Bruhad Gujarat kosha Part 2

Author(s): Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board

Page 1285

કેડ-લાઇટ
શિક્ષિકા, શાળાની આચાર્યાં
કેટલાઇટ સી. [અં.] મથાળાની બત્તી. (૨) વાહનના આગળના ભાગની ખત્તૌ [જખર સ્વી હેડંબા (હેડમ્બા) સી. [સં. હિંહિમ્મī] (લા.) ઊઁચી અને હેરિયારી છું. ધમાલ, ધમાચકડી હેરિયા પું. [જએ હેડનૈ' + ગુ. 'ઇયું' ત.પ્ર.] ખળદ-વાજીડાઓની હેડ લાઈને વેચવા આવનાર વેપારી, હૂંડાવાળા વેપારી, (૨) હેડમાંના વાડે હેતી સી. [જએ હેડ' + ગુ. ‘ઈ' સ્વાર્થે ત.પ્ર.] સમાન મર હોવાપણું, સમવયકતા. (૨) સમાન-તા, બરાબરી
૩૨૦
ઈક સ્વાર્થે ત.પ્ર.]
•
હેડીર સી. [જ વ્હે' + ગુ, વેચવા માટેના બળદ-વાડાઓને સમ્હે, હુંડા હું હું. (બાળકોને) આ-સક્તિ, અનુ-રાગ, આસંગે હું! (હુણ્ય) સ્ત્રી. તળાઈ, ગાદલું. (ર) પથારી, બિછાનું હેત ન. પ્રેમ, વહાલ, સ્નેહ, પ્રીતિ, પ્યાર. [ના ટકો (રૂ.પ્ર.) પરમ મિત્ર. વરસવું (ઉ.પ્ર.) બહુ ભાવ થવા] હેતનું ન. માલ ભરવાનું ગાડું હેત-પ્રીત (-૫) સ્રી• [જએ ‘હેત’+ ‘પ્રીત.'] વહાલ અને પ્રેમ. (ર) કૃપા, મહેરબાની હિત કે માયા વિનાનું હેતન્ત્રઝુ' વિ. [જએ ‘શ્વેતન મારું.'] આછા હેતવાળું, હેત-રસ છું. દિએ ‘હેત + સં.] વહાલી રસ હેતલકું ન. [એ હેત + ગુ. ‘હું' સ્વાર્થે ત.×, + લ' મધ્યગ.] જઆ હેત' (પદ્મમાં.)
હેતસ્ત્રી વિ. [મનસ્વી' જેવાના સાયે] ખેત-પ્રીતવાળું હેતારથ યું. [જએ હેત' + સં. મર્ય, અર્વાં. તદ્દ્ભવ,] હેતની લાગણી
હૈતાળ, ૰છું, હું વિ. [જુએ ‘શ્વેત’ + ગુ. ‘આળ’ + ‘g,’‘શ્રાળુ' ત.પ્ર.] હેતવાળું, સ્નેહાળ હેતુ હું. [સં.] કારણ, સખમ, (૨) આશય, ઉદ્દેશ. (૩) અર્થ, મતલખ. (૪) નિમિત્ત, પ્રયેાજન. (૫) એ નામના એક અર્થાલંકાર. (કાવ્ય.)
હેમકૂટ
'20' દ્વારા વ્યક્ત થતું કારણ કે પ્રયાજન બતાવનાર વાકયાંશ. (વ્યા.)
હેતુ-વાચક વિ. [સં.] કારણ કે પ્રયાજન બતાવનારું. (ન્યા.) હેતુ-વાદ પું. [સં] કાર્યને કારણ હાનું or શેયે એ પ્રકારના મત-સિદ્ધાંત, બુદ્ધિવાદ. (૨) કુ-તર્ક, નાસ્તિકતા હેતુ-વિદ્યા સ્ત્રી. [સં.] તર્કશાસ્ત્ર, ન્યાય-શાસ્ત્ર હેતુસર ક્રિ.વિ. [સ. હેતુ + જ ‘સર.’] કોઈ પણ કારણે હેતૃત્પ્રેક્ષા સી. [સં. હેતુ + ઉત્પ્રેક્ષા] ઉત્પ્રેક્ષા અલંકારના એઝ ભેદ. (કાવ્ય.)
હત્વપદ્ધતિ . [સં. હેતુ + અપ-દત્તુતિ અપતિ અર્થકારના એક ભેદ. (કાવ્ય.)
હેતુર વિ. [જુએ ‘શ્વેત' + ગુ. ઉં” ત.પ્ર.] હેત રાખનારું, (૨) હિત જેનારું, હિતેષી [હેતુ' વગેરે -હેતુક વિ. ર્સ, સમાસના ઉત્તર પદ્મમાં] હેતુરૂપ હેતુ-કેતો પું. [સં.] ક્રિયાપદની પ્રેરક રચનામાંના પ્રેરક કર્યાં. (વ્યા.)
સુખ
