાર મંડળ' પણ બિહારમાં પોતાની સેવા આપવા માટે તૈયાર હતી. ડૉ.. ૨મણીકભાઈ દોશી બિહારની પીડિત જનતા માટે સહાનુભૂતિ ધરાવતા હતા. તેઓને પણ સેવાના કાર્ય માટે યોગ્ય કેન્દ્રની જરૂરત હતી. ડૉ. રમણીકભાઈ દોશી અને અહિંસા નિકેતનને પરસ્પર સહયોગનો અવસર મળતાં રાહતકાર્યને વધુ વેગ મળ્યો.
સવિચા૨ મંડળ તરફથી પ્રીતિબહેન પણ અમદાવાદથી આવ્યાં હતાં. તેમણે પત્રવ્યવહારનું મહત્ત્વનું કામ ઉપાડી લીધું. તેમણે દાન આપી શકે તેવી ૧૦૦ સંસ્થાઓની યાદી તૈયાર કરી. એક જ દિવસમાં તેમણે ૯૦ સંસ્થાઓને દાનની અપીલના પત્રો લખીને રવાના કર્યા. તેમના પ્રયાસથી વિભિન્ન સ્થાનકવાસી જૈન સમાજ પાસેથી ૩ લાખ રૂપિયા રાહતકાર્ય માટે ભેટ મળ્યા અને જરૂ૨ પડે તો વધુ સહાયનાં વચન પણ મળ્યાં.
બિહારના આ કારમા દુષ્કાળની ભીંસમાં કરોડો માણસો સપડાઈ ગયા હતા. તેથી રાહતનું કામ પણ એટલું જ વ્યાપક સ્તરે કરવું જરૂરી હતું. તે માટે પૂરતી નાણાકીય જોગવાઈ અને સંનિષ્ઠ સેવાભાવીઓની જરૂરત હતી. વ્યવસ્થિત આયોજન પણ એટલું જ જરૂરી હતું. બધી વ્યવસ્થા કરતા શ્રી જયંતમુનિને ત્રણ મહિના લાગ્યા. માર્ચ માસથી યોજના ઘડવી શરૂ કરી હતી, જ્યારે કૅમ્પ જૂન માસથી શરૂ કરી શકાયા.
શ્રી હરચંદમલજી જૈન ટ્રસ્ટ, રતનલાલજી જૈન ટ્રસ્ટ, શ્રી શ્રી લક્ષ્મી નારાયણ ટ્રસ્ટ, વિભિન્ન સાધુતાનું શિખર અને માનવતાની મહેંક I 418
