Book Title: Jain Shwetambar Conference Herald 1918 Book 14
Author(s): Mohanlal Dalichand Desai
Publisher: Jain Shwetambar Conference
Catalog link: https://jainqq.org/explore/536514/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 - - dhArmika parIkSAonA savAla pa. phakta 34 vibhAga mATe. 4. deva loka tathA narakanA chanAM zarIramAna tathA AyuSya viSe tame jANatA he te lakho. maraNa eTale zuM? siddhanA jInuM maraNa thAya ke nahi te kAraNa sahita jaNAve. 6. dareka jIva marIne pAcho tenI teja gatimAM utpanna thAya ke nahi? thAya te keTalIvAra thAya? 7. gRhasthane mATe darzAvelA sAmAnya dharma TuMkamAM lakhI jAo. 8. zrAvakanA bAra vratanAM nAma tathA dareka vratanA aticAranI saMkhyA jaNAvo. pAM camA vratanA aticAra lakho. cAra bhAvanAnAM nAma lakho, ane tenuM svarUpa samajAve. - phakta 2 vibhAga mATe.' nIcenI gAthAo purI lakhe ane pahelI benA artha samajAvo. (2) revarALaviMda .... (2) nityAyaM timo " (2) vAva vatatamaH ... (4) utkRSTagi...... (9) gaDavA mita 5. nIcenA zabdano artha lakho. . (2) ciMtAmALAWpAvavAmav (2) sojittAnA (2) garamA kilAcA (4) vanarAdhA (5) viNaoNayasirarai ajlirisignnsNthuaN| (2) haMzugAma (7) nakhatrAdhAnANI (8) viditAkhilavastusAra (9) amraadhiishmukuttaabhyrcitaaye| (10) mAnaturaMthapAya che 6. nIcenI bAbata tame jANatA he te saMkSepamAM lakho. (1) daza trika, (2) vaMdanIya ane smaraNIya; (3) traNa vaMdana, (4) avaMdanIya, (5) addhApaccakhANu. 7. saMdhyA samayanA saMkSipta pratikramaNanI vidhi jaNAve. (jJAnasAra, mahAvIra caritra, AnaMdaghanajInI cAvIzI.) che. 3.-parIkSaka . cunIlAla chaganacaMda zarApha. 1. nIcenA dhokone bhAvArtha lakhe - parabrahmaNi magnasya zlathA paudgAlakI kathA // kAmI cAmIkarAnmodAH sphArA dArA darAH kva ca // 1 // Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jena . . here. jJAnakriyAsamAvezaH sahaivonmIlane dvayoH // bhUmikA bhedatastvatra bhavedekaika mukhyatA // 2 // bhasmanA kezalocena vapuSa'tamalena vA // mahAntaM bAbahara vetti cittasAmrAjyena tatvavit // 3 // 2. "iMdriyajaya" athavA "vidyA" saMbadhe upAdhyAyajI mahArAje je vicAro darzAvyA hoya tene sArI nibaMdharUpe tamArA pitAnA zabdomAM lakhe. 3. nIcenA pAdeno saMbaMdha darzAvI te para tamArA vicAro jaNAvo. kula (ga) nA gAyate muni ! (2) vAva para ! () jJAnanAM pa tA. " (4) samari suravAvAIi 4 . "jJAna" ane "kriyA;" "dhyAna" ane "tapa" " tyAga" ane "tRpti" e dareka joDakuM paraspara zo saMbaMdha dharAve che, ane eka vinA bIjuM kevI rIte ane keTale aMze nirarthaka thaI paDe te jaNAvo. samyakatva eTale zuM? vIra bhagavaMtane kayA bhavamAM ane kevA saMjogomAM samakIta prApta thayuM tenuM TuMka varNana lakhe. vIra bhagavaMtane kevaLajJAna prApta thayA pachInuM temanuM caritra saMkSepamAM lakhe. 3. jamAline nihava zA mATe gaNavAmAM AvyA che? ane tethI jaina zAsananA vIra bhagavaMta pachInA sAdhuo para zuM asara thaI che ane teothI tArika bodha zuM maLe che te lakhe 4. nIce jaNAvelAmAMthI game te traNanAM TuMka vRttAMta Ape - (1) durgadhA, (2) yAsA sAsA, (3) abaDa, (4) caMDamAta, (5) naMdANa. 1. nIcenApara vivecana sAhata artha lakho: (1) prIta sagAIre nirUpAdhika kahIre, sapAdhika dhana beya. (2) ghAtI aghAtI he baMdhUdaya udIraNare, sattA karama vicacheda. (3) nidrA supana jAgara ujAgaratA, turiya avasthA AvI. aSTa prakArI pUjAnA vaNanavALI suvidhi jInanA stavanamAMnI gAthA lakho, ane tenA para viza lITIne nibaMdha lakho. nIcenA zabdonA artha lakho - kAla labdhi; caramAvarta atiAbhA; ga avacakadahatiga; paDivaripUjA, ThavaNa adhyAtama; dhananAmI. nIcenAne pUrvApara saMbaMdha (Context ) darzAvo: (1) paradu:kha chedana IcchA karUNA, tIkSaNa paraduHkha rIjhera, udAsInatA ubhaya vilakSaNa, eka ThAme kema sIjhere. 7 9 3. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika parIkSAonA savAla pa. (2) pApa nahIM koI usUtra bhASaNa che, dharma nahIM kaI jagasUtra sarIkho, 5. zAMtinAthanA stavanamAM varNavela zAMti jInanA svarUpanuM saMkSipta varNana lakhe. noTa-savAlanA mArka tarapha daSTi rAkhI javAba lAMbA TuMkA lakhavA. 8 12 dho. 8 -(parIkSaka zeTha kuMvarajI ANaMdajI), AgamasAra, 1. cAra prakAranA dharmadhyAnanuM svarUpa lakhe. 2. 1 dravyanA sAmAnya svabhAva 11 ne vizeSa svabhAva 10 nAM nAma lakhe.. 3. zrAvakanAM bAra vrata nizcayathI ne vyavahArathI samajAya tema . tattvAdhigama sabhASya. 4. jIvAdi tonuM jJAna nirdezAdi cha prakAre zI rIte thAya ? te tenAM nAma sAthe samajAvo. 5. Adayika bhAvanA keTalA bheda che ? tenAM nAma lakho. 6. koI paNa kSetranI paridhine jIvathI zI rIte kADhI zakAya te samajAvo. 12 nava kAtikanAM nAma lakho ane te lokAtika zA kAraNuthI kahevAya che ? : 8 8. pudgalAstikAyanA badhA prakAro jaNAvo. bIjA vratanA aticAranAM nAma ne samajutI lo. zukaladhyAnanA cAra bhedanAM nAma ne samajutI lakhe. 10. 10. ' dho. 5. 2( pa-zeTha kuMvarajI ANaMdajI.) cha kama graMtha. karma graMtha-pahele. 1. kAma jIvanI sAthe kevI rIte ane kayAMyathI maLelA che ? 2. ATha karma je kramathI kahevAmAM AvyA che te kramanuM kAraNa lakhe.. 3. matijJAnanA 28 bheda lakho ane tenA mULa bheda avagrahAdinuM svarUpa samajAvo. 4. zubha ane azubha nAma-karmanA baMdha hetu lakhe. karma graMtha-bIje. 5. AhAraka zarIra nAma karma jIva kaye guNa ThANe bAMdhe? 6. chava zreNI kayAre mAMDe ane dazame guNa ThANe baMdha, udaya ne sattAmAM keTalI keTalI prakRti hoya tenI saMkhyA mAtra lakho. che. udyata nAma kama kone kone ane kaye guNu ThANe udyamAM hoya che? - karma graMtha-trIje. 8. tiryaMcane keTalAM guNa ThANAM hoya ane te dareka guNa ThANe baMdha keTalI keTalI prakRtine haiya? Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina ve. kA. heralDa. 9. cAritra mArgAe dareka cAritre guNa ThANA keTalA keTalA ane kayA kayA hAya? 10. prathamanI traNa lesyAe kai kai prakRti na dhAya ? karma graMtha cAthA. t 11. kSAyika samIte jIvabheda, yAga, upayAga ne lesyA keTalI keTalI hAya ? 12. kSAyika bhAvanAnA keTalA bheda che ? ane temAMthI A kALe ApaNane kayA kayA bheda lAle ? 13. vAtu guNu ThANe apa bahutra lakhA. 14. ana tA keTalA che? tenA nAma ane TuMku svarUpa lakhA. karma graMtha-pAMcamA. 15. mithyAtva mAhanI dhruvabadhI che ke avabadhI che? tenA sAghAdi cAra bhaMganA svAmI lakhA. 16. dhruvabhaMdhI ane dhruvabadhI prakRtimAM bheda zuM ? 17. nAma karmanI uttara prakRtinI utkRSTa sthiti pRthak pRthak lakhA. 18. kSullaka bhavanuM svarUpa ane pramANa vistArathI lakheA ane tenA svAmI jaNAve. 19. AyuSyanI gaNanAmAM AvatA pathyApamanu svarUpa jaNAve. karma graMtha cho. 20. mAhanI karmanA adhasthAna, udaya sthAna ne sattAsthAna keTalA keTalA ne kayA kayA te lakhA. 21. gAtra karmanA aMdha udaya sattAnA sabaMdha lakhA. 22. miththA dRyAdinA udaya sthAnane AzrIte bhaMgAnI sakhyA guNusthAnane mAzrayIne lakheA. 23. gati mArgAe pratyeka gatie nAma karmanA baMdhasthAna kayA krayA-keTalI keTalI prakRtinA hoya te lakhA. 24. kSapakazreNInu svarUpa lakho. sAmAnya prazna. 25. karmabaMdha kai rIte na thAya athavA Ache thAya tene mATe buddhipUrvaka cAgya mArga pradazita kare. neTaH--uttara lakhanAra mAge teA eka kalAka vadhAre Apaje. 1. 2. 3. yeA. 5. ( 50 rA. meAhanalAla hemacaMda vakIla, ) adhyAtma phapakuma maitrIbhAvanA-dhame dabhAvanA-karUNAbhAvanA tathA mAdhyasthyabhAvanAnuM svarUpa lakhA. pAMca prakAranA mithyAtvanuM svarUpa lakhA. nIcenA kSeAkanA atha tathA viveyana tathA chaMda lakhA. 4 ra 4 3 Y 4 3 * jI 5 5 5 5 19 . 8 24 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika parIkSAonA savAla pa. (1) svAdhyAya yogaizcaraNakriyAsu vyApAraNaiAdazabhAvanAbhiH sudhIstriyogIsadasatpatti phalopayogaizca manoniruMdhyAt .. (2) guNastavairyoguNInAM pareSA mAkrozaniMdAdibhirAtmanazca manaHsamaMzIlati modatevA khidyeta ca vyasthayataH sa vettA (3) janeSu gRhaNatsu guNAnpramodasai tatobhavitrIguNariktatAtada gRhaNatsudoSAn paritapyase ca ced bhavaMtu doSAstvayi susthirA tataH (4) na dharmaciMtAgurudeva bhakti ryeSAMnavairAgyalavo'pi citte . teSAMpasUklezaphalaH pazUnAmivodbhavaH syAdudaraMbharINAm | devacaMdrajI vIsI. 4. nIcenI gAthAne artha lakhe tathA vivecana lakho. (1) upavyaya lahe tahavi teha rahe guNa pramukha bahulatA tahavi piMDI 4 AtmabhAve rahe aparatA navigrahe kaMpradeza mitapaNu akhaMDI. * ahIM zrI sumati che. 2 8 (2) saMrakSaNa viNa nAtha cho, dravya vinA dhanavaMta che. janajI kartApadadhicchiA vinA, saMta ajeya anaMta ho. chanacha. zrIsupAsa ANaMdameM. 9 (3) nitya niravayava valI eka akriyapaNe, sarvagata te sAmAnya bhAve bhaNe tehathI itara sAvayava vizeSatA, vyaktibheda paDe jehanI bhedatA 9 (4) zuddhapaNe paryAya, pravartana kArya mere | pravartana. e kartAdika pariNAma, te Atama dharma mere che te Atama che cetana cetana bhAva, kare samaveta mere che kare che sAdi anaMtIkAla, rahe nija khetamere che. ra0 che 5. caMdraprabhu mahArAjanA stavanamAM batAvela tadavyatirikta dravyanikSepAnuM svarUpa lakho. 9 6. aranAthajIna stavanamAM batAvelA apekSA, nimitta, upAdAna ane asAdhAraNa kAraNanuM svarUpa lakho. , dho. 5 6. (upadezaprasAda bhAga 5) (parIkSaka--zeTha kuMvarajI ANaMdajI) 1. samitinI cAra saddahaNanAM nAma ne svarUpa lakhe. 2. samaktinA cha sthAnanAM nAma ne tenuM svarUpa lakhe, 3. cethA vratanA pAMca atisAra samajI zakAya tevI rIte tenA svAmI koNa te sahIta lakho. 4. bAvIza abhakSya paikI calita rasanuM svarUpa lakhe. 5. caMda niyama zI rIte dhAravA te nAma sAthe lakho. 6. madhubiMdunuM dRSTAMta saMsAra sAthe ghaTAvo.' Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina . ke. he . 7. pratikramaNanA paryAyanAM nAma ne svarUpa lakho. 8. kumArapALa rAjAne pUrvabhava ne AgAmI bhara vRttAMta lakhe. 9. tIrthayAtrA karavAmAM pAMca kAraNa zI rIte lAgu paDI zake te ghaTAvI Ape. 10. nava niyANAnA nAma ne tenuM svarUpa lakho. 11. amUDha dRSTi nAmanA darzanAcAranuM svarUpa TUMkI dRSTAMta sAthe lakhe. 12. tapa ane atanuM svarUpa sAMsArika ne dhArmika apekSAe lakhe. 14. azubhadhyAnanA 63 prakAra paikI 10 prakAra : * * kAra 14. sopakramI ne nirUpakramI AyuSyanuM svarUpa lakhe ane nirUpamA AyuSyanA - svAmI jaNAvo. 15. azaraNuM lavinAnuM svarUpa ane te upara dRSTAMta TuMkamAM lakho. . (15) 2. a. * ( pa. triSaSThi zalAkA purUSa caritra parva 1-10). 1. a. mahAkAvyanAM lakSaNe lakho ane te A caritramAM ghaTA. - ba. zrI hemacaMdrasUrIe A caritrAtmaka graMthanI racatI karatAM je je viSayo saMbadhI vivecana karyuM hoya te saMkSepamAM lakho. * jainAcAryomAM zrI hemacaMdrasUrinA sthAna viSe je vicAra kye ya te dalIla pUrvaka samajAve, A graMthamAM dhyAna kheMce evI je bAbate tamane jaNAtI hoya tenuM , saMkSipa svarUpa lakhe. - (2) sAta kulakaranuM varNana la. ba bharata cakravartIe karelI prabhunI stuti tathA prabhue Apela dezanA e bannenuM TuMkamAM svarUpa lakho. (10) jamAlInuM caritra ane temane nihave gaNavAnAM kAraNo vicArapUrvaka lakho. mapatrIyAdhyayananuM prabhu mahAvIre kayA prasaMge vyAkhyAna karyuM te saMkSepamAM jaNa. . nIcenI hakIkato saMkSepamAM lakhe - . (a) purUSa siMhanI mAtApitA pratye bhakti; (ba) malli kumarIne cha rAjAo pratye che.dha. (ka) sanatakumAra cakrIe potAnA pUrva bhavamAM bhavelI bhAvanA. (Da) prasannacaMdranuM caritra (15) 6. nemInAtha, kR vAsudeva tathA baLabhadranAM caritronI paraspara tulanA karo. (10) 7. zrI kuMthunAtha te pI zrI abhinaMdana svAminI dezanAonuM vistArathI svarUpa lakho. mahAbaLakumAra maMtrIone vivAda vistArathI lakhe tathA temAM kayA kayA darzanano vicAra karavAmAM Avyo che te jaNAve. OM ba, " (10) Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra para * dhArmika parIkSAonA savAla patra, * che.pa nIprAkRta (parIkSaka . ra. paMDita bahecaradAsa jIvarAja ) ja. akArAMta ane gAkArAMtanA rUpamAM zuM phera che? dha vidhyartha ane AjJAthenA kriyApadanA rUpamAM zuM phera che? . I (-karavuM) ane pura (mU-thavuM) e baMne dhAtunA bhUtakALanAM badhA purUSanAM badhAM vacano lakhI 36 (3khavuM) dhAtuno bhaviSyakALa ane kriyAtIpatInAM badhAM rUpe lakhe. 6. soMda, 24, morache, je ame to koi. e rUmAM gujarAtI artha sAthe e mATe apavAda rUpe nIyama jaNAvo. jAkArAMta nAma ane jene cheDe zana hoya che evAM nAmanAM rUpe saMbaMdhI je vizeSatA jaNAtI hoya te lakhe. 5. karmaNIprayoga, bhAvaproga, ane prerakabhedamAM marachamAM Ave e dhAtunAM koI paNa kALanAM badhAM rUpa lakho. A 2. rAmu ( ra ) 6 ane 4 (viM) tenAM badhAM rUpa 9 be, vIsamI pATha lakhavAno graMtha lakhanArane zo hetu che? nIcenA pirAnuM prAkRta bhASAmAM TrAnsalezana kare: paramArtha. Agama jANanArA kada prarvadharA paNa patita thaelA sAMbhaLyA che, te A mananA pitApathI che. tethI bAgama jANanAranuM mana vaza rahe, ema samajavAmAM paNa bhUla che. Agamo vAMcatI veLAe temAM manane vaza karavAne saMbaMdhuM vaMcAto hoya to teve vakhata paNa A capaLa mana vAMcanArane anya sthAnaka leI jAya che. A manane sanI upamA ApI che. te mULa te vAMkA hoya che ane temAM je tene chaMche te te vizeSa vAMko thaI gati kare che. temaja A mana vAMku che. te sahaja cheka vastu para Take te Take che, paNa jo tene haTha karI ke vastu parathI khaseDI, eya evA zrI jInezvara bhagavAnama athavA bIjA koi viSayamAM joDavA mAMDI cho to te tyAM joDAtuM nathI. paNa sarSanI piTha vizeSa vakratA pakaDI anya viSamAM joDAya che. A gAthA manane vazamAM lAvavAnuM kaThaNapaNe jaNAvyuM che ane mane vazamAM AvatuM nathI, e kahevAmAM Ave che. nIcenI gAthAonI saMskRta chAyA karo ane teno vistArapUrvaka artha lakho ... , 5. kIvI / kugada lo lajjaipaDimAi jalaM (maI) uvaNe / movAhaNo ahiraM paMcaI kaDipaTTayamakajje / jaha sajjAmi nANI saMbasaMyaye udAyavika / vadhu jaLa samAna yAti che. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 zrI jaina zve. ke. helDa. sIsAyariyakameNa ya jaNa gihiAI sippasatthAI / najhaMti bahu vihAI nacakkhu mittANusariyAI // jo nicakAla tavasaMjamujjuo na vikarei sajjhAyaM / alasaMmuhasIlajaNaM na vitaM ThAvei sAhupA / che. koIpaNa ajANI gAthA lakhI tenuM vivecana karo. 2 strIvidyArthI parIkSA. avivAhita kanyA mATe. che. 1-5, rA. zaMkaralAla DAhyAbhAi ). (deva vaMdana sudhInAM sUtra, navaaMga pujAnA duhA.) (1) nisAhitya, viddhasaNa, AvAli, miugaha, buhANa, appaDihaya, moNe, sAmAyika e zabdonA artha lakho (2) kAusagnanA AgAra lakhe (3) traNa lokamAM zAzvatI janapratimAnI saMkhyA lakhe (4) zakastava ane siddhANaM buddhAyuM sUtra zuM sUcave che (5) zratastava (pukharavaradI) nI trIjI gAthA artha sahIta lakhe (6) prabhunA hadayanI pujAne duhe artha sAthe lakho (7) bhujAbaLe, dhvani, roSa, ratnatrayI, avicaLa, e zabdonA artha lakhe. jIva vicAranI ra5 gAthA.. (8) nIcenA cho kayA prakAranA che te lakhe acuta, gaLe, rasiMdA, usiMga, uMdara, jaLa, tIDa, kinnara, haritA. bhunAga 10 (ra) vigalakiya charone keTalI ane kaI kaI iMdriya hoya ? ane tevA chanA ceDAM nAma Ape (10) pratyeka vanaspatikAya, ane sAdhAraNa vanaspatikAyanA lakSaNamAM zuM taphAvata te jaNAve? - (11) caupaya ura parisakhA, bhaya parisaMAya thalayA tivihA. ge sampa naulapamuhA, badhaLyA te samANuM-e gAthAne artha lakho. (putrI zikSA) (12) nIcenA duhAne artha lakho ? vidyArUpI dhana taNuM, ati Azcarya jaNAya; - kharacyA vinA khUTI paDe, vadhe jema vaparAya. 2 (13) je strIo parapurUSa sAthe mazakarInI vAta kare che tene zuM nukazAna thAya che. - te draSTAMta ApI samajAve (14) bAlyAvasthAnA dharmanuM sAmAnya rIte varNana karo Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika parIkSAonA savAla patra. (15) DAhIgavarI, pitAnI sAsu, sasarA ane pati sAthe zI rIte vartatI hatI? - te mAM lakhe, ane te uparathI ApaNe zuM bodha levAne te jaNAve? 8 che. 2-(5. vakIla mehanalAla dalIcaMda dezAI. B. A, LL, B.) avivAhIta kanyA, 1. jIva ane ajIvamAM bheda zuM che? nIcenA chava ke achavuM che te kAraNa ApI ja . yeLa, kAgaLa, baTATA, kaMthavA, sIsApena, ane pirA, 2nIcenA savAlonA javAba Apo. (1) pRthvIkAya kema ajIva nahi ? (2) jIvanA bheda kayA kayA? (3) Amava ane baMdhamAM zuM bheda? (4) nirjarA kaI rIte thAya ? . tatva, samakita, sihajIva, bANa, nigoda ane anatakAya eTale zuM ? 4. nIcenA saMbaMdhamAM je jANatA he te temAM levAnA bedha sahita TuMkamAM lakho. kezA gaNikA, caMDakauzika tApasa, ane karagaDa muni. 15 samakitanA pAMca lakSaNanAM nAma ane te darekanA artha lakhe. 6. kAraka samyakatva ane dIpaka samyakatva, pathamika samyakatva ane kSApa- . mika samyakatva, ane siddha prabhAvaka, ane siddha AtmAmAM pharaka zuM?. 7. nIcenA maraNa pAmI kyAM gayA? - zrI mahAvIra svAmI, udAyI rAjA, arjuna mALI, jamAlI, zreNirAjA. 8. hitazikSA batrIzImAMthI koI paNa cha kaDI laI tenA artha samajAve. che. 1-(parIkSaka rA.nyAlacaMda lakSmIcaMdasanI bI. e. ela. ela. bI.) kanyAo tathA sIo mATe viSaya-(be pratikramaNa artha sAthe, jIvavicAra prakaraNane sAra, dha, mAna, mAyA ane - lobhanI sajhA tathA be gahulI.) 1. nIcenAM padonA artha lakho. tathA te kayA kyA sUtrAmAM Ave che te batAve. (1) caMde nimmalayarA, AIesa ahiya payAsayarA. (2) paMcamahavaya dhArA, aThArasa sahassa sIlaMga dhArA. (3) apAra saMsAra samuda pAraM, pattA sivaM dituM suI sAruM, (4) khAmemi savya jIve, sarve jIvA khamaMtu me. (5) sarva duritaighanAzana karAya sarvAzivapazamanAya. () jIvahiMsA viralalaharI saMgamA gAhada. () jo nAmagahaNe pAvapabadhA vilaya jAti, (8) samRdidi samAhi garANuM Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 zrI jaina che. kaM. haoNlDa. | (9) iccAI mahA saIo jayati akalaMka sIlakaliAe. (10) dujaya bhayaNa bANa mumamUraNa, 2. pratikramaNu karatI vakhate purUSa je je sUtro bole che tene badale bIjA judA kayA kayA sUtra strIone bolavA paDe che te batAve. 3. "laghuzAMti ane "saMsAra dAvAnI " pahelI gAthA tathA "zakastava" ane "uvasagahara" nI chellI gAthA artha sAthe lakhe. 4. nIcenA chevone keTalI ane kaI kaI idri hoya che te batAve tathA temanA utkRSTa ane jadhanya zarIra pramANu AyuSya ane kArya sthiti batAvo. (1) mAkhI, (2) jaLa, (3) kIDI, (4) gAya, (5) zrI. 15 pa. nIcenAM padone artha vistArathI samajAve. (1) nAraya devAyano ceva, (2) vigalesa isara agreva, (3) sAI aNutA tesI. 12 1. zrI udaya ratnajIe (a) krodhane zenI sAthe sarakhAvela che? (ba) mAna temaja bhathI kone kone nukasAna thayAnA dAkhalA Apela che? (8) mukti purI jAvAne kayo zuddha mArga batAvela che? te samajAvo. . "zIyala saluNI cuMdaDI' ane "bahenI rAMcaratA re saMsAramAM" e baMne gaDhulInI trIjI gAthA artha sAthe lakhe. 11 che. 2-(rA. caMdulAla gokaLadAsa jhaverI) 1, (a) "uvasaggahara" ratavana, (ba) vaMdItA sutranI 38 ne 38 mI gAthAo. (ka) "zuavaMdiayassA" thI zarU thatI achata stavananI 30, 31 mI gAthAo. () "hartini " thI zarU thatI kalyANa maMdira stotranI 8 mI gAthA tathA temanA samajaNa sAthe artha lakhe. 3 0 2. nIcenA zabdone bhAvArtha lakhe. bhIma-kharavaNa-ulUriya,-mukhya suhaNa, kauzikazizu-avamukha-pArthiva nipasya vasati-oliyA-bahuso. 3. nIcenA zabdomAM zuM phera che te samajAvo. upabhoga-paribhoga; carma-carima; aticAra-vyaticAra; Iccha-icchAmi; vadi6-vaMdituM; Amoda-pramoda. 12 4. "phakta mukha pATha karI ghaNuM ( artha ane hetu vinAnuM) jJAna saMpAdana karavuM" e kema pasaMda karavA joga nathI te thoDA kAraNe ane dAkhalA laI samajAvo. 12 che. "paMcAcArane lagatA duSaNe" kukamAM lakhe. 6. zrata devatA ane kSetra devatAnI stutie lakhA ane tenA hetuo samajAve. 13 che. niyama dhAranArane levAnA paccakhANanI gAthA lakhe. athavA vaMdathI upajatA cha guNanuM varNana kare. voTa-daza pArka svacchatAnA rAkhyA che. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika parIkSAonA savAla pa. *.* * * * mArka. che. 3-(parIkSaka zeTha kuMvarajI ANaMdajI.) navatarava. - 1. puNyatatva ne pApatatva baMnemAM gaNelA bheda kayA che? ajIva tatvamAM ApelI jinI navagutta e gAthAne samajI zakAya " tevo artha lakho. 3. cAra prakAranA baMdha daSTAMta sAthe samajAvo. 4. mokSa tatvamAM ApelI liMd gutha e gAthAne artha lakho. traNa bhASya, 5. traNa prakAranI avasthAnA nAma ane te kyAre kayAre bhAvavI te vistArathI lakhe. 6. traNa prakAranA gurUvaMdanamAM hAla kAyama karIe chIe. te vaMdana samAveza zemAM thAya che? 7. kaDAha vigayanA nIlIyAtAM nAma sAthe samajAvo. 8 ekAsaNuM karatAM AMbelamAM kayA kayA AcAra vadhAre che te artha sAthe lo. 6 upadeza prAsAda bhAga 1 lo. 9. cAra prakAranI sahaNanA nAma ne samajutI lakho. 10. samakitanA cha sthAnanA nAma ne samajutI lakho. 11. dharmarAga e zene bheda che? tenA para konuM daSTAMta che? te daSTAMta TuMkAmAM lakhe. 12. samakitanA cothA bhUSaNanuM nAma ane tene aMge samajI zakAya tevuM vivaraNa lakhe. tenA para kathA konI che? stavane 6 mAMthI. . 13. jabalage samakita nikuM-e stavananI trIjI gAthAne artha lakho, 14. doDatAM deDatAM paMtha kapAya te-tenI bIjI gAthAne artha lakhe. * 15 tAra he tAra prabhu muja sevakabhaNuM-tenI cothI gAthAne artha lakhe. cha stavanane badale jeNe samakitanA 67 belanI sajhAya karI hoya tene 1. traNa zuddhivALI DhALane artha lakho. 5. pAMca lakSaNanA nAma ne tenA TuMkI vyAkhyA sAthe artha lakhe. 10 che. 4-15rIkSaka rA. manasukhalAla vi. kiracaMda mahetA-morabI) ' (1) nicenI gAthAone artha samajAve tathA tenI puSTimAM jenAM jANatAM he tenA be traNa caritro lakho - (a) mayaNa pavaNaNa jaI tArisAvi surasela nicalA caliyA, tA pakapaNa sarisANa Ithara sattANu kA hatA? ( zi. . mAM. pAnuM 77 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zve. kaeN, hera0. - (ba) ne kAmiNe sacce pasiddhameya jaNassa salassI tiththara sAmipamuhAdatta vi hu ta7 khalu hujA che (zi. u. mA. pAnu papa). athavA aMjanA, dripadI, suMdarI ane kalAvatInAM caritro lakhe. 16 (2) zilopadezamAlAmAM purUSane zilane upadeza karatAM strI jAtine nibhaMchI tenA avaguNa gAyA che, te kartApurUSane zuM strI jAti prati deSabhAva che ke kAMI hetu vizeSe ema karyuM che? (3) jai te kAhisi bhAva jAjA dacchasi nArio vAyAI duva hase asthi aA bhavisyasi che (zi. u. mA. pAnuM 404) Ane artha samajAve. (4) (a) mAMdAnI mAvajata para eka TuMka nibaMdha lakho. (ba) bALakonAM akasmAta jakhama, AmaNa, AMkha AvavI ane zarIre na vadhavuM e mATe zuM IlAja karazo? (5) baccAMo upara pyAra sAthe repha rAkho, temane kayAre mAravuM? temAMthI koIne - pakSa na karavo ane nizALe mukyA sivAya gharamAM mAbApa paNa puSkaLa jJAna ApI zake e para vivecana kare. (2) guNasthAna ane AgamasAra, (6) nicenI bAbatanI vyAkhyA, prakAra ane vivecana Ape. (a) virati (ba) bhAvanA (ka) ta5 (Da) samyakatva (u) dhyAna (7) "sammadi vihuNA kayA vimukha na pAvaMti." A barAbara che? samajAvo. 3 (8) paryAya eTale zuM? enA be prakAre cha cha bheda kahyA che te kyA kayA? 6 (9) cha dravyanA sAmAnya ane vizeSa guNa kayA kayA? vivecana sAthe jaNAve. 10 (10) A AgamasArAdi badhuM vAMcavuM, bhaNavuM, vicAravuM, parIkSA ApavI, pAsa thavuM e badhuM zA mATe? tene aMtima hetu zuM? tamArA dhyAnamAM che ? 4 (11) nicenI bAbatamAM zuM paramArtha tamane lAge che? samajAvo. (1) "keTalAka che AjJA pALI zakatA nathI, paNa manamAM dharma sAcI che ema jANe che, e paNa paraMparAe mukti pAmavAnuM kAraNa che." 5 pra. 2. ciM. pAnuM 80 (2) "te prabhuno prabhAva evo che, ke cAre dizAe loka prabhune jue che. prabhunI pu temane tejarUpa bhAmaMDaLa zobhe " che. 2. hiM, paNa 16 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika parIkSAonA savAla pa. 15 dhau. 5 a-(parIkSa: 5 5526 // 12 ) 1. tatvArtha sUtranA dareka adhyAyamAMthI koI paNa eka sUtranI vistAra sahIta vyAcyA samo. nIcenA lokane artha lakho - vyomnIndaM cikramiSenmerugiri pANinAcikampayiSat / gatyAnilaM jigISecarama samudraM pipAsecca / khadyotaka prabhAbhiH so'bhibubhUSecca bhAskaraM mohaat| yo'ti mahAgrandhArtha jinavacanaM saMjighRkSeta // ekamapi tu jinavacanAdyasmAnirvAhaka padaM bhavati / zrUyante cAnantAH sAmAyikamAtrapadasiddhAH / / tasmAttatmAmANyAta samAsato vyAsatazca jinavacanam / zreya iti nirvicAraM grAhya dhArya ca vAcyaM ca // na bhavati dharmaH zrotuH sarvasyaikAntato hitazravaNAt / bruvato'nugrahabuddhayA vatkustvekAntato bhavati // zramamavicintyAtmagataM tasmAcchreyaH sadopadeSTavyam / AtmAnaM ca paraM ca hi hitopadeSTAnugRhNati // narteca mokSamArgAddhitopadezo'stijagati kRtsne'smin / tasmAtparamimameveti mokSamArga pravakSyAmi // nIcenA sUtrano artha lakhe: zrutaMmati pUrva dvayaneka dvAdaza bhedam [va] kRmipipIlikA bhramara manuSyAdI nAme kaika dvAni [ka] sarvasya [ Da ] AryAmlizazca [i ] tatazcanirjarA [ pha] pUrvaprayogAdasaGga tvAdvandhacchedA ttathAgati pariNAmAzca tadvatiH [ jI] caturbhAgazepaNAm 4 anaMta nAtha bhagavAnanA stavanamAMthI trIjI gAthA, pAMcamI gAthA ane pahelI gAthAno vigatavAra artha lakho. , , zAMtinAthanA stavanamAMthI pahelI ane chelI bebe gAthA mukI bAkInI gAthAne artha lo. tatvArtha ane AnaMdadhana covIsIne abhyAsa karavAthI tame zuM samajyAM e mATe sAre nibaMdha lakho. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 1. nIcenAM avataraNAnu` spaSTIkaraNa karA. 2. zrI jaina ve, kA. heralDa, dhA. 5. -( 5, rA. gAkuladAsa nAnajIbhAI gAMdhI. ) praznapatra. tra zrAvakane savA vizvA (vasA) nI yA Aya. .. maiM " pramAdavaDeja hiMsA lAge che. * t. 10. bhAvIbhAva anyathA thatA nathI. nIcenA zabdone bhAvAtha lakhA. bhAvadIpa, utsarga, kalyANuka, kevalajJAna, samavasaraNa, niyANuM, pratikramaN, cAritrAcAra 4. tapasyAnuM svarUpa TUMkAmAM lakhA pu. - vasurAjA, udAyI, aMbikA, kUrmAputra ane kapilanA caritramAMthI je sAra-upadeza nIkaLatA hoya te samajAve. lephsA viSe jANutA hai| tA samajAvA. {. nizcaya ate vyavahArathI bAra vratanuM svarUpa lakhA. 7. sAmAyika eTale zuM ? sAmAyika ane pratikramaNanA sabaMdha batAve. <. rAtribhAjana ane vikathA pramAdanAM tyAga karavAthI je lAbho thatA hoya te sakAraNu lakhA. dipotsavI sudhI je jANavAmAM hoya te lakhA. upadeza prAsAda eTale zuM ? tenI racanA karanAranuM jIvanavRttAMta jeTaluM jANatA teTaluM lakhA. 44 baMdhuo ! amAre mATe zuM karazeA?" lekhikA-gaM. sva. maganabahena mANekacaMda yr 10 10 10 R 10 10 10 10 10 je eka mAtAnA peTathI utpanna thayelAM hoya, yA geramAna mAnA be bhAi hAya tene jagatamAM bhASa mhena kahe che, athavA teA kAkA mAmAnA cheAkarAone paNa badhuja kahevAmAM Ave che. tethI paNa AgaLa cAlatAM jenI sAthe paricaya hoya tene paNa baMdhu bhAvathI gaNavAmAM Ave che. vaLI purUSoe peAtAthI nhAnI strIone bhaganI tulya gaNavI eja pramANe strIe sannArIe paNa peAtAnA pati sivAya sarvane, nhAnA te bhAtasamAna temaja mATAne pitatulya gaNavA A pramANe paraspara karaja che ane A krUraja Apa sarve maYenuM dhyAna kheMcI tamArI bahenA pratyenI tene aMge te uparaja bhAi mhenanA sneha sAthe saMbaMdha dharAvatI karaje mI e e" he merAu chuM. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhuo ! amAre mATe zuM karaze? 17. A lekhikAna udeza e che ke je je hene Aje strI samAjanA hitArthe kArya karI rahI che, temanI AkhI jainakAma balka hiMdu, pArasI, musalamAna athavA koI paNa samAjanI sAthe baMdhu-premanI umio vadhAre ne vadhAre vegamAM vadhe, temanI umeda ane sapravRttimAM anya savikAo joDAya ane temanI sahAyatAthI pitAnI jAtinI unnati thAya. A lekhamAM te huM jaina samAjane vizeSatAthI saMbodhIne lakhIza. mArA jaina baMdhuo! tame Aje keTalAye varSathI Thera Thera sadAvate, dharmazALAo, musApharakhAnAo, davAkhAnAo, vidyArthIgRho vagere paNa ghaNI rIte paise kharacI tamArI samAjane sukhI banAvI rahyA che, te eka apekSAthI mAnanIya che. Ano upaga strIo ajJAnamAM rahelI hevAthI purUja prAdhAnyapaNe le che. have huM eka savAla Apane karIza ke saMsAra jIvana sukhI karavAmAM strIono hisso nathI? avazya che ja ema tamAre kabula karavuM paDaze, te te bahene mATe tame zuM karyuM che? je kaMI tame karyuM hoya temAM strIone ajJAna avasthAmAM rAkhelI hovAthI teo bhAga laI zakatI nathI athavA tame je lai zako te ghaNAja ochA pramANamAM, tema chatAM svataMtra rUpe teone mATe kaMI paNa karavA khAmI ho evuM mahArI najare kaMI paNa kAma AdarzarUpa dekhAtuM nathI. baMdhuo ! tame tamAro svArtha sAdhavAmAM cukyA nathI, cukaze nahi ane cukatA nathI. ane tema karavAmAM amone kaMI adekhAI nathI. visArI mUkavI eto have cAle tema nathI. zuM eka AMkhe joze? tema thaze te bIjA aMgane pakSAghAta lAgaze, paNa be AMkhathI samAnavRttithI cAlazo to samAjanI unnati sahejamAM thaI jaze. jyAM tyAM strIone temanI ajJAnatAne mATe vaDo che, temane dhutakArI che, temanI kadara tamArA hRdayamAM vasatI nathI, temane deza paradezamAM potAnI IcchA pramANe jaI pitAnuM kalyANa karavAno haka nathI evuM mAnIne te pramANe Acaro che. A saghaLuM temanI saktine hAsya karavA jevuM nahi. te bIjuM zuM che? je tamAre sAMsArika ane dhArmika kAryo uttama prakAre karavAM hoya, yA calAvavA heya, dezanI ne svajAtinI unnati karavI hAya, pitAnuM gRha svarga tulya banAvavuM heya, bI. e., ema. e. vigere padavIdhArI baMdhuonA kAryamAM salAhakArIo banAvavI hoya te mahArAM nIcenAM vAkayone dhyAnamAM laI amAre mATe kaMIka karaze, te amArI ane tamArI jAtinuM jIvana saphala thayeluM gaNAze. bhAIo! have amane amArA page ubhA rahevAnuM jora AvavA mAMDayuM che. hamArI bahenanI je mUrkha avasthA che. te dura karavAne ThekANe ThekANe AzramonI sthApanA kare, je je Azramo cAle che temane salAha ane tanamana dhanathI sahAya ApI cirasthAyI bane. strIone yegya keLavaNI ApavAmAM madada kare, te saMbaMdhI pustakone saMgraha karAve tathA lakhAve, strIpagI pustakAlaya ughADI strI keLavaNIne pracAra thAya te mATe saghaLI strIone maphata ghera beThAM vAMcavA mATe pustako maLe evI yojanAo ThAma ThAma karo, teo vidyAkaLA, vaidaka, bharata kAma, zIvaNa kAma, mAMdAnI mAvajata karavAnuM, temaja pAkazAstra; bALaka uchera ane strI cikItsA vigerene lagatuM nAnA prakAranuM jJAna meLavI Ape te AzA rahe che ke temanAmAM jJAnarUpI dI prakAzI nIkaLatAM samAjano opa kaMI judIja jAtane mohaka banaze. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zve. keM. heralDa. - patnizALAo upADavA, ane anAtha bAlikAzramane uttejana ApavA uparAMta khAsa karI vidhavA strIone pitAnuM vaidhavyajIvana jAti ane deza sevAmAM gALatAM zIkhavavA mATe eka maTha yA maMdiranI sthApanA karavAnI mahedI jarUra che. AvA maMdiramAM hemane pitAnI sthitine gya keLavaNuM ApavA sAthe ApaNI samAjamAM yoginIo-sAdhvIo, suzIla paMDitAo tathA strI upadezako ane davAkhAnAomAM khAsa rIte jarUranI sUyANIo tathA narse eTale mAvajata karanArI strIo upajAvI temanA abhAve samAjanI avanati thatI dUra karavAmAM Avaze. kulIna, paraMtu garIba patnio ane vidhavAone dravya, anna vigerenI sahAya ApavA mATe paNa ghaNI jarUra che. TuMkAmAM je je yojanAo ApaNuM gRhasaMsArane tathA Atma kalyANane sudhArI zake te sarve tajavI ane amalamAM mukavI evI baMdhuone mArI araja che. duniAmAM dareka jagyAe joze te Apa sarvene mAlUma paDaze ke eka ekanI sahAyatAthI kAryo thayAM jAya che ane dareka jaNanI pharaja che ke pitAthI bane teTalI eka bIjAnA kAryamAM sahAyatA karavI. have uparanI be traNa bAbate evI paNa che ke jene phaLadrupa karavAmAM athavA te tenAM bIje (Seeds) ropavAmAM tamArI bhaginIo paNa te kAryamAM madada ApavA joize; ane tema karavAmAM mArA jevI aneka taiyAra che ane thaze, mATe he mahArA jaina bAMdha! vIrapu! jAge ane vidhavAzrama ane kanyAzALAo ughADe ane tamArI oMnene dareka rIte vadhAre jJAna ane sugamatA maLe te mATe teja Aame athavA zALAonA vahivaTadAra tarIke anubhavI jJAnavRddha strI zikSako mUko. je A pramANe thaze toja strI keLavaNI rUpI vRkSa meTuM thaze ane bhaviSyamAM sArAM phaLa Avaze. AjakAla strI keLavaNI khAtAnI aneka phariyAdo sAMbhaLIe chIe te avazya karI tevAM khAtAomAM strI zikSako rAkhI sarva kArabhAra teonA hAthamAM soMpaze. hiMdamAM paisAdAra kuTuMbamAM rIo pitAne vakhata lagabhaga nakAmo ja gALe che ane tethI temanuM zarIra baLahIna ane jIvana utsAhahIna thaI jAya che. jyAre vilAyatamAM pAdarIone potapotAnA zaheranA vibhAgamAM madada karavAnuM kAma strIo navarAzanI vakhate kare che, teo ghera ghera jAya che, mAMdAnI mAvajata kare che, apaMga nirbaLa vRddha manuSyanI pAse besI vAto karI dhama pustaka vAMcI saMbhaLAvI temanI jIMdagIne saMtoSamaya banAve che. zokane viSaya che ke ApaNe ahiM tavaMgara ane garIba, bhaNelA ane abhaNa e manunI vacce koI saMbaMdha ja nathI ! ema zA mATe hevuM joIe? mahArI yojanA evI che ke je strIo nizALe na jaI zake, temane tyAM jaIne eTalA vibhAgamAMnI theDIka strIone ekaThI karIne hemane zikSaNa, jJAna, subodha bhaNelI strIoe ApavAM e karatAM temane bIjuM kayuM vadhAre sAruM kAma maLavAnuM? ghaNI kulIna paNa nirdhana vidhavAo ane strIene AvI rIte bharata guMthatAM ane zIvatAM zIkhavAya tathA bIjAM AjIvikAnA sAdhana prApta karAvAya to te madada paNa karI zakaze. ane Ama thAya to zrAvikAzramoe eka mahAna kArya AraLyuM ema niHsaMzaya mAnI zakAze. baMdhuo ! jeTa darajajo dakSiNa ke uttara hiMdusthAnI, garIba temaja jamAnAmAM rahenAra hovAM chatAM bIjI bahene mATe ghaNuM karI rahyAM che temaja tame paNa purUva zikSAnI Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeTha khetazI khIazI je. pI. nA jIvananI rUparekhA. unnati mATe ghaNAMe sAdhana meLavI rahyAM che. beDage, pAThazALAo, brahmacaryAzramo vagere have jotajotAmAM ughaDI zake che, te have koI vIra baMdhu ! pitAnI bahenonI unnati mATe jIvana ApI A paryuSaNa parva saphaLa karaze te eka Adarza kArya karyA jevuM thaze. Aje paryuSaNa parva daravarSe karatAM karatAM, vakhANe upadezo sAMbhaLatAM sAMbhaLatAM, amArA kAne baherA thaI gayA, keTalAMka bhIDathI kaMTALI ghera beThAM, keTalAMkone kalpasUtra sAMbhaLI dharmazraddhAmAM kalpanAo uThavA lAgI, ne tenuM mahatva ghaTADayuM. A pramANe have lokonI pravRtti badalAvA lAgI che; te ApaNane have deza kALane anusaratAM sAdhano meLavavAnI jarUra che, ane teja lokone game che. vaLI tenI yojanAmAM mana rame che. AvA avasaramAM amArA sAdhu mahArAje jema beDIMge ughADavAnA prayAso kare che, temaja Azramo kanyAzALAo, bAlikAmo, patnizALAo khelavA temaja zikSikAo upadezIkAo taiyAra karavA prayAso kare te bannenI unnati sAthe thaze ane saMsAra sukharUpa nivaDaze. aMtima evI ja AzA che ke hArA vicAre para kaMI vicAra karaze ane baheno mATe thaDe samaya arpaNa karaze. | neTa-A lekha paryuSaNa samaye tenA aMka mATe prApta thayo hato. lekhikA muMbaI tAradevapara AvelA zrAvikAzramanA sthApaka ane vyavasthApaka che. ' taMtrI. Bka leeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeEEEEEEEEEEEEReteteeeee EEEEEE zrImAn zeTha khetazI khIazI je. pI. nA. jIvananI ruparekhA. 3;99989999999999999999999999999 rU999 99999 saMvata 1811 mAM zrI kaccha sutharImAM zeTha khetazIbhAIne janma zAha bIazI . karamaNane tyAM thayo. emanI mAtAnuM nAma gaMgAbAI hatuM. temaNe nava putra ane eka putrIne ! janma ApyuM. temAM khetazIbhAIne AThamA tarIke kahI zakAya. hAla khetazIbhAinA vaDIla badhu sAbhAI kacchamAM rahe che ane laghu badhu hemarAjabhAI muMbaImAM rahe che. e sivAyanA sarve A nAzavaMta jagatano tyAga karI gayA che, chatAM ladhAbhAI ane zajapArabhAI pitAnI pAchaLa saMtati mukatA gayA che. khetazIbhAinuM prathama lagna saMvata 1932 mAM thayuM ane bIjuM lagna saMvata 1937 mAM thayuM. prathamanAM patnInuM nAma vejabAI hatuM ane bIjAM patnI vIrabAI nAme hAla vidyamAna che. teo ghaNuja dharmI ane puNyavAna che. A daMpatIne gRhavAsa ghaNe sukharUpa ane zAMtimaya nivaDe che. saMvata 1948 mAM khetazI zeThane tyAM eka putraratnane janma thayo. tenuM hIrajI nAma pADayuM ane hIrachamAM hIra dekhAyuM eTale zojipAra khetazInI . ne badale hIrajI khetazI nI kuM. te ja sAlamAM cAlu thaI, ke je dinapratidina dhanamAM, AbarUmAM ane AMTamAM AgaLa vadhatI gaI. hIrajI zeTha buddhimAna che, vinayI che, pitRbhakta che. pite navIna vAtAvaraNamAM ucharelA che. pAzcAtya bhASAnuM sAruM jJAna dharAve che ane pitAnA tIrtha samAna mAtA pitAnI AjJA sArI rIte pALe che. hIrajI khetazInI kAM. no tamAma vahIvaTa pitAnA pitAnA chatra nIce rahIne teo calAve che ane pitAnI vayanA aneka Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 zrI jaina zve. kA. heralDa, khAnadAna mitrA sAthe vidyA vineAda karavA sAthe vyApAramAM puratuM dhyAna Ape che. bhaviSyamAM hIrajIbhAi jJAti, kAma ane dezane ujvaLa karavAne pAtAthI banatuM karaze ema atyAre dareka rItasara AzA rAkhe che. khetazI zeTha pAte bALA klinA che paNa dhaMdhAne aMge ati nipuNatA dharAve che. temanAmAM utsAha, hiMmata, dhairyuM ane sAhasIkatA eTalI badhI pramANamAM che ke je jotAM te jema sAdhana vagaranA hiMdusthAnamAM janmelA che tema je yuropa ke amerIkAmAM janmyA hAta tA Aje tee AkhI pRthvIne cakIta karI zakata esa sukSma dRSTie jonArane sahaja dekhAi Ave. jema raNabhUmimAM kASTha zUravIra cAddA jyAre hAthamAM talavAra grahI zatru sAthe laDe che tyAre te kALe zuM thaze tenA kiMcit pazu khyAla karatA nathI, tevIja rIte jyAre kAlAbAmAM khetazI zeTha jAya che tyAre hariphAne evA teA hAve che ke te paNa manamAM temanI stuti karyAM vagara rahI zakatA nathI. gujarAta, kAThIAvADa, khAnadeza, varADa, karNATaka ane khaMgALa vagere dezonA aneka zaherAmAM temanI peDhIe cAle che ane pUra josamAM vyApAra kare che. kacchI dazA ozavALa jaina jJAtimAM temanA samAna vyApArI kuneha dharAvanAra bIjo eka paNa nathI ema AkhI jJAti ekI avAje kabula kare che, eTaluMja nahi paNa temanA prasaMgamAM AvanAra dareka buddhimAna manuSya paNa emaja kahI zake che. teo pAzcAtya keLavaNImAM pachAta chatAM vyApAra sabadhamAM eTaluM badhuM jJAna dharAve che ke je jJAna grejyueTAte herata pamADe che--byApArI nAnamAM te ema. e. gaNAya che. rUnA vyApArIomAM temanI AMTa bahuja vakhaNAya che. zrImAn zeThe rAmanArAyaNa, sara ibrAhIma tathA sara sAsuna sAheba jevA temanA aneka mitrA che. inDIA benka, nyu sToka ekasaceinja, kheAe kATana ekasaceinja ane sek DIpeAjhITa vagere dhIkatA khAtAomAM teo DIrekaTarazIpa maLavI zakayA che. khetazIbhAimAM dayA mUrtti Mmata che kAraNa ke du:khIAne dekhIne temanuM hRdaya Ardra banI jAya che. te tA emaja mAne che keH-- dhyA dhakA mULa haya, pApa mULa abhimAna; tulazI mA na chAMDIe, jaba laga dhaTameM prANu. - potAnA prANa samAna paranA prANa samajI parane sukha ApavAne hu MmezAM tatpara rahevuM e dareka manuSyanuM parama kartAvyu che' ema teoe aneka prasagAe anekavAra kahyuM che. eTaluMja nahi paNa " navIna yuganA vicArazIla navayuvakAne mArI sakhAvatA bahu mulyavatI bhale na samajAya paNa anna, vastra ane jaLa vagara prANu tajatA mAnavAtmAone te te avazya gamazeja ane temane game eja mArA hRdayanI parama bhAvanA che. vartamAna kALanA vidyAne mane mAna Ape ke nahi tenI mane darakAra nathI paNa duSkALamAM dhAsa ane pANI vagara je gAyA, baLado ane pazu pakSio lAkhAnI sakhyAmAM maraNane zaraNa thAya che teone zvAsa ane pANI ApatI vakhate teonA hRdayamAM jo zAnti vaLe ane te jo emaja kahe ke H amArA jIvatara uparaja dezanI AbAdI ane unnatinA AdhAra che' teA mAre vartamAna patrAnA sarTIphIkeTanI jarUra nathI. A temanI dRDha mAnyatA che ane tethI teonA dAnanA pravAha vizeSa duSkALa pIDita AtmAone sahAyatA ApavA tarapha valyeA che. ekaMdara rIte teo dRDha vicAranA che, pAtAnuM dhAreluM kare tevA svabhAvanA che ane munirAjonAM vacanA para pUrNa zraddhA rAkhanArA che. kASTha pazu zubha kArya karavuM hoya Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeTha khetazI khIzI je. pI. nA jIvananI rUparekhA. 