________________
શ્રી જયંતમુનિજી કહે છે કે ટાંકાની વાત શાસ્ત્રોમાં વાંચી હતી, પરંતુ હજુ પ્રત્યક્ષ જોવાનો પ્રસંગ આવ્યો ન હતો. ધોળકાના ટાંકા જોયા પછી તેની સ્પષ્ટ પ્રતીતિ થઈ. જોકે જૂનાગઢમાં પણ આવા ટાંકા બનાવવાની પ્રથા હતી અને માણસો ટાંકાથી પાણી મેળવતા તેવું સાંભળ્યું છે. ભારતમાં જ્યાં જ્યાં પાણી ન મળે ત્યાં ત્યાં ટાંકા બનાવવાની પ્રથા પ્રચલિત છે. આકાશનું શુદ્ધ પાણી ખરેખર ગંગાજળ જેવું નિર્મળ હોય છે. ભગીરથે આકાશમાંથી ગંગા ઉતારી તેનો કદાચ તેવો અર્થ થઈ શકે છે કે ગંગોત્રીમાં જમા થતું વર્ષનું પાણી ગંગા રૂપે આખા દેશની સિંચાઈ કરે છે.
ગુજરાતમાં પ્રવેશ :
ધોળકામાં એક દિવસની સ્થિરતાના મધુર અનુભવો સાથે મુનિરાજો નડિયાદના રસ્તેથી ગુજરાતમાં પ્રવેશ્યા. અમદાવાદ અને વીરમગામ ડાબા હાથ તરફ છૂટી ગયા. કાઠિયાવાડથી ગુજરાત જવાના બે માર્ગો પ્રસિદ્ધ છે ઃ (૧) વીરમગામ-અમદાવાદ થઈને (૨) ધોળકા-ધંધુકા થઈને. ધોળકાધંધુકાનો રસ્તો ટૂંકો હોવાથી પદયાત્રીઓ માટે સુગમ છે. તેથી મુનીશ્વરોએ કાઠિયાવાડથી બહાર નીકળવા માટે ધોળકા-ધંધુકાનો રસ્તો લીધો અને ૧૯૪૮ની સાતમી એપ્રિલે નડિયાદ પધાર્યા. કોમી રમખાણના અવશેષ :
મુનિમંડળ નડિયાદના જૈન ઉપાશ્રયમાં પધાર્યા. નડિયાદના જૈન દેરાસરમાં બિરાજમાન વૃદ્ધ સંતનાં પણ દર્શન થયાં. તેઓએ હાર્દિક સ્વાગત કર્યું. તેમણે શ્રી જયંતમુનિને વિશેષરૂપે આશીર્વાદ આપ્યા. નડિયાદમાં ઘણા પાટીદારો જૈન ધર્મ પાળે છે. તેઓ સંગઠિત પણ છે. સાધન-સંપન્ન હોવાથી બધી રીતે લાભ પણ લઈ શકે છે. ત્યાંના જૈન ઑફિસર દર્શન કરવા માટે આવ્યા. તેઓએ ગુજરાતની ભૂમિની દાહોદ સુધીના રસ્તાની વિગત આપી.
નડિયાદ પછીનો પ્રદેશ ખેતીપ્રધાન હતો. ચારે તરફ હરિયાળી હતી. ચરોતરના સંતપ્રેમી માણસોનો પરિચય થવાથી વિહાર ઘણો સુખરૂપ બની ગયો હતો. તેમાં વળી છગનભાઈ દોશી પોતાની મીઠી ભાષાથી સૌનાં દિલ જીતી લેતાં હતાં. તે જગ્યાએ જગ્યાએ દરેક જાતની તૈયારી રાખી સંતોને સાતા ઉપજાવતા હતા. ઉમરેઠમાં જનતાએ ખૂબ સ્નેહ આપ્યો.
અહીંથી નાનાં ગામોનો સ્પર્શ કરી, ડાકોર, ઠાસરા થઈને ગોધરા પહોંચવાનું હતું. જ્યાં જ્યાં હિંદુ-મુસ્લિમની મિશ્ર વસ્તી હતી, પાસેપાસે ઘરો હતાં, ત્યાં ૧૯૪૭ના દેશવ્યાપી કોમી રમખાણની દુઃખદ સ્મૃતિ જોવા મળતી હતી. અર્ધા બળેલાં ઘરોનાં અવશેષ પડ્યાં હતાં. અનેક સ્થળે હજી ભડભડતી આગ નજરે ચડતી હતી. મનુષ્ય ધર્મના નામે કેવા અનર્થ આચરી શકે છે તેની આ મકાનો સાક્ષી આપી રહ્યા હતા. ખરું પૂછો તો આ અધર્મનું અને કોમી ઝનૂનનું યુદ્ધ છે.
સાધુ તો ચલતા ભલા D 91
