________________
બ્રિટિશ હિંદુસ્થાનને આર્થિક ઈતિહાસ
૩૩૩
ચાર બળદ હોય છે, જેની મદદથી એ વરસ દહાડે ૧૨ પાઉન્ડ જેટલી ઉપજ કરે છે,”તેના ખરચ અડસટ્ટો નીચે પ્રમાણે.
પા. શિ.પે. જમીનને કર.
. ૪-૪-૦ બળદનું ખરચ-એક જેડ આઠ વરસ સુધી ચાલે એ ગણત્રીએ.
૧-૫-૦
હળ અને વખતો વખત સાથી વગેરે મજુર રાખવા પડે તેનું ખરચ.
--
બી.
૦-૧૨–૦
અધિકારીઓની કામદારી અને . ગામ ઝાંપા વિગેરે. ખોરાકને માટે દાણો. કપડાં, પરચુરણ જરૂરી ખરચ
૨-૪-૦. ૦-૧૦-૦૦
–૧૨–૦.
કુલ. પા.શિ.પે.
૧૨-૨-૦ ઉપરથી જણાશે કે બાર પાઉંડની અરજી ઉપજમાંથી ૪ પાઉંડ ૪ શીલીંગને સરકાર હક નીપજના ૪૫ થી ૫૦ ટકા જે માસ અને મુંબઇના ખેડૂત પાસે સરકારે મૂળ માગેલું તેના કરતાં ઓછો છે પણ આટલા ૪ પાઉંડ ૪ શી. ના કરે પણ ખેડુતને કંઇ રહેતું નથી; આટલું સ્પષ્ટ સમજાય છે કે અધિકાત મંડળને રૈયતવારી રીતે પસંદ પડવાનું