21 VVUUUUU * * * * * tyAre teo munivarganI sammati le che ane temanI sammati meLavyA pachI teo zubha kAryanI zarUAta kare che, arthAta teo devagurUnA pUrNa bhakta che. temane guptadAna ApavuM game che ane aneka prasaMge teo tema kare che; chatAM jAhera kAryomAM paNa aneka vakhata temane kayane suvyaya karavAno prasaMga Avelo che ane te nIce pramANe che. saMvata 1855 thI 1972 sudhI kaccha kAThIAvADa ane gujarAtamAM duSkALanA prasaMge lagabhaga rUA. 3,00,000) temaNe anna vastra mATe aryA che. e sivAya derAsarAnA jIrNoddhAramAM rUA. 1,00,000), dharmazALAonA bAMdhakAmamAM rUA. 25,000), jIvadayAmAM rU. 25,000), pAlItANunI honArata vakhate chAparAMonA bAMdhakAmamAM rUA. 15,000), lIMbaDImAM upadhAnanI be vakhatanI kriyA prasaMge rUA. 24,000), pAlItANAnA saMdha vakhate rU. 1,20,000), ujamaNumAM rUA. 80,000), kaccha sutharImAM samagra jJAtine pitAne AMgaNe AmaMtrI temanA darzanathI pAvana thavAne karelA ujamaNAmAM rUA. 82,000), pitAnA taraphathI phula nahi to phulanI pAMkhaDI apavI evI bhAvanAthI karelI sAta vAsaNanI lANuM (prabhAvanA) mAM rUA. 80,000), pAlItANAnI borDIgamAM rUA. 50,000), bIjI beDage, bALAzrama ane anAthAzramamAM rUA. 30,000) ane bhinna bhinna sthaLe pAThazALAo, zrAvikAzALAo ane kanyAzALAo nimitte rU. 25,000) teoe appa che. e sivAya pAlItANuM pAse AvelA eka gAmamAM temaNe hospITAlanuM makAna baMdhAvI ApyuM che ane kaccha sutharImAM temaNe eka davAkhAnA sArU majabuta makAna baMdhAvIne cAlu karyuM che, jene vArSika kharca rUA. 2,500) che. hAlAramAM AvelA dabAzaMga pragaNumAM temanA taraphathI aneka pAThazALAo cAle che, tene vArSika kharca rU. 2,500) thAya che. e uparAMta temanI sAMprata sakhAvata kacchI dazA ozavALa jaina jJAtine karaja mukta karavAnI mazahura che; temAM temaNe rU. 76,000) nI nAdara rakama umedathI apI che ane jJAtie ApelA mAnapatranA meLAvaDAmAM rUA. 1,01,001) nirAzrIta varga mATe tathA re. 25,000) judA judA keLavaNInAM khAtAo mATe apI temaNe potAnA jIvatarane kRtakRtya karyuM che. emanI sakhAvatone aDapheTe rU. 11,98,000) agIAra lAkha aDasaTha hajArano aMkAya che ane temAM gupta dAnanI gaNanA to thaI zakatI ja nathI. jo ke uparokta A sakhAvatemAM temanA baMdhu hemarAjabhAi tathA zejapArabhAInA suputraratna vasanajIbhAI tathA zivajIbhAIe paNa keTaloka phALo Ape che ke jenI noMdha vistAranA bhayathI atre lIdhI nathI. eTaluM ja nahi paNa temanA laghu baMdhu hemarAjabhAi khetasiMha zeThane pitA tulya samaje che ane temanI AjJA mAnya karavAmAM ja pitAnuM kalyANa mAne che temaja temanA suputra ratna zAmajIbhAI potAnA pitAne zobhAve evA sadaguNe dharAve che. ane zo japArabhAInA banne putra paNa eja rIte khetasiMha zeThanuM mAna vinaya pUrNa premathI sAcave che. A rIte jotAM khetasiMha zeThane kuTuMba taraphathI pUrNa saMtoSa che. temane sArAM sagAMo, vidvAna mitro ane aneka guNuM ja samAgama pUrva punyathI prApta thaye che, ane jethI karachI dazA ozavALa jaina jJAtimAM atyAre teo pUrNa bhAgyazALI, agresara lekhAya che ane jJAtie temane pramukha tarIke svIkAryA che. temane sarakAra taraphathI je. pI. nI padavI maLI che. aneka rajavADAomAM teo sArI lAgavaga dharAve che ane keTalAka rAjAo sAthe temane maitrIne sArA saMbaMdha che. ekaMdara rIte teo jJAtinA Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 zrI jaina ve. kA. heralDa. gresara che, vyApArIomAM meAkhare che, sarakAramAM sanmAna dharAve che ane kuTuMbamAM sukhI che. paNa ( parate du:khe du:khI che arthAt dayALu svabhAvanA hAvAthI aneka duHkhI AtmAone duHkha mukta karavAne teo yatna kare che.) khetasiMha zenA jIvanamAMthI zrImAtAne ghaNuMja samajavAnu che, temanI sAdI raheNIkaraNI A phezanebala .jamAnAmAM anekAne edha levA jevI che ane kevaLa khAnapAna te ArAmamAM sukha na mAnatAM parApakAranA kAmamAMja sAcuM sukha samAyeluM che ema teonu jIvana jagatane zIkhave che. have AkhI jaitakAmamAM parA pakArI ane udAra dilanA eka AgevAna tarIke pAtAnI kArakIrdimAM yazasvI umerA karaze evI bhAvanA dareka jaina rAkhe che. ( kacchI jainamitra parathI. ) zeTha rAmacaMdra jeThAbhAInuM jIvana. risepsana kramITInA ceramena zeTha rAmaya jeThAbhAinA janma mAMgarAla gAmamAM savata 1927 nA vaizAkha sudI 15 ne gurUvAranA rAja thayelA che, teo potAnI nAnI ummarathIja vinayAna vivekI temaja namratAvALA ane udyAgI havAthI lAkapriya hatA. vaLI peAte ALa vayamAM pAtAnA pitAzrInI sAthe sa. 1935 mAM kalakattAmAM AvI kAlejamAM rahI vidyA abhyAsa karI ati yazasvI thai tamAma kAryomAM te pAmyA che, ane aDhAra varSanI nAnI ummaramAM pAte dhI briTIza inDIA sTIma nevIgezana kaMpatInA vaDA mAranA klAla tarIkenA kAmakAjamAM joDAyA hatA ane mAhezapaNAthI te kAryamAM te saMpUrNa kuMtehamada nivaDayA che. eTaluMja nahIM paNa hAlamAM tee buddhizALI ane samayasUcaka hAi dareka kAmanI sAthe dhaNI sArI rIte agresara tarIke bhAga letA rahe che, te zrIgavaramenTa hAusanA dhaNuA kharA hrakA paNa bhogave che. AvA uMcA darajjAnuM sArUM mAna meLavyA chatAM paNa teo sAdA ane namra hoi darekanI sAthe maLatAvaDApaNuM rAkhe che. eja temanAM kharA sadguNu batAvI Ape che. pote byAvahArIka ane dhArmika keLavaNInA sArA anubhanna pustako vAMcavAnA zekha hovAthI meLavyeA che jenA pariNAme teo keLavaNI vadhArI nava yuvAne vidvAna banAvavAmAM tana mana ane dhanathI pAtAthI banatI sArI sahAya karavAne bhUlatA nathI ane vArasvAra peAtAnA amUlya vakhatanA tevA prasaMge bhAga ApavAne pUratA tatpara rahe che. dharma kAryaMmAM ghaNAja utsAhabharyAM AgaLa paDatA bhAga hara vakhata te letA AvyA che, AthI ame chevaTe icchIe chIe ke peAte peAtAnI jIndagIne AvAM sukRtyA karavAmAM ane peAtAnA dravyatA keLavaNI jevA uttama khAtAmAM sadupayeAga karI sAlya karaze. aphsAsa ! ke uttama AzA ApanAra A zeTha kalakattA pariSad khalAsa thaI tyAra pachI gheADA divasamAM Tuka mAMdagI bhogavI acAnaka gujarI gayA che. temanA AtmAne akhaMDa zAMti maLe ! Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 11 jaina zvetAmbara pariSad - saMkSipta vrata kalakattAmAM prajAkIya pariSad gata nAtAlanA divasomAM bharavAnuM nakkI thayuM hatuM ane temAM svarAjya vagere mahAna praznanI vATAghATa karavA mATe prabala AMdolanathI bhareluM vAtAvaraNa jovAmAM AvatuM hatuM, to tevA samayamAM tyAM asaMkhya jananI medinI jAme e saMpUrNa rIte saMbhavita hatuM. A samayano lAbha laI kalakattAmAM ApaNuM dhArmika pariSad bharavAthI ghaNo lAbha thAya tema che evuM tyAMnA AgevAnone jaNAvatAM temaNe te sUcanA ghaNu khuzIthI ane tAtkAlika tatparatAthI upADI lIdhI. A kAma eTaluM badhuM moTuM hovA chatAM eTalI badhI jhaDapathI ane TUMkI mudatamAM thayuM ke A pariSada bharAya che evA khabara tarIka paNa ame TheralDanA khAsa aMkamAM ApavAnI sthitimAM rahyA nahi, konphasanA ephisano sTApha kalakattA upaDI gayA, tyAM judI judI kamiTIo nIbhAI, AmaMtraNa patrikA taiyAra thaI. paNa pramukhanI cuMTaNI pakkI thaI zakI nahi. be cAra saMmAnya purUSo mATe karelo prayAsa na phAvyo eTale chevaTe muMbaImAM prasiddha vyApArI zeTha khetazI, khIazI J. P. ne AmaMtraNa thatAM temaNe hasta moDe ane dilojAnIthI pramukhapada svIkAryuM. A zeThanI TuMkI jIvana rekhA ame A pahelAM ApI che te parathI temanI zrImaMtAI, udAratA, ane hRdayanI dayA mAluma paDaze. hiMdanA judA judA bhAgomAM AmaMtraNa patrikA mokalatAM tene mAna ApI kema-premI sad gRhastho ane AgevAne ekaThA thayA ane beThakanA traNa divasa nAme 30 mI, 31 mI Disembara 1917 ane 1 lI jAnevArI 1918 mAMnA pahelA divase sanmAnakAriNuM sabhAnA pramukha tathA pariSaddanA pramukhanA bhASaNo thayA. - prathama livara tA, 20-12-17 sanmAnakAriNI sabhA (rIsepzana kamiTI) nA pramukha zrIyuta rAmacaMda jeThAbhAIe pitAnuM bhASaNa vAMcI saMbhaLAvyuM hatuM. netrAnaMdakari bhavodadhitarI zreyastaromajarI / zrImadharmamahAnareMdranagarivyApallatAdhUmari // haSotkarSazubhaprabhAvalahari raagdvissaaNjitvrii| mUrtiH zrIjinapuMgavasya bhavatu vaH zreyaskarI dehInAM // mAnyavara sasRha tathA suzIla bahena ! "zrIparama kRpALu paramAtmA zrI mahAvIra tIrthakara bhagavAnanAM vaMdanIya caraNakamalomAM paMcA praNAma karI, zrImAna zAsanaziromaNuM prAtaH smaraNIya zrIsudharmA svAmIne vinItabhAve vaMdana karI, zrImAna arihaMtasvAmie paNa pUjya gaNI prAlA tIrtharUpa zrI sakala saMdhane saprema AMtarabhAvapUrvaka namaskAra karI, atravirAchata sarva sahadharmI bhAIone, zrI Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zve. kA. heralDa. kalakattAnivAsI jainazvetAmbara sala saMdhanI AjJAnusAra, temanA AMtiraka AvakAra savinaya sAdara karatAM AraMbhamAMja vidita karavAnI mArI prathama raja che ke, te zrIsa- bataraphathI A rIte Apa sajjanAne mATe ApavAmAM AvatA AvakArane mATe huM te taraphathI nImAyalA heAvAthI temanA atyaMta AbhArI chuM, eTaluMja nahi paNa mArA pUrvokta sadbhAgye prApta thayelA A zubhASasarathI Apa sa. sahadharmIonAM darzananA lAbhe kRtA thayelA mAnu chuM. 24 mane pAtAne vizeSa jANItI mArI apUtA, tathA mArA dhAeka bAMdhaveAnI mArA karatAM vizeSa cAgyatA e baMne tarapha lakSa ApatAM mane pAtAne ja ema spaSTa drazyamAna thAya che ke, je mahatvapUrNa kArya mane soMpAyuM che tenA aAlabhAra jo khIjA ceAgya mAnyavara gRhasthapara mukavAmAM Avate teA mArUM dhAravuM che ke vizeSa ThIka thate, tema chatAM zrIsaMdhanI AjJA, sarvAMthA vaMdanIya ane zirAmAnya gaNI sadha taraphathI soMpelA kAOO mATe ughata thavAnI mArI pharaja che. ApaNA A prAyaH prativArSika kaeNnsaransanA anekAneka lAbha paikI prathama mahatvanA lAbha, deza dezAMtareAthI aneka prakAranI agavaDA tathA zrama veThI, drabyAdinA bhAga ApI, saharSe ATale aMtare padhAravAnI kRpA karanAra samasta A dezanA pUjanIya zrI saMdhanA darzananA che, ke jene zrI tIthakara paramAtmAe paNu mahApavitra kahelA che vaLI te lAbhanu vizeSa mahatva tA e che ke khuda bhagavAne paNa te kalyANakArI saUAne " nameA tIrthAsa kahI sIttama gaNyA che. A mahAna zrIso ApaNA saddabhAgyanA cege pAtAnA pratinidhi dvArA darzana ApavA ApaNA zaheramAM padhAryA che, eTaluMja nahi, paNu ApaNA upara adhika upakAra rUpe ApaNA sarva prakAranA abhyudayanA mahapraznonI vivecanA karavAnI paNa tasdI svIkArI che, te jotAM ApaNA uparanI temanI kRpA tarapha kAvAhakA jeTalI kRtanatA darzAve teTalI ochI che. " Apane suvidIta che ke je pradezamAM paramAtmAnI kRpAthI ApanuM Agamana thayuM che, te pradeza pazu dharma mAhAtmyanI bAbatamAM eche! agatyanA nathI. A deza taraph ApaNAmAM tIrthaMkara zrI mahAvIra paramAtmAnA janma kalyANuka Adi sarve kalyANaka thayA che. vaLI A zaheranA bhruNAja nikaTa sAnidhyavALA pavitra dhAma zrI sameta zikharajI ApaNA parama vaMdanIya caturviza tIrthaMkarA paikI vIjJa mahAprabhunI niaubhumI che. eTaluja nahi paNa zrIcampApurI, zrI pAvApurI Adi paMca tIrtha paNa nikaTamAM che. ApaNA mahAna pUjya labdhInA bhaMDAra zrIgAtama svAmI puNyu Aja deza tarapha janmyA hatA, teonI dIkSA bhUmI temaja nirvANu bhUmI pazu A baMgAla deza taraja hastI dharAve che. ApaNA jaina dharmanA sarvAMttama prasAraka mAnanIya zrImAna zreNiddha narezvara jevA mahA pratApI rAjya kartAenI nAnA prakAranI dharmAMhAraka lIlAonuM kendrasthAna A pradeza gaNAya che. AvAM zaheramAM Avelu' rAya badrIkAsajI mukIma bahAduranuM badhAvelu mahA ramaNIya te svarganA derA sarA sAthe vAda karanArUM zrIzItalanAthajInu prasAda paNa atre padhArelA gRhasthAnuM mana kaMi ochuM AkarSatuM nathI. eja pramANe rAjyakIya ane vyApArI dRSTie paNa lakattA kAMika vizeSa nahatvanuM sadbhAgya dharAve che. samasta bhAratavamAM A zahera prathama pa ktinu Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 mI jaina zvetAMbara pariSada. 25 hovA uparAMta tenA vyApArI saMbandha paNa lagabhaga AkhI duniyA sAthe nikaTa thayelA che. eTaluM ja nahi, paraMtu paramAtmAnI kRpAthI prApta thayelA prAkRtika saundaryanA pariNAme tenI zobhAmAM adhikAMze vRddhi thAya che. vizeSamAM baMgAla dezanI sarva prakAranI sAMsArIka dhArmika rAjakIya vyApArI e vigere aneka pragationuM kalakattA madhyasthala hovAthI tenI mahattA ane pratiSThA anya zahero karatAM kaI rIte utaratI nahIM ja kahI zakAya. A pramANe sarva rIte mahimApUrNa sthalamAM Apa sarva mahApuruSonA pavitra darzanano lAbha e amAre mana to suvarNa-sugandhanA alaukika saMga rUpe atyanta AnaMdavardhaka che. AvI rIte sarva Anandotsava ane mane lAsanA A zubhAvasaramAM harSanI umiomAM ucharatAM antaHkaraNonA atyaMtarathI skurAyamAna thatA AvakAra, svAbhAvika rIte ja pradarzananI dRSTie kAMIka apUrNa jaNAze, tema chatAM huM Apa sarvane eTaluM te nizcaya pUrvaka kahevAnuM sAhasa karIza ke amAro A satkAra game te hoya, to paNa amArA AMtarika premathI pUrNa hovAthI ApanA kRpAmaya anugraha mATe apAtra chatAM paNa pAtra mAnavAnI ApanI maherabAnInI amane purepurI pratIti che. baMdhuo! have ApaNe je karavAnuM che te viSayanuM avalokana prArambha kahIzuM. ApaNuM jainadharmanI bhUtapUrva prabhA ane pratiSThA samasta AryAvarta uparAMta ezIyA, yuropa vigere pRthvInA mahAna khar3AmAM sarvatra jANItI hatI. dharma siddhAMtane jANanAra mahAna AcAryo mahAtmAo tathA paMDito sthale sthale vihAra karI sadupadezadArA jaina dharmanI vijaya-patAkA sArI rIte viskurita rAkhatA hatA, eTaluM ja nahi, paraMtu mahA parAkramI rAjarAjezvaro paNa atyanta nazIla thaI A dharma pAlatA, TuMkamAM kahetAM eka samaya evo hato ke jyAre jainadharma siddhAMtane sarvamAnya mahimA deza dezAMtaramAM jAjyalamAna hatA, tathA anyadharmIo paNa te siddhAMta tarapha mAnanI bhAvanAthI mamatA dharAvatA. raoNma, grIsa, IglAMDa, kAnsa e vigere dezanA tatkAlIna vidvAnoe ApaNuM dharmanI prazaMsA karelI havAnAM daSTAMta Aje paNa teonA pratho dvArA ApaNe jANI zakIe chIe. paraMtu udayane sUrya, upara pramANe pUrNaze prakAzyA pachI, tenA astane samaya paNa, kAlanA prabhAve thavA lAgyo. nAnA prakAranA vigraha, durAgraha, matamatAMtara e vigere kAra ne lai, jaina mArganusArI prajA, saMkhyA ane mahimAnA saMbaMdhamAM kAMIka gaNatAnI avasthAmAM AvI paDI, sAthe sAthe dharma zikSaNanI zithilatA, karmanikapaNA tarapha durlakSa, sAmAjika durAvasthA, rAjyAzrayano abhAva, anya dhamaonA virodha e vigere aneka aNadhAryA ane bhayaMkara vinene lIdhe ApaNe dharma naSTaprAya thavA lAge. ApaNA dharmagraMtho, abhyAsako tathA AdhyApakone abhAve, durlabha thaI javA lAgyA; prabhAvaka AcAryo vigerenI khAmI jaNAvA lAgI ane dharmavRttio maMda ane nirbala thavA mAMDI. Aja ekAda saikAthI te duHkhamaya sthitinuM parivartana thaI, dharmano punarodaya thato nihAlavAne jenasamAja bhAgyazAlI thAya che, e paramAtmAnI pUrNattama kRpAnuM zubha cinha che. ApaNuM saubhAgye aMdhakAra bhareluM vAdala heja heja verAtu jAya che, ApaNuM daSTi sanmukha vizeSa ane vizeSa te verAtA vAdalamAMthI prabhA jovAnuM saddabhAgya ApaNane, dinapara dina, adhikAdhika pramANamAM prApta thatuM dIse che. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina . ke. heraMs. - A AnaMdamaya paristhitine mATe ApaNuM vartamAna rAjyakartAone ApaNe aneka AbhArI chIe. jo ke je rAjyAzraya dvArA ApaNA dharmanuM prAcIna kAlamAM je apUrva samarthana thatuM hatuM te rAjyAzrayane A kAlamAM abhAva che, to paNa dharma svAtaMtryanA rakSaNa nIce ApaNane bhUtakALamAM naDelAM aneka vidhAmAMthI ApaNo bacAva thayo che. balake ApaNane evI aneka sAdhana-saMpattio prApta thaI che ke jeno ApaNe gya pramANamAM upayoga karI, ApaNuM samAjanA uddhArArthe, tathA ApaNA dharmanA punaH prasAra mATe yatnazIla thaIe to je pratibhA Aja atyaMta dubala avasthAmAM joIe chIe, teja, thoDAM varSomAM tenI pUrva prabhAe pahecI, tethI paNa vizeSa lahalatI tejomaya dazAne prApta karavA samartha thaIzuM. je pramANe rAjyAzrayanA saMbaMdhamAM ApaNe nirvidhana thayA chIe teja pramANe anya dizAomAM paNa ApaNane vizeSa sAnukULatA prApta thaI che. dezavideza paryaTananA jalamArga ane bhUmArga adhikAMza anugamya thavA sAthe vyApAra rojagAranI vistRtatAne aMge jaina bAMdhavonAM paraspara milana darzana paNa sahajasAdhya thayAM che, je bInA parasparanI paricayavRddhi mATe ochI lAbhadAyaka nathI. bhUtakALamAM vakhato vakhata saMdhaparyaTanane kaSTarupa thayelA durAcArIonA vAsa paNa brITIza chatra nIce ghaNe aMze, naSTa prAyaH thayA che. dharma viSayaka iSTa zikSaNapraNAlInuM avalaMbana karavAmAM ADe AvatI muzkelIo dura thaI che. aMze aMze samagra samAja maMDalomAM dharma siddhAMtonAM yathArtha svarUpa jANavA samajavAnI abhilASA dinAradina tIvratara thatI jAya che. ApaNo mahilA samAja paNa pitAnA bhUtapUrva gaurava tarapha mamatA ane daDhaniSThA pradarzita karato jAya che. dhArmika raheNI, karaNI, e vigeremAM susaMskAra prApta thavA mAMDayA che. vAstavika rIte jotAM ApaNane dharmapracAra ane tenI abhivRddhi mATe je je anukUlatAnI jarUra che, te adhika nahi to egya aMze paNa prApta thavAne avasara AvI lAge che. evA A ISTa jamAnAmAM ApaNI jaina samAjanA utkarSa mATe bharAtAM saMmelane, ghaNAMja abhinaMdanIya ane kalyANakAraka che. upara pramANe, jaina dharmanI mahattA, tene prAcIna mahimA, vartamAna samayanI tenI manda avasthA, tenA punaroddhArane anukula saMga, tenA atyuttama siddhAMte samajavA jANa vAnI vartamAna jaina prajAnI utkaMThA, e vigerenuM sUma digdarzana karyA pachI, prathamataH e prazna upasthita thAya che ke, A sarvavidha sAnukulatAne lAbha kevI rIte ane kevA upAyo dvArA le. ane eja mahatapraznane nirNaya kare, e sarva saMdha-samAraMbhanuM prathama lakSya hovuM joIe, ApaNA sadbhAgye AjanA ApaNA mahA saMmelanamAM evA evA pratApazAlI, buddhimatta ane anubhavI agresara padhAryA che ke jeo pitAne soMpAyalA kartavyamAM atyaMta kuzala ane samadarzI hovAthI, teo pUrvokta mahatvazvane samAdhAnakAraka nirNaya jarUra lAvaze, eTale atre taddaviSayaka vizeSa kathana anAvazyaka che. paratu eka jenI tarIke mArI zI zI abhilASAo che, mArI dharmabhaginio tathA dharmabandha kevI uccattama avasthAe pahoMcelA joI huM rAjI thAuM ane mArA jene dharmanA pracAra mATe kaI kaI pragatio skurAyamAna thatI joI mArUM mana harakhAya, e jaNAvavAmAM huM Apa sAhebane samaya lau te te nirarthaka gayele na gaNavAnI kRpA karazo. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2che. 11 mI jana zvetAMbara pariSa. mArI manavAMchanAo ApanA manana-vicArane mATe raju karatA pahelAM, ApaNI jena samAjanI vartamAna paristhitinI AlocanA asthAne nahi gaNAya ema mAnI huM kahevAnI rajA laiza ke Ajano jamAno e vicitra che ke Agala kahyA pramANe jeTale aMze te anukula che, teTale ja aMze tenI pratikUlatA paNa ochI nathI. ApaNe pitAnA iSTa maMtavya pramANe vartavAnI svataMtratA je pramANamAM lAbhadAyaka che, teTalA ja pramANamAM nukazAnakAraka paNa che. sAdhana saMpattio jeTale aMze dharma pracArArthe lAbhadAyaka che teTaleja aMze bhayakAraka paNa che, sahajasAdhya paryaTana mArgane Azraya laI jaina naravIra vIracaMda rAghavajI gAMdhI, jevA mahAtmAoe jaina dharmanI vijayapatAkA amerikA jevA dura dezAvaromAM pravartAvI che, e jeTale aMze ApaNane abhimAna levA lAyaka che, teTale ja aMze kALajI rAkhavA jevI bInA e che ke videza-vihArI bAMdhe dhArmika raheNI kaheNIthI parIpakava thayA vinA pradeze paryaTana karaze te pitAnI paripakavatAnA abhAve pitAnuM bevA vizeSa bhaya raheze. A prakAranA viparIta jamAnAmAM ApaNI vartamAna avasthA karI che tene sTeja vicAra karatAM jaNAze ke mane pitAne sAthe gaNatAM ApaNAM ghaNuMeka bhAI bahene jaina dharmAbhimAnI levAnuM mamatva rAkhatAM hovA chatAM "jaina dharmAvalaMbI arthAta jena" eTale kANu e bhAgye ja samajatAM haze. ApaNuM dharma zAstromAM varNavyA pramANenuM zuddha vartana to mahAduSkara che, paNa te tarapha pUrNa jijJAsAnA abhAve ApaNuM ghaNuM ochuM jANIe chIe. Ama kahevAmAM huM koinI yogyatAnI TIkA karavAnI icchA rAkhuM chuM, ema Apa mAnaze nahi. mArI Apa sarvene eja prArthanA che ke pUrvokta kasoTI lakSamAM rAkhI sarvee pitapitA mATe nizcaya karI hovAne che ke je dharmane mATe ApaNe AgrahapUrvaka mamatA dharAvIe chIe te dharAvavA jeTalI yogyatA ApaNumAM che ke nahi, ane nathI to zuM zuM apUrNa che, e vAta eka vakhata aMtaHkaraNamAM daDha thayA pachI, ApaNuM saMkhyAbaMdha mahatvanA ane ApoApa nirNita thaze, eTaluM ja nahi, paNa samAjennati dharmavRddhi Adi ISTa abhilASAo paNa sahaja-sAdhya thaze. zraddhA, nirmoha, nivruvega, samadaSTi, ekAgratA, vAya, prabhAvanA, naya, samyakacAritra, maitrIbhAva, ItyAdi aneka prakAranA nAnAvidha sahaguNothI pUrNa vyaktibodhaja jainanuM bhUSaNa che. bAMdha! upara alparekhA ApaNane keTalI badhI mahatvatA Ape che, e jo ApaNe ApaNuM aMtaHkaraNamAM ghaTAvI zakIe te ApaNuM jIvana uccatama keTInuM thai ApaNA samAjanI vRddhi paNa satvara jovAne bhAgyazALI thaizuM. sAmAjIka parIsthiti tarapha lakSa ApatAM, paNa ApaNI nirAzA ochI nathI. samAnatinAM prAthamika mULatatvothI paNa hajI ApaNe ghaNe aMze pachAta chIe ema kahevAmAM khoTuM nahi gaNAya. ApaNI vyavahArika rItabhAta, rItarIvAja, raheNI karaNI, AcAra vicAra, saMsAra vyavahAra, e vigerenI bAbatamAM paNa sUkSmAvalokana karavuM upayogI thaze ema mAnI he jaNAvIza ke uparokta sarva dizAomAM ghaNAeka sudhArA, vyavasthA, ane pravRtti thavAnI jarUra ochI nathI. ApaNuM pathaka pRthaka vibhAgamAM, bhinna bhinna prAMtamAM, ane judI judI jJAtiomAM hajI ghaNAeka rItarivAjo, AcAra vicAra e vigere Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina . ke. here. parasparathI ghaNe aMze vibhakata jevA che. te sarvamAM samayAnusAra ane kuzaLatA pUrvaka, - evA sudhArA vadhArA thatA rahevA joIe ke dinapratidina te samadaSTa ane premavardhaka thatAM jAya, ke jene pariNAme kAle karIne samasta vibhAge ekaja mahAsamAjanA eka sarakhA " aMze dedIpyamAna thAya. A sudhArA vadhArAnI bAbatamAM ApaNe lakSamAM rAkhavuM jarUranuM - che ke ApaNAmAMnA keTalAka vibhAge, keTalIka bAbatamAM aMtima maryAdAthI paNa AgaLa vadhI gayA che, jyAre keTalAeka atizaya pAchaLa paDI gayelA che. saMdha-samAraMbhanuM | e kartavya che ke e pramANe AgaLa pAchaLa vikharAI gayelAM aMga mATe pRthapha pRthapha viSayenI samadaSTi pUrvaka yogya maryAdA bAMdhI te maryAdAne keMdra lakSya gaNI tenI Asa- pAsa sarva aMgoe AvI maLavA mATe, egya pramANamAM Avazyaka pragatione pravRtta karavI. samAja saMgaThana mATe samAja bAMdhanI Arthika sthiti ane AjIvikA prApti mATenAM egya sAdhane, e paNa vicAraNIya viSaya che; je samAjamAM samAja ziromaNI zrImaMta gRhasthonA vaibhava saMpattinA lAbha, samAjanA anyatara sabhAsadone yathAyogya aMze prApta na thAya, te samAjamAM samabhAva, sahAnubhUti ane baMdhupremanI vRddhi thavI durgamya che. ApaNuM mahAjane, saMdhe, e vigerenA itihAso ApaNane zikhave che ke dhamabAMdhava ane samAjabAMdhava kadAca ApaNuthI utaratI paMkitamAM heya, te paNa tene, evA nikaTa prema ane sahAnubhUtidvArA pitAnA tarapha AkarSa, ke jethI tenI utaratI paMkita havAnA aMgenI kaleza-janaka smRtine bhUlI jaI samAna bhAvanI hathiI AnaMdita thAya, eTaluM ja nahi, paNa bhedabhAvathI utpanna thatI IrSyA vigerethI nimukta thaI, samAja sevAnA mahakAryamAM, tanathI dhanathI yA manathI sevA bajAvavAne eka sarakhI ulaTa rAkhI tatpara thAya. vAstavika rIte kahetAM ApaNA samAja saMgaThana mATe sarva prakAranI iSTa pravRttio jAgrata karI pracalita karavAmAM, ApaNA mAnanIya amesaranI kartavyaniSA upara ja AdhAra rahelo hoya che, ane te tarapha je kAMI karavAnI jarUra che, te have vadhu vakhata mulatavI rAkhavA jatAM sAmAjIka baMdhane ane mamatA dinapara dina nabaLAM ane niSphaLa thatAM jaze, e ApaNe sarva jaina bhAI bahenee avazya lakSamAM rAkhavuM joIe che. - eka jaina vyakti ane samAja kayAre ISTa sthitie pahoMcela gaNAya te sUmarUpe Apa sAhebane vidita karyA pachI, mArI vAMcchanAo viSayavAra raju karatAM temane huM saralatA mATe cha mukhya vibhAgamAM vaheMcI nAkhIza, ane te e ke (1) dharma ane dharma jJAna, (2) zarIra-saMpatti ane tenI sAdhanA, (3) vyavahAra ane tenI yathArthatA, (4) jIvana-vigraha ane tenI saphaLatA. (5) daivI saMpatti ane tenI sugamatA, (6) samAjasevA. - upara jaNAvelA prathama vibhAga "dharma ane jJAna nI bAbata atyaMta mahatvanI ane ati gahana che e Apa sarvene suvidIta che, chatAM dIlagIrI sAthe e paNa kahyA vinA cAlatuM nathI ke, ApaNe te viSayanuM vartamAna jJAna kevaLa najIvA jevuM che. je dharmajJAnanA pratApe prAcIna samayamAM anekAneka mahAtmAo jIvana-vigrahamAM yazasvI thai, nirvANa padanA adhikArI thatA, te dharmajJAnane aMza paNa dharAvanArA samartha vidvAna A jamAnAmAM mAtra gaNyA gAMThayA ane javalleja jovAmAM Ave che. je dharmajJAnanI prAptidhArA parama pUjya mahAtmAo tIrthaMkara padane pAmyA te dharmajJAnano apAMza paNa Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 zrI jaina zvetAMbara pariSada, jANanArA, A kALane viSe, vIralA ja nIkaLaze. AvI sthiti AvI paDavAnAM kAraNene 1deSa phakata adhogata kALa para mukI besI rahevAnuM nathI. ApaNuM munIzvare, ApaNuM samartha vidvAno, TuMkamAM ApaNuM sahadharmI bhAIo kyAM kyAM, kevI kevI avasthAmAM paDelA che te jANavAnI, temane jarUranI sagavaDe ane hAyatA karI ApavAnI, ApaNuM pavitra pharaje tarapha ApaNe durlakSa karIe chIe. A sarva ApaNA dharmajJAna taraphanA abhAvanuM pariNAma che. ApaNane sthaLe sthaLe evI saMsthAonI jarUra che ke jemanA ekaniSTha prayadArA ApaNuM sahadhamionI dharmajIjJAsA prabaLapaNe jAgrata ane uttejIta rahe. pratyeka gAma yA zaheramAM eka yA vadhu dharmopadezakanI yojanA karI ApaNuM bALaprajAne dhamanI keLavaNuM iSTa pramANamAM apAvavAnI pravRttio AraMbhavI joIe. pukhtavayI bhAI bahene paNa dharmajJAnane lAbha atukuLatApUrvaka meLavI zake te mATe bodhyazALA sthApavI joIe. taduparAMta vidvAna sAdhu purUSa tathA viduSI bahene sthaLe sthaLe kauTumbIka saMmelane bharI upadeza pracAra kare evI ja nAonI paNa ochI jarUra nathI. te uparAMta sArvajanika vidyApracAraka saMsthAomAM paNa evI goThavaNa karAvavI joie ke jethI tyAM adhyayana karatA jena yuvako ApaNuM siddhAMta graMthonuM iSTa jJAna prApta karI zake. temane te kAryamAM protsAhana rUpe inAmo, skolarazIpa padako e vigerenI janA karI, jeTale aMze sAdhI zakAya teTale aMze ApaNA yuvakanuM lakSa dharmagraMthonA adhyayana tarapha kheMcavuM jarUranuM che. ' prAcIna graMthonAM saMzodhana tathA pracArArthe paNa mahA bhagIratha prayatno thavAnI jarUra ochI nathI. ApaNe paraMparAthI jANIe chIe ke "vanaspatimAM jIva che." "vANImAM paNa pudgala che" A prakAranA ApaNuM vaDIlopArjIta jJAnane dharmAbhimAnIe vaLagI rahelA hovA chatAM, AgalA jamAnAnA jaDavAdanA baLe, ApaNane "te mithyA kalpanAo hovAnuM kahevAmAM AvatuM, ane pramANu-graMthonA abhAve ApaNe te apavAdane pratikAra karI zakatA nahi, ApaNuM sadbhAgye e jaDavAdIonAM pitAnAM ja rasAyanazA ApaNI madade AvyAM, ane Aje eja zAstronA samartha vidvAne DAkaTara sara je. sI. bejha ane Do. eDIsana, e vigeree uparokata "mithyA kalpanAo" ne zAstra ane anubhava siddha pUrNa satya TharAvyAM che. aneka guDha siddhAMta-rano ApaNAM prAcIna jaina sAhityamAM eka ke be nahi paNa seMkaDonI saMkhyAmAM che. paNa aphasosa ! ApaNe te tarapha jarApaNuM lakSa ApatA nathI. kIDAne bhega paDatA amUlya graMtho seMkaDonI saMkhyAmAM vinAza bhAvane prApta thayA che. bAkI raheluM haju paNa ghaNuM che ne tenI rakSA thavI ghaNI agatyanI che. sajajano ! samAja vicAraNuM mATe bIjo mahatvano viSaya " zarIra-saMpatti ane tenI sAdhanA ane che. ApaNI samAjanA zreya arthe mUlatonA saMzodhanathI ApaNane samajAze ke zarIra saMpatti e ApaNuM lakSyamAM mahatvanuM sthAna dharAve che. ApaNI sarva prakAranI dharmakriyAomAM zarIra sahAyakArI che; vrata upavAsa ityAdi cittavRttinA nirodhanI kriyAenI saphaLatA mATe tenI khAsa jarUra paDe che. kSamA, zAMti, uparati e vigere aneka saddaguNonA dhAraNa mATe, temaja nAnA prakAranI aMgata tathA sAmAjIka pragatiomAM utsAha Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 zrI jaina spe. ke. heralDa. pUrNa bhAga levA mATe, paLe paLe sarvottama zarIra-saMpattinI jarUra ochI nathI. A saMpa ttinI kharI kadara ApaNe keTalI ochI karIe chIe te ApaNI yuvaka ane bALa prajAnI dinapara dina maMda paDatI zaktiothI spaSTa dazyamAna thAya che; A sarvanuM kAraNa AjanA jamAnAnI raheNI tathA kurivAja che. ApaNuM zarIra saMpattinI durbaLatA, bALa vivAha, vRddha vaye lagna, zarIra puSTinA yogya sAdhananI khAmI, nAnI ne asvaccha jagyAmAM rahevAnAM saMkaTa e vigere che. hajI paNa pitAnA yogya prayatnaThArA zarIra saMpattinI durbaLatA kevI rIte aTake te para lakSa ApavAnI khAsa AvazyakatA che, eTaluM ja nahi paNa tenA apUrva lAbha anyane samajAvI te meLavavA tarapha temane gheravAnI jarUra che. samAja saMghonuM paNuM e kartavya che ke te tarapha sAmAjIka pragati ane protsAhanI vRddhi karavI. zArIranI sArI tandurasta avasthA sivAya, koI paNa kAryamAM yazasvI thavAnI AzA rAkhavI vyartha che, eTale te dizAmAM yathAsAdhya prayatna zarU karavAnI ApaNI khAsa jarUra che. A sthaLe eTaluM ja lakSamAM rAkhavAnuM che ke ApaNAM dharmazAstramAM, zarIra saMpatti je je kAryo mATe Avazyaka gaNAvI che, te sAmAnya kAryo mATe nathI. arthAta te khAnapAnAdinA zokha ane bhoga-vaibhavanA vilAsa mATenI nathI, paNa te dvArA vratAdithI nAnA prakAranI indriyone nirodha karI AtmAnuM zreya karavAnuM che. ApaNA zarIra saMpattinAM sAdhana, uttamattama paSTika khAdya padArtha dvArA nahi, paNa sAdA ane niyamita AhAra vyavahArathI prApta karavAnAM che. sajajane ! bIjA viSaya para AvatAM, vyavahAramAM paNa zuddhatA rAkhavI e sarvottama che. temAM khAmI rahI to sarve kAryamAM vidane AvI naDaze e cekasa che. zuddha vyavahAra zAthI prApta thAya e jANavAnI jIjJAsune sArI vyavahArakuzaLatA meLavavA mATe ApaNuM zAstromAM ApelI zikSA dAkhalA ane dalIla para lakSa ApavA kahIzuM. nAnA prakAranA anivArya vyavahArono virodha na thAya, jIvananirvAhamAM upAdhi na Ave, AtmonnatimAM mana vacana ane karmanI nirlepanAmAM jarAe bAdha na Ave, evI rItanA vyavahArane ja zuddha apratibaMdhaka vyavahAra gaNavo joIe. ApaNuM ghaNuMeka bhAI bahene A viSayamAM evA anumAna upara derAya che ke uparokata vyavahAra phakata sAdhuothI ja sAdhI zakAya tema che. paraMtu vastutaH tema nathI. e vyavahAra sAmAnya jaina samAjane mATe che, sAdhu purUSone vyavahAra to ethI paNa uccatara prakArano che, je viSaya para A prasaMge vadhu kahevAnI jarUra dekhAtI nathI. vaLI kauTumbika vyavahAra paNa parasparane hAyaka, mamatA pUrNa ane vAtsalya prerita hevo joIe. pitAnA bhrAtabhaginIomAM ekameka tarapha prema, pUjya vaDIlo tarapha vinItabhAva, dayAvRtti, sahanazIlatA, e kauTumbika vyavahAramAM Avazyaka saddaguNo che. kaleza, irSA, deza, e vigere manuSya mAtrane tyAM ja che. paraMtu jaina baMdhune te te avazya varjavA yogya che. parasparamAM baMdhuprema, AdarasatkAra, vANI mAdhurya, nikalaka pratiSThA e sarva samAja sevAmAM mahatvanI yogyatA prApta karAve che. rAjakIya vyavahAre paNa teTalAja svaccha, pavitra ane ucca abhilASAvALA hovA uparAMta gya pramANamAM svArtha rahita hoya to pratiSThAmAM adhika aMze vadhAro kare che. A pramANe jenI tarIke jenane zobhe te sarva rItano vyavahAra ApaNA samAjamAM saMtoSakAraka pramANamAM Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 mI jena vetAMbara pariSa. pravartAya chene ko jaina bAMdhava harSa magna nahi thAya ? vastutaH upara kahyA mujabane vyavahAra ApaNe sarvee Adare joIe eTaluM ja nahi, paraMtu samAjanI unnati mATe tathA dharmanI puSTi mATe ApaNe svadharmI bhAIe bahene kayAM jyAM vidanene laI teo zuddha vyavahAra sAcavI zakatAM nathI, tenI yogya tajavIja karI, temane Azraya ApavAnA udezathI evI pAramArthika saMsthAo tathA zALAo astitvamAM lAvavI ke jenA AzrayadvArA temanI IcchAbhilASAo pUrNa thAya. dharmazAstra tathA ucca keLavaNInI prAptinA sAdhane pUrNa thatAM jaDa prakRtino nAza thaI saheja svabhAve dhArelAM kAmo, alpa mahenata phalIbhUta thaze. AjIvikA prAptinAM sarala ane sArvajanika sAdhana ane saMsthAo, jaina bAMdhavinA lAbhArthe savara astitvamAM AvavAnI ghaNI jarUra che. prAcIna itihAsa ane daMtakathAo ApaNane spaSTa rIte bAMdhe che ke ApaNe tatkAlIna pUrvajo A viSayamAM saMpUrNa jAgrata ane prAsaMgane anusarato bhega ApavAne sarva kALa tatpara rahetA. pitAnA dharmabAMdhavonI Arthika ucca nIca sthitinI teo kAlajI pUrvaka tapAsa rAkhatA; eTaluM ja nahi, paNa niSkalaMka AjIvikA prApta karavAmAM vyathita bAMdhane madada karavA dayAddhatA ane udAratA sAthe utsuka rahetA. Aje ApaNAmAM te bhAvanA lagabhaga naSTaprAya thaI che. ApaNA ja baMdhuone vipattimAM paDelA jotAM chatAM paNa jarAe asara na thAya eTale aze, ApaNuM aMtaHkaraNe niSpharatA prApta karI che. ApaNe e "jaina" nAma Apraha dharAvatA pahelAM aMtaHkaraNamAM e nizcayapUrvaka ThasAvavuM joIe ke kharo jaina eja, ke je paraduHkhe dAjhe ane pArakAnA sukhamAM ja Ananda mAne. pitAnA sukha, pitAnI vRddhi ane pitAnI abhilASAo mATe kIDIthI kuMjara paryata sarva prANI mAtra yatnazIla hoya che, paraMtu svAmIbhaktipaNuM tyAre ja ApaNuM sAcuM kahevAya ke jyAre temane parahita sAdhavAnI yathAzakti sahAya karIe, vanaspatimAMnA jIvonI dayA khAnAra ApaNe jaina bhAgIo, pitAnA dharma bAMdhave ane bhaginIonA dukho tarapha lakSa nahIM ApIe to teonI ane te sAthe dharmanI unnatimAM khAmIne doSa ApaNI upara ja che. ApaNuM zreya ApaNe ja karavAnuM che. AjIvikA prAptine prazna dina para dina keTalo badho gaMbhIra ane muzkelI bharyo thato jAya che te ApaNane sArI rIte jANItuM che; chatAM te dizAmAM ApaNuM bAMdharvane sahAya karavA tarapha puratuM lakSa apAtuM nathI te nirvivAda che. ApaNe keTalAM sahadhamI bhAI baheno anna vastra vinA taraphaDe che? teonA rakSaNanA abhAve jaina prajAmAM ghaTADo vadhato jAya che. upadezako temaja samAja hitanAM yogya sAdhanonA abhAve te chinna bhinna thatA jAya che. ApaNuM badhuone madada ApavAthI anya darzani sAthe malI jatAM khaTakaze ane teo sArI lAInamAM AvatAM, derAsare vigerenI sArI saMbhAla karI zakaze. AvI AvI upayegI bAbata upara jyAM sudhI ApaNe lakSa na ApIe tyAM sudhI samAja vRddhinI AzA nirarthaka che. vAstavika rIte kahetAM pratyeka zaheramAM ane gAmamAM evI eka eka saMsthAnI AvazyakatA che, ke jenuM kartavya lAcAra bAMdhavone yathAyogya sahAyatA ApI temane jIvanavigraha sarala karI Ape. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 zrI jaina , ke. heraMbaka, 1/w ~~-~ ~- ~ by bh yh mh sh syd mHmd khy y nyb by by A samAjanI dharmabuddhimAM atyaMta sahAyaka tatvajJAnI vaktA che. hAlanA utaratA kAlamAM prabhAvika AcAryanA abhAve ne upadezakanI khAmIthI deza videzamAM vastA sahadhamAM bhA. Ione dharmathI bhraSTa thatA aTakAvavAmAM ne jena prajAmAM vadhAro karavAmAM samartha jaina tatvajJAnIonI saMkhyA vadhAravAnI AvazyakatA che. te dizAmAM ApaNuM kartavya ochuM mahatvanuM nathI. baMdhuo ! samAja sevAnA praznanuM mahatva AgaLa kahyuM tema ghaNuM ja vizAla hevA uparAMta, tenI jarUrIyAta paNa ochI nathI. ApaNe Agala joyuM te pramANe vyaktinI unnati ane samAjanI unnati mATe sarva dizAomAM gaMbhIra prayatno thavAnI jarUrIyAta paNa teTalI moTI che. te ja pramANe tene aMge karmacArIonI saMkhyA paNa ghaNuM ja maTI hovAnI jarUra che, ane A karmacArIo te svArtha premI nAmadhArI deDavAmIAo nahIM, paraMtu ekaniSThA ane niHsvArtha premavAlI kartavyaparAyaNatAthI prerAyalA, koI paNa prakAranA vinA bhayathI na DaratAM, zAMta citte ane utkaMThAthI samAjasevA tathA dharma sevA mATe tatpara thayelA, samAjanA parama bhakta evA sevaka hovA joIe. AvA popakArI naravIro ApaNuM jaina samAjamAM gaNyA gAMThayA che. ApaNe jene samAjane vistAra jotAM tene aMge karavAnA mahAna pUrNa karmonI saMkhyA jotAM ane je dUra dezAvaromAM kAryo karavAnAM che te lakSamAM letAM ApaNane spaSTa jaNAya che ke jene kAryavAhakonI saMkhyA varSamAM eka be divasa ekatra thaI saMgIna kArya karyA vinA vikharAI jAya che tethI samAja tathA dharma sevAnI pharaja siddha thayelI gaNAya ke nahIM tene nirNaya Apa ja karI leze. kahevAnuM kharuM tAtparya e ja che ke karmakSetra ghaNuM vizAla hovAthI jyAM jyAM A kSaNe eka eka vyakti kAma kare che tyAM tyAM alpa samayamAM eka ekane badale eka eka so bake vadhu bAMdha svayaMsevako rUpe kAma karavAmAM rokAze tyAre ja A uddhAranA mahAbhArata kAryano kAMIka bhAga siddha ane phalIbhUta thayele jevAne ApaNe bhAgyazAlI thaIzuM. nahIMtara lAbhanI AzAo paNa saMkucita pramANamAM ja rahevAnI. " upara pramANe lagabhaga sarva dizAomAM ApaNuM ane ApaNI samAjanuM zuM zuM kartavya che, zAnI zAnI jarUra che ane jarUrIyAtanuM mahatva keTaluM che te alparUpe jaNavyA bAda ApaNI konpharanse te te dizAomAM karelA prayatna ane tenA pariNAmonI saM. khyAnI samRti karazuM. Apa sAhebane mahe AraMbhamAM ja kahyuM che ke ApaNo udaya thavA mAMDe che. nahI. tara AvI samAjanuM ekatrapaNuM karI samAja hitanA mATe yojanAo para lakSa kadApi apAte nahIM. ApaNuM konpharansane Aja agIArama utsava che eja darzAvI Ape che ke ApaNI jaina vetAmbarI samAjanA dakSa ane vivekI agresaro samAjennatinA kAryamAM kaTibaddha thaI cukyA che ane ApaNuM saddabhAge temanA prazaMsanIya prayatna ane kaoNnphansanI agatyatA varSovarSa vizeSane vizeSa dekhAtI jAya che, ne tene parINAme ja Aje ApaNe atre ekaThA thaI ApaNuM aMtaranI umIo pragaTa karavA zaktimAna thayA chIe, gayAM daza saMmelanamAM thayelAM vyAkhyAne saMbhASaNe ane vivecana dvArA ApaNuM prAcIna garavanuM ApaNane jJAna thayuM che, ane dina pratidina adhikAdhika pramANamAM samAja bhakta Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 mI jaina zvetAMbara pariSa. 