Bruhad Gujarat kosha Part 2

Author(s): Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board

Page 1286

મ-ક્ષેમ
૨૦૨૧
હેલા
હિમ-જેમ વિ. [સં.] સહી-સલામત, સાજ-નવું, એમ-એમ કુ.પ્ર.] ડોકિયાં કરી લેવું એ, હેરવું એ કેમ-ખાર (ડ) મી. [સ, મા -જેન આચાર્ય શ્રી- હેરત (હેરત) વિ. [અર. હયુરત ] આશ્ચર્યચકિત, નવાઈ હેમચંદ્રાચાર્યનું કંકુ નામ + ગુ. ખાડ.] કલિકાલસર્વજ્ઞ પામેલું, આવ્યું. (૨) સ્ત્રી. નવાઈ, આશ્ચર્ય, અચંબે જૈનાચાર્ય હેમચંદ્રને જ્યાં અગ્નિદાહ કરેલો તે પાટણમાંનું હેર-ફેર (હેર થરથ) સ્ત્રી. જિઓ “હરવું + “કરવું’ના છે. સ્થાન. (સંજ્ઞા.).
દિયા-રૂપ તરીકે અ-પ્રચલિત હેર' અંગ + ફેરવવું' દ્વારા.] હેમખેમ વિ. [સં. દેશ-શેમ] જઓ હેમ-ક્ષેમ.”
એક ઠેકાણેથી બીજે ઠેકાણે વસ્તુને મૂકવાનું કાર્ય. (૨) ફેરહેમગિરિ છે. સિ.] પૌરાણિક માન્યતા પ્રમાણે મે બદલે ફેરફાર, પરિવર્તન, અદલા-બદલી. (૨) વિ. હેરફેર પર્વત. (સંજ્ઞા).
‘હેર-ફેર(૧).” હેમચંદ (-ચક), ક્રાચાર્ય ૬. સિં. + માં-ચા] ધંધુકાના હેર-ફેરી હેર-ફેરી) એ. [ ઈ સ્વાર્થે ત...] જ મળ મોઢ વણિક જેન દીક્ષા લઈ સિદ્ધરાજ જયસિંહ અને હેરવવું સ.. [જ એ હરવું'નું છે.] આદત પડાવવી. (૨) કુમારપાલ સોલંકી રાજવીઓના પરમમાન્ય વિદ્વાન બની છેતરવું. (૩) પી દેખરેખ કે ચોકી રાખવી. (૪) મુલાલી અનેક ગ્રંથો રરયાને સમર્થ કલિકાલસર્વજ્ઞ જૈનાચાર્ય.(સંજ્ઞા.) રાખવું. હેરવાનું કર્મણિ, ક્રિ. હેરવાવવું છે, સ. કિં. હેમનજરાત મી. [સં. જેમ-તન્ , ન.] સોનેરી પ્રકાશ. હેરવાવવું, હેરવાનું જ “હેરવનું માં, (ના. ૪).
[સોને મઢેલી છડીવાળું હેરવું અ%િ, [૨પ્રા. ફ્રેડ, પ્રા તત્સમ] ડકિયાં કરતાં હેમચંદ્ર (-૨) , [સ.] સેને કેટલી છડી. (૨) વિ. જેવું, ધારી ધારીને કે તાકી તાકીને જોવું. હેરાવું ભા.. હેમ-૫ ન. સિં] સેનેરી રંગનું કમળ
ફિ. હેરાવવું છે, સક્રિ. હેમન્યુ૫ છું. સિ.] સેન-ચંપો (કુલ-ઝાડ)
હેરંબ (હેરખ) પું. [સં] ગણપતિ, ગણેશ. (સંજ્ઞા) હેમમાલી વિ. [સં., .] સોનાની કે બોરસલીની માળા હેરાન (હેરાન) વિ. [અર. હથુરાન ખ દુખી, ખૂબ ધારણ કરી હોય તેવું
પીઢાયેલું. (૨) વ્યગ્ર. (૩) ગૂંચવાઈ ગયેલું હેમર છું. [] હશેડો
હેરન-ગત (હેરાન-ગત્ય), તી સી. [જ એ “હેરાન' દ્વારા] હેમલતા રહી. સં.) એ નામની એક વેલ
દુ:ખી હાલત, મુરલી, તકલીફ, કષ્ટ, વિપત્તિ. (૨) હેમવતી . [૪] સંગીતનો એક વાટ. (સંગીત.? સતાવણી, પણ હેમ-વરણ, હેમ-વર્ણ વિ. [૩. દેનન + ળ + ગુ, “ઉં' હેરાન-પરેશાન (હેરાન-) વિ. [+ ફા] ખૂબ ખૂબ હેરાન ત.પ્ર.] સોનેરી રંગનું