[તવું (વ્યા.) હેતુ-ગર્લ્સ વિ. [સં.,મ.વી.] જેમાં હેતુના અર્થ રહેલે। હાય હેતુ-ચિહ્ન ન. [સં ] ‘કારણ કે' પ્રેમ ” એ ભાવ બતાવ
વા વપરાતું ગણિતમાંનું આવું નિશન. (ગ.) હેતુ-ભૂત વિ. [સં.] કારણ કે પ્રયેાજન ચા ઉદ્દેશરૂપે રહેલું હેતુમત્ વિ. [સં.] પ્રયેાજનવાળું હેન્રમત્તા શ્રી. [સં.] કારણ કે યેાજન હોવાપણું હેતુ-માન વિ. સં. માર્યું.] કારણ કે પ્રત્યેાજનવાળું, કાર્ય-કારણ ભાવવાળું. (૨) એ નામના એક અર્થાલંકાર [હિત-ચિંતક હેતુ-મિત્ર વિ. [જુએ હેતુ '+સં.,ન.] હિતેષી ધ્રુસ્ત, હેતુ-નાથ ન. [સં.] ત્રીજી કે પાંચમી વિભક્તિના અનુગ
(કાવ્ય.)
Jain Education International_2010_04
હેન્વંતર (કેન્વન્તર) ન. [સ. હેતુ + અન્તાર એક હેતુની પુષ્ટિ માટે રજૂ થતા ખીને હેતુ. (તર્ક.) હેત્વાભાસ પું. [સ. હેતુ + આા-માલ] દુષ્ટ ખાય કે આભાસી હેતુ, અશુદ્ધ હતુ. (તર્ક.)
હેત્વાભાસવાદી વિ. [સં.,પું.] આભાસી હેતુએની જ રજૂઆત કર્યાં કરનાર વિતંડાવાદી હૈદળ ન. [સં. જૂથ-] ધોડેસવાર સૈન્ય, હેન્ગર (હુંગ૨) ન. [અં.] કપડું ભરાવી સાધન. (ર) વિમાનાને ઉતારવાનું મેટી
સાધન
કૅવલ્લી' ટીંગાડવાનું એક સ્ટીમર ઉપરનું
હેન્દ્ર (હૅણ્ડ) પું. [અં.] હાથ. (૨) (લા.) સહાયક માણસ હૅન્ડ-કૅમેરા (હૅજ઼-) પું. [અં.] હાથમાં રાખી કૂટા પાડી શકાય તેવા નાના કૅમેરા [પતાકડું હૅન્ડ-અિલ (હૅRs-) [અં.] જાહેરાત વગેરેનું છાપેલું હૅન્ડ-બૅગ (હૅણ્ડ) સી. [અં.] હાથમાં રાખી લઈ જઈ શકાય તેવી નાની પેટી કે પાકીટ [હાય-દસ્ક્રુત
9.
હન્ત-રાઇટિંગ (હેપ્ટ-રાઇટિ) પું,,બ.વ. [ચ્યું,] હસ્તાક્ષર, હૅન્ડલ (હૅણ્ડલ) ન, [અં.] હાથા તેવી શાળ હૅન્ડલૂમ (હૅશ્ડ-) સી. [અં.] હાથથી જ ચલાવી શકાય હેબક સ્ત્રી. [અર. હય્યત્] જુએ ‘હેમત.’ હેબક(-કા)વું અ.ક્રિ. જિઓ ‘હેબક,’ના.ધા.] જ હેબતાવું.' હેબકાળવું પ્રે.,સ.ક્રિ. હેમકાવવું, હેબકાલું જએ ‘હેખકનુંમાં, હેત (હૅખત) સ્ત્રી, [અર. હખત્] ભયથી થતા ત્રાસકા, ફાળ, હખક, હેખક. (૨) આશ્ચર્ય, વિસ્મય અચંબા હેબતાવવું (હૅબતાવવું) જુએ ‘હેબતાવું'માં, હેખતાવું (હેબતાવું) અ,ક્રિ. [જુએ હેબત,’-ના.મા.] ફ્રાળ અનુભવવી, ધાસ્તી પામવું, હબનું, હેખકનું, હેબકાનું. હુંખતાવવું (હૅબતાવવું) કે,,સ.ક્રિ
હેબિયસ ક્રેપ્રંસી, લૅતિન.] આરોપીને કાયદેસર પકઢયો છે કે નહિ એની તપાસ કરવાને માટે અદાલત આરાપીને પાતાની સમક્ષ હાજર થવા ફરમાન કાઢે એ હેમ ન. [સં.] સેાનું, કાંચન
હેમક (હૅમક) વિ. [અર. અહમક્] મૂર્ખ, એવ હેમ-ક્રંદ (-કન્દ પું. [સં.] એ નામની એક વનસ્પતિ, [એક પર્વત. (સંજ્ઞા.) હેમ-ટ પું. [સં.] પૌરાણિક માન્યતાના હિમાલય નજીકની
ધાળા કટકિયા