________________
ચંદનબાળાના હાથે પ્રભુનું પારણું
૧૨૫
વિચરતા હાય છતાં તું એનું કારણ જાણતા નથી ! તારા આ ભય ર પ્રમાદ, ધર્મ પ્રત્યે ઘેર બેદરકારીનુ સૂચક લક્ષણ જણાય છે.”
મંત્રીએ કહ્યું : “હે દેવ ! ઉપરાઉપરી કામ આવી પડતાં અને ઘરવાસમાં વ્યાકુળ હાવાથી હું આ પરિસ્થિતિ વિશે કંઈ પણ જાણી શકયા નથી. હવે આપ આજ્ઞા કરે કે હું શું કરું? ”
,,
પછી રાજાએ ધ-શાસ્ત્ર પાઠક તત્ત્વવાદીને લાવ્યા અને પૂછ્યું : “હે ભદ્ર ! તારા શાસ્ત્રઅભ્યાસના જ્ઞાનથી મને જણાવ કે પ્રભુએ કેવા અભિગ્ર ધારણ કર્યા હશે ? વળી તુ' બુદ્ધિમાન પણ છે, એટલે મને તું વિચારીને કહે કે અહીં શા ઉપાય લેવા ? ’
સ ́પૂર્ણ વિચાર કરીને પાઠકે જણાવ્યું : “હે દેવ ! દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળ અને ભાવના ભેદથી ભિન્નભિન્ન ઘણા અભિગ્રહો તેમજ સાત પિ’ડ–એષણા અને સાત પાન-એષણા શાસ્ત્રામાં બતાવેલ છે. પણ એમાં મને કઈ અભિપ્રાય સમજાતા નથી.”
પ્રભુના અભિગ્રહ જાણવા ધર્મશાસ્ત્ર-પાઠકે પણ લાચારી દર્શાવી એટલે રાજાએ નગરમાં સત્ર ઉદ્ઘોષણા કરાવી કે ઃ
ગોચરીએ નીકળતા પ્રભુની સમક્ષ સહુએ દરરોજ વિવિધ પ્રકારની ભિક્ષા ધરવી.”
હવે બધાય નગરજના ઉત્સાહપૂર્વક પ્રભુને પારણું કરાવવાના અધેય લાભ પેાતાને જ મળી જાય, એવી ભાવનાથી અનેક પ્રકારની વાનગીએ! ધરવા લાગ્યા. પરંતુ પ્રભુને તે એ બધી વાનગીઓ અસ્ત્રીકાર્ય હતી. પ્રભુ તે પોતાના અભિગ્રહમાં ધીર હતા. શરીરે અમ્લાન અને ભાવમાં સૉંપૂર્ણ રીતે અઢીન રહીને એએ આત્મધ્યાનમાં આગળ-
વધતા હતા.
દિવસે ઉપર દિવસે વીતતા રહ્યા ઃ ખપેાર થાય—ભગવાન ગોચરીએ - નીકળે, પણ ગાચરી વિના પાછા ક્રૂ અને છેવટે સહુ નિરાશ અને. -
