Book Title: Agam 29 Mool 02 Dasvaikalik Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
२१४
श्री दशवैकालिकसूत्रे
वा कथञ्चित् संस्पृश्य, 'मे= मम, अपराधम् = अविनयं, क्षमस्व हेभदन्त ! अद्यप्रभृति पुननैव करिष्यामि' इति वदेत् = सवन्दनं प्रार्थयेदित्यर्थः || १८ || दुर्बुद्धिशिष्यस्य विनयमकारमाह - 'दुग्गाओ वा' इत्यादि । मूलम् - दुग्गाओ व पओएणं, चोंइओ वहइ रहे । एवं दुब्र्बुद्धि किचाणं, कुत्तो तो पकुबेई ॥१९॥ छाया - दुर्गौरिव प्रतोदेन नोदितः वहति रथम् ।
एवं दुर्बुद्धिः कृत्यानाम् उक्तः उक्तः करोति ॥ १९॥ टीका - प्रतोदेन = दण्डादिना, नोदितः = प्रेरितः पुनःपुनर्भत्सितः, दुगौंः = गलिबलीवद्दः, इव= यथा, रथं शकट, वहति = नयति, एवम् = अनेन प्रकारेण, दुर्बुद्धिः = अविनीतः शिष्यः, उक्त उक्तः = पुनः पुनः प्रेरितः, सन् कृत्यानाम् = आचार्यादीनां कार्यं प्रकरोति = निष्पादयति ॥ १९ ॥ सम्प्रति सुबुद्धिशिष्यस्य विनयप्रकार माह - ' आलवंते' इत्यादि । मूलम् - ओलवंते लवंते वा, ने निसिज्जाइ पडिस्सुणे । मुत्तणं असणं धीरों, सुस्सूसीए पडिस्सुणे" ॥२०॥ छाया - आलपन्ति लपन्ति वा न निपद्यायां प्रतिश्रृणुयात् मुक्त्वाऽऽसनं धीरः शुश्रूषया प्रतिश्रृणुयात् ॥ २० ॥ टीका - रत्नाधिकाः आलपन्ति = शिष्यं संबोध्य सकृदाख्यान्ति, वा= अथवा हो जाय तो इस प्रकार कहे " हे भदन्त ! मेरा अपराध क्षमा कीजिए, आज पीछे कभी ऐसा न करूंगा " ॥ १८ ॥ दृष्टान्तद्वारा दुर्बुद्धि शिष्य का विनय बताते हैं- “दुग्गाओ वा इत्यादि ।
जैसे गली (गलियार) बैल बारंबार लकडी या बेंत की मार खा खा कर गाडी खींचता है, वैसे ही अविनीत शिष्य, बार-बार प्रेरणा करने पर आचार्य आदि का कार्य करता है ||१९|| ઉપધીને પાતાના શરીર અથવા તેા રજોહરણુ આદિથી સ્પર્શ થઇ જાય તે। આ પ્રમાણે मुंडे }-हे लद्दन्त! भारो अपराध क्षमा मेरो, हुवे पछी या प्रमाणे नहि ४३. (१८) दृष्टान्त वडे दुर्बुद्धि शिष्यतो विनय मतावे छे :- 'दुग्गाओ वा' इत्याहि-नेवी રીતે ગળીએ બળદ વારવાર લાકડીને માર ખાઈને ગાડી ખેંચે છે, તેવી જ રીતે અબિંનીત શિષ્ય વાંરવાર પ્રેરણા કરવાથી આચાય આદિનું કાર્ય કરે છે. (૧૯)
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્રઃ ૨
