________________
શ્રમણ ભગવાન શ્રી મહાવીર જીવન-દર્શન પરલોકમાં હિતકારી બને એવી પ્રવજ્યા (દીક્ષા) ગ્રહણ કરે છે. મધ્યમ પુરુષો મોટા રેગની પીડા ભેગવતાં કે ભારે વિયોગ દુઃખ જોઈ, મહા કષ્ટ શ્રી જિનધર્મમાં જોડાય છે. જ્યારે કનિષ્ટ-પુરુષો તે વિવિધ દુઃખ આપદાઓ ભેગવવા છતાં કેઈપણ રીતે મુક્તિમાર્ગમાં જોડતા જ નથી. એમને ધર્મ આદરવાનું તે દૂર રહો, જિનધર્મમાં શ્રદ્ધા પણ થતી નથી. ઉત્તમ-પુરુષો ભવસ્વરુપ બરાબર સારી રીતે જાણતા હોવાથી જેમ સ્વભાવથી જ ધર્મના અધિકારી હોય છે, તેમ મધ્યમ અને કનિષ્ટ પુરુષો ધર્મને અધિકારી થઈ શકતા નથીઃ હે મહાભાગ્યવાન ! ચિંતામણિ રત્ન સમાન શ્રી સર્વજ્ઞકથિત ધર્મ માટે તું યોગ્ય છે. અત્યારે જ તે આદરીને તારા જીવિતને સફળ કર. આયુષ્ય જળબિંદુની જેમ ચંચળ છે. સ્વજનેને પ્રેમ દ્રિધનુષ્યની જેમ અસ્થિર છે, શરીરનું લાવણ્ય પણ હાથીને કાન સમાન ચપળ છે. યૌવન તે પવનની એક જ લહેર વડે ડાળી પરથી ખરી પડે, તેવા પાકેલા પીળા પાંદડા જેવું છે. મહા મહેનત વડે પ્રાપ્ત કરેલ સુંદર લાગતું ધન પણ ક્ષણભંગુર તથા અનેક પ્રકારની આપદાઓ ઊભી કરવામાં નિમિત્તરૂપ જ છે. વિવેક ધારણ કરનાર પુરુષને તે આ સંસારનું કોઈ એક પણ નિમિત્ત મોટા વિરાગ્યનું કારણ બની શકે છે. તે પછી બધીય બાબતે માટે કહેવું જ શું? વૈરાગ્યના કારણ સમાન આવા પદાર્થો નિત્ય સાક્ષાત્ હાજર હાજર છે, છતાં પણ જે મેક્ષમાર્ગમાં જોડાવાનો પ્રયત્ન પણ નથી કરતા એ જ મોટામાં મોટું આશ્ચર્ય છે ! વધારે તે શું કહેવું ? તમે હવે ચારિત્રને શીધ્ર સ્વીકાર કરો, કારણ કે શુભ કાર્યમાં અનેક પ્રકારનાં વિનો ઉપસ્થિત થાય છે. હવે વિલંબ કરે ગ્ય નથી.”
ગુરુદેવની આવી હિતશિક્ષા સાંભળી પ્રિય મિત્ર ચક્રવર્તી ભાવપૂર્વક ગુરુચરણમાં પ્રણામ કરીને કહેવા લાગ્યા :
હે ભગવન! આપનું કથન યથાર્થ છે. મારી ભાવના સંયમ લેવાની છે.”
ગુરૂદેવ બોલ્યા: “તમારા જેવા પરમાર્થને જાણનારા માટે એ જ ઉત્તમ માર્ગ છે.”
