Book Title: Agam 29 Mool 02 Dasvaikalik Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
१३४
दशवैकालिकसूत्रे
सूक्ष्मं वर्षाकाले भूमिकाष्ठादौ समुत्पन्नं पञ्चवर्णयनकाख्यसूक्ष्मं, वीजहरितं च=बीजं च हरितं चेति समाहारद्वन्द्वः, तत्र बीजसूक्ष्मं = शाल्यादितुषमुखं यस्मादङ्कुरः समुत्पद्यते । हरितसूक्ष्मं = नवीनमुत्पद्यमानं भूमिसवर्ण तद्वत् कान्तिमतया दुर्लक्ष्यम् अण्डसूक्ष्मं = मक्षिका - पिपीलिका - गृहगोधिका - कृकलासाद्यण्डकं जानीहीति शेषः ॥ १५ ॥
मृशम् - एवमेयाणि जाणित्ता, सव्वभावेण संजये !
अप्पमत्तों जए निच्चं', सध्विंदियं समाहिए || १६!! छाया - एवमेतानि ज्ञात्वा सर्वभावेन संयतः ।
अप्रमत्तो यतेत नित्यं सर्वेन्द्रियसमाहितः ॥ १६ ॥ टीका- ' एवं ' इत्यादि -
संयतः =साधुः एतानि=पूर्वोक्तानि अष्टविधानि सूक्ष्माणि एवम् उक्त(५) पनकसूक्ष्म - पाँच वर्ण की फूलन को कहते हैं, जो वर्षाकाल में काष्ट आदि के उपर जमती है ।
(६) बीजसूक्ष्म - शालि आदि के तुषों के अग्रभाग को कहते हैं, जिससे अंकुर निकल सकते हैं ।
(७) हरितसूक्ष्म - नवीन उगती हुई वनस्पति' जो कि भूमि जैसे वर्ण की होने से कठिनाई से दिखाई देती है ।
(८) अण्डसूक्ष्म-चिंउंटी, गिरौली, (गिरगट किरगेटघा) आदिके अण्डों को कहते हैं । 'इनकों जानो' ऐसा सम्बन्ध ऊपर से जोड लेना चाहिए ॥ १५ ॥
" एवमुयाणि" इत्यादि । इन पूर्वोक्त आठ सूक्ष्मो को सम्यक् (૫) પનક સૂક્ષ્મ પાંચવષ્ણુની લીલફૂલને કહે છે, જે વર્ષાકાળમાં લાકડા આદિ ઉપર જામે છે.
(६) श्री सूक्ष्म-धान्यने उहे छे, भांथी अंडर नीजी राडे छे.
(૭) હિરત સૂક્ષ્મ-નવી ઉગતી વનસ્પતિ જે ભૂમિ જેવા વર્ણની હાવાથી મુશ્કેલીથી જોઇ શકાય છે.
(૮) અંડ સૂક્ષ્મ—કીડી, ગરાળી, ગિરગઢ આદિનાં ઈંડાંને કહે છે એ બધાં સૂક્ષ્માને જાણા, એવા સ ંધ ઉપરથી જોડી લેવા. (૧૫)
एत्रमेयाणि० छत्याहि पूर्वोतम सूक्ष्मोने सभ्य प्रहारे लखीने साधु
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્રઃ ૨