33. ulaTa bharyo bhAga levA Agala paDavA lAgyA che, te tenuM zubha cinha che. e daza varSamAM thayelA kAryonI saMkhyA paNa gaNIe to echI nathI, dhArmika ane vyavahArika zikSaNanA pracArane uttejana maluM che. strI keLavaNuM kanyA keLavaNI sAhityoddhAra, sAhitya pracAra e vigere aneka samAjoddhAraka viSaya upara asarakAra vyAkhyAno thaI ApaNI dhAmika saMsthAo jIrNoddhAra vagere kAryo hAtha dharavAmAM AvyAM che. samAjanI nIti rItinI sudhAraNA tarapha vizeSa lakSa apAvA lAgyuM che. TUMkamAM kahetAM ApaNe samAjane lagatA sarva prazna upara yathAyogya manana A konpharansa karela che. A sarva pratsAhaka zubha cinhA mATe ApaNe te te konpharansanA agresara kAryavAhaka tathA hitacintakanA atyaMta AbhArI chIe, ane prabhu pAse vinItabhAve vaMdana karIe chIe ke teomAM jAgrata thayela kAryosAha dina pratidina vRddhigata thaI tenA anekAneka lomo ApaNane adhikAdhika pramANamAM prApta thAo. je samathe dAnavIra zrImaMtonI nAmAvalI ApaNane prAtaHsmaraNIya thaI che te nAmAvalImAM rojane roja navAM nAma umerAtA jAya. A AnaMdamaya ne ullAsaka prAraMbhamAM paNa jaNAvyA vinA cAle tema nathI ke je kAMI thayuM che ane thAya che te sarva rIte - saMtoSakAraka na kahevAya, sAmAjIka pramanI vivecanA varSamAM ekAda vakhata thai baMdha paDe thI jhAjhe artha sare nahIM e dekhItuM che. phakta eka varSano khorAka pUro thavA mATe vRSTi paNa cAra mAsa jeTalI lAMbI hoya che te ApaNuM A kAyamanA sAmAjIka jIvana nirvAha mATe mAtra be traNa divasanI vacanAmRtavRSTithI kema cAle? bAMdhe tathA bhaginIo ! Apa sarvene mArI eja prArthanA che ke ApaNI samA jabuddhinuM kArya jeTale aMze ApaNuM agresaronuM che teTale aMze ApaNuM paNa che ema daDha mAnavuM. agresaroe darzAvelA mArge kArya karI temanA zramane ApaNuM pradezamAM phalIbhUta karavAnI javAbadArI ApaNA upara ochI nathI. mArUM evuM daDha maMtavya che ke atra virAjIta deza videzI svadharmI bhAIo ApaNuM prastuta samAraMbhanI kAryavAhInAM zubha phala kRpA karI pitAnAM anyatravAsI saMbaMdhIone pahoMcADe ane temane paNa pitAnI mAphaka AgAmI samAraMbhamAM bhAga levAne samajAve te thoDAja varSomAM ApaNA pratinidhionI saMkhyA eTalI badhI vadhI jaze ke kaI paNa eka sthaLe kanpharaMsa bharavI azakya gaNAI pratyeka jillAmAM balake pratyeka zaheramAM ane te paNa ekavAra nahIM paNa anekavAra bharavI paDaze. ane vizeSa pratibhA to tyAre Avaze ke jyAre te sarve kejaraMsamAM ekaja dIvase eka ja samaye ane ekaja mahAtmAnA vacanAmRtanI vRSTi sarva bhASAomAM bhinna bhinna mukha dvArA seMkaDe yA hajAro to zuM balake lAkhe jaina bhAtabhaginIo upara vaSaze. prabhunI pUrNa kRpAnA AvA atyaMta AnaMdotsavanA zubha divase kayA jaina baMdhunA cakSumAMthI harSAzru nahi paDe? bahene tathA bhAIo ! meM Apane ghaNo ja samaya lIdho che tethI Apane paNa kaMTALA upa heya to temAM paNa navAI nathI ane tene mATe kSamAnI prArthanA sAthe mAruM vivecana pUrNa karatAM, pharI ekavAra huM Apa sarvane Agraha karuM chuM ke ApaNA samAjetakarSa mATe vizeSa patnazIla thAo eTaluM ja nahIM paraMtu pitAnAM AvAM maMDaLone paNa temAM sahAyabhUta thavA preraNA karo ane mAnava jIvananuM sArthaka karI zreyaskara Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 zrI jaina ve. kaoNnpharansa haeNras. punya sampAdana karI ke je dvArA adhikAdhika uccakoTine prApta thaI peAtAnI iSTasiddhinA anupama lAbha bhogavavAne sampUrNa bhAgyazALI thAo. chevaTamAM Apa sajjatAe samAja nA-dharmanA zreya arthe atre padhAravA tasdI lai je mAtra atrenA sadhane ApyuM che te mATe upakAra mAnI krI premapUrvaka AvakAra ApI, kAnarsanuM kAma niyamasara cAle te mATe vyavahArika rItie cuTAyalA pramukha sAhebanI rItisara cuTaNI karavA sUcanA karI vaSayAMtara kahevAyuM hoya tenI kSamA cAhI, khesI javA rajA lauM chuM. hIMdu yunivasITI mATe thayeluM phaMDa zeTha khetasI khImasI rU. 12500 zeTha hullAsa dajI nIhAlacaMdajI sIMdhI rU. 5% war Loan for general fund 2500 5% war loan to be evated as fund by the medune of which one gold medal to be awarded annually to the first boy of the Hindu University in Jain religious examination, 3 chaMdaracaMdajI puraNucacha rU. 5101, rAjA bijayasiMhajI dudheDIyA 5001, kumArasIMhajI nAhAra rU. 4000, bAbu rAyakumArasiMhajI 5000, sukharAjarAya 3100, saiA khAi vIrabAi zeTha khetasI khImasInA patnI 2501, zeTha rAmaca'da jeThAbhAI 2500, mANekajI jeThAbhAi 10001, zuganaya'cha rUpacaMdajI 101, jamanAdAsa murArajI 1001, nAgajIbhAi gaNupata 101, velajI zIvajI 1001, premacaMda ratanajI 1001, ratanajI jIvaNudAsa 1001, ANuMdajI paraseAtama 1001, iMdaraca67 raNu jItasihajI dudheDIA 1001, meAtIlAla muLajI 1000, samIra malajI surANA 1000, pAsubhAi parabata 752, kezavajI enDa kaMpanI 7para, mulajI lakhamaso 7para, kAnajI ratanasI chapara, tejubhAi kAyA 751, mulajI dhArasI 751, umasI rAyasI 751, hIrAlAla amRtalAla 75, hIrajI tenazI 751, amaracaMdajI kheAtharA bAlucaravALA 551, puMjAlAlajI banArasIdAsajI 101, lakhamIyajI e. sIpAnI 501, vADIlAla meAtIlAla zAha 101, kAlIdAsa jazarAja mhetA 501, TAkarasI mulajI 501, amulakha devayaM 501, manasukhabhAi dAlanacaMda 101, karamacaMda DeAsAbhAi 501, bAbu cunIlAlajI hIrAlAlajI munAlAlajI zrImAla 501, zIravasukhajI puracaMdajI 501, rAvatamalajI bhedAsajI koThArI pa1, devakaraNa gokaladAsa 501, gaNezadAsa khemacaMda 501, ghelAbhAi ganasI 501, premajI nAgara. dAsa 501, TAkarasI kAnajI 101, lakhamasI khetasI 501, kheasI sudhA 101, lAlajI ThAkarasI 501, ze! hIrajI kAnajI 501, mAdhavajI dhArasI 501, manasukhalAla ravajI 501, ketasIMhajI jAlamasihajI 501, munIlAla cunIlAla 500, zarUpacaMda punamacaMdajI kAThArI 500, ravajI rAdhavajI 251, punasI devajI 253, dhanajI kAnajI hA. dhanajI khamajI 251, lAlajI rAmajI 251, vIracaMda kRSNajI 251, jagasI khImajI 251, lAlajI harsIMga 251, valabhajI hIrajI 251, dhArasI nAnajI 251, jeThAbhAI mulajI 251, dAmajI Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ r M .. * sabhApati zeTha khetasIbhAIkA vyAkhyAna. 35 devasI 251, devajI asI nAgaDA 251, devajI rAmasI 251, somacaMda dhArasI 251, roka kalyANacaMda zobhAgacaMda 251, mohanalAla hemacaMda 251, munAlAlajI phatehacaMdajI 251, kaMdalamalajI kapuracaMdajI 251, IndarajI suMdarajI 251, nAgajI khImajI 251, bAbu cunI lAlajI nAhara 251, lAlajI DuMgarasI 201, hIrAlAlAjI amIcaMdajI 201, mohanalAla maganabhAI jhaverI 201, mANekacaMdajI bhAyamalajI mehamavAlA 201, maNIlAla surajamalanI kaMpanI 200, bhANajI mulajI 15ra, iMducha bhIkhAjI 151, cApazI parabata 151, prANajIvanadAsa purazottamadAsa rAyabaMdaravALA 101, dezI aMdarajI lAlajI 101, vIracaMda nAnacaMda 101, lakhamIcaMda zAmajI 101, tulajI rAmajI 101, zeTha aMbAlAla dharamacaMda 101, hakamacaMda dhArasI 101, nagInadAsa punamacaMda nANAvaTI 101, lallubhAI karamacaMda dalAla 101, manasI lakhamasI 101, kezavajI mulajI 101, piopaTalAla ThAkarasI 101, haragoviMda DAhyAbhAI 101, mANekacaMdajI cunIlAlajI 101, bhagavAnadAsajI hIrAlAlajI 101, zeTha kasturacaMdajI hIrAlAlajI 101, phulacaMda mulacaMda pArekha 51, vIrAjI mANekacaMdajI madrAsavAlA 51, bhagAjI cImanIrAmajI, 51, bherUjI chogAlAlajI 51, hemacaMda semacaMda 51, dAmajI mAvajI 51, vIrajI gaMgAjara pa1, kAlumala lAlamala pa1, kAluma pAlAmAla 51, zeTha kIzanacaMdajI kocara 51, nAraNajI DuMgarasInI vidhavA bAI jeThIbAI 51, jIvarAja kacarA 51, dhanajI govIMdajI cAlIsagAmavAlA 25, jeThAbhAI ANaMdajI 25, lAlajImala pratApacaMda 25, vasanajI mulajI 25, devajI mulajI zAha 25, kezAjI kasturacaMdajI 25. zeTha khetasI khIesI agIyAramI jena vetAMbara kenpharaMsanA pramukhe karelI sakhAvato. banArasa yunivarsiTI rU. 15000, kalakattAmAM jaina dharmazALA navI karavA mATe rU. 25000, ejyukezana borDa khAte rU. 3001, saMyukta jaina boDiMga rU. 3001, lIMbaDI konapharaMsa nibhAva phaMDa rU. 2001, jena borDIMga rU. 3001 jaina laTrecara sosAiTI rU. 1001, punA bhaMDArakara InsTITayuTamAM jaina sAhitya saMzodhana mATe rU. 1001, kalakattA gujarAtI kula rU. 1001, kalakattA pAMjarApoLa rU. 1001, kalakattA jaina kalaba rU. 1001, nAgapura nivAsI jaina bhAIoe karelI skulamAM rU. 501 kalakattA gurjara maMDaLa rU. 501. ( A pachI sabhApati tarIke zeTha khetazIbhAI temanI cuMTaNI thayA pachInuM vyAkhyAna temanA munima sAhebe hiMdImAM vAMcI saMbhaLAvyuM hatuM, ane te ame akSarazaH atra ApIe chIe. A vyAkhyAna eTaluM badhuM bhAvavAhI ane ciMtanIya che ke amo dareka vAcaka jainane te vAMcI vicAravAnI ane AdaravAnI bhalAmaNa karIe chIe.) Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhApati zeTha khetazIbhAi kA vyAkhyAna, OM yadbhaktaH phalamarhadAdipadavIM mukhyaM kRpeH zasyavat / cakritvaM tridazeMdrAditRNavat prAsaMgikaM gIyate // zaktiM yanmahimastutau na dadhate vAco'pi vAcaspateH saMtraH so'ghaharaH punAtu caraNanyAsaiH satAM mandiram || zrI vIrazAsanarasI sAdharmI bhAiyo, tathA vIra zAsana se sahAnubhUti rakhanevAle gRhastho, pahile kabhI nahIM dekhe gaye aise saMyogo aura vastu-sthitiyoM ke bIca meM honevAle jaina kaoNnpharansake isa gyArahaveM sammelanake sabhApatike mahatvapUrNa kAryako bajAne ke lie zrIsaMghane mujhe jo AjJA kI hai use maiM sAdara - yadyapi javAbadArI ke vicArase DaratA huA - zirodhArya karatA hU~; aura Apako dhanyavAda deneke sAtha, maMgalAcaraNa saMskRta padya zrIsaMghakI prArthanA kI gaI hai, usIko kucha parivartita zabdo meM phira se karatA hU~ ki - " balavAna indra bhI jisakI prazaMsA karatA hai aisI zakti jainasamAja utpanna karanevAle kAryameM Apa mujhe sahAyatA deveM; jisase ki jainasamAja 'daivika aMzI puruSasamUha' ke nAmase jaise pahile pahicAnA jAtA thA vaise hI phirase pahacAnA jAne lage aura usa apanA gatagaurava punaH prApta karanekA saubhAgya mile / " 1 bhAiyo, vartamAna saMyogoMko maiM khAsa saMyoga batAtA hUM isakA kAraNa hai solaha varSa pahile phalaiaudhImeM isa kaoNnpharansakA prathama sammelana huA thA, usake bAda bambaI, baDaudA, pATana, ahamadAbAda aura bhAvanagara meM isake sammelana hue / pratyeka sammelanameM jaina samAjako utsAha uttarottara bar3hatA huA dikhAI diyA; yadyapi usa samaya bhI Antarika sthitikA sudhAra karane kI tarapha pUrA lakSya nahIM diyA gayA thA; aura isake bAda jaba pUnA, multAna aura sujAnagar3ha meM isake sammelana hue, usa samaya antaHsthitisudhAra to dUra rahA magara utsAha bhI bahuta hI kama dikhAI diyA thaa| svayaM kaoNnpharansa kAryAlaya kaha cukA thA, ki sujAnagar3ha ke Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhApati zeTha khetasIbhAIkA vyAkhyAna. sammelana pazcAta to kaoNnpharansa bhayaMkara rogameM grasta ho gaI thii| saubhAgyavaza bambaIke suzikSita logoMko usa kaThina samayameM sumati suujhii| pariNAma yaha huA ki kaoNnpharansakA dasavA~ adhivezana bambaImeM huA aura dRDha baMdhAraNa (Constitution) kiyA gayA / isa prakAra kaoNnpharansakI pragatike itihAsameM eka naye bhadhyAyakA prArambha huaa| tathApi ina solaha varSoMmeM eka buddhizAlI, aikyapremI aura samRddhipAna janasamUha jitanA unnati kara sakatA hai utanI hama na kara sakeM, yaha bAta sApha dilase hameM mAnanA cAhie aura unnatike bAdhaka jitane bhI tatva haiM unakI khoja karake vivekapUrvaka unheM dUra karanekA prayatna karanA caahie| merI mAnyatAnusAra tIna mukhya bAteM hamArI unnatikA kA~TA bana rahI haiM / (1) jAtiyoM, saGko aura muniyoMke jhagar3oMko hamane apanI aihika unnatike hastakSepa karane diyA, aura unako rokanekA aura lakSa nahIM diyA / (2) 'lakSmI aura vidyA ina donoMke saMyoga binA kisI mahAna kAryako honA asambhava hai| isa vyavahArika siddhAntako hama kAmameM na lA sake / (3) apanI maryAdita zaktiko hamane bahuta kAmomeM titarabitara kara dii| jisase eka bhI kAma pUrA nahIM huA aura isa siddhAntako ki, 'thor3e para tAtkAlika AvazyakIya kAyoMmeM apanI sArI sammilita zaktikA upayoga karanese saba kAma siddha ho jAte haiN| hama vyavahAra meM na lA sake / ina mukhya rukAvaToMke kAraNa saGka-zakti bar3hAne ke liye jina mukhya sAdhanoMko prApta karanekI AvazyakatA thI unake liye hama eka cIMTIkI cAlase prayatna karaneke atirikta vizeSa kucha bhI na kara sake / vidyAddhike liye 'ejyukezana vaoNrDa' kI jo sundara yojanA huI thI usa sarvottama upayogI va AvazyakIya kAryako bhI aba taka pUratA bala nahIM milA / jahA~ pArasI aura luhANA Adi jAtiyA~ prati bo hajAroM hI nahIM balki lAkhoM rupaye vidyApracAra ke liye vyaya kara sakatI hai, vahIM hamArI jAtijo ki ukta jAtiyoMse vizeSa saMkhyA aura sAdhanavAlI hai-kaoNnpharansako sarvopari aura samAjake lie atyaMta lAbhadAyaka, vidyApracArakI jo icchA hai usake liye kucha bhI na kara sakI aura aise samayameM bhI na kara sakI jaba ki lar3AIke kAraNa bahutoMkI AmadanI asAdhAraNa bar3hI huI hai / taba yahI kahanA par3atA hai ki hameM bar3I niSphalatA huI hai / mere mAnanIya baMdhu gulAbacandajI DhaDDhAne gatavarSameM kaoNnpharansakI jo riporTa par3hI thI usase mAlUma hotA hai, ki vikrama sambat 1960 se 1971 taka-gyAraha varSake laMbe kAlameM-vidyAke liye kevala tIsa hajAra rupaye vyaya kiye Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 zrI jaina zve. 32nsa 284. gaye haiM / kyA isase siddha nahIM hotA ? ki hama rogI haiM, aura hama eka bhayAnaka sthibise gujara rahe haiM! ___ parantu saMsArameM yuddhane navIna joza utpanna kiyA hai| bahuraGgI bhAratIya prajAne jo cirakAlase Alasya, phUTa aura lAparavAhIkI ber3iyoMse baMdhI huI thI-aba ber3iyoMko tor3a svarAjya prAptikA jabaradasta yuddha prArambha kiyA hai| kalakattA Aja pravRtti aura zaktikI Aga barasA rahA hai| isakI vAMchanIya chUta yadi jainI bhAiyoMko bhI laga jAya to isameM kucha AzcaryakI bAta nahIM hai / kalakatteke jaina bhAiyoMne, kaoNnpharasakI maMda sthitikA aura dezakI ugra pravRttikA vicAra tathA mukAbilA karake kaoNnpharaMsako jo AmaMtraNa diyA hai yaha bahuta hI uttama kAma kiyA hai / mujhe vizvAsa hai ki apane dezake amUlya ratnatulya prajAke netA apane vicAroMkI jo prakhara Andolana dhArA isa bhUmipara bahA rahe haiM usameM Apa avazya snAna kareMge ora jisa bhAratamajAkA punarutthAna karaneke lie ye mahApuruSa prayatna kara rahe haiM usa prajAke eka upayogI aMgako-jainasamAjako-unnata banAneke lie Apa bhI dhanabala, janabala, aikyavala ora vidyAbala ikaTThA kareMge / bhAratake uddhArake Ando. lanakA vAtAvaraNa yahA~se utpanna hokara samasta dezameM prasArita hotA hai isameM koI AzcaryakI bAta nahIM hai / yaha vahI bhUmi hai, ki jisane bhUtakAlameM kaI tIrthakara aura tatvajJAnI paidA kiye thai-jinakI tejapUrNa kiraNoMne kevala bhAratavarSako hI nahIM balke sAre saMsArako cakacoMdhA diyA thA usI bhUmi para utsAhapUrNa saMyogoMmeM Aja eka hokara kyA hama apane itihAsame eka navIna aura gauravazAlI adhyAya. kA prAraMbha karaneke lie koziza nahIM kareMge? isa praznakA uttara meM yA koI anya eka vyakti nahIM de sakatA / isakA uttara jainasamAjake samasta vyakti yA zrIsaMgha degA / maine maMgalAcaraNameM bhI zrIsaMghako hI duHkha haranevAlA aura pavitra banAnevAlA deva mAnakara prArthanA kI hai; kyoMki saMghabala-ekatrita bala-hI pratyeka samAjakI muktikA mUlamaMtra aura zAsanarakSaka deva hai| gRhastho, maiM eka vyApArI hU~; aura Apa jAnate haiM ki vyApArIke tIna khAsa lakSaNa hote haiM / (2) cAroM orakI sthitiyoMkA aura anukUla tathA pratikUla bahate hue vAyukA gaMbhIratAse vicAra karanA / (2) kalpanAoM aura siddhAntoMkI apekSA kAmameM AnevAlI hakIkatoM ( facts ) aura A~kar3o ( Figures ) para vizeSa Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhApati zeTha khetasIbhAikA vyAkhyAna dhyAna denA; aura (3) Akasmika lAbhase phUla na jAnA aura Akasmika hAnise ghabarA na jAnA balke sAhasa aura dhaiyake sAtha Age bar3haneke lie prayatna karate rahanA / aura merA to aisA vizvAsa hai ki kisI bhI jAti, sayAja yA dezakI abhivRddhike lie ukta tIna bAtoMke sivA anya koI bhI bAta vizeSa acchI aura saralatAse vyavahArameM AnevAlI nahIM hai / vyApArameM kavitA yA kalpanAkI kUda phA~da kAma nahIM detA aura na devoMkI kI huI prArthanAse hI kucha lAbha hotA hai| isameM to zuSka tathyoM ( Dry facts ) aura ginatioM ( Figures ) para pUrA dhyAna dekara prakAzamAna bhaviSyakI AzAmeM azrAnta parizrama karanA hI phalaprada hotA hai / aura isI lie, mere prANapriya sAdharmI bhAiyo, yadi maiM mIThI mIThI bAtoM, havAI kalpanAoM aura kSaNa 2 meM utpanna honevAlI aura naSTa honevAlI vicArataraMgose Apako prasanna na kara sakU~ aura rUkhI hakIkatoM va ghabarA denevAle A~kaDoke raste le jAU~ to mujhe eka vyApArI samajhakara kSamA karanA / jisa taraha jainasamAja aba taka apanI kucha unnati nahIM kara sakA isI taraha jaina 'kaoNnpharaMsa' bhI Age na bar3ha sakI, isakA mukhya kAraNa mujhe to 'jIvita zraddhA' ( Living faith ) kA abhAva pratIta hotA hai / maiM isa samaya kriyAkAMDake Upara hamArI jo zraddhA hai usake viSayameM nahIM kahatA huuN| magara maiM usa zraddhAkI tarapha ApakA lakSa khIMcanA cAhatA hU~ jisameM manuSya yaha vizvAsa rakhatA hai, ki maiM unnatizIla, prati dina Age bar3hanevAlA aura apane Avarita ananta jJAna ora zaktiko prakAzameM lAnekI yogyatA rakhanevAlA AtmA hU~ / isI zraddhAko maiM 'jIvita zraddhA' kahatA huuN| apane zarIra, gRhasaMsAra, vyApAra, rAjakIya pravRtti, saMgha, guru Adike saMbaMdha jaba kabhI kucha vicAranekA avasara Ave taba yaha zraddhA hamAre hRdayameM jAgRta rahanI cAhie / jisa gRhasaMsArase, jisa vyApArase, jisa sammelanase, jisa sudhArase, jisa guruse, jisa kriyAkADase aura jisa rAjakIya Andolanase hama apane aura apane AsapAsake AtmAoMko thor3ese bhI vikasita nahIM kara sakate haiM, vaha gRhasaMsAra, vaha vyApAra, vaha sammelana, vaha sudhAra, vaha guru, vaha kriyAkAMDa, aura vaha rAjakIya AMdolana merI sammatimeM to bilakula phijUla hai, tyAjya hai, jar3avAda hai / usakA ADaMbara cAhe kitanA hI mohakaho aura Uparase usameM cAhe kitanA hI lAbha dikhAI detA ho, paraMtu vastutaH to vaha hAnikara hI hai| hamArI sArI pravRttiyA~-kyA vyaktigata aura kyA sAmAjika-isI jIvita zraddhAke Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 zrI jaina . konpharansa hairalDa. AdhAra para honI cAhie / jaba yaha bhAvanA hamAre hRdayoMmeM praveza karegI aura apanI caitanyajyotikA prakAza phailAne lagegI-maiM kaha sakatA hU~-taba hamAre vyApArI loga sonAcA~dIke Dhera lagA kara prasanna honeke lie nahIM balke apane aura samAjakedezake-AtmAko vikasita karaneke lie vyApAra karane lageMge vidyAdhyayana karane. vAle par3ha likhakara bar3I bar3I padaviyA~ pAne ke lie yA mAna tamage prApta karaneke lie yA bhar3akadAra bhASaNa dekara apanA rauba dikhAne ke lie nahIM, pratyuta apanI AtmazaktikA vikAsa kara vikasita zaktiko samAjakI unnati karane ke lie aura usako akaMTaka mArgapara calAneke lie hI vidyAdhyayana karane lageMge; aura apane sAdhu munirAja eka gacchase dUsarA gaccha acchA hai, eka sAdhuse dUsarA sAdhu bar3hiyA hai, esA dikhAva karaneke lie nahIM parantu 'bhinna 2 AtmAoNkI anaMta zaktiyoMkA ekIkaraNa karaneke lie tyAgI Azrama madadagAra hai' esA samajhakara ekIkRta zaktiyoMse samAjako Upara le jAneke lie hI sAdhu baneMge / yadi ese joza aura aisI 'jIvita zraddhA' kA Apa mUlya samajhane laga jAya~ge to kaoNnpharasakI aura usake dvArA honevAlA sAmAjika unnati sahajahImeM ho jAyagI; kyoMki isa zraddhA aura jozake kAraNa vAnaprasthAzramakA samAjameM punaruddhAra hogA; aura amuka umra taka dravya prAptakara vizeSa dhana kamAnekA lobha na kara saphalatAprApta nivRtta vyApArI, DAkTara, vakIla, berisTara aura sarakArI naukarIse chUTe hue penzanaprApta adhikArI loga, apane dIrghakAlake jIvanakalahameM jo anubhava aura vasIlA unhone prApta kiyA hai use pUrNatayA samAjasevAke kArya arpaNa karaneko taiyAra hoMge / kisI bhI tarahake sevAke kAryako TikA rakhane aura use Age bar3hAneke lie aise anubhaviyoMke kArya karanekA khAsa AvazyaktA hai, unake kiye binA kisI kAryakA calanA asaMbhava pratIta hotA hai| gahare rahasyoMkA patA lagAnake lie, kAThana samazyA upasthita honeke samaya koI sugama mArga khoja nikAlaneke lie, navayuvakoMke hRdayoMmeM utsAhakI preraNA karaneke lie, dhanADhayoMpara prabhAva DAlaneke lie, aura sarakArameM jAtIya bAtoMkA peza karaneke lie aise * arddha-sAdhu 'oMkA-jo prAiveTa jIvanase nivRtta hokara samAjasevAke lie apanA jIvana arpaNa karanekA Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhApati zeTha khetazIbhAIkA vyAkhyAna. 41 6 vrata' lekara baiThe hue haiM - salAha aura sahAyatAkI AvazyakatA hai| isake vinA na koI samAja Ajataka Age bar3hA hai aura na bar3hanekI AzA hI hai / itihAsaprasiddha prAcIna spArTanoMkA vaibhava unake vRddha salAhakAroM aura svayaMsevakoM ke AdhAra para thaa| yuvaka varga una vRddhoMkI salAha aura AjJAko apane sirapara car3hAne meM apanA gaurava samajhatA thA / apane mAnanIya svayaMsevaka svargavAsI seTha premacaMda rAyacaMda, seTha kezavajI nAyaka, seTha lAlabhAI dalapatabhAI AdikI sevAko hama kabhI nahIM bhUla skte| unake nAma Aja bhI a~dherI rAtrimeM tAroMkI taraha camaka rahe haiM / svargastha rAya bahAdura bAbU badrIdAsajI sAhibane ki jinake svargavAsa honekI bAta pragaTa karate. mujhe duHkha hotA hai, jAtikI sevA karake apanA nAma amara kiyA hai / ina saba mahAnubhAvoMkI jaga ko pUrI karaneke lie, aba hameM mahAtmA gAMdhI aura mAnanIya gokhale ke samAna vAnaprasthoM - arddhasAdhuoM ( Missionaries) - kI AvazyakatA hai / vyavasthApaka kAryakartA ' svayaMsevaka Age AyeM ! " taba yadi kaoNnpharaMsake kAryako saphala karanA ho aura jAtiko unnata banAnA ho to maiMne abhI kahA aise kAryakartAoMko Age AnA cAhiye / loga unheM apane sacce ' netA ' samajheMge; magara unheM to apane Apako 'samAjasevaka ' hI samajhanA cAhie | bArA mahIne yA do barasa bAda ekatrita honese, yA bhASaNoMse, yA hajAra- do hajAra rupaye ekatrita karalenese samAjakA hita sAdhanA kaThIna mAlUma hotA hai / sAre dUsare kAryokA aura gRhasaMsArake jaMjAlakA parityAga kara samAjasevAko hI apanA rojagAra-kArya-banAnevAle svayaMsevakoMko Age AnA cAhie aura unheM eka bar3e vetanavAle suzikSita sekreTarIkI sahAyatAse sAre dina kaoNnpharaMsakA hI kArya karate rahanA cAhie / ( 1 ) samAjakI sevA yaha apanI hI sevA hai, esI zraddhA ke sAtha samAjasevAkI cAha honA ' sevakoM athavA netAoMkA pahilA guNa hai / ( 2 ) apane samAjakI sthitikI aura apane AsapAsake logoMkI sthitikI tulanA kara sake, esA gaMbhIra - khulA hRdaya honA, netAkA dUsarA guNa hai / ( 3 ) samAjapara prabhAva DAla sake esI sthiti ( Social status ) aura icchAzakti ( Will-power ) kA honA netAkA tIsarA guNa hai; aura (4) * samAjahita ke lie apane saba lAbhoMko - aura AvazyakatA par3e to apanI lokapriyAko bhI- bali dene ke lie taiyAra rahanA, yaha netAkI cauthI yogyatA hai / . , Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 11 mI jaina zvetAMbara pariSada aise kAryakartA jyAdA nahIM kevala AdhA Dajana hI yadi hameM mila jAyeMge to mujhe vizvAsa hai ki sirpha dasa barasake aMdara hI hama jainajagatako unnatikI sarvotkRSTa coTIpara baiThA huA dekha sakeMge / kyoMki saubhAgyavaza dhanakI hamAre yahA~ kamI nahIM; dayA bhI anya jAtiyoMkI apekSA hamArI jAtimeM vizeSa hai; sAmAnya buddhimeM bhI hama kisI jAtise kama nahIM haiN| hamAre aMdara sirpha ese svayaMsevakoMkI kamI haiM, jo pratyekake vizvAsapAtra banakara pratyekakI zaktikA keMdrasthAna 'kAnpharaMsa' ko batAnekA paddhattike anusAra parizrama kara sakeM aura hajAroM bikharaM hue motiyoMko pirokara hAra banAne ke lie apane Apako dhAgA banA ske| kArya kahA~se prAraMbha honA cAhiye ? ____ baMdhuo, jaba hama bAteM karane baiThate haiM taba eka bhI upayogI bAta nahIM chor3ate / bAlavivAha, vRddhavivAha, kanyAvikraya, anamela vivAha, phijUla kharcI, vaizyAnRtya, ityAdi 2 hAnikAraka rItiyoMke viSayameM hama pratyeka saMmelanameM aura pratyeka mITiMgameM cillAte haiM; athavA isa sthitiko sudhAraneke lie Izvarase prArthanA karate haiM; parantu ronA cillAnA yA prArthanA kara dUsaroMse sahAyatAkI AzA rakhanA ye donoM hI nirbalatAke cinha haiN| vIrabhakto ! yadi hama apane hI duHkha kATanemeM samartha na hoMge to phira dUsaroMke duHkha kaise kATa sakeMge? hameM apanA saubhAgya samajhanA cAhie ki kaI truTiyA jo hamako bahuta hI bar3I mAlUma ho rahI haiMbilakula hI sAdhAraNa haiM, aura alpa parizramameM hI hama unako pUrA kara sakate haiN| kevala ekahI prayAsase buddhi ke vikAsa mAtrase-ajJAnajanya sArI ApattiyA~ svayameva dUra ho sakatI hai| buddhivikAsake lie vidyA-pracAra hI eka rAjapArga hai mAra hama sacce dilase kabhI isa mArgapara calaneko tatpara nahIM hue| isa bIsavIM zatAbdimeM jaba ki yuropa, amerikA Adi deza vimAnoMke Upara car3hakara Age bar3ha rahe haiM aura bhAratakI bhI kaI jAtiyA~ ghor3A gAr3I meM savAra hokara bar3I tejIke sAtha Age calI jA rahI haiM, taba hama purAne jamAneke khaTAremeM hI par3e hue haiM, aura khaTAremeM par3akara bhI itane besudha haiM ki khaTArA Age bar3ha rahA hai yA pIche haTa rahA hai isakI hameM kucha bhI khabara nahIM hai / jaba hamAre hajAra bhAiyoMmeMse kevala 495 hI likha par3ha sakate haiM aura aMgrejI zikSA to prati sahasra 20 hI pAte haiM tava brahmasamAjI manuSyoM meM prati sahasra 739 likha par3ha sakate haiM aura 582 aMgrejI jAnate haiN| sabase pahile isa tiraskAra karane yogya ajJAnadazAko dUra karaneke Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhApati zeTha khetazIbhAI vyAkhyAna. lie hamArA lakSa jAnA cAhie / prAthamika pAThazAlAe~, skUla yA kAleja dUsarI jAtiyoMse alaga hokara sthApana karanA mujhe anAvazyaka jAna par3atA haiM / bhAratIya anya prajAke sAtha hI milakara hameM sArvajanika prAthamika zAlAe~ aura skUla jagaha 2 para sthApana karanA cAhie / isake atirikta hameM apanA khAsa phaMDa khola, usameM lAkhoM rupaye jamAkara jainiyoMke sAdhanahIna lar3akoMko skAlarzipa denA cAhie aura unake vidyArthI eka sAtha rahakara vidyAbhyAsa kara sakeM aise vidyArthIgRha athavA borDiMgahAusa sthApana karane cAhiye / isa samaya jitane borDiMga hAusa cala rahe haiM, una sabhImeM tInoM saMpradAyoMke vidyArthiyoMko rakhanekA prabaMdha ho jAnA cAhie / isI taraha saba borDigoMkI suvyavasthA karaneke lie eka suzikSita anubhavI inspekTara bhI niyata karanA cAhie / isa sArI vyavasthAke lie lAkhoMkA phaMDa karanA hamArA prathama kartavya hai / Aja vyApAra karane meM bhI aMgrejI jJAnakI AvazyakatA ho gaI hai, musAphirImeM bhI isa bhASAke jJAnakA honA atyaMta AvazyakIya ho gayA hai, vikAlata, naukarI aura rAjakIya pravRttimeM to isa jJAnake vinA kisI kAmakA honA sarvathA asaMbhava hai / phira yuddhane jo paristhitiyA~ utpanna kI haiM, unase bhAratavarSakA sAre saMsArake sAtha vizeSa saMbaMdha hogayA hai, ora Age isase bhI adhika hogaa| isa sthitimeM mAtRbhASAke sAtha hI sAtha aMgrejI bhASAkA jJAna prApta karanA bhI lagabhaga sabake liye jarUrI hai| aura isake alAvA vyApArika jJAna prApta karanekA prazna phira judA hai| vyApArakI spardhA prati dina bar3hatI jA rahI hai, jIvanakalaha tIvratara hotA jA rahA hai / yuddhane yuropako jo vyApArika hAni pahu~cAI hai usake phAyadA uThAkara jApAna sArA vyApAra apane hAthameM leneke lie prayatna karane laga rahA / hai; ora bhArata-jisake yahAM sAre prAkRtika sAdhana maujUda haiM-hAtha para hAtha rakhake beThA hai yadi hama sarakArI madadake abhAvakI cillAhaTa karake hI baiThe raheMge to aisA acchA sunaharI avasara hAthase kho deMge, ki jisakA milanA phira kaSTasAdhya ho jaaygaa| isa lie isa samaya jaina jAtiko aura anya dasarI jAti'yoMko bhI jAti-bhedoM, dharmapaMthoM ora lokarivAjoMke jhagar3oMko alaga rakhakara apanese bane itane prayatnake sAtha lAkhoM, karor3oM rupaye ekatrita kara vyApAravRddhike kAryameM avilaMba laga jAnA cAhie / mophesara bosakI mahAn yojanA sacamuca hI dezako AzIrvAda rUpa hogI; TATAkA lohekA kArakhAnA aura baiMkakA Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 mI jaina bhavetAMbara pariSada, sAhasa bhI isI tarahase dezake lie upakArI hogaa| aba pratyeka jAtiko cAhie ki vaha apanI saMtAnako AvazyakatAnusAra aMgrejI sikhAkara kArakhAnoMmeM kAma sIkhaneke lie bheje, athavA vyApArameM hoziyAra banAve / aisA karaneke lie hareka komako lAkhoM rupaye kharca karane ke lie tatpara honA cAhie / pazcima dezake jaDavAdakA asara hamAre nava yuvaka zikSitoMpara hotA jA rahA hai, ve jainadharma aura jAtise prAyaH lAparavAha hote jA rahe haiM aura mujhe bhaya hai ki yadi hama unako sahAyatA dene aura dharmakA vAstavika rahasya samajhAneke lie prayatna nahIM kareMge to ve hamase sarvathA bhinna ho jAya~ge / unako hamAre dharma yA samAjake prati usI samaya prema, Adara aura mamatva hogA, jaba ki hama unheM ajJAna aura dAridya dazAse nikAlaneko lie apanA hAtha bar3hAyage aura apane kRtyoMdvArA unheM vizvAsa dilA deMge ki hama pratyeka sthitimeM tumhArI sahAyatA karaneke lie taiyAra haiN| yadi hama apanI tAMnameM masta rahakara unako bhUla jAya~ge to svabhAvataH ve bhI hameM bhUla jAya~ge / zikSita loga dhArmika yA sAmAjika kAryoMse alaga rahate haiM isakA doSa zrImaMtoMke sira hI lagAyA jA sakatA hai; kyoMki unhoMne apanI jAtika garIba parantu vidyArasika yuvakoMko premapUrvaka apane pAsa bulAkara, unakA vidyAprAptikA mArga sarala nahIM banAyA aura unheM bhIkha mAMgakara, kaSTa uThAkara, kAma calAne ke lie vivaza kiyA / kyA jaina vyApArI, vakIla, DAkTara aura bar3I bar3I tanakhvAha pAnevAle naukara loga eka eka do do jaina vidyArthiyoMkA pAlana nahIM kara sakate ? aura yadi aisA ho sake to prativarSa eka hajAra vidyArthiyoMko ucca zikSA diyA jAnA kyA koI kaThina kArya hai ? isa samaya mujhe 'jaina vidyottejaka phaMDa' ke janmadAtA eka munijIke cittakI udAratA yAda AtI hai, aura sAtha hI isa bAtakA smaraNa Ate hI ki jhagaDe aura lAparavAhIne use bAlyakAlameM hI naSTa kara diyA, duHkha bhI hotA hai / saubhAgyavaza dusarA eka aisA hI prayatna bahuta baDhe pAthe para isa samaya bhI prAraMbha huA hai; aura usase bahuta kucha AzA kI jAtI hai / eka kahAvata hai ki 'choTe grAsase bahuta khAyA jAtA hai / isake anusAra yadi pratyeka sazakta jaina ukta prayatnameM skAlazipakI sahAyatA de, to pratyeka prAntaka aura pratyeka phirakeke jaina vidyArthIke vidyAbhyAsakA mArga bahuta hI sarala ho jaay| Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 sabhApati zeTha khetazIbhAIkA vyAkhyAna. vidyApracArake liye anya sarala maarg| dhanADhayoMkI sahAyatAke atirikta vidyApracArake lie sAdhAraNa janasabhAjakI sAmAnya paraMtu sahAnubhUtisUcaka sahAyatA prApta karanekA prayatna karanA bhI AvazyakIya hai / aura isake lie kaoNnpharaMsane 'sukRtabhaMDAra phaMDa' ke nAmase cAra AnA prati vyakti (per head ) ikaTThe kara usakI AdhI rakama zikSApracArake kAryameM kharca karanekA jo niyama kiyA hai vaha bahuta hI uttama aura dUradarzitAkA hai / yaha bAta ThIka hai ki abataka hama loga isa mArgase bilkula hI tujcha rakama ekatrita kara sake haiM; parantu yadi hamAre muni mahArAja isa viSayameM upadeza denekI kRpA kareM aura dUsarI orase gAMvoMke aura zaharoMke navayuvaka apane 2 grAmoM aura zaharoMse 'sukRta bhaMDAra phaMDa' kI rakama ekatrita karanekA kevala eka hI mahInetaka prayAsa kareM to prativarSa hajAroM rupaye isa phaMDako mila sakate haiM / sAdhuvargameM aura javAnoMmeM kevala utsAha bar3hAnekI AvazyakatA hai aura isake lie niyamita patravyavahAra va pravAsa ke dvArA zubha vAtAvaraNa phailA sake aise kAryadakSa asiTeM sekreTarIkI anivArya AvazyakatA hai| 'sukRtabhaMDAra phaMDa' ke isa vidyApracArake pavitra dhyeyakI siddhike lie dUsare bhI kaI vyAvahArika mArga maujUda haiM / zAradApUjana, mahAvIrajayaMtI tathA saMvatsarI-ye tIna prasaMga aise haiM ki ina para garIbase garIba jaina bhI kucha na kucha dAna karaneke lie svabhAvataH hI prerita hotA hai / isa dAnakI icchAko vizeSa prabala karanA aura use eka hI dizAkI ora phirA denA kevala itanA hI kAma hamAre karaneke lie bAkI rahatA haiM / vidyApracArake kAryameM dAna denA hI vAstavika zAradApUjana hai aura jJAnake sAgara mahAvIra pitAke janmakA aura mokSakA Anandotsava karanekA bhI yahI eka sarvottama mArga hai. yaha bAta yadi hama pempaleToMke dvArA, samAcArapatroMke dvArA, sAdhu mahAtmAoMke upadezo dvArA, aura kaoNnpharansake upadezakoM dvArA apane bhAiyoM ke hRdayoMmeM acchI tarahase ha~sA sake to choTI choTI rakamoMse bhI hama hajAroM rupaye vidyApracArake lie ikaThe kara sakate haiM / vidyApracAra aura kAnpharansakI saphalatAke lie zikSitoMke sammilita honekI aavshyktaa| parantu bahutasA kAma zikSita logoM ko apane jimme kara lenA cAhie / se| ThoMne aura sAdhuoMne Ajataka samAja aura dharmako TikA ravakhA hai; unhoMne apane Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 11 mI jaina zvetAMbara piraSad DhaMga se samAja aura dharma ke lie jo kucha bana sakA vo kiyA hai| zikSita loga cillA rahe haiM ki dezakAla meM parivartana ho gayA haiM ataH aba navIna paddhati se kArya karanA cAhie, magara ve pukAra karake hI kyoM baiTha jAte haiM ? kaoNnpharaMsa ' yaha nAma navIna dezakAlake anusAra vartAva karaneke himAyatiyoMne hI to rakkhA hai / magara unheM yaha svIkAra karanA par3egA ki unhoMne kaoNnpharaMsake dvArA samAjako lAbha pahu~cAnevAlA koI bhI kArya - jisake lie ki garva kiyA jA sake- aba taka nahIM kiyA hai | kaoNnpharaMsake eka sammelanase dUsare sammelana taka bIcake samayameM samAcArapatroM meM lekha likhanekA, chuTTiyoMke dinomeM pravAsa kara bhASaNoMke dvArA lokamata apanI ora karanekA, aura apanese ho sake utanA parizrama karake ' kelavaNI yA zikSA phaMDa' ke lie dravya ekatrita karadenekA kAma zikSitoMko apane zira le lenA caahie| 'jaina ejyukezana borDa' ke sAtha patravyavahAra kara usa saMsthAke saMcAlakoMkI kaThinAiyoMse paricita honA cAhie; unheM kaThinAiyoM se mukta honekA mArga dikhAnA cAhie aura bana sake to kaThinAiyA~ dUra karaneke lie svayameva bhI koziza karanA cAhie / apanI zaktike anusAra isa khAte meM rakama dekara bhI dUsaroMke diloMmeM yaha bAta ha~sAnA cAhie ki eka zikSita manuSya kitanI sevA kara sakatA hai aura vaha apane dezake lie, samAja ke lie, dharmake lie kitanA upayogI bana sakatA hai / apanI saMkhyAkA bhayaMkara -hAsa / ~ aba maiM eka ese viSayapara kucha vicAra pradarzita karUMgA jo ki bahuta hI khedajanaka aura atyAjya hai / barasoMse hama unnati unnatikI pukAra karate A rahe haiM; parantu ina kAroMse kucha lAbha nahIM huA / hamArI saMkhyA bar3haneke bajAya ghaTatI jA rahI hai: parantu hama usa ora kucha bhI dhyAna nahIM dete / sana 1891 isavI meM bhArata ke saba jainoMkI saMkhyA 14,16,638 thI / sana 1901 meMapanI kAnpharaMsake janmake lagabhaga - vaha 13, 34, 140 taka AgaI thI, aura usa jamAne meM jaba ki tInoM saMpradAyakI kaoNnpharaMseM pUrI taMdurasta thI- saMkhyAkA bar3hanA to dUra rahA magara jitanI vaha pahile thI utanI bhI nahIM rahI; balke sana 1911 meM ghaTakara 12,48,182 raha gaI / abhinaya yaha hai ki jina dasa varSoko hama udayakAla mAnate haiM, unameM to lagabhaga eka lAkha AdamI hamameMse kama ho gaye haiM / itanA nahIM balke pahilekI apekSA aba ghaTatIkA pramANa bhI vizeSa ho gayA hai / Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47 - sabhApati zeTha khetazIbhAI vyAkhyAna. bauddhoMmeM, IsAiyoMmeM, sikkhoMmeM, musalamAnoMmeM aura pArasiyoMmeM saMkhyA bar3hatI gaI hai aura jaba vizAla hindUjAtimeM TakA jitanI kamI ho gaI hai taba hamAremeM sAr3he chaH TakA jitanI ghaTatI huI hai / isase samajhameM AyagA ki bahuta hI bhayaMkara saMyogoMke bIcameM hokara hama gujara rahe haiM / pArasI, sikkha yA hindU yadi jAgRta honemeM aura sudhAra karanemeM pramAda kareMge to unheM itanA bhaya nahIM hai / jitanA ki hameM hai / isalie hameM apane bar3hate hue vinAzakA mUla kAraNa nirbhIkatAse niSpakSa hokara prakaTa karanA cAhie / jalavAyu, zarIra-saMgaThana Adi bAtoMmeM jitanI suvidhA-asuvidhA anya bhAratIya prajAko hai utanI hI hameM bhI hai; anya jAtiyoMkI apekSA hama vizeSa garIba bhI nahIM haiM / taba phira anya bhAratIya jAtiyoMkI apekSA hamArI saMkhyA jyAdA pramANameM kama huI, isakA kAraNa kyA hai ? merI aisI dhAraNA hai ki hamAre vartamAna sAmAjika vyavahAroMmeM hI isa rogakA mUla kAraNa hai| roTI beTI vyavahArameM hama bahuta saMkucita buddhivAle ho gaye haiM, isase ayogya vivAhoM aura vidhavAoM tathA vidhuroMkI saMkhyA bahuta bar3ha gaI hai / mRtyusaMkhyAmeM bhI isase vRddhi hotI jAtI hai / hajAroM yuvatiyoM aura yuvakoMkI utpAdaka zakti isalie kucha kAma nahIM karatI ki unheM vivaza hokara avivAhita rahanA par3atA hai| isa taraha hamArI rUDhiyoMne mRtyu saMkhyA pramANameM vRddhi kara janmakI saMbhavatAko kama kI hai; aura anyoM ko apane meM zAmila kara saMkhyA baDhAnekI buddhimattAko to hamane giravI hI rakha diyA hai / anya dharmAvalaMbiyoMko zAmila karanekI bAta to dUra rahI,parantu jainadharma pAlanevAle logoMke sAtha bhI, prAntabheda, jAtibheda aura dharmabhedake kAraNa hama vivAhasambandha nahIM karate haiM / vizeSa kyA kahu~, ekahI dharma aura ekahI jAtike hote hue bhI hameM eka sAthameM baiThakara khAnese patita ho jAnekA bhaya rahatA hai / Apa loga kahate haiM ki hamArA sudhAra huA hai, hama buddhimAna hue haiM; paraMtu mujhe to Dara hai ki kahIM sudharaneke bajAya hama bigar3ate to nahIM jA rahe haiM ! hamAre vidvAna mahAtmA zrI AtmArAma jI mahArAjane likhA hai ki, " apane pUrvaja hindu oMke banAye hue jAtibheda kI paravAha nahIM karate the; ve dharmake AdhArapara hI samAja racate the aura saMkhyAbala aura aikyavara kI vRddhi karate the; zrI mahAvIra prabhuke 70 varSa bAda apane mahAna guru zrIratnaprabhasArine brAhmaNa, kSatriya, vaizya aura sutAra Adike 18000 aTThAraha hajAra gharoMko jaina banAkara unameM parassara roTI beTIkA vyavahAra jArI kiyA thA aura isa tarahase jainasamAjakI racanA kI thii| isI Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11mI jaina zvetAMbara pariSada prakAra zrIharibhadramurine, lohAcAryane aura jinasenAcAryane bhI rAjapUta sutAra Adiko jainadharmakI zikSA de unakA paraspara roTIbeTI vyavahAra karavAyA thA " / Age calakara yahI mahArAja kahate haiM:-"jainazAstroMmeM to kevala usI bAtakI manAI kI gaI hai. ki jisake karanese dharmameM kisI prakArakA dRSaNa lge| bAkI to logoMne apanI apanI rUDhiyA~ mAna lI haiM / Aja bhI yadi koI sArI jAtiyoMko eka kare to kucha hAni nahIM hai / " madhyakAlIna hindu dharmaguruoMne jina jAtiupajAti AdikI ber3iyoMke dvArA hindusamAjako nikammA banA diyA thA, hamAre udAracetA aura dUradarzI AcAryoMne unhI ber3iyoMko dhArmika ekatAkI chenIse kATa diyA thaa| magara kheda hai ki vehI beDiyA~ hamane apane Apa phira apane pairoM meM DAla lI haiM aura hama jAti-upajAtiyoMke dAsa banakara dukhI ho gaye hai / isase hamArI dazA kitanI bhayaMkara hogaI hai, usakA citra meM Apake sAmane rakhatA hU~ / sana 1911 IsavImeM jainasamAjakI 6,43, 553 kula puruSasaMkhyA thI, usa meMse 3,17,117 ka~vAre the aura 6,04,626 strIsaMkhyA thIM jinameMse 9, 81, 705 kumArI thiiN| inameMse bAlakoM aura vRddhoMkI-yAnI una logoMkI jo saMtAna utpanna karaneke ayogya haiM-saMkhyA kama kara dI jAya to 20 se 45 varSake AyukI bIcake 2,33,035 puruSoM se 59,912 ka~vAre puruSa the aura 15 se 40 varSa ke bIcakI AyuvAlI 2,53,854 striyoMmeMse 5,928 kumArI lar3akiyAM thiiN| . var3I AyukI itanI kanyAe~ kumArI rahI isakA kAraNa sirpha eka hai / aura vaha yaha hai ki alpa saMkhyAvAlI jAtiyoM ke honese unheM vara nahIM milasake the / 55 jainajAtiyAM to aisI haiM ki jinako kevala apanI sau yA sause bhI kama saMkhyAvAlI jAtimeM hI roTIbeTIvyavahAra karanA paDatA hai| aisI hAlatameM yadi jainiyoMkI saMkhyA pratidina ghaTatI jAya to isameM Azcarya karanekI kaunasI bAta hai ? ___ Upara jo aMka diye gaye hai unase mAlUma hotA hai ki byAhI jAne yogya umarakI 59,28 striyoMke avivAhita rahanese jainiyoMko saMkhyAmeM jo abhivRddhi hotI vaha nahIM huI / isake atirikta dUsarI tarahase jo hAni ho rahI hai vaha to . alagahI hai / choTI choTI jAtiyoMse kanyAvikraya, vRddhivivAha, anamela vivAha hote hai aura unakA pariNAma vidhavAoMkI saMkhyAvRddhi hai / yaha sunakara Apako bahuta hI Azcarya aura duHkhahogA, ki sana 1911 IsavImeM chaH lAkha striyoMmeMse DeDha lAkha striyAM vidhavAyeM thI / abhiprAya yaha hai, ki pacIsa pratizataka vidhavAe Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . sabhApati zeTha khetazIbhAIkA vyAkhyAna. 