Book Title: Samyag Darshan Amulya Tattva Chintan Sankshipta
Author(s): Ramniklal Savla
Publisher: Ramniklal Savla
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005527/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAyarInA amulya tatva ciMtana (saMkSapta) For Personal & Private Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sIna amulya tatvaciMtana (saMkSipta) (aMgata svAdhyAya mATe) (For Private Circulation Only) For Personal & Private Use Only www.lainelibrary.org Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvapravacanono sAra bheda vijJAna ja che dharmanI zarUAta samyagdarzanathI thAya che ane samyagdarzana bhedavijJAna dvArA thAya che. je koisidhdha thayA che te bhedavijJAnathI sidhdha thayA che. je koI baMdhAyA che te tenA ja abhAvathI baMdhAyA che. A bheda vijJAna aviccachana dhArAthI tyAM sudhI bhAvavuM ke jyAM sudhI pa2 bhAvothI chUTI jJAna jJAnamAM ja TharI jAya. 25lana : 2 ga (0+ 2)valata For Personal & Private Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAMgalika bhAva nabarakAra ajJAna timirAndhAnAm jJAnAmjena zalAkayA / cakSurUnmIlitaM yena, tasmai zrI gurave namaH // bhAvArtha amArA jevA aneka mumukSuone jeozrIe ajJAnarUpI aMdhakAramAMthI bahAra kADhI bhavaaTavImAM rakhaDatAM cakSu ke je baMdha hatAtene jJAnarUpI aMjana AMjI kholI nAkhyA che ane mokSano mArga spaSTa karI batAvyo che, tevA parama kRpALu anaMta upakArI pujya gurUdevanA pavitra caraNomAM amArA koTI koTI vaMdana. maMgalaM bhagavAna vIro, maMgalaM gautamo gaNI / maMgalaM kuMdakuMdAryoM, jainadharmoDastu maMgalam // ' sarvajJa bhagavAna zrI mahAvIra svAmI ane gaNadhara bhagavAna zrI gautama svAmI pachI turata ja bhagavAna kuMdakuMda AcAryanuM trIjuM sthAna Arve che ane jaina dharma, e cAre maMgala kahyA oMkAraM bindusaMyuktaM nityaM ghyAyanti yoginaH / kAmadaM mokSadaM caiva OM kArAya namo namaH // bhAvArthaH kAra vAcaka che, teno vAabhAvaskAra zuddha AtmA che. te zuddha Atma svarUpanI oLakhANa ane rUci paramAtmApada pUrNa pavitra ITane denArI che. yogIpurUSo te zudhdhAtmAnuM nitya dhyAna kare che, tenA phaLa svarUpe mokSa pAme che ane kaMIka dazA adhUrI hoya to svargapAmI pachI manuSya thai mokSa pAme che, tevA kArane vAraMvAra namaskAra ho! aviralazabdaghanaughaprakSAlita sakala bhUtala malakalaGkA / muni bhirU pAsita tIrthA sarasvatI haratu no duritAn // bhAvArtha. jemAM chidra nathI evA ekAkSarI kAra divyadhvaninI divyadhArArUpI tIrthaMkara bhagavAnanI akhaMDa dezanA, sabodha sarasvatI te samajJAnane kahenArI che, te kevI che? to ke jema meghavarSA pRthvInA melane dhoI nAkhe che. tema vItarAga bhagavAnanI divyavANIrUpI sarasvatIne akhaMDa dhArApaNe jhIlIne bhavya janoe doSa duHkharUpa maLamela pApane dhoI nAkhyA che. azuddha pariNatino nAza ryo che ane saMta munio te vaDe tarI gayA che. A pAnAmAvAvAjhay.org Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaH samayasArAya, svAnubhUtyA cakAsate / citsvabhAvAya mAvAya sarvabhAvAMtaracchide // bhAvArtha samayasAra-zuddha AtmA sarva padArthomAM sArarUpa che, evA paramArtha svarUpa zuddhaAtmAne namaskAra ho! zuddha svarUpane oLakhIne bhAvathI namIne, aMtara svarUpamAM DhaLIne, zuddha nirmaLa svarUpano Adara karuM chuM. potAnA ja svAnubhavathI pragaTe che. parathI bhinna zuddha caitanyasvarUpano svAdhIna anubhUtirUpa zuddha nirmaLa avasthA, aMtara pariNatirUpa jJAnakriyA vaDe zuddha svabhAva dazA pragaTe che. cisvabhAvAya jJAnacetanA jeno mukhya khAsaguNa che tethI pUrNacaitanyasvabhAvatrikALI svAdhInapaNe che. bhAvAya : satrUpa, hovArUpa avinAzI vastu je "che' te para nimitta,rahita, paranA AdhArarahita, trikALI sahaja svabhAvarUpa svAdhIna padArtha che. zuddha sattAsvarUpa zAsvata vastu che. huM zuddha cidAnaMda trikALI zAyaka ja chuM. sarvabhAvAttaracchide potAne tathA sarva jIva-ajIva, sacarAcara vizvamAM sthita trikALI sarvavastune ekasAthe sarvathA jANavAnuM eka eka jIvamAM svAdhIna sAmarthya che. evo caitanyasvarUpa samayasAra AtmA che. evA samayasArane mAMgalikamAM bhAvapUrvaka namaskAra karyA che. For Personal & Private Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA sAdhanAnuM prayojanA (1) saMpUrNa sAdhanAnuM prayojana eka mAtra-sukhanI prApti-mokSa-dukhamAMthI chuTakAro. lokamAM anAdi-anaMta je vizva - vyavasthA ane vastu-vyavasthA cAlI rahI che. te pUrNa vastusvarUpane yathArtha batAvanAra darzana - jaina darzana - jaina dharma eka mAtra ja che. dharmanuM svarUpa tIrthakara bhagavaMto - sarvajJa dvArA mukhya cAra rIte samajAvavAmAM AvyuM che ane e ja vAta AcArya bhagavaMtoe potAnA nija vaibhavathI - anubhavathI pramANa karIne zAstromAM kahI che. (1) vastunA svabhAvane dharma kahevAmAM Ave che. (2) samyagdarzana - jJAna - cAritranI ekatAne mokSamArga kahevAmAM Avyo che.' (3) uttama samAdi - dharmanA dazalakSaNo batAvIne dharmanuM svarUpa samajAvavAmAM AvyuM che. (4) ahiMsA paramodharma- e rIte ahiMsAnI mukhyatAthI dharma samajAvavAmAM AvyuM che. A vastusvarUpa parama-AgamomAM cAra anuyoga dvArA rajU karavAmAM AvyuM che. (1) dravyAnuyoga, (2) karaNAnuyoga, (3) caraNAnuyoga, (4) prathamAnuyoga A badhA zAstronuM tAtparya "vItarAgatA' che. AtmA anaMtazakitaono piMDa - cidAnaMda bhagavAna - jenA dravya svabhAvamAM je ' "vItarAgatA" zaktirUpe paDI che te paryAyamAM pragaTa (vyakta) kema thAya-ane jIvane sukhanI prApti kema thAya e vAta AcArya bhagavaMtoe judA-judA zAstromAM vistArathI karI che. bhavya AtmAo enuM nimitta pAmIne nija purUSArthathI mokSanI prApti kare che. (2) have vartamAnamAM cAra gatimAM saMsAra paribhramaNa karatA jIvonI vastusthiti zuM che ane duHkhamAMthI chuTavAno upAya zuM che ? A vAta vicAravA jevI che. A svarUpanA samajaNanI vAta vartamAna gRhastha avasthAmAM zarU thaI zake che ane zarUAtathI ja enA phaLarUpe sAmAnya jIvanamAM AkuLatA-vyAkuLatA ochI kema thAya e ja. sAdhanAnuM prayojana che. jIvanI anAdinI mULa bhUla che - "svarUpanI viparIta mAnatA zrImad rAjacaMdra A vAta Atmasidhdhi zAstranI prathama ja lITImAM karI che, je svarUpa samajyA vinA pAmyo dukha anaMtajIvanI A sauthI moTI bhUla-mibAva-viparIta mAnyatA-e mithyAtvane jainadarzanamAM moTAmAM moTuM pApa gaNavAmAM AvyuM che je pApanuM phaLa anaMta duHkha che. Ja=AnAnAnA Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmajJAnI gurUdeve e ja vAtane karUNAthI rajU karI che, badhA bhUlelA bhagavAna che, pote e bhUlI gayA che ke svabhAvathI badhA ja svayaM bhagavAna ja che'. badhA jIvo bhagavAna AtmA ja che. sidhdhanuM svarUpa ane jIvanuM svarUpa eka ja sarakhuM che. A vAta samajavA jevI che ane samajavAthI paryAyamAM e ja svarUpa pragaTa thAya che enI vAta che. have bhAvonI apekSAthI e ja vAtano ja vicAra karavAmAM Ave to judA-judA bhAvo je jaNAya che tenAthI paNa sthiti sAgaranA eka jaLabiMdunA daSTAMtathI samajAvavAmAM AvI che. (1) azubha bhAva hiMsA, corI, asatya, parigraha, abahmacarya e badhA ja AtmAnI paryAyamAM thatA azubhabhAva che. jenuM phaLa tiryaMca ane nArakI gati-je duHkha bhogavavAnA sthAno che. daSTAMtathI - pANInA biMdune je saharAnA raNanI garamImAM laI javAmAM Ave to tarata ja bASpIbhavana thai pANInA biMduno nAza thAya che. evI ja rIte azubhabhAvothI jIvanA jJAnAnaMda svabhAvano nAza thAya che. (2) zubhabhAvaH dayA, dAna, vrata, tapa, pUjA, bhakita Adi bhAvo e zubhabhAva che. enA phaLarUpe puNya prakRti baMdhAya che jenA phaLamAM svagadi gati ane anukuLa saMyogo prApta thAya che, thoDoka samaya mATe pANInuM biMdu-eka jhAkaLanA biMdu rUpe pAMdaDA para paDe to thoDoka samaya camake che paNa prakAza - taDako AvatA teno nAza thAya che. (3) vikalpAtmaka ciMtana satsaMga, svAdhyAya, svarUpano vicAra, tattvano abhyAsa, ciMtana, manana ane tattvano yathArtha nirNaya A paNa eka zubhabhAva ja che - jema pANInuM biMdu jo kAlu nAmanI mAchalInA moDhAmAM paDe to motIbiMdumAM tenuM rUpAMtara thaI jAya che. A (4) zuddhabhAva svarUpanI sAcI samajaNa thatA, je nirvikalpa dazA, AtmAnubhUti, svAnubhUti, sukhAnubhUti pragaTa thAya che te zuddhabhAva che. pANInuM biMdu-sAgarano svIkAra karI, sAgarane samarpita thai jAya to e ja biMdune sAgara nAma prApta thAya che ane sAgaranuM sAmarthya ene prApta thAya che. - A vastuno sAra sidhdhAMto dvArA samajAvavAmAM Avyo che. dareka jIvanI jevI jevI upAdAnanI yogyatA (trikALI upAdAna-ane kSaNika upAdAnatat samayanI yogyatA) e ja pramANe dareka jIvanuM svataMtrapaNe kamabaddha pariNamana thAya che ane te vakhate nimittanI hAjarI hoya che paNa nimitta kAMi karatuM nathI. A sidhdhAMtonA AdhAra para cAlatI saMpUrNa vizva vyavasthA niyamita-niyata-nyAyI-bhalI batADavAmAM AvI che. jene vItarAgavijJAna paNa kahevAmAM Ave che. A sidhdhAMto samajavA jevA che. (1) dravyanI saMpUrNa svataMtratA (dravya-guNa-paryAyanI svataMtratA) For Personel & Private Use Only einelibrery.org Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) dravyanuM kamabaddha pariNamana (3) upAdAna-nimittanI svataMtratA ane nimitta-naimittika saMbaMdha (4) pAMca samavAya svabhAva, niyati, kALalabdhi, nimitta ane purUSArtha (3) have mokSamArga athavA sukha prApta karavAnI vidhi samajIe. (1) "jo iccho paramArtha to karo satya purUSArtha" (2) "mata, darzana, Agraha tyajI varte sadgurU lakSa, lahe zuddha samakita ke jemAM bheda na pakSa." A vAtano saMkSiptamAM krama A pramANe che. (1) pAtratA mokSamArgamAM praveza mATe acuka prakAranI yogyatA (2) abhyAsa niyamita satsaMga, svAdhyAya, ciMtana, manana.. vagere (3) yathArtha nirNayaH tattvano (svarUpano) yathArtha nirNaya... huM jJAnaAnaMda svarUpa bhagavAna AtmA chuM'. (4) bhedajJAna dareka udaya prasaMge bhedajJAnano abhyAsa... . (a) AtmA ane dehAdi saMyogo bhinna che e sthULa bhedajJAna (ba) jJAna ane rAgAdi (vikArI bhAvo) bhinna che e sUkSma bhedajJAna haMsarvathA sarvathI bhinna chuM' evuM saMyogo ane vikArI bhAvothI bhinna potAnA svabhAva sAmarthyanuM mAhA AvavuM joIe. potAnA svabhAvanA sAmarthyano mahimAM AvatA vartamAna jJAnanI paryAya-saMyogo temaja saMyogIbhAvothI bhinna paDI. tyAMthI lakSa haTAvI - svabhAva tarapha daSTi karatAM, tyAM ekasamaya mATe ekAgra thatA.jIvane apUrva sukhanI anubhUti thAya che ane mokSa mArganI zarUAta thaI jAya che. saMpUrNa sAdhanAnuM dhyeya sukhanI prApti ja che. Ano ja vistAra judA-judA zAstromAM jovAmAM Ave che. A saMpUrNa kArya sahaja ja che. (4) A vAtanI daDhatA mATe vizeSa abhyAsamAM nIcenI bAbato khAsa dhyAna rAkhavA jevI che. (1) AtmAnubhUti e ja sukha prApta karavAno eka ja sAco upAya che. (2) mokSamArga anAdi-anaMta traNa lokamAM eka ja che tenI prarUpaNA nizciya ane vyavahAra ema be prakAre karavAmAM AvI che. For PersGal & Private Use Only www.iainelibrary.org Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) akhaMDa AtmasvabhAvanA avalaMbane samyagdarzana-jJAna-cAritranI ekatArUpa mokSamArga pragaTa thAya che. (4) phakta jJAnathI ja mokSanI prApti thAya che. jJAna ane AnaMda eka sAthe ja hoya che ane zAna sahitanuM vairAgya kAryakArI che. (5) samyagdarzana-jJAna-cAritranI vyAkhyA abhyAsa karavA jevI che. samyagdarzana to jIvAdi padArthonA zraddhAna svabhAve zAnanuM pariNamavuM te che. jIvAdi padArthonA zAna svabhAve jJAnanuM pariNamavuM te samajJAna che ane rAgAdinA tyAgasvabhAve jJAnanuM pariNamavuM te samakyAritra che. badhI vItarAgI paryAya che. samyagdarzana-jJAna-cAritra e traNe ekaluM jJAnanuM pariNamana ja che. mATe jJAna ja paramArtha mokSakAraNa che. ' (6) vItarAgI-nirvikalpa dazA-AtmAnubhUti e nizciyamokSamArga che ane te vakhate je rAga-vikalpa sAdhakadazAmAM che te mokSamArga nathI paNa sahacArI dekhIne tene upacArathI vyavahAra mokSamArga kahevAmAM Ave che. (7) jJAnI eka svabhAvanuM ja sAdhana sAdhe che. bIjuM kharekhara sAdhana nathI. nizcaya mokSamArga eka ja che ema jJAnI mAne che ane upadeze che. zubharAga mokSamArga nathI. paraMtu nizcaya ane vyavahAra sAdhakadazAmAM sAthe ja hoya che evI nizcaya-vyavahAranI saMdhi che. (8) nizcayano pakSa baMdhANI te purUSane bhale hajI anubhava nathI. to paNa enuM jora caitanyasvabhAva tarapha vaLI rahyuM che. A mAro AtmasvabhAva nizcayathI ja paramAtmA che evA lakSavALAne paryAyamAM paramAtmA pragaTa thAya che. (9) saMpUrNa sAdhanA dhyAnanI ja che. eka samayanA dharmadhyAnathI zarUAta thaI be ghaDInI zukaladhyAnamAM sAdhanA pUrNa thAya che. saMpUrNa dhyAnano ja viSaya che. | (10)AvA alaukika mArgamAM chevaTa sudhI sAcA-deva-gurU-zAstra ja nimitta che. AvI saMpUrNa sukha prApta karavAnI vidhi saMkSiptamAM-mumukSu jIvone mATe rajU karavAmAM AvI che. (5) saMpUrNa jainadarzanano sAra (1) sAdhanAnuM prayojana zuM che? sukhanI prApti-mokSa-cAra gatinA paribhramaNamAMthIduHkhamAMthI chuTakAro. (2) AtmAnubhUti - sukhAnubhUti - e ja sukha prApta karavAno eka sAco upAya che. sukha - mokSa prApta karavAnI vidhi eka ja che. paMcama gati - sidhdha gatinI vAta jaina zAsana sivAya bIje kyAMya nathI. jevuM AtmAnuM zuddha - pUrNa vitarAga - sukha svarUpa che tevuM ja paryAyamAM For Personal & Private Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pragaTa thAya e vidhi vItarAgI tIrthaMkara bhagavaMtono upadeza che. jevuM vastusvarUpa che evuM darzAvavuM e jaina dharma che. mokSa - mArga anAdi - anaMta eka ja che. dravya - kSetra - kALa - bhAvathI khaMDita thato nathI. samyagdarzana - jJAna - cAritranI ekatArUpa je mokSa mArganI vyAkhyA karavAmAM AvI che te eka ja che. evA mokSamArganI prarUpaNA (vyAkhyA) nizcaya ane vyavahAra be prakAre karavAmAM AvI che. emAM vItarAgI nirvikalpa dazA te nizcaya mokSamArga che ane sAdhaka avasthAmAM je sAthe rAga-vratAdinI dazA te vyavahAra mokSamArga che. eka sAco mokSamArga che ane bIjo khoTo mokSamArga che. (3) akhaMDa AtmasvabhAvanA avalaMbane samyagdarzana - jJAna - cAritrarUpa mokSamArga pragaTyo te sAco - anupacAra - zudhdha - upAdAna ane yathArtha mokSamArga kahela che. te vakhate rAga-vikalpa che te mokSamArga nathI paNa sahakArI dekhIne upacArathI mokSamArga kahela che eTale ke nimitta, sahacAra, upacAra ane vyavahAra ema cAra prakAre vyavahAra mokSamArganuM nirUpaNa kahela che. (4) jJAnI eka svabhAvanuM ja sAdhana sAdhe che. bIjuM kharekhara sAdhana nathI. nizcaya mokSamArga eka ja che ema jJAnI mAne che, upadeze che. zubharAga mokSamArga nathI. vItarAgamArga nathI paNa mokSamArgamAM nimitta che, sahacArI che tethI jene nizcaya mokSamArga pragaTaTyo che enA maMdakaSAyane upacArathI mokSamArga kahela che, vyavahAra mokSamArga kahela che. mAtra kahevAmAM AvyuM che. kharekhara nizcaya ane vyavahAra sAdhaka dazAmAM baMne sAthe hoya che. jene nizcaya pragaTaco che tene ja vyavahAra hoya che. AvI rIte nizcaya ane vyavahAranA svarUpanI saMdhi che. (5) jene janma-maraNanA pherA maTADavA hoya - kharekhara duHkhamAMthI mukti joie che, tene vastu svarUpa - yathArtha vastusvarUpa (dravya - guNa - paryAyatmaka) jevuM vItarAgI prabhue batAvyuM che evuM AtmasvarUpa (dvavyasvabhAva-paryAya svabhAva) sauthI prathama samajavuM joie. enI jANakArI ane zradhdhA karavI joie. A saMbaMdhI je viparIta mAnyatA che. mithyA mAnyatA - zradhdhA che te mithyAdarzana ja sarva duHkhanuM-saMsAranuM mULa che. svarUpa saMbaMdhI abhiprAyanI gaMbhIra bhUla che. mULamAM A bhUla che. mULano nAza kare-mithyAdarzanano nAza kare to saMsArarUpI jhADano nAza thAya ema che. dayA-dAna-vrata-tapa-bhakti-pUjA AdinA zubhabhAvathI saMsArano nAza thato nathI. (6) AtmA zuddha cidAnaMda kaMda prabhu anaMtaguNono piMDa che. anaMta zaktionuM sAmarthya laine beTho che. enA mahimAno koi pAra nathI. svabhAvanuM sAmarthya ajaba-gajaba che. anaMtajJAna, anaMtadarzana, anaMta vIrya, anaMta sukha evA anaMta guNono piMDa bhagavAna AtmA anaMta For Person & Private Use On rely.org Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaktiono dhAma che. AvuM vastu svarUpa hovA chatAM potAnA svabhAvanA sAmarthyano mahimA jIvane anAdi kALathI eka samayanA mATe Avyo nathI. ane vartamAna saMsAra avasthAmAM je prApta saMyogo che te jANabhaMgura hovA chatAM tenI daSTi tyAMthI khasatI nathI. jyAM sukha nathI tyAM sagavaDanA bhrame sukhano AbhAsa thAya che. AvI tenA vibhAvanI viparItatA tenA duHkhanuM mULa kAraNa che. vartamAna saMsAra avasthAmAM mukhya guNonI paryAyanI sthitinuM avalokana karIe to paryAyamAM thatI bhUla sudhAravAno avakAza rahe. (1) jJAnaH vartamAna jJAnanI paryAyanuM pariNamana jadhanya che. (2) darzanaH zradhdhA vartamAnamAM svarUpa saMbaMdhI viparItatA che. abhiprAya-mAnyatAno mULa doSa che. (3) vIrya cAritra guNamAM asthiratAno abhAva jaNAya che. (4) sukha pote svabhAvathI sukha svarUpa hovA chatAM, saMyogone joine potAne duHkhI mAnI rahyo che e ja enuM duHkharUpa pariNamana che. Aja saMsAra che. strI, putrAdi saMyogo saMsAra nathI paNa potAnuM jJAnAnaMda svarUpa bhUlIne emane potAnA mAnavA e mAnyatA saMsAra (7) have nizcaya mokSamArga to AtmAnuM zradhdhA, jJAna ane ramaNatArUpa pariNamana ja che. nizcaya samyagdarzana-jJAna-cAritranI ekatAthI ja mokSamArga bane che. to nizcaya samyagdarzanajJAna-cAritranI vyAkhyA kharekhara samajavA jevI che, vicAravA jevI che. samyagdarzana to jIvAdi padArthonA zradhdhAna svabhAve zAnanuM pariNamavuM te che. svabhAva-vibhAvanI bhinnatAnA zradhdhAnarUpa vItarAgI pariNati thavI te samakita che. bhagavAna AtmA zudhdha cidAnaMdakaMda prabhu sadA vItarAgI svabhAvI che. tenA zradhdhAnarUpe je bhavana-pariNamana te nizcaya samakita che. vItarAga svarUpI AtmasvarUpanA zradhdhAnarUpanA vitarAga pariNatine pariName tene nizcaya samyagdarzana kahyuM che. jIvAdi padArthonA jJAnasvabhAve jJAnanuM eTale AtmAnuM (jJAnanI paryAyanuM) pariNamavuM te jJAna che. AtmAnA jJAnanuM aMtaramAM svasaMvadanarUpe svanA pratyakSa jJAnapaNe thavuM tene jJAna kahe che. tene nizcaya samajJAna kahyuM che. ' rAgAdinA tyAgasvabhAve jJAnanuM thavuM-pariNamavuM te saccAritra che. jemAM atIndriya AnaMdanuM pracura vadana hoya evI rAganA tyAgarUpa-vItarAgI pariNatine-AnaMdanI dazAe AtmAnuM thavuM e cAritra che. svarUpamAM caravuM te cAritra che. jJAnanI paryAyanI svarUpamAM sthiratAne samyagvAritra kahyuM che. For Personal Private Use Only - WWW.jainelibrary.org Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have jyAre AvuM nizcaya samyagdarzana-jJAna-cAritra pragaTa thAya che. tyAre tenI sAthe jyAre upayoga svabhAvanI bahAra hoya tyAre (1) sAcA deva-gurU-zAstranA svarUpanuM yathArtha jJAna ane zradhdhA (2) jIvAdi tattvonuM yathArthajJAna ane zradhdhA (3) sva-paranI bhinnatAnuM yathArtha zradhdhAna . (4) svanuM yathArtha zradhdhAna-huM jJAyaka bhagavAna AtmA chuM evuM vyavahAra jJAna-zradhdhAna hoya che tene vyavahAra samyagdarzana kare che. samyagdarzana-jJAna-cAritra e traNeya ekaluM jJAnanuM pariNamana ja che. mATe jJAna ja paramArtha mokSakAraNa che. ekalo AtmA svayaM sahaja nirmaLa ratnatrayarUpa pariName che. vitarAgatAnuM pariNamana dravyasvabhAvanA lakSe ja thAya che, basa eTaluM ja. bIjuM koI kAraNaupAya nathI. bhagavAna AtmA pUrNAnaMdano nAtha prabhu atindriya AnaMdarUpe pariName e eka ja mokSano mArga che. (8) zudhdha AtmAnI upalabdhithI ja saMvara-nirjarAH zudhdha AtmAne jANato-anubhavato jIva zudhdha AtmAne ja pAme che sukhane prApta kare che. vartamAna jJAnanI paryAdhi-upayoga jyAre svabhAvamAM sthira hoya che tyAre ja bhAva saMvara-nirjarA-mokSa thAya che ane te samaye dravyakarmanuM aTakavuM-kharI javuM. pUrNa kharI javuM tene dravya saMvara-nirjarA mokSa kahevAmAM Ave che. (9) je jIva akhaMDa dhArAvAhI zAnathI AtmAne niraMtara zuddha anubhavyA kare che tene moha rAga-dveSarUpI bhAvAstravo rokAya che tethI te zuddha AtmAne pAme che. dhArAvAhI jJAna eTale pravAharUpa jJAna-atUTaka jJAna-e be rIte kahevAya che. (1) jemAM vacce mithyAjJAnana Ave evuM samajJAna dhArAvAhI jJAna che. jevuM svarUpa che tevuM sadAya mAnavuM huM jJAnAnaMda svarUpa bhagavAna AtmA chuM (yathArtha nirNaya) ane sarvathA sarvathI bhinna chuM'(bhedajJAna). (2) eka ja zeyamAM (zuddha AtmAmAM) upayoganA upayukta rahevAnI apekSAe jJAnanuM dhArAvAhIpaNuM kahevAmAM Ave che ziva sthira thavAnI adalAbene "kevaLa nija svabhAvanuM akhaMDa varte jJAna; kahIe kevaLajJAna-deha chatAM nirvANa." For Personal & Private Use Only K Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) AvA nizcaya mokSamArgamAM sAcA deva-gurU-zAstra je nimitta che tenuM yathArtha jJAna temaja temanI sAcI zradhdhAH (1) deva H bhagavAna sarvaza vItarAga deva che. jenuM vItarAga svabhAvarUpa vItarAgI pariNamana thayuM che te ja sAcA deva che. arihaMta ane sidhdha. (2) gurU: jene samyagdarzana-jJAna-cAritrarUpa zudhdha ratnatraya nirmaLa vItarAga pariNamana thayuM che ane je vItarAga svabhAvI zudhdha caitanyasvarUpanuM ja kathana kare che te sAcA gurU che. nagnadigaMbara bhAvaliMgI saMta ja sAcA gurU che. AcArya, upAdhyAya, sAdhu. (3) dharma: vItarAga svabhAve AtmAnuM pariNamana thAya te dharma che. jemAM mAtra vItarAgatAnI prarUpaNA che evA zAstro sAcA paramAgama che. A pramANe deva-gurU-zAstra traNeya vItarAgasvarUpa ja che. badhAya zAstronuM tAtparya eka vItarAgatA ja che, samabhAva che, sAmyabhAva che. ra ra ra ' For Personal & Private Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nivedana - jinaAdeza eka ja mokSamArga paramAtmA darzana yogasArano artha to e che ke yoga eTale AtmasvabhAvano vepAra ne teno sAra; yoga eTale joDAvuM-caitanyapUraNa dravyasvabhAva sAthe joDANa karavuM, temAM ekAgratA karavIne teno sAra eTale paramArtha mokSamArga. "nija darzana basa eka che, anyana kiMcitmAna; he yogI ! ziva hetu e, nizcayathI tuM jANa." (1) Atmadarzana e ja mokSanuM kAraNa che. he dharmAtmA!A AtmAnuM darzana te eka ja darzana motano mArga che. AtmA eka samayamAM anaMtaguNa sampanna prabhu che, tenA darzana eTale ke pahelAM zAstra padhdhatithI evA AtmAne jANIne-sarvajJanA kathana dvArA batAvelI rIte vaDe AtmAne pahelAM jANIne mana-vacanane kAyAthI bhinna, puNaya-pApanA rAgathI judo ne guNI ane guNanA bhedathI rahita evA AtmAnA darzana e ja mokSano mArga che. AtmAnA darzana eTale ke jyAM mananuM pahocavuM nathI, vANInI gati nathI, kAyAnI ceSTA jyAM kAma karatI nathI, vikalpano jyAM avakAza nathI ane guNI-guNanA bhedanuM jyAM avalaMbana nathI, evo je abheda akhaMDa ekarUpa AtmA tenuM aMtara darzana karavuM, pratIta karavI te eka ja Atmadarzana samyaphadarzana kahevAya che. te samaphadarzana eka ja mokSano mArga che. abheda akhaMDa zudhdha AtmAne anusarIne teno anubhava karavo te eka ja samyagdarzana che, e sivAya bIjo koI. prakAra samyagdarzanano nathI. ekarUpa abheda akhaMDa caitanya te AtmA ane tenuM darzana-aMtaramAM teno anubhava karIne pratIta karavI te eka ja samyagdarzana che, te eka ja mokSamArga che, be samyagdarzana nathI temaja be mokSamArga nathI. ' AtmAnuM darzana eka ja-ema kahetA AtmA sivAya bIjI cIjo paNa che kharI, ajIva che, mana-vacana-kAyAnI ajIva ceSTAo paNa che, aMdara AtmasvabhAvamAM jeno abhAva che evA puNya-pApano rAga paNa che-ema temAM AvI gayuM. vikalpanA vicAra vakhate mana paNa che, vANIthI kare che ne sAMbhaLe che e paNa che, paNa e badhAM AtmadarzananA kAma karatAM nathI. .. koi kahe che ke samyagdarzana be prakAre che, jJAna be prakAre che, cAritra be prakAre che, to ahIM kahe che ke nA, be prakAre che ja nahIM, kathana bhale vyavahAra ane niyayathI be prakAre Ave paNa nizcaya samyagdarzana te eka ja samyagdarzana che. ers & Se S CA - thApAnApAyathAvAra Org Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che sAtame guNasthAne jhulanAra bhAvaliMgI saMta kahe che ke AtmAnuM darzana te eka ja samyagdarzana che e sivAyanavatattvonI zradhdhA te samyagdarzana nahIM,bhedavALI zradhdhAne samyagdarzana nahIM, deva-gurU-zAstranI zradhdhA te samyagdarzana nahIM, cha dravyonI zradhdhA te samyagdarzana nahIM. eka samayamAM pUraNa cidAnaMda vastu te AtmA, tenuM darzana teno anubhava, tenI pratiti te eka ja samyagdarzana che. e Atmadarzana vinA