Avashyakaniryuktidipika Part_1

Author(s): Manekyashekharsuri
Publisher: Vijaydansuri Jain Granthmala Surat

Page 396

आवश्यक
निर्युक्ति
दीपिका ।।
॥१९७॥
Jain Education Intern
चेति उत्तरगुणकरणं उत्तरप्रयोगकरणापरनाम ।। १५६ ।। द्वयमपि स्पष्टयति ' जं जं '
जं जं निजीवाणं, कीरइ जीवप्पओगओ तं तं । वन्नाइ रूवकम्माइ, वावि अज्जीवकरणं तु ॥ १५७ ॥ यद्यनिर्जीवानां पदार्थानां जीवप्रयोगतो जीवप्रयोगेण तत्तद्वर्णादि कुसुम्भादेः रूपकर्मादि वा कुट्टिमादौ तदजीवविषयत्वादजीवकरणं ॥ १५७ ॥ ' जीव ' जीवप्पओगकरणं, दुविहं मूलप्पओगकरणं च । उत्तरपओगकरणं, पंच सरीराई पढमंमि ॥ १५८ ॥
जीवप्रयोगकरणं द्विविधं मूलप्रयोगकरणं उत्तरप्रयोगकरणं च । पश्च शरीराणि प्रथमं मूलप्रयोगकरणं इति ॥ १५८ ॥ यथा - ' ओरा '
ओरालियाइआई, ओहेणिअरं पओगओ जमिह । निष्फण्णा निष्फज्जइ, आइल्लाणं च तं तिपहं ॥ १५९ ॥
औदारिकादीन्यादिशब्दाद् वैक्रियाहारकतैजसकार्म्मणदेहाः, ओघेनेति सामान्येन मूलप्रयोगकरणं । अथ इतरदुत्तरप्रयोगकरणं तदुच्यते, यत्प्रयोगतः प्रयोगेणेह लोके निष्पन्नात् मूलगुणप्रयोगेण जातात् निष्पद्यते, तदाचानां च त्रयाणां स्यात् । अयमर्थः - पञ्चानां देहानामाद्यं पुद्गलसंघातकरणं मूलप्रयोगकरणमुच्यते, अङ्गोपाङ्गादिकरणं कर्णादिकरणं तूत्तरकरणं आद्यदेहये ए, तैजसकार्मणयोस्तदभावात् । अत्र क्षेपकगाथा 'मूलप्पओगकरणं, पंचण्हवि तं भवे सरीराणं । तिण्हं पुण आइला अंगो गाण करणं तु । १ । ' त्रयाणां पुनराधानां शरीराणां अङ्गोपाङ्गानि कर्णादीनि उत्तरप्रयोगकरणं स्यात् । यत्र कर
प्रयोगकरणे द्विधा
जीवप्रयोग
करणम् ॥
॥१९७॥
ww.jainelibrary.org