Lokprakash Part 03

Author(s): Vinayvijay, Vajrasenvijay, Nayvardhanvijay
Publisher: Bherulal Kanhiyalal Kothari Religious Trust

Page 123

૬૨
ક્ષેત્રલોક-સર્ગ ૨૨ भवति, उभयत्रापि किश्चिदधिकयोजनचतुर्थभागस्यैव जायमानत्वादिति एवमग्रेऽपि भाव्यं ।
पद्मदाभिधानोऽस्य, मस्तकेऽस्ति महाहूदः । યોગનાનાં સટ્ટ, દિ સવિતૃતઃ || ૬૧ दशयोजनरूपोऽस्योद्वधोऽब्जवलयादि च । जम्बूद्वीपपद्मद. इवेहापि विभाव्यताम् ।। ७० ।। एवं येऽन्ये वर्षधराचलेषु कुरुषु हुदाः । तथा नदीनां कुण्डानि, द्वीपाः कुण्डगताच ये ॥ ७१ ॥ अविशेषेण ते सर्वेऽप्युद्वेधोच्छ्य मानतः। जम्बूद्वीपस्थायितत्तद्वीपकुण्डहदैः समाः ॥ ७२ ।। ततस्तदुद्विद्धतादि, तथाऽब्जवलयादि च । अनुच्यमानमप्यत्र, स्वयं ज्ञेयं यथाऽऽस्पदम् ॥ ७३ ॥ विष्कम्भायामतस्त्वेते, सर्वेऽपि द्विगुणाम्ततः ।
व्यासोद्वेधाभ्यां च नद्यो, व्यासर्वनमुखान्यपि ॥ ७४ ॥ જેટલું પ્રમાણ થાય તેટલું જ પ્રમાણ ૨૪ અંશ વડે થાય છે. બને જ ઠેકાણે કંઈક અધિક જનનાં ચતુર્થ ભાગ જેટલું જ પ્રમાણ આવે છે. આ રીતે જ આગળ પણ સમજવું. (યોજનનાં ૮૪ ભાગ કપીને જમ્બુદ્વીપનાં વર્ણનમાં જનની ૧૯ કલા કહી હતી તેમ)
આ હિમાવાન પર્વતની ઉપર પદ્મદ્રહ નામનો મહાદ્રહ છે, કે જે બે હજાર (૨,૦૦૦) જન લાંબો છે. એકહજાર (૧,૦૦૦ ) જન પહોળો છે અને ૧૦ એજન ઉંડો અને આ દ્રહના કમળનાં વાય વગેરે જમ્બુદ્વીપના પદ્મદ્રહની જેમ અહીં પણ સમજી લેવાં. ૬૯-૭૦
એ પ્રમાણે બીજાપણ વર્ષધર પર્વત ઉપરના દ્રહા, કુરુક્ષેત્રના જે દ્રહો, નદીનાં જે કુંડો છે અને કુંડમાં રહેલા જે દ્વીપ છે, તે બધા ઉંચાઈ અને ઉંડાઈના પ્રમાણમાં સર્વરીતે જમ્બુદ્વીપમાં રહેલા તે-તે દ્વીપ-કુંડ અને દ્રહની સમાન જ છે. કુંડ અને દ્વીપની લંબાઇ-પહોળાઈ અને ઉંડાઈ જમ્બુદ્વીપની જેમ અહીં પણ સમજવી. ૭૧-૭૨.
તેથી તે-તે સ્થાનની ઉંડાઈ વગેરે અને કમળનાં વલયો વગેરે અહીં કહ્યા ન હોવા છતાં પણ તે-તે સ્થાને તે–તે રીતે સ્વયં સમજી લેવું. ૭૩.
ઉપરોક્ત સર્વે પદાર્થો–જબુદ્વીપના તે–તે પદાર્થોથી લંબાઈ અને પહોળાઈમાં દ્વિગુણ છે, પણ નદીઓ પહોળાઈ અને ઉંડાઈમાં દ્વિગુણ છે. અને વનમુમાં પહોળાઈ દ્વગુણ છે. ૭૪.