________________
દેશનાદ્વાત્રિશિકા/શ્લોક-૨૯
અવતરણિકા :
બાલ અને મધ્યમ જીવોને આશ્રયીને પ્રમાણદેશના આપવાથી હિત થાય નહીં, પરંતુ તેઓની ભૂમિકા અનુસાર એક તયતી દેશના આપવાથી તેઓની મતિ પરિકર્મિત થાય છે, એમ પૂર્વમાં યુક્તિથી સ્થાપન કર્યું; અને બાલ કે મધ્યમ શ્રોતા અવ્ય પાસેથી એક લયનું જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરીને આવેલા હોય તો તેવા શ્રોતાને અજ્ઞાત નયાતર કહેવું જોઈએ, એમ પૂર્વશ્લોકમાં કહ્યું. તેની જ પુષ્ટિ કરવા માટે આગમવચનની સાક્ષી બતાવે છે – બ્લોક :
संविग्नभाविता ये स्युर्ये च पार्श्वस्थभाविताः ।
मुक्त्वा द्रव्यादिकं तेषां शुद्धोञ्छं तेन दर्शितम् ।।२९।। અન્વયાર્થ:
તેને તે કારણથી=એક નય અન્ય પાસેથી જાણેલો હોય તેવા શ્રોતાને અજ્ઞાત એવા નયાતરનું કથન કરવું જોઈએ તે કારણથી રે=જેઓ સંવિનભાવિતા: યુ =સંવિભાવિત હોય =અને =જેઓ પાર્શ્વમવિતા = પાર્શ્વસ્થભાવિત હોય તેવાં તેઓને દ્રવ્યાદિ મુન્દ્રા દ્રવ્યાદિકને છોડીને શુદ્ધીષ્ઠ શિતષ્કશુદ્ધ ઉછ બતાવાયું છે= સાધુને શુદ્ધ પિંડ આપવો જોઈએ એ પ્રકારનો ઉપદેશ બૃહત્કલ્પભાષ્યમાં બતાવાયો છે. ર૯ શ્લોકાર્ચ -
તે કારણથી જેઓ સંવિઝભાવિત છે અને જેઓ પાર્થસ્થભાવિત છે, તેઓને દ્રવ્યાદિકને છોડીને શુદ્ધ ઉછ બતાવાયું છે. |ર૯ll ટીકાઃ
संविग्नेति-संविग्नभाविता बालाः पण्डिताश्च स्युः, पार्श्वस्थवासिता बालाः स्युः, तत्र पार्श्वस्थवासिता बाला आभिनिवेशिकाश्च बोध्याः, ये संविग्नभाविता बालास्तेऽपरिणताः यथापरिणतिमजानाना द्रव्यादिकमविशेषतया एकान्तव्यवस्थानाः, तेन हेतुना, ये संविग्नभाविताः, स्युः, ये च पार्श्वस्थभाविताः, तेषां द्रव्यादिकं मुक्त्वा, आदिना क्षेत्रादिग्रहः, शुद्धोञ्छं=शुद्धपिण्डविधानं दर्शितं
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
