Bruhad Gujarat kosha Part 2

Author(s): Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board

Page 1199

સાંગરી ૨૨૩૪
સાંતરવું -શું ન. જિઓ “સાગર' + ગુ. “' કુપ્ર.] જુઓ “સાગર.” સા(જે) કિં.. [ સાંઝ (જ)' + ગુ. એ સા.વિ, સાંગરી શ્રી. [૨. પ્રા. સT ] જુઓ સાંગર પ્ર.] સૂર્યાસ્ત થાય ત્યારે, સાંઝ સમયે, સંજયાટાણે, સંયાસાંગલે ન. રક્ષણ થાય છે એવી માન્યતાએ બાળકને સમયે, સંયા-કાળે કકે વાપ-નખ વગેરે બાંધેલો દોરો કે માળા
સાંકી સી. જિઓ સાંઠ' + ગુ. “” પ્રત્યય.] વાણ સાંગા-માં(મા) શ્રી બી. જિઓ સાંગો+માં (મા)ચી.] તલ વગેરેના છોડ સુકાઈ જતાં રહે તે થડિયાંની પાતળી સેa, અઢેલીને બેસાય તેવી પીઠ અને બેઠકને સ્થળે પાટી સરાંઠી. [ વી (રૂ.પ્ર.] વણ તલ વગેરેના સૂકા છોડ ભરેલી માંચી
ખેદી નાખવા] સાંગી ઝી. [જ “સાગ' + ગ. ઈ ' સ્વાર્થે ત.પ્ર.) સાંઠીક ન જ એ “સાંડીકું+ગુ. ડ' સ્વાર્થે ત...], સાંડીકું ઉતારુ ગાડાં-ગાડીની ધરી અને સાટી વચ્ચેની કઠેરાવાળી ન. [જએ “સાંઠી' + ગુ. “કું' સ્વાર્થે ત...] ઝાડ છોડ બેઠક,. (૨) ઠારજીના રંગ-મંડપની સમક્ષની માંડી. વેલાની સુકાયેલી નાની નાની ડાંખળી (૩) સાંગામાંચી
સાકે પું. શેરડી વાર બાજરે મકાઈ વગેરેને લીલો કે સાંગે ૫. [એ. ગ્રામ-લિલું લાઘવ] (લા.) કહ્યું ન સમઝ સૂકે છોડ કે દડો. [ સાં થઈ જવું (રૂ.પ્ર.) વેર-વિતેવો મૂર્ખ માણસ. [-ગા-બેડકું (રૂ.પ્ર.) મMઈ, બેવકી] ખેરે થઈ જવું. આડો સા કર (રૂ.પ્ર.) વિન કરવું, સાંગોપાંગ (સાંફ ગેપ) વિ. સ. ++ મ આડચ ઊભી કરવી. પોદળામાં સાં રાખ (રૂ.પ્ર.)
અંગે અને પેટા અંગો સાથેનું, બધું, તમામ. (૨) વેદના માલિકી હક્ક બતાવો]. મુખ્ય છે અંગે અને તે તે અંગનાં પેટા અંગે સાથે. સાંસી(શી) જ સાણસી.” (૩) ક્રિ.વિ (લા.) નિર્વેિદને
સાંસે જ “સાણસે.' સાંથાનિક (સાતિ), સાંધિક (સાકધિક) વિ. સિં] સાંઢ પું. સિં, (-9).og(ટ્ટ) > પ્રા. ર,૪] (પણમાં સમૂહને-સંઘને લગતું, સામૂહિક વિદાય લેવી, જવું ફરતો આખે આખલે, ખૂ. (૨) (લા.) માતેલો નિસાંચરવું અ ક્રિસિં. સદ્-] ચાલવું, ચાલતા રહેવું. (૨) રંકુશ માણસ. (૩)(કટાક્ષમાં) પતિ, ધગુ. [જે આવવું સાંચવટ (-) એ “સાચવટ,
(.પ્ર.) ગાયને આખલાના સંબંધની પ્રબળ કામના થવી]. સાંચવણ (-૨),ી એ “સાચવણ નથી.”
સાંઢ (-4), ૦હી, ૦ણી સી. દિપ્રા. લઢી + ગુ, ડી, સાચવણું જ એ “સાચવવું. [વાવવું છે, સ.કિ - ' સ્વાર્થે ત.પ્ર.] ઊંટની માદા, ઊંટડી [સવાર સાંચવવું જએ “સાચવવું.” સંચાલું કર્મણિ, કિ સચ સાંઢણી-સવાર ૫. જિઓ “સાંઢણું"+ “સવાર."] ઊંટડીને સાંચવું સ. [સ. સન્ + f>વદ્ દ્વારા એક કર, સાંઢવું સક્રિ. [જ સાંજના.ધા. (સ્ત્રીએ) ધણી સંચય કરવો, સંચિત કરવું, સંધરવું
