________________
૨૨
દેશનાદ્વાચિંશિકા/બ્લોક-૭-૮ જેઓ યતનાપૂર્વક બાહ્યક્રિયાઓ કરતા હોય તેઓની તે ક્રિયાઓથી ઔષધની પ્રાપ્તિતુલ્ય અંતરંગ ભાવો થાય છે, જે ભાવોના સંસ્કારો આત્મા ઉપર પડવાથી આત્મામાં મોહના સંસ્કારો ઘટે છે, તેથી રોગ મટે છે. માટે જેઓ અંતરંગ શુદ્ધિ માટે યતના કરતા નથી, પણ માત્ર બાહ્ય આચારો પાળે છે, તેઓના તે બાહ્ય આચારો અસઆરંભરૂપ છે, અને જે જીવો ધર્મબુદ્ધિથી આવો અસઆરંભ કરવામાં રત છે, તેઓને બાલ કહેલ છે અર્થાત્ અવિવેકી કહેલ છે; કેમ કે તે બાલ જીવો વૈદ્યના વેશના ધારણતુલ્ય બાહ્યક્રિયાઓ કરે છે, પરંતુ વિવેક નહીં હોવાથી કરાતી બાહ્યક્રિયા દ્વારા ઔષધસેવનતુલ્ય અંતરંગ યતના કરતા નથી. તેથી તેમનો ભાવવ્યાધિ મટતો નથી. liળા અવતરણિકા :
શ્લોક-પ-૬માં બાલ, મધ્યમ અને પંડિતનું સ્વરૂપ બતાવ્યું. ત્યારપછી બાલ જીવો વડે ધર્મબુદ્ધિથી કરાતો બાહ્ય ત્યાગ અસઆરંભરૂપ છે, તેમ શ્લોક-૭માં યુક્તિથી સ્થાપન કર્યું. હવે મધ્યમ જીવોના આચારો પણ અવિવેકવાળા હોવાથી ત્યાજ્ય છે, તે બતાવવા અર્થે કહે છે – શ્લોક :
गुरुदोषकृतां वृत्तमपि त्याज्यं लघुत्यजाम् ।
जाड्यत्यागाय पतनं ज्वलति ज्वलने यथा ।।८।। અન્વયાર્થ :
યથા=જેમ ગીચત્યા=ઠંડીના ત્યાગ માટે વૃતિ શ્વતને-બળતા અગ્નિમાં પતિનં પડવું ત્યાજ્ય છે, તેમ નથુચનાના નાના દોષનો ત્યાગ કરનારા પણ "ોષવૃતાં-મોટા દોષને કરનારાઓનું વૃત્તzઆચરણ ચીચંત્યાય છે. [૮] શ્લોકાર્ચ -
જેમ ઠંડીના ત્યાગ માટે બળતા અગ્નિમાં પડવું ત્યાજ્ય છે, તેમ નાના દોષનો ત્યાગ કરનારા, પણ મોટા દોષને કરનારાઓનું આયરણ ત્યાજ્ય છે. ll૮.
અન
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