je koI kriyAkAMDamAM dharma manAya te mithyAdarzana che. eka samayamAM pUraNa abheda anaMtaguNanuM ekarUpa je bhagavAna AtmA tenI pratIti te samyagdarzana che ne samyagdarzananA prakAzanA abhAvamAM puNya-dayA-dAna AdinA pariNAmamAM dharma che tema mAnavuM te mithyAdarzana che. samyagdarzana pachI puNya-dayA-dAnanA parINAma Ave, vacamAM vyavahAra Ave kharo paNa tenAthI te dharma mAne nahIM. e vyavahAra to baMdhanuM kAraNa che paNa anukULatAthI kahIe to e vyavahAra aMtara anubhavanI daSTimAM tene nimitta kahevAmAM Ave che ne pratikULatAthI kahIe to te baMdhanuM kAraNa che. (2) Atmadarzana sivAya anyane jarIe mokSamArga mAnavo nahIM bhagavAna AtmAnA darzana te eka ja mokSano mArga che. AtmAnA darzana sivAya para-devazAstra-gurUnI zradhdhAno rAga, nava tattvonI zradhdhAno rAga, cha dravyanI zradhdhAno rAga, e badhuM ya para -anya che, tene jarIe mokSamArga mAnavo nahIM. zubharAgamAM, dehanI kriyAmAM ke navatatvonI zradhdhAnA rAgamAM samagdarzana athavA mokSano mArga karIe che nahIM. AtmAnA darzana sivAya anyamAM samyagdarzanane mokSano mArga jarIe nathI. ahAhA ! sarvala trilokanAtha paramezvaranA mukhamAMthI nIkaLelI A divyadhvanimAM je A AvyuM evuM saMtoe cAritra sahita anubhavyuM ne emaNe jagata samakSa mUkyuM te vastunuM svarUpa A che. AtmAnuM darzana te eka ja samyagdarzana che ane tenAthI anya bIjuM te kAMI che ne kAMI mokSamArgamAM gaNavAmAM AvatuM nathI. tethI Atmadarzana sivAya bIjI koI vAtane samyagdarzana mAne tene mithyAdarzana thAya che. AtmAnA anubhavanI daSTi sivAya samyagdarzana bIjI koi cIja vaDe hoI zake nahIM ne bIjI koi cIjamAM hoI zake nahIM. guNIne guNanA bheda vaDe paNa Atmadarzana thaI zake nahIM, to pachI dayA-dAna-bhakita Adi karo pachI samyagdarzana thaze e vAta to taddna mithyA che. ahIM samyagdarzanane mokSanuM kAraNa kahyuM che, samyagdarzana-zAna-cAritranI traNanI vAta nathI karI, kema ke anubhavanuM joradevuM che. AtmAnA anubhavamAM samyagdarzana-jJAna-cAritra traNe AvI jAya che, tema kahevuM che. For Person & Private Use Only www.iainelibrary.org Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAMta, zAMta dhIro thaine aMtaranA svabhAvanI ekatAne avalaMbIne je samyagdarzana thAya temAM samyajJAna ane svarUpa AcaraNa cAritrano aMza paNa bhego utpanna thAya che. mATe ahIM eka samyagdarzanane ja mokSanuM kAraNa kahyuM temAM samyagdarzana-jJAna-cAritrANi mokSamArga e AvI gayuM. potAnA sahajAnaMda svabhAvanI dRSTi thaine rUcinuM pariNamana thayuM temAM svarUpanI zradhdhA, svarUpanuM jJAna ane svarUpamAM aMze ramaNatArUpa cAritra AvI jAya che. eno artha e thayo ke cothe guNasthAne samyagdarzanamAM svarUpa-AcaraNa cAritra hoya che. kema ke bhagavAna AtmA potAnA aMtara svabhAva tarapha DhaLyo ane pratIta ne jJAna thayA emAM eTalo ja anaMtAnubaMdhIno abhAva thai te svarUpanI ramaNatArUpa cAritra pragaTa thayA vinA samyagdarzana ja hoi zake nahIM. ja samyagdarzana eka ja mokSamArga kahetAM ekAMta thai jatuM nathI ? ke nA, emAM anekAMta rahe che. svarUpanI dRSTi, svarUpanuM jJAna ane svarUpa AcaraNa traNe bhegA che ne temAM vikalpAdi bhAvano nAstibhAva che. vyavahAra samakita to rAga che, teno nizcaya-samyagdarzanamAM abhAva che. AvA samyagdarzana vinA bIjAne samyagdarzana mAne tenI mithyAdarzananI paryAya che. sarvajJanI vANImAM ema Ave che ke amArA kahelAM zAstronI zradhdhAne ame samyagdarzana kahetAM nathI. tArA AtmAnI sanmukha thaine pratIta thavI, anubhava thavo te eka ja samyagdarzana che. bIjA prakAranuM samyagdarzana ame kahyuM nathI, kahetAM nathI ne che paNa nahIM. OU bhagavAna tArAmAM tuM pUro paDaco cho, tAre koinI jarUra nathI, para padArthanI zradhdhAnI to jarUra nathI, parasanmukhanA Azraye thatAM dayA-dAna AdinA rAgabhAvanI to jarUra nathI, e to ThIka paNa bhagavAna A ane guNa A evA mananA saMge utpanna thatAM vikalpanI paNa tane jarUra nathI. saMto ahIM Adeza kare che ke AtmA ! nizcayathI e rIte che ema tuM jANa ! bAkI badho vikalpa hoya tene vyavahAra nimitta tarIke tuM jANa ! bIjo mokSamArga jarIe nathI. vyavahAra zradhdhAno, zAstranA jJAnano, koi kaSAyanI maMdatAnA vratAdino bhAva kiMcit chUTakArAno mArga nathI, e to baMdhanano mArga che. ema he AtmA ! nizcayathI jANa ! vyavahAranuM je svarUpa che te jANavA lAyaka che paNa AdaravA lAyaka nathI. bhAi ! tane pUrNAnaMda svarUpa bhagavAnanI mahimA AvatI nathI ne tenI mahimA vinA tane bhedane rAganI jeTalI mahimA Ave che e mithyAdarzana che, zalya che. bApu ! vItarAga paramezvarano mArga jagatane sAMbhaLavA maLyo nahIM tethI uMdhe raste caDhIne mAne ke ame bhagavAnane mAnIe chIe, paNa bhagavAna to ema kahe che ke jema rAkha upara gAra kare te gAra nathI paNa lIMpaNA che, tenI jema AtmAnA darzana vinA tene deva-zAstra-gurUnI sAcI zradhdhA nathI, kema ke mAnIe chIe ema mAne che te mAnyatA jUThI che. Atmadarzana vinA deva-zAstra-gurUnI sAcI zradhdhA rahetI nathI. AvuM vastusvarUpa che bhAi ! For Personal & Private Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAyarInA (amulya tatva ciMtana) (saMkSipta) anukramaNikA viSaya peja naMbara je >> $ $ $ je jaina darzananuM svarUpa... ....... dharma zuM che?. jaina darzana abhyAsano viSaya.. vastuvijJAna sAra... abhyAsanI vidhi sArabhUta paMca mahAratno.. mumukSuone bhalAmaNa.... jaina darzanano sAra...... svarUpa ciMtavana.... sva-parano bheda (samyagdarzana kema thAya?).. anubhava saMbaMdhI ratnakaNikAo. vItarAgatA divya svabhAva - paryAya svabhAva. divya dhvanino sAra- Atma prasidhdhi - huM koNa chuM?.. samyagdarzana pragaTa karavAnI sUkSma vidhi.. svarUpanA nirNayamAM rUcinuM valaNa ... jJAna-svabhAva. zeya-jJAyaka saMbaMdha. vizeSa tattvabodha... punita samyagdarzana!!................ che zuM $ 20. | For Persona Private Use Only www.iainelibrary.org Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) jaina darzananuM svarUpa (1) vastunuM yathArtha nirUpaNa karanAra vizvano dharma : (2) dharmanI vyAkhyA mukhya cAra judI judI rIte karavAmAM AvI che. (a) vastunA svabhAvarUpa dharma (ba) samyagdarzana-jJAna-cAritranI-triratnatrayanI ekatA rUpa mokSamArga-dharma (ka) uttama kSamA Adi daza lakSaNarUpa dharma (Da) ahiMsA paramo dharma (3) vastu anAdi anaMta che. vastuno svabhAva dharma che. dharma paNa anAdi anaMta trikALa sat che. (4) A dharmano koI sthApaka nathI. arihaMta ane sidhdha je pUrNa dazA prApta kare che te bhagavAna - paramAtmA kahevAya che. (5) vItarAga prabhu tIrthakara mAtra dharmanA pradarzaka che, sthApaka nathI. bhagavAna jagatanA hartA-kartA nathI. mAtra jJAtAdaNA che. e (6) "vItarAgatA" e ja jaina darzanano sAra che. cAre ya anuyogonuM tAtparya "vItarAgatA" ja che. (7) jaina darzana zreSTha che, tenuM kAraNa tenI paripUrNatA, satyatA, nirAgItA ane jagahitasvItA. (jagatanA nAnA moTA badhA jIvonuM emAM hita samAyeluM che.) (8) dharmanuM zreSTha AlaMbana nija zudhdha bhagavAna AtmA, kAraNa paramAtmA, zAkabhAva, paramapariNAmika bhAva ja che. 'sahaja AtmasvarUpa paramagurU ane bahiraMga AlaMbana paMca parameSThI che. (1) arihaMta, 2) sidhdha, (3) AcArya, (4) upAdhyAya, (5) sAdhu A paMca parameSThI ja pUjanIya che, mAMgalika che ane zaraNa denAra che. dharmanuM sarvazreSTha nimitta che. (9) dharma karavAnuM prayojanaH dareka jIvane sukha joIe che. duHkha koIne joItuM nathI. - duHkhanA kAraNo dUra thavAthI sukhanI prApti thAya che. duHkhanA mukhya kAraNa traNa che - (1) mithyAtva (svarUpa saMbaMdhI viparIta mAnyatA), (2) ajJAnatA, (3) asaMyama. (10) dharmano marma AtmA potAnA svabhAva sAmarthyathI pUrNa che. te parathI atyaMta bhinna che. bhagavAna AtmA caitanyano, AnaMdano parama sukhadhAma che. badhA ja paradravyo ane jIvo tenA mATe pugala samAna che. AvI potAnA svabhAva sAmarthyanI ane paranI bhinnatA jANIne, svAnubhUtithI - AtmAnubhUtithI - AtmA zuddhatA pAme e ja dharmano marma che. For Personal & Private Use Only 1 www.jainelissary.org - - - Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11) dharmanuM mULa : dharmanuM mULa samyagdarzana che. tyAMthI dharmanI zarUAta thAya che. sukhanI zarUAta thAya che. je jIva advaitane dravya-guNa - paryAyathI jANa che, te jIva dravya-guNaparyAyatmaka nija AtmAne jANIne potAnA AnaMdamaya-akhaMDa-abheda trikALI zudhdha dravya-sAmAnyano aMtaramAM Azraya kare che ane te AzrayathI - eka samayanI svabhAvamAM ekAgratAthI teno mithyAttva moha nAza pAme che ane tene mokSanA - sukharUpa bIjabhUta samyagdarzana ane svAnubhUti pragaTa thAya che. (12) dharmano AdhAra konA para che? : eka tarapha svabhAva che. te svabhAva anaMta sAmarthyathI bharapura che. bIjI tarapha anitya-kSaNabhaMgura - pudgala dravyarUpI saMyogo che. vartamAna jJAnanI alpajJa dazA hovA chatAM paNa jo.... te vartamAna jJAnanI paryAyanI dRSTi konA para che tenA para dharmano AdhAra che. jo daSTi potAnA nija svabhAva (dravya) para che to dharma che ane jo dRSTi saMyogo (paryAya) ke nimitta para che to adharma che. A rIte dharmanuM svarUpa saMkSiptamAM jANavuM. For Personal & Private Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) dharmazuMche? (1) saMsAramAM 'dharma' evuM nAma to samasta loka kahe che paraMtu 'dharma' zabdano artha to A prakAre che H - (2) je naraka-tiryaMcAdi gatiomAM paribhramaNarUpa duHkhothI AtmAne choDAvI, uttama, Atmika, avinAzI, atIndriya mokSasukhamAM dharI de te dharma che, (3) evo dharma paisAnA avejamAM Avato nathI ke je dhana-kharca karIne dAna-sanmAnAdi dvArA grahaNa karI zakAya. (4) koInA ApavAthI maLato nathI ke je sevA-upAsanA dvArA prasanna karIne laI zakAya. (5) maMdira, parvata, jaLa, agni, devamUrti, tIrthakSetrAdimAM mUkelo nathI ke tyAM jaIne levAmAM AvI zake. (6) upavAsa, vrata, kAyAkalezAdi tapa vaDe paNa prApta thato nathI tathA zarIrAdi kRza karavAthI paNa maLato nathI. (7) devAdhidevanA maMdiramAM, upakaraNadAna, maMDaLa pUjanAdi karIne karIne ghara choDIne, vanasmazAnAdimAM nivAsa karIne tathA paramezvaranA nAma-jApa Adi karIne paNa dharma thato nathI. (8) dharma to AtmAno svabhAva che. (9) paradravyomAM Atmabudhdhi tyAgIne potAnA jJAtA-dRSTArUpa svabhAvanA zraddhAna, jJAna ane jJAyaka svabhAvamAM ja pravartanarUpa je AcaraNa che te dharma che. (10) kharekhara to jyAre uttama kSamAdi daza lakSaNarUpa potAnA AtmAnuM pariNamana tathA nizcaya ratnatraya rUpa (samyagdarzana - jJAna - cAritranI ekatA rUpa) ane ahiMsA paramo dharma rUpa eTale jIvonI dayArUpa potAnA AtmAnI pariNati thaze tyAre potAno AtmA pote ja dharmarUpa pariNamI jaze - thaI jaze. (11) paradravya - kSetra - kALAdi to phakta nimittamAtra che. (12) je samaye AtmA moha (mithyAtva) ane rAgAdirUpa pariNati choDIne vItarAgarUpa thato dekhAya che tyAre ja maMdira, pratimA, tIrtha, dAna, tapa, japa saghaLAya dharmarUpa che. jevo potAno vItarAga svabhAva che e rUpa potAnA AtmAnuM paryAyamAM pariNamana thAya tene sarvajJa vItarAga dharma kahe che. (13) ane jo potAno AtmA uttamakSamAdirUpa tathA vItarAgatArUpa - samyagdarzana-jJAnacAritrarUpa thato nathI to bahAra kyAMya dharma thaze nahi. 3 For Personal & Private Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) jo zubharAga rUpa pravRtti thaze to puNyabaMdha thAya che ane jo azubharAga, dveSa, moha rUpa pravRtti thaze to pApabaMdha thaze. (15) jyAM zuddha bhAvarUpa - samyak zradhdhAna-jJAna-AcaraNa svarUpa dharma che tyAM baMdhanano abhAva che. e zuddhopayogarUpa - vItarAgabhAvarUpa pariNamana che tyAM sarva karmabaMdhano abhAva thaye ja uttama sukha pragaTa thAya che. sAra H jene dravya svabhAvanI dRSTi thaI che te jIva kadI paradravya ane rAgane potAnuM kartavya mAne ja nahi, kemake svabhAvamAM rAgano abhAva che. paryAyamAM je rAgAdi thAya che te rAganuM kartApaNuM je na mAne te paradravyanuM kartApaNuM mAne ja kema? eTale tene parathI ane rAgathI bhinna svabhAvanI dRSTimAM (dravya daSTimAM) jJAna ane vItarAgatAnI ja utpatti thAya che - A dRSTinuM nAma ja samyagdaSTi che ane A ja dharma che. mATe badhAya AtmArthI jIvoe adhyAtmanA abhyAsa vaDe dravyadRSTi karavI e ja prayojanabhUta che. jevo ane jevaDo potAno dravyasvabhAva che - jevo arihaMta prabhue batAvyo che tenuM jJAna-zraddhAna ane AcaraNa karavuM e ja sat dharma che. dravyadRSTi kaho, zuddhanayanuM avalaMbana kaho, zuddhopayoga kaho, nizcayanayano Azraya kaho - e badhuM paramArthe eka ja che ane enA Azraye paryAyamAM je dharma pragaTa thAya e vItarAgI dharma - ja dharma che. For Personal& Private Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) jaina darzana" "vastu svarUpa" abhyAsano viSaya je svarUpa samajyA vinA pAmo duHkha anaMta, samajAvyuM te pada namuM, zrI saddagurU bhagavaMta." to sarvajJa bhagavaMto, bhAvaliMgI saMto ane AtmajJAnI purUSoe zenuM zenuM svarUpa samajAvavA upadeza karyo che? A jIve A bhavamAM - jIvanamAM karavAnuM to karyuM nathI paraMtu zuM karavAnuM che tenI paNa tene khabara nathI...? to karUNAthI saMtapurUSoe "sat dharmanuM svarUpa" kaI judI judI rIte samajAvyuM che teno vicAra karIe. (1) sAcA deva - gurU-zAstranuM svarUpa. (2) jIva-ajIva Adi sAta tattvonuM yathArtha svarUpa. (3) saMsAranuM svarUpa - duHkhanuM svarUpa. (4) mithyAtvanuM svarUpa... (5) sukhanuM svarUpa-mokSanuM svarUpa. (6) sukha prAptinA sAcA upAyonuM svarUpa. (7) AtmAnuM svarUpa - vastunuM svarUpa - cha dravyonuM svarUpa (8) dravya svabhAva - paryAya svabhAva (9) sarvajJatAnuM svarUpa - sarvajJa svabhAvanuM svarUpa - vItarAgAtAnuM svarUpa. (10) vizva vyavasthAnuM svarUpa - cha dravyonI svataMtratA. (11) vastu vyavasthAnuM svarUpa - dravya-guNa-paryAyanuM svarUpa. (12) kamabaddha paryAyanuM svarUpa - upAdAna - nimittanuM svarUpa. (13) nizcaya - vyavahAranuM svarUpa - nayonuM jJAna. (14) karmano sidhdhAMta - karmanuM yathArtha svarUpa. (15) nizcaya samyagdarzana-jJAna-cAritranI ekatArUpa mokSamArganuM svarUpa. (16) dharmanuM svarUpa - jaina darzananuM svarUpa. (17) mokSArthInuM svarUpa - pAtratA... (18) pAMca samavAyanuM svarUpa. (19) ArAdhanAnA kamanuM - guNasthAnakanuM svarUpa. (20) satsaMga, svAdhyAya, tattvano vicAra, tattvano nirNaya ane bhedajJAnanuM svarUpa. "dharmanuM svarUpa (1) jJAyakanuM jJAna te dharma. . (2) dhyeyanuM dhyAna te dharma. (3) zraya tattvanI zraddhA te dharma. For Personal & Private Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) svarUpanI samajaNa te dharma. (5) bhramaNAne bhAMgavI te dharma. (6) pUrNatAnI pratIti te dharma. (7) che tevA thavuM te dharma. (8) kevaLajJAnano kaTako (samyagdarzana) te dharma (9) amRtasAgarano anubhava te dharma (10) AtmAnuM ArAdhana te dharma. (11) caitanyanuM caravuM te dharma. (12) Atma svarUpanI bhAvanA te dharma. (13) svabhAvamAM samAvuM te dharma (14) dhruvane dhAravo te dharma. (15) jAgato jIva jAge te dharma. (16) paramAtmAne pAmavo te dharma (17) bhagavAna AtmAnI bhakti ke dharma. (18) sat svarUpanI sAdhanA te dharma. (19) jJAtA svabhAvanuM jJAna te dharma. (20) daSTA svabhAvanuM darzana te dharma (21) svabhAvanI sevA te dharma, (22) aMtara AtmAnI ArAdhanA te dharma. (23) svarUpanuM zaraNa te dharma. (24) bhagavAna AtmAnuM jJAna-zraddhA ane temAM ramaNatA.. e ja nizcaya dharma che. eka ja che' (1) eka ja zeya che - jJAnasvarUpI AtmA. (2) eka ja lakSya che - AnaMdasvabhAvI AtmA. (3) eka ja dhyeya che - dhruva dhAma AtmA. (4) eka ja dRzya che - sahajAnaMdI AtmA. (5) eka ja zraddheya che - abheda zuddha AtmA. (6) eka ja sAdhya che - akhaMDa avinAzI AtmA. (7) eka ja ArAdhya che - nija kAraNa paramAtmA. J)>> 2 ejha che - aDI or personal & Private Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) eka jalInatA karavA yogya che - sukhakaMda AtmA. (10) eka ja AdaravA yogya che - caitanyazIla AtmA. (11) eka ja ekAgratA karavA yogya che - abheda jJAnasAgara AtmA. (12) eka ja uttama che - sakaLa nirAvaraNa AtmA. (13) eka ja maMgala che - pavitratAnI mUrti AtmA. (14) eka ja zaraNa che prabhuttvazaktine dharanAra AtmA. (15) eka ja vaMdana karavA yogya che - devAdhideva nija AtmA. (16) eka ja pakSa karavA yogya che - nayAtikrAMta prabhu AtmA. (17) eka ja pratIti karavA yogya che - nirmaLAnaMda bhagavAna AtmA. (18) eka ja rUci karavA yogya che - vijJAnadhana bhagavAna AtmA. (19) eka ja anubhava karavA yogya che - jJAnapuMja vibhu AtmA. (20) eka ja ciMtavana karavA yogya che - anaMta zaktinuM saMgrahAlaya AtmA. (21) eka ja manana karavA yogya che - guNonuM godAma AtmA. (22) eka ja abhyAsa karavA yogya che - kAraNa samayasAra AtmA. (23) eka ja svAdhyAya karavA yogya che - anaMta sukhano nidhAna AtmA. | (ra4) eka ja pramoda, parIcaya, prIti, pravRtti ane prApti karavA yogya che - anupama-sukha zAMti svarUpa bhagavAna AtmA! Sam Education internauora- Orereona Prixiram pavenews Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) vastuvijJAna sAra (1) vastuno svabhAva dharma che te samyakatvapUrvaka ja thAya che. (2) jaina darzana vastunA svabhAvanuM yathArtha pratipAdana kare che. (3) vastusthiti evI che ke jarAya paNa viparyAsanI vidyamAnatAmAM samyakatvanI prApti nitAMta asaMbhava che. (4) viparyAsane be vibhAgamAM samAhita karI zakAya. (1) samajaNa saMbaMdhI (2) anubhava saMbaMdhIta (5) potAnI sarvazakti badhA ja prakAranA viparyAsone TALavAmAM lagAvavI zreyakara che. (6) sauthI pahelAM AtmAno nirNaya karIne anubhava karavAnuM kahyuM che. (7) huM jJAnAnaMda svarUpa bhagavAna AtmA chuM" ane "sarvathA sarvathI bhinna chuM' evo nirNaya kRtajJAnanA avalaMbanathI karavAno che. (8) pachI mati-zrutajJAnane te jJAna svabhAva tarapha vALavAno prayatna karavo - nirvikalpa thavAno puruSArtha karavo. Aja prathamano eTale samyakattvano mArga che. (9) AmAM to vAraMvAra jJAnamAM ekAgratAno abhyAsa karavAno che. bahAramAM kAMI karavAnuM na AvyuM; paNa jJAnamAM ja samajaNa ane ekAgratAno prayAsa karavAnuM AvyuM. (10) jJAnamAM abhyAsa karatAM karatAM jyAM ekAgra thayo tyAM ja te vakhate samyagdarzana ane samyajJAna rUpe A AtmA pragaTa thAya che. AtmA tarapha zraddhA ane lakSa karyA vagara AtmAno anubhava - samyagdarzana - samajJAna thAya kyAMthI? (11) bahAranA lakSe jevedana thAya te badhuM duHkharUpa che. aMdaramAM zAMta rasanI mUrti AtmA che, tenA lakSe je paryAyamAM vedanA thAya te ja sukha che. eka akhaMDa pratibhAsamaya AtmAno anubhava thAya te ja samyagdarzana che. (12) A AtmakalyANano nAnAmAM nAno badhAthI thaI zake tevo upAya che. bIjA badhA upAya choDIne A ja karavAnuM che. aMdarathI satno hakAra AvyA vinA sat svarUpanuM jJAna-zraddhA thAya nahi, mokSa prApta thAya nahi. AtmasvarUpanI samajaNa e ja samyagdarzana che, e ja dharmanuM mULa che, e ja AtmAno dharma che. abhyAsano kama A mATe nIcenA viSayonuM vItarAga-vijJAna, vItarAgI-sarvajJa prabhue je pramANe batAvyuM. che te samajI tenuM zraddhAna karavA jevuM che. (1) vizva vyavasthA (2) vastu vyavasthA (3) sarvazatA ane sarvajJa svabhAva Jan Education International For Person & Private Use Omy. www.jammenbrary.org Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) dravyanI svataMtratA (5) kramabadhdha paryAya (6) upAdAna - nimittanI svataMtratA (7) nizcaya ane vyavahAra (8) karmano sidhdhAMta (9) nizcaya mokSamArga (10) pAMca samavAya. dharma e paribhASA nathI, prayoga che. tethI AtmArthIe dharma jIvanamAM utAravo joIe. saMpUrNa jIvana dharmamaya banavuM joIe. ArAdhanAno krama A pramANe prayogamAM mUkI zakAya. (1) vartamAna pariNamanamAM bhUla - bhUla TALavAno upAya. (2) pAtratA (3) sAdhanAmAM pratyakSa satpurUSanA yoganuM mahattva (4) satsaMga ane svAdhyAya (5) tattvano abhyAsa (6) svarUpano yathArtha nirNaya (7) bhedajJAna O (8) ekatva, mamattva, kartRtva, bhokatRttva ane seyatva e pAMca budhdhio e ja mithyAttva che - temanuM nirAvaraNa. (9) muktino niHsardaza pratidhvani (10) svAnubhUti - AtmAnubhUti - sukhAnubhUti upasaMhAra : zudhdhAtmasvarUpanu vedana kaho, zAna kaho, zradhdhA kaho, cAritra kaho, anubhava kaho ke sAkSAtkAra kaho - je kaho te eka ja AtmA ja che. vadhAre zuM kahevuM? je kAMI che te eka A AtmA ja teno pramoda (mahimA), paricaya, prIti, pravRtti ane prApti e ja dhyeya che. OU sat svarUpa samajI badhA ja bhavya jIvo potAnI paryAyamAM samyagdarzana pragaTa karI manuSyabhavane saphaLa banAve e ja bhAvanA ! A ja tera tera kara For Persona&& Private Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) abhyAsanI vidhi "jIvana Atmamaya banAvI devuM joIe eTale zuM karavuM? (1) A jIvana badhuM rAgamaya - vikalpamaya che tene badale Atmamaya banAvI devuM joIe. (2) sauthI prathama abhyAsa dvArA nizcaya thavo joIe ke mAruM svarUpa zuM che? "svarUpanI samajaNa" samajaNa eTale samyaka jJAna ane samyaka zraddhA. (3) "huM jJAna AnaMdasvarUpa bhagavAna AtmA chuM, huM caitanyamUrti chuM, caitanyasvarUpa te ja huM chuM' ema jIvana Atmamaya banAvI devuM. huM AtmasvarUpa chuM. jJAna svarUpa chuM. A zarIra te huM nathI. huM jaDanathI. A pugalano samUha je saMyogarUpe je dekhAya che te badhuM paradravya che. te kAMI mAruM nathI. mAro AtmA A sarvathI bhinna ja che. (5) A rIte abhyAsathI paradravya sAthenI ekatvabudhdhi ane mamatvabudhdhino nAza thavo joIe. A badhuM bahAra dekhAya che te huM nathI. pote bahAranI kalpanAthI mAnI lIdhuM che ke A zarIra te huM, ghara-kuTuMba Adi badhuM huM ema pote mAnyuM che paNa A badhuM koI huM nathI. huM to caitanyaAtmA chuM. ema vAraMvAra bhAvanA kare, prayatna kare. kemake ekadama sahaja thavuM muzkela paDe. anaMtakALamAM ghaNuM karyuM - tyAga-vairAgya - vrata, tapa, dayA, dAna, pUjA-bhakita paNa yathArtha karavA yogya karyuM nathI. huM to AtmA chuM. A vibhAva mAruM svabhAva nathI. ema potAnuM astitva grahaNa karIne je vairAgya Ave te barAbara che. huM to AtmA chuM evuM sahajapaNe karavAno prayatna karavo. pahelAM sahaje hotuM nathI, paNa sahaja karavAno prayatna kare. prathama svarUpano yathArtha nirNaya thavo joIe. (7) A udayabhAva te huM nathI, huM to paramapAriNAmika bhAve rahenAro caitanyasvarUpa AtmA chuM. A udayabhAvo te mAruM svarUpa nathI. pariNAmika bhAva mAruM svarUpa che. AvI rIte bhedajJAna thavuM joIe. A karavA mATe niyamita satsaMga ane svAdhyAya karavo joIe. (9) tattvanA abhyAsanI rUcI thavI joIe. (10) svarUpano yathArtha nirNaya - 'huM jJAnAnaMda svarUpa bhagavAna AtmA chuM' pratyeka samaye e smaraNamAM rahevuM joIe. (11) pratyeka udaya prasaMge bhedajJAnanI kaLAno upayoga karavo. A je zubhAzubha bhAvo thAya che tenAthI huM bhinna tatva chuM. A bhAvo duHkharUpa che, mAro svabhAva - dravya svabhAva sukharUpa che. koIpaNa para saMyogomAM mAruM sukha nathI ema e saMyogI bhAvothI nivRtta thaI svabhAvano Azraya levo joIe. (12) hamezAM e nizcaya rAkhavo ke dravyasvabhAvanA AzrayathI ja paryAyamAM samyakadarzana-jJAna cAritrarUpa dharma ane sukha pragaTa thAya che. bIjo koI sukha prAptino upAya nathI. - reversevere -were "" Con17 1e T" Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13) have e abhyAsa cAlu hoya tyAre e sahaja che ke mokSa mArganA nimittarUpa sAcA deva gurU-zAstrano mahimA AvyA vagara rahe nahi. to temanA darzana-pUjA-bhakti evo sahaja vyavahAra dharma sAthe ja hoya. (14) sAmAnya gRhasthajIvanamAM pAtratA bahu ja mahattvanI che. pAtratAnA judA judA lakSaNo barAbara vicArI javA. kSayopazama jJAna bhale ochuM hoya, moTA tyAgI-tapasvI na thavAya to cAlaze - paNa jIvanamAM saraLatA hovI joIe. koIpaNa jAtano Agrahana hovo joIe. (15) have prathama bhUmikAmAM ApaNe zuM karIe chIe e karatAM ApaNe svarUpa saMbaMdhI zuM mAnIe chIe e bahu ja agatyanuM che. zradhdhA guNanI pariNati vinA - jo sIdhA cAritrane vyavasthita karavA jazuM to bhUla thaI jaze. mithyAtvanuM svarUpa te mahApApa che, e lakSamAM AvavuM joIe. A samajavA mATe ghaNI badhI prayojanabhUta vastuonuM yathArtha svarUpa samajavuM paDaze. maere severeve r resort, PsAkAra karavA mA AvanArA Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6) sArabhUta paMca mahAratno (1) dravyanI svataMtratA H dareka dravya svataMtra