________________
૨૬
શ્રમણ ભગવાન શ્રી મહાવીર જીવન-દર્શન નગરમાં પહોંચતાં જ સામંત, સેનાપતિ વગેરેને પોતપોતાના સ્થાને જવાની આજ્ઞા કરીને, ગાઢ અનુરાગના કારણે પુષ્પકરંડક ઉદ્યાનમાં પ્રવેશ કરવા લાગ્યું :
દ્વારપાળે જણાવ્યું : “હે કુમાર ! તમારે અહીં પ્રવેશ કરે ઉચિત નથી, કારણકે વિશાખાનંદી પિતાના અંતઃપુર સાથે અહીં વિવાસકીડા કરે છે.”
“હે ભદ્ર ! તે કયારે આવીને અહીં પેઠો છે?” વિશ્વભૂતિએ પૂછયું.
તમારા ગયા પછી તરત જ તે અહીં આવેલ છે.” દ્વારપાળે જણાવ્યું.
વિશ્વભૂતિકુમાર તરત જ સત્ય પરિસ્થિતિ પામી ગયા. આ રીતે પ્રપંચ રચીને વિશ્વાસઘાત કરો, એથી એના હૃદયને ઊંડો આઘાત લાગે. કંધ-કષાયના આવેગથી આંખો લાલ બની ગઈ. વિશાખાનદીના પુરુષને તિરસ્કાર કરતાં જણાવ્યું :
અરે, દુર્મતિઓ! મેં ત્યાગ ન કર્યો છતાં તમે આ ઉદ્યાનમાં શા માટે પિઠા ? તમારી તાકાત શી છે? મારું પરાક્રમ જાણ્યા વિના તમે અહીં સ્વછંદપણે શા માટે રમે ? મારા હાથે પરાભવ પામતા તમારું રક્ષણ કેણ કરશે?”
પછી પિતાનું બળ દેખાડવા પાસે રહેલ કપિત્થ વૃક્ષ (કંઠાના ઝાડ)ને મજબૂત મુષ્ટિપ્રહારથી તાડન કર્યું. જોરદાર અભિઘાતથી ફળો નીચે પડી ગયાં. તે ફળો વિશાખાનંદીના પુરુષને ગર્વસહિત દેખાડતાં કુમારે કહ્યું :
અરે, પુરુષાધમ ! જેમ આ ફળો પાડ્યાં, તેમ તમારાં માથાં ધડથી હું છૂટા પાડી નાખીશ. ઉદ્યાનકડા કરવાના તમારા કુતૂડલને હે નાશ કરીશ. મારા પ્રત્યે કરેલ અવિનય અને માયારમતનું ફળ દેખાડી દઈશ! કે તે ઘણે ચડે છે ! પરંતુ શું કરું ! ! આમ