49 thii| bhAratakI anya jAtiyoMkI apekSA jainiyoMkI vidhavAoMkI ausata saMkhyA bahuta jyAdA hai| itanI vidhavAoMke vilApake sAmane kaunasI jAti jI sakatI hai ? jyAdA kheda to isa bAtakA hai ki 20 se 40 varSakI AyukI do lAkha striyoMmeMse lagabhaga pacAsa hajAra striyAM vidhavAe thIM, jo vRddhavivAha aura jAtiyoMke saMkucita kSetroMkA hI pariNAma hai / ina aMkopara hama paDadA nahIM DAla sakate / yaha apane durbhAgyakI bAta hai, ki isa praznapara samAjane zAntike sAtha vicAra karaneke liye Aja taka kaSTa nahIM uThAyA hai| anya jAtiyoMkI apekSA isa viSayameM sabase jyAdA kharAba sthiti hamArI jAtikI hai, isaliye hamako isa viSayameM sabase jyAdA nirbhIkatAse aura duradarzitAse kAma karanekI AvazyakatA hai / mArga sIdhA hai; parantu rUDhIke paMjese jo hamako dharmakA bheSa racakara DarAtI hai, chUTanA kaThina hai| bivAhako bhinna bhinna rItiyoM aura sahabhojana Adi bAteM mAtra sAmAjika viSaya hai, dhArmika viSaya nahIM, isaliye dharmanAzakA 'hAU' batAnevAlIke sAtha zAntipUrvaka dalIle karaneke aura sAmAjako vinAzake mukhameM jAnese bacAneke mArga sApha kara dene cAhiye / mAlUma hotA hai ki svAmIvatsala bhojanake arthako Aja hamAre bhAI bhUla gaye hai / kitane hI grAmomeM-jinako ki hama besudhare hue batAte hai AjabhI jainadharma pAlanevAle baniye, pATIdAra, bhAvasAra Adi bhinna 2 jAtike loga eka sAtha caiTa kara bhojana karate hai / magara apane Apako sudhAre huye batAnevAlAMne svAmI-vAtsalyake sthAnameM, chUta chAtakI pratiSTA kI hai / yaha hai apane sudhArakA cinha ! kyA yaha hamArA kartavya nahIM hai, ki hama kalpita bhedAM tathA zAstravirUddha bahamoM aura ruDhiyoMkA parityAga kara samAjako naSTa honese bacAveM ? jitanA bhI ho sake utanA jaldI hameM isa kAmako karanA cAhie / sAdharmI bhrAtAo ! maiM Apase Agraha pUrvaka nivedana karatA hUM ki Apa isa praznapara gaMbhI ratAse vicAra kare, samAcAra patro va bhASaNoMdvArA isakA UhApoha kare, aura isake liye kisI AcaraNIya mArgakA avalambana kare / / ekatAke vyAvahArika mArga / bandhuo ! yaha to nirvivAda hai ki AjakI rAjakIya sthitime hama ekatAke binA kadApi jIvita nahIM raha sakege / roTI beTI vyavahArake kATeko dhIre dhIre nahIM magara zIghratAke sAtha nikAlakara pheMka denekI koziza kiye binA aura anu . tpAdaka vyaktiyoMkI bhayaMkara saMkhyAme kamI kie binA jaina samAjako TikA rakha Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 mI jaina zvetAMbara pariSad. nekA kAma kaThina hI nahIM magara mujhe to asaMbhava mAlUma hotA hai / yaha bhI dhyAnameM rakhanA cAhiye ki apane bhinna 2 gacchoMmeM bhI jabataka hama matasahiSNu nahIM hoMge tabataka hamArA jIvana TikA na rahegA / mAnyatAoM, ruDhiyoM aura kriyAbhedoMko Age karake hamAre bIcameM vaimanasya phailAnebAloMko-cAhe ve gRhastho hoMyA tyAgI-hameM majabuta hAthoMse pakaDakara dabA denA caahie| tamAma logoMke sAtha-kevala una logoMke sivAya jo jainasamAjakI ekatAmeM bAdhaka hai-mata sahiSNutA rakhanA cAhie, premakA bartAva karanA cAhie / dharmake nAmase jo hamAre astitvameM hI kuThArAghAta karate hai unhe hameM kabhI uttejana nahIM denA cAhie aura na koI aisA kAyahI karanA cAhie ki jisameM unako uttejanA mile| isa kAryake lie eka udAra vicArakA sAptAhika athavA dainika patra nikAlanA cAhie aura vaha nAmamAtrake mUlyameM pratyeka jainake pAsa pahaMce aisA prabaMdha honA caahie| merA vizvAsa hai, ki isa pratyeka jainasabhA aura maMDalameM aisA niyama honA cAhie ki jisase pratyeka prAMta aura pratyeka sampradAya yA gacchakA jaina usameM sammilita ho ske| kAnpharansane maMdiro aura saMsthAoMkI dekharekhake lie inspekTara niyata kiye hai, yaha bahuta hI uttama hai / inspekTaroMko kisI saMsthAkI koI bhI bAta binA dekhe na choDanA cAhie, aura yadi kisI bAtameM koI truTi ho to usa truTiko chipAnekA prayatna nahIM karanA cAhie / isI taraha kisI sArvajanika saMsthAkA kArya kisI ekahI vyaktike yA kisI ekahI grAmake yA kisI ekahI gacchake logoke hAthame jyAdA samaya taka nahIM rakhanA cAhie / isameM pratinidhitvakA pracAra honA bahuta jyAdA upayogI hai| isase pratyekako kArya karanekA utsAha baDhegA aura pratispa ke kAraNa 'pahilevAlese maiM kAma acchA karu" isa vicArase loga kArya bahuta utsAha aura uttamatAseM kareMge, jisase saMsthAe bahuta dRDha banegI / yaha samaya dhArmika jhagaDe karanekA nahIM hai / mai isa ora khAsa tarahase ApakA lakSa khIMcanA cAhatA huuN| zikharajI, magasIjI Adi tIrthoke jhagaDe jina devake bhaktoMmeM hote hai, ekahI pitAke putra-bAi bhAi-ApasameM eka dusareke viruddha laDaneko khaDe hote hai, yaha bahuta hI hAnikara hai| hamAre sArvajanika balako, Arthika balako aura dhArmika vicAroMko naSTa karanevAlA hai / ataH jisa tarahase ho sake usI taraha isa jhagaDeko naSTa karanekA prayatna karanA caahie| apanI jAti vyApAra aura buddhike lie prasiddha hai, to kyA hama apane ina ApasI jhagaDoko miTAneke liye Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhApati zeTha khetazIbhAIkA vyAkhyAna. apanI buddhikA upayoga nahIM kara sakate ? kucha buddhimAna sajjanoMne ina jhagaDoMkA anta karaneke liye bahuta baDA prayatna prAraMbha kiyA hai; parantu unake prayatnameM usa samayataka saphalatA honA Arambha hai jabataka ki donoM sampradAyoMkI mukhya saMsthAe ( jaise 'zvetAMbara jaina kAnpharansa' aura digaMbaroMkI 'bhAratavarSIya digaMbara jaina mahAsabhA') bIcameM paDakara ekatA karanekA prayatna nahIM kre| donoM pakSoM se eka bhI pakSa yaha bAta to kabhI kahaneko taiyAra nahIM hogA ki jinadevakI pUjA karaneke adhikArI kevala digaMbara hI hai athavA kevala zvetAMbara hI hai / meM to yaha kahuMgA ki jainakulameM utpanna honevAloMkI hI nahIM balki saMsArabharake manuSyoMko joki jainadharmase sahAnubhUti rakhate hai| . ___ gRhastho aba maiM ApakA vizeSa samaya lenA nahIM cAhatA / vartamAnameM jina do bAtoMkI tamAma saMsArako bahuta jyAdA jarUrata hai unhIM do vAtoMpara maiMne bahuta jyAdA jora diyA hai, yAnI (1) aikyabala, aura (2) vidyAbalake viSayameM hI kaha kara maiMne apane bhASaNako pUrA kiyA hai / maiM jAnatA hUM ki kAnpharansake sabhApatiko zAstroddhAra jIva-dayA, sAdhu sudhAra, jIrNoddhAra Adi bAtopara bhI bhI bolanA cAhiye, aisI eka rUDhI calI AI hai, parantu maiM usa rUDhIkA Adara na kara sakA isakA kAraNa yaha hai ki maiM 'upayogitA ke siddhAntakA zraddhAla aura tAtkAlika AvazyavaktAoM para hI lakSa denevAlA manuSya huuN| yadi isameM kisIko merI bhUla mAlama ho to maiM unase kSagA mA~gatA huuN| jaina samAja aura hindU yunivarsiTI / hinduoMne zikSA pracArake kSetrameM 'hindU yunivarsiTI' sthApanakA jo mahAna aura prazaMsanIya kArya kiyA hai usake liye maiM hindu bhAiyoMko dhanyavAda detAhu~, aura deza kAlakI avazyakatAke anusAra jo yaha kArya prArambha huA hai usakI maiM sampUrNatayA vijaya cAhatA hUM / sAtha hI samayAnukUla yaha sUcita karanA bhI apanA kartavya samajhatA hUM ki, anya hindu jAtiyoMkI taraha jainabhAiyoMko bhI cAhiye ki ve isa saMsthAko apanI samajheM aura use pUrNatayA madada deveM / hindu yunivarsiTIko bhI cAhiye ki vaha hRdayavala aura buddhivalake camatkArika khajAne tulya jainasAtyake abhyAsake liye pratyeka suvidhA sacce dilase kara deve / Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 mI jaina zvetAMbara pariSad, upasaMhAra. mRhastho, antameM, Apane mujhe pramukha pada diyA isake liye aura zAnti tathA dhIrajake sAtha bahuta samaya taka Apa merI bAteM sunate rahe isake kiye maiM antaHkaraNapUrvaka Apako dhanyavAda detA hUM aura vinatI karatA hUM ki jisa jIvita zraddhAkA ullekha maiM apane bhASaNa ke prArambhameM kara cukA hUM vaha jIvita zraddhA apane dilameM rakhakara, kAnpharansameM upasthita honevAle praznoMkA zuddhacitta ora buddhike sAtha nirAkaraNa kareM, aura isa bAtako dhyAna meM rakhate hue ki - ' apanA uddhAra apane hI hAtha hai ' AvazyakIya kAryo aura sudhAroMko avilaMba karanA prArambha karadeM / isa pravRtti se zAsananAyaka deva bhI prasanna hokara hamAre hRdayameM vizeSa zaktikI preraNA kara hameM nijaparakA kalyANa karaneke yogya banAyeMge / 52 [tyArapachI sabjekTasa kamiTI (viSaryanirNAyaka sabhA) nA sabhyo konpharansanA baMdhAraNanA niyama anusAra cuMTI kADhavAmAM AvyA hatA. tadanaMtara jaina ejyukezana baoNrDanI janarala sabhA ekaThI maLI hatI temAM saM. 1972 ane 1973 no baoNrDano riporTa tenA eka sekreTarI rA. mohanalAla dalIcaMda dezAie vAMcI saMbhaLAvyo hato. te riporTa AmAM mUkavAmAM Avyo che. ] dvitIya divasa (tA. 31-12-17), (1) ( pramukhake taraphase ) rAjabhakti / yaha zrI jaina zvetAmbara kAnphrensa bhArata samrATa zrI paJcama jyaoNrja aura zrI mahArAnI bhAratezvarI merIkI dIrghAyuke liye prArthanA karatI hai aura zrI brITIza tAjameM pUrNa zraddhA aura rAjabhakti prakAza karatI haiM / aura yuropameM jo varttamAna mahAsamara prabala hAni pahuMcA rahA hai usakI zIghra zAnti ho aisI icchA prakaTa karatI hai / (2) ( pramukhake tarapha se ) bhAratasacitra svAgata | bhArata saciva mAnyavara rAiTa Anarebala mi ke liye bhArata meM padhAre haiM, unakA yaha kAnphrensa usake dvArA hindukI AzA pUrNa saphala ho usake lIe prArthanA karatI hai / moMTegyU jo bhArata zAsanasudhAsAdara svAgata karatI hai aura Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhkaash| sabhApati zeTha khetazIbhAIkA vyAkhyAna. (3) ( pramukhake taraphase ) zoka prakAza / yaha kAnphrensa jaina samAjake eka jhalakate hue amUlya ratna sarva sammAnita zrI dvitIya jaina kAnphrensake pramukha kalakattA nivAsI rAya badrIdAsa mukIma bahAdura kI mRtyupara hArdika zoka aura unake samasta kuTumba parivArake prati apanI sahAnubhUti prakAza karatI hai| (4) hindU yunivarsiTI aura jaina koma. banArasameM hindU yunivarsiTImeM jaina vidyArthiyoMkI acchI saMkhyA honekI * AzA kI jAtI hai aura yaha kAnphrensa vahAMke kAryavAhakoMse AgrahapUrvaka nivedana karatI hai ki jaba hindU yunivarsiTIkA abhyAsakrama niyata karanekA prabandha hove usa samaya hindu dharmakA paThanakramake sAtha jaina dharmagranthoMko bhI ucita sthAna deveM aura isa kAryake liye phaNDa vagairahakI yojanA aura skolarazipa Adike liye jo jaina kaumake membarAna mukarrara hue haiM unako pUrI pUrI sahAyatA deneke liye yaha kAnphrensa jaina zrImaMtoMse sUcanA karatA hai| darakhAsta-rA. rA. makanajI je. mhetA vAriSTara muNbii| anumodaka-rAjA satyAnanda prasAda siMha. banArasa / vi0,,-bAbU rAja kumAra sihajI. klkttaa| [A vakhate hiMdu yunivarsiTImAM jaina vidyArthIo mATe temaja jaina dharma zikSaNa mATe joitA phaMDanI apIla thatAM ghaNI sArI rakamo bharAi hatI ke jenI vigatavAra TIpa AmAM chevaTe ApavAmAM AvI che. pachIthI te saMbaMdhI kamiTI nImavAmAM AdhI hatI.] ___ A kamITinA sekreTarI tarIke kalakattAnA bAbusAheba rAjakumArasiMhajI ne nimavAmAM AvyA che. teo e phaMDamAM bharAyela rakamo vasula karIne te rakama hAla beMgAla baiMkamA rAkhavAno nirNaya karela che. , kamITinA membaronA nAmo. zeTha hIrajI khetasI zeTha kuMvarajI ANaMdajI ,, lAlabhAI kalyANabhAI , vAlacaMda hIrAcaMda rA. rA. gulAbacaMdajI DhaTThA M. A. bAbu dalelasiMhajI mahArAja bahAdurasiMhajI bAbu rAja kumAra siMhajI sekreTarI. rAjA vijesiMhajI ,, puraNacaMdajI nAhara M. A. B. L. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ k yk@ `yd 54 11 mI jaina zvetAMbara pariSad. bAbu rAya kumAra siMhajI ,, bahAdurasiMhajI siMghI. ,, nihAlacaMdajI rAjA satyAnaMda prasAda siMha zeTha nAgajIbhAI gaNapata ... rA. rA. makanajI je. mhenA bArIsTara. , rAmacaMda jeThAbhAI , motIcaMda giradharalAla kApaDiA. solIsITara ,, jevaMtamalajI rAmapurIyA. mohanalAla dalIcaMda desAI. vakIla. (5) dhArmika shikssaa| ___ yaha kAnphrensa apane samAjameM dharmazikSA ke liye vizeSa abhAva anubhava karatI hai aura dharmakI puSTi aura vistArake liye dharmazikSAkI AvazyakatA samajhatI hai / kAnphrensa nIce likhe upAyoMko kAryameM pariNata karanekA samasta zvetAmbara jainiyoMse vinamra nivedana karatI hai| ___(1) pratyeka grAma aura nagarameM dharmazikSAke liye pAThazAlAe pustakAlaya Adi sthApita aura usake kAryanirvAhakI suvyavasthA honI cAhiye / - (2) dhArmika zikSAke liye prAkRta yA saMskRta granthoMkA sarala bhASAmeM artha sahita prakAza karanekA prabandha honA cAhiye / (3) dhArmika zikSAke liye suyogya zikSaka aura zikSiyitrIkI vizeSa AvazyakatA hai isa kAraNa jaina yuvakoMko aura striyoMko ucca saMskRta aura prAkRta . zikSA denekA prabandha honA cAhiye / - darakhAsta-zeTha amaracaMda ghelAbhAI bhAvanagara / anumodaka-paNDita haMsarAjajI amRtasara / viH anumodaka-rA. rA. hIrAcanda lIlAdhara jhaverI jAmanagara / , ,, -,, amRtalAla bhAvajI zAha. kalakattA / (6) prAkRta bhASAkA uddhaar| . apane zAstroMkI bhASA prAyaH mAgadhI honeke kAraNa usakI zikSAkI AvazyakatA hai aura usakI rakSA karanekI bhI khAsa jarurata hai| (1) prAkRta bhASAkA sarala abhyAsake liye jo kopa taiyAra karAnekA vicAra kiyA gayA hai usakoM kAryameM pariNata karaneke lie vaha koSa jaldI prakAzita karAnekI yaha kAnphrensa saba jainI bhAiyoMkA lakSya AkarSaNa karatI hai / ___(2) prAkRta bhASAkA sarala vyAkaraNa zIghratA pUrvaka taiyAra karanekI jaru Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhApati zeTha khetazIbhAIkA vyAkhyAna. rata hai aura isa viSayameM adhika prayAsa karanekI AvazyakatA samajhatI hai / (3) jainiyoMkI pAThazAnA aura vidyAzAlAoMmeM prAkRta bhASAkA khAsa zikSaNa deneke liye prabandha karanekI yaha kAnphrensa unake kAryavAhakoMse mUcanA karatI hai| (4) hindusthAnakI judI judI yunivarsiTiyoMmeM prAkRta bhASA dUsarI bhApAke samAna jaina vidyArthI bhI le sake isakA jaina vidvAna aura saMsthAoMse yaha kAnphrensa udyoga karanekA anurodha karatI hai ora kalakattA yUnivarsiTIne prAkRta bhASAko apane paThanakramameM dAkhila karake upakAra kiyA hai usake vAste yaha kAnaphrensa upagAra mAnatI hai aura dUsarI yUnivarsiTIoMko bhI usakA anukaraNa karanekA anurodha karatI hai aura isa prastAvakI nakala jAhira patroMmeM chapavA dI jAya aura usakI eka nakala kalakattA yUnivarsiTIke aura dUsarI yUnivarsiTIoMke saMcAlakoMke pAsa bheja dI jaay| darakhAsta-paNDita haragovindadAsa kalakattA / anumodaka-rA. rA, manasukhalAla ravajIbhAI muMbaI / viH ,,-paNDita jalAlajI banArasa / (7) jaina sAhitya pracAra / 1 / jaina siddhAnta prasiddha karane tathA jaina sAhityakA pracAra karaneke liye jo apane pUjya munirAja zrI tathA pustaka prakAzaka saMsthA aura vidvAna loga prayatna kara rahe haiM, usake liye yaha kAnphrensa hArdika santoSa prakAza karatI hai aura unakI sevAmeM Agraha pUrvaka prArthanA karatI hai ki " sastA sAhitya " bar3hAneke liye aisI vyavasthA kI jAya ki jisameM jaina sAhityakA aura bhI vizeSa pracAra ho| 2 / nainiyoMkA prasiddha aura atyuttama prAcIna sAhitya jina jina bhaNDAroMmeM banda karake rakkhA huA hai unameMse nikalavAkara jisameM usa sAhityakA lAbha mAnava samAja uThA sake aisI zIghra ceSTA karanI cAhiye, una granthoMke naSTa ho jAneke pahile hI yaha kAnphrensa samayAnukUla prArthanA karatI hai aura AzA rakhatI hai ki vaha zIghra ho chapavA kara prakAzita kara diyA jAya / pATaNa, jaisalamera, khambhAta, ahamadAbAda aura lIMbar3I vagairaha sthAnoMke bhaNDAroMke kAryavAhakoMkA dhyAna isa viSaya para khAsa karake AkarSita kiyA jAtA hai / prAcIna jaina sAhi Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 . 11 mI jaina zvetAMvara pariSad. tyake pracAra ke liye zrImAna gAyakavAr3a mahArAjane jo prayAsa kiyA hai aura kara rahe hai usake liye yaha kAnphrensa gAyakavAr3a sarakArako antaHkaraNase dhanyavAda detI hai| . i / bambaI yunivarsiTImeM jaina sAhityake liye khAsa skolarazipa sva0 zeTha amaracanda talakacandake taraphase denA nizcita huA hai, usI prakAra dUsarI yunivarsiTIoMmeM bhI skaoNlarazIpa dene ke liye jaina zrImatoMse Agraha karatI hai / darakhAsta-zeTha kuMvarajI ANandajI bhAvanagara / anumodaka-zeTha lakSmIcandajI ghIA pratApagar3ha / viH ,,-cAbu acalasiMhajI dillii| * ,, ,,-zeTha vIrajI gaMgAjara muMbaI / (8) pramukhake taraphase ) zilAlekhoMkA uddhAra / zilAlekhoMke saMgraha karanekI yaha kAnpharansa atyanta AvazyakatA samajhatI hai; kyoMki unase jaina dharma ke itihAsako mAlUma karanemeM bahuta madada milatI hai| isa uddezyako kAryameM lAne ke liye ninna likhita kamITI niyukta kI jAtI hai| rA0 rA0 dolatacanda puruSottama varoDiyA. bI0 e0 / - "si0 DI0 dalAla. ema0 e.|" rA0 rA0 kezavalAla premacanda modI. vI0 e0 ela0 ela0 bI0 vakIla rA0 rA0 mohanalAla dalIcanda desAI. bI0 e0 ela0 ela0bI0 vakIla / bAbU umarAvasiMha TAMka. bI0 e0 ela0 ela0 bI0 vakIla cIpha korTa / zeTha DAhyAbhAI premacanda modii| bAbU sAheba pUraNacandrajI nAhara ema0 e0 bI0 ela0 vakIla / isa kAryameM pratyeka jainioMkI sahAyatA denI cAhiye aura jahAM jahAM bhaNDAra aura zilAlekha hoM unakI yAdI dilAnI cAhiye. noMdha lenevAle puruSakI rukAvaTa nahIM karaneke liye yaha kAnpharansa Agraha karatI hai| . (9) strI zikSA. jaina samAjameM sarvatra strI zikSA pracArake liye yaha kAnphrensa nIce likhe upA. yoMkA dhyAnameM lenekA AvazyakatA svIkAra karatI hai / 1 / pratyeka jaina apanI putrIko kamase kama prAthamika zikSA avazya deN| Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhApati zeTha khetazIbhAIkA vyAkhyAna. 2 / jinase ho sake vo apanI putrIko mAdhyamika aura ucca zikSaNa deM aura vaha zikSaNa putrI bephikarIse le sake isa vAste usakI vivAha choTI umarameM na kreN| .. 3 / jina sthAnoMmeM jainoMkI acchI saMsthA hai aura vahAM sArvajanika kanyAzAlA na hoya to usa sthAnake jaina mahAzayoMko ucita hai ki apanI kanyAzAlA sthApana karanekA bandobasta kreN| 4 / bar3I umarakI zrAvikAoMko dopaharako phurasatake samaya vyavahAropayogI sAmAnya jJAna deneke liye sthAna 2 para aise khAsa varga kholanekI jarUrata hai ki jina khAsa vargomeM Arogya vidyAke mala tatva bImAroMkI zuzruSA aura tAtkAlika ilAja aura bharatakAma vagairahakI zikSA dI jAya / .... 5 / jaina kanyAzAlA aura zrAvikA zAlAoMke lije strI zikSakoMko taiyAra karaneke liye yaha vAta khAsa jarUratakI hai ki zrAvikA ora khAsa kara vidhavAoMkoM phImela TeniMga kaulijomeM adhika pramANamaiM dAkhila karAke zikSA karAnA aura aisI abhyAsa karatI huI striyoMko jisa jisa prakArakI AvazyakatAyeM ho . vaha skolarazipa vagairaha se sahAyatA dI jAya / darakhAsta-rAjA vijaya siMhajI bahAdura AjImagaMja / anumodaka-rA. rA. vIrajI rAjapAla mAstara. muMbaI / viH ,, - , nagInadAsa pu naannaavttii| ,, ,, - , devacanda dAmajI kuMDalAkara, bhAvanagara / ,, ,, - , dharamazI rAmajI TolIA. klkttaa| ... (10) sahadharmiyoMko Azraya / azakta, nirudyamI; durdazAgrasta bhAiyoM tathA AzrayahIna vidhavAoM aura bAlakoMkI sthitimeM sudhAra karane ke liye ceSTAyeM kI jAya aura jisase ve apane 2 nirvAha acchI tarahase kara sake usakA bandovasta kiyA jAya / bAlAzrama, vidyAzrama Adi saMsthAoMko sthApana karane tathA unheM hara tarahase madada deneke liye jaina zrImantoMse yaha kAnpharansa Agraha karatI hai| darakhAsta-rA. rA. maNIlAla khuzAlacanda. paalnnpur| anumodaka-bAbu dayAlacandajI. AgrA / viH ,, -,, punamacandajI sAvanasukhA. kalakattA / Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 mI jaina zvetAMbara pariSad. (11) (pramukhake taraphase) saMpa (ekatA). _ samagra jJAti, aura saMgha samudAya aura samasta jaina komameMse kusaMpako haTAkara sarvatra saMpakA pracAra honekI AvazyakatA yaha kAnpharansa svIkAra karatI hai aura Apasa Apasake kusaMpoko tyAga kara gaccha kadAgraha chaur3ake aikyatA karanekA pratyeka grAma va zaharoMke saMghako AgrahapUrvaka yaha kAnpharansa bhalAmana karatI hai| apanI 2 jJAtike jhagar3oko aura tIrthoke jhagar3oMko nikAla lavAda mArphata karAnekA yaha kAnpharansa pasanda karatI hai| kyoMki isase lAkho rupayoMkI barabAdI bacatI hai| tRtIya divasa tA. 1-1-18 prastAva. (12) pramukhake taraphase jaina parva ). kalakattAmeM jainiyoMkI saMkhyA adhika hai aura vyApArameMbhI paMkti uMcI hai isa liye yaha kAnpharensa baMgAla sarakArase vinabhra prArthanA karatI hai ki vaha jainiyoMke eka prasiddha parva kArtika zukla pUrNimA ko Ama tahavAra (pabalika hAliDe) niyata kara usa eka dinako prativarSa chuTTiyoMkI tAlikAmeM sAmila kareM kyoMki usa dina yahAM jainiyoMkA eka vizAla dhArmika mahotsava yAne zrIjinezvaradevakI savArI bar3e ADambarase nikalatI hai aura usameM Ama loga sammilita hote hai / isakI eka nakala gavarNamenTa baMgAlako bhejI jaay| ____ mahAvIra jayaMti ( caitra zukla 13 ) aura bhAdra zukla caturthI aura paJcamI jisako apane samvatsarI kahate haiM usako sAre hiMdameM pablika gejheTeDa hAliDe niyata karanA cAhiye / isakI nakale sthAnika gavarNameNTa aura gavarNameNTa Apha iNDiyAko bhejI jAya / . (13) zrI jaina zvetAmbara ejyukezana borDa / zrI jaina zvetAmbara ejyukezana borDane zikSA pracArake liye Aja taka jo kucha prayAsa kiyA hai usase yaha kAnphrensa saMtoSa prakAza karatI hai aura usako nimna likhita kArya karanekI AvazyakatA batalAtI hai| (ka) jina jina sthAnoMmeM jainiyoke dhArmika aura vyavahArika zikSA deneke liye pAThazAlA athavA vidyAlaya vartamAna hai una sabakI paridarzanA aura jahAM koI Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhApati zeTha khetazIbhAIkA vyAkhyAna. 59 truTi ho to sudhAra kareM aura jahAM aisI pAThazAlA yA vidyAlayakA abhAva ho vahAM para zIghra aisI zikSAkA ucita prabandha kreN| (kha) jaina kramavAra vAMcanamAlA (TeksaTa buka) taiyAra kareM aura pratyeka pAThazAlA yA vidyAlayoMmeM eka hI praNAlIse zikSA dI jAya aura vArSika parIkSA bhI eka hI sAtha lI jAya isakA prabandha kareM aura parIkSAke pazcAt uttIrNa chAtroMko pramANapatra (sarTiphikeTa) aura pAritoSika AdikI vyavasthA kreN| ... (ga) jIvavicAra, navatattva, daMDaka, kSetrasamAsa, saMgrahaNI, karmagrantha aura pratikramaNAdi viSayoM para sarala bhASAmeM artha sahita pustakeM zodhakara prakAzita karanekA jo prabandha cala rahA hai usakA kArya zIghratAke sAtha sampUrNa kraaveN| (gha) vidyArthiyoMke liye chAtra vRtti (skAlarasipa) tathA pustakoMkI sahAyatA jaina borDigameM unako muphta (phrI) rakhanekA prabandha kreN| (Ga) tIrthasthAnoMke pahoMca (rasida) bUkameM aura aura khAtAoMke sAtha zrI jaina kAnphrensa kelavaNI phaNDakI kAlama dAkhila karaneke liye zrI tAraMgAjI tIrthake TraSTI mahAzayagaNane svIkAra kiyA haiM isake liye yaha kAnphrensa unako dhanyavAda detI haiM aura dUsare dUsare tIrthaka dRSTiyoM yA kAryavAhakoMke sAtha isI prakAra prabandha karaneke liye borDako sUcita karatI hai| zikSAdikI unnati karaneke liye kaieka lokala saba kamITiyAM sthApana karAne cAhie / yaha saba-kamITiyAM sthAniya zikSA va samAja unnati kAraka kAryokA baMdobasta karegI aura sthAnika caMdA vagairaha isakA kharca nirvAha kregii| eva pratyeka varSa Conference kA Education Board ke mAraphata kAnpharansameM hisAva pesa karegI, Conference kA Education Board agara kisI kharaca saMbandhi viSayameM anurodha kare to saba kamiTiyAM use karanemeM bAdhya rhegii| lokala saba kamiTiyAM kI niyamAvalI va sthAnAdi Education Board nirdhArita kregii| ____ jo bhrAtA ( bhAI ) ru0 5 dara varva caMdAkA degI vaha isa aijyukezana borDakA membara ginA jAyagA aura jo Adami ikaTThA ru0 100, degA vaha isa borDakA lAIpha membara ho sakatA hai / saba membaroMko aijyukezana borDameM voTa denekA adhikAra hai aura janarala borDa ke milane taka borDake kArya karanekI 25 membaroMkI eka menijiMga kamiTI karanekI sattA bambaIke membaroMko diyA jAtA hai / yaha Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 mI jaina zvetAMbara pariSada kameTI borDakA kArya kAnpharansa ke AgAmI adhivezana taka kregii| lAIpha membara menejiMga kameTIke eksa ophisioM membara ginA jAveMge / darakhAsta-vakIla mohanalAla dalIcaMda desAI / B. A. . L. B anumodaka-bAbU mahArAja siMha bahAdura / (14) jainiyoMkI saMkhyA meM vRddhi karanekI jarUrata / 1 / jina logoMne apanA asalI dharma chor3akara anyadharma svIkAra liyA ho unakI punaH jaina dharmameM sammilita karanekA prayatna karakA cAhiye / 2 / jaina dharmameM ruci rakhanevAle UMce varNake Aryoko apane jaina dharmameM dAkhila karaneke liye prayAsa karanA cAhiye / 3 / jina jina viSayoMse zArIrika ArogyatA acchI rahatI hai una viSayoMkA jJAna apane jaina kaumame phailAnekA prayatna karanA cAhiye / - 4 / bahuta vastIvAle baDe zaharoMmeM garIba aura madhyamavargake jaina ke liye khAsa saste bhADekI cAlIyAM imArate banavAnekI jaina zrImantoMse nivedana karatI hai| / . 5 / jainiyoMmeM mRtyukA pramANa adhika honeke kAraNa usako rokaneke upAya sodhanekI kameTI sujAnagar3ha kAnpharansameM kI gaI thI jisakI riporTa 10 vIM kAnphensakI riporTa meM chapI hai, usake upara jaina samAjakA dhyAna AkarSita kiyA jAtA hai aura usake anusAra bhAratake dUsare bhAgoMke liye bhI vaisI hI riporTa . taiyAra karaneko yaha kAnphensa ukta kameTIse Agraha karatI hai / darakhAsta-zeTha lallubhAI karamacanda muMbaI / anumodaka-zeTha nAgajIbhAI gaNapata kalakattA / (15) sAmAnya aura vyApArika zikSA. 1 / apanI jaina kaumameM eka bhI azikSita jaina nahIM rahane pAbe, isake liye khAsa prayatna karanekI nIce likhI yojanAke upara ye kAnpharansa samasta jaina bandhuoMkA dhyAna AkarSaNa karatI hai| ___2 / pratyeka grAma aura nagarake mukhiyA jaina apane sthAnika jaina vidyArthiyoMkoM zikSaNa prApta karaneke anukula sAdhana, pustaka vagairahakA zIghra bandobasta karanekA prayatna kreN| 3 / aise dRSTAnta dekhanemeM Ate hai ki yogya vidyArthiyoMko AdhArake abhAvase bIcamehI zikSaNakrama chor3a denA par3atA hai| aise vidyArthiyoMko Avazyaka Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhApati zeTha khetazIbhAIkA vyAkhyAna. AdhAra dilAkara unakA abhyAsa Age bar3hAneke yogya vyavasthA karanevAlI saMsthAoMkI yaha kAnpharansa khAsa jarUrata samajhatI hai. 4 / upasthita samayAnukUla apanI jaina kaumakA ucca vyApArika darjA banAye rakhaneke liye apane dharmameM hAti na pahu~ce aise upAyoMko ora yaha kAnpharansa pratyeka janoMkA dhyAna AkarSita karatI hai| 5 / samasta jainiyoMkA yaha khAsa pharja hai ki jo jo ucita rojagAra apane hAyameM hai unako pAzcAtya vyApAra zailikA anukaraNa karake dina pratidina bar3hAnekI ceSThA kareM aura jaina yuvakoM ko zikSA deneke abhiprAyase unako apane vyApArameM zAmila karake hoziyAra kreN| ____6 / hunara aura kalAmeM Age bar3he hue pAzcAtya dezakA anukaraNa karake dezameM zilpakI pragati karaneke liye naye naye udyoga, kArakhAnAne aura hunarake skula kholakara unameM jahAM taka ho sake adhika pramANameM jaina yuvakoMko dAkhila kareM jisameM be lAbha uThA zake aisA kAnpharansa khAsa jarUrata samajhatI hai| darakhAsta-rA. rA. hIrAcanda lIlAdhara jhaverI jAmanagara / anumodaka-bAvu dayAlacandajI joharI. aagraa| vizeSa anumodana-rA. rA. jIvarAja devajI motA muMbaI / (16) zrI sukRta bhaMDAra phaMDa. yaha kAnpharansa dRDhatA aura Agrahake sAtha apIla karatI hai ki pratyeka varSa hara eka zrAvaka aura zrAvikAoM ko kamase kama cAra Ane zrI sukRta bhaMDArameM denA cAhiye kyoMki isa phaMDake upara kAnpharansakI jindagI aura kAnpharansake Arambha kiye hue kArya nirbhara hai| ___ (2) jina jina sthAnoMke saMghone yaha phaMDa ikaTThA kara kAnaphrensa AphisameM . bhejanekAM parizrama uThAyA hai una saboMkA yaha kAnphrensa upakAra mAnatI hai| __ (3) apane apane gAMvoMse saM0 1974 kA zrI sukRta bhaNDAra phaNDa ikaTThA karake jitanA zIghra ho sake kAnphrensakI heDa Aphisa babmaI meM bhejanekI vinatI . yaha kAnphrensa pratyeka aise grAmoM aura zaharoMke saMghose karatI hai aura jina zaharoMmeM isa phaNDakA prArambha abhItaka nahIM huA ho vahAM zIghra prayAsa karaneke liye vaha kAnaphrensa vahAMke agresara bhAiyoMse sUcanA karatI hai| darakhAsta-zeTha lAlabhAI kalyANabhAI. vddodraa| Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 / 11 mI jaina zvetAMbara pariSad. anumodaka-rA. rA. mUlacanda AzArAma verATI amadAvAda / vizeSa anumodana-paNDita hNsraajjii| (17) jIva dyaa| ___" ahiMsA paramodharma yato dhrmsttojyH|" apane logoMkA yahI sarvopayogI prathama siddhAnta hai, isaliye yaha kAnpharansa Ajake isa adhivezanameM samasta samupasthita dayAla sajjanoMse isI siddhAntako adhika majabUtI se yatheSTarUpameM phailAnekI Antarika prArthanA karatI hai aura isake saMprasArake liye nIce likhe upAya nivedana karatI hai| 1 / samasta jIvoMkI rakSA karane aura unake hiMsA rokanekA yogya prayatna krnaa| ____2 / piMjarApolameM, piMjarApoloMke kAryavAhakoMkI bedarakArI meM jo muMge prANiyoMko duHkha sahana karanA par3atA hai, usake miTAnekA bandobasta krnaa| 3 / manuSyakI khurAka aura dharmake nAmase hotA huvA pazubadha aura phaizana vagairahake liye jUdI jUdI rItise jo niraparAdhI aura muMge prANiyoMke upara kasAIpanA gujaratA hai usake unako bacAnekA prayatna krnaa| 4 / jAnavaroMke zArIrika avayavoMse nirmita cIjeM kacakar3eke padArtha aura paMkha lomacarma vagairahako chor3akara unake badalemeM nirdoSa vastuoMko kAmame lAnA caahiye| 5 / khAsa kalakattemeM Ama aura baMgAla paMjAba ityAdi prAntoMke zaharoMmeM Ama rAstoMpara kasAyoMkI dukAnoMmeM khule hue vadha kiye huye jAnavaroMkA kalevara laTakate rahate haiM isase khAsa kara jainiyoMke cittako atyanta kleza hotA hai aura Ama logoMkI tandurastI ko hAni pahuMcatI hai isa liye vo dukAne Ama rastoMse haTA deneko yaha kAnpharansa baMgAlake gavarnara sAhaba aura dUsare prAMtoMke uparI adhikArioM tathA zaheroMko myunisipAlITIke ceyaramainoMse nivedana karatI hai| isa kAryake sambandhameM dhuliyAkI zrI prANIrakSaka saMsthA ne jo darakhAsta kI hai unako yaha kAnpharansa sammata hai aura anya maMDalo jo kArya kararahA hai usako yaha kAnpharansa dhanyavAda detI hai| isa prastAvakI nakaleM jUde jUde zaharoMkI myunisipAlITIkA ceyaramena aura Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuman sabhApati zeTha khetazIbhAIkA vyAkhyAna. 63 baMgAlakA zrImAna gavarnara sAhaba aura dUsare prAMtoMkA uparI adhikAriyoMko bheja dI jAya / darakhAsta-rA. rA. hAthIbhAI kalyANajI. anumodaka-mI0 bI0 ena0 maizarI. viH-mI0 zAmajI lADaNa. (18) hAnikAraka rivAja / . apanI jAtimeM Ajakala rivAje jaise kanyA vikraya bAla vivAha, vRddha vivAha, vezyAnAca, mRtyuke pIche adhika zoka karanA, mithyAparvokA mAnanA, eka strIkI maujUdagImeM dUsarI zAdI karanA, AtazabAjI chor3anA Adi jo kurItiyAM pracalita haiM una sabako sarvathA chor3aneke liye yaha kAnphrensa upadeza karatI hai| jo jo jJAtI aura komone hAnIkAraka rIvAjoM baMdha karaneke lIe TharAvo pasAra kIyA hai aura amalameM rakhA hai usakI yaha kAnphansa dhanyavAda detI hai tathA usa sambandhIkA riporTa kAnpharansa Aphisa ko bhejA jAya aisI unalogoMse nivedana karatI hai| darakhAsta-bAbu rAya kumAra siMha. bhAgalapura / anumodaka-bAbu mANekacanda zeTha klkttaa| (16) (pramukhakI taraphase) zrIdhArmika hisAba tapAsanI khAtA / haraeka dhArmika khAtoMkA hisAba sApha aura acchI avasthAmeM rahanese AmadanIkI vRddhi ho jAtI hai isa liye hisAba taiyAra karanA aura usakI riporTa prati varSa pragaTa karaneko yaha kAnphrensa AvazyakatA samajhatI hai / aura kAnphrensa kI taraphase niyata hue hisAba parIkSakoMko hisAba batalAneke liye kAryavAhakoMse khAsa Agraha karatI hai / isa kAmameM madada pahu~cAneke lie haraeka sAdharmI bhAiyoMkA dhyAna khIMcatI hai / jisa taraha ho yaha ThaharAva sarvatra amalameM Ave aura dharmAdA dravyakI rakSA aura isa uddezyakI saphalatA honeke vAste jahAM zrI saMghake nAmase jo dhArmika saMkhyA hai una sarvokA hisAba prakAza karaneke liye yaha kAnphrensa vo saMghake kAryavAhakoMse hisAba prakaTa karanekA Agraha karatI hai / jisa dhArmika khAtoMke kArya vAhakoMne isa taraha hisAba batalAyA hai aura prakaTa kiyA hai Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 11 mI jaina zvetAMbara pariSad, unako yaha kAnphrensa dhanyavAda detI hai / (20) jIrNa maMdirodvAra. 44 pUnA kAnphrensa meM tIrtha rakSaka kameTIke mukarara karaneke liye ThaharAva kIyA thA jisako yaha kAnphrensa svIkAra karatI hai aura kArya zighratAse karaneke liye Agraha karatI hai. " kameTIkA membaroM ke nAma. ( vadhAranekI sattA sAtha ). 1 zeTa kasturabhAI maNIbhAI 16 sara nasanajI trIkamajI "" 17 zeTha maNIbhAI dalapatabhAI 18 jIvaNacaMda dharamacaMda 19 20 21 kuMvarajI AnaMdajI ** 22 bAbu sAheba rAyakumAra siMhajI 23 zeTha lakSmicaMdajI ghIyA 24 zeTa cImanalAla kuberadAsa 25 mahArAja bahAdurasiMhajI 26 rAjA vijayasiMhajI 10 11 12 bhogIlAla vIracaMdadIpacaMdaje. pI. 27 bAbu dhannulAlajI sacetI " 13 zeTha lakhamazI hIrajI maizarI 14. mohanalAla maganabhAI 6 7 8 99 19 17 17 " "" 77 77 " " 77 kIkA bhAI memacaMda rAyacaMda devakaraNabhAI mulajI nagInabhAI bhAI nemacaMda mANekacaMda kapuracaMda "" kalyANacaMda zobhAgacaMda bhImAjI motIjI panAjI bhImAjI ravajI sojapAla motIlAla mulajI lAlajI bhAramala 15 khetI aiyasI "" 77 97 28 bahAdurasiMgajI siMghI 29 dalasiMhajI joharI " vIracaMda kRSNAjI lAlabhAI kalyANabhAI 77 (21) ( pramukha ke tarapha se ) kAnphrensa baMdhAraNa | dasavIM kAnphrensameM jo baMdhAraNakA ThaharAva huA thA vahI kAyama rakkhA jAya aura jo dUsarI kAlama " kArya vistAra" kI hai unameM nimna likhita dvArA bar3hA diyA jAve / jAtike saGgake mahAjanoMke aura paJcake takarArI aura vivAdagrasta praznoMneM yaha kAnphrensa koi bhI hAtha nahIM dharegI / sTenDIMga kamITike membaroMke sukRta bhaMDAra phaMDa avazya denA cAhie. