Book Title: Agam 29 Mool 02 Dasvaikalik Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
१६२
श्री दशवैकालिक सूत्रे
कश्चित् प्रस्तावमालम्ब्य परस्परं वदतः गुरो अन्तरा = मध्ये प्रस्तुतविषयापरिसमाप्तिसमये न भाषेत, तथा पृष्ठमांसं न खादेत् = परोक्षे निन्दावाक्यं न वदेत्, पुरतः प्रियवचनरचनाकौशलेन सद्भावमुपदर्शयन् परोक्षे निन्दादिना तदपकारकं भाषणं न कुर्यादित्यर्थः । मायामृषा = मायायुक्तमृषा, विवर्जयेत् = परित्यजेन्, न ब्रूयादित्यर्थः ॥ ४७ ॥ अपृष्टभाषणादौ दोषान् दर्शयति- 'अप्पत्तियं' इत्यादि । मूलम् - अप्पत्तियं जेणे सिया, आसु कुप्पिंज वो पैरो । भासिज, भासं अहियगामिणि ॥ ४८ ॥
सव्वैसतं
छाया - अप्रत्ययो येन स्यात् आशु कुप्येत् वा परः ।
सर्वशः तां न भाषेत भाषान् अहितगामिनिम् ॥ ४८ ॥ टीका- येन - अपृष्टभाषणेन परस्य अमत्ययः - अविश्वासः स्यात् = उत्पघेत, वा तथा भाषतो मध्ये भाषणे परः = अन्यो आशु शीघ्रं कुप्पेत् = क्रोधाविष्टो भवेत्, तथा तां = तादृशीं परोक्षे निन्दारूपाम् अहितगामिनीम् = अपकारपर्यवसानां भाषां=गिरं सर्वशः सर्वावस्थासु साधुन भाषेत न वदेत् । अमस्ययादिसाधनं वचनं साधुना नोच्चारणीयमिति भावः ॥ ४८ ॥
बोल रहे हो तो जब तक वह विषय पूरा न हो तब तक बीचही में न बोले । सामने चतुराई के साथ मीठा मीठा बोलकर सद्भाव दिखलाता हुआ परोक्ष में उनकी निन्दा करने वाले वचन न बोले । मायाचार से भरा हुआ असत्य भाषण न करे ॥४७॥
'अपत्तियं' इत्यादि । किसी भी अवस्था में साधु को परिणाम में अपकार करने वाली ऐसी वाणी न बोलनी चाहिए जिससे द्वेष हो जाय, तथा दूसरे को क्रोध आदि आजाय, अर्थात् द्वेष आदि का उत्पादक वचन साधु को कदापि उच्चारण नहीं करना चाहिए ||४८|| હાય તે! જ્યાં સુધી એ વિષય પૂરા ન થાય ત્યાં સુધી વચમાં ખેલવું નહીં. સામે ચતુરાઇની સાથે મીઠું મીઠું ખેલીને સદ્ભાવ બતાવનારાં અને પરોક્ષમાં તેમની નિંદા કરનારાં વચને ખેલવાં નહિ. માયાચારથી ભરેલુ અસત્ય ભાષણ કરવું નહિ. (૪૭) अपत्तियं ० छत्यादि । पशु अवस्थामा साधुये परिशामभां व्यपार કરનારી એવી વાણી ન ખેાલવી જોઇએ કે જેથી દ્વેષ ઉત્પન્ન થાય. તથા ખીજાને ક્રોધ આધિ આવી જાય, અર્થાત્ દ્વેષ આદિનાં ઉત્પાદક વચને સાધુએ કાપિ ग्यारवां न लेये. (४८)
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્રઃ ૨
