Book Title: Agam 29 Mool 02 Dasvaikalik Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
आचारमणिमञ्जूषा टीका, अध्ययन ८ गा. १५ छाया-स्नेहं पुष्पसूक्ष्मं च प्राण्युत्तिङ्ग तथैव च ।
पनकं बीजहरितं च अण्डमूक्ष्मं च अष्टमम् ॥ १५ ॥ टीका-स्नेह-स्नेहसूक्ष्मम् अवश्याय-हिम-कुज्झटिकादिरूपम् । अत्र 'सिणेहं' इति पदेनाप्कायविशेषः सूक्ष्मः स्नेहकायोऽपि गृह्यते । पुष्पमुक्ष्म= उदुम्बरादिपुष्पसदृशं भूक्ष्म, माणिमूक्ष्मं यः प्राणी संचरमाण एव लक्ष्यंते न तु स्थितः, स चासौ सूक्ष्मः प्राणिसूक्ष्मः तं-कुन्थ्वादिकम् । उतिगसूक्ष्म-मूक्ष्म कीटिकादीनां वृन्दम् कीटिकानगरादि, कीटिकादयः सूक्ष्माः पाणिनों घनीभूता अपि पृथिव्यादिवत्पतिभासमाना जीवत्वेन दुर्लक्ष्या भवन्तीति भावः। पनकअब आठ सूक्ष्मों के नाम गिनाते हैं-'सिणेहं' इत्यादि ।
(१) स्नेहसूक्ष्म-ओस, हिम, धूअर आदिको स्नेहसूक्ष्म कहते हैं, और "सिणेह" इस पदसे सूक्ष्म स्नेह काय भी लिया जाता हैं।
(२) पुष्पसूक्ष्म-उंवर आदि के फूलों को पुष्पसूक्ष्म कहते हैं।
(३) प्राणिसूक्ष्म-कुंथुवा आदि प्राणी जो सूक्ष्म होने के कारण चलते समय ही दीख पडते हैं, ठहरे हुए दिखाई नहीं देते उन्हें प्राणिसूक्ष्म कहते है।
(४) उत्तिंगमूक्ष्म-सूक्ष्म कीडिएँ आदि का समूह-कीडीनगर आदि, वे ऐसे बारीक अवयव वाले होते हैं कि अनेक एक जगह मिल जाने पर भी पृथिवी आदि के समान रंग रूप होने से ये जीव हैं' ऐसे जलदी नहीं दिखाई देते ।
डवे मा सूक्ष्मभाना नाम ल्याव छ:-'सिणेहं' त्याह.
(१) स्नेह सूक्ष्म मास (आज), मि, धूमस माहिने स्नेड सूक्ष्म ४९ छे. અને સિદ્દ શબ્દથી સ્નેહકાય પણ ગણવામાં આવે છે.
(૨) પુષ્પસૂક્ષમ–ઉંબરા આદિનાં ફૂલેને પુષ્પસૂક્ષ્મ કહે છે.
(૩) પ્રાણીસૂક્ષ્મ-કંથવા આદિ પ્રાણુ જે સૂક્ષમ હોવાને કારણે ચાલતી વખતેજ જોવામાં આવે છે, સ્થિર હોય ત્યારે જોવામાં આવતા નથી, તેમને પ્રાણીસૂક્ષમ કહે છે.
(४) ति सूक्ष्म--सूक्ष्म सिमा माहिना समू, श्रीनगर माहि. ते એવા બારીક અવયવવાળી હોય છે કે એક જગ્યાએ અનેક મળી હોય તે પણ પૃથિવી આદિના જેવાં તેનાં રંગ રૂપ હોવાથી આ જીવ છે” એમ જલદી જોઈ शातुनथी.
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્રઃ ૨