che. dareka dravya,dravya-guNa-payitmaka che. utpAdavyaya-dhrovya e traNe svataMtra che. (2) eka dravya-bIjA dravyanuM kAMIpaNa karI zake nahi. dareka dravya potAnA dravya-kSetra-kALabhAvamAM rahI potAnuM kArya kare. (3) dareka dravyanuM pariNamana - kramabadhdha che. je dravyanI je paryAya; je samaye, je kSetre, je vidhithI, je nimittathI, sarvajJa bhagavAne potAnA jJAnamAM joI che, te paryAya te samaye, te kSetre, te ja vidhithI tevI ja thAya che. temAM narendra, devendra ke jinendra paNa kAMI karI zake nahi. (4) dareka paryAya potAnI te samayanI je yogyatA hoya te pramANe ja thAya che - potAnA SaTkArakathI ja utpanna thAya che. (5) te samaye koIne koI nimittanI hAjarI hoya che paNa kArya upAdAna pramANe ja thAya che, nimitta kAMI karatuM nathI AvI upAdAna-nimittanI svataMtratA che. sarvajJanA sarva sidhdhAMtono sAra A pAMca bolamAM AvI jAya che. prazna H AmAM dharma kyAM Avyo ? uttara H je pariNAma svataMtrapaNe para tarapha jhUke che te pariNAma je svataMtrapaNe svatarapha jhUke to paryAyamAM dharmanI dazA pragaTa thAya. nava bolathI AtmAnA kAryanI samaja (1) AtmA che (2) AtmAnuM pariNamana che. (3) vartamAna pariNamanamAM bhUla che. (4) pariNamanamAM bhUla che te kSaNika che. (5) bhUlamAM karma nimitta che. (6) AtmAno trikALa-zudhdha svabhAva zudhdha-paripUrNa che. (7) AvA zudhdha trikALI AtmAnA AzrayathI bhUla TaLI zake che. (8) te bhUla TaLavAmAM nimitta sAcA deva-gurU-zAstra che. (9) te bhUla nija purUSArthathI TaLe che ane pUrNa svabhAvanI paryAyamAM prApti (caitanya astitvano svIkAra). (dravya-guNa-paryAyAtmaka svarUpa) (ajJAna, mithyAtva, asaMyama A bhUla jIva pote kare che.) (eka samayanI che). (karma bhUla karAvatA nathI). (anaMta zaktino piMDa bhagavAna AtmA che. (e paramAtmA tattvano Azraya karanAra paryAya che ne bhUla paryAyamAM TaLe che. zudhdhatA pragaTe che). (svarUpano yathArtha upadeza Apta purUSo ja Ape che. bhAvaliMgI saMto tenI jAherAta kare che. tyAre sarva karmano saMyoga svayaM TaLI jAya che - e apekSAe sarva karmanA kSayane upacArathI mokSa 12 For Persona Private Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya che. mokSa pragaTe che. anaMta- kahevAya che). akSaya sukha prApta thAya che. bhUla kyAre TaLe? (1) AtmAne mAne paNa tenA pariNamanane na mAne to tenI bhUla TaLe nahi. dravya - guNa - paryAyitmaka svarUpa jANavuM joIe. (2) AtmAne mAne, enA pariNamanane paNa mAne, paNa pariNamanamAM bhUla che ema na mAne to bhUla TaLe nahi. (3) AtmAne mAne, enA pariNamanane mAne, pariNamanamAM bhUla che ema paNa mAne paraMtu bhUlarahita zudhdha svarUpane na mAne to paNa bhUla TaLe nahi. (4) AtmAne mAne, tenA pariNAmane mAne, pariNamanamAM bhUla che ema paNa mAne, ane trikALI zudhdha svarUpane paNa mAne, paNa trikALI zuddha svarUpanuM avalaMbana - Azrayana kare to bhUla TaLe nahi. (5) potAnuM zudhdha trikALI svarUpa ekarUpa che ane tenA Azrayeja -avalaMbane ja paryAyamAM bhUla TaLe e eka ja bhUla TALavAno upAya che. potAnA svabhAvanA avalaMbanano purUSArtha jIva pote ja kare to bhUla TaLe. emAM sAcA deva-gurU-zAstra nimitta che. AmAM dravyanI svataMtratA, dravyanuM kamabadhdha pariNamana, dravyanI tasamayanI yogyatA, upAdAna-nimittanI svataMtratA badhA ja niyamo AvI gayA. nimittane kartApaNAnI bhUlanA kAraNa zuM? je kAMIpaNa kArya thAya che te upAdAnanI yogyatAthI ja thAya che tyAre nimittanI hAjarI hoya che paNa nimitta kAMI karatuM nathI A sidhdhAMta che. chatAM nimittane kartApaNAnI bhUlanA kAraNa zuM? te A pramANe che. (1) kAryanI anukULatA (nimittanI hAjarImAM) (2) anivAya paristhiti (pAMca samavAyamAM nimitta eka che). (3) kAryanI sannikaTatA (kAryanI sanmukha ja hoya che). (4) jinavANImAM nimitta pradhAna kathanonI bahulatA (jIvane jaldI samajAya e prayojanathI) (vyavahAranI kathana zailI). (5) nimitta-naimittika saMbaMdhonI ghaniSTatA tathA AgamamAM ane lokamAM evA kathanonI bahulatA. (6) upakAranI pravRttirUpa bhAvanA (AbhAranI bhAvanA) (7) preraka nimittonI ahaMbhAvanA (mArA thakI ja thayuM). (8) anAdikALathI parapadArthomAM kartutvabudhdhi (9) je nimitta - upAdAnanA pUrvacara - uttaracara ane sahacara hoya che temAM sahaja kartapaNAnI bhrAMti thaI jAya che. Jan Education international For Pers3 & Private Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7) mumukSuone bhalAmaNa mumukSoe zAstrono sUkSmadaSTithI ane madhyasthapaNe abhyAsa karavo. sazAstrono dharmabudhdhi vaDe abhyAsa karavo, te samyagdarzananuM kAraNa che, nimitta che. A uparAMta zAstra abhyAsamAM nIcenI bAbato lakSamAM rAkhavI. (1) samyagdarzanathI ja dharmanI zarUAta thAya che. (2) samyagdarzana pragaTa karyA sivAya koIpaNa jIvane sAcAM vrata, sAmAyika, pratikramaNa, tapa, pratyAkhyAna vagere kriyAo hoya nahi, kema ke te kiyAo prathama pAMcamA guNasthAne zubhabhAvarUpe hoya che. (3) zubhabhAva jJAnI ane ajJAnI baMnene thAya che paNa ajJAnI jIva ema mAne che ke tenAthI dharma thaze paNa jJAnIne te heyabudhdhie hovAthI tenAthI dharma thaze ema teo kadI mAnatA nathI. (4) A uparathI zubhabhAva karavAnI nA pADavAmAM Ave che ema samajavuM nahiM; paNa te A zubhabhAvane dharma mAnavo nahi temaja tenAthI kamekame dharma thaze ema mAnavuM nahi; kemake te vikAra hovAthI anaMta vItarAgI devoe tene baMdhanuM kAraNa kahyuM che. (5) jinamatamAM to evI paripATI che ke pahelAM samyakatva hoya pachI vrata hoya. have samyakatva to sva-paranuM yathArtha zradhdhAna karatAM thAya che, mATe prathama samyagdaSTi thavuM. (6) dareka vastu dravya-guNa-5ryAyathI svataMtra che. eka vastu bIjI vastunuM kAMI karI zake nahi - pariNamAvI zake nahi, lAbha-nukasAna karI zake nahi, mArI-jIvADI zake nahi, preraNA karI zake nahi, asara-madada ke upakAra karI zake nahIM. dareka dravyanI-darekadravya-guNa-paryAyanI svataMtratA anaMta jJAnIoe pokArI pokArIne kahI che. (7) pahelAM guNasthAne jijJAsu, jIvone jJAnI purUSonA dharmopadezanuM zravaNa, niraMtara temano samAgama, satzAstrono abhyAsa, vAMcana-manana, devadarzana, pUjA, bhakti, dAna vagere zubhabhAvo hoya che paraMtu pahelA guNasthAne sAcAM vrata-tapa-vagere hotAM nathI. zrAvakanA bAra vrata pAMcamI guNa sthAne hoya che. muninA aThAvIsa mULa guNa chaThThA guNasthAne hoya che. samyagdarzana-jJAna-cAritrANi mokSamArga ' evuM jinavacana hovAthI mArga to zudhdharatnatraya ja che. nija paramAtmAnA samyakajJAna-zradhdhAna-anuSThAna rUpa zuddha ratnatraya mArga parama nirapekSa hovAthI mokSano upAya che. mokSamArga traNakALa-traNa lokamAM eka ja che. - . .... . - - - For Personal Private Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) prathama vastunuM yathArtha svarUpa samajI-tenuM zradhdhAna karavuM. (1) sAcAM vItarAgI deva-gurU-zAstranuM yathArtha svarUpa jANI tenuM zradhdhAna karavuM. (2) jIvAdi sAtatattvonuM yathArtha svarUpa jANI tenuM zradhdhAna karavuM. (3) sva-paranuM bhinnapaNuM bhAse evA abhyAsathI bhedajJAnanuM zradhdhAna karavuM. (4) svamAM svapaNuM mAnavA arthe - svarUpanI ekAgratA - svanuM zradhdhAna karavAthI. samyagdarzananI prApti thAya che. Jan Education international TET-Serg Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8) jaina darzanano sAra OU (1) koIpaNa jIvanuM prayojana to pUrNa sukhanI prApti ja che ane e sAdhya - mokSa (siddha dazA) prApta thatAM ja thAya che. (2) e dazA prApta thatAM pahelAM kevaLajJAna - vItarAgatA - sarvajJatA pragaTa thAya che. e arihaMta dazA che. (3) kevaLajJAna nigraMtha munIdazAmAM ja prApta thAya che cAritra ja kharekhara dharma che. AcArya, upAdhyAya-sAdhu e pada che. (4) e munI dazA yathArtha AtmajJAna sahita ja hoya che. ene samyajJAna ke samyagdarzana paNa kahevAmAM Ave che. (5) samyagdarzana e dharmanuM mULa che. A zradhdhAguNanI nirmaLa pariNati che. tyAMthI apUrva evA sukhanI anubhUti thAya che. manuSyabhavamAM je karavA jevuM hoya to A ja eka kartavya che. (6) samyagdarzana thavA mATe potAnA AtmAno mahimA Avavo joIe. vastu svarUpanI yathArtha samajaNa vagara samyagnAna zakya nathI. mULa vastu to A trikALI jJAnasvarUpa bhagavAna AtmA ja che. kharekhara te eka ja jANavA jevo che, mAnavA jevo che ane temAM ramaNatA karI teno anubhava karavA jevo che. (7) A AtmAnA be paDakhAM jANavA jevA che. eka che nitya trikALI dhruva-teno dravya svabhAva ane bIjuM hamezAM palaTAtuM anitya evo paryAyasvabhAva, samyagdarzana mATe potAnA dravya svabhAvano Azraya levo anivArya che. jyAre vartamAna jJAnanI paryAya para dravyothI lakSa haTAvI - potAnI paryAya parathI paNa lakSa haTAvI - dravya svabhAva tarapha DhaLe che, name che ane tyAre temAM eka samayane mATe abhedarUpe pariNamI jAya che. ane tyAre temAM eka samayane mATe abhedarUpe pariNamI jAya che tyAre e anubhUtinI dazA AnaMdanA svAda sAthe pragaTa thAya che. A avasthAne dharmadhyAna paNa kahevAmAM Ave che. ahIMthI sat dharmanI zarUAta thAya che. A sukhano prathama anubhava che. pachI tenI ugratA vadhatA pUrNa sukhanI prApti thAya che. (8) saMpUrNa zakti - A vartamAna jJAnanI paryAya dravya svabhAva tarapha DhaLe emAM lagADavA sivAya A bhavamAM bIjuM kAMIpaNa karavAnuM prayojana nathI. nahi to A ratnaciMtAmaNI jevo durlabha manuSyabhava niSphaLa jaze. (9) A mATenI sauthI saraLavividha pAMca 'pa' mAM batAvI che. jJAnasvabhAvI trikALI bhagavAna AtmAno (1) pramoda (2) paricaya (3) prIti (4) pravRtti ane (5) prApti ja che. For Persual & Private Use Only embrary.org Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vastu svarUpa jema arihaMta bhagavaMtoe batAvyuM che tema tenuM yathArtha svarUpa jANI tenI pratIti karI - vartamAna jJAnanI paryAyanuM lakSa eka samaya mATe dravya svabhAvamAM ekAgra karavAnuM che. (10) AnA sivAya bIjuM kAMIpaNa karavA jevuM che ema mAnavuM e viparIta mAnyatA che, ene mithyAttva kahevAmAM Ave che. e sauthI moTuM pApa che, e saMsAra paribhramaNa ane anaMta duHkhanuM kAraNa che. koIpaNa rIte sauthI prathama A mithyAmAnyatA (viparItatA) TALavA jevI che. (11) jJAnAnaMda svarUpa - sadAya caitanya - sarvathA sarvathI bhinna trikALI bhagavAna AtmA jevo che jevaDo che ane sarvajJa bhagavAnanA jJAnamAM jevo Avyo che ane divyadhvanimAM jevo prakAzavAmAM Avyo che ane bhAvaliMgI saMtoe jenI pokArI pokArI jAherAta karI che - potAnA nija vaibhavathI jevo batAvyo che tevA potAthI ekattva ane parathI vibhakta evA jJAyakane tuM jANa, mAna ane temAM ekAgra thaI teno anubhava kara ! basa! AnA sivAya A bhavanuM bIjuM koI prayojana nathI. (12) TUMkamAM kahIe to 'svarUpanI samajaNa karavA jevI che.' 'je svarUpa samajyA vinA pAmyo duHkha anaMta...' (13) te svarUpanI samajaNa mATe prathama bhUmikAmAM pAtratA (yogyatA) jarUrI che ane jJAnI gurUnA mArgadarzana heThaLa 'satsaMga ane svAdhyAya' - abhyAsa karavo anivArya che. (14) tenI phaLazruti pramANe sauthI prathama tattvano yathArtha nirNaya thAya che. 'huM jJAnAnaMda svarUpa bhagavAna AtmA chuM.' (15) have bhedajJAnanI vidhi batAvavAmAM AvI che. dareka udaya prasaMge - paryAya paryAya -, 'huM sarvathA sarvathI bhinna chuM' evo abhyAsa karavAno che. Ane nizcaya pratikramaNa kahevAmAM Ave che. jJAnanI paryAya paranuM lakSa choDI, rAgAdinuM svAmIpaNuM choDI, potAnA eka zuddha, nirmama, jJAnadarzanapUrNa trikALI bhagavAnano Azraya laI tyAM ekAgra thatAM nirvikalpa-atIndriya sukhanI avasthA pragaTa thAya che. A nizcaya sAmAyika che. A saraLa, sulabha ane sahaja che. (16) A badhuM prayojanabhUta kArya svabhAvamAM thatuM hoya tyAre paryAya svabhAvamAM 'zubhAzubha bhAva' ane bahAramAM tenA saMbaMdhI mana-vacana-kAyAnI ghaNI badhI kriyAo vyavahAramAM jovAmAM Ave che to paNa teno niSedha karavAmAM Avyo che - e heya che. upAdeya to eka trikALI bhagavAna AtmA ja che. 17 For Personal & Private Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17) AtmAnA pradezonI nikaTamAM te samaye jaDa kArmaNa vargaNAnuM paNa saMkramaNa temaja kSetrAMtara paNa jovAmAM Ave che paNa te pudgalanuM kArya svataMtra che ane trikALI caitanyabhagavAna AtmA tenAthI bhinna, (18) jIvanI vartamAna avasthAmAM bhUla thavAmAM e karma nimitta che ane bhUla TaLavAmAM sAcA deva-gurU-zAstra nimitta che. arihaMta ane siddha deva che, AtmajJAna sahita bhAvaliMgI nagna digambara munI gurU che ane vItarAgatAnI prarUpaNArUpa paramAgama zAstro sAcA che ane e traNenI zraddhA - emanuM yathArtha svarUpa jANI karavA jevI che. A nizcaya 'namokAra maMtra' ane 'mAMgalika' che. (19) samyagdarzana-jJAna-cAritranI ekatArUpa mokSamArga e eka ja che ane tenI prarUpaNA nizcaya-vyavahArathI karavAmAM AvI che. traNa loka traNakALamAM jJAnamArga eka ja mokSanuM paramArtha kAraNa che. '"sahaja Atma svarUpa sarvajJa deva parama gurU' A maMtra che. (20) mokSarUpI prayojananI sidhdhimAM pAMca samavAya (1) svabhAva (2) niyati (3) kALalabdhi (4) nimitta ane (5) purUSArtha e sAthe ja hoya che. mokSa prAptimAM samyak puruSArthanI mukhyatA che. bIjuM badhuM kArya eTale cha dravyo, svayaM saMcAlita anAdi nidhana vizva vyavasthA ane dravyaguNa-paryAyajmaka vastu vyavasthA svataMtra, kramabaddha, tenI te samayanI upAdAnanI yogyatA pramANe vyavasthita niraMtara pariNamI ja rahI che tyAre nimitta hAjara hoya che paNa nimitta kAMI karatuM che nathI. jyAM AvuM che tyAM bIjuM zuM karavAnuM hoya ? kAMI ja nahi. jANavuM e tAro trikALa svabhAva che. jJAtA thaI tuM tArA nija svabhAvamAM AvI jA. he jIva ! have tane AnA sivAya bIjuM kAMI karavAnuM nathI, evuM jJAna ane zraddhA karI tuM eka samaya mATe aMdarathI niHsaMdeha pratIti kara ke 'huM A ja chuM.' A pUrNa dharmano sAra saMkSiptamAM vItarAga prabhue atyaMta karuNAthI bhavya jIvone vicAravA mATe batAvyo che. For Persona Private Use Only ................. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) svarUpa ciMtavana (1) jIvano svabhAva - ajIvathI judo che - jIva caitanyasvarUpa che. AtmA svayaM sukharUpa che - AnaMdarUpa che - jJAnAnaMda svarUpa che. (2) saMyogo jIvane sukharUpa nathI ane duHkharUpa paNa nathI. (3) rAgAdi Asravo (rAga-dveSa-krodha-mAna-mAyA ane lobha tathA moha (mithyAtva)} dukharUpa ja che temAM jarAya sukha nathI. (4) AtmAnA samyagdarzana-jJAna-cAritrAdi sukharUpa che. (5) Astravo duHkharUpa che mATe tene tajIe. (mithyAtva, avirati, pramAda, kaSAya-yoga Astravo che). (6) saMvara -nirjarA - mokSa sukhanA kAraNa che mATe tene bhajIe. (sva dravyanA Azraye ja saMvara-nirjarA thAya che). (7) mokSane hitarUpa jANI eka mokSano upAya karavo. (8) jaina darzananA tattvanA abhyAsanuM phaLa AtmAnubhUti che. te sivAyanI badhI zubhAzubhanI kriyAo puNya ke pApa phaLa Ape paNa tenAthI dharmana thAya. AtmAnuM hita na thAya. (9) mokSane hitarUpa jANI eka mokSano ja upAya karavo. (10) bhagavAna AtmA - trikALI jJAyaka - kAraNa paramAtmA parama pariNAmika bhAva - zuddhAtmA - abheda - akhaMDa - sadAya AnaMdasvarUpa - pUrNAnaMdano nAtha - avyAbAdha sadAya pragaTa che. evA zuddhAtmasvarUpanuM lakSa karI tene jANo, mAno, zraddho, anubhavo, temAM ja ramaNatA karavI, lIna thavuM, caravuMA ja sAco mokSamArga che. Aja samyagdarzana jJAna-cAritranI ekatArUpa ratnatrayanI sAdhanA che, ArAdhanA che. AvuM svarUpa ciMtavana karanAra mumukSu kevo hoya ? (1) deva-zAstra-gurUno ati vinayavaMta premI (2) hasato cahero (3) prakAzita AMkho (4) madhura vANI (5) niSkapaTI vyavahAra (6) nirAbhimAnI (7) grahaNazIla buddhi (8) gaMbhIra ciMtana (9) zAMta mana (10) saMtulIta jIvana (11) tIrtha vaMdanAno utsAhI (12) nirNayazIla buddhi (13) nirbhaya (14) niHzaMka (15) ekAMtano cAhaka (16) AnaMda rasanI khumArI (17) nirmohI (18) sahaja jIvana (19) samatArasano rasiyo (20) sadeva jJAyaka. .. ... ... For Person SP & Private Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmanI sAcI rItanI vizeSa vAtaH (kamabaddha paryAyanuM ciMtavana) (1) juo, AmAM kyAMya pheravavAnuM nathI; dravyazakti anAdi anaMta che, tene pheravavI nathI. te dravyamAM je je paryAyo thavAno dharma che te niyata che tene pheravavI nathI. zubhAzubha vikalpa je paryAyamAM thAya che tene pheravavA nathI. saMyogone pheravavA nathI, nimittane pheravavA nathI. (2) e badhuM jema che tema che, tene nakakI karIne pote potAne aMtara svabhAva sanmukha thaIne vItarAgI jJAtAbhAve rahI gayo tyAM potAnI paryAya mokSamArga ane mokSarUpe pariNamI jAya che. AvI dharmanI rIta che. (3) badhuM jema che tema nakakI karatAM, potAnI saMyoga daSTi, paryAyadaSTi, nimittAdhIna daSTi chUTI jAya che ane svabhAvadaSTi, dravyadRSTi - samyagdaSTi thaI jAya che ane AtmAmAM mokSamArga zarU thaI jAya che. (4) vastunI anAdi-anaMta paryAyo vastunA svabhAvamAM anAdithI nirmANa thaI gayelI che. Izvara ke bIjo koI padArtha tenI paryAyanuM nirmANa karanAra nathI. jIvanI paryAya to bIjo na pherave paNa jIva poteya potAnI paryAyanA kamane toDIne tene AdhI-pAchI nA karI zake. (5) to AmAM purUSArtha kyAM rahyo? AvI zaMkA thaze. potAnI traNe kALanI paryAyo potAnA dravyamAMthI ja Ave che ema jeNe nakkI karyuM che tenI daSTi potAnA svadravya para paDI che ne evI jJAyakadaSTimAM ja mokSano parama purUSArtha samAI jAya che. AmAM dravyanA Azrayano apUrva purUSArtha AvI jAya che ane te ja mokSano purUSArtha che. (6) paryAya jyAM dravyamAM aMtarmagna thaI, te paryAya dvavyanA kAbumAM AvI gayelI che - jyAM AkhA dravyane kAbumAM laI lIdhuM (zraddhA-jJAnamAM svIkArI lIdhuM) tyAM badhI ja paryAyo nirmaLa-zudhdha thavA ja mAMDI. A ja dharmanI sAcI rIta che. kALA dAga- "g Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) sva-parano bheda(samyagdarzana kema thAya?) (1) svadravya-padravya nirvikalpa abheda vastu jemAM guNabheda nahi tene svadravya kahyuM che. AtmA anaMta guNa-paryAyono piMDa caitanyamaya che te svadravya. tyAM je savikalpa bheda kalpanA karavI athatuM akhaMDa eka dravyarUpa vastumAM A guNane A guNI ema bheda pADavo tene paradravya kahyuM che. zuM kIdhuM? A zarIrAdi paradravya to kSetrathI paNa paradravya ja che. ahIM to eka cIjamAM bhedakalpanA karavI te paradravya kahyuM che. (2) svakSetra-parakSetraH AdhAra mAtra vastuno pradeza arthAta asaMkhya pradezI hovA chatAM - akhaMDa vastu hovA chatAM evA bhedathI rahita eka kSetra tene svakSetra kahyuM che. AtmA potAnA asaMkhya pradezomAM rahelo che te tenuM svakSetra. vastuno AdhArabhUta pradeza-temAM savikalpa bheda kalpanAthI A asaMkhyAta pradeza ema bhedane lakSamAM levuM te paratra thaI gayuM. (3) svakALa-parakALa vastu mAtranI avasthA-AkhI trikALa sthita eka vastu tene svakALa kahyo che. AtmA vartamAna avasthAmAM che te teno svakALa.. dravyanI mULa nirvikalpa dazA - arthAt ekarUpa trikALa vastu te svakALa. temAM eka samayanI avasthAno bheda pADavo te parakALa. (4) svabhAva-parabhAvaH vastunI mULanI sahaja zakti tene svabhAva kahyo che. AtmAno je trikALabhAva che te svabhAva. dravyanI mULanI sahajazakita te svabhAva, temAM A jJAna, A darzana, A vIrya ema bheda pADavA te parabhAva che. TUMkamAM trikALI-abheda-akhaMDa-nirvikalpa vastu te ja svadravya - te ja svakALa - te ja svakSetra ane te ja svabhAva che. emAM je bhedakalpanA karavAmAM Ave te badhuM para che. AvI rIte sva-parano bheda karI enuM yathArtha svarUpa samajI - svanuM zraddhAna karavAthI samyagdarzananI paryAya pragaTa thAya che. samyagadarzana prApta karatAM pahelAM vyavahAra yogyatA kevI hoya? (1) AtmA paripUrNa che e vAtano yathArtha svIkAra thAya. vikalpAtmaka bhUmikAmAM pAko vizvAsa Ave ke nimittathI, paranA Azraye ke rAgathI samakita kyAreya na pragaTe. (2) paryAya bhedano Azraya letAM paNa vikalpanA jorathI samakita na thAya evo vizvAsa hoya. (3) mAtra trikALI bhagavAna AtmA para vajana ane dravya. svabhAvanuM jora, potAnI zudhdhatA svabhAvathI che ema jara Ave. (4) koI nayathI pote zuddha che evI mAnyatA chUTe ane pote svabhAvathI ja vartamAnamAM pUrNa che ema vizvAsa Ave. - 1 or Person Private Use Only www.janelibrary.org Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) AtmAnI vAtamAM potAnI vAta jeTalo ullAsa hoya to mahAna pAtratA che. rucinuM jora AtmAmAM vaLeluM hoya ane e kAraNe bAhyamAM kaSAyonI upazAMtatA thaI gaI hoya. (6) mAruM kArya mArAmAM vyavasthita thaI rahyuM che evA vizvAsa sAthe saMsAranA kArya karavAnI ruci ja ghaTatI hoya. (7) svahita karavAnI bhAvanA, kharo dhagaja jene varte che, svabhAvane prApta karavAnI tAlAvelI hoya ane chatAM AkuLatA na hoya. (8) samyagdarzana ke kevaLajJAnanI eka samayanI paryAyano mahimA na hoya paNa aMtaraMgamAM trikALa AtmasvabhAvano adbhuta mahimA hoya. (9) kALalabdhi ke kamabaddhanI vAtathI purUSArtha moLo nathI paDato ane e ja kAraNe bahu kheda paNa nathI karato e jIva samakita thavAne lAyaka jIva che. (10) tattvanA yathArtha nirNayanI ane bhedajJAnanI kaLAnI nipuNatA, aMdarathI niHsaMdeha pratIti, aMdarathI huM pUrNa chuM, paramAtmA chuM evA bhaNakArA AvyA kare, AvI daSTi aMtaramAM DhaLe tyAre samakita thAya che. anyAya, aniti ane pragaTa tIvra pApamaya (kaSAyamaya) jIvana dharmAtmAnuM hotuM nathI - evI pAtratA hoya che. samyagdarzana prApta karavAnI vidhi (1) parano kata AtmA nathI, nimitta, paryAya ke rAgabhAvano kata AtmA nathI - svabhAvathI akartA che. guNaguNInA bheda paNa AtmAmAM nathI. abheda che. (2) A badhA ja paradravyo - e badhAthI bhinna, raMga-rAga ane bhedathI bhinna huM jJAnAnaMda svabhAvI bhagavAna AtmA chuM evI aMtaraMgamAM pratIta thAya e ja samyagdarzananI vidhi che. (3) AvI pratIta kema thAya? A potAno AtmA eTale abhUta mahimAvaMta parama padArtha evI ruci thatAM AtmA sivAya kAMI paNa gamatuM na hoya, jagata pratye taddha nispRha thavAyuM hoya ane saMsAramAM kyAMya rucatuM na hoya to AtmAmAM game tevuM che. evI apUrva rucithI nirvikalpa pratIti thAya che. (4) vikalpAtmaka bhUmikAmAM yathArtha bhedajJAna thAya, tatvavicAra cAle, deva-gurU-zAstranI bhakti hoya, satsaMga ane satpurUSa pratye adbhata bhAva hoya paNa e badhA karatAM potAnA trikALI svabhAvano adbhUta mahimA hoya e vidhi che. Jan Education international For Person Private Use Only www.jainelorary.org Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) purUSArthanI nabaLAIne lIdhe cAritra aTake che ane viparItatA - rucinA abhAvane lIdhe samakita aTake che mATe viparItatAne TALavI. (6) moTA bhAge nimitta, paradravya para daSTi, ane rAgane dharmabuddhithI manAI javAnuM bane che ane e ja mahAviparatatA che e mahAdoSa che. vikalpAtmaka ja bhUmikAmAM bhUla hovAno saMbhava vizeSa che. O (7) bhaktinA bahAne paradravya, nimitta ke rAgAdi bhAvomAM kRtakRtatA manAI gaI hoya. bAhya vastuno mahimA aMdaramAM paDaco hoya, vANI vilAsane jJAna manAtuM hoya, puNyanA yogamAM harakha ane azubhanA udayamAM zoka manAto hoya ane paradravya, parabhAva ane vibhAvano kheda paNa na hoya to samakti prApta thatuM nathI. tional kara kara kara So Ra3 Private Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11) 'anubhava saMbaMdhI ratnakaNikAo' (1) trikALI dhruvanA avalaMbe je dazA pragaTa thAya te dharma che. te dazA pragaTavAmAM koIpaNa parapadArthanI ke parabhAvanI jarUra nathI. potAno svabhAva ja evo che ke teno Azraya karatAM tene jANatAM - dharma pragaTa thAya. (2) potAnA upayogane bhedajJAnanI kaLAmAM joDe to, prathama AtmAnI jhAMkhI thAya, pachI te anumAna jJAnano rasa paNa ghaTe ane aMtara sanmukha jJAnano rasa vadhe. te aMtara sanmukha thayeluM jJAna AgaLa vadhIne anubhava kare che. (3) anumAna jJAnamAM AtmA Ave to paNa, te kALe te anumAna jJAnano niSedha vartavo joIe ke tenAthI anubhava thato nathI. anubhava mATe to pratyakSa atIndriyajJAna ja joIe. (4) AtmA jJAna upayogane AdhAre che, tema prathama anumAna Ave. pachI AtmA upayogane AdhAre AtmA che tevo bheda paNa viSaya thaI AtmA AtmAne AdhAre che tevuM abheda pariNamana thatAM anubhava thAya che. (5) anubhava vakhate atIndriya AnaMda vedAya che, rAga nahIM, mATe rAga AtmAmAM nathI. jIvamAMthI je nIkaLI jAya te jIvamAM hoya nahIM. jIva to sarvathA jJAnasvarUpa ja che te koIpaNa samaye rAgasvarUpa thato ja nathI. (6) akartApaNuM te jainadarzananI parAkASTA che. te