________________
બ્રિટિશ હિંદુસ્તાનને આર્થિક ઇતિહાસ. ર૪ માલ પેદા કરવાનું મંદ પાડી નાંખવાની અને કાચુ રેશમ પેદા કરવાને ઉદ્યોગ વધારવાની ઇચ્છા બતાવી હતી અને તેમણે એવી પણ ઈચ્છા બતાવી હતી કે રેશમ વીંટનારાઓને સરકારના હુકમથી સરકારી કારખાનામાં જ કામ કરવા ફરજ પાડવી અને બીજે કંઈ કામ કરવા મનાઈ કરવી. આ હુકમની ધારેલી અસર થઈ. રેશમ અને સુતરના માલની પેદાશ હિંદમાં મંદીમાં પડતી ચાલી, અને જે લેકે પ્રથમ આ માલ પુરેપ અને એશિયાના બજારમાં મોકલતા હતા તે હવે ત્યાંથી ખરીદવા લાગ્યા. નીચેના પત્રક ઉપરથી વીસ વર્ષોમાં ઈંગ્લેથી જે સુતરાઉ માલ આવ્યો તે જણાઈ આવશે.
૧૭૯૪... પાઉન્ડ ૧૫૬
૧૪૦૪,
પ૦૬
૧૭૮૫
૧૭
૧૭૯ ૧૭૯૭
૧૧૨ ૨૫૦૧
૧૭૯૮.
..
૪૪૩૬
૧૭૮૮
૭૩૧૭
૧૮૦૫, ૩૧૯૪૩ ૧૪૦ ૪૮૫ર ૫ ૧૮૦૭, ૪૬૫૪૯ ૧૮૮ ૬૯૮૪૧ ૧૮૯.... ૧૧૮૪૦૮ ૧૮૧૦ . ૭૪૬૯૫ ૧૮૧૧ - ૧૧૪૬૪૯ ૧૮૧૨ ૧૦૭૩૦૬ ૧૮૧૩ ૧૯૮૨૪
૧૮૦૦
૧૯૫૭૫
૨૧૨૦૦
૧૮૦૧ ૧૮૦૨
૧૬૧૯૧
૧૮૯૩
૨૭૮૯૬
!