________________
ભવ ૧૮ મો
૪૫ વિનાશકાળે વિપરીત બુદ્ધિ” આ સુપ્રસિદ્ધ લેકકહેવત મુજબ અશ્વગ્રીવ રાજાએ નિમિત્તજ્ઞના વચનની અવગણના કરી, નિમિત્તપાઠકેએ. છત્રભંગ સંભળાવ્યા છતાં, વૃદ્ધ-પુરુષોએ વાર્યા છતાં અને અંતઃપુરની. રમણીઓએ અટકાવ્યા છતાં સકળ સૈન્ય સાથે તે આગળ ચાલ્યા.
રથાવત પર્વતના પ્રદેશમાં પહોંચી રાજાએ સેનાની છાવણી નંખાવી દૂતને તેડાવી આજ્ઞા કરીઃ “પ્રજાપતિ રાજા પાસે જા અને કહે કે રાજા અશ્વગ્રીવ યુદ્ધ માટે સજજ થઈને આવી પહોંચ્યા છે. જલદી સામે આવે અથવા કુમારને મોકલી તેને સત્કાર કરે. અકાળે કુળને ક્ષય ન કરો.”
“જેવી દેવની આજ્ઞા” એમ કહીને દૂત આજ્ઞાપાલન માટે પ્રજાપતિ પાસે પહોંચ્યા અને પિતાના સ્વામીને આદેશ કહી સંભળાવે. પાસે જ બેઠેલ ત્રિપૃષ્ઠકુમારે આ વચને સાંભળી ભારે કે પાયમાન થઈને દૂતને કહ્યું:
“હે દૂત! તું અવધ્ય અને નિર્ભય છે. તારા સ્વામીને કહી. દેજે કે પુષ્કળ સામગ્રી વડે સજ્જ હોવા છતાં હવે નિર્ભય થઈને ન રહે. જેમ સિંહ મૃગને હણે છે, તે રીતે ત્રિપૃષ્ઠ અલ્પકાળમાં જ મારશે. હાં, જે નિષ્ફરતા તજીને તે સ્નેહને હજી ધારણ કરે, તે તે. સુરક્ષિત રહી શકે. આવેશયુક્ત મતિવાળાને સાચી વાતમાં પણ દોષ જણાય છે, માટે વધુ હિતવચને કહેવાં નિરર્થક છે.”
દૂત બેઃ સ્વામીને બળને તમે જાણતા નથી, એટલે જ આવા દુઃશિક્ષિત વચને તમે બોલે છે.”
ત્યાં પ્રજાપતિ રાજાએ દૂતને કહ્યું : “હે ભદ્ર! તું તારા સ્વામીને કહે કે પ્રજાપતિ આ આવ્યો.”
દૂત તરત જ ચાલી નીકળ્યો.
પ્રજાપતિ રાજા સત્વર ચતુરંગી સેનને તૈયાર કરાવી, શણગારેલા હાથી ઉપર બેસી નગર બહાર નીકળ્યો. બળદેવ અચલકુમાર પણ નીલ