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDita arjunalAla zeThI ane jaina zvetAMbara kaeNnpharansa. 5 nahIM cUMTuM nahIM cUM, pulane nA, nahIM caMdra suvelIne nahIM bhUluM, kulene nA nahI cuMTuM. . salUNAM e suMvALAM e, suvAsI che sukhALAM eka nahIM ene kadI cUMTuM, nahIM velI vRthA luMTuM. madhurAM e manahArI, khubI enI ahA ! nyArI; kaho ghA kema karUM kArI ! dave zuM nA hRdaya bhArI ? hasaMtAM e ullAse je, ramaMtAM te vilAse je, kahe tene cUMTuM kema?, sare ethI kaMI nema? aDADuM nA vaLI hAtha, rakhe kahIze hRdaya sAtha! nahIM nAke jarI sUvuM, sugapIne nahIM 18. rahI Aghe madhu pIte, najara mAMDI rahuM jete gaNuM emAM kharuM sukha, jaze bhAMgI badhI bhUkha. mRdu bhAve nahIM mUkuM nahIM ethI jarI cUchuM; kulone hA, nahIM cUM, suvelIne nahIM - ja, pu. zIpa M. A. madhuminandu pR. 338, paMDita arjunalAla zeThI ane jaina zvetAMbara kaoNnpharansa. jaina temaja jainetaramAM paMDita analAla zeThInuM nAma suvidita che. chellAM traNa varSathI te jayapura rAjyanI turaMgamAM saDatA hatA ane thoDAka samaya thayAM temane sarakArane svAdhIna karavAmAM AvyA che. temane koI paNa jAtanI tapAsa calAvyA vagaraja kedamAM pUravAmAM Avela che. te digaMbara jaina che, ane mUrti pUjA karyA vinA anna nahi levAne temane niyama che. turaMganI aneka hADamArIo vacce paNa nitya niyama pramANe temane jyapUra rAjya taraphathI pUjA karavAnI sagavaDa karI ApavAmAM AvI hatI eTaluM temane AzvAsana hatuM. paNa sarakArane svAdhIna thayA. pachI A AzvAsana chInavI levAmAM AvyuM che ane tenA aMge keTalAka divasothI temaNe anna levuM cheDI dIdhuM che, ane A prakAranA bhUkhamarAne lIdhe dina pratidina kSINa thatA jAya che. AvA samAcAra sAMbhaLavAmAM AvyA che. paMDita analAla zeThIne zo gunha che te koI jANatuM nathI. tenI yetaNasa calAvavA mATe aneka dizAomAMthI sarakArane uparAuparI arajIo thayelI che paNa sarakAra A bAbatamAM na samajI zakAya evuM mAnavrata dhArI beDela che. paMkti analAla jene komanA mAnanIya gRhastha che. AvA gRhasthane dharmapAlana khAtara ATalA badhA divaso sudhI anazana svIkAravuM paDe ane ema nAM pa sarakAra A bAbatanI yogya sagavaDa karI Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 mI jaina zvetAMkhara pariSada, ApavAnuM jarA paNa dhyAnamAM na le te sarakAranI avakRpAnI parAkASTAja gaNAya. A vRtAnta sAMbhaLI mAtra jainenAM ja nahi paNa jainetarAnAM mana paNa ati ugna thayAM che ane tenA pariNAme A vakhatanI inDiyana nezanala kaiMgresanI trIjA divasanI beThakanA ArbhamAMja tenI pramukha mAnanIya mIsIsa eNnI khIsenTa. hindI sarakArane ekadama vacce paDavA ane zrIyuta arjunalAne ugAravAnI vinaMti karavAne lagatA TharAva raju karyAM che. kAgresa pachI bIjeja divase agiyAramI jaina zvetAMbara OMAnpharansa kalakattAmAM bharavAmAM AvI hatI, tenA AkhA kAryakramamAM pati arjunalAla zeThIne lagatA eka paNa TharAva vhevAmAM AvatA nathI te ati Azcaryajanaka temaja anyanta khedajanaka che. jenA du:khanI hyuma keMgresa sudhI paheAMcI te zvetAMbara kaeNAnsa sudhI paheAMcI na zakI, jenI rAva keMgrese khAdhI tene pakSa kSetrA puratI udAratA tathA hiMmata jaina kaeNpharansa batAvI na zakI, jenI du:kha dArUNa kathAthI hindu musalamAnanAM hradaye dravyAM tenI duHkha dArUNa kathA prANI mAtra pratye dayA dharAvanAra zvetAMbara baMdhuenAM aMtaHkaraNane pIgaLAvI na zakI-A kALanuM ja vaicitrya gaNAya?? A uparAMta khIjI khedajanaka bInA e che ke jaina zvetAMbara phaeNAransanA adhyakSa zrImAna khetazI khAmInuM je vidvattAbharyuM bhASaNa muMbaI samAcAra jaina vigere dainika AsAhika patramAM pragaTa thayuM hatuM, temAM paDiMta arjunalAla zeThThI viSe sadbhAva sUcaka nivedana karavAmAM AvyuM hatuM jyAre teja mahAzayanuM kalakattAmAM je bhASaNa vacAyuM tathA kheMcANuM temAM te nivedana Akhe Akhu guma thayeluM jovAmAM Ave che. e paNa eka AzcaryakAraka ghaTanA che. A pheraphAra kalakattA gayA pachI karavAmAM AvyA hoya tema jaNuAya che. Aba pheraphAra karanAra karAvanArane AmAM vadhAre DahApaNu tathA dIrghadaSTi lAgI haze. paNa amane te A bAbatamAM bhIrUtA tathA TuMkI dRSTinuMja pariNAma haiAya ema jaNAya che. k .. zvetAMbara badhuone kadAca ema thayuM haze ke " arjunalAla zeThI digaMbara hAvAthI tenA prazna ApaNe nakAmA zuM kAma hAthamAM levA? " te digaMbara hA ke game te ha| paNa jaina che, mahAvIranA bhakta che, mahAvIranI pUjAne talase che. ATaluM paNa hRdaya vizALa na thAya, ane mahAvIranuM zAsana svIkAranAra badhu prati sahAnubhUti darzAvI na zakAya te te pachI unnati ke dharma vistAranI AzA rAkhavI nyu che. A prazna mAtra zvetAMbara ke digaMbara jainaneA nathI paNa samagra mUrtipUjaka nAnA che. ATalA badhA divasanA upavAsa thAya chatAM paNa pUjAdi nitya karmanI sagavaDa karI ApavAmAM na Ave e samagra mUrtipUjaka jaina vargane moTuM apamAna che. mUrtipUjA khAtara anazana svIkAranAra vIranara prati atizaya mAna tathA sahAnubhUti pragaTavAM joie, tenA badale zvetAMbara badhu kAransa jevA mahat prasaMge tenuM smaraNa sarakhuM na kare te kharekhara zAyanIya che. A samayanI keMnpharanse arjunalAla zeThInI karUNAjanaka sthiti pratye sahAnubhUti darzAvI hatuM te kanpharansanuM jainava-dayA-mamatva-siddha thAta eTaluMja nahipaNu bahu DahApaNa dIrdhadarzitA bharyuM kAna gaNAta. zvetAMbara ane digaMbarA evA vicitra sayeAgo vacce vase che ke eka pitAnA putrA havA chatAM te biDa laDe che, ane uMDe bhegA thavAnA tathA Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMDita analAla zeThI ane jaina zvetAMbara konpharansa. 27 prayatna kare che. digaMbara zvetAMbaranA bhAvI saMgIkaraNamAM ja bhAvI jainane vikAsa che paNa vartamAna samaye te kusaMpanuM sAmrAjya pravarte che. A aniSTa sthiti dUra karavAnI tathA ubhaya vargane ISTa mitrI sAdhavAnI A anupama ghaDi AvI hatI te vetAMbara baMdhaoe gumAvI che e zokajanya che. jevI rIte kalakattA kogresanA nAyake e bahu dIrdhadaSTi vAparIne mahamadaalI ane zaikataalInA praznane purA joSathI upADI laIne hIMdu musalamAnane ekatra karavAnA mahAbhArata prayAsamAM saphaLatA meLavI che tevI rIte jaina AgevAne ajunalAla zeThanA praznane evAja jussAthI upADI laIne digaMbara zvetAMbara vaccenA antarane agecara karI zakyA hatA. kALane Adeza che ke sarvee bhedabhAva bhulI ekatra thavuM, ane samUhabaLa ekaThuM karI para unnatinA sAdhaka thavuM. paNa A kALane A Adeza jaina zvetAMbara baMdhuonA karNadvAra sudhI haju sudhI pahoMcyo jaNAto nathI te kharekhara nirAzAjanaka che. kavetAMbara bhAIoe "AvA sarakAranA zakamaMda purUSane prazna laIne vinA kAraNa kayAM upAdhi herIe? " AvI bhItithI uparokta prazna hAtha dhare ucita nahi dhAryo hoya. rakhene ApaNI pravRttine rAjakIya raMga cuMTI na jAya evo bhaya AvI sAmudAyika pravRttinA cAlakomAM jovAmAM Ave che. paNa AnI paNa hada hevI joIe, ghare dhADa Ave to paNa DaranA mAryA besI rahIe ane belIe nahi te kema cAle? zrIyuta analAlane deza puravAra thayo hoya ane te paNa koI tene pakSa kare to duSapAtra gaNAya paNa jenI doSamayatA sarvane mana saMzayAspada che te jaina baMdhuM AvI rIte pIDAya ane topaNa jene mUkabhAva dhAraNa karI rahe te kharekhara jenene zaramAve tevuM che. je nAyakane analAla zeThInA praznane hAthamAM levAmAM pitAne ke pitAnA saMmelanane rAjakIya vAtAvaraNane cepa lAgI javAnI bhIti lAgI hoya teone teja saMmelanamAM mati. manta satyAgraha svarUpa mahAtmA gAMdhIne ane mUrtimaH rASTriya svarUpa lokamAnya tilakane temaja deza sevA jenA aMge aMgamAM vyApI rahela che tevA karmayogI paMDita madana mohana mAlaviyAne hAjara rahevAnuM temaja bhASaNa ApavAnuM AmaMtraNa karavAmAM kema karatAM hiMmata AvI haze! e samajI zakAtuM nathI. vastutaH samaya parivartana evuM thaI gayuM che ke AvI bhItine have jarA paNa avakAza rahevo na joIe. Aje jaina gRhasthano savAla * che. AvatI kAle koI sAdhano savAla AvIne ubhuM raheze, parama divasa koI tIrthanI. bAbatamAM A jAtanI dhamAla ubhI thaze. AvuM thaze te paNa zuM jana baMdhue muMgA. thaIne mAtra rAjyabhaktinAM gANuM gAyAM karaze ? kahevAno Azaya eTalo ja che ke samaya paratve je dharma AvIne ubho rahe te niDarapaNe bajAvavA tatpara rahevuM joIe. ahiMkhA dharmane uccheda thayo joIne antara baLe che. ane ATaluM lakhavAnI preraNa thaI che. AzA che ke bhaviSyamAM AvA prasaMgoe zvetAMbara ne AvI bhUla nahi kare ane saMpa vRddhinA AvAM nimittone agamacetI vAparI pUrNa utsAhathI Adara karaze. tA. 8-1-18. paramAnaMda kuMvarajI kApaDIA B. ALL, B. muMbaI * * * [A lakhAyA pachI zrIyuta zeThIne sarakAre prabhu pUjAnAM sAdhana pUrAM pADyAM che ane te vasantadevInA vAIsaraoNya sAthenA samAgama ane te saMbaMdhe thayela vAta-cInanA pariNAme. taMtrI. ] Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di8 11 mI jaina zvetAMbara para mAmaMtraNa.. Avo A vilasice eka ! - prabhu parivAra ! - hindu! Ananda bhariye A baddha jana ! dayA prasariyeH prabhutAnA laIye hAva aneka he! - prabhu parivAra ! . ' jene? jIva sevA dhariyeH jarathostI! teja jhilaviyeH suratAnA laIye lhAva aneka he! - prabhu parivAra! -. krizcana! he laviyeH . * muslima! ImAnI raciyeH janatAnA laI lhAva aneka ho! prabhu parivAra ! madhuM bindu che. 118, -lalita Shvetambaris and Digambaris re Parasnath Hill. India has been passing through a period of transition. She is on thethreshold of a revolution. Her claims have been heard. Her legitimate demands are being considered. The days of doing things in old and worn-out ways - are past and gone and the day for our combined action is come. If we fail to discharge our united duties which we owe to the couutry, to the nation, we shall have not only to fall back, but pay dearly for it, by not being able to keep pace with marches of our sister cominjuvities. All this requires concerted action on our Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shvetambaris and Digambaris re Parasuath Hill. 69 ANNAAA part along certain lines which will help a good deal to the up-building of the Indian nation; but how can we expect the desirod action when we are divided amongst ourselves ? Apart from other questions bearing upon social amelioration and adjustments in perfect accordance with requirements of the changed conditious of life and living, it has become highly imperativo that the two brother communities, the Shwetambaris and the Digambaris, should become once more united and cooperate with each other to work out the future destiny of their mother land. But cau this be possible unless the wrongs are righted ? We all know how the litigation regarding the management and control over our places of pilgrimage has been eating into the vitals of our community. History and tradition are both in favour of the Shwetambaris to show the righteousness of the cause the Shwetambaris are up-holding. A searching enquiry into the records of the Musalman Rulers of India in the past, sifting analysis of the grey pages, which bear hall-marks of the Jain culture, will prove it beyond all doubt that the Jain Temples and Dharamasalas lying on Paresnath Hills, Rajgir Hills &c. aud in the like important places of pilgrimages, all owe their origin and existence to the efforts of the Shwetambari community and that all these have, on that account, been under the management :and control of the Shwetambaris. It is true that so far the fundamental principles of the Jain metaphysics and ethics are concerned, both the communities agree with each other. But there is no denying the fact that both the comniu. nities are ii variance with each other, in their respcctivo method, manner and forms of worship. Not only this, the symbolic representation of the Tirthankars, which the Shwetambaris and Digambaris worship, vary a good deal in their outline, and ornamentation so much so that one who is pretty little acqua. iuted with the differences which exist in the mode and method of worship of these two communities, can easily distinguish the Shwetambari from Digambari symbols. The Digamberi images are nude, the eyes are half closed like those buried in mcdi. tation. But the Shwetambari images with eyes wide opeu, bear Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11th Jain Swetamber Parishad. Langota Akar and appear as clothed. The Shwetambaris adorn their sacred images and charans while the Digambaris do not do as such. Then again apart from the question bearing directly upon the symbolic figures themselves, there is also a good deal of difference in the method of worshipping these sacred representations of the Tirthankars between the two great sects. And these differences mark out the Shwetambaris from the Digambaris and I say that instead of entering into the antiquity respecting the priority and posterity in the order of time. There are other sufficiently strong facts to prove, to which of the two sects the Temples and Dharamsalas in dispute really belong. For if any one cares to take pains iu the inspection of these Temples &c, and the mode of worship prevailing at these places, the prominent place and position given to the symbolic representations of the Tirthankars, will be at one with me wheu I say that because of the fact of the Shwetambari images occupying high and prominent place in these Temples, the Shwetambari style of worship being mniuly predo. minept there, we cannot but conclude that these Temples not only owe their origin to the Shwetambaris but their manage. ment and control too, had, all along the time, been in the hands of the Shwetambaris. It is true that the Digambari images are also to be found there and they too have the privilege of worshipping these images there, in their own traditional ways. But from the study of the position in space given to those Digambari images there, the comparatively insignificant way in which the worship of these images is car. ried on in these places, cannot but convince au impartial mind that it is due to the religious generosity and tolerance of the Shwetambars that these images happened to be located and worshipped there. Parallel cases of such things are also not wanting in the religious history of our brethren, the Hindus. In the Hindu places of pilgrimage the sacred images of other gods and godesses than that of the principal one, are not found wanting in the Hindu Temples. But this does not go to altor the sectarian character of the Temples and religious Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shvetambaris and Digambaris re Parasnath Hill. 71 places. Besides the inscriptions, both on the pedestals of the images, foot prints &c. of the Tirthankers and tablets ( Pra. slastis,) memorating the erection and repairs of these Temples and Dharamsalas, all bear unmistakable testimony to the fact that all these rightly belong to the Shwetambari community. These inscriptions and tablets find additional support from Firmans and Sanads of the Mogul Rulers of Indie, embodying in them the Imperial declaratious of the by-gone days, stating out rights and privileges which the Shwetambar's could only enjoy to the exclusion of any other. It is true that some people had the audacity to question the authenticity of these historic records but I am glad to mention that none of these curious questioners, had any moral courage to prove the spurious chara. cter of these invaluable records as alleged. Licensed slanderer's are always found in every clime to be gifted with fertilo tongues to turn in any direction to cloud or hide the truth, little knowing that they will have to disappear like cobwebs before the scorching rays of the sun rising in the meridian. Now in the face of these overwhelming evidence, I ask who has been the aggressor who has been undormining the soul of the wholo Jain con.munity and eating into the vitals of our well-being? Can uot any compromise, any amicablo settlement be arrived at and bid good-bye to the courts of Law in matters religious especially. If it is possible, it is high time after so many conferences of both the Sects that it should be attempted at once. Let a committee be created out of the responsible followers of both the sects and powers be delegated by them to the members constituting the committee to meet and discuss out the best solution possible without violating any one's traditioual rights and control and chalk out as well our lines of action that will not only settle once for all the vital issues involved but will make a double conquest at each step it will take, in case any reasonable compromise be found impossible in as much as it is out of question to give up one's traditional rights over a thing simply for the obduracy of another. We have to look forward to the possibility and nothing Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 11.th Jain Swotamber Parishad. should be done or transacted for which we might be charged with effeminacy and shortsightedness by our future geverations. Justice. II . Dear Brother Desai, Indore 12---18 As to Sikharji it is a shame that the Jainas are eager to make a uon-Jaina owner of our Hill. I ask you and throgh you, my brother Makanji J. Mehta & other enlightened friends what will be the result of estoppel on our rights for ever, if we acccpt even a lease in perpetuity from R:je of Palganj ? Our progeny can never claim the hill as their owu. The lessees may be troubled or even turned out on some pretext or other. You know my personal feelings. I am an universal Jaiva; my brotherhood extends to birds & beasts and to: English; Jainas or TRUTH is my brother, in whatever disguise he comes to me. I think both Svetambaras & Digambaras should be firmly united at once that the patta must be by Raja as lessee to look after Jaina Hill & to get an annual sun or lump sum for his time and trouble. On no other term we should accept any patta &c. As to the extent & character of the rights of Svetambaras & Digambaras inter se, let them settle peacefully; if not, let them fight for 50 years, but they and none else should oun the Hill. As to the modus operandi the leaders can put their heads to gother and ono can soon be found; But now or nover. ,,We must be perfectly deformined that we (Jainas ) are the owners of the Hill, and none else is. Any flaw or delay in this resolution means speedy spiritual strangulation. If necessary you can print and publish this in all languages as a last warning to my lamentably decaying brethren both Swetambaras and Digambaras who are misled by selfish men and narrow passions. In the namo of Lord Vira, Yours affectionately. J. L. JAINI. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvuM kadI belaze nahi. A 73 A kadI bolazo nahi. huM hamezA mATe ja rahuM chuM. mane bahu thAka-zrama lAge che, kaMTALo Ave che. - amuka cIja ke kArya atizaya kharAba che. vakhata bahuja bArIka Avyo che. jaMdagI atizaya TuMkI che. Ajane Akho divasa bahu aMdhakAravALe jhAMkhe che. mane bahu uga thAya che. khinna hRdayavALo chuM AjanI havA ghaNuM kharAba che. A kArya-amuka kArya ghaNuM ja AkarUM-kaThINa che. mane bhADuM thavAnI-aniSTa thavAnI bahu bIka lAge che. ' A banAva ghaNo ja kharAba-dIlagIrI upajAve tevuM che. bhArUM nazIba ghaNu kharAba ane ghAtakI che. mAruM bhaviSya aMdhakAramaya-prakAza rahita bhayAnaka lAge che. mArI koI paNa darakAra rAkhatuM nathI. mArI yAdazakti-smRtine hamezAM nAza thato jAya che. mArUM maraNa bahu najIka AvyuM che. TuMkA vakhatamAM ja mAruM mRtyu thaze tema mane lAge che. bhAre sUrya jaladI, asta thavA Avyo che. huM bahu pi-bIkaNa-sahajamAM tapI jAuM te chuM. mane phatteha meLavavA gya samaya ja maLato nathI. mArA vakhata-mArA dahADA bahu kharAba pasAra thAya che. amuka bAbata amuka kArya ghaNuM bhayAnaka, trAsa upajAve tevAM che. Aje ghaNuM sakhata TADha agara ghaNuM sakhata garamI che. ? huM kaMgAla-darIdro-aLarahita thato jauM chuM ema lAge che. huM A agara te kAMI paNa sahana karI zakto nathI. AjanI bhArI rAta ghaNuM kharAba pasAra thaI che. bhADuM aMtaHkaraNa-chAtI Aje bharAI gaI hoya ema lAge che. amuka bAbatanAM vicAre te mArAthI sahana thaI zake tema cheja nahi. huM hamezAM nabaLe thato jAuM chuM. AvI sthitimAM jIvana gALavuM te ghaNuM kharAba che.-na banI zake tevuM che . mane vAraMvAra upAdhi-vidha naDayAM kare che, je koI paNa kArya ane saMpavAmAM Ave che te pasaMda ja pAtuM nathI. ' je kaI kArya mATe karavAnuM hoya che te mane gamatuM ja nathI. , , amuka vakhata pachIja amuka kArya mArAthI thaze. hAla thaI zakaze ja nahi Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 . 12 mI jaina zvetAMbara pariSa. * amuka bIjA mANasanI asarathI huM deravAI jAuM chuM. huM bhAdo chuM, ane sarva bAbatane mane sadaMtara kaMTALe Ave che. amuka bAbata te have mArAthI karI zake tema cheja nahi. A ke bIjI amuka vastu te mane pacaze ja nahi. amuka rIvAjabAbata-raDhIne ame gulAma thaI gayA chIe. amuka rIvAja-rUDhImAM amArAthI pharAra thaI zakaze ja nahi. huM have vRddha-vIrya-zakti rahita thaI gayo chuM. ane amuka kArya karatAM mane bahu ama lAgI jAya che, ; mane lAge che ke amuka kArya te mATe mukI ja devuM paDaze. mArAthI te thaI thaze ja nahi huM koIne jarApaNa vizvAsa rAkhI zako ja nathI. che. huM je IcchuM te kArya te mArAthI thaI zakaze ja nahi. AkhI duniyA tadana kharAba thatI jAya che. nIcI pAyarIeja utaratI jAya che. have mAre mATe jarApaNa ajamAyaza karavAne te vakhataja rahyo nathI. amuka bAbata te mane hamezAM herAna ja karyA kare che. zramaja ApyAM kare che. amuka rAka te mane anukuLa AvavAne ja nathI. huM bahuja nabaLe ane pico chuM. mArA manazIba-daridrAvasthA-duHkhI sthiti mATe amuka mANase ja javAbadArapAne pAtra che. - mArI phaha amuka bIjA mANasoe aTakAvI che te mANase ADA paDavAthI mane maLatI phatteha aTakI che. te pratyeka nAnI-sukSma-bInaupayogI bAbata mATe paNa huM ATalI badhI kALajI rAkhuM chuM. voke-amuka mANaso mAro beTo lAbha laI jAya che, amuka kAryarata evAM ja thayAM kare che ke je hamezAM mane beTe raste ja deravI jAya che. mane beTa ja lAge che. ' ' mAruM zarIra ghaNuM nabaLuM-zakti vagaranuM che, ane mananA hukamane te tAbe thaI zakatuM nathI, chaMdagInI amuka sArI bAbate te mAre mATe sarajA ja nathI. te mane anukuLa bAvatI ja nathI. dareka mANasa mArI pAsethI sArI sArI cIjo laI levAne ja prayatna kare che. tame jyAM jayAM kArya kare che, jyAre jyAre pravRttimAM joDAo che tyAM ane tyAre kadI satya sAcavI zaktA ja nathI. havA-pANinA pheraphAranI mArA upara asara thayA vinA rahetI ja nathI. mArI sAthe je geravartaNuka calAve tenI sAthe mAyALupaNe huM vatI zakti ja nathI. gAvI tenA tarapha mAyALu thaI zakAze ja nahi. bhAre acuka cIja te kadI joIze ja nahi, ke amuka cIja vagara te mAre Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvuM kadI belaze nahi. chA kadI cAlaze ja nahi. amuka bAbate A pramANe goThavAze nahi, athavA amuka vastuo mane maLaze nahi tyAM sudhI huM sukhI thaI zakIza ja nahi. mArA kAryanI AsapAsa-mArI phattehanI AsapAsa ghaNuM kharAba lAge vIMTAyelA rahelA ja che. AkhI duniyAmAM duHkhaupAdhi-muzIbata-beda-udvega satApa ja rahelAM che. ke . mAre mArA mArga zodhanamAM hamezAM muzIbata naDayA ja kare che. mane vAraMvAra kArya karate aTakAvavAmAM ja Ave che. amuka kharAba saMyogo utpanna thAya eTale huM tarata nAsIpAsa ja thaI jAuM chuM. gabharAI ja jAuM chuM. - atyAre te badhA saMyoge mane anukuLa che, paNa hamezAM tevA sago raheze ke kema tenI mane bhIti rahyA kare che. | A uparanAM badhAM vAkya eka aMgrejI mAsika uparathI levAmAM AvyAM che. AvA AvA vicAra karavAthI mana bahu nabaLuM paDI jAya che. manamAM jevI bhAvanA rAkhIe tevI ja siddhi thAya che. mAvanA tANI siji te vAta bahuja jANItI prasiddha che. mana upara AvAM niSedhaka paddhatinA vicAre bahu kharAba asara kare che, mATe AvA virodhI vicAro kadI paNa sevavA nahi; AvA vicAra-niSedhaka zailInI bhAvanA magajamAMthI sadA sarvadA dUraja rAkhavI. hamezAM vicAre pratipAdaka zailInAM ja karavAM. amuka kArya banaze ja. huM te kArya jarUra karIza ja-game tevI sthitimAM-sagAmAM huM te kArya pAra pADIza ja tevA vicAre hamezAM sevavAM te jarUranAM che. satyamArgo darivAra che. vijaya prApta karAvanAra che-sIdhe raste laI janAra che. zabdamAM paNa be prakAra heya che. keTalAMka zabdo bahu asara karanArAM-vajanadAra hoya che-utsAhanI vRddhi karanArA hoya che, tyAre keTalAMka zabdo nakAmAM, nirUtsAhI karanArAM hoya che. niSedhaka zailInAM magajane nabaLA pADanArAM nirUtsAhanAM ghaNAM vAkayo hoya che, ane temAMthI keTalAMka te upara darzAvavAmAM AvyAM che. A badhAM vAkayo eka vakhata mAtra vAMcI javA jevAM ja nathI. temAMthI ghaNAM vAkayo te zarIranI khoTI nabaLAI lAge teve vakhate agara mAnasika nabaLAIne vakhate ApaNuthI Akho divasa vaparAyAMja kare che. AvAM vAke AvI vicAraNAnI asara magaja upara bahu thAya che. amuka kArya sArAthI thazeja nahi" tevo vicAra magajamAM AvyA pachI te kAryamAM phatteha maLavI muzkela che-te kAryanI saMpUrNatAja thavI muzkela che. "mane amuka khorAka pacaze ja nahi, amuka sthaLanA havA pANi anukuLa Avaze ja nahi" tevo vicAra manamAM udabhavyA pachI tevo khorAka lenAra : agara te sthaLe janArane te anukuLa AvatA ja nathI. AvAM AvAM vicAro mAnasikasamRddhine ochI karanAra che. mAnasika vizALatA aTakAvanAra che-manane kArya karavAmAM aDacaNuM karanAra che; nakAmI upAdhi vadhAranAra che. kharAba vAtAvaraNa phelAvanAra che. dareka kAryanI saphaLatAne AdhAra mana uparaja che. vicAranI mana upara bahu asara thAya che. tethI Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 mI jaina zvetAMbara pariSa. AvAM. upara jaNAvelAM niSedhaka zailInA, manane nabaLu karI nAkhe tevA vicAre kadi sevavAM nahi. tevAM vAkya uccAravAM nahi. utsAhita.-uttejita kare tevAM vAkaya bolanArane ane tenI AsapAsa rahenArane paNa bahu phAyado kare che. hamezAM pratipAdaka zailInAM ja vicAre sevavAM; nakAravAcI vAkAne sarvadA dUraja rAkhavAM te jarUranuM che. kAryasiddhi mATe agatyanuM che. paryuSaNa parvavakhate bahAra paDela A aMkamAM-paryuSaNamAM ja pavitra divasomAM bhAvI ubati-mAnasika vizAlatA mATenAM pratipAdaka zailImATenAM A vicAre vAMcaka vargane bahu upayogIjaranAM bhaviSyamAM zubhaphaladAyI hovAthI te uccAravAnI, tevuM vAtAvaraNa sarvatra lAvavAnI sucanA karI A lekha saMpUrNa karavAmAM Ave che. bhAvanagara, kApaDIyA. nemacaMda giradharalAla, jaina samAja ane rUdayanI udaratAnI jarura. lekhaka-rA. cimana, - [ A lekha mahAvIra jaina vidyAlayanA eka koleja-vidyArthIe lakhela che. te ja NAve che ke " gujarAtImAM lekha lakhavAno prathamaja prasaMga che ! temaja kSApazamika jJAna hamezAM apUrNa hovAthI tyAM manuSyanA hRdaya nadIonI mAphaka judAjudA rUpamAM rahetAM hovAthI vicArInI bhinnatA paNa hoya ane tene laIne lekhamAM darzAvelA ugere aneka AbhAne mana mAnatA na thaI paDe; temaja temAM khalanA paNa hoya te saMbhava che."--lekhanA saMbaMdhe amane lAge che ke keTalAka vicAre apakava che chatAM vidyArthI varganI vicAranADI kevA prakAranI che tene thoDe ghaNe khyAla ApavA A lekhane sthAna ApavuM ucita dhAryuM che. A - taMtrI - paNa, priyavAcaka! A vIsamI sadImAM cAre tarapha najara pheMkatA samAja, samAja ane samAjanA uddagAronA ASo saMbhaLAya che-uoSaNa paNa saMbhaLAya che A rIte cAre dizAmAMthI samAja zabdaneja phaMphavA uDyA kare che paNa samAje zabdano artha samajavA sAdhananI tANa che! tene mATe paNa bahuja ochaprayatna karavAmAM Ave che te kyAMthI samAjeno artha ane tenI mahatvatA bharelI bhAvanA samajavI? jyAM dezanA itihAsanuM saMpUrNa jJAna nahAya, amuka samAjanA itihAsanuM paNa jyAM saMpUrNajJAna na hoya to pachI tene mATe satva kyAMthI lAvavuM ? jyAM sudhI ApaNuM sAhityane saMpUrNa prakAza thavA na pAme, tenuM rahasya bahAra na Ave tyAM sudhI dareka dizAmAM ApaNI pravRtti joIe teTalI AgaLa nahIja vadhI zake. tyAre zuM karavuM? je kaMI jJAna judAjudA saMjogodhArA, upadezadArA prApta thayuM che te dvArA huM te samAjane mArA namra hetuo jaNAvIza. : samAja zAbdanI aMdaranI parivartanA eTale kALanI zabda upara asara : samAja eTalo vizALa zabda che ke tenI aMdara judAjudA dezonA judIjudI jAtanA ane judAjudA raMganA lokono samAveza thAya che. ane Ama hovAthI samAjane " vizva manuSyano samUha" kahIe, te khoTuM kahI ja kahevAya ! prathama to ekaja samAja gaNAtA; te saksajanA prathama dizAvAra bhAga thayA; ane prAzcAtya tathA pUrvadezIya tevA Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina samAja ane rudayanI udaratAnI jarUra, - - - - - - - - basamAja thayA. pAchaLathI A be bhAgamAMthI pAchA dezavAra judAjudA bhAga thayA. ArIte agreja prajA, jarmana prajA, Araba prajA, hiMduprajA, AdIkAnI prajA vigere prajAe thaI ! eTale samAja zabdanuM prajAnA rUpamAM parivartana thayuM. judIjudI prajA hovA chatAM paNa lokomAM A vakhatamAM tyA junA vakhatamAM AtmabhAvanA thA AtmabaLa hatuM teTaluM ja raheluM hatuM. paNa AgaLa jatAM jemajema judA judA dharmo thatA gayA tema tema dharmavAra samAja baMdhAtA gayA. A jaina samAja, boddhasamAja, hiMdusamAja ema saMkucita rUpamAM prathamane samAja zabda badalAye; ATalethI ja vAta aTakI nahI paNa dhArmika samAje hatA tenA paNa judAjudA jJAtivAra peTA bhAga thayA. A pramANe prathamanA samAja zabdanuM ati saMkucita rUpa thaI paDyuM! jJAtivAra bhAga paDayA pahelAM phirakAvAra paNa bheda thayA hatA. vetAMbara, dIgaMbara tyA sthAnakavAsI phIrakAo thayA, temAMthI jJAtiono udbhava thaye. ApaNe te jaina samAjane viSe jarA laMbANathI lakhavuM jarUranuM che. huM janmathI ja jaina gaNAtA evA AkhA jaina samAjane laIne kAMIka vistArathI lakhIza. jaina samAjanA be bhAga, jana samAja tarapha daSTi tarapha pheMkatA ApaNe samAja zuM che? samAja nI banelI che? temAM mukhya kayA kayA bhAge che? tene turataja khyAla karavo joIe. samAja dareka vyaktinI banelI che, samAja ativizALa samUha che ane tenA jaina daSTie mukhya be bheda pADI zakAya. gRhastha samAja tthA sAdhu samAja, A be samAjanuM judAjudA rUpamAM vistArathI kAMIka vizeSa digradarzana karAvIzuM. sAdhu samAja, navA thA junA samAjanuM TuMka citra, prathama sAdhu samAjanuM junuM tthA navuM rUpa joIe! junA vakhatanI prakRti tthA prayAso kevA rUpamAM thatA hatA te joIe. prathamate je sAdhuo mAtra jJAna meLavIne AdhyAtmika sukhane ja prayatna karatA teo mAtra araNyamAMja vAsa karatA; mAtra AhAra vigere mATeja vastImAM AvatA. bAkIna kALa potAnA AvAsamAM rahI jJAnanuM cintana karatA, temAMja AnaMda letA ane A rIte Atmahita karatA. bIjo varga jeke sAMsArika sarva pravRtiothI dUra rahe te paNa teo jJAna meLavavAmAM ane te jJAnanuM bIjA jIvo pAse nirUpaNa karavA cuktA nahI. jJAnanA nirUpaNadArA teo sAdhu samAjane (mAtra upadeza taiyAra karavAne ) temaja gRhastha samAjane (sArA yukti pUrvaka dRSTAMtadvArA temanI pharajo darzAvI) atyaMta upayogI thatAM. matalaba ke teo potAne temaja bIjA samAjane paNa upayogI thaI paDatA samAjane upadeza ApatA ane te vakhate temanAmAMthI je upadezako teo utpanna karatA (je utsAhathI pitAnuM kartavya bajAvavAmAM tatpara rahetA ) teone pitAnA jevA banAvatA pahelA tenA jJAnane, tenI vayane tenA zArirIka baLane, tenA Atmika baLane ane tenI ucca bhAvanAne saMpUrNa vicAra karatA. ane Ama hovAthI ja navA upadezako vA sAdhuo potAnI pharaja ugya rIte bajAvatA. paNa kALamAM parivartana thayuM! eTale ke AtmabaLa, hRdayabhAvanA Oaa jJAna kSINa thatAM gayAM ane te parivartane evI sthitimAM AvI pahoMcyA che ke jyAre samAjamAM evI jAtane kusaMpa tathA kalahaprIyatAM paDela che ke je dura karI zakAya tema dekhA Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 11 mI jaina zvetAMbara pariSada tuM nathI! A badhA parivartane junA nathI paNa mAtra eka ke be dazakAnA ja che! ane tethI jo sAdhuo pitAnI pharaja vicArI A parivartanane dUra karavA prayatno karavA mAMDe che temAM tatkALa pheraphAra thavAne paNa saMbhava che. Atmaga thA AtmabaLa ane uccabhAvanAnI khAsa jarUra che ane te vagara A samAjanI unnati azakya ja che. kusaMpa evI sthitie pahoMcela che ke jyAre amuka sAdhu ke samAjanA hitanuM kArya zarU kare te tene (pachI te sAruM kAma potAnA samAjane upayogI hoya ke gRhastha samAjane upayogI hoya te paNa) te prayatnane toDI pADavo athavA tenA yano barabAda thAya tema karavA yukti prayuktio karavI temAM ja tene dezI baMdhu pitAnuM mAna, unnati ane pharaja samajaze? AvAsamApayegI kAryamAM kusaMpanI jagyAe harIphAI zarU thAya to bahuja sAruM kAma thAya ! A ema nathI jaNAvatuM ke sarva sAdhu samAja atyArane Ave che paNa thoDA evA hoya tene laIne badhAne te hevuM paDe che. sAdhu samAja A rIte potAnI ja unnati karI zakavA azakta hoya te zrAvakenI unnati zI rIte karI zakavAnA hatA? koI kaheze ke kALa badalAya che, paNa bhAI ! kAla badalAya che te saMsArI prANIo mATe ! dunIyAnA vyavahArI prANI mATe) nahI ke jene jagatane tyAga karyo che tene mATe! mamatAne jeNe tyAga karyo tene kALanuM parivartana kAMI asara karatuM nathI ja! Ama hovAthI ja je junA mArga pakaDavAmAM Ave to samAjane saDe ghaNe aMze dura thaI zake; eTale ke AdhyAtmika hitanI IcchA vALAe araNyamAM rahevuM ane samAjopayogI kArya karanAra (anukaMpAne laIne) ne mATe te tene potAnI pharaja kALanA parivartana pramANe zrAvakone upadeza ApIne temAM rahI pitAne dharma bajAvavAnuM che ! gRhastha samAja navuM tathA junuM citra, have gRhastha samAjapara AvIe! eka vakhata evo hato ke jyAre gRhastha samAjamAM eka evI jAtanI samatA ( samAnapaNuM) hatI ke je vakhate game te mANasa game tevo aparAdha kare te tenA tarapha anukaMpA darzAvAtI ane ne dayA evI jAtanI hatI ke te mANasane zuM prAyazcita ApavAthI, vA kayA upAyothI tene samAjathI dUra nahI karavo (samAjane verI ane vinna kartA nahI banAve) eTale samAja baLa ochuM nahI karavuM te mATe saMpUrNa vicAra thato ! tene ucca sthitimAM kevI rIte laI javo teno saMpUrNa vicAra karavAmAM te samAja pitAne dharma samajatI! atyAranA jaino evA prayatna karI rahyA che ke darzAvatAM paNa saMkoca thAya che; paNa pharaja bajAvavAnI zarUAta karI eTale purI karavI te dharma samajIza; ane tethI A dharmane anusarI huM namratA pUrvaka jaNAvIza ke je jaina pUrva, DAhyA ane DAhI mAnA dIkarA gaNatA teo evI pravRtio karI rahyA. che ke jethI kalaha thA deSarUpe phaLa utpana thayAM che ! A samAjanuM atyAranuM citra che! keTalIkavAra ema paNa bane che ke mUDIrAnA kalahamAM keTalAka zrAvaka "hALInuM nALIyera thaI paDe che ane keTalIkavAra to teo pote ja temane kalahamArgamAM dore che; kayAM a dhyAtmika sukhane mArga ane kayAM adhogatine A uttama raste ! Ama hovAthI kAMti - be samAja pite kalaha na kare athavA to eka bIjA pitAnA samAjanA kalaho munI bIjA kalahamAM bhAga na le, to kaIka helAIthI samAjano abhyadaya thaI zake. A vastu sthitinI Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 79 jaina samAja ane rudayanI udaratAnI jarUra kAMIka jhAMkhI karAvavA mATe lavAda mAraphate cArUpa kesanA maLelA pheMsalA pachInI bane samAjanI pravRtio puratuM ajavALuM nAkhe che! te AnA lekho ane sAdhu samAjamAMnI keTalIka vyaktionA lekhe paNa te bAbata para purato prakAza karaze. sAdhu tthA gRhastha samAjanAM navAM citre ane tenAM pariNAme, sudhArAenI agatya-A pramANe vastusthiti che te tenAM pariNAmo zAM AvavAM joIe ane AvelAM che te jarA juo ! prathama to rAjyanI koI paNa dhArAsabhAmAM koI jhAMkhI vyakti vA lokamata sivAya kAMIpaNa jainenuM tatva nathI! bIjuM rAjakIya praznonI bAbato mATe je hiMdI rASTriya sabhA maLe che temAM koI paNa vyakti bolanAra "Orafor" tarIke na maLe; A vastusthiti na hota to te kayArane pile vIranara je jayapUra narezanA rA jyamAM koIpaNa prakAranA nyAya sivAya aMdhArAmAM paDe che te vIraratna analAlazeThInI bAbata hiMdI rASTriya sabhAmAM je koI jeno netA rasapUrvaka bhAga lete heta te tyAM hAtha dharI te jarUra te vIraratnane thoDA ja vakhatamAM bahAra kaDhAvI zakAta? A rIte hiMda paNa pitAnI pharaja jANata ane bajAvata paNa kharI! trIjuM jainonA karatAM paNa nAnI samAjonA keTalAka tahevAre sarakAra taraphathI paLAya che te hevAre A5NI kema meTI hovA chatAM paLAtA nathI ! A eka navuM Azcarya ? paNa temAM kaI jAtanI navAI nathI. A eka aikayabaLa, hRdayabaLa ane bhAvanAne savAla che ane tethI A sarva bAbate tenI khoTa darzAve che. keLavaNInI bAbatamAM tthA samAja sudhAraNAnI bAbatamAM vicAra karavAne vakhata kalaha karavAnA TAImamAM pasAra thaI jAya che ! AthI paNa adhika kusaMpanA pariName che. tenuM saMpUrNa di darzana karavuM temAM eka pustakanuM lakhANa rokI zakuM ! A sarva vAte gRhastha samAjane lagatI che ane tethI te daSTithI ja havenuM lakhANa thAya che. samAjane uddhAra kyAre hoI zake ke jyAre samAja netAo pote kahe te pramANeja karI batAve tyAre! hamaNuM kayA kyA sudhArAnI agatya che te savistara jaNAvIza. keLavaNI, ApaNuM akhuTa sAhityane prakaTa karAvavAnA prayatna, sAmAjIka thA rAjakIya sthitimAM sudhArA bALalagna tthA vRddha vivAhanI aTakAyata, vidhavAnI kaDhaMgI sthiti dUra karavAnI ane AzramanI jarUra, zaheranI aMdara sastA bhADAnI