Panch Sangraha

Author(s): Hiralal Devchand, Pukhraj Amichand Kothari
Publisher: Yashovijayji Jain Sanskrit Pathshala Mahesana

Page 836

૮૦૦
પંચગ્રહ-પાંચમું દ્વાર અરહ. એમ બે રીતે થાય છે, પરંતુ સંખ્યા એક જ હેવાથી તે બે વાર ગાતું નથી તેથી બાર જ સત્તા સ્થાને છે.
અહિં નવ અને આઠની સત્તા અગિના ચરમસમયરૂપ એક જ સમય લેવાથી શેષ દશ સત્તાસ્થાને અવસ્થિતરૂપે હોય છે. ત્રાણું અને બાઈ વિના ય દશ અપ તરે હોય છે.
અહોરની ચત્તાવાળાને અંકથી મસુકિની સત્તા વધે ત્યારે એશી, તેમાં ક્રિકની સત્તા વધે ત્યારે ક્યાશીનું, તેમાં શેવ દેવદ્રિક કે નરઢિકની સત્તા વધે ત્યારે અદ્ભાશીનું, તેમાં જિતનામ વધે ત્યારે નાશીનું, એ જ અશીમાં આહારક ચતુષ્ક વધે ત્યારે આનું અને તેમાં જિનનામ વધે ત્યારે ત્રા, એમ આ અનાસ્થાને ભૂસ્કારરૂપે થાય છે. શેષ સત્તાસ્થાને ક્ષયણિમાં જ પ્રાપ્ત થતાં હેવાથી લયસ્કાર થતાં નથી અને પકgિ વિના તેરથી ઓછી સત્તા ન હોવાથી અઢોરનું સત્તાસ્થાન પણ ભૂયસ્કારરૂપે થતું નથી. સર્વ ઉત્તરપ્રકૃતિએનાં સત્તાસ્થાને અને તેમાં અવક્તવ્યાદિને વિચાર
૧૧, ૧૨, ૮૦, ૮૧, ૮૪, ૮૫, ૯૪, ૫, ૬, ૭, ૯૮, ૯, ૧૦૦, ૧૦૧, ૧૨, ૧૩ ૧૦૪, ૧૫, ૧૬, ૧૭, ૧૮, ૧૯, ૧૧, ૧૧૧, ૧૧, ૧૧૩, ૧૧૪, ૧૫, ૧૨, ૧ર૭, ૧૮, ૧૨૯ ૧૩૦, ૧૩, ૧૪૩, ૧૩, ૧૪૫, ૧૩૬; ૧૪૭, ૧૪૮, ૧૪૯, ૧૪૭, ૧૪૧, ૧૪૩, ૧૪૩, ૧૪૮, ૧૪૫ અને ૧૪૬ પ્રકૃતિરૂપ સર્વ ઉત્તરપ્રકૃતિનાં કુદ ૪૮ સત્તાસ્થાને અનેક જીવ બચી હોય છે. •
વિક, લાગ્ય, દેઢિક, મધ્યગતિ, પનિયતિ, મધ્યાયુ, ઉચ્ચત્ર અને એક વેદનીચ આ અગિયાર પ્રકૃતિરૂપ અને જિનનાર સહિત બાર પ્રકૃતિપ ચત્તાસ્થાન અગિ–ગુરુકશાનકના ચરમસમયે અનુક્રમે સામાન્ય કેવલી તથા તીર્થકર કેલિને હેય છે.
ઉપર અગિયાર અને બારમાં સ્થાઝિક, તિર્યચટિક, નરકટિક, આતપશ્ચિક, કેનિશદિ ચાર જાતિ અને શ્રધાર નામકર્મ એ તેર તેમ જ જિનનાન તથા આહારક ચતુષ્ક એમ અટાર વિના રે નામકની સડક, અન્યતર વેદનીય તથા નીચગોત્ર એમ કુલ ચારિ પ્રકૃતિએ ઉરતાં શી અને એકાદી તેમ જ આહારક ચતુષ્ક હિત તે ઉમેરતાં રાશી અને પચાશ એમ ચાર રાજસ્થાન અનેક જેની અપે
એ ગિી ગિના ઢિચરમસમય સુધી હોય છે. ત્યાં એશી અને ચારાનું રામાન્ય ફેવલિને તથા એકાદશી અને પંચાશીનું સત્તાસ્થાન તીર્થકર કેવલિને હાય છે. - આ એશી અદિ ચાર તાસ્થાનમાં ન આવરણ અને પાંચ અંતરા કરતાં લીલુહ ચરમ અનુક્રમે ચેરા, પચાવુંચ્યા અને નાછું એ ચાર