________________
વાલા હૈ. અભી હમ નહીં દે સકતે. થોડી દેર કે બાદ આઇયે.” પાણી હતું એટલે આશા બંધાણી.
આંગણામાં બે મીના કોમનાં ઘર હતાં. આ જાતિ લડાકુ અને તેજતરાર હોય છે. તેનાં બૈરાંઓ પાણીદાર અને ઝઘડો કરવામાં પણ નિપુણ હોય છે. જયંતમુનિ આંગણામાંથી પસાર થયા ત્યારે બે સ્ત્રીઓ તેમને ગમે તેમ બોલવા લાગી. કહેવા લાગી, “ઘૂમ જાઈએ. યહાં કોઈ નહીં હૈ.”
મુનિજીને તો પાણી જોઈતું હતું. બધું સાંભળ્યું-વણસાંભળ્યું કર્યું. બન્ને સ્ત્રીઓ ઉશ્કેરાઈ ગઈ હતી. થોડી વાર ફરી પાછા જયંતમુનિ પાણી માટે ગયા ત્યારે મહિલાઓનો ગુસ્સો પારાવાર હતો.
મુનિજી માસ્તરને ત્યાં પહોંચ્યા ત્યારે ડોશી ચાલી ગઈ હતી. માસ્તર એકલો હતો. પેલી સ્ત્રીઓએ ચાડી ખાધી હશે. ગમે તે હોય, માસ્તર પણ ગુસ્સાવાળો હતો !
મુનિજીને જોતાં તે પણ ઉશ્કેરાયો, “આપ યહાં ક્યાં ચલે આતે હો. બહાર નિકળિયે.”
મહારાજે પાણીની વાત કરી. તે સાંભળીને તે સોટી લઈને બહાર આવી કહેવા લાગ્યો, “ચલિયે, બહાર નિકળિયે.” તે સોટી એવી રીતે હલાવતો હતો કે જાણે મારવાની તૈયારી હોય !
મુનિજીને બહાર કાઢવા માટે તે બ્રાહ્મણ દરવાજા સુધી સાથે આવ્યો. મુનિજીએ બ્રાહ્મણને ગીતાજીના બે-ત્રણ શ્લોક સંભળાવ્યા અને બ્રાહ્મણોનું કેટલું પતન થઈ ગયું છે તે બતાવ્યું. ત્યાં પેલી ડોસી સામે મળી. મુનિજીએ કહ્યું “યહ બુઢી માંને હમકો પાની કે લિયે બુલાયા થા, ઇસ લિયે યહાં આયે હૈ.”
હવે માસ્તર જરા નરમ થયો. તેને પોતાની ભૂલ સમજાઈ હતી, પણ વટનો માર્યો કશું બોલ્યો નહીં.
મુનિજી કંપાઉન્ડથી બહાર ચાલ્યા ગયા. હવે કુદરતની લીલા જુઓ ! આટલા પરિષદ આપ્યા, પણ ભગવાને બે સારાં ઘર પણ છુપાવી રાખ્યાં હતાં. કેમ જાણે મુનિની પરીક્ષા કરવાની હોય ! થોડા આગળ વધતાં એક મોટો ડેલો આવ્યો. દરવાજો વાસ્યો ન હતો, ખાલી અટકાવેલ હતો. અંદર ગયા પછી જાણવા મળ્યું કે તે કાયસ્થનું ઘર હતું. બે સ્ત્રીઓ ઓશરીમાં બેસી માથું ઓળી રહી હતી. જૈન મુનિથી તદ્દન અપરિચિત હોવા છતાં પરિચિત હોય તેવો વ્યવહાર કર્યો. મુનિજીને જોતાં વિનયપૂર્વક ઊભા થઈ, પધારો', પધારો', કહીને સ્વાગત કર્યું. મુનિજીએ ગરમ પાણી માટે કહ્યું. તેમના ઘરમાં એક ટિન સ્વચ્છ ગરમ પાણીથી ભરેલું હતું. તે ઉપરાંત મુનિજીએ છાશની પરાશ લીધી. ત્યારે એ બહેનો બોલી, “આપે ખાલી પાણી અને છાશ લીધા છે. શું ભોજન નથી લેતા ? અમારે ત્યાં બધું તૈયાર છે.” મુનિશ્રી પાણી મૂકી, પાત્રા લઈને આવ્યા. તે બહેનોએ ઘઉંના રોટલા, દહીં અને કોઠીમડાનું
સાધુતાનું શિખર અને માનવતાની મહેંક D 98
