________________
सुयोधिनी टीका. सू. ११ भगवद्वन्दनाथ मभिस्य गमनव्यवस्था अनेकपकारका ये स्तम्भास्तेषां शतम्-यदा-अनेकानि यानि स्तम्मशतानि, तत्र संनिविष्टं-स्थितमवलम्बितमितिभावः, एतादृशं ‘यान विमानं विकुरु' इत्युतरेणास्य सम्बन्धः, पुनः कीदृशं तद् ? इत्याह-लीलास्थितशालभञ्जिकाकंललिताङ्गसन्निवेशरूपया लीलया स्थिताः लीलास्थिताः, ता शाल मञ्जिका यत्र तत्तथा-सुन्दराङ्गसंनिवेशसम्पन्नपुत्तलिकायुक्तम् . तथा-ईहापापभतुरगनरमकरविहगव्यालककिन्नररुरुशरभचामरकुंजरवनलतापद्मलताभक्तिचित्र-तत्र-- ईहामृगा:-का, पभा:-बलोवदों, तुरगा:-अश्वाः, नरा:-मनुष्याः , मकरा:ग्राहाः, विहगाः-पक्षिणः, व्यालका:-सर्पाः, किन्नराः-व्यन्तरदेवाः, रुरवःमृगाः, शरभा:-अष्टापदाः, चमरा:-चमरगावः, कुञ्जरा:-हस्तिनः, वनलता:प्रसिद्धा:-पालता कसललताः, इहामृगादिपालतान्तानां या मक्तयः-रचनावि शेषाश्चित्राणि ताभिश्चित्रितम् अद्भुतम्,तथा स्तम्भोद्गतवरवज्रवेदिकापरिगतो सैकडों स्तम्भों पर स्थित-अवलम्बित हुए ऐसे यानविमान की-विकवैणा करो-अर्थात् उसे अपनी विक्रियाशक्ति से निष्पन्न करो ऐसा सम्बन्ध आगे आये हुए 'विकुरु' इस पदके साथ इसका करना चाहिये. यह यान विमान कैसा होना चाहिये. सो बात को वह सूर्याभदेव अब आगे के पड़ों द्वारा स्पष्ट करता है कि-यह यान विमान लीला. स्थित शालाजिका वाला हो-अर्थात्-इसमें जो पुत्तलिकाएँ विकुर्वित करके बनाई जावें-ये लीलाकरती हुई ही बनाई जावे उसमें उनके प्रत्येक अंग का संनिवेश वडा मनोरम प्रकट किया जावे. ईहामृग के, वृषभ के, तुरग के, मनुष्य के, मकर के, विहग के व्यालक के, किन्नर के मृग के, अष्टापद के, चमरी गाय के, हाथी के, बनलताओं के -એટલે કે તેને પિતાની વિકિયશક્તિ વડે નિષ્પન કરે આ જાતને સંબંધ પહેલાં આવેલાં 'विकुरु' मा पनी साथे ४२वो नये. २॥ यान विमान यु हापुडयઆ બાબતનું સ્પષ્ટીકરણ કરતાં સૂર્યાભદેવ કહે છે કે–આ યા વિમાન લલાસ્થિત શાલભંજિકાવાળું હોય, એટલે કે આમાં જે પૂતળીઓ વિકૃવિત કરીને બનાવવામાં આવે તેઓ લીલા કરતી બનાવવામાં આવે. તેમાં તેમના અંગેના સંનિવેશ (ગઠવણી) બહુ જ સરસ રીતે પ્રકટ કરવામાં આવે. ઈહામૃગના, વૃષભના, તુરગના, માણવાના, મકરના વિડુગના, વ્યાકના, કિન્નરના, મૃગના, અષ્ટાપદના, ચમરી ગાયના, હાથીના વનલતાઓના અને પાલતાઓના ચિત્રો છેતરવામાં આવે છે જેથી આ વિશિષ્ટ જણાઈ આવે એના દરેકે દરેક થાંભલા ઉપર ઉત્તમ વજની (હંસરાઓની) વેદી બનાવવામાં આવે. જેથી એની શેભા ચારગણું થઈ જાય, એને ચલાવવા માટે