jainadarzanano sarvotkRSTa siddhAMta che. mAtra jJAnasvarUpe ane sukhasvarUpe pariNamavuM e ja AtmAno svabhAva che. (7) A jIva potAnA zuddha AtmAne je kSaNe dekhe che te ja kSaNe teno vibhrama nAza thAya che ane svasthacitta thAya che. arthAt jJAna AkuLatArahita sthira thAya che, ane te nirvikalpa samAdhine pAme che. Oi (8) samyagdarzana thatAM - zraddhA pUrNapaNe pragaTe che. te sAthe jJAna, vIrya, zAMti, AnaMda - badhA guNonI paryAyo aMze pragaTe che. bIjI rIte pUrNa AtmAnA badhA guNo abhedarUpe sAthe ja pariName che. (9) trikALI dravya vartamAnamAM ja pUrNa hovAthI vartamAna paryAyamAM tenI pratIti thaI zake che. traNakALanA bheda upara jovAnI jarUra nathI. (10) samyak zraddhA - para, rAga, nimitta ke bhedane kabUlatI nathI. mAtra potAnI sahaja zuddha nija zaktine ja kabUle che. AtmajJAnano AdhAra bAhyasaMyoga, nimitta, bAhya AcaraNa, maMdakaSAya ke kSayopazamajJAna nathI. For PO SO 24 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11) bhAI ! para ke rAgAdi to kAma nahIM Ave, paraMtu kaSAyanI maMdatAthI thayeluM A kSayopazama jJAna paNa kAma nahIM Ave. jJAyaka svabhAvanA nirNayamAM vikalpa ke vANI sahAyaka nathI. tethI rAga ke vANI AtmAne lAbhadAyaka nathI. (12) "anubhava karuM' evA vikalpana kartA buddhithI anubhava thato nathI, "nirvikalpa thAu" evA vikalpathI nirvikalpa thavAtuM nathI, paNa huM to "nirvikalpa svarUpa ja chuMevI ekAgratAmAM - bhAvanAmAM - nirvikalpa dazA sahaja pragaTa thaI jAya che. svabhAvarUpa pariNamana sahaja thAya che. tene vikalpanI jarUra nathI. vibhAvarUpa pariNamana sahaja thatA nathI. (13) nija vastumAM abheda thatAM teno anubhava thAya che, bhedarUpa (judAM) rahIne teno anubhava thato nathI. bheda, abhedane samajAvavA mATe che, abhedano mahimA Ave te mATe che, bhedamAM aTakavA mATe nahIM. (14) rAganA bheda pADe te dhyAna nathI, paraMtu rAgane judo kare rAgathI jJAna bhinna che ema bheda pADe te dhyAna che. te dharma dhyAna che. jIvanamAM prasaMge-prasaMge ane dharmamAM payipathayi bhedajJAna karavuM e ja AtmAnubhUti mATeno saraLa upAya che. "zAna ne rAga bhinna che' e maMtra che. (15) he zubhabhAvo ! tame tIvra kaSAya maMda karyo paNa rAgane TALyo nahIM. paNa mAre to akaSAyI svabhAvanA Azraye kaSAya TALavo che. mATe mAre tamArI paNa jarUra nathI. have tame dUra thAva. nahIMtara huM to bhedajJAna vaDe tamane dUra karIza ja. tattvano nirNaya, huM zuddha cidrupa ja chuM' ene bhedajJAna, 'sarvathA sarvathI bhinna chuM' A be prayogAtmaka mahAmaMtra che. Ja Education international For Person 2 U Private Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) vItarAgatA" (1) jaina dharma vastunA yathArtha svarUpanuM nirUpaNa kare che. sat ne sat tarIke sthApe che ane ane asat tarIke sthApe che. (2) vItarAgarUpa bhAvane bhalo karIne tenuM sthApana kare che ane rAga-dveSa-ajJAna bhAvone bUrA kahIne teno niSedha kare che arthAt tene choDavAnuM prarUpaNa kare che. koIpaNa jIva temaja vastune bhalI-bUrI kaheto nathI. (3) guNane bhalA kahe che ane avaguNane bUrA kahe che. (4) jainomAM guNanI apekSAe pUjA svIkAravAmAM AvI che. (5) jaina darzananuM mULa bheda vijJAna che. guNa temaja avaguNane jema che tema jANavA joIe.. (6) samyapha prakAre pUrNatAnA lakSe zarUAta karIne krame krame rAga-dveSa TALIne vItarAgatA pragaTa karavI e dharmanuM prayojana che. (7) jaina matamAM anya mithyAmato (viparIta mAnyatAonuM) khaMDana karavAmAM kyAM Ave che tyAM paNa vAdavivAdanuM prayojana nathI. sata nirNayanuM ja prayojana che. potAnA jJAnane pramANika ane spaSTa banAvavA mATe temaja sanI daDhatA mATe ja te jANavuM yogya che. rAga-dveSanI vRdhdhi karavA mATe te nathI. (8) jaina dharma to vItarAgabhAva svarUpa che. pahelAM samyagdarzanarUpI jaina dharma pragaTatAM zradhdhAmAM vItarAgabhAva pragaTe che - jJAnamAM vItarAgabhAva pragaTe che ane pachI samyaphacAritrarUpa jaina dharma pragaTatAM rAga TaLIne sAkSAta vItarAgabhAva pragaTe che. (9) A rIte pahelethI chelle sudhI vItarAgabhAva ja prayojana che. (10) AtmAno svabhAva jJAna che ane jJAnano svabhAva badhAne mAtra jANavAno che. jANavAmAM kAMIpaNa rAga-dveSa karavo te jJAnano svabhAva nathI. je rAga thAya te jJAna svabhAvathI bhinna che. AvuM bhedajJAna karavuM te dharmI jIvonuM kartavya che. bhedajJAna ja dharma che. (11) jIvane dareka prasaMge, dareka samaye, dareka payayi vItarAgabhAva ja kartavya che? (12) jema deza, kuTuMba ke zarIrAdi koIpaNa kAraNe rAga-dveSa kartavya nathI. tema deva-gurU dharmanA kAraNe paNa rAga-dveSa kartavya nathI. paNa jJAna ane vItarAgabhAva ja traNe kALa kartavya che. dAdA dAdAnA ers. 6 & EYE STRI "Effer Free Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mokSa yatnathI sAdhya che H (1) mokSa yatna sAdhya che. jIva potAnA yatnathI (purUSArthathI) prathama mithyAtva TALIne samyagdarzana pragaTa kare che ane pachI vizeSa purUSArthathI krame krame vikAra TALIne mukta thAya che. purUSArthanA vikalpathI mokSa sAdhya nathI. (2) mokSanuM prathama kAraNa samyagdarzana che ane te purUSArthathI ja pragaTe che. zrI samayasAra kalaza 34mAM amRtacaMdra AcArya kahe che keH- 'he bhavya ! tane nakAmo kolAhala karavAthI zuM lAbha che ? e kolAhalathI tuM virakta thA ane eka caitanyamAtra vastune pote nizcala thaI dekha; evo cha mahinA abhyAsa kara. ane jo tapAsa ke Ama karavAthI AtmAnI prApti nathI thatI ke thAya che ?' arthAt evo prayatna karavAthI AtmAnI prApti avazya thAya che. (3) vaLI kalaza 23 mAM paNa kahe che keH huM bhAI ! tuM koIpaNa rIte mahAkaTe athavA marIne paNa (eTale ghaNA prayatna vaDe) tattvono kautuhalI thaI A zarIrAdi mUrta dravyono eka muhUrta (be ghaDI) pADozI thaI AtmAno anubhava kara, ke jethI potAnA AtmAne vilAsarUpa, sarva paradravyothI judo dekhI A zarIrAdi mUrtika pudgaladravya sAthe ekapaNAnA mohane tuM turata ja choDaze. bhAvArtha: jo A AtmA be ghaDI pudgaladravyathI bhinna potAnA zuddha svarUpano anubhava kare (temAM lIna thAya), pariSaha Ave paNa Dage nahi, to dhAtikarmano nAza karI, kevaLajJAna utpanna karI, mokSane prApta thAya. Atma anubhavanuM evuM mAhAtmya che AmAM Atma anubhavano purUSArtha karavAnuM jaNAvyuM che. (4) samyak puruSArtha vaDe mokSanI prApti thAya che. samyak purUSArthakAraNa che ane mokSa kArya che. kAraNa vinA kArya siddha thatuM nathI. purUSArthathI ja mokSa thAya che. (5) svarUpa saMvedanano abhyAsa karavAthI nirvANanI prApti thAya; te kAraNe nirvANa mATe purUSArtha karanAra yogIo potAnA svabhAvamAM eTalA lIna hoya che (dhyAnamAM) ke game tevA upasarga upasthita thAya chatAM duHkhano anubhava thato nathI. AmAM paNa purUSArthanI mukhyatA batAvI che. (6) dharma-saMvara-nirjarA-mokSa e AtmAnA vIrya-baLa-prayatna vaDe ja thAya che. (7) AtmAnA satya purUSArthathI ja dharma-mokSa thAya che; ane bIjA koI prakAre thato nathI, te samyak anekAMta che. For Person Private Use Only www.janelbrary.org Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8) jyAre jIva mokSano purUSArtha kare che tyAre parama puNyano udaya hoya che. puNyodayathI dharma ke mokSa nathI. paraMtu nimitta-naimitika saMbaMdha evo hoya che ke mokSano purUSArtha karanAra jIvane te vakhate uttamasahanana vagere bAhyasaMyogo hoya ja che. e uparathI siddha thAya che ke mokSanI siddhi purUSArthathI ja thAya che. (9) zrImad rAjacaMdra Atmasidhdhi zAstramAM kahyuM che - "jo Iccho paramArtha to karo satya purUSArtha - bhavasthiti Adi nAma laI, chedo nahi AtmArtha." e paNa e ja siddha kare che satya purUSArthathI mokSa thAya che. mokSamArga pragaTa karavA mATe mumukSu jIvoe uparanI bAbatono yathArtha vicAra karIne purUSArthanuM mahatva samajIne vastu svarUpa barAbara samajavuM joIe. pAMca samavAyamAM (1) svabhAva (2) niyati (3) kALalabdhi (4) nimitta ane (5) purUSArtha kahela che. mokSanI paryAya pragaTa karavAmAM purUSArtha mukhya che. potAnA caitanyasvabhAva tarapha vaLIne tyAM ekAgratA karavI e pracaMDa purUSArtha che. evA tIvra purUSArthathI samyagdarzana pragaTa thAya che ane te jIva alpakALamAM saMsAracakane toDI nAkhIne vItarAga cAritra pragaTa karI nirvANa pAme che. kadara kAbaeree - Reason2PdANA = - - Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13) dravya svabhAva ane pacasvabhAva - (baMne svabhAvavaMta Atmavastu che) praznaH AtmAno svabhAva to zudhdha jJAyaka che, te svabhAvamAM rAga-dveSa azudhdhatA nathI, to pachI paryAyamAM je azudhdhatA che te AvI kyAMthI? (1) koI ema kahe che ke AtmAnA svabhAvamAMthI to zudhdha ja paryAya pragaTe che, paNa pachI te paryAya para lakSe azudhdha thaI jAya che. pragaTe tyAre zudhdha hoya che ne pachI paralakSa karyuM mATe azudhdha thaI jAya che. (kuvAmAMthI pANI nikaLe te zALAmAMnI kALIjIrInA saMgathI kaDavuM thaI jAya tema.) dravyamAMthI to paryAya zudhdha ja AvIne pachI paralakSe azudhdha thaI e samAdhAna barAbara nathI. (2) dravyamAMthI azudhdhatA nathI AvatI mATe nimitte te azudhdhatA karAvI ema koI kahe to te samAdhAna paNa barAbara nathI. (3) dravyanI paryAyamAM azudhdhatA thatI ja nathI, azudhdhatA to jaDamAM thAya che. ema koI kahe to te paNa barAbara nathI.. tenuM yathArtha samAdhAna . vastu anekAMta svabhAvI che, satu-asata, nitya-anitya, eka-aneka dravya-paryAya vagere aneka dharmo tenAmAM che. temAMthI dravya-paryAya vagere aneka dharmo tenAmAM che. temAMthI dravya paryAya rUpa svabhAva mukhya laIne samAdhAna karavAmAM Ave che. (1) vastumAM be svabhAvaH eka dravya svabhAva, bIjo paryAya svabhAva A baMne svabhAvane jANatAM AkhI vastunuM yathArtha svarUpa jaNAya che. (2) ekalA paryAya svabhAvane ja AkhI vastu mAnI lya to te paryAyamUDha che ane vastunA paryAya svabhAvane jANe ja nahi, to te paNa mUDha che. AtmA zudhdha jJAyaka che, tenA svabhAvamAM rAga-dveSa nathI, ema jyAre kahevAmAM Ave che tyAre te dravya svabhAvanI apekSAe kathana che, te vakhate paryAya svabhAva gauNa che. e dravya svabhAvane jotAM AtmAmAM azudhdhatA che ja nahi ne temAMthI azudhdhatA AvatI nathI. to paryAyamAM azudhdhatA kema? vaneswar Bersan Sen Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) paryAya svabhAvathI jotAM, paryAyamAM je azudhdhatA che te AtmAnI ja che, atmiA ja azudhdha paryAya paNe parINamyo che. (5) "je bhAvamAM praName darava te kALa tanmaya te kahyuM; jIvadravya tethI dharmamAM praNayela dharma ja jANavuM." (pravacana sAra-gAthA 8) (6) "sAhanamatadeva niyamAnU AbhAra tAvAna" (samaya sAra kaLaza-6) (7) je paryAyamAM vikAra thayo te paryAya pote ja tenA svabhAvavALI che, te vikAra (1) nathI to dravya svabhAvamAMthI Avyo. (2) pahelA te payaya dravyamAMthI zudhdha pragaTIne pachI azudhdha thaI ema paNa nathI. (3) nimitte paNa te azudhdhatA karAvI nathI, temaja (4) jaDamAM paNa te azudhdhatA thaI nathI. te azudhdhatA AtmAnI paryAyamAM thaI che ane tenuM kAraNa paNa te paryAya svabhAva ja azudhdhatAne paryAya svabhAva' kahyo tethI bhaDakavuM nahi. kema ke paryAya svabhAva eka ja samaya pUrato hoya che, eTale ke je paryAyamAM vikAra che te paryAyanA samaya pUrato ja che, te vikAra kAMI dravya svabhAvane vikArI karI nAkhato nathI. (9) jo Ama be prakAranA svabhAva (dravya svabhAva ane paryAya svabhAva) ne samaje to, paryAyamAM vikAra hovA chatAM paNa zudhdha dravyanI pratIta rahyA kare ane zudhdha dravyanI pratItanA jere paryAya svabhAva paNa nirmaLa-nirmaLa ja thato jAya. (10) have, je zudhdha paryAya thaI te paNa paryAya svabhAva che. tatkALe AtmA potAnA paryAya svabhAvathI te samyakatvAdi rUpa thayo che. te svabhAva rUpa pariNamana che. samyagdarzana jJAna cAritrAdinI nirmaLa paryAya thaI te paNa paryAya svabhAva che. (11) Ama paryAya rUpe thanAra je AtmA, tenA AkhA svabhAvane (dravya-paryAya baMnenA svarUpane) nakkI karanAra jIva potAnA zudhdha dravya-guNane anusarato thako. zudhdha paryAya rUpe ja pariNamyA kare che. A rIte zudhdha svabhAvanA svIkArapUrvaka svabhAva sanmukhatAthI paryAyano pravAha zudhdha thavA mAMDyo. e anekAMta che, e ja jaina sidhdhAMtano sAra che. (12) paryAyamAM jene ekaluM azudhdha parINamana che teNe potAnA zudhdha-dravya-guNa svarUpane jAyuM nathI, eTale anekAMta svarUpane jANyuM nathI te ekAntavAdI che. ekAntavAdI eTale mithyAtvI tene zudhdhatA kyAMthI hoya?, For Personazo'rivate Use Only www.ainelibres or Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13) 'dravya-guNa to zudhdha che to pachI paryAyamAM vikAra kyAMthI Avyo ?' ema je pUche che tenuM samAdhAnaH he bhAI ! ''dravya-guNa to zudhdha che'' ema tuM zA AdhAre kahe che ? jo te kharekhara dravya-guNanI zudhdhatA jANI hoya to te dravya-guNanA Azraye tArI paryAyamAM aMze zudhdhatA pragaTI hovI joIe ane jema aMze zudhdhatA dravyanA Azraye pragaTI tema pUrNa zudhdhatA paNa dravyanA Azraye ja pragaTaze evo paNa nirNaya bhego ja AvI gayo.tyAM have vikAra kyAMthI Avyo te vAta mukhya na rahI, paNa zudhdhatA mArA svabhAvamAMthI AvI ema zudhdhatAnA kAraNanI ja mukhyatA rahI. (14) have je jIva potAnA dravya svabhAvane ane guNa svabhAvane nakkI kare te jIva paryAya svabhAvane paNa jANe ja, dravya svabhAva ane guNa svabhAva to trikALa zudhdha ja che ane paryAya svabhAva trikALa zudhdha nathI paNa zudhdha temaja azudhdha che. arthAta paryAyamAM zudhdhatA temaja azudhdhatA baMne prakAra hoya che. Ama jANanAra jIva vikArane paNa (te dravya-guNa svabhAvamAM na hovA chatAM) paryAyanA svabhAva tarIke jANe che. (15) dravya-guNanA svabhAvane 'zakti' kahevAya che ne paryAyanA svabhAvane 'yogyatA' kahevAya che. dravya-guNano svabhAva eTale ke zakti to trikALarUpa hoya che ane paryAyano svabhAva eTale yogyatA to vartamAnarUpa eka samaya puratI hoya che. zaktimAM azudhdhatA na hoya paNa yogyatAmAM zudhdhatA temaja azudhdhatA paNa hoI zake, zakti kAraNarUpa che, yogyatA kAryarUpa che. zudhdha kAraNane avalaMbIne zudhdha kArya thAya che. (16) jeNe potAnA dravya-guNanA svabhAvanI zudhdhatAne nakakI karI tene tenA Azraye paryAyamAM paNa aMze zudhdhatA to pragaTI gaI te potAnA dravya-guNanI zudhdhatAnI dRSTithI ema kaheto hoya ke 'vikAra AtmAnuM kArya che ja nahi, te jaDanuM kArya che' to svabhAva dRSTinI apekSAe tenI vAta sAcI che. paNa evA jIvane to potAnI zudhdha svabhAva zaktino Azraya vartato hovAthI zudhdhatA hoya che ane atyaMta alpa ja vikAra hoya che ane te paNa kSaNe kSaNe tuTato jAya che. tene mithyAtvAdi to hotuM ja nathI. (17) jene potAnI svabhAva zaktinuM bhAna thaIne ajJAnano nAza thayo che, te ja bIjA jIvonA saMbaMdhamAM ema yathArtha jANe che ke 'A nigodAdi badhA jIvone dravya-guNa to zudhdha ja che, chatAM paryAyamAM je vikAra che te temanI paryAyano te prakArano svabhAva che. vikAra che te temano paryAyadharma che. dravya ke guNa vikArI nathI. eTale Ajano vikArI kALe svabhAva zaktino Azraya karIne zudhdha thaI zake che'. e rIte sAdhaka dharmAtmAone jema potAnI paryAya budhdhi nathI tema sAcA jIvane paNa teo paryAya budhdhithI jotA For Persorg && Private Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI. tene tenI vartamAna vikArI paryAya jeTalo ja mAnI letA nathI paNa dravya-zaktine jenArI temanI daSTi to badhA jIvone sidhdha sadaza dekhe che tethI te pavitra daSTImAM koI upara rAga-dveSa nathI. (18) aho ! e vItarAganI daSTi ! te daSTine sidhdha upara rAga nathI ne nigoda upara dveSa nathI. sidhdha ane nigoda evA bhedane paNa te nathI dekhatI te to zudhdha svabhAva zaktipaNe badhAya jIvone samAna ja dekhe che. kharekhara to e daSTi potAnA dravya svabhAva sivAya bIjA koIne dekhatI ja nathI. (19) AvI parama mahimAvaMta pAvana daSTi jene pragaTe te saMta karma mArI paryAyane vikArI karI nAkhe che evI zoryahIna tuccha vAtane kema svIkAre? akhaMDa svabhAva zakitane saMbhALIne teno dhaNI thayo te jIva potAnA paryAya svabhAvanuM dhaNIpaNuM bIjAne kema soMpe? pote ja potAnI paryAyinuM pANI paNuM svIkArIne, akhaMDa zudhdha zakti svabhAvanA svIkAranA baLa vaDe te paryAyamAM rahelA vikArane dUra karIne pUrNa zudhdhatApaNe parINamI jaze ane bIjA jIvonI paryAyamAM je azudhdhatA vikAra thaze tene te paraNeya paNe ema jANaze ke tenI te paryAyano Avo svabhAva che, karma tene vikAra karAve che ema nathI. . (20) A rIte aneka svabhAvavALI vastune samaje to sarva prakAranuM samAdhAna thaI jAya, ne potAne svAbhAvika zudhdhatA thatI jAya, azudhdhatA chUTatI jAya AnuM nAma jaina zAsana. sArarUpa: vizvanA dareka padArthanI jema Atmavastu dravya-paryAyAtmaka hovAthI anekAMtika che. tene samajAvavA mATe bhagavAnanI tathA anusAriNI saMtonI vANI ddhi nayAzrita hoya che. Ama samajAvavA tathA samajavA mATe nayono prayoga hoya che. paraMtu AtmAnubhava nayAtikAMta hovAthI nayo dvArA ja vastune jANavA aTakatA svabhAvanI prApti thatI nathI. tatvanA avalokana samaye zudhdhAtmAne yuktithI arthAt naya-pramANa vaDe pahelA jANa; ArAdhanA samaye nahIM kAraNa ke anubhava pratyakSa che. " dravya svabhAvane svabhAvathI jo ane paryAya svabhAvane paNa svabhAvathI jo koInayathI na jo. nayathI jotAM svabhAvanI prApti thatI nathI. pakSAtikAMta thayelo AtmA zudhdhAtmAnI dRSTipUrvaka be nayonA viSayane jANe che. koI naya dubhAya nahIM ane pakSa rahe nahIM ane be nayono jJAtA rahI jAya. be nayono viSe to jJAnanuM zeya che, zraddhAnuM zradhyeya nathI. eTale be nayonA Azraye - er 3ra hAtha mA che - in cuucation international Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zraddhA pragaTa thatI nathI. eTale be nayonA pakSa choDI, trikALa nirapekSa svabhAvanuM avalaMbana letA zraddhA samyaka thAya che kAraNa ke zradhdhA ekAMtika ja hoya che ane zradhdhA samyaka thatAM jJAna samyapha thAya che ane samyaka jJAna svabhAvathI ja anekAMtika hovAthI be nayonA viSayane jema che tema pakSapAta rahita jANe che. prAthamika pramANa nayathI abhyAsa karyA pachI dravya svabhAvane svabhAvathI ane paryAya svabhAvane svabhAvathI ja jovAno abhyAsa karavo joIe. nayono sahAro choDI devo joIe. eTale svabhAvagrAhI jJAnathI ja, svabhAvano anubhava thAya. nayasApekSathI anubhava na thAya. paraMtu anubhava thayA pachI paraspara be nayo sApekSa che evuM jJAna jarUra thAya. A rIte nAtikAMta thatA, nayono zAtA thAya che. jyAM sudhI kAMIpaNa pakSapAta rahe che tyAM sudhI cittano kSobha maTato nathI. jyAre nayono sarvapakSapAta maTI jAya, tyAre vItarAga dazA thaIne, svarUpanI zradhdhA nirvikalpa thAya che, svarUpamAM pravRtti thAya che ane atindriya sukha anubhavAya che. kavAyakavADavAvALA Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) divya dhvanino sAra (1) nigodathI mAMDIne sidhdha sudhInI sarva avasthAomAM azubha, zubha ke zudhdha vizeSomAM raheluM je nitya niraMjana TaMkotkIrNa zAzvata ekarUpa zudhdha dravya sAmAnya te paramAtmA tatva che. te ja zudhdha aMta:tatva, kAraNa paramAtmA, parama pariNAmika bhAva vagere nAmothI kahevAya che. A paramAtmA tatvanI upalabdhi anAdi kALathI anaMta anaMta duHkhane anubhavatA jIve eka kSaNa mAtra paNa karI nathI ane tethI sukha mATenA tenA sarva upAya sarvathA vyartha gayA che. bodhano ekamAtra uddeza jIvone paramAtmA tatvanI upalabdhi athavA Azraya karAvavAno che. 'huM dhruva zudhdha Atma dravya sAmAnya chuM" evI sAnubhava zradhdhA pariNatithI mAMDIne paripUrNa lInatA sudhInI koIpaNa pariNatine paramAtmA tatvano Azraya, paramAtmA tatvanuM AlaMbana, paramAtmA tatva pratyeno jhoka, paramAtmA tatvanI upalabdhi, paramAtmA . tatvanI bhAvanA, paramAtmA tatvanuM dhyAna kahevAya che. he jagatanA jIvo ! tamArA sukhano ekamAtra upAya paramAtmA tatvano Azraya che. samyagdarzanathI mAMDIne sidhdha sudhInI sarvabhUmikAo temAM samAya che. paramAtmA tatvano jaghanya Azraya te samyagdarzana che. te Azraya madhyama koTinI ugratA dhAraNa karatAM jIvane deza cAritra, sakala cAritra vagere dazAo pragaTa thAya che ane pUrNa Azraya thatAM kevaLajJAna ane sidhdhatva pAmIne jIva sarvathA kRtArtha thAya che. A rIte paramAtmA tatvano Azraya ja samyagdarzana-samyajJAna-samyagyacaritra che. (5) paramAtmA tatvano Azraya ja satyArtha pratikamaNa, sAmAyika, pratyAkhyAna, AlocanA, prAyazcita, Avazyaka, samiti, gupti, saMyama, tapa, bhakti, pUjA, saMvara, nirjarA, dharmadhyAna, zukaladhyAna vagere badhuMya che. evo ekapaNa mokSanA kAraNarUpa bhAva nathI je paramAtmA tatvanA AzrayathI anya hoya.' paramAtmA tatvathI anya evA bhAvone vyavahAra pratikamaNa, sAmAyika vagere zubha vikalparUpa bhAvone-mokSamArga kevaLa upacArathI kahevAmAM Ave che. (6) A niraMjana nija paramAtmA tatvanA AzrayarUpa mArge ja sarva mumukSuo bhUtakALa paMcama gatine pAmyA che, vartamAnamAM pAme che ane bhAvI kALe pAmaze. (7) A paramAtmA tatva sarva tatvomAM eka sAra che, trikALa-nirAvaraNa, nityAnaMda-eka svarUpa che, sukha sAgaranuM pUra che, cAritranuM mULa che, muktinuM kAraNa che. sarva bhUmikAnA sAdhakone te ja eka upAdeya che. paramAtmA tatvanuM zradhdhAna ja kartavya che. For Personal & Private Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) he bhavya jIvo! A paramAtmA tatvano Azraya karI tame zudhdha ratnatraya pragaTa karo! ane anaMta akSaya sukhanI prApti karo! Atma prasidhdhi (1) he jIva! anaMtakALathI aprasidhdha evA je tAro AtmA te kema prasidhdha thAya tenI A vAta che. (2) ajJAnapaNe vratAdi karIne anaMtavAra svarge gayo paNa AtmAnA jJAna lakSaNane te na oLakhuM tethI tene "Atma prasidhdhi" na thaI, paNa rAganI ja prasidhdhi thaI. jJAnane AtmA tarapha vALIne AtmAnI prasidhdhi te na karI, paNa jJAnane rAga sAthe ekameka mAnIne te rAganI ja prasidhdhi karI. (4) rAgathI judu jJAna kevuM che tene jANa, e bhedanA vijJAnane jANa, to rAgathI bhinna paDelA te jJAnalakSaNa vaDe. bhagavAna AtmAnI prasidhdhi thAya ne tAruM bhava bhramaNa TaLI jAya. (5) "rAganI prasidhdhi te rakhaDavAnuM kAraNa che. Atma prasidhdhi te sidhdha padanuM kAraNa che." (6) samyagdarzana ane samajJAna thatAM AtmA prasidhdhi thAya che. rAgane AtmAnI prasidhdhinuM sAdhana nathI paNa jJAnane aMtaramAM vALavuM te eka ja bhagavAna AtmAnI prasidhdhinuM sAdhana che. (7) he jIva! paradravyo tarapha vaLIne rAga sahita je jJAna jANe te tAruM svarUpa nathI, paNa caitanya svabhAvamAM vaLIne jJAnanI je avasthA, caitanya svabhAvamAM abheda vaLIne temAM lIna thayelo paryAya te ja caitanyanuM sarvasva che. (8) aho ! AvA bhagavAna caitanya svabhAvanA svIkAramAM keTalo purUSArtha che ! potAnA mati-zrutajJAnane svabhAvamAM eka karIne svabhAvanA Azraye huM jJAtA-daSTa chuM ema je svIkAryuM tenI jJAna cetanA jAgRta thaI, te AtmA pote jAgRta thayo, sAdhaka thayo ane have alpakALamAM kevaLajJAna levAno che tenI A vAta che. (9) AtmAnA AnaMdanA anubhavapUrvaka jene Atmaprasidhdhi karavI hoya tene aMtaramAM A vAtano mahimA Avavo joIe ke aho ! A mArA AtmAnI koI apUrva vAta che. anaMta zaktisaMpanna mArA AtmAne A vAta prasidhdha kare che ke je Atma prasidhdhi parama AnaMdanuM kAraNa che. sAdhana nathI paNa - ers & bAda refer Terr TET-Tg Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) aMtaramAM potAnA AtmasvabhAvano utsAha lAvI A vAta samajavAnI che. rUcipUrvaka prayatna kare tene na samajAya ema bane nahi. (11) jJAna lakSaNathI anekAntasvarUpa AtmAnI prasidhdhi thAya che. (12) AtmAmAM jJAnAdi anaMta dharmo che, tene paradravyothI ane para bhAvothI bhinna oLakhAvavA mATe 'jJAnamAtra' kahevAya che. (13) AtmA caitanyamUrti jJAnamAtra che, rAgAdithI nirALo ekalo jJAyakabhAva che. (14) lakSaNanI prasidhdhi vaDe lakSyanI prasidhdhi karavA mATe AtmAne jJAnamAtra kahevAmAM Ave che. jJAna che te AtmAno asAdhAraNa guNa che tethI te AtmAnuM lakSaNa che. te jJAna lakSaNa vaDe AtmAnI prasidhdhi thAya che. (15) 'jJAna' lakSaNa che ane 'AtmA' lakSya che, jJAna lakSaNa AtmAnI prasidhdhi kare che. kayuM jJAna AtmAnI prasidhdhi kare che ? para tarapha vaLeluM jJAna nahi paNa aMtarmukha thaIne AtmAne je jANe te jJAna AtmAnuM lakSaNa che. jJAnanuM kArya Atmavastune prasidhdha karavAnuM che. (16) zarIrAdi nokarma, jJAnAvaraNIyAdi dvavyakarma temaja rAgAdi bhAvakarma AtmAnA caitanya svabhAvathI atyaMta judA che. jJAna ja AtmAno asAdhAraNa vizeSaguNa che. zAna guNa sva-parane jANe che, AtmAnA anaMta dharmomAM eka jJAna ja sva-para prakAzaka che tethI te asAdhAraNa che. (17) 'AtmA to jJAnasvarUpa che, je jANe che te AtmA che' jJAna lakSaNa vaDe AtmAnI prasidhdhi thAya che. lakSya sAthe ekatA kare tene lakSaNa kahyuM. svasanmukha thayeluM jJAna ja AtmAnI prasidhdhi kare che. (18) je jJAna AtmA tarapha vaLIne AtmAne lakSya kare, dhyeya kare, sAdhya kare, prasidhdha kare te jJAna AtmAnuM lakSaNa che, ne te jJAnanI sva-para prakAzaka zakti khIlI gaI hovAthI te sva ane parane paNa jANe che. (19) dareka AtmA pote anaMta zaktino piMDa caitanya paramezvara che. te kaI rIte jaNAya ? te jJAna lakSaNathI ja jaNAya. bIjo koI upAya nathI. jJAna vaDe Akho AtmA lakSamAM levo te ja AtmAne jANavAnI rIta che ane te ja dharma che. te ja sukhI thavAno eka ja upAya che. (20) jJAna pote sva saMvedanathI prasidhdha thAya che ane te jJAna vaDe AtmAne prasidhdha karavAmAM Ave che. A Atma anubhavI vAta che. jJAnane aMtaramAM vALavuM te eka ja bhagavAna For personale www.jamelibrary.org Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmAnI prasidhdhino upAya che. Atma anubhavathI sukhI thavAno A mArga batAvavAmAM Avyo che. badhA ja jIvo A parama AnaMdane prApta thAo ! huM koNa chuM ? (1) prathama tuM tane A rIte jo.... dravyanuM dravyapaNuM anaMta guNonuM guNapaNuM, anaMta dharmonuM dharmapaNuM, anaMta paryAyonuM yogyatArUpa pariNAmipaNuM.. e badhuM aMdara ekarUpa ekAkAra pAriNAmikabhAve paDeluM che ekane ekarUpe jo.... (2) 'A huM chuM' zradhdhAnI, jJAnanI, cAritranI e traNenI bhASA jyAre ekatvapUrvaka eka thaI jAya che tyAre nirvikalpa anubhUti pragaTa thAya che. be che dravya ane payArya..e eka na thaI jAya paNa ekatA thAya, A marma jene samajAya che tene anubhava thAya... paryAyo ekatvapUrvaka ekAkAra abheda sAthe abheda pariNamI jAya che tyAre ja anubhUti thAya che. (3) jevuM AtmadravyanuM astitva hovApaNuM che evuM thavApaNuM paryAyamAM jene pragaTa thaI jAya che enuM jIvana saphaLa che, (4) AtmAmAM anaMta zaktio che e pratyeka svayaM saMcAlita che, AhA !! to pachI mAre pariNamana karavuM che e vAta kyAM rahI? je thaI rahyuM che tene karavAnuM zuM? ja vastunuM svarUpa ja AvuM che evo svIkAra e ja anaMto purUSArtha che. trikALI dhruva dravyamAM 'A huM chuM' evo svIkAra karatAM ja paryAyamAM paNa tapa pariNamana svayaM thaI jAya che. 