cAlanI jarUra ane dhanADhayanA pitAne durvyaya aTakAvavAne prayatna; A sarva samAja sudhArAmAM gaNI zakAya. meM prathama samAja sudhAraNAnI rIta batAvI have sudhArA kevI rIte amalamAM mukavA te raste darzAvI atyAranA tthA bhaviSyanA netAonI ekabIjA pratyenI pharaja darzAvI A lekha saMpUrNa karIza. sAdhu samAjanA sudhArAnI agatya, jJAna ane tene upaga, sAmAjIka sthA zAjakIya prasaMgo ane sAdhuo-sAdhu samAjane zI rIte sudhArI zakAya te prathama laIe! teone jJAna meLavavAnI sagavaDa karI ApavAmAM Ave; nirasa ja AhAra baherAvavAmAM Ave ane temane pitAnA jJAnamAM ja masta thavA devAmAM Ave che te rIte teo pitAnA AtmAnuM kalyANa karI zake ! paNa kALa thA kSetranI paristhiti jotAM uparanuM A tmAnuM hita karatA paNa vizeSa pharaja temanA para Ave che. jJAna prApta karavuM ane jJAnadvArA upadeza Ape te prathamanI pharaja. bIjI pharaja, nahi ke teoe dhanika leka tarapha najara karavAnI. paNa AtmabaLa thA ucca bhAvanAvALA atyAranA tthA bhaviSyanA samAja netAo Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 mI jaina zvetAMbara pariSa nA saMsargamAM AvavuM; A rIte vicAreAnI Apale karavAthI tthA chuTachATa (compromise) mukavAthI ekabIjAnA matane sarakhA thaI te mata phelAya ane te sudhArA mATeja prayatna karavAmAM Ave te paNa temanIja pharaja che. trIjI ja sAdhuone peAtAnA gurUnI vA peAtAnI nAmanA sIdhI ke ADakatarI rIte karavAnI jarUra nathI paNa samAja sudhAraNAmAM temanI madadanI khAsa jarUra che! te je peAtAnI pharaja samaje, samajI tene amalamAM muke teA je jaina samAja atyAranA kAyara rUpamAM dekhAya che te eka vIrarUpamAM pheravAI jAya. ceAthu zrAvakA pAse sAdhuee ADakatarI rIte nakAmA paisA kharacAvavA na joie; atyAranA dezanI aMdara garIbI vadhatI jAya che tevA vakhatamAM jIrNoddhAra ( ke jenI aMdara echA khace vizeSa puNya upArjana thAya) te mukIne navA daherAsarA baMdhAvA prayatna karavA te sArUM teA nahIja kahI zakAya. A rIte lagna kharca, nyAtavarA khAkhatamAM paNa lokone kha AchA karavA upadezA ApavA, sastA bhADAnI garIbene mATe cAleA baMdhAvavI, nAnadAna mATe, pustakAhAra mATe, vidhavAthamA mATe ke evA khIjA kAI zubha kAryomAM paisAne vyaya karaveA-te vyaya nahI paNa te paisA vyAja sahita ApaNane pAchA maLe che ? mATe AvA prayatnAmAM peAtAnI pravRtti vadhAravI. vagere upadeza junA dRSTatA sAthe navA ane Adhunika samAja citrAne anusarI jarUra jeTalA ApavA. navI zailIthI vyAkhyAna ApavAnI khAsa jarUra che. navI zailIja nava yuvAneAne dharma taraN thA samAja tara deAravaze. ATaluM lakhIne eka khAsa ati upayAgI paNa vivAdagrasta viSayapara AvIza. sAdhuoe sAmAjIka tyA rAjakIya viSayAmAM khAsa bhAga levAnI jarUra che. sAmAjIka viSayeApara dhyAna ApI ApaNA samAjane kevA pheraphArAnI jarUra che te zeAdhI kADhI, gRhastha samAjanA netAonuM te tarapha dhyAna kheMcI ane temane amalamAM mukavA ane tenA lAbhAlAbha paNa spaSTikaraNa sAthe raju karavA. rAjakIya sthiti jotAM ane kALanI paristhiti jotAM rAjakIya jJAna maNu teone mATe jarUranuM che ane A jJAna prApta karavAnI AvazyakatA che. rASTriya sabhAmAM je savAlA carcAya te te savAlAne ApaNA sAmAjIka savAla sAthe zuM sabaMdha che te vicArI te saghaLA savAlA ApaNI pariSade je prativarSa bharAya che temAM carcAvA joie. pariSadamAM A savAlA badhA chuTathI sAMbhaLI zake ane tepara vicAra paNa karI zake ! A jJAna phelAvavuM ane AvA jJAnayukta yuvA utpanna karavAnI sAdhuonI khAsa pharaja che. sAdhue A pAtAnA dharma svIkArI nAyakAne paNa te bAbatene saMpUrNa abhyAsa Agraha pUrvaka karAve teA samAja peAtAnuM kartavya saMpUrNa bajAvI zake. sAdhuone saMsAra sAthe saMbaMdha nathI te vAta ADe Ave che paNa samAjanI vacce vasanAra sAdhuo mATe teA samAja temanI pAse kAma karAvavA-mAMgavA badhAelIja che. dharmane nAme rAjakIya pravRttinI jarUra zI che te kahevuM te dharma ke je AtmabaLa tthA bhAvanA Ape che. tene upayega tajI nirmAlyatA darzAvavI teja che. prathama tirthaMkara zrImAna RSabhadeva bhagavAne prathama tA lokone rAMdhatAM zIkhavyuM, judI judI jAtanA kArIgarAnA vargo utpanna karyAM vigere zuM pradatie naheAtI ? koi ema kaheze ke gRhasthAvAsamAM teoe tema karyuM hatuM paNa jo tevA avadhijJAna yukta tthA bhAva sAdhune Ama karavAnA jo dharmI heAya te avadhijJAna rahita ane dravya sAdhunA A eka dharma na kahI zakAya ? itihAsa paNa sAkSI pUre che ke zrImAna, hIravijaya 80 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Do. bejhanI jIva mImAMsAM. surIzvarajI tthA hemacaMdrAcAryajI vigere sAdhuo paNa rAjakIya pravRtimAM bhAga letA hatA; je A badhuM kharuM mAnavAnAM kAraNe mojuda che to zA mATe sAdhu samAja Adhunika sama- - yamAM pite rAjakIya pariSadano vicAra na karI zake? A saMbaMdhamAM sAdhuo saMpUrNa vicAra karI. vithAra daDha karI, ane tarata ja te vicArane amalamAM muke; amalamAM pite muke eTaluM ja nahI paNa gRhasthane paNa te mArge dorave ane A rIte samAjanI AgaLa pravRti karIne pachI pote bhale AtmajJAnamAM masta rahyA kare ! jainomAM dharmane nAme je nirbaLatA piThI che tene dura karAvIne teo AtmAnaMdamAM bhavyA kare te koI prakArane a- . mene eTale ke samAjane vadhe nathI. ATale amAre svArtha che; ane svArthI hRdaya anukaMpAnI yAcanA karAve che ane nahI ke dayAnI ? dayA mAgavI te eka kRpatA che ! anukaMpAne laIne ja tirthaMkaro pote tIrtha pravartAvatA hatA. paNa anukaMpAnI yAcanA karavI ane te yAcanAne svIkAravI te banne samAjanI pharaja che. A pramANe anukaMpA dAna karIne je teo AtmAnA AnaMdamAM masta raheze te amane koI prakAranI temanA para paNa IrSyA nahI Ave! jyAre samAjennati thA dezennatinA darzananA kAraNabhUta vyaktiomAM jyAre ame amArA sAdhuone joIzuM tyAre amane temane mATe tthA amArA samAja mATe abhimAna levAnuM kAraNa maLaze. ane sarva je parivartane samAjamAM thaze te rAjakIya parivartamAM paripUrNa sahAyabhUta thaI paDe ane jyAre dezonnati thAya tyAre te parivartananA kAryamAM temanA prayatno hatA ane te prayatnane Teko ApanAra ApaNe samAja hato te joIne amone harSa to thAya ja. Da * bojhanI jIva mImAMsA. sara jagadIzacaMdra bejha sabaLa daSTA che. RSio pUrva samayamAM jema jIvananA saMketa ukelI ApatA ane navAM darzana leka samakSa raju karatA te praNAlikA mujaba DokaTara jagadIzacaMdra bojhe du.Ane "jIva" nI "cetana " nI mimAMsA paDhAvavAnuM kAma upADayuM che. e RSinI mimAMsA paDhavA sArU AkhI pRthvInA vidvAna mANaso e RSine namana karI rahyA che. DaoN. bojhe zodhI kADhyuM che. ke avAcIna vijJAna jene "jIva che ke cetana - kahe che te tattva dunIAnI vastu mAtrAmAM vaseluM che. kevaLa kahevAtA sajIva padArthomAM jIva che ane kahevAtA jaDa padArthomAM jIva nathI e mAnyatA hai, bejhanI zedhathI uDI gaI che. badhA padArthomAM "jIva che e kevI rIte siddha thayuM che? "jIva" nI sarva vyApakatA siddha karatAM pahelAM "jIva " nA sAmAnya lakSaNo nirNaya karavAmAM Avyo che. e lakSaNe jyAM jyAM hAjara hoya, tyAM tyAM "chava" he joIe ema pachIthI mAnI zakAya. ApaNA dezamAM brahma, jIva, ane mAyA-e tripuTInI je lukhI carcA hAlamAM thAya che tene ane Do. bojhanI zodhane kazo saMbaMdha nathI. e carcAmAM rasa lenArA je DaoN. bejhanI zodhathI garviSTa banavA IcchatA hoya te temaNe mahe Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 : kauna zvetAMbara kA. he, rabAnI karIne DaoNkTara bejhanI zodhanuM rahasya samajavA jeTaluM arvAcIna vijJAnanuM paThana karavAnI jarUra testI levI ,jyAM "jIva" che tyAM protsAhaka, nirUtsAhaka, mAdaka, ke vinAzaka dhakkAnI asara thayA vinA rahetI nathI; jyAM " jIva" che tyAM thAka lAge che ane vizrAMtinI jarUra jaNAya che. sAmAnya rIte "jIva" nAM A lakSaNe mAnIne DaoNkaTara bojha dunIAne batAvyuM che ke "jIva" to sarva vyApAka che. zAkabhAjImAMthI nIkaLatI iyaLane jarA saLI aDakADIe chIe ke tarata ja te saMkacAya che; tamArI cAmaDIne koI sparza kare che ke tarata ja te saMkocAya che, AMkha para prakAzane dhakko lAge che ke tarataja ja kIkI sAMkaDI banI jAya che, lAjALunA pAMdaDAMne aDakIe chIe ke tarataja paMdaDAM saMkecAya che; e badhA protsAhaka dhAne "jIva" uttara Ape che enA daSTAMta che. julAba lIdhe hoya che tyAre aMga zithila bane che; khUba vAMcyA pachI AMkhe aMdhArAM Ave che. ziyALAmAM kaDakaDatI TADhamAM khulle zarIre gheDI vAra ubhA pachI zarIre TADha paDatI nathI-e badhA nirUtsAhaka dhakAne "jIva" kevo uttara Ape che tenA draSTAMta che. bhAMga pIdhA pachI dArU pIdhA pachI, ke gAMjo kuMkyA pachI ane bIjA mAdaka dhakkA pachI zarIramAM raktavahana para ane jJAnataMtu para amuka asara thAya che tenI pratIti iMdriyonI zakti mApavAnA yaMtrothI ja thaI zake che. jherathI jaMtuo bharI jAya che e vinAzaka dhakkAnuM dardata che. DaoNkTara be pahelAM amuka prakAranA protsAhaka, nirUtsAhaka, mAdaka ane vinAzaka dhakkA jIvatA prANIne ApyA ane tenI asara je thaI tenI noMdha citrothI lIdhI. sparzanA - dhakkAthI cAmaDIne saMkoca vikAsa thAya te saMkeca vikAsa mojAM rUpe kAgaLa para utArI zakAya. cAmaDI para yuktithI lekhaNa mUkI lekhaNane mukha pAse kAgaLa mUkyo hoya te AvAM majA thaI zake. pachIthI te ja prakAranA dhakkA vanaspati para ApyA ane tene lIdhe thayelAM kSobhanA nakazA paNa levAmAM AvyA. AvA nakazA levAmAM vIjaLInA pravAhane bahu upayoga karavo paDyo hato. te vAta vistArathI samajAvI zakAya tema nathI. A vanaspatinA uttaranAM citro paNa jALavI rAkhyAM. tyAra pachI dhAtu jevA jaDa padArthone paNa tevI ja prakAranA protsAhaka, nirUtsAhaka, mAdaka, ane vinAzaka dhakkA ApavAmAM AvyA. te dhAtu taraphathI A dhakkAno uttara bha. e uttarene paNa majA rUpe kAgaLa para utAravAmAM AvyA. pachI traNe jAtanA citrone sarakhAvavAmAM AvyAM te spaSTa jaNAyuM ke traNe jAtanA mojA svabhAve eka sarakhAja haze. mAtra laMbAImAM ke pahoLAImAM phera hatuM kharo. e parathI rDokaTara bojhe siddha karyuM che ke prANI, vanaspati, ane dhAtu jevA jaDa padArthomAM eka sAmAnya tatva che ane te tatva e ja "jIva." - tyAra pachI prANIne, vanaspatine, ane dhAtune jherane dhakko ApI DokTara bojha sAbIta karyuM che ke badhA para jheranI asara sarakhI thAya che. te uparAMta e traNe prakAranI sRSTinA padArthone amuka prasaMge zrama lAge che ane ArAmanI jarUra paDe che, te paNa DaoNkaTara be pitAnA pravegathI siddha karyuM che. jyAre padArthone zrama lAge hoya che tyAre dhakkAne uttara bahu ja ochA baLathI maLe che evuM pravega parathI jaNAyuM che. (keLavaNuM.) Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIlAlekhe mATe prayAsa - zrI muMbaImAMgaroLa jaina sabhAnI kanyA zikSaNa zALAne dhArmika abhyAsakrama. bALa varga ane bALa piothI. mukhapATha-navakAra maMtra, paMciMdaya, khamAsamaNa. vArtA-asatya, saMpa, jAtamahenata, corI, ahiMsA ane bhAvanAo. dhoraNa 1 luM. mukhapATha-IcchakArathI kalyANa kaMdanI stuti sudhI. artha-navakArathI sAmAIye vaya ju sudhI vArtA-vakrabhAva, beTa DoLa. lobha, kachuA uThAvavA, kusaMga ane bhAvanAo. dhoraNa 2. jI. mukhapATha-saMsAra dAvAnI stutithI vaMdittA sudhI. artha--jaga ciMtAmaNuM caityavaMdanathI aDhAra pApa sthAnaka sudhI. vArtA-vizvAsaghAta, jAtamahenaya, nirdayapaNuM, niMdAtmaka, AtmaniSThA bIkaNapaNuM, garva, ba. DAI, anyAya karavo ane bhAvanAo. dheraNa 3 ju. mukhapATha-abhuTTIothI sakalArvata pUruM. artha-vaMdittAthI be pratikramaNa pUrAM. vArtA-pacataMtranuM bIju taMtra pUruM. bhAvanAo -caityavaMdana, stavana, stuti-dareka be be dhoraNa 4 thuM, mukhapATha--ajitazAMtithI paMca pratikramaNa pUrAM, jIva vicAranI 25 gAthAnA bela ne be pratikramaNanI vidhi artha-salAhata, snAtasyAnI stuti ane saMtikara. vArtA-bALavArtA ane subedhaka nIti kathAmAMthI pasaMda karelI daza vArtAo. tya vaMdana, stavana, sAya, stuti-dareka traNa traNa neTa-A abhyAsakrama bIjI zALAne mArgadarzaka thaI paDaze. A Treka che paNa vistArathI have ApIzuM. zALAno upayoga mATe atra mUkyo che. ' zIlAlekho mATe prayAsa.. upayogI patravyavahAra - tA. 24-1-18 Apa naM. 13 ne muMbaI tA. 18-1-1818 ne kRpApatra maLyo temAMnuM lakhANuM AbhAra saha svIkAravAnI huM mArI pharaja samaju chuM. zilA lekhe ekaThA karavAnA kAmamAM Ajadana sudhImAM mArA jAta anubhavamAM mane nIce mujaba harakato naDI che. 1 kAyama teja kArya karanArI pagAradAra mANavALI eka erIsanI khAmI Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zvetAMbara kaeNnpharansa heraM(c). 1 devAzraya vigere jyAM zIlAlekho mejuda che tenA munIme, nekara tathA vahIvaTadAronI zIlAlekho utAravAnA kAmamAM agara pheTI levAnA kAmamAM nAkhuzI tathA aneka tarehanI naMkhAtI aDacaNe. 1 zIlAlekho lenAra grahasthonI zIlAlekho levAnA jJAnanI khAmI '1 zIlAlekho levAnA sAdhana kharIdavA mATe paisA ApanAra kAyamI saMsthAno abhAva 1 zIlAlekha lIdhA bAda te pAvI pragaTa karanAra saMsthAono abhAva. zIlAlekho saMgraha karavAno mane temaja mArA bIjA ghaNA dharmabaMdhuone zAkha che A kArya huM chellA daza varasathI karU chuM. temAM meM Azare 1000 lekho bhegA karyA che. temAMnA ghaNA dhAtu tathA pASANanI pratimAna uparanA che. mArI sAdhAraNa sthIti hovAthI A lekha chapAvavAnuM kharaca karavAnI mArI zakatI nathI. ane tethI vyavasthIta surakSita nahI rahevAthI thoDA nAza paNa pAmyA che. A kArya huM dara varSe jAtrAe 1 mAsa jauM chuM tyAM munirAjenI madadathI karuM chuM. paNa amArA prayAsane lAbha huM jaina samAjane sAdhananI apUrNatAne lIdhe ApI zakyo nathI ane bAhya madada vinA ApavAnuM mArAthI banI zake tema paNa nathI. - je pustaka prasiddha karanArI saMsthAo che te vyApArI buddhi vAparI naphAnI lAlace kAma kare che tathA temAM lAgavagavALA phAvI jAya che. temAM lAbhAlAbhane vIcAra nathI tema vastunI kIMmata nathI. ajJAna kAryavAhakonA hAthe te saMsthAo cAle che ne mIzyAbhimAnI beTI meTAI meLavavA mATe upara Tapake kAma thAya che. ajJAna bhAvika bhadrika jaina bAI bhAIonA paisA ghaNe bhAge nirarthaka kharacAye jAya che. 1 varasanA bAra mAsamAM mane pAMca mAsa kurasada che ane mArA kharace huM musApharI karI mArI jIMdagI paryata A kArya karavA huM rAjI chuM paNa uparanI khAmIone aMge kAMI banI. zakatuM nathI. AvI kamITIo dareka konpharansa nIme che paNa mArI samaja pramANe keIpaNa vAra koIpaNa sthaLe A kamITI ekaThI thaI kArya niyamita zarU thayuM hoya tevuM mArA jANavAmAM nathI; kamiTio nImavAthI ke TharAva karavAthI kArya thatuM nathI. kArya zarU karI paisA tathA sAdhane kArya karanArane purA pADavAthI tathA te kArya karanAranI mahenata jagajAhera karavAthI kArya siddha thAya che. vAte te vAteja rehevAnI. mArI plena evI che ke je kamITI nImAI che te AkhI eka sthaLe ekaThI thaI kyA dharaNe bAra mAsa kAma cAle te nakkI kare, hadusthAnamAMnA tamAma jaina lekho levAmAM, saMgraha karavAmAM tathA chapAvI pragaTa karavAmAM kula zuM kharaca thaze te nakkI kare, te levAmAM keTalA kAyamI nokaro joIze, keTalA varasa lAgaze, kone pagAra, rela bhADuM, sTezanarI, phoTogrAphI, jhInjhopleTIMga vagerenuM zuM kharaca thaze vagere tamAma nakI kare. pachI je kharaca nakI thAya te rakama ekaThI kare, bAda nakara nImI kAma AraMbhe te mArA dhAravA tathA mArI gaNatrI mujaba tamAma jaina lekho laI prasiddhimAM lAvavAmAM 10 varSa lAge. rUA. 100000 ) nuM kharaca thAya ane eka mahatvanuM kArya purU thAya. sAdhu mahArAjanI madadanI A kAryamAM khAsa jarUra che ane dareka yathAzaktI madada Ape che paNa ekalA sAdhu - ( hArAjanuM A kAma nathI Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che . zIlA lekha mATe prayAsa. AbujInA 300 nA Azare lekho meM eka mAsa khoTI thaI muni mahArAja tathA bIjA bhAIonI madadathI lIdhA che paNa te chapAvanAra na maLavAthI athaDAya che. chevaTe te lekho itihAsapremI zrI kAMtivijayajI mahArAjA sAhebanA suprasiddha ziSya muni zrI jinavijayajIne meM soMpyA che, te chapAya che ema teozrI lakhe che. hAla teozrI kyAM vicare che tathA lekho prasiddha thayA ke nahI tenI paNa mane khabara nathI. AvI hakIkatathI huM kAMIpaNa upayogI thaI zakuM ema mAruM mAnavu nathI tethI kamITI paNa nakAmI che ne mArU temAM membaramAM hovuM paNa vRthA che. kamITInA eka zIvAya koI membara sAhebane huM oLakhatuM nathI te sAthe maLI kAma karavAnI te vAta ja zI ? mane dIlagIrI eTalI ja che ke jenenA lAkho rUpiA upayogI kAryamAM na kharacatA konpharansa ane kamiTie pAchaLa, relabhADA, TapAla, tAra, sTezanarI pAchaLa kharacaI nISphaLa jAya che. kALa kALanu kAma kare che. manuSya DahApaNa nakAmuM che. bhAvi prabala che ane jJAnInuM vacana vyartha thavAnuM nathI ane te mujaba ja thAya che ema anubhavie chIe. kSamApanA cAhuM chuM. DAhyAbhAI premacaMda. 2 uttara, re, vakIla DAhyAbhAi premacaMda dhaMdhukA (chalA amadAvAda ). sujJamahAzaya. tA. 1-2-18. Apane tA. 24 mI janevArIno patra sTenDiMga kamiTI pAsa bharavAmAM Avyo hato. ApanI bhalAmaNa ane IcchAo gya che ema dareke svIkArela che paraMtu keTalIka bAbateno khulAse karavo ISTa che tethI te mATe patra lakhavA ane zilAlekha saMbaMdhamAM gata koransamAM nimAyela kamiTInuM kAma vyavasthita cAle tema prabaMdha karavAno TharAva temAM thayela che tenI rUe A patra lakhavAmAM Ave che. atyAra sudhImAM je kArya thayuM che te e che ke pahelAM konpharansanA eka adhivezanamAM kamiTI nImAI hatI. kharI rIte zilAlekhane saMgraha karavAnI vyavasthA ANaMdajI kalyANajInI peDhIe dhAryuM hatuM te te ghaNI sArI karI zakata ane haju paNa ghaNI sArI karI zake temaja temane sagavaDatA paNa ghaNI, sAdhana paNa pUrAM, paNa tevuM temanA taraphathI nathI thayuM eTale konpharansa kamiTI nImavArUpa TharAva karyo. pachI te saMbaMdhI thoDI UhApoha thaI, ane evuM TharAvavAmAM AvyuM ke kamiTInA membare tene saMgraha karavA vinatI karavI, ne je saMgraha thAya te maMgAvI te prakaTa karavAnuM A kenpharansa ophise karavuM Ama thayA pachI be prayAso te pratye thavAnuM jANamAM AvyuM. 1 munizrI jina vijyajI taraphathI ane 2 kalakattAvALA bAbu puraNacaMdajI M, A. B. L. ( eka vakhatanA pramukha sitAbacaMdajI mahAranA putra dian 48 iDiyana mirara sTrITa kalakattA taraphathI temAM munizrIe pitA taraphathI je prayAsa cAlyo tenAM advanced proof mokalAvI konpharansa orisa uttejanA kaMI karI zake che ke nahi teno javAba mAgyo. tyAre konpharansanI eDavAIjharI borDamAM te A savAla mUkatAM tenI ghaNuM karI bese na levAnuM TharAvyuM te saMgraha haju sudhI samagra A Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kauna kahetAMbara konpharansa heraMDe, kAramAM bahAra paDayo nathI. bahAra paDaye kejaraH pitAne TharAva pALaze. ApanI pAse je zilA lekha hatA ane Ape je molAvyA evuM jaNAve che te ramaNIkabhAI pAsethI mane maLyA hatA te meM munIzrIne sepelA ane teoe te sarva pitAnA ukta pustakamAM ApyA che ane te prakaTa thayelA Apa te pustaka bahAra paDaye joze. bAbu puraNacaMdajI sAthe patra vyavahAra karatAM tathA bhaLatAM evI IcchA temaNe jaNAvI che te e je chapAve che te hiMdanA sarva ekI sAthe chapAvavA mAge che ane evo koI paNa lekha na levo joIe ke je pitAnA saMgrahamAMthI maLI na Ave pachI tenA velyumo game teTalA thAya tenI phikara nahi te mATe sarva kharca pite khace che. temane prAcIna vastuo mATe khAsa zokha che ane kalakattAmAM khAsa eka baMgalAmAM myujhiyama rAkhela che ke je jevA ghaNuM amaladAra, gavanara tathA leka Ave che ane jemAM vakhANa kare che. temanI pAse epicArika IDikA kanATikA vagere pustako che eTaluM ja nahi paNa pite karelo zilAlekhane saMgraha che. muni zrI have A eka vailyuma bahAra pADI baMdha karanAra che ema temano vicAra samajAve che, pachI bane te kharUM. temanI pAse paNa ghaNuM lekha (dhAtu pratimA paranA) teo baMdha rAkhaze te te sarva bAbu puraNacaMdane pI zakAya. paNa te bAbunuM kAma ghaNuM dhImuM cAle che kAraNa ke aneka kAryamAM niyukta te rahe che. temane chapAyela saMgraha paNa jinavijayajI mahArAjane alabata advaned proofs nA phremsamAM Apela che ane muni zrI pitAno saMgraha te bAbune mokalavAnA che. zrImAna buddhisAgara sUrie saMgrahIta jainadhAtu pratimA lekha saMgraha adhyAtma prasAraka maMDaLe chapAvela che temAM saMkhyA bAra upara che ane te pragaTa thayela pustaka meghajI hIrajI bukaselara, pAyadhunI, muMbaine tyAM maLe che. - have je saMgraha ApanI pAse hoya te prakaTa karavA mAgatA he te adhyAtma prasAraka maMDaLa taraphathI yA kaoNnpharansa ophisa taraphathI prakaTa karAvavAne badabasta thaI zake tema che. te Apane harakata na hoya to te ekalAvazo te tenA saMbaMdhamAM gya vyavasthA thaI zakaze. mokalavAnuM kharca konpharansa ophisa paraja karazo. haju aneka zilAlekha che ke je aMdhArAmAM rahela che ane temAM khAsa karI mAravADa, rajaputAnA mAlavAmAMthI te asaMkhya maLI Avaze. aMdaranA mANekacaMdajI yatie ghaNe saMgraha karela che ema kahevAmAM Ave che. temanA taraphathI koI prakaTa thayela nathI agara te saMgrahanuM te yativarya zuM karavA mAge che e pUcho karatAM paNuM jaNAyuM nathI. have te dareka sAdhu-vidvAna sAdhu tathA zrAvake pitAnA eka gAmathI bIjA gAma javAnuM thatAM A bAbata para lakSa rAkhe te saralatAthI, bina khace A kArya thaI zake. ane A sarva konpharansa ophisamAM mokalavAmAM Ave to ophisa eka mANasa AbarUdAra rAkhI tene goThavavA karavAnI vyavasthA karI zake. AvuM kArya jyAM sudhI ekaThuM na thAya tyAM sudhI AbarUdAra mANasanuM kharca mAthe paDe. Apane zokha hovAthI temaja A bAbatamAM khAsa rasa letA hovAthI Apane eka sabhya tarIke kamiTImAM nImavAmAM Avela che. A vakhata kamiTInA mANaso jude jude stha rahetA hovAthI eka sAthe ekatra eka rathale na maLI zake paNa patra vyavahArathI ja Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phIlAlekha mATe prayAsa. kAma thaI zake ane te paNa AvuM thaI zake. A bAbatamAM muMbAImAMnA membara mI.mohana lAla dalIcaMda desAI vakIla che te sAthe patra vyavahAra karazo te tenI vyavasthA A kojansa ophisa mAI te bIjA sabhyo sAthe patra vyavahAra karI thaI zakaze. A badhI hakIkata temaNe ja purI pADI che. A5 A bAbatamAM kaI bAjunA sthaLe saMbaMdhI kAma karI zakaze, atyArasudhI karelA kAma uparAMta keTaluM kAma karavAnuM bAkI che, te bAkIkAma karavA mATe Apane zIzI sagavaDa joIe che? joitA zilpIne megya sAdhana jevAke sTezanarI, pheTegrAphIka, vagerenuM kharca karavA mATe keTalA rUpIA joIze te vagere esTImeTa karI lakhI jaNAve che. kamiTI para anukuLa lakSa Apaze ja. jeTaluM bane teTaluM to karavuM ja ghaTe che. zilA lekha nuM kArya ghaNuM mahatvanuM ane jene ItihAsa ane dharma para ghaNuM prakAza pheMkI zake tema hovAthI te mATe jeTaluM bane teTaluM konpharansa temaja premI vyaktio ane saMsthAoe karavuM ghaTe che. Apane vadhe nAmanA kamiTImAM rahevA sAme che ema batAve che te egya che paNa ApaNe kAma karavAnuM che. kAma kema karavuM te paddhati nakkI karIe to kAma thaI zake Apa nImAyelI kamiTInA sekreTarI thaI zake che tema ane nahi te Ama dezAIne kahI zake te sekreTarI nImAya te te sarva patra vyavahAra karI zake Apane javAba ane sucanA AvyA pachI te zabaMdhI TharAva karavA mATe sarva kamiTI pAsa mUkavAmAM Avaze. A sAMbhaLyA pramANe zrI dharmavijyajI vidyAvijyajI munie paNa saMgraha karyo che. e sarve sa nA nAma saMgrahakAra tarIke rAkhI chapAvAya te badhAnI saMmati maLI zakaze. Ape jaNavelA vicAra mATe AbhAra mAnI. lI. zubhecchaka e. resiDenTa janarala sekreTarI, 3. pratyuttara ! mu, dhaMdhukA, jIle amadAvAda, rANapura thaIne, bhAvanagara sTeTa re. tA. 2-3-1818 zrI jana tAMbara konpharansanA mAnavaMta resIDaMTa janarala sekreTarI sAhebanI sevAmAM lI. zrAvaka vakIla DAhyAbhAI premacaMdanA savinaya jaya neM vAMcazo. A pazrIne tA. 1-2-18 nI matine jena zilA lekho saMbaMdhIne patra maLyo te bAbata Apane AbhArI chuM. mArA zariranI pratikUlatAne lIdhe javAba meDe lakhAya che te mApha karaze. aDhI varSanA sakhata ane lAMbA maMdavADane lIdhe nImAelI kamITInA sekreTarI tarIkenuM kAma huM karI zakuM tema nathI. te kAma vakIla sAheba mehanalAlabhAI sArI rIte karI zakaze. teozrIne rUbarUmAM mane kadI paricaya thayuM nathI paNa teonA kAryaja teozrInI lAyakAta, sajajanapaNuM tathA suzrAvakatA batAvI Ape che. rA. rA. ramaNikalAle ApazrIne je saMgraha mekalele che te uparAMta mArI pAse je saMgraha hatA te meM jude jude vakhate zrIjInavijayajI mahArAjazrIne mekalelo che. huM je je Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zvetAMbara konpharansa helDa. lekha saMgraha karUchuM te tathA have pachI karIza te teozrIne mokalIza. AbunA lekha saMgrahamAM muni mahArAjazrI amaravijayajI tathA jemanA ziSya vargane pUro prayAsa hato. Apa te lekhenA pustako kharIdo te eka nakala bheTa tarIke teozrIne mokalazo. teozrI gayA comAsAmAM DIsA TAunamAM sthIta hatA. - ApazrInA hukama mujaba ane mArA niyama mujaba mArI jAtrAmAM huM jyAM jyAM jAuM chuM te derAsaranA darazana uparAMta lekho tathA derAnI hakIkatanI nedha jarUra ja lau chuM ane te mujaba zakti anusAra aMdagI paryata karyo javAneja. paNa ghaNe ThekANe A kAryamAM kArya vAhako, gokIo tathA bIjA neko taraphathI ghaNI ja harakata naMkhAya che ane A kArya tarapha zakanI najarathI jovAmAM Ave che tethI mArI IcchA mujaba saMpUrNa kArya thaI zakatuM paNa temAM mArA pApa karmane ja udaya huM mAnuM chuM. zrI devagurUnA tathA ApazrI jevA sAdhamabhAIonI kRpAthI mArA kArya puratA sAdhane mArA paMdaranA kharcathI huM meLavI zakuM tema chuM tethI temAM mane madadanI AvazyaktA nathI. Ape sUcavelA nAma tathA saMgraha kartAo uparAMta lekhano khare saMgraha to kAzIvALA dharmavijayajI mahArAjazrI pAse che. jyAM jyAM huM gayo ane jauM chuM tyAM tyAM mane te gAma loko taraphathI kahevAmAM Ave che ke ukta mahArAjanA zI lekho utArI gayA che. teozrI sAthe patravyavahAra karI teozrIne saMgraDa prasiddha karavA gya che. mArU samajavuM evuM che ke chUTaka chUTaka aniyamita kAmathI mahAna kArya thaI zakavAnuM nathI ane badhAnI zubhecchAo te IcchAo ja rahevAnI. jyAM sudhI koI paNa saMsthAmAM lekha saMgraha khAtuM onararI tathA pagAradAra kAma karanAra vALuM kAyamI ane vyavasthita na hoya tyAM sudhI dhAreluM kAma te thaI zakavAnuM ja nathI. lekho ekaThA thayA pachI pagAradAra nekara rAkhI kAma karavuM te siddhAMtaja pratikula che. lekho saMgraha karanAra te kAmanA jANakAra pagAradAra mANasa rAkhI tene puratA sAdhana ApI prathama kramasara vyavasthita rIte le AkhA hidusthAnanA ekaThA karAvavA joIe. A kAryamAM dara varase rU. 3600) joIe ane te kAma dasa varSa purU thAya. pachI te saMgraha goThavI chapAvatA teTalAja varSa ane teTaloja kharca thAya. A pramANe vyavasthA thAya teja kAyI thavAno saMbhava che. kAryavAhake sarakArI AracIolojI khAtAnA suparInTenDanTane satata samAgamamAM rahevuM joIe ane le utAravAnI paddhatine bAra mAsa prathamathI ja khAtAnA kharace abhyAsa karavo joIe, pachI kArya AraMbhavAthI thoDA kharace thoDA vakhatamAM kArya thaI zakaze. Avo mANasa araja karavAthI ArthIolojIkala suparInTenDanTa khuzIthI gya pagAra meLavI Apaze. A grahastha sAthe phoTogrAphI, peInTIMga, DroIMga, DrAphaTIMga ane bIjA te lagatA jJAna dharAvanAra eka mANasa, 1 rAIo ane eka nekara eTalA 3 mANase khAsa joIe, te sTAphe varasamAM 7 mAsa karI lekha vagere ekaThA karavA ane pAMca mAsa comAsAmAM koI vidvAna munirAjanuM nAnuM hoya tyAM agara muMbaI ophIsamAM rahI ekaTho karelo saMgraha kramazaH goThavavAnuM kAma karavuM temAM sarakArI ArasIelajInA suparInTenDanTanI sahAya levI joIe. A jamAnAmAM onararI kAma levAnA dahADA vahI gayA che. jIMdagInA vyavahAranI mArAmArI vadhavAthI hAla ke kAma karanAra pagAradAra mANasa zIvAya kharuM ane dhAreluM kAma Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIlAlekha mATe prayAsa. thaI zakatuM nathI. so sonA kAmamAM mazagula che. pagAra paNa sAro ane kAmanI mehanata tathA mahatvanA pramANene joIe te ja uttama kAma thAya. te mANasene nivAhanI cIMtA na joIe. eka vepAra tarIke A kAma karAvavuM joIe. A kArya tarapha bhAvanagaranA zeTha ratanajI vIrajInA suputra zeTha premacaMda ratanajIne ati prema che. teo dravyavAna, zraddhALu, vidvAna tathA udAra cittavALA che. tethI A kArya mAM teozrIne khAtarI karI ApavAmAM Ave te dravyanI sArI sahAya Ape tema che. zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhInuM A khAsa kAma che te ApanI vAta huM mAnya karuM chuM paNa temAM A ati upayogI kAma tarapha najara paNa pheke te suzIkSIta sajjana nathI. madada karavI te rahI paNa aDacaNe na nAMkhe te sArI vAta. zatruMjaya upara je thoDA juja lekho hayAta che te mAre chapAvavA hatA tethI meM badhA saMgrahita karyA. pachI mane vicAra thayo ke peDhImAM DuMgaranA baMne zIkhonA derAsarane skeIla nakazA che tene pheTe utArI te saMgrahanA mukha pRSTa upara mukavA. araja karatAM mane pheTe levAnI manAI thaI ne nApAsIthI mAruM kAma meM cheDI dIdhuM., AbunA derAsaronA sTeila mApanA nakazA taiyAra che tenI nakala kharacanA rU. 20) ApavA mAMDayA chatAM te mane ApavAmAM na Avyo. rANakaparacha tathA tAraMgAjInuM paNa temaja banyuM. Apa jozo ke AmAM utsAha zuM thAya ? je vakhata jAya che te amulya jAya che paNa lAcArIthI besI rahevuM paDe che. je ANaMdajI kalyANanI piDhI lekhonI tathA prAcinatAnI mahatvatA samajatI hota te hajAra lekhene nAza derAM samarAvavAnI dhUnamAM te thavA deta nahI. je lekho A sAla joIe chIe te AvatI sAla dekhAtA nathI. basa te nArAja thayelA jaNAya che. kAti te upara raMga, cu ke Arasa jaDAI gayelA mAlama paDe che. lI. saMghane zevaka, DAhyAbhAI premacaMda sahI dA. pitAnA [ rA. DAhyAbhAI zilA lekhamAM apUrva rasa laI jabarA kArya karanAra che. temanA anubhava parathI ghaNuM zIkhavAnuM che. zeTha ANaMdajI kalyANajI A saMbadhe karI zakI nathI, karanArAne sahAya ApatI nathI e sthiti sara dUra thAo ema ame IcchIe chIe. taMtro ] taMtrInI noMdha. zveta bhikSuo eTale zuM?-- - eka saMskRta zloka maLI Avyo che temAM tapasvIomAM zveta bhikSu jevo koI dhad nahi eTale ke sarva tapasvIomAM dhUrtamAM pUrNa hoya te te zveta bhikSu che evuM jaNAveluM che. A zlekane racanAra koI brAhmaNa jAtine hevo joIe evuM spaSTa jaNAya che, chatAM te je bAbata ta bhikSane lAgu pADavA mAMge che te veta bhikSuko tarIke kone sUcave che? zuM tene artha vetAMbara sAdhu yA dhoLAM laMgaDAM paheranAra hAlanA jati thAya che, tyAM bAddha bhikSasAdhu thAya che e samajAtuM nathI te koIpaNa khulAse karaze ke? te bloka nIce pramANe che narANAM nApito dhUtaH pakSiNAM. caiva vAyasaH / daMSTrigAM ca zRgAlastu zvetabhikSustapasvinAM // eTale ke purUSomAM nAvI-hajAma, pakSiomAM kAgaDA, dADhALA prANIomAM ziyALa ane tapasvImAM tabhikSu gharta jANavA. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 jena vetAMbara konpharansa herelDa. A zloka brAhmaNakRta che eto nirvivAda che, kAraNa ke te eka brAhmaNakRta pustaka mAMthI amane maLyo che te paNa e racavAnuM zuM prayojana che? evI sthiti uddabhavI hatI ke je A loka racavAmAM nimittabhUta thaI hatI? agara tema na hoya te zuM te Sa prerita che?--A saMbaMdhamAM ApaNe munio ke jene khAsa karIne lAgatuM vaLagatuM che. te paikI vidvAno khulAso avazya karaze. - 2. eka muninAM parAkrama amane khabara maLyA pramANe ame jaNAvIe chIe ke eka muni ke jenA cAritra saMbaMdhI ame balavAnuM hAla turata pasaMda karatA nathI teNe keTalIka jaina bAIo -vidhavA vagerene amuka savAla patra kADhI tenA javAba ApavAnI mAgaNI karI che te savAla patra nIce pramANe che? ' (1) tamArA jIvananI ramata zuM che? (2) tamArA jIvanano ArAma kaI vastumAM mAne che? (3) tamArA jIvananuM kartavya zuM? (4) tamArA jIvananI vyAkhyA zuM? (5) jIvanane nirmAlya gaNe cho ke anirmAlya ? (6) tamArA jIvanane prazaMsAnI cAhanA nathI ke che ? (7) tamArA jIvananuM bala keTaluM che te ajamAvavA tamane koI prasaMga sAMpaDyo che? (2) AzAvAdIone jIvananI upAsanA mATe kaI vastu sAmagrInI jarUra che? (8) tamArA jIvana iSTane virAjamAna karavA mATe koI hRdaya maMdira banAvyuM che? zuM temanA nAma Apazo? (11) tamArA jIvana iSTadevanI pujA karavA vAlAone tamArA taraphathI zuM varasAsana apAya che? (12) tamArA jIvana ISTanI pratiSThA thayAne keTalo samaya thayo? (13) tamArA jIvana ISTane mULa maMtra zuM che ? (14) tamArA jIvana ISTano aMtima mAraga kA?A cauda prazna karyA, tera kema nahi athavA paMdara kema nahi? vaida prazna karavAnuM kAraNa zuM? dareka praznamAM jIvana zabda che te prazna kartA zA mATe vApare che te kAMI anu mAna karI zake che?" A rIte savAla aneka bAIone pUchayA haze ane tenA javAba paNa te muni mahArAjazrIe meLavyA haze. te ame te munine pUchIzuM ke AvelA javAbo te prakaTa kare. vizeSamAM amAre je khAsa pUchavAnuM che te eja ke 1-A savAle bAione pUchavAmAM tamArI zI matalaba che? 2 tame prazna kartA cho to tame ja kahezo ke cada prazna kema karyA- paMdara ke tera kema nahi? ane te darekamAM jIvana zabda zA mATe vAparyo che ? A saMbaMdhamAM te muni jAheramAM agara ane khAnagImAM khulAsA rUpe lakhI jaNAvaze te vadhAre yogya thaze, nahi te pachI amane tenA saMbaMdhamAM vizeSa uMDA utarI je binA khAtrIdAyaka pramANu pUrvaka maLaze te jAheramAM mUkavAnI pharaja paDaze. hindu yunivarsITI mATenA phaDanI vyavasthA. jiteMdra sAthe lakhavAnuM ke kalakattAmAM bharAyelI 11 mI kaoNnpharansa vakhate kAzI hiMdu yunivarsITI mATe Azare phaMDa rU. 86000 thayuM hatuM. A phaMDa rUpIyA eka lAkha thavAnI AvazyakatA che. nIcenA gRhasthanI eka kamITi nimavAmAM Avela che temAM kamITinA sekreTarI tarIke kalakattAnA be musAheba rAjakumArasiMhajIne nimavAmAM AvyA che. teo e phaMDamAM bharAyela rakamo vasula karIne te rakama hAla beMgAla beMkamAM rAkhavAno nirNaya karela che. zeTha hIrajI khetasI, zeTha lAlabhAI kalyANabhAI rA. rA. gulAbacaMdajI hA M. A. mahArAja bahAdurasiMhajI, rAjA visiMhajI, bAbu rAyakumArasiMhajI, bAbu nihAlacaMdajI zeTha nAgajIbhAI gaNapata, zeTha rAmacaMda jeThAbhAI, zeTha jevaMtamalajI rAmapurIyA, zeTha kuvarajI ANaMdajI, zeTha bAlacaMda hIrAcaMda, bAbu dalelasiMhajI, bAbu rAjakumArasiMhajI sekreTarI Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rajaputAnA mAravADamAM kenpharansanI agatya, bAbu puraNacaMdajI nAhara, M. A. B. L. bAbu bahAdurasiMhajI siMdhI. rAjA satyAnaMda prasAda siMha, rA. rA. makanajI je. mahetA bArIsTara. rA. rA. motIcaMda giradharalAla kApaDiA solIsITara. rA. ra. mehanalAla dalIcaMda desAI B. A. LL. B. rajaputAnA-mAravADamAM kaoNnpharansanI agatya. lekhikA-zrImatI maMgalA bahena motIlAla phakIracaMda. jaina kanpharaMsanI zarUAta jANItA kalodhI pArasanAthanA tIrthamAM thaI hatI ane te sthAna rajaputAnAmAM AveluM gaNAya; temaja jodhapura pAsenA gAma sujAnagaDhamAM paNa eka beThaka thaI hatI te mAtra nAmanI ja gaNAya tema che. Ama be sthaLe thayela beThakanuM kAmakAja AkhA rajaputAnA ane mAravADa mevADamAM jANItuM thayuM nathI tethI je ajJAnatA, asalI vahemo, ane kharAba rItarIvAje tyAM jovAmAM Ave che temAM jarA paNa pheraphAra thayuM nathI ane sudhArAnuM nAma paNa dekhAtuM nathI. tyAM agAu jaino mahA bahAdara parAkramI ane divAna maMtrIo thaI gayA che tenAM nAma nizAnanI zodha thaI nathI. hamaNAMnI tyAMnI ApaNI jaina prajA ajJAnatAnAM aMdhakAra mAM gothAM khAI rahI che, tene prakAzanI jarUra che. tene nidrAmAM suvA na detAM jAgRta karavAnI agatyatA che. purUSomAM keLavaNIne pracAra eTalo badhe maMda che ke ajJAnathI tyAMnI prajA khAvuM pIvuM sArAM sArAM kapaDAM dAgInA paheravA ane mojazokhamAM vakhata vItADavAnuM samaje che. eka be strIone rAkhI nAca tamAsa karAvavA jevuM jovAmAM Ave che. manuSya janmanI uttamatA sArAM kAryo karavAmAM che tyAM aMdagInI saphalatA upara mujabanA udezamAM manAya e dazA dIlagIrI upajAve tevI nathI? rAjaputAnA, mAravADa bAju konpharansanI asara thaI hoya ema mArI jANamAM nathI. kadAca thaI hoya te paNuM, tyAM kaeNnpharansa bharavAnI agatyatA che. bIjI bAju strIonI avadazAnI te vAta ja zuM pUchavI? chokarIone janma je e dezamAM thAya te ema ja samajavuM ke pUrNa pApa karIne ja teNe tyAM janma le haze; tyAM strIone mATe te janma keda jevI sakhata saje che. mAtra daza ke bAra varasanI kanyA thAya ke tene jIMdagI sudhI keda karavAmAM Ave che. bALapaNanA vakhatamAM paNa tene saMgIna ' jJAna ApavAmAM AvatuM nathI. e pradezomAM eTalo badhe mahalAje ne zarama hoya che ke vathI, sAsu naMNada ke vaDIla sAthe ke gharanA nokaro sAthe paNa amuka varasa sudhI bolAya nahi mAtra amuka nokaro sAthe ja tene bolavAnI rajA hoya che. AvI rIte nokarI sAthe kAma levAthI kera, lIka vakhata kuTuMbamAM kalezane saDe pese che ane nekare sAthe vAta karavAthI ane mAtra tenAja sahavAsathI tenA jevI halakI buddhI zIkhe che. teone Akho dIvasa ghuMghaTa kADhI pharavuM paDe che tethI temanA moM uparanA avayavone kudaratanI ApelI majAnI havA paNa khAvA maLatI nathI, teonAM rahevAnAM sthAna paNa, evI rIte bAMdhavAmAM AvelAM hoya che ke bArIne badale tyAM mAtra bhIMtamAM kotarelAM nAnAM, nAnAM, jALIyAM hoya che, bAhAra jAya paNa, gADIne cAdara bAMdhelI hoya che, eTale hAra ane ghara badhuM ja sarakhuM. AvA paradAnA rIvAjathI ane bInakeLavaNIne laIne teone sArAM sArAM pustako vAMcavAnAM maLatAM nathI. navIna navIna strI purUSonA sahavAsanuM jJAna maLatuM nathI. mAtra gharanA kAma Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zvetAMbara kaeNnpharansa helDa, kAjamAM ane baccAM ane gharanA amuka manuSyo sAthe kedakhAnAmAM pitAnuM AyuSya samApta kare che. - teone evI DhabamAM keLavavAmAM Ave che, ke teomAM jANe caitanya nathI. magajamAM keLavaNInA paDaghAne mudala avAja hoya nahi tyAM pitAnA jIvanano sAra mAtra kapaDA, dAgInA, khAvuM, pIvuM, eTalAmAM ja samajAya. teonAM 5DAM evI jAtanAM hoya che ke tene joIe teTalA sApha supha rAkhI zakatA nathI. tenA kapaDA zobhItA paNa hotA nathI. visami sadInA juvAnIyAne sudharelI DhabanA kapaDA, dAgInA, vadhAre pasaMda hoya che. pitAnI strI pitAnI sAthe hare phare tevuM joIe che, ane pitAnA saghaLA viSayamAM ane vAtamAM bheLI maLI ANaMda le tevuM joIe che, jyAre teone gharamAM hena, mA, ke strI joDe AvI jAtane ANaMda maLatA nathI kAraNa ke strIo bInakeLavaNune lIdhe gharanI ke chokarA bacAnI vAta sIvAya anya vAta karI zakatI nathI. eTale, purUSo bahAranI be cAra strIo rAkhI, pApanAM piTalAM bAMdhI hajhAre rUpiyAnuM pANI kare che, ane garIba bIcArI strIo AMsu sArI khuNAmAM besI rahe che. ' A strI purUSa vaccenA premane zuM ApaNe daMpatI prema ke IzvarI prema kahI zakazuM? ' tyAM paisAvALA zrImanta leTa bahAranI be cAra strIo rAkhavAmAM ANaMdane moTA samaje che ane AvI jAtanI khoTI moTAImAM pitAnI pratiSThA mAnI pApa karmanA bhAgIdAra banI lAkhonI dalitane kSaya kare che. A badhA saravALAnuM mULa strI keLavaNunI khAmI ja che ema ApaNe kahI zakIzu. strI keLavAyelI haze, strIo sArA saMskAra pAmelI haze te ja bhaviSyanI prajAnA udayanI AzA rAkhI zakAya, kAraNa ke chokaro ke chokarI prathama pAMca varasa sudhI te mAtAnA ja sahavAsamAM rahe che. eTale mAtAnA guNa doSanuM bALaka jaladI avalokana kare che, mAtAnA garbhamAMthI paNa tene ghaNuM saMskAra maLe che, A uparathI ApaNe jANI zakIzuM ke mAtAnI keLavaNuM uparaja bhaviSyanI prajAnA udaya ane AzAnuM bindu raheluM che. - tyAMnI strIone, baccAne kevI DhabanI keLavaNI ApavI bALakonI tadastI kema sAcavavI, tenAmAM kevI jAta, saMskAra pADavA tevI jAtane mudala khyAla hoto nathI. - jyAM sudhI strIone yogya keLavaNI ApavAmAM nahi Ave tyAM sudhI tyAMnI prajAne udaya azakya che. tyAMnI ApaNuM jaina strIone mATe keLavaNInA dvAra ughADavAnI khAsa moTI jarUra che. ane tyAMnA purUSanI nidrAmAM paDelI buddhI jAgRta karavI joie. A bAbatamAM strIone mudala deSa nathI. paNa tyAMnA purUSa vane doSa che. kAraNa ke A vAta jyAM su nI purUSo manamAM nahi le tyAM sudhI strIone mATe keLavaNInA kAra nahi ughaDe. mATe purUSa varganA hRdayamAM keLavaNInI jAgRti karavAnI agatya che. ' mAM prajA je ema mAnatI hoya ke strIone bhaNAvavAthI ke pada ocho karavAthI bagaDe che te tema mAnavAmAM tevo gaMbhIra bhula kare che. strI ke purUSo keLavaNIthI bagaDatA nathI. paNuM kharAba saMgata ke kharAba saMskArathI bagaDe che. keLavaNIne mAtra ApaNe ajJAnatAthI doSa daIe chIe. - ghaTa ke zaramathI ja strIonI pavitratA jaLavAya rahe che, ema nathI, paNa saMgata ane saMskAra para tene mukhya AdhAra rahe che. saMgata ane saMskAra manuSya mATe nIti rItI zIkhavAnI eka zALA che. mArAthI kadAca ayogya lakhAyuM hoya to huM vAMcako pApe kSamA yAgI, ATalethIja viramIza, Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina itihAsa, jaina zatahAsa, manna vi. saM. zilA lekhone sAra. kAlakramavAra (1) zrI abudAcala (Abu) sAra. | visaM. sAra, 1088 vimaLazAhe zrI AdinAthajInuM maMdira | (2) zrI zatruMjaya, baMdhAvyuM aMjana zalAkA. 