________________
દેશનાદ્વાબિંશિકા/શ્લોક-૨૯ અહીં=બૃહત્કલ્પભાષ્યમાં સંવિગ્નભાવિત એવા બાલને અને લુબ્ધક દાંતથી ભાવિત એવા બાલને શુદ્ધ ઉછનો ઉપદેશ આપવાનું કહ્યું એમાં, સંવિ4ભાવિત પ્રતિ દ્રવ્યાદિ કારણોમાં અશુદ્ધનું પણ વ્યુત્પાદન છે="શ્રાવકે દ્રવ્યાદિ કારણોમાં સુસાધુને અશુદ્ધ પણ દાન આપવું જોઈએ” એ પ્રકારે આનુષંગિક કથન પણ ઉપદેશક કહે, અને પાર્શ્વસ્વભાવિત બાલ જીવો પ્રતિ શુદ્ધ ઉછની વિધિનું જ તે વ્યુત્પાદન, સાર્થક છે, એ પ્રમાણે પ્રાપ્ત થાય છે. વળી ઇતર પાર્શ્વસ્થભાવિત બાલ જીવો પ્રતિ શુદ્ધ વિધિને છોડીને અશુદ્ધનું વ્યુત્પાદન, પિષ્ટપેષણ તુલ્ય છે.
તિ’ શબ્દ “ત્ર દિ'થી ‘તુમ્' સુધીના કથનની સમાપ્તિમાં છે. પરા
“વૃદાવો' – અહીં “મતિથી નિશિથભાષ્યનું ગ્રહણ કરવું. ભાવાર્થ() એકનયથી પરિકર્મિત મતિવાળાને અન્ય નયની દેશના આપવામાં શાસ્ત્રની યુક્તિ :(i) સંવિગ્નભાવિત બાલ અને પાર્થસ્થભાવિત બાલને દાનવિષયક ઉપદેશ આપવાની મર્યાદાનું સ્વરૂપ -.
પૂર્વશ્લોકમાં ગ્રંથકારશ્રીએ કહ્યું કે અન્ય પાસેથી એક નય જાણીને આવેલા શ્રોતાને અજ્ઞાત એવું નયાન્તર કહેવું જોઈએ, જેથી શ્રોતાને ઉભય નયનો બોધ થાય; અને એ વચન સ્વીકારવામાં આગમવચનની સાક્ષી આપે છે -- જેમ કે કોઈ બાલજીવો દાનની રુચિવાળા હોય, અને સાધુને દાન આપવાના વિષયમાં શુદ્ધાશુદ્ધનો વિભાગ કર્યા વિના માત્ર દાન આપવું, એવી પરિણતિવાળા હોય, તેવા જીવોને અન્ય નયનો બોધ કરાવવા માટે ક્ષેત્ર, કાળ અને ભાવને આશ્રયીને અશુદ્ધ દાન આપવા અંગેનો ઉપદેશ છોડીને શુદ્ધ દાન આપવાનો ઉપદેશ આપવો જોઈએ; જેથી શ્રોતાને જેમ દાન આપવાનો પરિણામ છે, તેમ દાન આપવા વિષયક ઉચિત વિવેક પ્રગટ થાય અર્થાત્ સાધુને સામાન્યથી શુદ્ધ દાન આપવું જોઈએ, એવો સમ્યગુ બોધ થાય, અને તેથી તેનું અપાતું દાન વિવેકપૂર્વકનું બને.
સંવિગ્નભાવિત જીવો બે પ્રકારના હોય છે : (૧) બાલ, અને (૨) પંડિત.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