'vastunuM AvuM svarUpa che' evA svIkArathI jJAna nirmaLa thAya che. 'huM A chuM' emAM pratIti aMtarmukha thAya che. (5) . mAruM astitva dhruva svarUpe atyAre vartamAnamAM che ja, e prApta ja che. have vartamAnamAM ja niraMtaratA evI thaI javI joIe ke mAruM AvuM dhruva astitva che. basa ! A svIkAra... A ja purUSArtha che. anya koI purUSArtha thaI zake ja nahi. anya koI bIjI rIte bIjo koI purUSArtha che ja nahi. vartamAnamAM ja astitvano svIkAra... ja A... anaMto... purUSArtha che. AvuM avadhAraNa niraMtara vartamAnamAM TakI rahevuM joIe. 3 &*mes rico AIRCIKYMAY Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samagra jIvana vartamAnamAM eka samayamAM samAya jAya che. paryAya enA svakALamAM dhruva ja che. dhruvanI dhruvatAno eka samaya paNa jo tane svIkAra thaI jAya to te svIkAranArI paryAya dhruva thaI jAya. - zradhdhAmAM je jJAyaka saMbaMdhInI zradhdhA thaI enI pratIta kahevAya che. e jJAyaka saMbaMdhI thayela pratItinuM jJAna jJAnamAM jyAre thAya che tyAre samyagdarzana kahevAya che. zradhdhAmAM pratIta thaI, pachI jJAnamAM svasaMvedana pratyakSa thAya che. (7) anubhUti vakhate jJAnanI paryAyine ane zradhdhAnI paryAyane aMtarmukha thavAmAM kAMI kALabheda nathI. "sarva guNAMza te samakita' A niyamathI che. (8) jaina darzana vastu svarUpa che, jaina darzana svarUpa darzana che. bhAvazrutajJAnarUpa pariNamana . ke jemAM samyagdarzana-jJAna-cAritra samAya che te bhAvakRtajJAma pariNamana akhaMDa eka dravyanA Azraye pragaTe. A sarvazanA sarva kathanano sAra che. svamAM ekatva ane parathI vibhakata evo AtmAno svabhAva che. AhA! bhagavAna AtmA jevo che evA svarUpe prApta thAya che. abheda evA eka dhruva AtmAmAM jeo TharI jAya che teo amRtamaya parama mokSa padane pAme che. AhA ! abheda thatI paryAya.. sva dravyamAM AvA aMdaranA nidhAna joIne viziSTa ! AlhAdaka ! AnaMdanA taraMganA pravAhamAM... payaya dravyamaya pariNamI jAya che. (10) e paryAya dhruvamaya thaI AnaMdanA mahAsAgaramAM mahAsAgaramaya banI jAya che. e paryAya akSaya-amaya banI jAya che, e paryAya sAdi-anaMta thaI jaze. e paryAya pravAharUpa dhruva thaI jAya che. abheda ! abheda ! abheda! vedana ! vedana! vedana! AnaMda ! AnaMda! AnaMda! vastu abheda che to paryAya paNa abheda thaI jAya che. vizvamAM sat eka ja hoya ! ' A ja anubhUtinI vidhi che. a ucalomnematon - - -rss38& www.jamemorary.org Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) samyagdarzana pragaTa karavAnI sUkSma vidhi basa! be ghaDI... 'ayi kathamapi mRttvA tattvakautUhaktI san anubhava bhava mUrteH pArzvavartI muhUrtam / pRthagatha vilasantaM svaM samAlokaya yen tyajasi jhagiti mUrtyA sAkamekattvamoham // 23 // zlokArtha : AcArya komaLa saMbodhanathI kahe che ke he bhAI ! tuM koIpaNa rIte mahAkapTe athavA marIne paNa tattvono kautUhalI thaI A zarIrAdi mUrta dravyano eka muhUrta (be ghaDI) pADozI thaI AtmAno anubhava kara, ke jethI potAnA AtmAne vilAsarUpa, sarva paradravyothI judo dekhI A zarIrAdika mUrtika pudgaladravya sAthe ekapaNAnA mohane tuM turata ja choDaze. zrI samayasAra zloka 23. bhAvArthaH jo A AtmA be ghaDI pudgaladravyathI bhinna potAnA zuddha svarUpano anubhava kare (temAM lIna thAya), pariSaha Ave paNa Dage nahIM, to cAra ghAtIkarmano nAza karI, kevaLajJAna utpanna karI, mokSane prApta thAya. Atma anubhavanuM evuM mAhAtmya che to mithyAttvano nAza karI samyagdarzananI prApti thavI to sugama che; mATe zrI guruoe e ja upadeza pradhAnatAthI karyo che. zlokArtha paranuM vizeSa pravacanaH (sAra) ahAhA...! kahe che ke A 'zarIrAdi' mUrtadravyono eka muhUrta pADozI thaI AtmAno anubhava kara! 'zarIrAdi' zabda che ne? eTale e badhAM mUrtikadravya ane have sUkSma bhedasAna. dayA, dAna, vrata Adi puNyanA pariNAma paNa mUrta che. (paranA lakSe-pudgalanA lakSe thatAM badhA ja vikArIbhAva-zubhAzubha bhAva paNa mUrta che. e badhA mUrtadravyono pADozI thA (svAmI nahi), ane eka zAyaka svabhAva tarapha jhukAva kara ! tethI tane rAga ane zarIrAdithI judo caitanya bhagavAna dekhAze. rAga ane puNyane tuM vede che e to ajIvano anubhava che. rAgamAM caitanyajyoti nathI. jema agninI jyota upara kAjaLa jhINI jhINI kALI chArI hoya e agni nathI tema caitanyajyoti bhagavAna AtmAmAM upara je puNya-pApanA vikalpa che e kAjaLa samAna che, e AtmA nathI. ahIM kahe che ke puNya-pApanA vikalpathI be ghaDI bhinna paDI nija caitanya svarUpa AtmAno anubhava kara! bhAI! janma maraNanA pherA maTADavA hoya eNe karavAnuM A che. ekavAra prabhu! tuM rAga ane zarIrAdinuM lakSa choDI aMtaramAM lakSa kara. tethI tane rAga ane 39 For Personal & Private Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zarIranuM sAcuM pADozIpaNuM thaze. kSaNavAramAM AtmA rAgathI judo paDI jaze, pharI eka thaze nahi. A anubhava te samyagdarzana che. have A cIja vinA vrata, tapa vagere karIne marI jAya paNa zuM thAya? bahu bahu to zubhabhAva thAya. paNa e to rAga che. rAgane to Aga kahI che. ahIM jema mRtvA eTale maraNAMta pariSahanI paNa darakAra karyA vinA Atmaanubhava kara ema kahyuM che. tema adhyAtma taraMgiNImAM mohathI chUTIne tuM aMdara jo ke e koNa che ane eno anubhava kara ema kahyuM che. jyAre samyagdarzana thaze tyAre tane AtmajJAna eTale AtmA jevo che tevuM tenuM jJAna thaze. tethI nijapada prApta thaze ane pachI mokSa thaze. bahAramAM dhAmadhUma kare, maMdiro baMdhAve paNa e badhAmAM sAravAta eka ja che ke rAgAdino pADozI thaI AtmAne keTalo anubhavyo? (anubhava pradhAna che). have kahe che ke jethI potAnA AtmAne vilAsarUpa sarva paradravyothI judo dekhI A zarIrAdika mUrtika pudgaladravya sAthe ekapaNAnA mohane tuM turata ja choDaze. pahelAM ema kahyuM ke zarIrAdi mUrtadravyothI bhinna paDI koIpaNa rIte AtmAno anubhava kara. have kahe che ke e anubhavathI tane atIndriya AnaMdanA dhAmarUpa bhagavAna AtmA sarva padravyothI bhinna dekhAze. jyAre puNya-pApanA vikalpano anubhava hato tyAre svano vilAsa na hato. have Atma anubhavathI nivaibhavano vilAsa tane prApta thaze. 'nijapada rame so rAma karIe'. nija AnaMdadhAma svarUpa AtmAmAM rame te AtamarAma che. tene atIndriya AnaMdanI moja-vilAsa prApta thAya che. tethI he bhAI! tuM Atma anubhava karI jethI sarvapadravyothI bhinna vilAsarUpa AtmAne samyaka prakAre avalokIne dekhIne pratyakSa sAkSAt AtmAnA AnaMdanuM vedana karIne A zarIrAdika pudagaladravya sAthe ekapaNAnA mohane turata ja choDI daIza. rAga sAthe ekapaNAno je mohamithyAtva tane samaye samaye thAya che te A AtmAnubhava thatAM AtmAnA AnaMdanuM pratyakSa vedana thatAM tarata ja chUTI jaze. . lyo, A dharmanI rIta che. jenAthI saMsArano aMta AvI jAya te dharma che. sArAMzaH abhiprAyanI bhUla kema TaLe tenI A vAta che. (1) svarUpa saMbaMdhI abhiprAya mATe prathama yathArtha nirNaya kara, huM jJAnAnaMdasvarUpI bhagavAna AtmA chuM. trikALa mAruM A ja svarUpa che' ETTEEEEEE TESTTA Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) have dareka udaya prasaMge dhArAvAhI bhedajJAna kara... (a) A zarIrAdi mUrtika dravyothI bhinna chuM. (ba) A paryAyamAM thatAM vikArI bhAvo rAgAdika temAMthI caitanya bhagavAna AtmA bhinna che. A rIte dareka samaye potAnuM ane paranA svarUpa saMbaMdhI abhiprAyanI dhArA tUTavyA vagara jo be ghaDI e badhAno pADozI thAya to samyagdarzananI paryAya pragaTe. sukhI thavAno A ja eka upAya che. (3) A phakta zraddhAnI nirmaLaparyAya kema pragaTe tenI vAta che. basa! be ghaDI. (zrI Atmadharma/aMka 62) mithyAdaSTinA mithyAtvano nAza kema thAya? ane UMdhI mAnyatA ane anAdinAM pApa kema TaLe? teno upAya batAve che. AcAryadeva kaDaka saMbodhana karIne kahetA nathI paNa komaLa saMbodhana karIne kahe che ke he bhAI ! A tane zobhe che ! komaLa saMbodhana karIne jagADe che ke tuM koIpaNa rIte mahA kaSTa athavA marIne paNa, eTale ke maraNa jeTalA kaSTa Ave to paNa e badhuM sahana karIne paNa, tattvono kautUhalI thA! jema kUvAmAM koziyo mArI tAga lAve che, tema jJAnathI bharelA caitanya kUvAmAM puruSArtharUpI UMDo koziyo mArI tAga lAva, vismayatA lAva, duniyAnI darakAra choDA duniyA ekavAra tane gAMDo kaheze, bhaMgaDabhUta paNa kaheze. duniyAnI aneka prakAranI pratikULatA Ave to paNa tene sahana karIne, tenI upekSA karIne "cetanya bhagavAna kevA che tene jovAne ekavAra kautUhala to karI je duniyAnI anukULatA ke pratikULatAmAM rokAIza to tArA caitanya bhagavAnane tuM joI zakIza nahIM. mATe duniyAnuM lakSa choDI daI ane tenAthI ekalo paDI ekavAra mahAkaSTa paNa tattvono kautUhalI thA , " jema sUtara ane khetara (soTI) ne meLa khAya nahIM; tema jene AtmAnI oLakhANa karavI hoya tene ane jagatane meLa nahi khAya. samakadaSTirUpa sUtara ane mithyAdaSTirUpa netarane . meLa nahIM khAya. AcAryadeva kahe che ke he baMdhu! tuM corAzInA kUvAmAM paDyo che, temAMthI pAra pAmavA mATe game teTalA pariSaho ke upasargo Ave, maraNa jeTalAM kaSTo Ave to paNa tenI darakAra choDIne, puNya pAparUpa vikArI bhAvano be ghaDI pADozI thA, to caitanyadaLa tane juduM jaNAze. zarIrAdi tathA zubhAzubhabhAva e badhuM mArAthI juduM che ne huM enAthI judo chuM, pADozI chuM ema ekavAra pADozI thaI AtmAno anubhava karI - - - rs & vikAsanA kALA ja Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAcI samajaNa karI najIkamAM rahelA padArthothI tuM judo, jANanAra-dekhanAra cho. zarIra, vANI, mana te badhAM bahAranA nATaka che. tene nATaka svarUpe jo. tuM teno sAkSI cho. svAbhAvika aMtarajyotithI jJAnabhUmikAnI sattAmAM A badhuM je jaNAya che te tuM nahIM paNa tene jANanAro mAtra che. ema tuM potAne jANa to kharo! ane tene jANIne temAM lIna to thA! AtmAmAM zraddhA, jJAna ane lInatA pragaTa thAya che tenuM Azraya lAvI ekavAra A zarIrAdino) pADozI thA! jema musalamAnanuM ghara ane vANiyAnuM ghara najIka najIka hoya to vANiyo teno pADozI thaI rahe che paNa te musalamAnanuM ghara potAnuM mAnato nathI, tema tuM paNa caitanyasvabhAvamAM karI parapadArthono be ghaDI pADozI thA. AtmAno anubhava karI zarIra, mana, vANInI kriyA tathA puNya-pApanA pariNAma te badhuM para che. UMdhA puruSArtha vaDe paranuM mAlIkIpaNuM mAnyuM che, vikArIbhAva tarapha tAruM lakSa che; te badhuM choDI svasvabhAvamAM zraddhA, jJAna ane lInatA karI, eka muhUrta eTale be ghaDI (A zarIrAdithI) chUTo paDI caitanyamUrtine chUTo jo! caitanyananI vilAsarUpa mojane, jarIka (badhethI) chUTo paDIne, jo! te mojane aMtaramAM dekhatAM zarIrAdinA mohane tuM turata ja choDI deze. "ti" eTale jhaTa daIne choDaze. A vAta sahelI che kemake tArA svabhAvanI che. kevalajJAna lakSmIne svarUpa sattA-bhUmikAmAM TharIne jo, to para sAthenA mohane jhaTa daIne choDI zakIza. traNa kALa-traNa lokanI pratikULatAnA gaMja eka sAthe sAme AvIne UbhA rahe to paNa mAtra jJAtApaNe rahIne te badhuM sahana karavAnI zakita AtmAnA jJAyakasvabhAvanI eka samayanI paryAyamAM rahelI che. zarIrAdithI bhinnapaNe AtmAne jAgyo tene e pariSadonA gaMja jarApaNa asara karI zake nahIM eTale ke caitanya potAnA vepArathI jarApaNa Dage nahIM. jema koI jIvatA rAjakumArane, ke jenuM zarIra komaLa che tene, jamadezapuranI bhaThThImAM ekadama nAkhI de ane tene je duHkha thAya enA karatAM anaMtagaNuM duHkha pahelI narake che, ane pahelI naraka karatAM bIjI, trIjI Adi sAtamI narake eka ekathI anaMtagaNuM duHkha che evA anaMtA duHkhanI pratikULatAnI vedanAmAM paDelo, mahA AkarAM pApa karIne tyAM gayelo, tIvra vedanAnA gaMjamAM paDelo chatAM, temAM koIvAra koI jIvane evo vicAra Ave ke-arere! AvI vedanA!! AvI pIDA!! evA vicAro karatAM svasammukha vega vaLatAM samyagdarzana thaI jAya che. tyAM satsamAgama nathI paNa pUrve ekavAra satsamAgama karyo hato, sanuM zravaNa karyuM hatuM ane vartamAna samyaphavicAranA baLathI, sAtamI narakanI pIDAmAM paDelo chatAM, pIDAnuM lakSa cUkI jaIne samyagdarzana thAya che, AtmAnuM vadana thAya che. sAtamI narakamAM rahelA samyagdarzana pAmelA jIvane te narakanI pIDA asara karI zakatI nathI, kAraNa ke tene bhAna che ke mArA jJAnasvarUpa caitanyane koI parapadArtha asara karI zakato nathI. evI anaMtI vedanAmAM paDelA paNa AtmAno anubhava pAmyA che, to sAtamI naraka jeTalI pIDA to ahIM nathI ne? Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSyapaNuM pAmIne (paNa) rodaNAM zuM royA kare che? have satsamAgame AtmAnI oLakhANa karI AtmAnubhava karI AtmAnubhavanuM evuM mAhAbhya che ke pariSaha AvyuM paNa Dage nahi ne be ghaDI jo svarUpamAM lIna thAya to pUrNa kevaLajJAna pragaTa kare, jIvana-mukta dazA thAya, mokSa dakSA thAya, to pachI mithyAtvano nAza karI samyagdarzana pragaTa karavuM to sugama che. - "AcArya komaLa saMbodhanathI kahe che ke he bhAI! tuM koIpaNa rIte mahAkaSTa athavA marIne paNa tattvono kautUhalI thaI A zarIrAdi mUrta dravyano ekamuhUrta (be ghaDI) pADozI thaI AtmAno anubhava kara. ke jethI potAnA AtmAne vilAsarUpa, sarva para dravyothI judo dekhI A zarIrAdi mUrtika pudgaladravya sAthe ekapaNAnA mohane tuM turata ja choDaze." zrI samayasara zloka 23. sArabhUta (1) dareka samaye karmano udaya che. (2) dareka samaye kAMIpaNa paristhitinuM nirmANa thAya che. (3) tyAM daSTi jatAM paryAyamAM zubhAzubha bhAva thAya che. (4) have ahIM AcArya kahe che ke bhedajJAna dvArA e badhAnuM lakSa haTAvI tArA caitanya svabhAvane smaraNamAM lAva. (5) dareka samaye Aja bhedajJAna ane yathArtha nirNaya lAvI abhiprAyanI bhUla sudhArI le. (6) have jo satata mahAvarAthI A bhedajJAnanI dhArA be ghaDI cAlu rahe to samyagdarzana AtmAno anubhava AnaMdanA svasaMvedanasahita thAya ja. ahIM eka samayanI sthiratAnI vAta che. (7) sukhI thavAno A ja eka upAya che. - vijJAnadhana svabhAva thavAnI vidhi gAthA 74 TIkAno sAraH AstronuM ane jIvanuM bhedajJAna thatAM veMta ja jenAmAM karmavipAka zithila thaI gayo che evo AtmA, jaththAbaMdha vAdaLAMnI racanA jemAM khaMDita thaI gaI che evA dizAnA vistAranI jema amaryAda jeno vistAra che (phelAva che) evo, sahajapaNe vikAsa pAmatI cinzakti vaDe jema jema vijJAnadhana svabhAva thato jAya che tema tema AstravothI nivRta thato jAya che, ane jema jema AstravothI nivRta thato jAya che, tema tema vijJAnadhana svabhAva thato jAya che. teTalo vijJAnadhana svabhAva thAya che jeTalo samyaka prakAre AstravothI nivarte che ane teTalo AstravothI nivarte che jeTalo samyaka prakAre vijJAnadhana svabhAva thAya che. A rIte jJAnane ane AstravonI nivRttine samakALapaluM che. mA nA SOja che Pre - Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha 'AtmA vijJAnadhana svabhAva thato jAya che' eTale zuM? AtmA vijJAnadhana svabhAva thato jAya che eTale AtmA jJAnamAM sthira thato jAya che. jyAM sudhI mithyAtva (viparIta abhiprAya) hoya tyAM sudhI jJAnane bhale jJAnano udhADa ghaNo hoya topaNa ajJAna kahevAmAM Ave che ane mithyAtva gayA pachI tene-bhale jJAnano udhADa thoDo hoya to paNa vijJAna kahevAmAM Ave che. jema jema jJAna arthAtu vijJAna jAmatuM-ghaTa thatuM-sthira thatuM jAya che tema tema AstravonI nivRtti thatI jAya che ane jema jema AstravonI nivRtti thatI jAya che tema tema jJAna (vijJAna) jAmatuM-ghaTa thatuM sthira thatuM jAya che, ati AtmA vijJAnadhana svabhAva thato jAya che. zloka 48-zlokArtha: e rIte pUrva kathita vidhAnathI, hamaNAM ja (turata ja) paradravyathI utkRSTa (sarva prakAre) nivRtti karIne vijJAnadhana svabhAvarUpa evA kevaLa potAnA para nirbhayapaNe ArUDha thato arthAt potAno Azraya karato (athavA potAne niHzaMkapaNe AstiyabhAvathI sthira karato) ajJAnathI utpanna thayelI kartAkarmanI pravRttinA abhyAsathI thayelA. kalezathI nivRtta thayelo, pote jJAnasvarUpa thayo thako, jagatano sAkSI (jJAtAdaSTA) purANa puruSa (AtmA) ahIMthI have prakAzamAna thAya che. vizeSArtha A AtmA trikALa jJAna AnaMda svabhAvI che. vijJAnadhana eTale zuM? ke rAgano e kartA ane rAga enuM karma e AtmAnuM svarUpa nathI. ahAhA.! AtmA to zudhdha nirmaLa caitanyadhana svarUpa ekarUpa vastu che eTale paryAyamAM je puNya-pApanA AstravanA bhAva che tethI bhinna paDI bhedajJAna dvArA nija zudhdha caitanyatatvano anubhava karatAM pote vijJAnadhana svabhAvarUpa thAya che. kahyuM ne ke saMpatti eTale tarata ja paradravyathI sarva prakAre nivRtti karIne vijJAnadhana svabhAvarUpa evA potAnA para nirbhayapaNe ArUDha thaIne kalezathI-rAgathI nivRtta thAya che. rAgathI nivRtta thAya che. eTale vijJAnadhana svabhAvarUpa thAya che. A dharma che ane A ja upAya che. padravyathI ane puNya-pApanA bhAvathI ekatAbudhdhivaDe jIvaduHkhI che. te ekatAbudhdhine dUra karIne bhedajJAna dvArA potAnA vijJAnadhana svabhAva para ArUDha thatAM, zudhdha caitanyano Azraya karatAM atIndriya AnaMdano svAda Ave che. kalezanI nivRtti thAya che. A dharma pAmavAno ane sukhI thavAno upAya che. sArabhUta zudhdhanayano Azraya karIne jeo sadAya ekAgrapaNAno ja abhyAsa kare che teo niraMtara rAgAdithI rahita cittavALA vartatA paNa baMdharahita evA samayanA sArane (arthAt potAnA zudhdha svarUpane) dekhe che, anubhave che. zloka 120 samayasAra. bhAvArthaH ahIM zudhdhanaya vaDe ekAgratAno abhyAsa karavAnuM kahyuM che. huM kevaLa jJAna Jain Education international resor sewamy Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svarUpa chuM, zudhdha chuM.' evuM je AtmadravyanuM pariNamana te zudhdhanaya. AvA pariNamanane lIdhe vRtti jJAnamAM vaLyA kare che ane sthiratA vadhatI jAya che te ekAgratAno abhyAsa. bhAI tuM ekalo jJAnano puMja, jJAnano gaMja, jJAnanuM sthAna-dhAma cho. ahAhA...! jJAnasvarUpa ja AkhI cIja che. evA svarUpano Azraya karIne jeo sadAya ekAgrapaNAno abhyAsa kare che. teo niraMtara rAgAdithI rahita cittavALA vartatA thakA baMdharahita evA samayanA sArane dekhe che anubhave che. svarUpano Azraya karIne temAM ja ekAgratAno abhyAsa karavo te kartavya che. zudhdha AtmAnI upalabdhithI saMvara kaI rIte thAya che gAthA 186 : '"je zudhdha jANe Atmane te zudhdha AtmA ja meLave; aNazudhdha jANe Atmane aNazudhdha AtmA ja te lahe.'' gAthArthaH zudhdha AtmAne jANato-anubhavato jIva zudhdha AtmAne ja pAme che ane azudhdha AtmAne jANato-anubhavato jIva azudhdha AtmAne ja pAme che. TIkAH je sadAya acchinna dhArAvAhI jJAnathI zudhdha AtmAne anubhavyA kare che te 'jJAnamaya bhAvamAMthI jJAnamaya bhAva ja thAya che' e nyAye navAM karmanA AsravaNanuM nimitta je rAga-dveSanI saMtati (paraMparA) teno nirodha thavAthI, zudhdha AtmAne ja pAme che ane je sadAya ajJAnathI azudhdha AtmAne anubhavyA kare che te, 'ajJAnamaya bhAvamAMthI ajJAnamaya bhAva ja thAya che' e nyAye navA karmanA AsravaNatuM nimitta te rAga-dveSanI saMtati teno nirodha nahi. thavAthI, azudhdha AtmAne ja pAme che. mATe zudhdha AtmAnI upalabdhithI (anubhavathI) ja saMvara thAya che. OU bhAvArthaH je jIva akhaMDa dhArAvAhI jJAnathI AtmAne niraMtara zudhdha anubhavyA kare che tene rAga-dveSa moharUpI bhAvAsavo rokAya che tethI te zudhdha AtmAne ja pAme che ane je jIva ajJAnathI AtmAne niraMtara azudhdha anubhave che tene rAgadveSa moharUpI bhAvAstavo rokAtA nathI tethI te azudhdha AtmAne ja pAme che. A rIte sidhdha thayuM ke zudhdha AtmAnI upalabdhithI (anubhavathI) ja saMvara thAya che. sArarUpaH ahIM akhaMDa dhArAvAhInI agatyatA che e sUcave che. huM sadAya jJAnAnaMda svabhAvamaya chuM evuM jene acchinnadhArAe atUTadhArAvAhI pravAhe jJAnamaya pariNamana che ane te vaDe je satata zudhdha AtmAne anubhavyA kare che tene azudhdhatA je rAga-dveSa mATe tenI saMtatino nirodha thavAthI zudhdha AtmAnI ja prApti thAya che. jJAnIne rAgathI bhinnatA thavAthI (bhedavijJAna thavAthI) acchinna jJAnadhArA vahe che. mer[ & @music Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnI sadAya acchinnadhArAvAhI AtmAnI zudhdhadraSTipaNe pariNamato hovAthI te acchintapaNe zudhdha jJAnamaya pariNamanane prApta thAya che. tenA jJAna ane AnaMdanA vaMdanarUpa pariNamanamAM tUTa-bhaMga paDato nathI. jJAnanI dhArAvAhI ekAgratAnI pragaTatA ane rAgamaya bhAvano nirodha thavo tenuM nAma aMbara che. dhArAvAhI jJAna eTale zuM? zlokArtha-127 : jo koIpaNa rIte (tIvra purUSArtha karIne) dhArAvAhI jJAnathI zudhdha AtmAne nizcayapaNe anubhavyA kare to A AtmA, jeno AtmAnaMda pragaTa thato jAya che. (arthAt jenI AtmasthiratA vadhatI jAya che) evA AtmAne para parigatinA nirodhathI zudhdha ja prApta kare che. bhAvArtha : dhArAvAhI jJAna vaDe zudhdha AtmAne anubhavavAthI rAga-dveSa moharUpa parapariNatino (bhAvasravono) nirodha thAya che ane tethI zudhdha AtmAnI prApti thAya che. dhArAvAhI jJAna eTale pravAharUpa jJAna-atUTaka jJAna. te be rIte kahevAya cheH (1) eka to je mAM vacce mithyAjJAna na Ave evuM samyajJAna dhArAvAhI jJAna che. (2) bIjuM eka ja zeyamAM upayoganA upayukta rahevAnI apekSAe jJAnanuM dhArAvAhIpaNuM kahevAmAM Ave che arthAt jyAM sudhI upayoga eka zeyamAM zeyayukta rahe che tyAM sudhI dhArAvAhI jJAna kahevAya che. AnI sthiti (chadmasthane) aMtamurhute ja che, pachI te khaMDita thAya che. A be arthamAMthI jyAM jevI vivakSA hoya tevo artha samajavo. avirata samyagdaSTi vagere nIcenA guNasthAnavALA jIvone mukhyatve pahelI apekSA lAgu paDe. zreNI caDanAra jIvane mukhyatve bIjI apekSA lAgu paDe kAraNa ke teno upayoga zudhdha AtmAmAM ja upayukta che. kaLaza 127 : bhAvArtha uparanuM pravacana 'dhArAvAhI jJAna vaDe zudhdha AtmAne anubhavavAthI rAga-dveSa moharUpa parapariNatino (bhAvasravono) nirodha thAya che ane tethI zudhdha AtmAnI prApti thAya che.' rAganI ekatAbudhdhimAM dhArAvAhI azudhdhatAno-puNya-pAparUpa vikArano anubhava hato ane jyAM jJAna rAgathI bhinna paDI zudhdha AtmAne anubhavavA lAgyuM tyAM dhArAvAhI jJAnamaya pariNamana thayuM ane tyAre puNya-pAparUpa bhAvAstravo aTakI javAthI zudhdhAtmAnI prApti thAya