1280 vastupALa tejapALe maMdira baMdhAvyAM. 1245 upalAM maMdiramAM bIjI pratimAo | 1pa87 citrakUTa ( citaDa) nA karmarAje bharAvI. . (karamAzAha) zrI puMDarika svAmInA 1287 tejapALe zrI neminAthajInAM caityamAM caityane uddhAra karAvyo. pratiSThA karAvI aMjana zalAkA ozavALee bIjI pratimAo 1ra88 tejapALe upalA maMdiramAM Arasa bharAvI. Adi naMkhAvyA. 1588 zrI AdinAthajInAM maMdirano uddhAra 1ra00 tejapALe upalAM maMdiramAM joDe bIjA | 1620 bIjI pratimAo bharAvI, maMdira baMdhAvyAM. , akabara bAdazAhe zatruMjaya jene 1283 upalAM maMdiramAM tejapALe pratimAo | ne A bharAvI. 1640 tejapAla karine kaI karmakAre (kAri127 tejapALe upalAM maMdira sAthe navuM | gare) pratimA bharAvI. maMdira umeryuM. 1646 uparakta tejapAle tIrthayAtrA karI. 1350 upalAM maMdire arthe nirvAha kharcanI | 1650 upakta tejapAle zrI AdIzvaragoThavaNa kara vage. nAM caityane samarAvyuM (uddhAra karyo) 1360 zrI neminAthajInAM maMdirane bheTa. tapagacchIya zrI vimalaha 138 zrI AdinAthajI (vimalazAhe baMdhA- | yAtrA karI. vela saM. 1088) nA maMdirane cha- 165ra tapagacchIya zrI vijayasena sUrie zrI rNoddhAra. hIravijyajInA pAdukAnI pratiSThA karI. 1494 hAla jIrNaprAya eka jInamaMdiranuM | 1675 caturmukha caitya (mukhajInI TuMka) baMdhAvavuM. mAM savAsomajI nAmanA kArIgare zrI 1487 zrI AdinAthajInA maMdirane bheTa. AdinAthajInI cAra pratimA bharAvI. 1508 zrI AdinAtha tathA neminAthajInAM ! bIjI pratimAonuM bharAvavuM. maMdirane bheTa, aMcalagacchanA upayoga athe padmaka 1518) ( pavasiMha) nAmanA zrAvake maMdira 15ra 5( upalAM maMdiramAM bIjI vadhAre pra. . baMdhAvyuM. 1528 ( timAo bharAvavI. 1566) bIjuM nAnuM zreya baMdhAvyuM. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jina bhavetAMbara ke helpa. 10 saM. sAra | vi. saM. 1676 pratimA padharAvavI. 1887 zrI kuMthunAthajInA cityanuM baMdhAvavuM. 1682 zrI puMDarika svAmInAM pAdukAnI pratikA. | 1888 pratimA padharAvavI. 1683 zrI caMdra prabhujInAM cetyanuM baMdhAvavuM | 1888 aMjana zalAkA-AbhUSaNa ApavAM. tathA pratikA-aMjana zalAkAta 1891 pratimA bharAvavI. 1684o 189ra aMjana zalAkA, 1686} ina pratimAo bharAvavI. 1686) 1893 maMdira baMdhAvavuM aMjanazalAkA, pratiSThA. 1710 jInamaMdira tathA deharI baMdhAvavI . | 1897 pratimA bharAvavI. jana zalAkA, 1800 maMdira baMdhAvavuM. 1783 zrI siddha cakranI pratiSThA aMjana zalAka 1803 pratimA padharAvavI. 1788 pratimA padharAvavI. '' 1805 koI ozavALa kuTuMbe maMdira baMdhAvavuM; 1781 ratanazI (ratnasiMha) maMtrIe pratimA pratiSThA karavI; aMjana zalAkA, bharAvavI. ( 1808 maMdira tathA pratikA. 1784 jInamaMdirane samAvavu. 1910 maMdira baMdhAvavuM. 1810 pratimA bharAvavI aMjana zalAkA. 1811) 1814-15 maMdira baMdhAvavuM tathA pratikA. 1813 pratimAo bharAvavI. . 1822). 1814] 1843 pratimAo bharAvavI.. 1860) 1916 citya tathA pratikA. 1860 maMdira tathA pratikA. 1921 aMjana zalAkA. 1861 pratimA bharAvavI. * 1867 hAthI piLamAM navAM madira baMdhAva 1824 18 A vAne pratiSedha. 1930 ( pratimAo bharAvavI. 1875 kAI nAnA caityanuM baMdhAvavuM., . 1938, 1885 zrI caMdra prabhujInA cityanuM baMdhAvavuM. 1943 t886 pratimA bharAvavI; zrI pArzvanAthajInA | (cAlu) caiitanuM baMdhAvavuM AbhUSaNanI bakSIsa, morabI, 1 manasukhalAla vi. kasturacaMda zrI caMdra prabhujInAM cityanuM baMdhAvavuM. | mahetA. [ A pramANe dareka tIrthanA saMbaMdhamAM kAla kramavAra sAla sahita paNa vigatavAra TippaNa thAya te itihAsa para sAro prakAza paDe. A TIpa ghaNI TuMkI che chatAM rekhArUpe hAI atra mUkI che. AzA che ke vidvAne AvI TIpe karI A patramAM prakaTa thavA mokalatA raheze. taMtrI. ] 182 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenI saMkhyA vRddha. jainonI saMkhyA vRddhi. 1 jenonI saMkhyAmAM vRddhi karavAnA TharAvanI aMdara pahelI bAbata e che ke je loke asala jaina dharma pALatA hatA paNa hAlamAM bIjA dhama (jemake) veSNava vi. vi. pALe che tevA-bIjAonI sAthe bhaLI gayA hoya temane jaina dharmamAM dAkhala karavA prayatna karavo ane te kAma te gAmanI najIkanA zaheranA jaina AgevAnoe hAthamAM laIne madada karavI joIe. kAraNake keTalAka gAmamAM jaina bhAIonI saMkhyA ochI hovAthI teo dhIme dhIme bIjA dharmavALA sAthe bhaLyA sivAya temanuM cAlatuM nathI. paNa je najIkanA zahera thI gAmevALA jeno sAthe teone sAro saMbaMdha hoya tyAM temanI temane sahAya hAyato teo pitAne dharma kadI tyajI zake nahi. ane tevA gAmamAM muni mahArAjanuM paNa gamana cAluM thavuM joIe ke jethI temanI zraddhA paNa dharmamAM kAyama ane aDaga rahe. ra bIjA dharmavALA uMcI jJAtinA hIMduo ke jeo jaina dharma upara prIti rAkhatA hoya ane jena thavAnI IcchA rAkhatA hoya teone jena dhakhI banAvavA ane vi. zeSamAM vyavahAranA kAmanI aMdara temanI sAthe dareka saMbaMdha rAkhavo kAraNake jyAM sudhI teonI sAthe kanyA levaDa devaDane thA jamaNane vyavahAra thAya nahi tyAM sudhI je ke teoe jainadharma svIkAryo hoya te paNa teonI saMsAra vyavahAramAM sviti " ato bhraSTa to bhaSTa" thavA saMbhava che, kAraNa ke je jJAti athavA nyAtamAMthI teo AvyA heya teo temane tarachoDe athavA temanI sAthe vyavahAra rAkhe nahi ane jaino temanI sAthe saMbaMdha joDe nahi te te temanI zI dazA thAya ? bIjA dharmavALAo je jaina thAya temanI sAthe saMbaMdha rAkhavAne sAro baMdhabasta thavA yogya che- 3 ApaNuM jaina bhAIomAM tanadurastI kema jALavavI tyA sAdhAraNa rogo kayA kayA kAraNethI thAya che, ane tene kema aTakAvavA athavA akasmAta vakhate zuM zuM upAya - javA tyA mAMdAnI strIoe kevI rIte mAvajata karavI tevI aneka upagogI bAbate (viche, upara bhASaNo apAvavAM joIe, nibaMgha chapAvI sArI rIte jaina samAjamAM vaMcAvavAM joIe ane bane te nAnA pustakanA AkAramAM bahAra pADavA joIe ke jethI ka. rIne jJAnane phelAvo thAya ane temanI tanadurastI sudhAravAmAM madada thaI paDe. temAM vizeSa karIne roganI sAravAra upara dhyAna ApavA uparAMta te rego kevI rIte utpanna thAya che ane zuM zuM upAyo javAthI tene aTakAva thaI zake te upara koI rIte ochuM dhyAna ApavuM joItuM nathI. balake enA upara vizeSa lakSa kheMcAvuM joIe. vaLI strIone mATe mAMdAnI mAvajata ( Nursing ) zIkhavA khAsa vargo kholavA joIe ke jyAM teo sAMdAnI sAravAra karavAnuM kAma zIkhI zake ane akasmAta vakhate zuM zuM upAye yojavA te paNa ( jevA akasmAta ke dAjavuM thA kAca tyA cappathI ghAyala thavuM.) - 4 sujAnagaDhamAM bharAyelI konpharansa vakhate nImelI kamITInAM rIpeTa upara pharI khAsa dhyAna kheMcIe chIe. ane temAM jaNAvela jainonA bhAre maraNa ( vizeSa) pramANa tarapha, thA strIo tathA purUSonI tadurastI tarapha haju sudhI jona keme kaMIpaNe pagalAM bharelAM nathI te tarapha jaina zrImaMtanuM khAsa lakSa kheMcI nIce pramANe thoDA upAyo yojavA sucanA karIe chIe. 1 suvAvaDa khAtAnI jarUra muMbaI jevA zaheramAM rahetA dareka grahasthane have A bAbata khAtarI thayA vagara rahI nathI. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena vetAMbara konpharansa helDa. 2, jene vidhavAone suvAvaDanuM kAma tthA nasIganuM kAma tyA zIkSaka kAma upADI levA mATe khAsa eNlarazIpa ApavI joIe ke jethI teo te kAyamane pAkaTa * anubhava meLave te daramIAna pitAnuM gujarA. nItithI ane svataMtrapaNe calAvI zake ane te kAmamAM, kAbela thayA pachI tene kaMIka lAkha jena kAmane ApI zake. ( 3 jaina hospITAla thA phrI DIsperIjha, jaina jevI moTI ane AgevAna kema mATe eka sArI hospItAlanI khAsa jarUra che. jyAre pArasI jevI eka lAkhathI ochI vastI vALI komamAM sArI sArI moTI spItAlo che tyAre jaina koma ke jenI vastI bAra lAkhathI ochI nathI ane jenuM maraNa pramANa vizeSa tthA tanadurastI paNa nabaLI che tevI koma mATe sArI moTI hospItAlanI jarUra che ja e mATe be mata hoI zake ja nahi tema ThekANe ThekANe davAkhAnAnA sAdhanonI paNa jarUra che ke jyAM garIba thA madhyama vargane sagavaDathI ane maphata athavA ochA kharce yogya salAha thA davA maLI zake. - 4 jana seneTerIyama, nI paNa sArI sArI havA vALI jagAe jarUra che ke jyAM lAMbA vakhatanA regothI pIDAtA daradIone temanA kuTuMba sAthe rahevAnI dareka sagavaDa banI zake ane pitAnI taMdurastI pAchI meLavI zake. - 5 kasarata zALAo-sthA kalabo, jImakhAnA ke jyAM dararoja kasarata karavAnAM dareka sAdhana maLI zake ane jethI ApaNuM kAma ke je vepArI kema che tene tabIyata sAcavavA ghaNuM maTI jarUra purI pADe. - 6 vRddhavivAha aTakAvavA tarapha paNa kAme lakSa ApavA jarUranuM che ke jethI karIne nAnI umaranI ucharatI chokarIone teonA mAbApanA paisAnA lobhathI khAtara bhoga - pavAmAM Ave che te aTake. - 7 bALa lagna thavAM na joIe ke jethI nAnI kumaLI vayanAM chokarAonA zarIrane ja nukasAna thaI hamezane mATe taMdurastI gumAvAya che ane zarIranA bAMdhA ghaNAja nabaLA rahe. che. te baMdha thAya ke jethI teo temanI bhaviSyanI olAda jaladI roganA bhaMga thatI aTake. ( 8 sastA bhADAnI cAlIo viSe hAlamAM moTA zaheramAM rahetI moMghavArInA pra saMgamAM ane jagA mATe bhagavAtI hADamArInA vakhatamAM vizeSa laMbANa kahevAnI kaMI jarUra nathI. kAraNa ke A bAbata paNa khulAsAthI 16 nI sAlamAM chapAyelA rIporTanI aMdara dAkhalA dalIla sAthe ane jaina kema kevA lattAomAM ane kevI rIte ekeka khaMDanI oraDImAM rahe che te ghaNA ja vistArathI varNavela che. te rIporTa vAMcavA khAsa bhalAmaNa che. ane have A cAlIonA saMbaMdhamAM kAMipaNa zubha pagalAM bharAvAM joIe A eka moTI agatyane prazna che ane AvI cAlIomAM paisA rokAvAthI cArathI chaTakA vyAja upajAvanArane sArI saddhara jAmInagIrImAM pitAnA paisA rokavAnI sAthe potAnI kema upara paNa maTe upakAra karavAne lAbha maLaze. vaLI evAM evAM moTAM phaMDa paNa che ke jenA paisA AvI jAmInagIrImAM sArI rIte rokI zakAya ane komane lAbha thAya. A bAbatamAM upara jaNAvela vicAre TuMkAmAM raju karavAmAM AvyA che tenI upara sArI rIte manana karI pitAthI banatI eka athavA vadhAre bAbata upara kaMI paNa pagalAM bharavA pra. vRtti thaze te A lekha lakhavAno Azaya kaMika aMze saphaLa thaze. motIbajAra | nAnacaMda kasturacaMda modI. muMbaI. J ela. ema. enDa. esa. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zvetAmbara konpharansa helDa. pu. 14 aMka 4-5-6] varAta ra444 sa 1974 [ eprIla, me, juna, 1918 kaoNnpharansa mizana. 1 zrIsukRta bhaMDAra phaMDa. (tA. 15-11-17 thI tA. 23-1-18, saMvata 1874 nA kArataka suda 1 thI pasA suda 12 budha sudhI). vasula AvyA rU. 828-8-0.. (1) AgevAnoe pitAnI meLe mokalAvyA - karAMcI-zeTha kALA galA parA , cheTI sAdarI-rA. caMdanamAla nagarI 16 ( avajalapura. 1, sItAmaka | TIsAdarI chA) raMguna-zeTha maNIlAla kA, nAgera-zeTha siddhakaraNajI 10, gherAvaLa-tapAsaMdha samasta ha. zeTha khuzAlabhAI karamacaMda 130, golApura----zeTha kalyANabhAI chaganabhAI gA, khAkharo--zeTha mAnasaMga TokarazI 1. 289-ka(2) upadezaka mI. vADIlAla sAMkaLacaMda-u. gujarAta. tAjapura 3, Ajela 11, pIlavAI 10, orANa 101, lAkaDA , lodarA 5, puMdharA za, salArla kA, nagara rA, badalA 4, pAMcoTa 13, sAmetrA paNa, delI che, gamanaparA :, chaDI-AraDA 1chA, maganA 5, mahuDI 10, sAMthaLa 11. ' () upadezaka mI puMjalAla premacaMda-kalakattA. kula rU. 13300 kalakattA khAMte agyAramI zrI jaina zvetAMbara kanpharasanI beThaka vakhate vailiMche. are vagere sAthe maLI pAMca rUpIAvALI ane eka rUpIvALI * rasIda bukethI vasula karelA rU. 444), te sivAya kalakattAvAsI taraphathI vasula karelA rU. 56). " " kula . 500-00 | _ + a kadara kula rUpIA dara---- " spAMca rUpIvALI rasITanA naMbara 6 thI 7, 21 thI 25, 81, 12 thI 130 141 thI 143, 381thI 400, 406, 421 thI 428, 441 thI 44ra, ja eka rUpIAvALI rasITa naM 401 thI 434, 441 thI 45, 461 thI 41a, 481 thI 482, 501 thI 505, 521 thI pa4, 541 thI 545, 561 thI 558,581 thI 581, 601 thI 614, 21, 641 thI53, 661 thI 167, 181 thI 684, 701 thI 702, 761 thI 763, 781, 787,400 thI 807 721 thI 828, 841 thI 846, 881, 841 thI 842, 461 thI 867. ' Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. hada kana vetAMbara konpharansa henDa. 2 zrI dhArmika hisAba tapAsaNuM khAtuM. (tapAsanAra zeTha cunIlAla nahAlacaMda e. oDITara zrI jaina zvetAMbara kara ). (1) pAlaNapura IlAkAnA (DhaDhAra dezanA) sIsaNA gAma madhye zrI supAthanAthajI mahArAjanA derAsaranA vahIvaTane lagate riporTa: sadarahu saMsthAnA zrI saMgha taraphathI vahIvaTa kartA dozI kALu magana tathA zA parasotama hAthInA hastakane saMvata 1867 thI saM. 1863 nA asADa vada 1 sudhIne vahIvaTa amee tapAsyo te jotAM nAmuM rItasara rAkhI vahIvaTa sArI rIte calAve che. * (2) pAlaNapura ilAkAnA (DhAra dezanA) morIyA gAma mAM zrI achatanAthajI mahArAjanA derAsaranA vahIvaTane lagate riporTa - - sadarahu saMsthAnA zrI saMgha taraphathI vahIvaTa kartA zA. lallacaMda talakacaMdanA hastakanAM saMvata 1964 thI saM. 1873 nA zrAvaNa suda 1 sudhIne vahIvaTa amee tapAse te jotAM nAnuM rItasara rAkhI vahIvaTa sArI rIte calAve che. - (3) pAlaNapura IlAkAnA (DhAra dezanA) dhanALI gAmamAM zrI caMdraprabhujI mahArAjanA derAsaranA vahIvaTane lagate riporTa - sadarahu saMsthAnA saMdha taraphathI vahIvaTa kartA zA. cunIlAla lallu tathA zA. khubacaMda vIracaMda tathA pArekha punamacaMda lIlAcaMdanA hastakane saMvata 1898 nA bhAdaravA suda 4 thI . saMvata 1873 nA azADa vada 1 sudhIne vahIvaTa sArI rIte calAve che. te che. sadarahuM saMsthAnA mahAjanamAM kusaMpa hovAthI temaja sadarahu saMsthAmAM kAMI nANuM nahIM: havAthI derAsarane jIrNoddhAra karAvI taiyAra thaI gaeluM hovA chatAM pratiSThA karI bhagavAnane - godIe birAjamAna karI zakatA nahotA, vaLI keTalAka gAmavALA jeo pAse leNuM hatuM te koI vasula ApatA nahotA. tethI amArI tapAsaNI daramiyAna junA tathA nA hisAbe karI vALI lagabhaga rU. 700) vasula karAvI ApyA ane Azare rU. 425 ne hisAbe khA karI bAkIo kaDhAvI ApI che temaja keTalIka takarAronA lIdhe be gRhasthone tyanA mahAjana bahAra mUkelA temanI samajutI karAvI mahAjanamAM levAnI pratiSTA mATe - eka gRhastha pAsethI rU. 400) ApavAnuM nakkI karI ApI sArA mUhurta pratiSThA bhagavAnane gAdIe besAravAnuM TharAvI ApyuM che. (4) pAlaNapura ilAkAnA gaDha tAlukAnA (kaMdAra deza ) nA gAma sudAsaNA sAthe AvelA zrI vAsupujya mahArAjanA derAsaranA vahIvaTa ne lagata rirTa sadarahu saMrathAne zrI saMdha taraphathI vahIvaTa kartA dozI godaDalAla jumakharAma hastakane sa. 1872 nA asADa suda 1 thI saMvata 1873 nA zrAvaNa suda 1 ne vahIvaTa amoe tapAsyo te jotAM nAmuM rItasara rAkhI vahIvaTa sArI rIte calAve che. upara jaNAvelA 4 gAmanA moTA bhAganA jeno saraLa svabhAvanA hovA chatAM ajJAnatAne lIdhe deva dravyanA lepamAM phase che paNa jo A taraphanA bhAgamAM sAdhu munirAjAonuM AvAgamana vadhAre thAya te lake jaina zailInA anubhavI thaI deva dravyanA lepamAM paDe nahI. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ konpharansa mizana, sadarahu gAmanA jaina derAsaranAM nANAM mahAjanane tema jainone aMga udhAra dhIra che te jaina zailIthI ulaTuM che eTaluM ja nahIM paNa vakhatanA vahevA sAthe deNadAronI sthiti nabaLI thaI jAya che tyAre deNadAro sadhamAM lAgavaga vALA hovAthI saMdhi vALAne udhuM catuM samajAvI potAnA lAgatAvaLagatAne pitAnA pakSamAM laI saMdhamAM aneka prakAranI takarAro ubhI karI nANAM vasula ApatA nathI ane potAnI eba ughADI paDI javAnA bhayane lIdhe A saMsthAnA mANasane hisAba dekhaDAvatAM acakAya che mATe te badala saMdhavALAone samajutI ApI nANAM dhIravAnuM baMdha karAvyuM che. majakura cAre gAmanA jaina sAdhAraNa sthitinA hovA chatAM pUjanane lagate dareka kharca pitAnI gIthI kare che ne eTale sudhI ke goThIne pagAra tathA dIva bALavAnA thI kharca paNa pitAnI gIrethI Ape che te mATe temane dhanyavAda ghaTe che. (5) pAlaNapura ilAkAnA (daMDhAradeza) nA gAma vaNaselA madhye zrI zekha phaNA pArzvanAtha mahArAjanA derAsaranA vahIvaTane lagate rIporTa - sadarahu saMsthAnA zrI saMdha taraphathI vahIvaTa kartA dezI godaDa khemacaMdanA hastakane saMvata 1871 nI sAlathI saMvata 1973 nA Aso vada 11 sudhIne vahIvaTa ame e tapAse che te jotAM nAmuM rItasara rAkhI vahIvaTa calAve che. sadarahu gAmamAM jainonI vastI mAtra 6 ghara hovA chatAM pitAnI jAte maMdiramAM pUjana kare che temaja pUjanane lagatA sarva khaca pitAnI gIrethI Ape che te mATe temane dhanyavAda ghaTe che. (6) pAlaNapuranA ilAkAnA (ThaMvAra deza ) gAma dholA tathA sakalANA madhye AvelA zrI DahalA, pArzvanAtha mahArAjanA derAsaranA vahIvaTane laga ripATa* sadarahu saMsthAnA zrI saMghataraphathI vahIvaTa kartA zAkalacaMda dalIcaMda hastakane saM1971 thI saM-1873 nA Aso vada 9 sudhIne vahIvaTa amee tapAsyo te jotAM mAmuM rItasara rAkhI vahIvaTa sArI rIte calAve che pUjanane lagate geThIne pagAra vigere koIpaNa kharca derAsaranA paisAthI na karatAM pitAnA gIrethI kare che. te mATe teone dhanyavAda ghaTe che. sadarahu saMsthAne rU, 400 ) nA Azare pAlaNapura nivAsI zA. lavajI malucaMdane tyAM cAra AnAnA vyAje jamA karAvelA te nANuM ghanI rIte udharANI karavA chatAM ApatA nathI mATe pAlaNapuranA saMghe jema bane tema tAkIde vacamAM pachI te nANAM vasula apAvI jene deva divyamAM buDatA bacAvavA joIe. (7) pAlaNapura tAlukAnA ( DhaDhAra deza ) gAma parakhaDI madhye AvelA zrI neminAthajI mahArAjanA derAsaranA vahIvaTane lagatA ripaTa-- sadarahu saMsthAnA taraphathI vahIvaTa kartA zA bhAIcaMda tArAcaMdanA hastakane saM01971 nA bhAdaravA vada 1 thI saMvata 1873 nA Aso vada 7 sudhIne vahIvaTa amoe tapAye te jotAM nAmuM rItasara rAkhI vahIvaTa sArI rIte calAve che ane pUjanane lagato gAhIne pagAra vigere kAMIpaNa kharca derAsaranA paisAthI nahIM karatAM temanI gIrathI kare che , te mATe temane dhanyavAda ghaTe che. Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina bhavetAMbara ke he . sadarahu saMskArane hisAba tapAsatAM rU. 132 bhejaka kArIgara tathA nekaranA bephIsanA ApelA che paraMtu bhejaka kArIgara tathA nekarane temanI mahenatanA pramANamAM besIso ApavAmAM koI vAMdho nathI paNa tevA lokone rItathI ulaTI rIte vadhAre rakamonI bakSIsa ApavAthI eka rItano dAkhalo bezI jaI dareka sthaLe AvI saMsthAone dAkhala ApI te loko te pramANe paisA kaDhAvavAnI tajavIja kare che tethI bIjA gAmaDAovALAne paNa te pramANe lAcArIethI paisA ApavAnI pharaja paDe che. tevA beTa dAkhala nahI bese mATe AgevAna gAmavALAe te badala vicAra pUrvaka vartavAnI khAsa jarUra che. upara jaNAvelA sAte khAtAM tapAsI je je khAmIo dekhADI tene lagatuM sucanApatra dara vahIvaTa kartA gRhasthane ApavAmAM AvyuM che. " (zrImAna cunIlAlabhAI tapAsavAnuM je kArya kare che te mATe temane dhanyavAda ghaTe che. temaNe ghaNuM khAtAo tapAsyAM che ane temAM aneka guNa avaguNa doSa khAmIne anubhava lIdho che te te saMbaMdhI vigatavAra lekha lakhI mokalAvI pitAnA anubhavane paricaya karAvaze to amo AbhArI thaIzuM. taMtrI) vArtA vina" lalitA-paghAvatI bahena Aje kyAM gayAM hatA? padmAvatI-hena Aje huM sArvajanika strIonA meLAvaDAmAM gaI hatI. lalitA-bairAMo tyAM ekaThAM maLI zuM karatA haze! keTalAMka navarAM kAma vinAnAM haze te AvatAM haze, ane keTalAMka gRhakArya karavuM na game eTale nIkaLyA pharavA evA badhAM tyAM bhegAM thatAM haze temAM tamAre zuM karavA javuM joIe? padmAvatI-tyAre te tame mane paNa tevI ja mAne che ne? - lalitAnA nA vaDila hena! tamene tevA kahevAya ? tame te ghaNuM udyamI che, vaLI khaMtIlA svabhAvanA che, kSaNavAra paNa nirarthaka javA detAM nathI, vahelI savAramAM uThe che, mohAM se che, ane unALA jevA moTA divasamAM paNa jarA bapore ughatAe nathI. jyAre jyAre huM jouM chuM tyAre kaMIne kaMI kArya karatAMja he che, meTAM kuTuMbavALAM cho paNa gharanuM dareka kAma hAthe ja kare che, temAMthI paravAre che. tyAre bharavuM guMthavuM athavA zIvavuM vaLI kaMI navuM kArya paNa zodhI kADhe che. jemAMthI amane paNuM zIkhavAnuM maLe che, ane AnaMda thAya che. mArA jevAnuM te tame zAnti sthAna che gherathI banyAM jaLyAM AvIe tyAre tamArAM be vacane sAMbhaLIne zAnta thaIe chIe. vaLI tame te pare pakAramAM paNa vakhata gALe che sAmA bhANasane dukhI joI aneka prayatnavaDe tene duHkhada sthitithI uddhAravAne mahenata karo cho, pUjya bahena! tamane tevAM kahuM te huM pApI karuM. padmAvatI---lalitA bahena ! tamAro svabhAva tame kayAre sudhAro ke mane sAthe thAya Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vArtA vinoda 101 tame jyAre jyAre kaI navuM sAMbhaLe che tyAre vicAra karyA vinA ja asa6 kalpanAo karI prathama e kAryane vakheDe che athavA vage che. lalitA-padmAvatI bahena? vaLI meM tamAre zuM gunha karyo? padmAvatI--utAvaLa na thAo. sAMbhaLe tevI ja bAbata. prathama eka vakhata strIpurUSanA meLAvaDAmAM huM gaI hatI te tamoe jANyuM tyAre temAM paNa tame zaMkAzIla hRdaye AvAja prazno karyA hatA. ane Aje strIone navarI ane kAma karavAmAM khoTA svabhAvanI banAvI. kahe vAra ! tame vicAra karIne bolyAM che? lalitA-samajIe evuM kahIne temAM bhUla zuM che te samajAve padmAvatI--hena! puruSonI sabhAo hoya che tyAre ghaNe bhAge purupayogI bAbate carcAya che ane koIvAra strI upayogI paNa bolAya che. paraMtu jyAre strIone ja meLAvaDa hoya che tyAre te strI upayogI ja viSaya carcAya che. lalitA-bhASaNe lAMbA lAMbAM sAMbhaLavAthI ane karavAthI zuM phAyado? ekaThA thaI vyartha samaya gALo eTaluMja ne? padmAvatI-lalitA plena tamArI samajamAM haju ghaNo phera che. lalitA-tyAre kRpA karIne samajAvI bahena ! padmAvatI-sabhAmAM ekatra bhaLavAthI arasaparasa eka bIjAnA vicAronI Apa le thaI zake che tyAM bhASaNa karanAra mANasa potAnA vicAre darekanI sAme jAhera kare che. ane zrotAjane sAMbhaLIne vikatAnA uddezane vicAra karI muddAnI vAta para dhyAna ApI tene amalamAM mukavA sabhA samakSa raju kare che. vaLI lalitA bahena ! prAcina samayanI ApaNuM sthiti ane vartamAna samayanI sthiti tapAsatAM hAlamAM ApaNe strI varga bahu ja adhama sthitimAM AvI paDe che. ane haju paNa te bAbatanA vicAra karI temAM sudhAre vadhAre nahi karIe te bhaviSyamAM sanAtana dharma Arya bALAonI zuM avadazA thaze? prathamanA vakhatamAM ApaNuM pavitra Arya dezanI Arya bALAo pitAnA pavitra jIvananI nItidharmanI ane saccAritranI dhvajAopharakAvIne viIrabALAo banI gaI che. jemanA draSTAntathI hAla ApaNe ApaNI sthitithI zaramAvA jevuM thaI rahyuM che. ApaNe temanA Adarza jIvana caritrAmAMthI ghaNuM zIkhavAnuM che. pUrvakALamAM viduSi bhaginIothI ja vira saMtAna utpanna thatAM hatAM ane have paNa jyAre ApaNe strI varga suvidhAnAbalathI vivekazakti vadhAraze, gRharAjyanI devI banavAnI lAyaka yogyatA meLavaze, saMsArane ja svarga tulya karI mukaze, zuddha cAritravALo banI anyane draSTAMtarUpa banaze, saracAritra baLanuM sAmrAjya phelAvaze, pitAnI dareka pratyenI pharaja samajaze, pitAnA saMtAnane ucca saMskArI banAvavAmAM ja pitAnI mahattA mAnanAra thaze tyAre ja potAnuM guma thaI gayeluM gaurava punaH prApta karaze, tyAre ja pitAnuM vAstavika sukha meLavI zakaze. khena ! hAlamAM ApaNA mATe ghaNuM halakA zabdo vaparAya che keTalAka te ema mAne che ke strIo te gRha kArya karanAra gulAma che, are ! vicArIe to gulAma karatAM paNa halakI avadazA dhaNuM ThekANe strIonI joIe chIe tyAre keTalAka zAstrI purANuo strIone narakanI pANu kahIne nirje che Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 jaina zvetAMbara kAnpharansa helDa. ane temAMja strItvanI samApti mAne che, lekhe che. vhena ! joie chIe teA keTalIka bAbatAmAM hAlamAM ApaNI sthiti dhaNA bhAge ajJAnatAvaza jevIja che zAstra purANI nindA rUpamAM AgaLa vadhI jo ke bahu ApaNane vAve che, teA te temanu jANe parantu ApaNe eTaluM te! kabUla karavuM ja paDaze ke ApaNe ApaNuM gaiArava mUrkhatAne lIdhe gumAvyuM che te dina pratidina gumAvatAM jaie chIe, strIonI ajJAnatAthIja dezamAM avidyAnA jIlama vRddhine pAmyA che; aneka prakAranA kurIvALee praveza karIne zArirIka tathA mAnasika baLane naSTa bhraSTa karI nAMkhyAM che. bhArata deza tana mana ane dhanathI lAcAra banI gayA che, kaLA kaiAzalyatA nAza pAmavA lAgI che. akakalahina prajA utpanna thAya che ane kusAnA bIje rApAtAM jAya che. temaja ajJAnatAne lIdhe mAnuSI bhAva cheDI AsurI bhAva keTalIka bAbatAmAM jovAmAM Ave che. AvI rIte ApaNA gRha vyavahAranI dareka bAbateAmAM hAnInu mULa jozuM teA vhena ! ApaNA zrI varganI ajJAnatAja mukhya najare Ave che. kAraNa ke purUSo koMgreseAnI ane kaeNAransAnI kheDakAmAM saMsArI bagaDatA jatA rIvAjo mATe uttama prakAranA TharAvAne amalamAM mukavAne sarvAnumate kabUla kare che parantu te TharAyA amalamAM mukAtA tevAmAM AvatA nathI. kAraNa ke purUSanuM aDadhuM aMga strI gaNAya che ane te mUrkha eTale aDadhA agathI zu' banI zake ? dAkhalA tarIke purUSa kahe ke bALa lagna nathI karavA tyAre bAi kahe ke mAre lhAvA levA che. purUSA kahe ke raDavA kuTavAnA tathA phaTANAM gAvAM te kurIvAja che tyAre kheteA kaheze ke tamAre badhu pAlave--mAre te javuM joie vigere; mATe ja lalitA hena! ApaNe ApaNI AvI sthitimAMthI uddhAra karavAnA rastA zAdhavA e ApaNuM prathama kartavya che ane te gharamAM besIne darekanA vicArA jANyA sivAya jANI zakAtAM nathI. lalitA--temAM vicArA sAthe zu saMbaMdha che ? kAma karavAthI sudhArA thaze. padmAvatI~~hena vicArA sAthe zuM saMbaMdha che te paNa huM tameAne samajAvuM chuM. kAIpaNa kA--pachI te nAnu hAya athavA mATu' hAya-kAya che te saMnuM kendra sthAna vi cArAnA saMdharSaNamAMja che. vicArenI Apa le karavAthIja kAMIpaNa kArya thaI zake che.ne te gharamAM beThAM ekalAMna vicArA ekaja prakAranA jvaleja Ave che. kAraNa ke nimittavAsI AtmA che. aena! vicAra eja mAnuSI jIvana che, vicAra eja jIMdagInuM rahasya che, ane vicAra eja divya cakSue gaNAya che. je mANasa vicAra zakitathI kamanazIba baneluM che tenuM manuSya jIvana nirarthaka che, te pazu tulyaja gaNAya che, te amulya manuSya-jIMdagI hArI jAya che. jIdaMgInuM tattva vicAraja che. vicArathIja manuSya daivI jIvana gALI zake che te vicAra khaLathIja deva banI jAya che. lalitA hena, vicAreAnuM baLa eTaluM badhuM che ke te A pArathI pelI pAra lai jAya che. sad vicAra eja mAsanI sadgati che, sadvicAra vaDeja paramAtmAne oLakhI zakAya che. meLavI zakAya che, ane chevaTe paramAtmArUpa banI rAya che. haiya, jJeya ane upAdeyanuM samajavuM te paNa vicArathIja samajI zakAya che. vicAMra mALAonuM baLa eja mAsAne nazIba pheravavAnI kuMcI che. jevA jevA vicArane sevIe, tevAM tevA sAdhano kudarata ApaNune meLavI Ape che. jevI rIte vaDa nAnAM jhINAM Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAta vida. 103 bIjamAMthI moTAM vRkSa banI jAya che, tevI ja rIte nAnA vicAromAMthI ja moTuM kArya nIpaje. prathama vicAronA AkAra banI pachI kAryanA rUpamAM Ave che. vicAronuM baLa jevuM tevuM nathI. dareka kAryamAM prathama vicAranuM ja sAmrAjya hoya che jeTalA vicAro picA ane sAMkaDAM vaTaluMja kAya kAcuM ane nabaLuM samajavuM. manobaLa vicArethI ja vadhe che ane ghaTe che nabaLA vicAre chavananuM adhaHpatana-adhomukha mAnuSi jIvanane banAve che, tyAre sadhiyAre urdhva gamana karAve che. jema jema mobaLa vadhe che tema tema dhairyatA ane sAhasIkatA paNa vadhe che, ane jyAre atulya mane baLa vadhe che, tyAre ja mahatvanAM kAryo thaI zake che. mane vega rokI zakAto nathI, paNa aMkuzIta te rAkhavAnI agatyatA che ja. jenAmAM mane baLa hoya che tenAmAM ja Amika baLa hoI zake che. Atmika baLavALAthI ja svahita kArya ane parahita kArya banI zake che. AvI rIte aneka prakAranuM baLa vicAromAMthI ja janma pAme che. mATe kahe, savicAranI kadara samajanAra mANasa ja mANasAInA guNo prApta karI zake che. je je deza athavA samAje hAla unnata sthitine pAmI sukhI jaNAya che te, vicAro vaDeja banelA che. mATe hamezAM saddavicAranuM sevana karavuM joIe. hAnA vicArothI ja moTuM kArya thAya che. vicAra karatA karatAM jyAre tenuM baLa vadhe che tyAreja kAryanA rUpamAM Ave che. savicArazanya manuSya pazu kahevAya che. lalitA bahena ! vicAranA be prakAra che sadavicAra ane asahuvicAra suvicAre sArAM kAryo thAya che. evI ja rIte asaddavicArothI aprazasta-mATha-kAryo thAya che. evI ja rIte asad vicArothI sAvadha rahevuM joie-mAThA vicAra AvatAM ja tyAMthI pAchuM viramavuM ke jethI bhaviSyamAM tenuM viSakSa vRddhine ja pAmI zake nahi. bahena ! vicAromAM zuM zakti che e viSaya ghaNe vicAravA ane manana karavA jevo che. A prasaMga vize tamane mAtra yatkiMcita jaNAvyuM che. ApaNe vistRta vivecana pharI koI vakhate karI zuM. hAla to sabhAmAM ekatra maLIne zuM kAma karIe chIe te tamane jaNAvuM chuM. - lalitA bahena ! sabhA sArvajanika hovAthI dareka kAmanI strIo temAM bhAga laI zake che. ane tethI dareka baheno sAthe tyAM oLakhANa thAya che ane paricayamAM AvatAM prema bhAvamAM vadhAro thAya che. bahena ! ApaNuM vargamAM bhaginIbhAva vadhAravAnI ghaNI agatyatA che. jyAre ApaNI oMnemAM khare antarane prema eka bIjAne jotAM ubharAze tyAre ja bhAratanI mahilAomAM kArya karavAnuM baLa vRddhine pAmaze ne te bhaginIbhAva vadhAravAne mahilA samAje e mukhya sAdhana che. tyAM sabhAmAM prathamathI eka viSaya nakkI karavAmAM Ave che ane te viSayamAM pitAnA vicAro darzAvavAnuM ne jaNAvavAmAM Ave che. pharI je divasa sabhA maLavAne nakki kareluM hoya che te divase sAkSara bane che te potAnA vicAro te viSayamAM lakhI lAve che ane sabhA samakSa vAMcI batAve che. vaLI keTalIka vakatA bahene te meDhethI bhAvaNu karI draSTA sAthe ane keTalIka bAbato anubhava sAthe sAbIta karI Ape che ke A viSayamAM ATalI ATalI bAbata samajavA jevI che. ATalI khAmIo che temAM AvI rIte sudhAro karI tenuM parizIlana karavAnI jarUrata che. bahena! pitAnI bhUla samajAtAM temAM svAbhAvika sudhAro thAya ja che. mANasa aMdhakAramAM ja gothAM khAto hoya ane sUrya udaya thayA pachI athavA prakAzanuM sAdhana dIpaka najIka AvyA pachI paNa je sIdhe Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 jaina zvetAMbara konpharansa heDa. rasta na grahaNa kare te samajavuM ke te sUkha ja che. keTalAMkanI mAnyatA evI che ke strIone bhaNIne zuM kAma che? kyAM nekarI karavA javI che? zuM temane rAjya calAvavAnAM che teo bhaNIne vaMThI jAya che athavA bhaNelI putrI raMDAya che. AvuM mAnavuM prathamathI nahatuM paNa vacamAM svAthi mithyAbhimAnIeAe rUdanarUpe calAvyuM che paraMtu tevI bAbatamAM have vidvAnoe pUravAra karI ApyuM che ke prathama dezasudhArAmAM strI keLavaNInI mukhya jarUra che. dhara kAMI ghara nathI paraMtu strI teja ghara che-teja gRharAjyanI taMtrI che. vaLI strIoe bhaNIne ghaNAM kAryo karavAnAM che. te gulAma nathI paNa puruSonI sahadharmacArINIo che, sAthI, salAhakAra che, tema temaNe nokarI karavI nathI paNa ghaNA prakAranI javAbadArImAMthI mukta thavAnuM che. teo bhaNIne vaMThI jatI nathI paraMtu pitAne karavA yogya ane nahi karavA yogya, kAmane vicArI zake che tathA jIvanamAM bhUSaNa rUpa zuM gaNAya che ane duSaNa rUpa zuM gaNAya che te vicArIne sadgaNone grahaNa karI zake che, dareka pratyenI pharaja samaje che ne bajAve che. viveka vinayAdika uttama guNo keLavaNIthI ja prApta thaI zake che. bhaNelI strIo vaMDI jAya che ema kahenAra strIone ja zIra ekAnta Arepa caDhAvanArAo che. AvuM bAlanArAo jarA pakSapAta choDIne vicAra kare te jaNAI Ave; jagatamAM joIe chIe te bhaNelA puruSa badhA ja zuddha cAritravALuM jIvana gALe che evuM jovAmAM AvatuM nathI tethI kAMI temAM keLavaNuM devuM nathI. doSa mAtra bALapaNamAM maLelAM mAtA pitAnA kusaM. skAreneja che. hAlamAM strIvargane ghaNe bhAga bInakeLavAyela hovAthI pitAnuM kartavya bhUlI gayo che. ane tethI baLahIna, buddhihIna ane nAlAyaka prajA utpanna thAya che ne parAdhInatAe chaMdagI gALe che. temane lAyaka banAvavAmAM Ave tyAre ja purUSonI sahadharma, cAriNI banI zake. bahena ! strIone jagata mAtAo kahe che. jagatanI utpatti sthiti te mAtAothIja che. pRthvItulya gaMbhIra dhairyavAna mAtAo hevI joIe. sahanazIlatA vinItatA tathA viktAvALI mAtAo hevI joIe. prANAne paNa pitAnA nizcayathI calAyamAna thAya nahi evA draDhIbhUta vicAravALI banavI joie ityAdi bAbatonI ghaNI carcA sabhAomAM thAya che. vaLI kevaLa strIono meLAvaDe hovAthI vinA saMkoce pitAnA vicAre darekathI darzAvI zakAya che ane AvI rIte sabhAomAM ekatra thavAthI have ApaNe strI varga dezanI dAjhane mATe temAM keTalAMka samAjane mATe temAM paNa khAsa ApaNuM strI vargane mATe keTalIka viduSi bahene e AgaLa pagalAM bharavA mAMDayAM che. temAM tana manathI ane dhanathI kAma karI rahyA che vaLI keTalIka AtmArthi ane paropakArI bahena e Atma bhAga ApIne deza sevAne arthe ja jIMdagI arpaNa karI dIdhelI che. juo prathama ApaNuM gujarAta prAntamAM vanitAvizrAme, sevAsadana, strI udyoga zALAo, pAThazALAo, hiMdu strI maMDaLa tathA bhaginI samAja tathA zrAvikAzALA jevI saMsthAo kyAM hatI ? AvI saMsthAonI hayAtI hovAthI strIonI jIMdagImAM ghaNuM pheraphAra thaze ne tethI bhaviSyamAM sArA lAbha thavA saMbhava che. lalitA hena, dareka jJAtinI vhenonA sahavAsamAM AvavAthI buddhi vikAsa pAme che mATe jyAM strIonA meLAvaDA hoya che tyAM rahAIne jAuM chuM tyAM mane AnaMda thAya che. navA navA vicAro antaHkaraNamAM khurI Ave che. hena, sAcuM pucho te AvI sabhAomAM meM jyArathI javA mAMDyuM che tyArathI ja sama Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 vArtA vida, yanI kadara ane mAruM vAstavika kartavya mArA samajavAmAM AvyuM che. ane jema jema mahArI bhula samajatI gaI chuM, tema tema dUra karatI gaI chuM. lalitA-padmAvatI bahena, tamoe sabhAmAM javAthI thatA phAyadAo jaNAvyA te te ThIka, paraMtu Aja kAla evI sabhAo thavAthI, ApaNuM vargamA bIjI rIte sudhArAne badale kudhAre thavA mAMDayo che ne asalI rIvAja choDI nakela thatI gaI che. bIjAnA saMsargamAM AvavAthI phesanamAM vadhAro thayo che. jemake sabhAmAM javuM eTale buTate joIe ja, mojA vinA cAleja nahi, chatrI paNa rAkhavI joIe nahitara ThIka nahi dekhAya, vaLI sabhAmAM zobhatI sADI paNa paheravI joIe. gharamAM bIjA game tema paheratAM oDhatAM hoya, ghara nibhAva game tema muzIbate cAlato hoya paraMtu Denane eka vastu ochI hoya te cAleja nahi. lAja Ave. puruSo rAtrI divasa asIma prayatna karI gRhasthAzramane nibhAva karatA hoya ane bahenane AvA prakAranI majha zokhanI vastuo joI e. kaho vArU ? puruSonI keTalI behAlI? zuM Ate sudhAre? banyuM, meM AvuM joyuM che tyArathI ja sabhAo para tiraskAra thAya che. padmAvatI-bahena tamoe kahyuM te pramANe vartanAra je bahene che te ajJAna che. temanAmAM vicAranetranI khAmI che. ajJAnatAne lIdhe sArAsArane vicAra karI zakatI nathI. pitAnuM kartavya jANatAM nathI. te bIbArane nAnapaNamAM sArA uMca saMskAra keLavaNIne lagatA jeIe. tenAthI teo kamanazIba nIvaDelAM che. saMgIna keLavaNInI khAmIne lIdhe ApaNe strI varga hitAhita joI zakato nathI. dharma nItinA zikSaNa vinA vyavahArU kAryamAM paNa ghaNA prakAranI bhula kare che. lalitA bahena, mAtAoe putrIone kevA prakAranI keLavaNI ApavI? A agatyane prazna che. mAtAe putrIne bALapaNathI ja lekhana vAMcana bharata guMthaNa rasoInuM kArya, svacchatA sughaDatA, gRha kAryanI dareka vyavasthA, ane ArogyatAnA niyamo, samajAvavA joIe. temane pratyakSa pramANathI anubhava karAvavo joIe ne hRdayamAM utAravA joIe. vidvAne kahe che ke so zikSakonI garaja eka keLavAyelI mAtA sArI zake che. putrInAM yogya ummare lagna thatAM sAsare jAya tyAre pati sAthe nikaTa saMbaMdha, Adarza prema patiparAyaNatA tathA sAsu sasarA naNaMda derANI jeThANI vigere dhasura pakSavALAone prema bhAvathI vinaya vaDe potAnA karI levA-evuM zikSaNa ApavuM joIe. dareka pratye potAnI pavitra. pharaja bajAvavAmAM kuzaLa banAvavI joIe. vaLI samayasUkatA e keLavaNInuM mukhya aMga che ItyAdika uttama guNa putrIomAM lAvavA joIe. kSamA cAturya ane viveka e paNa bALa vayamAMthI ja zIkhavavA joIe. bahena, sarva prakAranI sarvoparI keLavaNI te eka vicakSaNa mAtAja ApI zake che. je bALakonI mAtA pitAnA saMtAnene zarira tathA mana saMbaMdhI keLavaNuM ApavAmAM bhAgyazALI bane che tathA mAtA prathamathI Tharela prakRtinI, hasamukhA svabhAvanI ane ALasa vinAnI hoya che te ja bALakanA janmane dhanya che. bahena putranI mUrkhatA kadApi chupI rahI zake che paNa ucca saMskArI banAvanAra mAtAja hamezAM gauravane pAme che. putra keLavaNIthI eka vyaktine phAyade thAya che tyAre kanyA keLavaNImAM gRha kuTuMbanuM ane samAjanuM tathA AkhA vizva hita samAyeluM che. ane te kAraNathI ja kanyA keLavaNIne prAdhAnya pada ApeluM che. tene mUkhya gaNelI che. lalitA bena, keTalIka Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena vetAMbara konpharansa he. ajJAna rItabhAta jevAthI tamane strI samAjene mATe tiraskAra thayelo che. paraMtu hAlamAM strI samAjanA uddhArane mATe asima prayatna thaI rahelAM che. tathA tana dhana ane dhanane bhega keTalAka ApI rahelAM che. dezanI dAjhane lIdhe, ane potAnI svatI je strIo temanI lAgaNInI khAtara svArthano tyAga karI AvA AtmabhogathI kAma karI rahyA che evI viduSI mAtAo jevA ke svargasthA zrImati jamanAbAI sakakaI tathA gaM. sva. bAjI garI bahena munasI, ga, svazIvagaurI bahena gara tathA zrImati magana bena mANekacaMda vigere bahenanA Adarza jIvanane pratyakSa juo. sAde saraLa svabhAva ane nirmaLa vicakSaNa buddhie karI strI upayogI khAtAonI goThavaNa teo khAsa karI rahelAM che temAM paNa je anAtha abaLA varga potAnA pAvaka patinA viyoge kAnta karI aneka prakAranA duHkhothI kalezamaya vakhata vyatita karI rahela che ne aneka prakAranI ajJAnatAe duHkhanA dariyAmAM DubI gayela che tathA keTalIka kuTuMbane bojArUpa nirUdhame jIvana, pazuvata : vItAvI rahI che. temane dharmanItinuM zikSaNa ApIne vicAra tathA sa6 vartanathI parizramadvArA parahita karI zake dezane temaja samAjane ane kuTuMbane madadagAra thaI paDe ane prabhuparAyaNa jIvana vyatita karI zake evA uddezathI vanitA vizrAma Adi saMsthAo sthApIne temAM vidhavAone rAkhIne temanA lAyaka upayogI tathA uttama zikSaNa vanitA vizrAma Adi saMsthAemAM Ape che. bahena, tame AvA khAtAo juo tyAre ja samajAya ke ApaNe strIvarga temAM paNa zikSita varga zuM zuM kArya karI rahelo che? huM te mArA anubhavathI khAtrI pUrvaka kahuM chuM ke jyAM sudhI ApaNo trIsamAja sAruM zikSaNa laI suzikSita banaze nahi, potAnI pharaja dareka pratye samajI zakaze nahi ane pitAnuM kartavya bajAvaze nahi, tyAM sudhI kuTuMbane samAjane temaja dezane udaya thanAra ja nathI. mATeja hena, samAjane AgaLa vadhavAmAM strIonI madada joIe ane te have bahene ekatra thaIne samAjanuM baMdhAraNa je kucAloe cuMthAI gayuM che tene sudhAravA prayatnazIla thavuM eja strI samAjanA khAsa udeza che. - lalitA- padmAvatI bahena, badhI bahene ekatra thaIne AvA uttama vicAra kare che ane vicArothI ja dareka kArya thaI zake che evuM prathama tame mane samajAvyuM che to have huM mArI murkhAI samaju chuM. oho ! mArI keTalI moTI hada vinAnI aNasamaja, meM atyAra sudhInI ummara pArakI vAta karavAmAM ane mane koI eka zabda kahe tene badale cAra zabda kahI saMtoSa mAnavAmAM ja vyatIta karI che. vaLI tamArI sebate have meM pahelAM karatAM keTalIka Teva cheDI che nahitara mArA chatA deSane jANI joIne DhakatI ane bIjAmAM achatA dezane Arepa karIne dhamakAvatI, koInuM gaNakAratI nahi. bena zuM mArI vAta kahuM? mane ja saMbhALatAM have kaMpArI chuTe che. jeTalA avaguNa che eTalAne ja Adara karavA vALI hatI; sAcuM te mAruM nahi paNa mAruM te ja sAcuM banAvavAne tathA bIjAne manAvavAne aneka prapaMco karIne meM mAruM AyuSya vyartha gumAvyuM che ane atyAra sudhI ALasathI tathA nakAmI vAtothI 05the samaya gALatI hatI, te havethI samayano durUpayoga nahIM karIza. pujya bahena! mane mApha karaze meM tamArA vakhatane durUpayoga beTI Takakara karIne karabe che ane taddhi ApI che te mApha karaje. