Bruhad Gujarat kosha Part 2

Author(s): Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board

Page 1284

હૃદય-સઝ
૨૩૧૯
હેડ મિસ્ટ્રેસ
મનમાં થતા સંકોચ
[ઉકલત હેજ ન. હેત, પ્રેમ, પ્રીતિ, સ્નેહ હૃદય-સૂઝ (-ઝય) સી. [+જુઓ “સૂઝ] હયાઝ, હૈયા- હેજ ને. ભીનાશ, ભેજ હૃદય-સ્થ વિ. સં.] દિલમાં રહેલું, હૃદથગત
હેટ સી. [અં] ટેપલા-ઘાટની છાપરાવાળી ટોપી " હૃદય-સ્પશી વિ. [સં..] હૈયાને અસર કરી જાય તેવું, હેઠ (-4) ક્રિય. [સં. વધસ્તા> પ્રા. જેટ્ટ -> અપહૃદય-ગમ
ઠ્ઠિી નીચેના ભાગમાં, અંદર દબાવેલું કે રહેલું હોય હૃદય-રસવામી . [સં.] જુઓ હૃદયનાથ.'
એમ, હેઠળ હૃદય-હીણું વિ. [+જુઓ “હીણું.], હૃદયહીન વિ. [સં.] હેઠલાણ ન. જિઓ હેઠલું' કાર.] હેડે ભાગ, નીચેની એ “હુદય-વિહીન.”
[સમઝાય તેવું અંદરની જગ્યા. (૨) ભેાંયતળિયું હદયંગમ (હદયમ) વિ. સં.] જુઓ હૃદય-હારી.” (૨) હેઠલું (મું) વિ. [પ્રા. શ્ચિમ-] નીચેના ભાગમાં રહેલું, હૃદયાકાશ ન. [+ સં. મારા, શું ન.] હૃદયરૂપી આકાશ અંદરના ભાગમાં આવેલું, હેઠળનું, તળેનું હદયા-ફાટ વિ. [+ જ એ ફાટવું.” હૈયાને વલોવી નાખે હેઠ-વાસ(-શં) ૫. [ + સં. વાણ], (-સ્ય,ય) સ્ત્રી. મેયતેવું રુદન હોય તેમ
તળિયાનું રહેઠાણ, તળિયાનો વસવાટ. (૨) પાણી કે પવનની હૃદયેશ, નેશ્વર કું. [+ સં. ૧, ૨] જુઓ હૃદય-નાથ.” નીચેની બાજુ તરફની દિશા. ૩) (-સ્ય, શ્ય) ક્રિપવિ. હૃદયરી સી. [+ સંશરી] હદયનો કબજે લઈ બેડેલી- ભેચ-તળે. (૪) પાણી કે પવનની નીચેની બાજુના -પ્રિયતમા, પ્રાણ-પ્રિયા
વહેણ તરફ હૃદયદ્ગાર છું. [+સં. કાર] હૈયાના ઊંડાણમાંથી નીકળત હેઠવાસિયું વિ. [+ગુ. ઈયું' ત.પ્ર.) નદીના હેઠવાસને વાદ, ખરા દિલને બોલ
લગતું. (૨) હાથ નીચેનું, તાબાનું હૃદ િમી. [+સં. ક]િ વૈચાને ઉમળકે, હૈયાને હેઠળ (ગે) કિ.વિ. [પ્રા. ફેસ્ટિંટ-> અપ. ફ્રિ]િ હેકે ઉત્સાહ [મન, અંતઃકરણ (પદ્યમાં.) નીચે, તળે
જિમીન હદિયું ન. [સં. શ્રદ્ + ગુ, “થયું સ્વાર્થે ત..] હદય, હૈયું. હેઠાણ, શું ન. જિઓ “હેઠું' દ્વાર] નીચી સપાટીવાળી હિંગત વિ. [સં.] હદયમાં રહેલું, મનમાંનું
હેઠા મું. જિઓ બહે' દ્વારા.] અનાજમાંથી સૂપડાથી હદેશ પું[સં. ઇન્ટે શ] જુઓ હૃદય-દેશ.”
ઘળ કચરે વગેરે કાઢવાની ક્રિયા હુંધ વિસં.] હૃદય ને ગમી જાય તેવું, મનોહર હેઠાસવું સક્રિ. જિઓ હેઠ' દ્વારા, ના.ધા.] હેઠા કરો. હૃદ-રાગ ૫. [૩] જ “હુદય-ગ.'
