Agam 29 Mool 02 Dasvaikalik Sutra Part 02 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 50

३२
श्री दशवकालिकसूत्रे =उभयतोधारं शस्त्रमिव शस्त्रं शस्त्रधर्मत्वात्, उभयतोधारशस्त्रसदृशमित्यर्थः, अतएव सर्वतोऽपिदुराश्रय-समन्तादाश्रयितुमशक्यं समन्ततोऽशक्य सेवम् अशक्यस्पर्शमित्यर्थः, जाततेजसम् अग्निं प्रज्वलयितुम् उद्दीपयितुं नेच्छन्ति। स्फुलिङ्गस्यापि प्रज्वालनमसंख्यजीवविराधनाजनकत्वात्संयमहानिकरं मुनीनामिति भावः ॥३३॥ मूलम्--पाईणं पडीणं वावि उड्ढं अणुदिसामवि ।
अहे दाहिणओ वावि दहे उत्तरओ विय ॥३४॥ छाया-प्राच्यां प्रतीच्यां वाऽपि ऊर्ध्वम् अनुदिशामपि ।
अधः दक्षिणतो वाऽपि दहेत् उत्तरतोऽपि च ॥३४॥ टीका-'पाईणं' इत्यादि । प्राच्यां पूर्वस्यां दिशि अपि वा प्रतीच्यांपश्चिमायां दिशि अपिवा दक्षिणत: दक्षिणस्याम्, अपिवा उत्तरतः उत्तरस्यां दिशि अनुदिशा-दिशावनुगता अनुदिक, तासां चतसृणामेकशेषः अनुदिशस्तासाम्, सप्तम्यर्थे षष्ठी विदिक्षु इत्यर्थः । उर्वच अधश्च अग्निर्दहति प्राणिनो भस्मसात्करोतीत्यर्थः । वहेर्दाहकता दशस्वपि दिक्षु जन्तुसमूहान् विराधयतीति भावः ॥३४॥ क्यों की अग्नि का उद्दीपन करना बहुतेरे जीवोंकी विराधनाका कारण होनेसे पाप है। वह ऐसे शस्त्र के समान है जिसमें दोनों ओर धार हो । अतएव किसी भी ओरसे उसका स्पर्श होना अशक्य है। तात्पर्य यह है कि एक चिनगारी को भी प्रज्वलित करनेसे असंख्यात जीवोंकी विराधना होती है, इसलिए वह संयमियों के संयम को अत्यन्त हानि पहुंचाती है ॥ ३३ ॥
'पाइणं' इत्यादि। अग्नि पूर्व, पश्चिम, उत्तर, दक्षिण इन चारो दिशाओंमें तथा चारो विदिशाओं में और ऊपर नीचे अर्थात् दसों दिशाओं में रहे हुए प्राणियोंको जलाती है ॥ ३४ ॥ અગ્નિનું ઉદ્દીપન કરવું એ અનેક જીવોની વિરાધનાનું કારણ હોવાથી પાપ છે. એ એવા શસ્ત્ર સમાન છે. કે– જેને બેઉ બાજુએ ધાર હોય એટલે કે પણ બાજુએ એને સ્પર્શ થવો અશકત છે. તાત્પર્ય એ છે કે એક ચિનગારીને પણ પ્રજવલિત કરવાથી અસંખ્યાત છની વિરાધના થાય છે, તેથી એ સંયમીઓના સંયમને सत्यत पनि पाया छे. ॥ 33 ॥
पाईणं. त्याहि. भनि, पूर्व पश्चिम उत्तर क्षिामा मेम या हिशએમાં તથા ચારે વિદિશાઓમાં અને ઉપર નીચે અર્થાત્ દસે દિશાઓમાં રહેલા પ્રાણીઓને બાળે છે, જે ૩૪
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્રઃ ૨