________________
શ્રમણ ભગવાન શ્રી મહાવીર જીવન દર્શન બન્યાં. અનુકૂળ મલયવાયુ વહેવા લાગે. કેલેના મીઠા ટહૂકાર પ્રસયાં. મયૂર નૃત્ય કરવા લાગ્યા. ભગવંતની ચારે તરફ પંચવર્ણનાં કુસુમની વૃષ્ટિ થઈ. વિવિધ વાજિંત્રયુક્ત સંગીતના સૂરો વાતાવરણમાં ગૂંજવા લાગ્યા. કામદેવની સેના સમાન અભુત સ્વરૂપવાન અને અલંકારેથી વિભૂષિત દેવાંગનાઓ પ્રભુ સમક્ષ આવીને નૃત્ય દ્વારા અનેક પ્રકારના વિલાસયુક્ત અભિનય કરવા લાગી. નિર્લજા જપણે અંગે પગનાં પ્રદર્શન, ગાઢ આલિંગન આદિ અનુચિત ચેષ્ટાઓ વડે પ્રભુને ચલાયમાન કરવા એમણે અનેક યુક્તિઓ અજમાવી. વળી કેટલીક દેવાંગનાઓ કહેવા લાગી :
“હે નાથ! આ કઠિન તપ તજી દે. હવે વધુ વખત સુધી અમારી ઉપેક્ષા ન કરો. તમે તે દયાળુ છે એથી અમારી ઉપર વર્ચસ્વ ભેગવતા આ કામદેવથી તમે અમારું રક્ષણ કરો અને અમારા મને પૂર્ણ કરે, અમારી પ્રાર્થના સ્વીકારી અમ દુઃખીઓ ઉપર દયા લાવી, શરણે આવેલાઓને સ્વીકાર કરી લે.”
દેવાંગનાઓની હાર થઈ, પ્રભુનો જીત થઈ. દેવાંગનાઓનાં શસ્ત્રો પણ નિષ્ફળ ગયાં.
સૂર્યોદય થવા આવ્યું. એક જ રાત્રિમાં વીશ–વીશ ઉપસર્ગો કર્યા પછી આખરે સંગમ પણ થાકે. એની સર્વ શક્તિઓ પણ હવે તદ્દન ક્ષીણ બની ગઈ હતી. તેથી તે ચિંતવવા લાગે :
અનુકળ ઉપસર્ગોથી પણ આ મહાસત્ત્વશાળી મુનિ જરા પણ ચલાયમાન થતું નથી ! તે શું પ્રતિજ્ઞા-ભ્રષ્ટ થઈ એને અહીં મૂકી હું સ્વર્ગે પાછો ચાલ્યો જાઉં? પણ તેમ તે શી રીતે જવાય ! એ તે મારા માટે શોભાસ્પદ ન ગણાય! માટે હવે લાંબા સમય પર્યત હું અહીં રહીને આ મુનિને હજી પણ ઉપસર્ગો કરતે રહું. જેથી એ આખરે ચલાયમાન થઈ જશે.”
સૂર્યનાં કિરણે પ્રગટ થતાં જ પ્રભુએ વેલુકા ગામ તરફ વિહાર કર્યો. માર્ગમાં તે અધમ-સંગમે ૫૦૦ ચેર અને વિશાળ રેતીના