સાથે નિભાવવું. (૨) દરકાર કરવી, સંભાળ રાખવી સાંચાકામ નજઓ સાં’ + “કામ.'] યંત્રની રચના સાંઢિયાનપૂર ન. [જ સાંટિયા + પૂર.] સાંટિયાસાચા . [જ “સંચા ] જ “સં' (યંત્ર).
ઊંટ પણ તણાઈ જાય તેવી પૂરની ઊંચાઈ ની રેલ સાંઝ(જ) ડી. [સ તથા પ્રા. લંક્સ સર્યાસ્તનો સમય, સાંટિયા-૯ (-કય) શ્રી. [જ (સાંટિયા + “વલ'] દિવસ આથમવાનું ટાણું, સંધ્યાકાળ. [ કરવી (૨૫) પાંદાં વિનાને એક વેલો, થાર-વેલ સાંઝ સુધી કામ કર્યા કરવું. ૦ થવી, ૦૫વી (ઉ.પ્ર.) સાંઢિયા પું. [જએ સાંઢ.'' દે,પ્રા. સંઢી સી. દ્વારા ગુસૂર્યાસ્ત થા. ૦૫રવી (રૂ.પ્ર.) કામમાં વાર લગાડવી. “યું ત.ક. થઈ.] (સવારીને) ઊંટ, (૨) ધાતુને ઢાળો સવાર (રૂ.પ્ર.) વહેલાં મેડાં.
કરવા માટેવું માટી ધાતુ વગેરેનું એઠું. [યાનાં લોટ સાંઝ(-જોટાણું ન. [+જઓ “ટાણું.'] સાંઝનો સમય, (રૂ.પ્ર.) સંપ વિનાનો સમાજ. -યા-શોર (રૂ.પ્ર.) ભારે સંયા-સમય, સંધ્યા-કાળ, સાંઝ
ગભરાટ અને તોફાન. ૦ કંટાળે ન ૫ટ (રૂ.પ્ર) સ્વભાવ સાંઝ(-જ)ણિયું ન. જિઓ સાંઝ(-જ)|ી'+ ગુ. ઈયું.' ત.પ્ર] ન બદલા. ૦ હો (રૂ.પ્ર.) નવકાંકરડીની રમતમાં ભરીસાંઝણીપ્રકારનું દ્વારા
જડીને દાવ. ૦ પુલ (રૂ.પ્ર.) નીચેથી ઊંટ પસાર થઈ જાય સઝ(-જીણી ઝી. [જ “સાંગ' દ્વારે.] દોહવામાં સાંઝ તેવો પુલ] વટાવી જવાય તેવી સો ગાય, જરૂરિયાત માટે સાંઝ- સાંઢ પું. [હિ. સાંઢi] ઘેની જાતનું એક નાનું પ્રાણી સવારે બપોરે મધરાતે દોહવાની ટેવ પાડી હોય તેવી જેનું તેલ વાજીકરણ મનાય છે.) (૨) ઘોડાને મળતું હેક જોસ કે ગાય
મીટરનું એક પ્રાણી
[વિનાશી, નશ્વર સાગ(જ)રે ફિ વિ. [જએ “સાઇ+સવારે'ના સાદર ' સાંત (સાત) વિ. [સં. સ + ] અંતવાળું, ભંગુર, પ્રક્ષિપ્ત.] જુએ “સાંઝ.'
સામયિક) સાંતક (સાંત્યક) ન. [સં. રાતિ-વાર્મનું લાઘવ] હિંદુઓમાં સાંઝ(જિં)યું નિ, [+ ગુ. “ઈયું' ત.ક.] સાંઝે પ્રસિદ્ધ થતું માંગલિક પ્રસંગે કરવામાં આવતે ગ્રહ-શાંતિનો વિધિ. સાંઝી(-) અસી. [ ઓ “સાંઝ(-જ)' ગુ. ઈ ' સ્ત્રી પ્રત્યય ] [ (-કથ) બેસવું (-બેસવું) (રૂ. ૫) એવો વિધિ કરવા સાંઝના સમયમાં વિશેષ કાર્ય. (૨) ઠાકરજીના મંદિર વગેરેમાં દંપતીએ બેસવું].
[ઉપવાસમલક તપ સાંઝને સમયે પૂરવામાં આવતી ખાસ પ્રકારની રંગેલી, સાંતપન (સાતપન), કુળુ ન. [. એક પ્રકારનું (૩) લગ્ન વગેરે પ્રસંગે સાઝે ગીત ગાવાને કાર્યક્રમ સાંતરવું આ ક્રિ. [સ સમ +>સૈન્>પ્રા. હંસર] નવરા