che. aho AvuM bhedajJAna alaukika vastu che. ahA ! AvA jJAnanA svarUpane samajyA vinA koI mAne ke ame dharma karIe chIe to te bAhya vrata, tapa, tyAga Adi kriyAkAMDane ja jaina dharma mAne che. te mAne che ke vitarAgano dharma For Personel & Private Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nivRttimaya che. mATe jeTalI bAhya pravRtti maTADI nivRtti thAya teTalo dharma ! paNa bhAI ! A badho bhrama che. samakti vinA koI vrata ke tapa sAcA hotA nathI (rAganI rucithI nivartavuM te sau prathama dharma che ane tenA vinA vratAdi sAcA hotAM nathI). ke ahIM kahe che jyAM aMtaramAM rAgathI jJAna bhinna paDatyuM tyAM zudhdhatAnA pariNamananIjJAnamaya pariNamananI dhArA akhaMDa dhArAvAhI cAle che. bhale sAthe kAMIka, azudhdhatAnuM pariNamana hoya, paraMtu zudhdhatAnI dhArA to niraMtara cAle che. ahAhA ! jJAnAnaMda svabhAvanI nirmaLa pariNati je pragaTa thaI tenI dhArA to akhaMDa-atUTa rahe che. e ja kahe che-"dhArAvAhI jJAna eTale pravAharUpa jJAna-atUTaka jJAna'. te be rIte kahevAya che eka to jemAM vacce mithyAjJAna na Ave evuM samyajJAna dhArAvAhI jJAna che. - zuM kahyuM A? upayoga bhale paramAM hoya, paNa jemAM mithyAdaSTipaNuM na Ave ane samyagdarzana rahe evuM je samyagnAna te dhArAvAhI jJAna che. rAgathI bhinna paDeluM jJAna dhArAvAhI akhaMDa rahe che. AtmA rAgathI bhinna che. evuM jene aMtardaSTa vaDe bhAna thayuM tene bhale kiMcit rAga Ave paNa tene je zudhdhatA pragaTI che. te akhaMDa dhArAvAhI che. mithyAjJAna na Ave tyAM sudhI dhArAvAhI zAna che. mithyAtva na Ave tyAM sudhI samyagdarzana-jJAnanI dhArA cAle che. A eka prakAra che. have bIjo prakAra :- 'bIjuM eka ja zeyamAM upayoganA upayukta rahevAnI apekSAe jJAnanuM dhArAvAhIpaNuM kahevAmAM Ave che, arthAt jyAM sudhI upayoga eka zeyamAM upayukta rahe che tyAM sudhI dhArAvAhI jJAna kahevAya che' potAno ekarUpa je jJAyakabhAva tene jJeya kahIe, temAM upayoga sthira thavAnI apekSAe jJAnanuM dhArAvAhIpaNuM kahevAya che. pahelA prakAramAM upayogathI (upayoganI sthira rahevAnI) vAta nathI. tyAM samyagdarzana ane samyagsAna hovAthI bhedajJAnanI jJAnamaya pariNamananI dhArA akhaMDa rahe che. bIjA prakAramAM AtmA potAnA dhyAnamAM jJAtA, jJAna, zeyanA bhedathI rahita eka upayogamAM paDaDyo hoya, eka AtmAmAM ja lIna hoya tene dhArAvAhI jJAna kahe che. A bIjA prakAramAM upayoganA sthiratAnI vAta che. AnI sthiti (chadmasthane) aMtamuhUrve ja che. chadmasthane te upayoga aMtamuhUrta ja rahe che. vadhAre nahIM mATe eTalA kALa mATe dhArAvAhI kahevAya che. upayoga aMdara na rahI zake tyAre tyAMthI bahAra AvI jAya che eTale upayoga khaMDita thAya che, mATe jyAM sudhI upayoga aMtaramAM lavalIna rahe tyAM sudhI dhArAvAhI jJAna kahevAya che. Jain Education international Perso& Private Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A be arthamAMthI jyAM jevI vivekSA hoya tevo artha samajavo. avirata samyagdaSTi vagere nIcenA guNasthAnavALA arthAt cothA, pAMcamA ane chaThThA guNasthAnavALA janone dhArAvAhI samyagdarzana ane samyajJAna jemAM kahyuM te pahelI apekSA lAgu paDe. upayoga koIkavAra ja aMtaramAM jAya che. eTale tyAM upayoganI apekSA lAgu na paDe. zreNI caDhanAra jIvane mukhyatve bIjI apekSA lAgu paDe. Ama to tene abudhdhipUrvakano rAga hoya che paNa tene na gaNatAM mukhyapaNe tene upayoganI aMtara ekAgratA hoya che ema kahyuM che. AThamA guNasthAnathI upayoganI dhArA sthira thAya; jyAM upayoga gayo tyAM rahe, tyAMthI nIkaLe nahIM e apekSAe tyAM dhArAvAhI jJAna che ane te kevaLajJAnane pAme che. .. bhAI ! tAruM kharekhara svarUpa nityAnaMda cidAnaMdamaya che. temAM eka ja vakhata upayoga lAge eTale basa! be ghaDInI ramata che. yathArtha nirNaya je kharekhara jJAnI che te, budhdhipUrvaka (IcchApUrvaka) rAga-dveSa-moharUpI AsavabhAvono tene abhAva hovAthI nirAsava ja che. juo je kharekhara jJAnI che ema kahIne A samagdaSTi jJAnInI vAta kare che. have AmAMthI koIne ema thAya ke jene samyagdarzana nathI teNe pahelAM zuM karavuM? uttaraH- samyagdarzana thayA pahelAM-AtmA akhaMDa pUrNa zudhdha che, paryAyamAM malinatAno aMza che paNa vastumAM malinatA nathI-evo pahelAM vikalpa dvArA nirNaya karavo. rAganI bhUmikAmAM evo nirNaya hoya che (Ave che, chatAM te vAstavika nirNaya nathI. AtmA jJAnasvarUpa che ema prathama nirNaya karavo." AtmAmAM eka vIrya guNa che; te dravya, guNa ane paryAya traNemAM vyApelo che. AthI paryAyamAM paNa vIrya che te vikalpa dvArA prathama ema nirNaya kare che ke huM zudhdha budhdha akhaMDa caitanyadhana chuM, sadA abadhdhapRTa sAmAnya ekarUpa che. Avo nirNaya (prathama) Ave paNa e vikalparUpa nirNaya anubhavane Ape ema nahi. jene nirvikalpa anubhava thAya tene prathama Avo nirNaya hoya che basa eTaluM ja. sarvajJa paramezvare je rIte AtmA kahyo che te rIte AtmAne yathArtha jANavA mATe tene vikalpa Ave paraMtu vAstavika nirNaya to tyAre ja thAya jyAre vastunI aMtaradaSTi karavAthI vikalpa chUTIne nirvikalpa anubhava thAya. bhAI! kharekhara to pahelA-pachI che ja kyAM? (kema ke nirvikalpa anubhava e ja nirNaya che). te nirNayane vikalparUpa nirNayanI apekSA ja kyAM che? A ctor mematuram ForPersol Private Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chatAM hoya che. jene vikalpapUrvaka paNa zudhdha AtmAno nirNaya nathI ene to aMtaramAM javAnA ThekANA ja nathI. mArga Avo che, bhAI! vastu to aMtarmukha che; AkhI vastu paryAyamAM kyAM che? tyAM aMtaramAM dRSTi paDe tyAre nirvikalpa nirNaya thAya che. AvI vAta che. aMtaradaSTi karavAthI jene nirvikalpa anubhava thayo che, bhagavAna AnaMdanA nAthanuM jene svasaMvedana jJAna pragaTa thayuM che te jJAnI che. sva nAma potAnA saMvedana eTale pratyakSa jJAnanA avalaMbanathI (vedanathI) jene AtmA jaNAyo che te jJAnI che. jJAnaguNanuM pariNamana baMdhanuM kAraNa kaI rIte che? kAraNa ke jJAnaguNa, jadhanya jJAnaguNane lIdhe pharIne paNa anyapaNe pariName che, tethI te jJAnaguNa karmano baMdhaka kahevAmAM Avyo che. (gAthArtha-gAthA 171). jJAnaguNano jyAM sudhI jadhanya bhAva che (sAyopathamika bhAva che) tyAM sudhI te (jJAnaguNa) aMtarmuhartamAM vipariNAma pAmato hovAthI pharIpharIne tenuM anyapaNe pariNamana thAya che. te (jJAnaguNanuM jadhanya bhAve pariNamana), yathAkhyAta cAritra avasthAnI nIce avasthaMbhAvI rAgano sadbhAva hovAthI, baMdhanuM ja kAraNa che. (TIkA). bhAvArtha kSAyopathamika jJAna eka zeya para aMtarmuhUrta ja thaMbhe che, pachI avazya anya zeyane avalaMbe che, svarUpamAM paNa te aMtarmuhUrta ja TakI zake che, pachI vipariNAma pAme che. mATe ema anumAna paNa thaI zake che ke samyagdaSTi AtmA savikalpa dazAmAM ho ke, nirvikalpa anubhava dazAmAM ho-yathAkhyAta cAritra avasthA thayAM pahelAM tene avazya rAgabhAvano sadbhAva hoya che; ane rAga hovAthI baMdha paNa thAya che. mATe jJAnaguNanA jadhanya bhAvane baMdhano hetu kahevAmAM Avyo che. vizeSArtha:- pote AtmA jJAnasvarUpa cidAnaMda bhagavAna paramAtmA che evA bhAnapUrvaka zudhdha caitanyasvarUpano jJAnIne anubhava thayo che paNa aMtaradhyAnamAM-AtmAnA anubhavanI dazAmAM to te aMtarmuhUrta ja rahI zake che. tethI vizeSa rahI zakato nathI; ane tyAre tene vikalpa uThe che, cAhe te vikalpa vratAdino ho ke viSayakaSAyano ho, paNa rAga Ave ja che. jJAnaguNanuM jadhanya (alpa) pariNamana hovAthI aMtarmuhUrta eTale ghaDInA aMdaranA kALamAM tenuM vipariNamana thAya ja che, arthAt rAganuM pariNamana AvI ja jAya che. te mAtra svabhAva sanmukhatAnuM jeTaluM pariNamana che teTalo ja zivapaMtha-mokSamArga che. sAdhaka dazAmAM jeTalo atIndriya AnaMdano svAda Avyo teTalI jJAnadhArA che, muktimArga che, jeTalo rAga che te karmadhArA che, jarUra baMdhanuM kAraNa che. cartonnnternational For Pers Private Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) manana samyagdarzana prApta karavAnI vidhi (1) huM pUrNAnaMdano nAtha jJAyaka prabhu chuM ema jJAyakanA lakSe je jIva sAMbhaLe che, tene sAMbhaLatA paNa lakSa jJAyakanuM rahe che. (2) tene ciMtavanamAM paNa huM paripUrNa jJAyaka vastu chuM ema jora rahe che ane te jIvane samyaka sanmukhatA rahe che. maMthanamAM paNa lakSa zAyakanuM rahe che, A caitanyabhAva paripUrNa vastu che ema enA joramAM rahe che, tene bhale hajI samyagdarzana na thayuM hoya, jeTaluM kAraNa ApavuM joIe teTaluM kAraNa na ApI zake to paNa te jIvane samakanI sanmukhatA thAya che. (4) e jIvane aMdara evI laganI lAge ke huM jagatano sAkSI chuM, jJAyaka chuM. mAtra jANanAra.... jANanAra.... chuM. (5) evA daDha saMskAra aMdaramAM pADe ke je saMskAra phare nahi jema samyagdarzana thatAM apratihatabhAva kahyo che tema samasanmukhatAnA evAdaDha saMskAra paDe ke tene samyagdarzana thaye ja chUTako. (6) dareka udayanA samaye kAMIpaNa paristhitinuM nirmANa thAya che ane vartamAna prastha avasthAmAM tyAM lakSa thatA paryAyamAM vikAra thAya che. te ja samaye bhedajJAnanI kaLAmAM nipuNa (dakSa) e udaya, paristhiti ane vikArI bhAvothI bhinna thaIne potAnA jJAyakanA Azraya letAM potAnA dravyasvabhAvane saMbhALatA huM to jJAnaAnaMda svarUpa bhagavAna AtmA chuM enA evA daDha saMskAra dhArA tUTyA vagara pADe ke tene AtmA jaNAya ja. (7) jema mithyAtvanuM ekachatra rAjya cAle che tema zAyakanuM eka chatra lakSa AvavuM joIe evo svabhAva banavo joIe. (8) upayoga jJAnamAM ekamAM na Take to dravya-guNa-paryAya Adi vicAramAM pherave. tatvano ja vicAra kare tenuM ja zradhdhAna kare. (9) upayogane bArIka kare, upayogane sukSma karato karato zAyakanA jorathI AgaLa vadhe te jIva kame samyagdarzanane prApta kare che ane samyagdarzana ja mokSanuM sukhanuM kAraNa che. (10) AtmAnA anubhavanI daSTi sivAya samyagdarzana bIjI koI cIja vaDe hoya zake nahIM. guNIne guNanA bheda vaDe paNa Atmadarzana thaI zake nahIM, to pachI dayA, dAna, vrata, bhakti Adi pALo pachI samyagdarzana thaze e vAta to tadana mithyA che. a education international PersHO & Private use only www.jainemorary.org Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te pAga (16) svarUpanA nirNayamAM rucinuM valaNa (1) caitanya ane saMyoga baMne sAthe che. saMyoga paDakhAthI caitanyanuM paDakhuM bhinna che. rAgAdi te paNa caitanyanuM paDakhuM nathI, paNa saMyoganuM paDakhuM che. | (2) jo saMyoganI apekSA choDIne ekalA caitanyane lakSamAM lyo to te paripUrNa ja che, temAM rAgAdi-vikAra nathI. (3) AtmAno mArga ekalA AtmA sAthe ja saMbaMdha rAkhe che. ekalo AtmA eTalo paripUrNa AtmA. caitanya-paDakhAMne cUkIne je saMyoganI anukULatA ke pratikULatAmAM lIna thaI jAya che tene saMyoganI ja ruci che, paNa AtmAnA caitanya svarUpanI ruci nathI. (5) huM paranuM karI zakuM ane saMyoga anukULa hoya to mane ThIka paDe evI mAnyatA te ja saMyoganI lInatA ane caitanyanI aruci che. (6) pratikULatA vakhate caitanyane cUkIne jene aMtaraMgamAM aNagamo thAya che tene anukULatA vakhate paNa te saMyoganI jaruci che. . (7) "anukULa saMyoga ho ke pratikULa saMyoga ho, te baMnethI mAruM caitanyasvarUpa bhinna che ane saMyoganA lakSe je rAga dveSa thAya tenAthI paNa mAruM caitanyasvarUpa bhinna che. mAruM caitanya svarUpa paranuM to kAMI kare nahi ane rAgadveSa karavAno paNa teno svabhAva nathI". Ama jene bhinna caitanya svabhAvanuM bhAna hoya te koIpaNa saMyogomAM, caitanyane cUkIne saMyogomAM lIna na thAya. (8) paryAyamAM kSaNika rAga dveSa hovA chatAM rucinuM valaNa kaI bAju che tenI ahIM vAta che. ruci anuyAyI vayI rucinA anusAra dharma ke adharma thAya che. ruci sva tarapha vaLe te dharma che. para tarapha vaLe te adharma che. (9) AtmA jJAnasvarUpa che, rAga dveSa teno svabhAva nathI.' paryAyamAM je rAgAdibhAvo thAya che te te samayanI yogyatA pramANe thAya che ane te AtmAno svabhAva nathI. (10) eka ema vicAre che ke "atyAre paryAyamAM rAga dveSa hoya chatAM huM caitanya svarUpa ja chuM, rAga deSa mAruM svarUpa nathI. atyAre nabaLAIne lIdhe paryAyamAM rAga dveSa thAya che paNa mAruM svarUpa tenAthI bhinna che, evI caitanyanI jAgRti huM bhUlyo nathI.' (11) bIjo ema mAne che ke, "atyAre A rAga dveSa karavA jevA che, mArA che eTale rAga dveSa AtmAnuM svarUpa che. potAnA sat svarUpane e bhUlI jAya che. (12) tyAM have vAstavika rIte joIe to baMnene paryAyamAM rAga dveSa hovA chatAM eka rAga veSano nakAra karIne caitanya svabhAvano svIkAra kare che ane bIjo rAga dveSane potAnA Lainelibrerg Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnIne caitanya svabhAvano nakAra kare che. ATaluM satnA hakAra nakAra vacce pUrva-pazcima jeTaluM-AkAza ane pAtALa jeTaluM aMtara che. (13) sat svabhAvano hakAra lAvanAra sAdhaka thaIne rAga dveSa TALIne svabhAvanA AzrayathI svabhAva pragaTa karI sidhdha thaze ane sat svarUpano nakAra lAvanAra rAgAdino Adara karI taddana hINI paryAya pAmaze. (14) satnI ruci ane hakAra Avavo temAM jJAnanI kriyA che te jagatane bhAsatI nathI. hajI jenuM rucinuM valaNa parathI khasIne caitanya svarUpa tarapha vaLyuM nathI te dharma kyAM karaze? (15) caitanyanI jAgRtI cUkIne-svabhAvanA Azraya vagara jene viSayomAM rAga dveSa che tene viSayonI IcchA che te tyAgI thAya, vrata-tapa-zIla Acare to paNa te saMsAra-bhoga hetu e ja che. (16) jJAnIne pratisamaya svarUpano samabhAva varte che ane teTale aMze emane svarUpanuM akhaMDa AcaraNa khIlyuM che. A rIte caitanya svarUpanI yathArtha ruci ane nirNaya te je samyagdarzana che ane te ja dharmanuM mULa che. bheda jJAna vibhakti judA thavuM = vizeSa prakArathI judA thavuM. jagatathI chUTA paDIne potAnA Atma svarUpamAM vizeSa lInatA karavI. sarvathI pRththaka thavuM. konA konAthI pRththaka thavuM.? 1. atyaMta bhinna padArthothI pRthaka thavuM-nokarmathI 2. AMkha, kAna, nAka, rUpa ane audArika zarIrathI judA thavuM (Indriyo ane IndriyonA viSayothI judA thavuM). 3. tejaza, kAmaNa zarIrathI pRthaka thavuM 4. zabda ane manathI pRthaka thavuM 5. zubha-azubha vibhakta bhAvothI judA thavuM 6. apUrNa-pUrNa paryAyo-zudhdha paryAyonA pakSathI pRththaka thavuM. 7. bheda karmanA pakSathI pRthaka thavuM guNonA bheda' pADavA nahI 8. abheda karmanA pakSathI pRthaka thavuM huM AtmA chuM' evA vikalpa 9. bheda-bheda karmanA pakSathI pRthaka thavuM. huM bhedarUpa chuM huM abhedarUpa chuM evA pakSathI pRthaka thavuM. nizcaya ane vyavahAra nayanA pakSathI pakSAtikAnta thavuM. Ama sarvathI chUTo paDe bhedajJAna kare tene svarUpamAM lInatA thAya...ane paramAtmAdazA paryAyamAM pragaTa thaI jAya. paryAya trikALI dravyanA laze taddarUpa pariNamI jAya che. - mAnanArAnA nA kAkA 01 PnAnAmAvANA - - vAmAvALAgALAno vAra Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17) jJAna-svabhAva (1) anAdikALathI A jIve pote kharekhara koNa che e jANavAnI kadI eka kSaNa paNa darakAra karI nathI. (2) jagatamAM traNa lokamAM jAti apekSAe cha padArtha che, saMkhyA apekSAe anaMtAnaMta che. emAM jIva sarvotkRSTa che, have jIva eTale cetana AtmA arthAta pote pote, e koNa che? (3) koIpaNa vastune jANavA mATe tenA lakSaNa jANavA avazya jarUrI che, kema ke lakSaNathI lakSyabhUta padArthanI pratIti thAya che ane pachI aMtarmukha samyaka puruSArtha thatAM vastunI prApti thAya che. (4) to jIvanuM lakSaNa zuM...? cetanA -cetanA be prakAre che. jJAna ne darzana. darzana nirvikalpa che mATe nirvacanIya che e bhASAthI pAra che, e anubhUtino viSaya che; ane jJAna sAkAra che, sva-para prakAzaka che, jJAna e AtmAnuM asAdhAraNathI asAdhAraNa lakSaNa che. jJAna vaDe ja pote koNa che e jaNAze. (5) jJAnanuM lakSaNa zuM? jJAna acala che. jJAna parane jANatuM ja nathI, calAcala rahita che. samyaka prakAre tyAM Ama yogya rIte jJAnanuM svarUpa che. - jJAnane paranuM lakSa karavuM paDe nahIM ane samasta para ati samasta lokAlokanuM . eka paNa paramANuM jaNAyA vagaranuM rahe nahIM, jJAnanuM AvuM svacchattva che. jJAna svane jANe ane parane jANe evuM jJAnanuM svarUpa nathI, kema ke jJAna to caMcalatA rahita che. AhA ! vaLI jJAna to acalam eTale aMtarnimagna che. jJAnanA svacchatamAM sarva lokAloka svayaM jhalake che, to jJAnanuM AvuM lakSaNa che. para lakSa abhAvAta, caMcalatA rahitam, acalama jJAnam -A mahAmaMtra che. . () kharekhara vAstavikapaNe jJAna parane jANatuM ja nathI. jJAnanI svacchatAmAM para pratibhAsarUpe jaNAya che. anaMtAnaMta para padArtho che, e jevA che evA aMdara jANapaNAmAM jaNAI jAya evI eka zakti-sAmarthya aMdara che. enuM nAma sva-para grAhaka zakti-e sva-para prakAzana sAmarthya che. svamAM jJAyaka bhagavAna ane paramAM para saMbaMdhInuM AkhuM samagra-paripUrNa jANapaNuM jJAnanI paryAyamAM svayaM jaNAi jAya che. - . gA-gaNanayALa gAthArA Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7) prakAzanano artha pratibhAsa thAya che. prakAzanano artha jANavuM evo thato ja nathI prakAzanano artha jhalakavuM thAya che. ene jhalakavuM kaho, pratibhAsa kaho, prakAzamAna thavuM kaho, avabhAsana kaho, pratibiMbita thavuM kaho, ke AbhAsa kaho-A badhA kArtha che. (8) sva-para prakAzaka e jJAnanI eka akhaMDa zakti che ke jemAM sva ane parano pratibhAsa thAya che. jJAyaka bhagavAna dhruva AtmA e svaya ane bAkInuM badhuM paraNeya ema zeya tava be prakAre che. jANavAnA vyApAra rUpe vartatuM AtmajJAna-jJAna e be prakAre nathI. sva-para prakAzakapaNuM e zakti che. e eka zakti che. sva-parano pratibhAsa eka sAthe thAya che. jJAnanuM AvuM apUrva svacchattva che. (9) sva-para prakAzapaNuM e ekapaNuM che-e eka che. sva ane para ema be paNuM nathI. jJAna pAse eka ja zakti che jANavAnI. sva ane paranuM prakAzana jJAnanI vartamAna eka akhaMDa paryAyamAM thAya, ene sva-para prakAzaka jJAnanI paryAyanuM sAmarthya pragaTa thayuM ema kahevAya che. (10) jagatanuM eka paNa paramANuM jANyA vagaranuM rahI jAya te jJAnanuM sAmarthya ghaTI jAya. sAmarthya khatma thaI jAya ane jagatanA ekapaNa paramANuMne jJAna jANavA jAya to jJAnanuM jJAnattva khatma thaI jAya. jJAna jJAnane ja sidhdha kare che; parane prasidhdha kare che. asaMkhya Atma pradezamAM anaMta guNAtmaka bhagavAna AtmA birAjamAna che. e AtmAmAM evA guNo che ke eka lokAloka to zuM paNa anaMta lokAloka hoya to paNa eka samaya mAtramAM pratibhAsa rUpe aMdara pragaTa thAya evuM svacchattva laIne A bhagavAna birAjamAna che. * jo jJAna zeyane jANavA jAya to zeyaniSTha banI jAya che. enI eka niSThatA chUTI jatAM jJAna jJAna rahetuM nathI, e ajJAna nAma pAme che. eka niSTha thaIne vedana pratyakSa karyA vinA koI padArthane jJAna jANI zakatuM ja nathI. mATe trikALIne vedana pratyakSa thaIne jANavo e ja jJAnano dharma che, A jJAnanuM sAmarthya che. AhA! jJAna jJAna niSTha che e zeya niSTha kema thAya? jJAnIne paNa paranuM jANavuM thAya che paNa potAnI jJAnanI paryAyane jANatAM para jaNAya che-e sva-para prakAzananI abhivyakita che. upara nathI jaNAtuM paNa para saMbaMdhInuM potAnuM jJAna jJAnanI paryAyamAM jaNAya che." kAnaparApAkA mAmalAmae - - - - 1st Farmers are Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11) 'upayoganI koI asAdhAraNa nirmaLatA che' e asAdhAraNa nirmaLatA te jJAnanuM svacchattva che je svacchavamAM sva ane para arthAta samasta prakAranA zeyo sadAkALa svayaM jhaLakyA kare che - sadAkALa pratibhAsa pAmyA kare che..sadAkALa pratibiMbita thayA kare che. svacchattvanA upayoganuM pariNamana te pratibhAsa, e ja samaye jJAnanI paryAyanuM pariNamana che to jJAnAkAra racAya che. e jJAnAkAra joyo jevA ja che. tyAM kALabheda nathI. jJAnanI paryAyamAM jANavuM thaI rahyuM che. (12) jJAna pAse traNa prakAranI vyavasthA che. (1) jJAnanuM svacchava (2) jJAnanuM pariNamana (3) jJAnanI vizeSatA te jANavuM. (1) svacchattvano artha lokAlokano pratibhAsa thavo arthAt aMdara joyAkAro svayaM racAvA e svacchattva zaktinuM vyaktarUpa che. jJAnamAM paNa jJAnanuM svacchattva hovAthI A kriyA niraMtara thayA kare che. svacchattvazakti to nigodathI mAMDI sidhdha sudhI paDI che. AhA! ajJAnInuM jJAna paNa sva-para prakAzaka che; mATe prakAzanano artha pratibhAsa thAya che, jJAna nahIM. kema ke ajJAnInuM jJAna IndriyonA ane mananA saMge vartatuM jJAna che e trikALI dhruva bhagavAna AtmAne jANI zakatuM nathI. jANavuM e vedanapUrvaka hoya che. * (2) jJAnanuM pariNamana samaye samaye utpAda pAmatI zAyanI paryAyanI pariNamavAnI yogyatA athata jJAnakAro racAI javAnI yogyatA. jJAnanuM pariNamavuM eTale jJAnakAra racAvA eTale ke jANavuM. jevA sAme joya hoya che tevA ja tenA jevA ja AkAra ahIM jJAnamAM jJAnAkAre svayaM potAthI potAmAM pote vaDe racAya che e jJAnanI paryAyanI te samayanI evI ja yogyatA che e eno svakALa che. zeyanuM emAM kAMI nathI. emAM paranI koI apekSA nathI. " "parane huM jANuM chuM' e adhyavasAnarUpe jJAna vartI rahyuM che e mithyA mAnyatA che e rAga-dveSanI utpattinuM sthAna che, 'parane huM jANuM chuM. A buddhi jyAM sudhI haze te para sAthe ekattva karyA vagara raheze nahIM, A ekattvamAMthI mamatva, svAmItva, bhokatRtva, kartRtva, jJAtRtva vagere aniSTo UbhA thAya che. upara mane jaNAya che arthAta parane zeya mAnavAthI A Akho ghora duHkhamaya saMsAra ubho thAya che. upayoga doSIta nathI paNa jANavAnI kriyAomAM je mithyA mAnyatA che e doSa UbhA kare che. e mithyAtva mahA pApa che. Jan Education international for Pets44 vate use omiya www.jainemorary.org Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) jANavuM: jANavuM e to jJAnanI mULabhUta vizeSatA che. e jJAnano mULabhUta dharma che. je jANavuM niyamathI vedanapUrvaka hoya tyAre te sArthaka gaNAya. paryAyanuM lakSa paryAya upara jyAM sudhI rahe che tyAM sudhI vedanapUrvaka jJAyakane jANavAnuM prayojana sidhdha thatuM nathI. aMtarasvarUpa bhagavAna AtmA sat-cidAnaMda prabhu enI aMdara jaI-aMtarmukha thaIne 'A huM chuM' ema jJAna kare to atindriya AnaMdano svAda Ave. pAMca IndriyonA viSayonA pratibhAsamAM joDAI javAne badale jJAna jJAyaka prati sanmukha thAya to zraddhA paNa emAM aham sthApIne nizaMHka aMtarmukha thaI jAya, tyAre cAritra aMdara lInatAmaya sthira thaI jAya che. (13) svano mahimA Ave to ja aMtarmukha thavAya che. jJAnamAM ekalo jJAyaka jaNAya che e jJAnano nizcaya che. jJAna vedana vagaranuM hotuM ja nathI, ajJAnIne ajJAna dazAmAM duHkhanuM vedana varte che. trikALIne jANe te jJAna, bAkI badhuM ajJAna. (14) Ama jJAna ekAnta sva prakAzaka ja che. para je jaNAya rahyuM che emAM paNa jJAnanuM ja svacchattva prasidhdha thaI rahyuM che. jJAnanuM AvuM ja svarUpa che. (15) sva jaNAya che e paNa bheda che, ane para jaNAya che e paNa bheda che, bheda e to AkuLatA che - mATe jJAnamAM jJAna ja jaNAya che. jJAnanI paryAya jJAyaka sAthe nityatAdAtmyarUpe che. jJAna to jJAyaka sAthe abheda che. (16) Ama yathArtha jaNAtAM jJAnanI paryAya jJAyaka sAthe abheda-te maya pariNamI jAya che; sukhanuM vedana Ave che. prayojana sidhdha thaI jAya che. (17) jJAnanI paryAyamAM Ama yathArtha nirNaya thatAM zradhdhAnI paryAya niHzaMka thaIne samakAlIna aMtarmukha pariNamI jAya che. zradhdhA guNa jANato nathI, jJAna sva-para baMnene jANe che. (18) samaye-samaye jJAnAkAro racAya che. e kevA che? bahAra jevA jJeyo che evA ja jJAnAkAro che eTale ke jANavuM thAya che. (19) svacchatAmAM pratibhAselA anaMta jJeyAkAro che evA ja jJAnAkAro jJAnanI paryAyamAM svayaM potAthI pragaTe che tyAre parane jANyuM evuM vyavahArathI kathana karavAmAM Ave che. lokAloka jaNAya che ema kahevuM e paNa vyavahAranuM kathana che. (20) jANana... ! jANana... ! jANana... ! jJAna... ! jJAna... ! jJAna... !! kharekhara to jJAna ja jJAyakamaya che. Avo jaina zAsanano mArga bahu sukSma che. For Persol Private Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) phoya - jJAcaka saMbaMdha - (1) "zeya-jJAyaka saMbaMdha vize ghaNI bhrAMti cAle che. eTale ke paradravya zeya che ne AtmA jJAna (jJAyaka) che evI bhrAMti cAle che. (2) je para zeya che te to vyavahAra zeya che kAraNa ke nizcayathI to potAnI jJAnanI paryAyamAM je cha dravyanuM jJAna thAya che te ja potAnuM zeya che ane te ja potAnuM jJAna che tathA potAno AtmA ja jJAtA che. (3) dravya, kSetra, kALa bhAva tenuM te ja che. ahA! anaMta guNano bhaMDAra je dravya vastu che te dravya ja asaMkhya pradezI kSetra che. te