________________
શૂલપાણિ યક્ષ ઉપસ
૯૩.
તમે દૂર ભાગી જશેા, તેા પણુ હુ' તમને હવે છોડવાના નથી. દુઃખના કારણરુપ તમને સૌને તે હું મૂળમાંથી જ ઉખેડી નાખવા માંગુ છુ.”
આ વચને સાંભળી સૌ ભયથી ધ્રૂજવા લાગ્યા. પદાની હાથમાં લઈ, સુગંધી પુષ્પા ઉછાળતા, કેમળ વચનેાથી, યક્ષને નમસ્કાર કરી સ્તુતિ કરતાં સૌએ કહ્યું :
“હે દેવ ! અમે અપરાધ કર્યાં છે, એ સાચી વાત છે. તમારે કોઈ દોષ નથી. છતાં હવે અમારા ઉપર કૃપા વરસાવે. અમારા આ અપરાધનું પ્રાયશ્ચિત્ત અતાવા. વીતી ગયેલી વાતને ભૂલી જાએ. અમારુ આ મસ્તક તમારા ચરણમાં મૂકીએ છીએ, શરણાગતને જે કઈ કરવું યેાગ્ય લાગે, તેમ તમે હવે કરો.’’
આ પ્રમાણે ગ્રામલેાકેાની સ્તુતિ સાંભળી કાંઈક શાંત થયેલ શૂલપાણિ યક્ષ કહેવા લાગ્યા
“જો એમ હાય તા આ મરણ પામેલા માણસાનાં હાડકાં એકઠાં કરે. એના ઉપર એક ઘુમટ અને ધજાયુક્ત મનહર મદિર બનાવે. એમાં વૃષભ સદ્ગિત યક્ષપ્રતિમા સ્થાપન કરો. પ્રતિદિન બલિ, પુષ્પાદિથી તેનું પૂજન કરો. આમ કરશે! તે જ હું તમને જીવવા દઈશ. આ
સિવાય બીજો કોઈ ઉપાય નથી.”
જેવી દેવની આજ્ઞા” એમ વિનયથી ગામલેાકેાએ યક્ષની આજ્ઞા માથે ચઢાવી. તેના કહ્યા પ્રમાણે ગામની નજીકમાં સુંદર મંદિર ખંધાવ્યું. ઇન્દ્ર શર્મા નામે પૂજારી રાખ્યા. ત્રણ કાળ આદરપૂર્વક પૂજા-નાટક થવા લાગ્યાં.
મરણ પામેલ અનેક લોકોનાં હાડકાં આ મંદિરના પાયામાં હાવાથી આ ગામ ત્યારથી “અસ્થિ ગ્રામ” તરીકે પ્રસિદ્ધ થયુ.
આ મદિરમાં જે કોઈ થાકયા-પાકયા પથિક, ભિક્ષુક કે અન્ય કોઈ વ્યક્તિ રાતવાસે રહેતી તેને આ યક્ષ અનેક રીતે યાતના પમાડી મારી નાખતા. તેની પીઠ ઉપર આરુઢ થઈ, થાકે ત્યાંસુધી તેને ચલાવતા,