હેરાવવું, હેરાવું જ “હેરવું” માં. હેમંત (હેમન્ત) સી. [ ૬] શરદ અને શિશિર ઋતુ હેરિયું ન. [જ “હેરવું' + ગુ. ઈયું” ક.ક.] ડકિયાં વચ્ચેની માગસર અને પાસ મહિનાની ઋતુ. (સંજ્ઞા) તાણી કે છાનુંમાનું જોઈ લેવું એ. [૦ લેવું (મ.) હમાચલ(ળ), હેમાદ્રિ પું. [સ ફ્રેનન + અ-વઝ, મકિ લટાર મારવી]
[સાથીદાર. મિત્ર સંધિથી) એ “હેમ-ગિરિ.' (૨) હિમાલય. (સંજ્ઞા) હેર છું. જિઓ હેર + “ઉ” ક.પ્ર.] જાસૂસ, (૨) સહાયક હેમાળા પું. [સ. મિાધ 2 પ્રા. હિમા-] હિમાલય હેરું ન. જિઓ “હેરવું' + ગુ. “ઉં' કપ્રિ. “હેરિયું.' પર્વત (સંજ્ઞા) [ગળ (રૂ.૫.) હિમાલયમાં જઈ રહ- હેર . જિઓ “હેરવું” + ગુ. એ' કુમ) જ “હેરિયું” ત્યાગ કરવો]
હેર-ફેરો છું. જિઓ હેર-ફેર.” આ પં] અાંટા-ફેરે, હેમિટિ વિ. [અં] યહૂદી પ્રકારની જાતિનું કે જાતિને જવું આવવું એ
લગતું. (૨) . એ જાતિને ભાવા-સમહ (હિબ્રુ વગેરે) હેલ (ય) સી. એક ગાડું ભરાય એટલો માલ-સામાન. હેમિયું વિ, [સ. હેમન્ + ગુ. “થયું' ત.પ્ર.], હેમી વિ. (૨) પાણીથી ભરેલું બેડું. (૩) ભાર, બેજ. (૪) (લા) [+ગુ. “ઈ' ત...] સેનાનું. (૨) સોનેરી
ભાર કે પાણી સારવાંનું યા - ગાડાથી કે હમાલ દ્વારા હેય વિ, સિં] ત્યજી દેવા જેવું, ત્યાજ્ય, વર્ષ. લાવવાનું મહેનતાણું. (૫) હેલકરીનું કામ (લા) નિંવ (૩) . દુઃખ
હેલકરણ (-ય) સી, જિએ “હેલકરી + ગુ. અણ” સ્ત્રીહેર' (૯૨૫) સી. સહાય, મદદ. [૦ સાત-સાંચવવી પ્રત્યય.] ભાર ઉઠાવનાર મજર સી ૭ સાંડવી (ઉ.પ્ર.) મદદ કરવી]
હેલ-કરી છું. [જ “હેલ" + “કરવું' + ગુ. “ઈ' તમિ.] હેર (-૨) સી. ગર્ભવતી સ્ત્રીને પતિ અભાવ
ભાર ઉઠાવવાને ધંધે કરનાર મજર, તિરું હેર વિ. [ઇએ “હેરવું] જાસૂસ, બાતમીદાર
હેલ-કારે છું. જિઓ “હેલો” + સં. + ગુ.' સ્વાર્થે હેર-ઓઇલ ન. [.] વાળમાં નાખવાનું સુંગંધી તેલ તમ] હેલો પાડી બોલવું એ, (૨) જ “હેલારો.” હેરક પું. જિઓ “હેરવું + મુ. “ક' સ્વાર્થે ક...] જઓ હેલર જ અકલડ. બહેર.
હેલના અકી. [સં] નિંદા, અવજ્ઞા, અવહેલના, અવ-ગણના હેરકટિંગ સલન (કટિઝ) [] વાળની દુકાન હેલ-પટો છું. જિઓ ‘હેલ' દ્વારા.] નકામે ફેરો હેડે . જિઓ બહર' + ગુ. ડું સ્વાર્થે ત...] જુઓ હેલા સી. [.] જએ હેલના.” (૨) ક્રીડા, રમત. (૩) બહેર'(પદ્યમાં).
આનંદ ખુશી હરણ, હું ન, [ઓ પહેરવું + ગુ. અણુ-“આ હેલારે છું. [“હેલ' દ્વારા--] અવાજ સાથે આગળ