ja trikALa (kALa) che ane te ja bhAva che. Ama cAra prakArano bheda kADhI nAkhyo. (4) ahA! draSTino viSaya to dravya-kSetra-kALa ane bhAvanuM ekarUpa evo svabhAva che paNa draSTinA viSayamAM cAra bhedanathI. dravya che te paMcama pAriNAmika bhAva che, mATe te cAreya eka ja cIja che. bhinna cIja che ema nathI. dravya-kSetra-kALa ne bhAva ke je eka svarUpe abheda-akhaMDa che te ja samyagdarzanano viSaya che. te samyagdarzananA viSayamAM nimitta to nathI, rAga to nathI paNa eka samayanI sidhdha ke kevaLa jJAnAdinI paryAya paNa nathI. jJAna-jANavArUpa zakita, jJaya -je jANavAmAM Ave che te ane jJAtA-anaMtaguNono piMDa-e badhuM eka vastu che ema kahe che. zeya-jJAyaka saMbaMdha vize bhrAMti cAle che tethI koI ema samajaze ke jIva-vastu jJAyaka che. ane pudgalathI mAMDIne bhinnarUpa cha dravyo zeya che, paraMtu ema to nathI. AtmA jJAyaka che ne rAga-vyavahAra ratnatrayano utpanna thato rAga zeya che tema paNa nathI. deva-gurU-zAstranI zradhdhAno rAga, navatatvanI bhedavALI zradhdhAno rAga, paMcamahAvratanA pariNAmano rAga ke je cha dravyomAM AvI jAya che, te potAno svabhAva to nathI paNa kharekhara te potAnuM zeya paNa nathI, paraNeya che. cha dravyo zeya che - jANavA lAyaka che. prameya che ane AtmA pramANa karavAvALo che. ema paNa nathI. (6) ahIM kahe che ke pugalathI mAMDIne bhinnarUpa anaMta kevaLIo ane paMca parameSThI jJAnamAM zeya che ema paNa nathI, kAraNa ke AtmA je cha dravyonuM ne paMca parameSThInuM jJAna kare che te jJAnanI paryAya te zeyanA kAraNe thaI nathI paNa potAthI thaI che. mATe potAnA jJAnanI paryAya potAnuM ya che. huM je koI cetanA sarvasva che evI vastusvarUpa huM chuM te huM zeyarUpa chuM-cetanA sarvasva huM chuM tethI e cha dravyonuM zeyapaNuM mane che paraMtu mArI jJAnanI paryAya che te ja mArAmAM zeya che. ' - - paA. For Personal & Private Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7) bhagavAna lokAlokane jANe che ema nathI - vyavahAre che. vyavahAre che' no artha zuM? ke 'ema che nahIM" potAnAmAM potAnI jJAna paryAyamAM-lokAlokanuM jJAna potAnA kAraNe thAya che, te jJAna paryAya potAnuM zeya che, paNa lokAloka joya nathI. (8) huM zeyarUpa chuM paraMtu evA zeyarUpa nathI, kevA zeyarUpanathI? potAnA jIvathI bhinna caitanya svarUpa bhagavAna AtmAthI bhinna cha dravyonA samUhanA jANapaNA mAtra. ahA! cha dravyonA jANapaNA mAtra huM nathI, paraMtu huM to mArI jJAnanI paryAyane zeya banAvIne jANavAvALo chuM. huM caitanyasvarUpa chuM temAM paranuM zeyapaNuM AvatuM nathI. cha dravyo che tenuM je jJAna thayuM che te jJAna zeya che. prazna - jJAnanI paryAya zeyanA kAraNe thaI che? nA, e jJAna to potAnI paryAyathI thayuM che ane tethI potAnI paryAya ja potAnuM zeya che. (10) cha dravyo mArAM joya ema to nathI, to kema che? Ama che, "jJAna athatuM jANapaNArUpa zakti jANapaNArUpa mArI zakita che. "ya arthAta jaNAvA yogya zakti e paNa mArI zakti che ane "anaMta zakita saMpanna jJAtA paNa huM chuM'. AtmAnI aMdara eka jANavArUpa zakti che, ne eka zeya zakti-prameya zakti paNa che. kema ke dravya-guNa-paryAyamAM prameyatva zaktinuM vyApakapaNuM che. to je prameya joya paryAya che te paNa huM, jJAna paNa huM ane anaMta zakti saMpanna jJAtA paNa huM chuM. jJAna ane zeya eka eka zakita che, jJAtA anaMta zakti saMpanna che. ! (11) tAre para sAme to jovAnuM ja nathI. trilokanAtha bhagavAna samavasaraNamAM birAje che te tAruM zeya che ne tuM jJAyaka che ema nathI. temane tuM jANe che ema paNa ahIM nathI. te saMbaMdhI potAnI jJAna paryAyamAM jJAna thayuM ne zeyane (jJAna paryAyine) tuM jANe che. mATe, zeya paNa pote, jJAna paNa pote ane anaMta zakti saMpanna jJAtA paNa pote che. zeya, jJAna ne zAtA tarIke tuM AtmA cho ne bhagavAna! traNapaNe eka ja vastu huM chuM, traNapaNe hovA chatAM vastu to huM eka ja chuM. joya, jJAtA ane jJAna svarUpa huM vastu mAtra chuM. temAM ja mAruM sarvasva AvI gayuM che. mATe mAre para sAthe koI saMbaMdha nathI Avo nirNaya karavo paDaze. bhale pahelAM vikalpathI nirNaya kare paNa nirNaya Avo kare ke jANavAlAyaka paNa huM jANavAvALo paNa huM ane anaMtazakitano piMDa evo jJAtA paNa huM chuM. eTale ke traNa vastumAtra huM chuM arthAta traNeya maLIne eka vastumAtra chuM. For Personal Private Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) tuM bhagavAna svarUpa cho, tArI zaktimAM bIjAnI jarUra nathI. tane jANavAmAM ke parane jANavAmAM paranI jarUra nathI, paNa tene potAne jANavAmAM tArI zaktinI jarUra che. (13) huM potAnA svarUpane vedhakarUpe jANuM chuM huM mArA svarUpane vedhavedakarUpe arthAt je jANavA lAyaka che te ja jANavAvALo che ema jANuM chuM. tethI mAruM nAma jJAna che.' zeyane jANuM chuM mATe huM jJAna chuM ema nathI. potA vaDe jaNAvA yogya chuM tethI mAruM nAma zeya" huM mArA dvArA jaNAvAyogya chuM paNa para dvArA jaNAvA yogya chuM ema nathI. evI be zaktithI mAMDIne anaMtazakitarUpa chuM tethI mAruM nAma jJAtA che. Ama jJAna paNa huM, zeya paNa huM ne jJAtA paNa huM chuM. traNeya mArI vastumAM ekarUpe che. (14) "nAma bheda che, vastu bheda nathI" arthAta potAnuM zeya koI judI cIja che, jJAna judI cIja che ne jJAtA judI cIja che ema nathI paNa tene te zeya che, te ja jJAna che ane te ja jJAtA che. A to vastunI svataMtratAnI paripUrNatAnI parAkASTA che. pote zeya, pote ja jJAna ne pote ja jJAtA - AvA traNa bheda, vacanabheda thI che paNa vastu to je che te ja che eTale ke zeya paNa huM, jJAna paNa huM ane jJAtA paNa huMA traNeya maLIne eka ja vastu chuM, paNa traNa vastu nathI. sva vastumAM para vastu to nathI, paraMtu vastumAM traNa bheda paNa nathI. (15) para zeya che ne huM jJAyaka chuM - e to vastumAM che ja nahIM, paNa vastumAM traNa bheda che te " paNa nAmabheda che, draSTinA viSayamAM e traNa bheda ja nathI. A ja vastusthiti che. (16) huM je zeya, jJAnane jJAtA chuM arthAta jIva ja zeyarUpa che, jIva ja jJAyaka che ane jIva ja jJAtA che evo je vacanabheda che, temAMthI bhedane pAmuM chuM eTale ke e to kallola che, vacananA bheda che paNa vastumAM bheda nathI, "bhAvArtha Ama che ke-vacanano bheda che vastuno bheda nathI, huM zeya, huM jJAna ane huM jJAtA-e vacanabheda che, vyavahAranuM kathanamAtra che, vastu to vastu ja che. For Pelua & Private Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (19) vizeSa tatvabodha (1) kramabadhdha paryAyaH (1) sidhdhAMta je dravyanuM, je kSetre, je kALe, je bhAve, je nimittathI sarvajJa prabhue emanA jJAnamAM je pramANe jANyuM che te dravyanuM, te kSetre, te kALe, te bhAve, te ja nimittathI, te ja pramANe pariNamana thAya, temAM narendra, devendra ke jinendra koIpaNa kAMI karI zake nahi. (2) A sidhdhAMtano Azaya e che ke A pariNamanazIla jagatanI pariNamana vyavasthA 'kama niyamita" che. jagatamAM je kAMI pariNamana niraMtara thaI rahyuM che te sarva eka nizcita kramamAM vyavasthitarUpe thaI rahyuM che. saMpUrNa vyavasthA vyavasthita che. (3) pratyeka dravyanI pariNamana vyavasthA mAtra vyavasthita ja nahi, saMpUrNa svAdhIna paNa che. anya dravyane AdhIna nathI. saMpUrNa kamabadhdha che. A nirNayamAM ekAMtavAda athavA niyatavAda nathI, sarvajJanI pratItipUrvaka sAcuM anekAntavAda ane jJAna svabhAvanI bhAvanA tathA jJAna ane zradhdhAno anaMta puruSArtha samAyelo che. (5) kamabadhdha paryAyano mukhya hetu jIvanI kartutvabudhdhi kaDhAvI nAkhI jJAtApaNuM sthApIta karavAno che. nizcayathI je samasta svataMtra dravyo ane temanI sarva kamabadhdha paryAyonI zradhdhA kare che te samyagdaSTi che ane temAM zaMkA kare che te mithyAdraSTi che. (7) A jIvane samyagdarzana pragaTa karavA be ja kArya karavAnA che. - (1) kamabadhdha paryAyanI sAcI samajaNa ane zradhdhA karI paradravya parathI tenA pariNamana parathI draSTi haTAvI.. (2) trikALI bhagavAna AtmA ane tenA svarUpanI samajaNa, jJAna-zradhdhA ane temAM ekAgratA karavAnI che. AnI aMdara sarvajJatAnI, visva vyavasthA ane vastu vyavasthAnI, paramAtmAnI, nIja AtmAnI nirmaLa zradhdhA AvI jAya che ane enuM ja nAma samyagdarzana che. bIjI rIte AmAM be ja bAbata che - (1) trikALI bhagavAna AtmA... je sarvathA badhA para dravyothI bhinna, zudhdha, sarva zakitamAna, anaMta zaktiono nidhAna...eno mahimA. For Personal & Private Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) vartamAna jJAnanI paryAya... enuM sarva paryAyo taraphathI draSTi haTAvI - eka trikALI bhagavAna AtmAmAM ja ekAgratA karavI. dravyadraSTi jinezvara - paryAyadraSTi vinezvara e sidhdhAMtanA nyAye dravyadraSTithI paradravya sAthenuM ekattva, mamattva, kartRtva chUTI jAya che. (9) karavAnI budhdhi chUTI jAya e kramabadhdhanuM prayojana che. kramabadhdhamAM zradhdhA karavAthI kartRtvabudhdhi bhokatRtvabudhdhi chUTI jAya che. paramAM to kAMI karI zakato ja nathI ane potAnI paryAyamAM paNa je thavAnuM nakakI che te ja thAya che eTale potAnI paryAyamAM je rAga thavAno che te thAya che tene karavo zuM? rAgamAMthI paNa kartRtvabudhdhi chUTI gaI, bheda ane paryAya parathI paNa draSTi chUTI gaI tyAre kramabadhdhaparyAyanI pratIti thaI. kramabadhdhanI pratItimAM to jJAtAdraSTA thaI gayo. nirmaLa paryAya karuM evI budhdhipaNa chUTI gaI. rAgane karuM e vAta to kyAM rahI ? paNa jJAna karuM e budhdhipaNa chUTI jAya che. jene rAga karavo che ane aTakAvavo che tene e kramabadhdhanI vAta beThI ja nathI. rAgane karavo ane rAgane choDavo e paNa AtmAmAM nathI. AtmA ekalo jJAnasvarUpa ja che. O (10) paranI paryAya to je thavAvALI che te thAya ja che, tene huM zuM karuM ? ane mArAmAM je rAga Ave che tene huM zuM lAvuM? ane mArAmAM je zudhdha paryAya AvavAnI tene karuM-lAvuM, evA vikalpathI paNa zuM ? potAnI paryAyamAM thavAvALo rAga ane thavAvALI zudhdha paryAyanA kartRtvano vikalpa e svabhAvamAM che ja nahi. akartApaNuM AvavuM-e ja mokSamArgano puruSArtha che. (11) AtmAnI anaMta zaktiomAMnI 'sarvajJattva' ane 'sarvadarzitva' evI be zaktionA pUrNa zudhdha paryAya thatAM AtmA sarvajJa ane sarvadarzI thAya che. (12) temAM sarvajJa svabhAva vaDe kevaLI bhagavAna jagatanA sarva dravyo, tenA anaMta guNo, anAdi-anaMta paryAyo, apekSita dharmo ane tenA avibhAga praticchedo - e badhAne yugapad eka samaye jANe che ane te jJAnamAM kAMIpaNa ajANatuM rahetuM nathI - tethI sidhdha thAya che ke dareka dravyanA paryAya kramabadhdha thAya che. koIpaNa paryAya ADA-avaLAM thatAM nathI. vaLI bhagavAne badhuM jANI lIdhuM hoya to jIvoe koI puruSArtha karavAno raheto nathI tevI udhI mAnyatAo paNa keTalAka dharAve che. paraMtu je jIva sva sanmukha thaI potAnA svarUpano jJAtA thAya tene kramabadhdhaparyAyano yathArtha nirNaya thaI zake; ane evo nirNaya yathArtha puruSArtha vinA thato nathI e vAta emanA lakSamAM AvatI nathI. tethI AtmAne mULa jJAtA svabhAva temane jANavAmAM nahi Avato hovAthI 'mo arihaMtALa' padano paNa nelibrary.org mpers UMDAi Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - E yathArtha (satya) artha e jANI zakato nathI ane AtmasvabhAvathI ajJAna rahe che. (13) zudhdha caitanyanuM jJAna zudhdha dazAmAM thayuM te vakhatanuM jJAna jJAyakane paNa jANe che ne rAgAdine paNa jANe che chatAM te jJAna paranuM nathI, te jJAna to jJAnanuM ja che. caitanyasvarUpanI draSTi thatAM paryAyamAM sva-paranuM jJAna pragaTyuM tyAre paranuM jANavuM thayuM te svaja che eTale ke rAga saMbaMdhInuM jJAna thayuM te rAgane laIne thayuM che ke te rAganuM jJAna che tema nathI paNa jJAnanuM ja jJAna che. (14) vastuno svabhAva evo che ke temAM kamabadhdha ja paryAya thAya; tathA kevaLajJAnI paNa vastusvarUpanA paripUrNa jJAtA che. temanA jJAnamAM badhuM jANavAmAM Avela hovAthI dareka dravyanA paryAya kamabadhdha ja thAya che. ema mAnyA vagara kevaLajJAnanuM svarUpa yathArthapaNe jANavAmAM AvatuM nathI, mATe dareka dravyanA paryAya kamabadhdha thAya che ema jijJAsuoe nakkI karavuM joIe. . (15) he jagatanA jIvo! tamArA sukhano eka mAtra upAya paramAtmAtattvano Azraya ja che. trikALI dhruva bhagavAna AtmAno ja Azraya che. samyagdarzanathI mAMDIne sidhdha sudhInI sarvabhUmikAo temAM samAya che. paramAtmAttvano ja dhanya Azraya te samyagdarzana che. te Azraya madhyamakoTInI ugratA dhAraNa karatAM jIvane dezacAritra, sakalacAritra, yathA khyAtacAritra vagere dazAo pragaTa thAya che ane pUrNa Azraya thatAM kevaLajJAna ane sidhdhattva pAmI jIva sarvathA kRtArtha thAya che. A rIte paramAtmA tatvano Azraya ja samyagdarzana che, te ja samajJAna che, te ja samyapha cAritra che. te ja satyArtha pratikamaNa, pratyAkhyAna AlocanA, prAyazcita, sAmAyika, bhakita, Avazyaka, samiti, gupti, saMyama tapa, saMvara, nirjarA, dharma-zukala dhyAna vagere badhuM ya che. evo eka paNa mokSanA kAraNarUpa bhAva nathI je paramAtmAtattvanA AzrayathI anya hoya. huM dhruva, zudhdha Atmadravya sAmAnya chuM" evI sAnubhava zradhdhA pariNatithI mAMDIne paripUrNa lInatA sudhInI koIpaNa pariNatine paramAtmAtattvanA Azraya, paramAtmAtattvanuM AlaMbana, paramAtmA tatva pratyeno jhoka, paramAtmAtattva pratye valaNa, paramAtmAtattva pratye sanmukhatA, paramAtmAtattvanI upalabdhi, paramAtmAtattvanI bhAvanA, paramAtmAtattvanuM dhyAna vagere zabdothI kahevAya che. (16) akAraNa pariNAmika dravya che; arthAta jenuM koI kAraNa nathI evA bhAve svataMtrapaNe kamabadhdha pariNamatuM dravya che tethI tene potAnA bhAve svAdhIna paNa pariNamavAmAM koNa resons 2 avate Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - rokI zake? te svataMtrapaNe potAnuM badhuM karI zake che. (2) vartamAnamAM mokSanI pratItiH (1) kamabadhdhano nirNaya thayo ke mArI avasthA mArAmAMthI ja kamabadhdha pragaTe che eTale potAnA dravya tarapha jovAnuM rahyuM arthAta vastu-draSTi, dravyadraSTi thaI. (2) sarva paradravyonI avasthA paNa tenAthI ja kamabadhdha thAya che, eno huM kartA nathI ane te mArI avasthAnA kartAnathI basa! AvI kamabadhdhanI zradhdhA thatAM sarva paradravyo pratye udAsavRtti vItarAga bhAva.AvI gayo. para taraphanuM lakSa karavAnuM na rahyuM ane svalakSe dravyamAMthI je paryAya pragaTe che te to nirmaLa ja che, eTale alpakALamAM tenI mukti thaI javAnI, (3) dravyadraSTivALAne muktinI paNa AkuLatA thatI nathI. kemeke dravya to sadAya mukta svarUpa ja che. temAM baMdhana ane mukti evA bheda ja nathI eka guNamAM anaMtI nirmaLa avasthAnI tAkAta che ane evA anaMtaguNathI vastu bharelI che te vastunI draSTi thaI tyAM vastumAMthI ja mokSadazA kamabadhdha Ave che. eTale dravya draSTi ja mokSanuM mULa kAraNa che. (4) kamabadhdha paryAyanA nirNayamAM vastudraSTi ja Ave che. vastu draSTi' thaI ema kaho ke 'kamabadhdha paryAyano yathArtha nirNaya thayo" ema kaho te baMneno eka ja bhAva che. (5) jyAM dravyanI pratIti che tyAM "mokSa paryAya kyAre pragaTaze evI AkuLatA nathI arthAta 1. paryAyanuM lakSa ja nathI. jyAM dravyanI pratIti nathI tyAM mokSa paryAyano paNa yathArthapaNe Adara hoI zake nahi. (6) dravyanA lakSe mokSa paryAya pragaTe che; dravyamAMthI mokSa paryAya kamabadhdha Ave che. jene dravyanI zradhdhA che tene mokSa paryAya kyAre pragaTaze e prazna ja nathI; kema ke dravyamAM ja sadAya mokSa paryAya paDI che ane temAMthI ja kamabadhdha mokSadazA pragaTavAnI che. kamabadhdha * paryAyanA yathArtha nirNayavALAne evI AkuLatA hotI ja nathI.. (7) mokSa paryAya vartamAna pragaTa to che nahi, tethI teno vicAra karatAM to rAga Ave che, paNa pUrA dravyanA laze rAga tUTIne mokSa thAya che. (8) ruci dravya ane paryAyamAM bheda pADatI nathI, jene dravyanI yathArtha ruci che te vartamAna dravyamAM ja mokSa paryAya bhALe che. sthiratAmAM kALabheda paDe che paNa rucimAM dravya ane payArya vacce kALabheda paDato nathI. dravyanI pratItimAM dravyanI traNe kALanI paryAyano svIkAra AvI gayo ane traNe kALanI paryAyamAM mokSaparyAya paNa AvI gaI. mATe dravyanI pratItivALAne mokSanI zaMkA hoya nahi. * .? For Persone Private Use Only : Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) "sarva mokSa kyAreka joyo haze" evo jene vikalpa UThyo.. to temAM teNe vartamAnamAM sarvazane nakakI karyA ane sarvazanA sAmarthyane paNa potAnA jJAnamAM nakkI karyuM che. emAM anaMtanuM vIrya vartamAnamAM kAma kare che. (10) te vartamAna vIryanI jene zradhdhA nathI tene bhaviSyamAM mAro mokSa pragaTavAno puruSArtha ATaluM kAma karaze evI zradhdhA kyAMthI Avaze? (11) je jJAnamAM sarvajJane nakkI karyA che te jJAnanA vartamAna anaMtA vIryanI jene zradhdhA nathI tene bhaviSyanA mokSanA anaMtavIryanI zradhdhA thaI zake nahi. jeNe yathArthapaNe sarvazanI zradhdhA karI che tene vadhAre bhava hoI zake nahi. (12) sarvajJanA sAmarthyano nirNaya karanAranI eka be bhavamAM jamukita hoya.kamabadhdha paryAyano yathArtha nirNaya karanArane lAMbo samaya hoI zake ja nahi. zradhdhAmAM paripUrNa dravyano svIkAra karavAmAM vartamAna anaMto puruSArtha che ane te puruSArthamAM mokSadazAnI pratIti AvI jAya che. sAra - jeNe vItarAga devanI sarvajJatA mAnI ane jevuM tenuM sAmarthya che evuM ja sAmarthya potAnI eka samayanI paryAyamAM paNa che ema jeNe kabUlyuM, te rAga-dveSane (paramArthe) potAnA mAne nahi, kema ke sarvajJane rAga-dveSa hoya nahi. saMpUrNa rAgarahitapaNuM hoya to ja sarvazapaNuM hoI zake, tethI jeNe sarvajJapaNuM potAnuM svarUpa mAnyuM hoya te rAgane potAnuM svarUpa mAne nahi. je rAgane potAno mAne che te sarvajJatAne potAnI mAnato nathI. (kema ke jyAM rAga che tyAM vItarAgapaNuM ane sarvazapaNuM nathI.) ane je potAnuM svarUpa sarvajJa nathI mAnato te potAnA devanuM svarUpa paNa sarvajJa mAnato nathI ane je potAnA devanuM svarUpa yathArtha mAnato nathI te nAstika che, jaina nathI. rAgane potAno mAne e to mithyAdraSTi ja che. rAgano svabhAvamAM saMpUrNa abhAva che. dravyadraSTinA jore paryAyidraSTi choDAvavI che. paryAyidraSTi choDIne paripUrNasvabhAvano anubhava karavo, te ja badhAno sAra che, te ja kartavya che. zradhdhA-jJAna-cAritra vaDe svarUpanA sahaja sukhano bhogavaTo karavo te mAruM kartavya che. svabhAvanI bhAvanA sivAya bIjI koI bhAvanAthI samyagdarzana thAya nahi. (3) Atmadharma sahaja ane sulabhaH (1) caitanyanI paryAyamAM vikAra thAya tene jANe ane te vikAra rahita caitanyasvabhAvane jANe For Pers&Y & Private Use Only Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAre bhedajJAna thAya che. vikAra ane caitanyasvabhAva bhinna che. rAga ane jJAna bhinna che. AtmA ane deha bhinna che. (2) dehAdi jaDanI kriyAthI judo ane mithyAtva vagere vikArathI rahita evA caitanyasvabhAvanI pratIti ane jJAna karavAM te ja mokSano prathama upAya che. evuM samyapha AtmabhAna thatAM, paradravyo pratyenI je zubhAzubha lAgaNIo thAya e badhAne saMsAranuM kAraNa jANIne, vItarAga bhAvanA (vairAgya) vaDete vikArI lAgaNIone choDIne jIva nigraMtha muni thAya che ane potAnA svabhAvanA anubhavamAM sthira thavAnuM sAdhana kare che. (4) caitanya Atmadharma sahaja ane sulabha che. sahaja eTale svabhAvamAM pragaTeluM, temAM vibhAvanI apekSA nathI. je samyagdarzana ane cAritrane duHkhadAyaka mAne che tene vastusvarUpanI khabara nathI. samyagdarzana to sukharUpa che, te samyaka puruSArtha vaDe pragaTe che. . kaSAya maMda paDyA te dharmanuM phaLa nathI; pratikULatA vakhate tIvra AkuLatA na kare te paNa dharmanuM kAraNa nathI; e to rAganI maMdatA che. satsamAgamanuM phaLa to sAcI samajaNa ane samyagdarzana che ane tyAra pachI ja sAco vairAgya hoya che. samagdarzana thatAM jIvane samaye samaye guNonI vizudhdha paryAya vadhatI jAya che, te dharmanuM phaLa che. (6) bhakti vagereno zubhabhAva karatAM karatAM samyagdarzana thaI jaze ema mAnavuM te mithyAtva che ane sanA zravaNano zubharAga karatAM karatAM samajAze-ema mAnavuM te paNa mithyAtva, che. kema ke temAM zubharAga vaDe samajJAna mAnyuM (ke je sAdhananI bhUla che). bhedajJAnano abhyAsa karatAM karatAM ane svabhAvanI ruci tathA mahimA karatAM karatAM samyajJAna ane samagdarzana thAya che. (7) sa svabhAvanuM kathana, sanuM zravaNa, sanuM jJAna ane satnI ruci te sanuM ja (samyagdarzanAdi zudhdha paryAyinuM) kAraNa thAya, sat svabhAvano abhyAsa kare tyAre samyagdarzana thAya pachI cAritra dazA pragaTa karI jIva vItarAgatA-mokSadazA pragaTa kare. (8) AtmA jaDanI kriyAno traNe kALa kartAnathI, AtmA to svarUpe sthiratArUpa kriyAno ja karyA che. (9) zAstranA zabdo gokhyA kare tenAthI lAbha thAya nahi, temAM zubharAgane dharma mAne to mithyAtvanI puSTi thAya - e nukasAna thAya. sazAstranA vagerenA abhyAsanI nA nathI, paNa te rAgathI kharekhara lAbha na mAnavo. potAnA jJAna svabhAva tarapha DhaLIne sano svIkAra karavo. e ja abhyAsanuM sAcuM phaLa che. POT PETsos atenusen Om www.janemorary.org Jain Education international Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) bhedajJAnaH nirvikalpa dazA pragaTa karavAnI kaLA: (1) bhedajJAnanI dhArA pragaTa karavI ke je bhedajJAnanI pAchaLa vikalpa tUTIne nirvikalpadazAnI prApti thAya te puruSArtha to potAne ja karavAno che. (2) te bhedajJAna mAtra dhAraNA pUratuM nahI, paNa aMtaramAMthI bhedajJAnanI dhArA pragaTa thAya. A savikalpa bhadejJAnanI dhArAnI vAta che. A zarIrAdi ane vibhAva paryAya te huM nathI; huM to caitanya jJAyaka chuM, dareka zubhAzubha bhAvonI aMdara huM jUdo ja chuM. evI jAtanI aMdara sahaja dhArA pragaTa thAya, te karavAnuM jIvanA potAnA hAthamAM che. AvI sahaja bhedajJAnanI dhArA pragaTa kare to tenI pAchaLa nirvikalpa dazA Ave che. (4) bhedajJAnanI dhArAnI ugratA thatAM, jJAtAdhArAnI ugratA thavAthI te upayoganI tINatA thavAthI vikalpa tuTIne nirvikalpa dazA pragaTa thAya che. A jJAtAdhArAnI ugratAne sahajapaNe karavAmAM tene prayatna joIe che. anAdino abhyAsa che eTale tene vAraMvAra ekatAbudhdhi thaI jAya che. te ekatAbudhdhimAMthI chUTA paDavA prathama vikalparUpe A judo...A judo.." tema karyA kare to te pAchaLathI abhyAsarUpe thAya che. Ama abhyAsa thatAM jo sahaja dhArA pragaTa thAya to tenI pAchaLa nirvikalpa dazAnI prApti thAya che. jIve dravyapara draSTI karI jJAtAdhArAnI karavI ke, huM jJAyaka chuM. jJAyaka chuM... jJAyaka chuM. je je vikalpa Ave te kALe paNa huM jJAyaka chuM, ema potAnA astitvane grahaNa kare to sahajarUpe tene bhedajJAna thAya. nirvikalpa dazA prApta karavAno A eka ja mArga che. bhedajJAnanI dhArAnI ugratA thatAM jJAtAdhArAnI ugratA thavAthI nirvikalpa dazAnI prApti thAya che. koine sahaja dhArA thaIne aMtamuhUrtamAM nirvikalpa dazA thaI jAya che. pote svabhAvathI sphaTika jevo nirmaLa caitanya che. tene kyAMya gotavA javo paDato nathI. sahaja pote ja che. potAnA astitvane grahaNa karI paranI ekatvabudhdhimAM je pariNati jAya che tene toDI A badhuM juduM ja che tema nakakI kare to tenAthI judo paDe. vibhAvanI dhArA UbhI che paNa te judI ane huM judo' evI je dhArA pragaTa thAya tenI pAchaLa nirvikalpa dazAnI prApti thAya che. (9) bhedajJAnanI dhArA dvArA svAnubhUti thAya che. vAraMvAra bhedajJAnanI tIkSNatA karavAthI svAnubhUti thAya che. (10) pahelAM jJAna kare pachI sAruM dhyAna hoya. pahelA jJAyakatA oLakhAya, yathArtha nirNaya (8) ) For Persola & Private Use Only Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4). thAya, huM A caitanya chuM pachI kSaNe-kSaNe huM judo chuM, judo chuM ema jJAyaka draSTi jAya to svAnubhUti thAya. svarUpa thatAM ja sahaja AnaMda aMtaramAMthI pragaTe che. (5) upAdana nimittanI svataMtratA: (1) upAdAna kone kahevuM ane nimitta kone kahevuM? AtmAnI temaja bIjA pAMceya dravyonI trikALI sahaja zaktine upAdAna kahevAya che temaja temanI paryAyinI vartamAna zakita (lAyakAta-yogyatA) ne paNa upAdAna kahevAya che. te kSaNika upAdAna che. (2) je dravyanI avasthAmAM kArya thAya che te samayanI avasthA pote ja upAdAna kAraNa che ane te vakhate tene anukULa padravya nimitta che. te nimittane lIdhe upAdAnamAM kAMI thatuM nathI. (3) jyAre upAdAnamAM kArya thAya tyAre upAdAna ane nimitta baMne sAthe ja hoya che ane te baMnene eka sAthe samarthakAraNa kahevAya che ane tyAM pratipakSI kAraNono abhAva hoya ja che. vartamAna paryAya ja samarthakAraNa che. nizcayathI to vartamAna paryAya pote ja kAraNa-kArya che ane ethI paNa