________________
સગમદેવના ઉપસ
૧૧૫
હવે વિકરાળ દાંતાવાળા ભીમકાય વાઘ વિધુર્યાં. એણે અતિ તીક્ષ્ણ નખ અને વ સમાન દાઢા વડે પ્રભુને અત્યંત પીડા પમાડી. છતાંય પ્રભુ ધર્મધ્યાનમાં સ ંપૂર્ણ રીતે સ્થિર જ રહ્યા.
હવે સંગમ ખેદ કરવા લાગ્યા. સામાન્ય માણસ તે આવાં કારણેા વડે મરણુ જ પામે ! છતાં આ તા તદ્દન એકાગ્રપણે ધ્યાનમાં રહી જીવતા રહી શકયા !
સંગમ હવે સિદ્ધાર્થ મહારાજા તથા ત્રિશલા રાણીનાં રૂપે પ્રગટાવી, કરુણુ વિલાપપૂર્વક પ્રભુને સભળાવવા લાગ્યા :
“હે પુત્ર ! તેં આવું દુષ્કર તપ શા માટે આદર્યુ છે ? તારા ભાઈ નવિન અમને વૃદ્ધાવસ્થામાં અશરણુ દશામાં મૂકીને ચાલ્યે • ગયા છે. અમે તેા નિરાધાર અને દુઃખી થઈ ગયા છીએ. માટે તુ દીક્ષા તજી અમારુ પાલન-પોષણ કર ! ”
આવાં વચનેાથી પણ પ્રભુના ધ્યાનમાં જરા પણ વિક્ષેપ ન પડયેા. પ્રભુને ક્ષેાભ પમાડવામાં અનેકવાર નિષ્ફળ નીવડેલા સંગમે એક મેાટી સેના વિ . પ્રભુની ચારે તરફ છાવણી નાખી દીધી. ત્યાં રસાયાને ભાત રાંધવા ચૂલાને માટે પથ્થર ન મળ્યા, એટલે પ્રભુના ચરણને ચૂલે બનાવી તેના ઉપર વાસણ મૂકી, તેની નીચે પ્રચંડ અગ્નિ પ્રગટાવી રસોઈ રાંધવા લાગ્યેા. પ્રભુ ધ્યાનમાંથી જરા પણ ચલાયમાન ન થયા, ઉલટા એમને ધ્યાનસગ્નિ હવે વધુ પ્રજ્જવલિત બન્યા.
પછી સંગમે એક ચંડાળ વિકુબ્યા. તેણે અનેક ક્ષુદ્રપક્ષીઓનાં પાંજરાં પ્રભુના બે કાને, ક', એ ખભા ઉપર, બેઉ હાથ ઉપર અને બે જઘા ઉપર લટકાવ્યાં. પક્ષીઓ નખ અને ચાંચ વડે પ્રભુના શરીરને કરડવા લાગ્યાં. પ્રભુના શરીરને પાંજરા જેવુ' સે'કડે છિદ્રોવાળુ બનાવી મૂકયુ. આવી સ્થિતિમાં પણ પ્રભુ ધર્મધ્યાનમાં સ્થિર જ રહ્યા.
પછી કલ્પાંતકાળ સમાન મહાવાયુ પ્રગટાળ્યા. મોટા મેટા વૃક્ષે ઘાસના તણખલાની જેમ હવામાં ઊડવા લાગ્યાં. માટી શિલાએ કાંકરાની
