________________
ક
મણ ભગવાન શ્રી મહાવીર જીવન-દર્શન ૮૨ દિવસે વીત્યા બાદ, સૌધર્મેન્દ્ર જ્યારે સૌધર્મા સભામાં બેઠા હતા, ત્યારે પોતાના નિર્મળ અવધિજ્ઞાન વડે જાણ્યું કે પ્રભુને જીવ દેવાનંદાની કુક્ષિમાં અવતર્યો છે.
અતિ હર્ષના આવેગથી રોમાંચિત થયેલ ઈન્ને તત્કાળ સિંહા સનથી નીચે ઉતરી, રત્નજડિત પાદુકા કાઢી નાખી, ઉત્તરસંગ કરી (ખેસ નાખીને) લલાટે અંજલિ જેડી, સાત-આઠ પગલાં પ્રભુની અભિમુખ જઈ, ડાબે ઢીંચણ ઊભે રાખી, જમણ ઢીંચણ પૃથ્વી ઉપર સ્થાપી ત્રણ વખત પિતાનું મસ્તક જમીન ઉપર નમાવી શકસ્તવ વડે ભાવપૂર્વક ભગવંતની સ્તુતિ કરી :
હે નાથ ! રાગ, દ્વેષ અને મેહરુપી આંતરશત્રુઓને નાશ કરનાર, ધર્મની આદિ કરનાર, સ્વયમેવ બોધ પામનાર, પુરુષોત્તમ, ધર્મતીર્થને પ્રવર્તાવનાર એવા હે જિન ભગવાન ! આપને મારા નમસ્કાર હો ! વળી હું નિષ્કામી ! સમસ્ત સમૃદ્ધિ પામનાર, નિરુપદ્રવ, અચળ, અનંત સુખ સંપાદિત કરનાર, બાધારડિત તથા સંસારરુપ ભયંકર અટવીમાં ભૂલા પડી રખડતા પ્રાણીઓને માટે સાર્થવાડ સમાન એવા હે દેવ! તમે જ્યવંતા વર્તા! હે પરમતારક દેવાધિદેવ ! તમે ત્યાં ગર્ભગત છતાં અખલિત જ્ઞાચન વડે આ કિંકર તુલ્ય અને અહીં રહીને પણ નમસ્કાર કરતા એવા મને આપ જોઈ શકે છે.” *
ત્યારપછી સિંહાસન પર બેસી ઈન્દ્ર વિચારવા લાગ્યા : “અહો! તીર્થકર ભગવાન કદાપિ નીચા કુળમાં ઉત્પન્ન થયા નથી, થતા નથી, અને થશે પણ નહિ. કદાચ આશ્ચર્યભૂત બનાવ તરીકે કર્મવશાત્ હીનકુળમાં તેઓ કોઈવાર અવતરે તે પણ જન્મ તે ન જ પામે. તેઓ તે ઉત્તમકુળમાં જ જન્મ પામે. અરે ! અરે ! આ તે કર્મસત્તાના પ્રબળ પ્રભાવે જ હું આ સત્ય વસ્તુસ્થિતિથી આટલા દહાડા પર્યત અજાણ રહી ગયો ! ! હવે તે મારે આચાર છે કે-પ્રભુ જન્મ પામે તે અગાઉ જ એમને ઉત્તમ કુળમાં સંક્રમણ કરું.”