AgaLa vadhIne kahIe to eka paryAyamAM kAraNa ane kArya evA be bheda pADavA te paNa vyavahAra che. kharekhara to dareka samayanI paryAya ahetuka che. paryAya potAnA SakArakathI svataMtra potAnI te samayanI yogyatAthI pragaTa thAya che. (5) eka samayamAM koIpaNa paryAyanI be lAyakAta paNa hotI nathI. athari be paryAyanI lAyakAta eka sAthe na hoya, kemake je samaye jevI lAyakAta che evI paryAya pragaTe che ane te ja vakhate jo bIjI lAyakAta paNa hoya to eka sAthe be paryAya thaI jAya paNa ema kadI banI zake ja nahi. A sidhdhAMta agatyano che, te dareka ThekANe lAgu pADavo. | (6) kAryamAM nimitta kAMI karatuM nathI... chatAM tene kAraNa" kema kahyuM? kAryanA be kAraNo kahevAmAM AvyA che, temAM eka upAdAna kAraNa che, te ja yathArtha kAraNa che, bIjuM nimitta kAraNa, be AropIta kAraNa che. ' upAdAna ane nimitta e be kAraNo kahevAno Azaya evo nathI ke baMne bhegA thaIne kArya kare che. jyAre upAdAna kAraNa pote kArya kare che tyAre bIjI cIjane Aropa karIne tene nimitta kAraNa kahevAya che. paNa kharekhara te kAraNa nathI. tema chatAM jene nimitta kahevAya che te padArthamAM tevA prakAranI arthAtmArUpa hovAnI lAyakAta che, tethI tene anya padArthothI judu oLakhAvavA mATe nimitta kAraNa evI saMzA ApI che. nimittanA be prakAra che. (1) udAsIna ane (2) prerakakoIpaNa nimitta upAdAnamAM kAMI ja karatuM nathI. upAdAnanI apekSAe baMne para che ane akiMcikara che. jyAre upAdAnamAM kArya thAya tyAre nimitta hoya ja che evo upAdAna nimittano svabhAva che. For Persons Private Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7) vastunA svabhAvanI samaya samayanI yogyatAthI ja dareka kArya thAya che. te svabhAvane mithyAdaSTi jIva nathI jato, paNa nimittanA saMyogane ja jue che. e ja enI parAdhIna daSTi che ane te daSTithI paramAM ekatva budhdhi kadI TaLatI nathI. A ja saMsAra paribhramaNanuM mukhya kAraNa che. (8) nimittarUpa parapadArthomAM to jIva kAMI pheraphAra karI zake nahi. Avo vastuno svabhAva che. A samajavuM te bheda vijJAna che. (9) vItarAgI bhedavijJAna ema jaNAve che ke dareka samaye dareka paryAya potAnA svataMtra upAdAnathI ja kArya kare che. upAdAnanuM kArya nimitta cAle to thAya. evuM parAdhIna vastu svarUpa nathI paNa upAdAnanuM kArya svataMtra thAya che. tyAre anukULa nimitta tenI potAnI lAyakAtathI tyAM hoya che. (10) A vAta dareka vastunA svataMtra svabhAvanI che. svabhAvanI svataMtratA na samaje ane 'nimittathI thAya" ema mAne tyAM samyapha jJAna ane zradhdhA nathI. zAstranA bhaNatara sAcAM nathI. vrata, tapa, tyAga sAcAM nathI. dareka padArthamAM tenA kAraNe samaya-samayanI tenI paryAyanI lAyakAtathI kArya thAya che. paryAyanI lAyakAta te upAdAna kAraNa che ane te vakhate te kArya mATe anukULatAno Aropa jenA para AvI zake evI lAyakAtavALI bIjI cIja yogya kSetre hoya che tene nimittakAraNa kahevAya che paNa tenA kAraNe upAdAnamAM kAMi thatuM nathI. AvI bhinnatAnuM to bhedajJAna che. (11) je dravyanI je samaye, je kSetre, jevA saMyogamAM ane je rIte jevI avazya thavAnI hoya tevI te pramANe thAya che, temAM phera paDe ja nahi. e zradhdhAmAM to vItarAgadaSTi thaI jAya che. svabhAvanI dRDhatA ane sthiratAnI tyAM ekatA che ane vikAranI udAsInatA ane parathI bhijAtA che temAM samaye samaye bhedajJAnanuM ja kArya thAya che. (12) jyAre je vastunI avasthA thavAnI yogyatA hoya tyAre te ja thAya che. ema jeNe yathArtha nirNaya karyo tene dravyadaSTi thaI, svabhAvadaSTi thaI, have svabhAvadaSTimAM tene tIvra rAgAdi thatAM ja nathI ane te jIvanA nimitte tIvrakamape pariNAme evI lAyakAtavALA paramANuo ja A jagatamAM hotA nathI. jIve potAnA svabhAvanA purUSArthathI samyagadarzana pragaTa karyuM tyAre te jIvane mATe mithyAtvAdi karmarUpe pariName evI lAyakAta jAtanA koI paramANamAM hotI nathI ane samyagdaSTine je alpa rAgadveSa che te potAnI vartamAna paryAyanI yogyatAthI ja rahyo che, te vakhate alpa karmarUpe baMdhAvAnI paramANuonI paryAyamAM lAyakAta hoya che. A rIte svabhAvathI ja zarU karavAnuM che. For Pers & Private Use Only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13) vikAra thAya che te cAritra guNanI paryAyanI ja lAyakAta che, to pachI jyAM sudhI cAritra guNanI paryAyamAM vikAra thavAnI lAyakAta hoya tyAM sudhI to vikAra thayA ja kare ema thatAM vikArane TALavAnuM jIvane AdhIna rahyuM nahi ? 'ekeka samayanI svataMtra lAyakAta che' evA nirNaya kayA jJAnamAM karyo ? trikALa svabhAva tarapha DhaLyA vagara jJAnamAM ekeka samayanI paryAyanI svataMtratAno nirNaya thaI zake nahi ane jyAM jJAna trikALI svabhAvamAM DhaLyuM tyAM svabhAvanI pratItinA jore paryAyamAM rAga-dveSa thavAnI lAyakAta paNa kSaNe kSaNe ghaTatI jAya che. jeNe svabhAvano nirNaya karyo tenI paryAyamAM lAMbo kALa rAga-dveSa rahe evI lAyakAta hoya ja nahi-evuM samyak nirNayanuM jora che. (14) vastumAM je kAma thAya (arthAt je paryAya thAya) te tenI potAnI ja zaktithI (lAyakAtathI) thAya che. vastunI zaktio paranI apekSA rAkhatI nathI. para vastuno temAM abhAva che to zuM kare ? aho ! svataMtra nirapekSa vastu svabhAva che, e svabhAvane jyAM sudhI na jANe tyAM sudhI jIvane paranA ahaMkArathI sAcI udAsInatA Ave nahi, vikArano ghaNI te maTe nahi ane potAnI paryAyano dhaNI (AdhAra) AtmasvabhAva to thAya nahi. A svataMtratA e jaina darzananuM mULa rahasya che. (15) dareka dravyanI paryAya svataMtrapaNe potAthI thAya che. pratyeka paramANu potAnI zaktithI pariName che, temAM nimittanuM prayojana zuM ? (16) 'nimitta maLe to kArya thAya' e vAta khoTI che. temAM ekalI nimittAdhIna daSTi che. 'nimitta na hatuM mATe kArya aTakI gayuM ane nimitta bheguM karUM to kArya thAya' e vAta traNa kALamAM sAcI nathI. paNa 'kArya thavAnuM ja na hatuM tyAre nimittanI gerahAjarI ane jyAre kArya thAya tyAre nimittanI hAjarI hoya ja' A abAdhita niyama che. (17) jaina zAsananuM prayojana para sAthe saMbaMdha karAvavAnuM nathI paNa sAtheno saMbaMdha choDAvIne vItarAgabhAva karAvavAnuM che. badhA satzAstronuM tAtparya ekamAtra vItarAgabhAva che ane te vItarAgabhAva svabhAvanA lakSe badhA parapadArthonI udAsInatA karavAthI ja thAya che. koIpaNa paralakSamAM aTakavuM te satzAstronuM prayojana nathI, kAraNa ke paranA lakSe niyamathI rAga ja thAya. nimitta mAtra paradravya che tethI nimittanI apekSA choDI svabhAvanI apekSA karavI. (18) upAdAna nimittanI A vAta khAsa prayojana bhUta che. A samajyA vagara ekatA budhdhi TaLe nahi ane svabhAvanI zradhdhA thAya nahi. svabhAvanI zradhdhA vagara svabhAvamAM abhedatA thAya nahi. eTale AtmAnuM hita thAya nahi. Avo vastu svabhAva che. je jIvane potAnuM kalyANa karavuM hoya to A samajavuM paDaze. For Pers & Private Use Only www.janmehlbrary.org Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) (20) punita samyagdarzanA (1) he jIvo ! jo tame AtmakalyANane cAhatA ho to svataH zudhdha ane samasta prakAre paripUrNa AtmasvabhAvanI rUci ane vizvAsa karo, tenuM ja lakSa ane Azraya karo. e sivAya bIjuM je kAMi che te sarvanI rUci, lakSa ane Azraya choDo. kema ke sukha svAdhIna svabhAvamAM che. paradravyo tamane sukha ke duHkha karavA samartha nathI. tame tamArA svAdhIna svabhAvano Azraya choDIne potAnA doSathI ja parAzraya vaDe anAdithI potAnuM amaryAdita akalyANa karI rahyA cho. mATe have sarve paradravyonuM lakSa ane Azraya choDIne svadravyanuM jJAna, zradhdhAna tathA sthiratA karo. svadravyamAM be paDakhAM che. eka to trikALa svataH paripUrNa nirapekSa svabhAva che ane bIjuM kSaNika vartamAna vartatI paryAya (hAlata) che. paryAya pote asthira che tethI tene lakSe pUrNatAnI pratItarUpa samyagdarzana nahi pragaTe paNa je trikALI svabhAva che te sadA zudhdha che, paripUrNa che ane vartamAna te prakAzamAna che tethI tenA Azraye, lake pUrNatAnI pratIta rUpa samyagdarzana pragaTa thaze. e samyagdarzana pote kalyANarUpa che ane te ja sarva kalyANanuM mULa che. jJAnIo samyagdarzanane kalyANanI mUrti' kahe che. mATe he jIva! tame sarva prathama samyagdarzana pragaTa karavAno abhyAsa karo. (3) samyagdarzana abhUtapUrva cIja che. te vikalpa vaDe prApta thaI jAya evuM maphatiyuM nathI paraMtu parama pavitra svabhAvanI sAthe pUrepUro saMbaMdha dharAvanArUM samyagdarzana vikalpothI pele pAra sahaja svabhAvanA svAnubhavapratyakSapaNA vaDe prApta thAya che. jyAM sudhI sahaja svabhAvanuM svAnubhavapaNuM svabhAvanI sAkSIe na Ave tyAM sudhI teTalAmAM saMtoSa na mAnI letAM samyagdarzana prAptinA parama upAyamAM niraMtara jAgRta rahevuM e nikaTa bhavyAtmAonuM kartavya che. jJAna, cAritra ane darzana e traNe guNone ujjavaLa karanAra evI e samakazradhdhApradhAna ArAdhanA che. bAkInI traNa ArAdhanA eka samyakattvanA vidyamAnapaNAmAM ja ArAdhakabhAve pravarte che. e prakAre samyakattvano koI akathya ane apUrva mahimA jANI te pavitra kalyANamUrti samyagdarzanane, A anaMta - anaMta duHkharUpa evA anAdi saMsAranI AtyaMtika nivRtti arthe he bhavyo! tame bhaktipUrvaka aMgIkAra karo. samayete samaye ArAdho. (5) Atmavastu ekalI dravyarUpa nathI. paraMtu dravya-guNa-paryAya e traNa svarUpa che. AtmA akhaMDa zudhdha che ema te sAMbhaLIne mAne paraMtu paryAyane samaje nahi, azudhdha ane zudhdha For persogo Private Use od www.ainalibar.com Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paryAyano viveka kare nahI ene samyakattva hoina zake. kadAcita jJAnanA udhADavaDe dravyaguNa-paryAyanuM svarUpa (vikalpa jJAna vaDe jANe), to paNa teTalA mAtrathI jIvanuM sAcuM prayojana sidhdha thatuM nathI. kemake vastu svarUpamAM eka jJAna guNa ja nathI paraMtu zradhdhA, vIrya, sukha vagere anaMta guNo che ane jyAre badhAya guNo aMze svabhAvarUpa kArya Ape tyAre ja jIvanuM samyagdarzanarUpI prayojana siddha thAya che. jJAna guNe vikalpa vaDe AtmAne jANavAnuM kArya kyuM paraMtu tyAre zradhdhALuNa to mithyAtvarUpa kArya karI rahyo che, AnaMdaguNa to AkULatAnuM vedana ApI rahyo che. A badhuM bhUlI jaIne mAtra jJAnathI ja saMtoSa mAnI le to ema mAnanAra jIva AkhA Atmadravyane mAtra jJAnanA eka vikalpamAM ja vecI de che. pUrNa AtmasvabhAva eka ja samaye sarvAga pariNamI rahyo che. badhA ja guNonuM pariNamana e samyakatva che. phakta dravyathI saMtoSa mAnI levo. kemake mahimAvaMtapaNuM dravya-guNathI nathI paraMtu (vedana apekSAe to) nirmaLa paryAyathI ja mahimAvaMtapaNuM che. dravya-guNa to sidhdhane ane nigodane baMnene che, jo dravyaguNathI ja mahimAvaMtapaNuM hoya to nigodapaNuM paNa mahimAvaMtapaNuM kema na kare? paraMtu nAnA, mahimAvaMtapaNuM to nirmaLapayayathI che. paryAyanI zudhdhatA ja bhogavavAmAM kAma Ave che. kAMidravya-guNanI zudhdhatA bhogavavAmAM kAma AvatI nathI. (kemake te to apragaTarUpa che, zakitarUpa che.) mATe potAnI vartamAna paryAyamAM saMtoSAI na jatAM, paryAyinI zudhdhatA pragaTavA mATe pavitra samyaphadaSTi prApta karavAno abhyAsa karavo. arere ! pariNAmomAM aneka prakAranA jhaMjhAvAta thatA hoya, pariNatinuM sahajapaNe AnaMdamayapaNuM hovAne badale ekalI kRtrimatA ane bhavya-zaMkAmAM jhoka thatA hoya, eka eka kSaNekSaNanI pariNati vikAranA bhAra nIce daTAyelI ja hoya, kadApi zAMtiAtmasaMtoSano lavaleza paNa aMtaramAM vartato na hoya chatAM potAne samyagdarzana mAnI levuM e to keTalI hadanoM daMbha ! keTalI ajJAnatA ane svaAtmAnI keTalI chetarapiMDI! (8) ahA! kevaLI paramAtmAnuM Atma pariNamana sahajapaNe kevaLajJAnamaya parama sukhadazA paNe ja pariNamI rahyuM che, e sahajapaNe pariNamatA kevaLajJAnanuM mULa kAraNa samyakattva ja che. to pachI te samyaksahita jIvanuM pariNamana keTaluM sahaja haze! niraMtara tenI Atma jAgRti kevI vartatI haze! je alpakALe kevaLajJAna jevI parama sahaja dazAnI prApti karAve evuM A kalyANamUrti samyagdarzana, tene kalpanA vaDe kalpI levuM emAM to anaMta kevaLIono ane jJAnIono keTalo badho anAdAra che? e to potAnA AtmAnI parama pavitra dazAono ja anAdAra che ne! hA - DEST TENSTEE aer71ThAka.nA vana - Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) samyakatvadazAnI pratItimAM Akho AtmA AvI jAya che. te samyakattvadazA thatAM potAne AtmasAkSIe saMtoSa Ave che, niraMtara AtmajAgRti varte che, kyAMya paNa tenI AtmapariNati phasAtI nathI, enA bhAvomAM kadipaNa AtmA sivAya anyatra kyAMya AtmaapINatA AvI jatI nathI. AvI dazAnuM bhAna paNa na hoya tyAM samyagdarzana hoya ja nahi. (10) dhama jIvano dharma svabhAvanA Azraye Takelo che. tenA samyagdarzanAdi dharmane koi parano Azraya nathI. Ama hovAthI dharmajIvane paisA-makAna vagereno saMyoga na hoya tethI zuM? ane ghaNA zAstronuM jJAna na hoya to tethI zuM? dharmI jIvane te na hoya tethI kAMI tenA dharmane vAMdho Avato nathI, kema ke dharmano dharma koi paranA Azraye, rAganA Azraye ke zAstranA jANapaNAnA Azraye Takelo nathI paNa potAnA trikALI svabhAvanA ja AdhAre dharmane dharmapragaTayo che, tenA AdhAre Takyo che, ne tenA AdhAre vRdhdhigata thaIne pUrNatA thAya che. (11) vastu svabhAva te dharma - AtmA jJAnAnaMdamUrti che, teno svabhAva jJAna-darzanamaya cetanA che, te cetanA zudhdhatArUpe pariName arthAt svabhAvanI zradhdhA-jJAna-ramaNatArUpe pariName te dharma che. AtmA trikALa zudhdha cetanA rUpa vastu che ane vikAra kSaNika che evA bheda jJAnapUrvaka Atma svabhAvanI pratita ane anubhava te samyagdarzana che ane te ja vastu svabhAvanuM mULa che. (12) potAnA zudhdha svabhAvanI zradhdhA, jJAna ane cAritra te ratnatrayadharma che. tenuM mULa paNa samagdarzana che. jeNe samyagdarzana vaDe paripUrNa Atma svabhAvane pratitamAM lIdho che te alpakALe pUrNatA pragaTa karI mukti pAmaze e samyagdarzananuM mAhAtma che. (13) "AtmA caitanyasvabhAva vaDe mAtra jJAtA-draSTA che, dehAdi paradravyono huM nimittapaNe paNa karyA nathI ane mAro jJAtA draSTA svabhAva vikArano paNa karyA nathI. badhA bhAvothI juduM rahIne jJAna badhAne jANe che'. Ama jene bheda jJAna che, tenA hRdayamAM samatarUpI jaLano pravAha niraMtara vahe che! (14) huM AtmA zivarUpa ja chuM, mAro svabhAva kadI vikArI thayo nathI, ane paradravyo sAthe mAre kAMi saMbaMdha ja nathI'. Ama svabhAva sAtheno saMbaMdha joDIne para sAtheno saMbaMdha viccheda karIne aMtaradaSTithI jue to samyagdarzana thAya. (15) jene AtmAnI pratita che tene potAnI mukti mATe zaMkA paDatI nathI. AtmAmAM purUSArthanuM ja baLavAnapaNuM che, karmanuM baLavAnapaNuM kadI che ja nahi... kAkA yAtrAdhAdAra Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) are bhAi ! tAre dharma karavo chene ! to tuM AtmA cho ke nahi, tArUM svarUpa zuM che te jANyA vagara dharma kyAMthI thaze ? jemAMthI dharma dazA pragaTa karavI che te vastune te jANI nathI. sauthI pahelo dharma to samyagdarzana ja che. (17) jyAM te samyagdarzana nathI tyAM dharmano lavaleza paNa nathI. dharma to samyagdarzanane Azrita che. samyagdarzana vagara jIva je kAMi kare te badhuMya saMsArano hetu che. samyagdarzana vagara mokSamArga pragaTe nahi ane bhava kaTI thAya nahIM. (18) satyadeva-zAstra-gurUno viveka thayo ane caitanya svabhAvanI oLakhANa vaDe 'vikArano paNa jJAtA chuM' evo AtmAno viveka pragaTayo tene satne svIkAryuM eTale ke samyagdarzana thayuM, te ja dharmanI pahelI sIDI che. : (19) 'AtmAnI kriyA' AtmAmAM samAya che. loko kahe che ke H manamAM paraNyo ne manamAM ja rAMDaDyo, temAM sagAM vahAlAM, mAMDavo, jamaNa, Dhola vigere kAMi nahi; tema caitanyamAM ja samajyo ane tyAM ja lIna thai mukta thayo. prathama caitanya svarUpane bhedanA vikalpothI bhinna jANyuM ane pachI te abheda caitanyamAM ja lIna thaine bhedane toDIne mukta thayo. caitanyanI bahAramAM kAMi na karyuM. AtmAnI kriyA AtmAmAM ja samAi jAya che. AtmAnI saMsArakriyA ke mokSakriyA zarIramAM thatI nathI. zarIra te jaDa che. vikAra paNa AtmAmAM thAya ane mukti paNa AtmAmAM thAya. (20) A mokSamArga ja AtmAno che. teno AtmA sAthe ja saMbaMdha che. samyagdarzana-jJAnacAritranI ekatAne ja mokSamArga kahyo che, mokSamArganI AtmAmAMthI ja zarUAta thAya che ane pUrNatA paNa AtmAmAM ja samAya che. AmAM ja e AvI gayuM ke ekalA AtmA sivAya bIjA je koi bhedanA vikalpa vacce Ave tene toDIne abheda AtmAmAM ja lIna thavuM. te ja muktino upAya che. (21)`'nimitta paravastunI hAjarI mAtra che, upAdAnanA kAryamAM te kAMi karatuM nathI. nimitta Ave to dharma thAya-ema nathI upAdAnanA potAnA svabhAvathI ja kArya thAya che, Ama jJAnIo kahe che, tyAre ajJAnIo virodha karIne pokAre che ke 're ! nimitta UDI jAya che,' temano e pokAra vyartha che. kemake upAdAnanI ane nimittanI hada ja teTalI che. jyAM vastu pote ja potAnA svarUpano pokAra karI rahI che tyAM koino virodha kAma Ave tema nathI. (22) je samyagdarzanathI ja bhraSTa che te to bhraSTamAM bhraSTa che, tene muktinI prApti nathI. je jIvoe potAnI paryAyamAM samyagdarzanarUpI dorI parovI che tevA jIvo alpakALe mukta *erers9,3 www.jamelibrary.org Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya che ane saMsAra samudramAM DUbatA nathI. koI jIva ghaNA zAstro bhaNe paNa jo samyakatvaratnathI bhraSTa hoya to te ArAdhanArahita hovAthI saMsAramAM ja bhame che. zAstromAM kAMi AtmA rahelo nathI. AtmA caitanyamaya svataMtra che. tenI oLakhANa vagara zAstro bhaNe to paNa te mithyAdraSTI che ane saMsAramAM ja rakhaDe che. "AtmA svataMtra che. rAgano eka aMza paNa AtmAnA svabhAvamAM nathI. paryAyamAM je rAga-dveSa thAya te potAnI vartamAna lAyakAtathI potAnA ja doSathI thAya che. karma vagere koi paradravya doSa karAvanAra nathI' evuM jene svataMtratAnuM jJAna nathI te game teTalAM zAstro bhaNyo hoya paNa tenA bhaNatara khoTAM che. ekamAtra samyagdarzana vagara tenA saMsArano aMta Avato nathI. (23) samyagdarzana vagara karoDo varSatapa kare!gamete kare, toya svarUpanI prAptinathAya. samyagdarzana vaDe satya svabhAvanA svIkAra vagara jIva je kAMi kare te badhuM khoTuM ja hoya deva-gurU-zAstra mATe prANa Ape to paNa jo nirAlaMbI AtmAnuM sAcuM bhAna na hoya to jIvane dharmano lAbha jarA paNa thato nathI. - AtmAnA bhAna sahita jIvane badhuM ja saphaLa che.. ane mithyAdaSTine jJAna, vRtAdi badhuM niSphaLa che. nirvikAra abaMdha jJAnasvabhAva che, tenI pratitanA jore samagdaSTine kSaNe-kSaNe Atmazudhdhi vadhe che, vikAra ghaTe che ane pUrva karmo kharI jAya che. (24) adhyAtmanuM rahasyaH adhyAtmamAM mukhya te nizcaya ane gauNa te vyavahAra e dhoraNa hovAthI temAM sadAya mukhyatA nizcayanI ja che, ne vyavahAra sadAya gauNapaNe ja che. sAdhaka jIvanuM A dhoraNa che. sAdhaka jIvanI daSTinuM saLaMga dhoraNa e ja rIte che. - sAdhaka jIvo zarUAtathI aMta sudhI nizcayanI mukhyatA rAkhIne vyavahArane gauNa ja karatA jAya che, tethI sAdhakadazAmAM nizcayanI mukhyatAnA jore sAdhakane zudhdhatAnI vRdhdhi ja thatI jAya che ane azudhdhatA TaLatI ja jAya che e rIte nizcayanI mukhyatA jore pUrNa kevaLajJAna thatAM tyAM mukhya-gauNapaNuM hotuM nathI ane naya paNa hotA nathI. dravyasvabhAvanI mukhyatA ane avasthAnI gauNatA karIne sAdhaka jIva jyAre svabhAva tarapha DhaLI gayo tyAre vikalpa tUTIne svabhAvamAM abheda thatAM jJAna pramANa thaI gayuM. have te jJAna no paryAyane jANe to paNa tyAM mukhyatA to sadAya dravyasvabhAvanI ja rahe che. e rIte, je dravyasvabhAvanI mukhyatA karIne DhaLatAM jJAna pramANa thayuM te ja - 3 - For Personal & Private Use Only Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravyasvabhAvanI mukhatA sAdhakadazAnI pUrNatA sudhI niraMtara rahyA kare che ane jyAM dravyasvabhAvanI ja mukhyatA che tyAM samyagdarzanathI pAchA paDavAnuM kadI hotuM ja nathI; tethI sAdhaka jIvane saLaMgapaLe dravyasvabhAvanI mukhyatAnA jore zudhdhatA vaghatAM vaghatAM jyAre kevaLajJAna thAya che tyAre saMpUrNa pramANa thaI jatAM benayono virodha TaLI jAya che. to paNa vastumAM je dravya-paryAya be virUdhdha dharmasvabhAva che te to TaLatA nathI. AvuM nizcaya-vyavahAranuM svarUpa jANavuM agatyanuM che. paramArtha mokSakAraNa (nizcaya samyagdarzananI vyAkhyA) jIvAdinuM zradhdhAnasamakita, jJAna temanuM jJAna che, (rAgAdi-varjanacaraNa che, ne A ja muktipaMtha che." (samayasAra gAthA - 155) gAthArtha jIvAdi padArthonuM zradhdhAna samyakatva che, te jIvAdi padArthono adhigama jJAna che ane rAgAdino tyAga cAritra che, A ja mokSano mArga che. TIkAH mokSanuM kAraNa kharekhara samyagdarzana-jJAna-cAritra che temAM samagdarzana to jIvAdi padArthonA zradhdhAna svabhAve jJAnanuM thavuM-pariNamavuM te che; jIvAdi padArthonA jJAnasvabhAve jJAnanuM thavuM-pariNamavuM te jJAna che; rAgAdinA tyAga svabhAve jJAnanuM thavuM-pariNamavuM te cAritra che tethI e rIte ema phalita thayuM ke samyagdarzana-jJAna-cAritrae traNe ekaluM jJAnanuM bhavana (pariNamana) ' ja che. mATe jJAna ja paramArtha mokSa kAraNa che. bhAvArtha AtmAnuM asAdhAraNa svarUpa jJAna che. vaLI A prakaraNamAM jJAnane ja pradhAna karIne vyAkhyAna che tethI samyagdarzana, jJAna ane cAritra e traNeya svarUpe jJAna ja pariName che' ema kahIne jJAnane ja mokSanuM kAraNa kahyuM che. jJAna che te abheda vivakSAmAM AtmA ja che ema kahevAmAM kAMipaNa virodha nathI. vizeSArtha "jIvAdi padArthonuM zradhdhAna samakita che ema kahyuM che ahIM eTalo mAtra artha nathI. 'jIvAdi padArthonA zradhdhAna svabhAve AtmAnuM thavuM-pariNamavuM' te samakita che. bhagavAna AtmA anaMta jJAna ane AnaMdano sAgara che. tenA zradhdhAnapaNe je aMtaramAM tadrupa pariNamana thAya te samakita che. ahAhA ! huM sadAya vItarAtasvarUpa ja chuM, A je paryAyamAM rAga che e to AgaMtuka che, mahemAnanI jemate Ave ne jAya, e kAMi mArI cIja nathI, Avo je pratItibhAva te samakita che. AvuM je nirmaLa jJAna ne samajJAna che ane zudhdhasvarUpanA Azraye je rAgano -er75 nA kAkA """"" dag Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhAva thayo te vItarAgI cAritra che ane saMpUrNa AtmAnuM samyagdarzana-jJAna-cAritrarUpa pariNamana te dharma che. zubhAzubharAgathI rahita bhagavAna AtmA ekalo zudhdha caitanyadhanasvarUpa che. enuM potAnA zradhdhAnasvabhAve je nirmaLa vItarAgI pariNamana thAya to samyagdarzana che. jIvAdi padArthonuM je bhedarUpa zradhdhAna te samyagdarzana nahi. e to rAga che. samyagdarzana to zudhdha caitanyasvarUpa AtmAnA aMtaraMga zradhdhAnanA rAgarahita pariNamanarUpa che. bhAi ! samyagdarzana koi apUrva alaukika cIja che. dharmI jIva ema vicAre che ke-A zarIra, mana, vANI, karma ityAdi ajIva che ane A puNya-pApanA je bhAva che te Asrava che, baMdha che ane e sarvathI judo pote jIva jJAyakatattva che. e puNya-pApa Adi sarvathI lakSa choDIne bhagavAna zAyakanA zradhdhAnapaNe thavuM-pariNamavuM te samyagdarzana che. ahAhA !! je jJAyakanI anubhUtinA pariNAma thatAM atindriya AnaMdano svAda Ave ane AtmA AnaMdanuM dhAma prabhu Avo ja che evo pratItino bhAva upaje te samyagdarzana che. A dharmanuM paheluM pagathiyuM che samyagdarzana e AtmAnI pratItirUpa vItarAgI paryAya che. AtmA zudhdha cidAnaMdakaMda prabhu sadA vItarAga svabhAvI che. tenA zradhdhAnarUpa je bhavana-pariNamana te samakita che te vItarAgI paryAya che. 'jIvAdinuM zradhdhAna samakita' ema je kahyuM tyAM A (ekendrayAdi) jIva che ane A ghaTapaTAdi ajIva che evI zradhdhAnI vAta nathI paraMtu jIva jJAyakabhAve-vItarAgasvabhAve che ane rAgasvabhAve, karmasvabhAve nathI evI svabhAva-vibhAvanI bhinnatAnA zradhdhAnarUpa je vItarAgI pariNati thavI te samakita che. 'jIvAdi padArthonA jJAnasvabhAve jJAnanuM thayuM-pariNamavuM te jJAna che'. arthAt jJAnanI paryAyanuM eka jJAyakanA lakSe jJAnarUpa pariNamavuM ene samyagnAna kare che, jJAnanI paryAyamAM zAyaka AtmA ja jaNAya che. jJAna svabhAvanA lakSe pariNamatuM jJAna te jJAna che. svasaMvedana-pratyakSa svarUpanA jJAnane jJAna kahyuM che. caitanyanuM caitanyasvabhAve thavuMpariNamavuM tene jJAna kahyuM che ane te mokSano mArga che. rAgAdinA tyAgasvabhAve jJAnanuM eTale AtmAnuM thayuM. pariNamavuM te dharma che. AtmA jJAnasvabhAve aMtara-ekAgra thai jyAM pariName che tyAM saheje rAgarUpe thato nathI. e pariNamana ja rAganA abhAvasvarUpa che ane te samyakcAritra che. svarUpa AcaraNa cAritra te ja vItarAgI cAritra che. 08 Forms imm Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only