હેઠાસવું કર્મણિ. ક્રિ. હેઠાસાવવું પ્રેસ ક્રિ. હુલાસ્ય ન. [સં. ક્ + , સંધિથી] હૈયાને નાચ, હેઠાસાવવું, હેઠાસાવું એ “હેઠાસવું'માં. [હેઠા.' હૃદયને થનગનાટ
હેઠાસે પું. [જ “હેઠાસવું' + ગુ, “એ” કુ.પ્ર.] જુઓ હષિત વિ. [સ.] “હટ.'
હેલું વિ. જિઓ હેઠ” પ્રા. શેટ્ટ-] નીચેના ભાગમાં આવેલું, હૃષીક ન. [૪] ઇન્દ્રિય
નીચાણભાગમાંનું. [જેવું (રૂ.પ્ર) શરમાવું, ૦ બેસણું હપીકેશ ૫. [સં. હૃષીકા + રા ર ઈદ્રિના સ્વામી, એવી (-સ) (રૂ.પ્ર.) શાંત થવું. (૨) સ્થિર થવું. ૦ મન કરવું . સર્વસામાન્ય વ્યુત્પત્તિ સ્વીકારાઈ છે, પરંતુ એ શ્રીકૃષ્ણ- (રૂ.પ્ર.) નિરાંત રાખવી] ના ઈશ્વરને કારણે હકીકતે ઊભા કેશવાળે' એ અર્થ છે કે ક્રિ વિ. [+ ગુ. “એ' સાવિ, પ્ર.] નીચે, નીચેના, છે. સર૦ પુ રુ. અજન. એને 1 + ર = રાત્રિ- - ભાગમાં, તળે, તળિયે. [૦ બેસવું (-બેસવું) (રૂ.પ્ર.) ને સ્વામી કહેવાય છે, પણ એ વાંકડિયા વાળવાળો કંટાળીને શાંત રહેવું. ૦ હૈયે (રૂ.પ્ર.) શાંત ચિત્તે. હાસ છે. (ગીતા). (સંજ્ઞા.). (૨) ન. હરદ્વાર પાસેનું હે (થ) જુઓ “હડ.' [(ર) ગાડાઓની હાર એ નામનું એક તીર્થ. (સંજ્ઞા.)
હે૨ (ડ) સ્ત્રી. સરખી ઉંમર હોવાપણું, સમવયસ્ક-તા, હખ વિ. સં.] હર્ષ પામેલું, પ્રસન્ન થયેલું, ખુશખુશાલ હે (ડ) સ્ત્રી, વેચવાના બળદને હં હૃષ્ટપુષ્ટ વિ. [સં.] પ્રસન્ન થયા સાથે શરીરમાં ભરાયું હેટ ન. [અં] માથું. (૨) વિ. ઉપરી હોય તેવું, શરીરે ભરાઉ અને મજબૂત
હેડ ઓફિસ . [.] મુખ્ય કાર્યાલય, વડી કચેરી હષ્યકા સ્ત્રી. [સં.] મધ્યમ ગામની એક મર્થના. (સંગીત.) હેટકિયું વિ. [જઓ હેડકી' + ગુ. “ઇયું.'](લા.) મરણ વખતે હે કે... [સ.] અરે, હા, એ એવો સંબેધક ઉદગાર આત્માના પુણ્યાર્થે અપાતું (દાન ખેતર મિષ્ટાન વગેરે) હે૨ (હે) . ધીરજ, સબરી. (૨) હિંમત [પૂરવી હેડકી અ. [૨વા] જઓ હિક્કા.” [નાયક (ઉ.પ્ર.) સહાયક થવું. દેવા(-૨)વવું (રૂ.પ્ર.) હેરાન હે કં સ્ટેબલ છું. [.] પિલીસ ટુકડીને જવાબદાર કરવું]
હેડ ક્લાર્ક છું. [૪] વડે કારકુન, અવલ કારકુન, શિરહેક(-૩)-4ઠ (-4) સી. [૨વા. સખત ગિરદી
તેદાર
[સરકારી કરોને રહેવાનું સ્થળ હેકા સી. [૪] જએ “હિકા.
હે વાટ ન. બ.વ. [અં] કરીનું મુખ્ય સ્થળ. (૨) હેર- જિ, કિં., સમાસમાં પૂર્વ પદમાં] સો. (શાં હેર માસ્ટ(સ્વ)ર છું. [એ. હેડ માસ્ટર ] નિશાળને પદ્ધતિમાં એ રીતે મીટર- હેકટ-લીટર મુખ્ય મહેતાજી, શાળાને આચાર્ય ગ્રામ)
હેડ મિસ્ટેસ સી. [અં.] કન્યાશાળાની કે શાળાની મુખ્ય