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAta vinoda. - 17 -- - padmAvatI-bahena emAM mAphI zI bAbatanI mAge che? meM mArI pharaja bajAvI che emAM vizeSa kaMI karyuM nathI. tamone sAcI vAta samajAI eTale mAre vakhata upayogI pavitra bane che. lalitA-padmAvatI bahena have tame jyAre jyAre saMsthAo jevA jAo athavA sabhAomAM jAo tyAre jarUra mane sAthe laI jaje. tamane mahata upakAra thaze. Aje mane saMsthAonI ane sabhAonI vAta tamArA moDhethI sAMbhaLavA mAtrathI ATalo AnaMda thAya che te jyAre huM jAte joIza ane najare kAma joIza tathA darekanuM belavuM sAMbhaLIza tyAre te mane ema samajAya che ke ghaNuM zIkhavAnuM maLaze. mane muDha matine te taddana samaja ja nathI, sainA deSa bolavA jevA ane sAmAne vakhoDIne pheMkI devuM eTaluM ja jANatI hatI. paNa mArAmAM je durgaNe bharelA che te kADhavAne koI divasa paNa meM vicAra karyo nahote. are vadhAre zuM kahuM tene doSarU5 mAnyAja nathI, huM kevaLa mithyAbhimAnanI ja chuM. jema jema mArA durAgraha samajuM chuM tema tema pazcAttApa thAya che ne haju paNa tamArA jevI parepakArI bahenanA samAgame durgaNa dUra karIza. bena, mane have samajAyuM che ke sajajanane samAgama darekane karavo joIe tethI buddhi vikAzane pAme che ane kAMIka zakti Ave che. Aje ja mane ema thAya che ke dareka vhene je pitAnI bhUla tapAsatAM jAya to pachI temane duHkha rahe ja nahi. paNa ajJAnatAne lIdhe kaMI samajatAM nathI ane duHkhI thAya che tema sAmAne duHkhI kare che. jyAre ApaNuM bene pitAnI pharaja samajavA jevuM zikSaNa leze tyAre ja ApaNe deza sukhI thaze. A vAta akSarazaH tamArI sAcI ja che. bahena viparita vAta manamAM bese che te ekadama nIkaLatI nathI ane tethI sArAM kAryo hoya tene paNa nindavAnI Teva vadhatI jAya che ane viveka hRdayamAMthI naSTa thAya che. jyAM aviveka Avyo tyAM saguNe naSTa thaI jAya che ane AvI ajJAnatAne lIdhe keTalI badhI hene vakhata game tema gALatI haze te vAtane have mArA draSTAntathI ja vicAra thAya che. temane mATe have zo upAya karavo joIe. tame kaMI madada Ape ne mArga batAvo kAraNa ke huM kaMi bahenene mATe kAma karuM evI mArI utkaMThA che. 5mAvatI-bahena tame moTA nahAnA mellAomAM jAo tyAM rahevAvALA hene sAthe oLakhANa kare ane temanAthI sahavAsa vadhArI prema bhAvathI prathama pitAnAM karI le. tame niSkAma vRttithI kevaLa temanA hItane mATe temanI pAse sAcA dilathI javA mAMDaze eTale te kudaratI rIte ja tamArA pratye premALa thaI jaze eTale pachI tyAM badhAne ekatra karavAne hIlacAla kare ane eka bIjAnA vicAronI Apa le kare. ema karatAM nAnI sabhA jevuM thaI jaze. tyAM pachI ApaNI prAcina sthitinuM tathA vartamAna sthitinuM digdarzana karAvo ne tethI thatA nukazAna naphAo jaNAvo, vaLI temAMthI bacavAnA upAyo batAvo jemake kanyAvikraya, bALalagna, vRddha vivAha vigere kucAlo ApaNumAM vadhatA gayA che ne keTaleka ThekANe vadhatA jAya che tene aTakAvavAnA upAyo ne vicAra karavA darekanA mata levA ane te rIvAjo nAbuda thatAM ApaNane zuM phAyadAo che tathA AsurI rIvAjo te zuM ane daivika rIvAje te zuM vigere bAbatanI carcA lAvo ane darekane te viSayamAM bolavAne chuTa Ape ane temane jaNAvo ke prathamanI Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 jaina zvetAMbara konpharansa heralDa. bhArata mAtAnI vIra putrIoe pitAnI buddhibaLathI strIpaNAne kevI rIte dIpAvyuM hatuM tathA temane jagatane draSTAntarUpa kevAM kAryo hato ke jethI karI temanAM nAmo zAstromAM suvarNa vaNe lakhAyelAM adhavadhi daSTigocara thaI rahyAM che tathA temanA guNa gAna gavAI rahyAM che, vaLI temanA jIvananA zuM uddezo hatA, temanA Adarza jIvanamAMthI ApaNe zuM hAla AdaraNIya che vigere bAbatonuM vivecana karavuM ane karAvavuM ke jethI karI pitAnuM kartavya dareka bahene AvI rIte karavAthI jANaze ane jAyA pachI temanA AcAra vicAra sudharaze. AvA kAryakramathI anukrame saMsAra sudhAre zIdhra thaze ane hAlamAM je asala cheDI nakala karatAM thaI gayAM che tene choDIne pitAnuM asala vartana tathA AcAra vicArine AdaranAra thaze. kanyA keLavaNInI keTalI AvazyaktA che? te na hovAthI gRha saMsAranA baMdhAraNe kevAM cuMthAI gayAM che, hAnIkAraka rIvAjothI ApaNuM strI vargane ghaNA prakAranAM saMkaTa sahana karavAM paDe che. kanyA vikraya, bALa lagna ane vRddha vivAha thavAthI tenA pariNAme vidhavAonI saMkhyA vadhatI jAya che, temane sArA samAgamamAM na mukavAthI ghaNA prakAranA atyAcAra tathA anAcAra thAya che, tevA anartho thatA aTakAvavAnA mukhya upAyo ApaNA hastamAM che. jo mAtA pitAnA putra putrIone bALapaNamAM lagna karavA ne pADe te turata ja aTakI jAya ane vRddhanI sAthe kanyA ApatAM paNa je bhAtA vAtsalya bhAvane navasArI de che te kanyAnuM muvA sAthe mIMDhaLa bAMdhatAM tenA pItAne phAve ja nahi, lagna karI zake ja nahi vagere bAbate prasaMgopAta dhIme dhIme calAvo eTale badhI bahenane sAcuM samajAvatAM vartanamAM AvatuM jaze ane puSkaLa phAyadAo thayA vinA raheze ja nahi. lalitA padmAvatI bahena, tamee majAnuM kahyuM; ghaNuM AvI rIte je ApaNe karIe te ghaNA phAyadA thAya ema have mane samajAya che paraMtu mane te mujhavaNa na che ke A badhuM mahArAthI kema banI zake ? mane kyAMthI AvaDe ? AvI bAbuM khAsa che zIkhavA besuM te te paNa nathI samajAtuM ke kema zIkhI zakAya ? bAkI mane he rAna ghaNI ja thAya che ke mArAthI kaMI paropakAra thAya te kevuM sAruM ! tamArI sebate je mana AvaDe ne mArge caDhAve te huM dhanya bhAgya samajuM ne kaMI mAruM kartavya bajAvuM paNa vAra vAra ema prazna thAya che ke te kevI rIte banI zake ? padmAvatI-bahena, prathama tamane kaThaNa viSaya lAge che paNa jevA tame te kAryane AraMbha karaze ane dhIre dhIre AgaLa vadhaze ke tamArI zubhecchAone kudarataja hAyaka thaze ane sAdhane paNa tevA prakAranAM bhaLatAM jaze; vaLI anubhava paNa vadhato jaze ane kAma kAmane zIkhavaze emAM kaMI bhaNavA javA jevuM raheze ja nahiM. jyAre tame kAma karatAM guMcavAo tyAre mane maLazo te atyAnusAra salAha ApIza ne tamArI marajI haze te huM paNa kaheze tyAM AvI ane mArI pharaja bajAvIza, lalitA-he, tamArA vinA te eka ghaDI paNa mAre rAte nahi. mane zuM AvaDe che? mane mArga dekhADe ne tamo himmatathI mArAmAM vairya tathA sAhasIkatA Ave tema karazo te zaktinA pramANamAM mahenata karavI e mAruM kAma che. Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vArtA vinA, AvI rIte premapUrvaka vArtAlApa karI banne sakhIo judAM paDyAM ane pitAnA gRha kAryamAM joDAyAM. banne bahaLAkuTuMba vALAM hatAM ne gharamAMnuM kArya pitAne hAtheja karatAM hatAM. lalItAne AjanI vArtAthI ghaNo AnaMda thayo ane jIvanane bhAgyazALI mAnavA lAgI. kAryano AraMbha kyArathI karavo? evA vicAranA vamalamAM gothAM khAvA lAgI vaLI bIjI potAnI benapaNIo tathA ADozI pADozI AgaLa AvA prakAranI ja vAte calAvavA lAgI ane temane thoDA vakhatamAMja pite nakkI karelAM kAryamAM madadagAra banAvI dIdhAM badhAMnAM mana uzkerAyAM ane A kAryamAM sAmela thavAne ekI avAje kabUla karyuM. lalItAne have vadhAre himmata AvavA lAgI ne temAM tenA patinI salAha mAgI. temaNe paNa ghaNI ja khuzIthI hA pADIne te kAryane uttejana maLene lalitAne utsAha vRddhi pAme tevI rIte potAnA vicAre darzAvyA jethI karI lalitAne ghaNo ja AnaMda thaye. teNe A badhI hakIkta padmAvatIne tyAM jaIne saMbhaLAvatI hatI. - lalitAmAM have navuM jIvana prApta thayuM hoya tema utsAhathI dareka kAmamAM nahi kaMTALatAM bhAga levA lAgI ane padmAvatInI sAthe hamezAM sabhAomAM javA lAgI. tyAMnAM kArya vAhinI bahena tarapha premabhAvathI jevA lAgI ane darekanI sAthe oLakhANamAM AgaLa AgaLa vadhavA lAgI. tenA hasamukhA svabhAvane laI badhAM tene rahAvA lAgyAM ane anya nya bhaginI bhAvamAM vadhAro thato gaye pachI te darekane tyAM prasaMgopAta javA lAgI ane pitAnA vicAre jaNuMvavA lAgI. temAM keTalAMka samaju bahene sAmela thavA lAgyAM ane jude jude ThekANe amuka amuka divase ekatra maLavuM ema nakki karavA lAgyAM. ema karatAM karatAM mukarara karelA divasoe badhAM niyata sthAne ekatra thavA lAgyAM. sarva benene temAM paNa tyAM khAsa karIne suzikSita bahenane AmaMtraNa karavA lAgyAM. samaju viduSI plene pitAnI pharaja samajIne tyAM AvavA lAgyAM ane eka viSayane sAdI ane sarala bhASAmAM dareka Denene samajAya tema chuTathI samajAvavuM zarU karyuM. AthI sAMbhaLanAranA hRdayapaTa para kAMIka harSa ane kAMIka dilagIrI jonArane jaNAvavA lAgI. mukhAkRti zokamaya jaNAvAnuM mAtra eja kAraNa hatuM ke atrenA bhANa karanAra bahenone mukhathI vartamAna sthitinA anubhavelA viSayo sAMbhaLI pitAnI pUrva sthitimAM aNasamajane lIdhe thayelI bhUlanuM smaraNa thaI AvatuM hatuM. tene pazcAtApa hRdayabhUmImAM nahi samAtAM mukhapara tarI Avela mAluma paDatA hatA ane sAMbhaLavAthI haI thavAnuM kAraNa e hatuM ke pitAnA sukhanA sarala ane sadA rastA jANavAmAM AvatA hatA. AvI rIte prasaMgopAta dezabhakta viduSi khethI svAnubhava viSayo bolAtA hatA tethI tene lAbhAlAbhanuM badhAne digadarzana thatuM hatuM. sAMbhaLanArane puSkaLa phAyadA thatA hatA ane AnaMda thatuM hatuM. dina pratidina sabhAsadenI saMkhyAmAM vadhAre thavA lAge ane ThekANe ThekANe evI samAjene sthApavA mAgaNI thavA lAgI ne ghaNI khene utsAhathI temAM tana mana ane dhananI madada karavA sAmela thaI gayAM tathA vakhatane bhega paNa ApavA lAgyAM. strIomAM AvuM upayogI kArya thatuM joI tathA tenuM pariNAma vicArI keLavAyela samAja tathA dezahitacitaka vidvAna badhuone have bhaviSyane mATe potAnA taraphathI dezadAjhane mATe cAlatA prayAsenI saphalatA thavAthI AzAo sabaLa thatI gaI, pitAne Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 jaina zvetAMbara kAnpharansa heralDa. prayAsAnuM mULa sudharatAMja Ape. Apa kAryamAM AgaLa vadhavA saDaka sAdhu thatI e tema pratyakSa khAtrI thai ke peAtAnA prayAsA saphaLa thazeja ema dhArI mhetAne madada karavAne taiyAra thayA, temane prAtsAhita banAvavA lAgyA. AvI saMsthAomAM sudhArA vadhArA karavA mATe salAha ApavA lAgyA tathA ane bIjI rIte paNa sagavaDa karI ApavA lAgyA AvI saMsthAmAM zikSaNa zALA tathA udyogazALAnuM kArya zarU karavAne nakkI karyuM ane temAM nANAnI tema bahAranI madada karavAnI tamAma gAThavaNa hAla bhAIe peAtAne zIra upADI levAne kabUla thayA ane te pramANe kAma paNa zarU thai gayuM. bharata guMthaNu zIvaNunuM kAma zIkhavA dhaNA dAa thayAM temAM zrImata, varga madhyama varga temaja garIba varga aiyathI pAta peAtAne lAyaka kAma karavAne zarU karyuM. AthI haMmezAM bairAMe khapeAre ekaDAM maLI niMdA kuthalI karatAM hatAM te aTakI gayAM ane ghaNA kalezA sahejamAM sthAna cheADI nAsI gayA. garIba ke jemane svAzraye peASaNa calAvavAnuM hatuM ne leAkeAnAM vaitarAM karavA paDatAM paNa pUrNa rItenIbhAva thatA nahAtA temane paNa ughogI kAma zikhavavAthI paisA sArA maLavA mAMDayAM, ane dharamAM besIneja kAma karavAnuM maLyuM tethI bhukhamarAnA duHkhathI abhyantara duHkhI thatAM kuTuMenA hRdayamAM zAnti prApta thavA lAgI ane sukhI thayAM. sagRhastha, garbha zrImaMtAnA dharanAM bairAM je khAi pIne besI rahetAM ke suI rahetAM hatAM ane kasarata na maLavAthI aneka prakAranI vyAdhiene bhega thai paDatAM hatAM je thI DAkataranA dhara haMmezane mATe jovA paDatAM hatAM, tevI chahena paNa haMmezAM ahi AvavA lAgyA ne utsAha pUrvaka kAma zIkhavA ane zIkhavavA maDI gayAM. kAma karavAnI kasarata maLatAM khAdhelA kherAka pAcana thavA lAgyA jethI ghaNI aenAne DAktarane visArI mukavAnI jarUra paDI. ALasathI vinA uttame zarIra rAga grasta rahetuM, te have nirAgItAnu sukha vahana karavA lAgyAM ane peAtAnI zakti anusAra gharanA badhAM mANasA mATe tathA saMtAna mATe hAthathIja zIvI gu'thIne paherAvavA lAgyAM. ane te te kA`thI je paisA bacatA te garIone mATe upayAgamAM vAparavAnuM nakkI karavAthI garIbenuM poSaNa thavA mAMDayuM. uDAupaNu cheADI karakasara karavA mAMDIne peAtAnA kartavya kamAM joDAi gayAM. AvI rIte padmAvatI mhenanI preraNAthI ane lalitA aenanA satata prayAsathI ghaNAM sudhArA thayA te temanuM khannenu' sAthe besavu. sala thayuM. mATe dareka mhetAe A vAtaparathI dhaDA levA oe, ane peta peAtAnI karaja bajAvavAne lAyaka banavuM joI e. lAyakAta meLavavAne pretsAhI thayA vinA ne meLavyA vinA dekhAdekhI kAma karavA mAMDavAthI ghaNIvAra te kAma heADI devAnA prasaMga Ave che ane muzkelImAM utaravuM paDe che. mATe prathama ApaNe jANItA thavu joie. koi paNa kAryane vagAvatAM tathA vakhADatAM pahelAM ApaNe vicAra karavA joie. niMdA, kalaha ane ajJAnatAthI thatA aneka prakAranAM nukazAna samajavAM joie ane temAM thI bacavAne mATe udyamavaMta banavu' joI e. dezabhakta bandhuenA kAryomAM ApaNI madadanI je jarUra che, temAM taiyAra rahevu joie. ApaNA bALakAne susaMskAravALAM banAvavA joI e; temAMthI ApaNI khAmIo dUra karavI jAie. temaja kudaratanA niyamAnumAra temaja ApaNA asanna rIta rIvALye pramANe cAlI ApaNuM gumAvelu. gArava prApta karavAne bhatat prayAsa karavA oie. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina ejyukezana ne ripiTa. 11 ApaNo strIone svabhAva prathamathI ja premALa hoya che. bIjAne potAnA banAvI levA ne guNa purUSo karatAM strIomAM svAbhAvika hoya che. A guNa premabhAva vinA banato nathI mATe hamezAM ApaNuM svabhAvane uccattama banAvI samAgamamAM AvanArane temaja kuTuMbane AnaMda Apavo joIe. sevA eja mukhya ApaNe dharma che mATe prema bhAvathI pitAnA AtmA pratye temaja dareka pratye rahelI ApaNuM pharaja (sevA) ne bajAvI ApaNuM kartavya karma karI AnaMda mAnavo joIe. mana upara kAbu prathama meLavavuM joIe. game tevA vikaTa saMjogomAM paNa nahi muMjhavAtA dharyathI samayane vyatita kare joIe. ane prasaMgamAM AvanArane vicAro dvArA viNa ApavuM joIe. pitAnuM cAritra uccamAM ucca banAvavuM joIe, jethI karI A lemAM tathA paralokamAM pitAnuM zreya meLavI zakIe kaMIpaNa kAma lakaraMjana karavA. yA kIrtine mATe na karavuM; kApavAda karatAM paramAtmAne bhaya vadhAre rAkho. huM je karuM chuM te huM ja jANuM chuM Ama manamAM joIe. traNa lekanA nAtha paramAtmAthI kaMI ajANa nathI-te joIja rahelo che. jagata ApaNane eka gunhAnI mAphI Apaze paNa mArA karma tene cheDanAra nathI A zraddhA cekasa hevI joIe. AtmavizvAsa rAkhavo. jethI tame game tevuM kaThaNa kArya paNa sahelAIthI karI zakazo. TuMkAmAM bahene! pitA pratyenI kuTuMba pratyenI ane jana samAja pratyenI potAnI pharaja samaje ne tene samayocita vartanamAM mukI tamAruM kalyANa kare ? -bena hAlI viracaMda, chera jaina ejyukezana baoNrDa. (jana zikSaNa prasAraka maMDaLa ) chuM saMvata 1902 ane 1973 ne rIperTa (ahevAla) mudrAlekha India's future greatness depends upon the true education of her people: the charaofer of her education depends upon the response of her people to the call of the present to rise in action to the height of her spiritual vision by encouraging and aiding those in whom the fire of the ideal and of sacrifice is burning clearly and steadily. The demand for education is great in its urgency; the supply is great in desire, and shall become great in quantity, as those who have the means to help become great in generosity. J. H. Cousins on Village Education. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zvetAMbara konTresa heralDa, --hiMdanI bhaviSyanI mahattAne AdhAra tenA leAkagaNunI satya keLavaNI para che; ( keTale aMze keLavaNI satya-sArI thai zake te zenApara AdhAra rAkhe che ? te jaNAve che ke ) vamAnamAM jeemAM AdabhUta ane AtmabhAgI banavAnI Aga cAkhkhI ane sadA javalaMta saLagatI rahe che teone uttejI ane sahAya ApI hiMdanI dhArmika dRSTinA ucca zikhara para kArya karI rahaDavAnI sarva vyApI jarUrane jeTale aMze hiMdanA leAkagaNuthI satkArI zakAya teTalA aMze hiMdanI keLavaNI sArI thavAne AdhAra che. keLavaNI Ape, Ape| evI mAgaNI jakharI thAya che, kAraNa ke kaLavaNInI tAtkAlika upayogitA che; keLavaNI kema vadhu pUrI pADI zakAya e vAtanI meTI IcchA thAya che, ane pramANamAM kyAre vizeSa pUrI pADI zakAze ke jyAre jemanI pAse sahAya ApavAnAM sAdhane che te udAratAmAM mahAna banaze tyAre. prastAvaH 12 dezanI pragatinA AdhAra jo ke rAjadvArI dezeAnnati para che e sAcuM, paNa jyAM sudhI leAkanA jUdA jUdA samUheAmAM vyAvahArika temaja dhArmika jJAnanA prasAra chUTathI ghaNA aheALA pramANamAM thAya nahi tyAM sudhI te pragati vAstavika na gaNAya ane tethI te ciraMjIvI paNa na thai zake. keLavaNIne prazna leAkeAe zAmATe upADI leze ? leAkane keLavaNI ApavI e rajAne dharma che. sarakAranA rAjyavahivaTamAM paDelI e vAta svIkArAyelI che, teA pachI keLavaNInA prasAranI javAbadArI prajAe zAmATe dharavI ? ane tenI udAratAne apIla zAmATe karavI ? AnA javAbamAM kahevAnuM ke:-(1) sArvatrika prAthamika keLavaNI~mata ane krUrajIa hAvI e sudharelA rAjyanuM viziSTa lakSaNa gaNAyuM che, tyAre A dezamAM svargastha mahA gAkhale Adie tema thavA mATe aneka prayAse sarakArane samajAvavA rUpe karyA chatAM ane te sabaMdhInI jarUrIAta svIkArAyA chatAM tenAM darzane thayAM nathI, eTaluMja nahi paNa keLavaNI-kara dvArA tenA mATenA kharcane bhAra upADI levAnI leAkecchA jAhera thayA chatAM paNa keTalAka sattAdhArIo temAM ghaNA vAMdhA sAMdhA jaNAvI tenI ADe AvatA jaNAyA che. A lakhyA pachI muMbai dhArAsabhAmAM prAthamika keLavaNI maphata ane pharajIyAta ApavAnA dhArA pasAra thayA che e AnaMdadAyaka bInA teAMdhI rAkhavA ceAgya che, ( 2 ) mA dhyamika ( Secondary ) keLavaNInA baheALA prasAramAM paNa AvA aneka aMtarAyA AvelA che. dezI bhASADhArA vijJAna, gaNita, itihAsa, bhUgALa Adi viSayA zikhava vAnI, mAkasara-vaya ane zaktione eje tevI rIte keLavaNI ApavAna, ane khAsa karIne vidyArthIomAM dezanu prAcIna avAcIna gArava khIle ane temanI dha buddhi jAgRta rahe evA viSayA bhaNAvavAnI mAgaNIone yAgya satkAra sarakArI keLavaNI khAtA tarathI thayelA ke thatA jaNAyA nathI. vizeSamAM vidyArthIonI vadhatI jatI saMkhyAne abhyAsanI anukULatA ApavA zALAone vadhu pramANamAM kADhavAnI vAta te dUra rahI, paNa ulaTu InI rakrama meTI karI tathA abhyAsakeAnI saMkhyA parIkSAnA pariNAmane ghaTADI bharyAdita karIne mAdhyamika temaja ucca keLavaNInA vistAra upara aMkuza mUkelA jaNAya che (3) vaLI leAkanI khetIvADInI keLavaNI tathA udyoga hunnaranI zikSaNanI mAMgaNI paNa satkArAI nathI. Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - jena ejyukezana barDane ripiTa. 113 AvI hiMdanI hAlanI paristhiti che, A pramANe leka zikSaNamAM paDatI viTaMbaNAo ane muzkelIo dUra karavA, ane khAsa karI dhArmika zikSaNa TheraThera jAgrata rAkhI dharmamaya jIvanane rasa reDI prajA jIvana unnata banAvavA mATe leka yA lokanA amuka amuka khaMDee potAnA taraphathI khAsa prayatna karavAnI jarUra che te jaina samAjanA zvetAmbara saMpradAya saraphathI A nAme jaina ejyukezana I jevI saMsthAnI AvazyaktA svataH siddha che. jena keLavaNInA AMkaDA- jona kemamAM zikSaNane kaye sthaLe keTalo prasAra thAya che te jANyA vagara tenA vAstavika upAye thaI zaktA nathI. sthiti jaNAye gati ke pragatinuM pramANa mApI zakAya che. sarakArI keLavaNI khAtAnA ke yunivarsiTInA riporTamAM jaina komanI upagitA ane mahattA jotAM khasUsa karIne te saMbaMdhe jUdA AMkaDA rahevA joIe-mAtra vastipatraka parathI jaina kemanI vastI gaNatrI thatAM ane temAM keTalA bhaNela ane keTalA abhaNa che eTalI -vIgata bhaLavAthI keLavaNInI pragatinuM mApa AMkI zakAtuM nathI. vizeSamAM pArasI, khrIstI temaja zaiddhanA saMbaMdhamAM juduM vargIkaraNa karIne bhAga pADavAmAM Ave ane jaina koma mATe na rAkhavAmAM Ave e paNa gya na gaNAya. A lakSamAM rAkhI jaina esosiyezana oNpha iMDiyAdhArA muMbaI IlAkAnA DAyarekaTara opha InsTrakazana, punA upara tA. 1 lI akabara 1814 nA eka vistIrNanA suMdara muddA pUrvaka haju patraka mekalavAmAM AvatAM uttaramAM te sarakArI adhikArIe potAnA sane 1414-15 nA naM 8463 nA patra dvArA jaNAvyuM hatuM ke --dareka prAMtanA keLavaNInA AMkaDA mATenuM phorma sarakAre kareluM che ane temAM pheraphAra karI jaino mATe judA AMkaDA rAkhavA e sarakAranI sattAnuM kAma che; huM je kaMI karI zakuM te e che ke jema liMgAyata mATe karavAmAM Ave che te pramANe (abrAhmaNa) hiMduonI kula saMkhyAmAMthI jAhera zikSaNa saMsthAomAM eTale ke kolejamAM mAdhyamika zALAmAM...prAthamika zALAmAM ane khAsa zALAmAM ATalA jaina vidyArthIo hatA. A pramANe je daravarSanA AMkaDA maLyA che te nIce pramANe che, temAM dara varSa 21 mI mArca sudhInuM gaNeluM chemuMbaI ilAkAmAM abrAhmaNa hiMdu temAM jaina vidyArthIo 31-3-15 sudhInA varSamAM vidyArthI koleja mAdhyamika zALA prAthamikazA. khAsa zA. kula 485700-187, 2043, 16,686, 15=18122 31-3-16 , - 484883 242, 2235, 17064, 258=14800 182(tamAMthI 23ra3 17064, 234=18813 31-3-17 ) - 116 ArTasamAM 76 prophezanala kolejamAM) chelluM vastIpatraka sane 1811 mAM thayeluM che tenA riporTamAM jenonI keLavaNInA AMkaDA jotAM jaNAya che ke gUjarAtamAM dara hajAre 745, ane karNATakamAM darahajAre 188 jeno vAMcI zake che. A parathI samajI zakAze ke gujarAtamAM lagabhaga paNa so TakA vAMcanAra maLI Ave ene ghaNI garvabharelI binA jaina mATe kahI zakAya, paNa AMtarika Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 jana avatAbara konpharansa heraeNnDa, sthiti barAbara tapAsatAM muMbaI ilAkAnA zALAomAMnI jaina vidyArthIonI saMkhyA prAthamika zALAmAM sauthI mahedI jaNAya che paraMtu mAdhyamika zALAmAM te tenA AThamAbhAgathI kaMIka vadhAre saMkhyA Ave che, jyAre te kUdAvI kelejanI uMcI keLavaNI lenArAnI saMkhyA te lagabhaga ekoterame bhAga Ave che e kharekhara zocanIya che. eTaluM jaNAya che ke ogaNIso paMdaranA varSathI soLanA varSamAM dareka zALAnA vidyArthImAM kaMIne kaMIje ke mAtra nAmane-vadhAro thayo che. AvI sthiti pratye AgevAnonI upekSA bIlakula mApha karI zakAya tema nathI kAraNa ke jyAM upekSA (Indi fference) che tyAM ajJAna (Ignorance) raheze. strI keLavaNI saMbaMdhI jaIzuM te purUSa keLavaNI karatAM vizeSa kharAba sthiti che. dAkhalA tarIke muMbaI IlAkAmAM gujarAtamAM dazahajAre 154 je strIo ane dakSiNa vibhAgamAM dazahajAre phakta 7 strIo lakhI vAMcI zake che. te A AMkaDA kaMI sAna ApI a5 zikSaNane prasAra kyA kAraNene laine che te, te kAraNe dUra karI vizeSa prasAranAM sAdhane zuM che te zodhI tene kAme lagADavA ApaNI konpharansa, breDa ane bIjI saMsthAo temaja sadhane vidvAna AgevAne dattacitta ane kAryakSama thaze teja jJAnane prakAza cAre bAju phelAze ane tethI pitAnI, temaja samAjanI unnati sAdhya thaI zakaze. - A baeNDanI IcchA e che ke prAthamika keLavaNI dareka jaina kuTuMbamAMnI dareka vyakti letI hoya evI sthiti Ave, ane te uparAMta mAdhyamika tathA ucca keLavaNI lenArane phI pustako vagere sAdhano pUrAM pADI tene prasAra vadhAro. ucca keLavaNI paraja hAla -je ke ghaNuM ja alpa topaNa-kaMIka dhyAna apAya che tenuM kAraNa bhaMDaLanI khAmI che. jeTale darajajo skolarazipa ApavAnuM banI zake teTale daraje vyAvahArika zikSaNane prasAra thaI zake. jeTalA pramANamAM phaMDa heya teTalA pramANamAM skolarazipa ApI zakAyatAryuM ke hAjatene pUgI vaLe teTaluM vizALa phaMDa hevAnI jarUra che, kaeNnpharajo soMpelAM kAryo-Apane mAluma che ke uparanuM baeNDa jaina samAjamAM keLavaNInA prasAra arthe kauna vetAmbara jAnsa nIce sthapAyeluM che. tene udeza sAtamI jaina vetAmbara karansanA TharAva pramANe keLavaNI saMbaMdhI yojanAo tathA tamAma prakAranAM kAryo karavAM e che ane gata muMbaInI dazamI konpharansanI beThakamAM nIce pramANe TharAva karI teNe keTalAka khAsa kAryo soMpyAM che. bene A karAvamAM jaNAvela kAryo karavA A kaeNnpharansa sattA Ape che - kAryo-(1) jenomAM hastI dharAvatI dhArmika temaja vyAvahArika keLavaNInI saMsthAo saMbaMdhe vigatavAra hakIkata meLavavI ane te sArA pAyApara mUkAya tevA prayAsa karavA, | (2) dareka dhArmika pAThazALAmAM ekaja jAtane abhyAsakrama calAvavAmAM Ave tevI goThavaNa karavI. (3) jaina vAMcanamAlA taiyAra karavI. () jIvavicAra, navatatva, daMDaka, kSetrasamAsa, saMgrahiNI, karmagraMtha temaja pratika Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina ejyukezana ene raMpa. maNAdi pustake sarala artha sahita hAlanI zikSaNa paddhati para taiyAra karavA yA karAvavAM. (5) upara jaNAvyA pramANe ekaja jAtano abhyAsakrama je je zALAmAM cAle te tenI vArSika parIkSA ekI vakhate levI. (6) tevI vArSika parIkSAmAM pAsa thanAra vidyArthIone pramANapatra (saTaphikeTa ) inAmo vigere ApavAM. (7) garIba tathA sAmAnya sthitinA vidyArthIone vyAvahArika zikSaNa levA mATe skelarazIpa tathA pustako phI vagerenI madada ApavI. (8) AvA vidyArthIone je je sthaLe jena beriMga hoya temAM dAkhala karAvavA prayatna karavo. () jaina tIrtha sthaLa vigeremAMthI jenone ApavAnI pahecanI bukamA jaina keLa| mATenuM eka jUdu kolama rAkhavA mATe prayatna kare temaja bIjI aneka A rIte keLavaNInuM phaMDa ekaThuM karavA prayAsa karavA. A sarvane pahoMcI vaLavAne mATe eka pejanA teja konpharansanI beThakamAM jaina ejyukezana phaMDa e nAmathI evI rIte karavAmAM AvI che ke - jana ejyukezana phaDa - - ApaNuM kaeNnpharansa taraphathI jaina ejyukezana borDa nAmanuM maMDaLa ApaNI jene kemamAM keLavaNIne vadhu phelAvo karavAnA hetuthI sthApavAmAM AvyuM che. A phaMDane aMge nANAMnI meTI madadanI jarUra che. te keTaleka aMze pUrI paDe evI dhAraNAthI dhI jaina * ejyukezana phaMDa e nAmanI yojanA karavAmAM Ave che. bara 1. ejyukezana eNnA dareka sabhAsade dara varSe rUpIA pAMca lavAjamanA ApavA, ane eka vakhate rUpIA 100 nI rakama ApanAra sabhAsadane lAIphameMbara gaNI tene lavAjamamAMthI mukta karavA.. 2. lAIpha meMbaranA je rUpIA Ave te kAyama phaMDa tarIke rAkhavAmAM Avaze ne te sArI sIkayurITImAM sekreTarIonA nAme mUkavAmAM Avaze ane te nANAMnuM vyAjaja mAtra kharacavAmAM Avaze. sahAyaka, meMbara sivAyanA anya saMgrahastha daravarSe rUpIA pAMca ApanArane sahAyaka gaNavAmAM Avaze. ' te kAryo saMbadhI kAmakAja-karavA pratye pradhAna lakSa rAkhavAmAM AvyuM che ane te dareka mATe keTalI pragati ke hilacAla karI che te para AvIzuM. (1) saMsthA saMbaMdhI vigate-jUdI jUdI jaina dhArmika temaja vyAvahArika keLavaNInI saMsthAo aneka sthaLe che ane te kayAM kyAM che, tenI sthiti zuM che, te zuM khapamAM Ave tema che vagere hakIkata dareka saMsthAnI meLavI na zakAya tyAM sudhI tene lAbha paNa pichAnI na zakAya. A mATe tevI saMsthA mATe bharavAnuM eka phorma taiyAra karI jeTalI jANamAM hatI ane Aje teTalI dareka saMsthAnA kAryavAhakapara bharI mokalavAnI vinaMti sAthe mekalavAmAM Ave che. A phArmamAM ATha khAnAM pADavAmAM AvyAM che ke- sthApanA Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zvetAMbara kenpharansa haoNlDa. utti kyAre thaI? sthApaka vA sthApavAnI preraNA karanAra vigere hakIkata, 23rA rU daMDa hAlamAM phaMDa keTaluM che? saMghanI yA sthAnika madada zuM maLe che ane bahAranI madada zuM maLe che? sTaDIDa thayuM che? ne bIjI hakIkata cha varra-mAsika yA vArSika tenI vigata saM. sthAnI vyavasthA pramukha, upapramukha, menejIMga kamiTI ane sekreTarIo vagere, 6 abhyAsa (1) dhArmika zikSaNane krama zuM che? te zikSaNa ApavA mATe zuM vyavasthA karI che? konpharansa taraphathI levAtI dhArmika parIkSAmAM tamArI saMsthAmAMthI vidyArthIo lAbha le che ke kema tenI vigara. (2) vyAvahArika zikSaNa zuM apAya che? te mATe zuM vyavasthA che? 7 vidyArthInI saMDyA-chokarAo chokarIo strIo 8 rIperTa chapAya che ke nahi? che te vivAda rAkhavAno yuvAta A uparAMta te saMsthAnA riporTa chapAyA hoya te darekanI eka nakala mokalavA sAthe vinati karavAmAM AvelI che. A rIte mokalela me ghaNuM saMsthAonA taraphathI bharI mokalavAmAM AvyAM che ke jenI saMkhyA baso uparAMtanI thAya che. AmAM moTo bhAga jainazALAo ke jyAM mAtra sAmAyika pratikramaNAdi kriyAkAMDane dhArmika zikSaNakrama rAkhI tenuM zikSaNa ApavAmAM Ave che tene che. sthAnika saMdhanI jevI joIe tevI dekharekha, sahAya ane uttejanA na hovAthI ragasIyA gADAnI peThe TuMka pagAranA mAstarathI upAzrayAdine lagatA dhArmika makAnamAM tenI zAkhAo cAle che, ane tethI makAna, daMDa, zikSaNakama vagerene sArA pAyA para mUkavA mUkAvavAnI khAsa agatya jaNAya che. bhUja bhAga vyAvahArika ane dhArmika zikSaNa baMna ApanArI zALAone che. moTA zaheromAM uthI keLavaNI lenArane rahevAnI goThavaNa karanArI thoDI borDiMge-kharI rIte nivAsa sthAne che, ane becAra keLavaNInA prasAramAM skolarazipa yA mAsika jevI madada ApanArI saMsthA che. A ane bIjI jeTalI banI zake teTalI saMsthAonI hakIkata meLavI eka rijharInA rUpamAM saMgraha karI chapAvavAne vicAra A bairDa rAkhe che, ke jethI vidhAthI varga ane samAjane tenI mAhitIthI lAbha maLe che 2 sALAmAM ekaja jAtane abhyAsakrama-calAvavAmAM Ave tethI aneka lAbha che. tema thaye pAMcamA kAryamAM jaNAvelI parIkSA ekI vakhate laI zakAya che. eka zALAmAM bhaNata vidhAthI bIje gAma jatAM tyAMnI zALAmAM potAnA pUrvanA abhyAsane khalela pahecADyA vagara dhArmika abhyAsa AgaLa laMbAvI zake che, te kramamAM cAlatAM pustako suMdara paddhatimAM mUkavA vidvAnanuM mana lalacAya che ane tema thatAM sArAM pustako meLavI zakAya che, jUnI paddhatimAM gokhaNa jJAna ane piTIA uccArane dUra karI mULa vastumAM zuddha ane miSTa rasa rahe, vRttio vikAsamAna thaI ucca vicAra karAve tevA veraNa para racAyela ane bhyAsakrama thatAM zuSka kriyAkAMDamAM cetana Ave, kriyAkAMDanA hetu ane rahasya samajatAM te kriyAne Adara magajamAM saTa thAya, ane dharmabhAvanA khIle tema che. AthI be vAta ka. ravAnI rahe che. eka te te abhyAsakrama taiyAra karAvavo, ane tema thayA pachI te ane bhyAsakrama dareka zALAmAM cAle te mATe samajUtithI, bhalAmaNathI goThavaNa karavI. have te kevA dharaNe taiyAra kare? hAlamAM je je graMtha taiyAra che te te upara madAra rAkhavA vagara chUke nathI, jyAM sudhI navIna zikSaNa paddhati upara sAdI ane suMdara bhASAmAM chata dAkhalA ane dalIla sahita ekadama viSaya gaLe utare tevI ibAratamAM - Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina ejyukezana boThane ripeTe. stake racAya nahi tyAM sudhI tema karyA vagara na cAle. AthI sva. govindajI mUlajI mepANuM nAmanA eka jaina grejyueTe bALa dhoraNathI te ema e sudhInA varganA vidyArthIone temanI vaya ane zakti para lakSa rAkhI eka abhyAsakrama ghaDela che te, jaina zreyaskara maMDaLe zikSaNa kama viSe sUcanA patra kADhela che vagere para dhyAna rAkhI ane tenI sAthe hAlanI jainazALAo ane beTiMganI sthiti ane saMjogo para vicAra karI eka svataMtra ane sarvane anukULa banI zake tevo abhyAsakrama ghaDavA mATe keTalAka vidvAna sabhyonI eka peTA kamiTI nImI hatI. teNe be traNa vakhata maLI carcA karI te mahatvanI paNa atyaMta gaMbhira vicAra karavA jevI bAbata hovAthI haju joIe tevA nirNaya para AvI zakI nathI. AzA rahe che ke have pachI vizeSa vicArane pariNAme te peTAkamiTI pitAnuM kArya saMpUrNa karaze. 3 jaina vAMcana mALA.. vyAvahArika zikSaNamAM prAraMbhika abhyAsa mATe vAMcanamALA jema Avazyaka svIkArA che tevI ja rIte dhArmika zikSaNamAM samajI levAnuM che. sArI dhArmika vAMcanamALAnI khAmI hevAthI zALAo mATe ekaja jAtane abhyAsakrama goThavavA mATe ghaNI muzkelI Ave che. vAMcanamALAnI agatya mATe sva sAkSara navalarAma jaNAve che ke -- - " nizALamAM ghaNuM prakAranI copaDIo cAle paNa te sarvemAM jene vAcana copaDI kahIe chIe te ghaNI ja agatyanI che, ane keLavaNane ghaNo AdhAra tenI uparaja che. Avate jamAne kevA vaLaNane nIvaDaze e ghaNuM karIne te same nizALamAM cAlatI vAMcanamALA uparathI ja nizcaya thAya che. e kAraNathI zANuM dezahitecchuo jana keLavaNI upara ane temAM paNa vizeSa karIne cAlatI vAMcanamALA upara khasusa dhyAna Ape che." - vAMcanamALA kevI joIe? e saMbaMdhamAM bolatAM lAnDana nAmane Adhunika mahAprasiddha zikSaNazAstrI nIce pramANe ( vyAvahArIka nizALe mATenI ) vAcanamALAnA cAra udeza varNave che-- 1 vAMcavAne tathA vAMcIne vividha jJAna meLavavAne zokha bALakanA manamAM utpanna karaze. 2 bhASA jJAna ApavuM-eTale bhASAnuM baLa tathA saMdarya bALakane aMtaHkaraNane lAge, ane tene te upayoga karatAM zIkhe ema karavuM. 3 rasadAre nItinI evI pakSa keLavaNI ApavI ke bALakanI suvRttio keLavAI moTI umare teo umadA kAma karatA thAya. 4 vividha zAnAM mULatAnuM evuM saceTa pratyakSa jJAna ApavuM ke te bAbata pachI game eTaluM jJAna meLavavA cAhe te teo potAnI meLeja pustaka vAMcIne meLavI zake. che A cAra udezamAM phalANe vadhAre ane phalANa ochA agatyane che ema kahI zakAya nahi, paNa je bheda pADavA besIe te bezaka rasadhAra nItine bodha eja uttama kAma che. dhArmika vAMcanamALAmAM paNa dharmanuM jJAna ApavAmAM nItinA jJAnane avazya samAsa thaI jAya che. je vAMcanamALAthI UMcI lAgaNI uzkerAya eTale je bhaNavAthI bALakanA manamAM hasa, udyoga, zairya, sAhasa, mamatA, sArvajanika buddhi, sujanatA, paramArtha vagerenI Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 jaina zvetAMbara konpharansa heralDa. vRttio praphullita thAya, Atmadamanano mahimA samajAya, ane TuMkAmAM UMcA thazI kAma karavA tarka tene AtmA Atura thaI jAya, tenA jevuM bIjuM dezane koIpaNa zreyaskAraka nathI. enA moDhA AgaLa sAmAnya jJAna, itihAsa, bhUgoLa, padArthavijJAna ke kaLA kezalyanI vAte--dhArmika vAcanamALAmAM zIkhavavAnI kaMIpaNa jarUra nathI. je guNavaDe pitAnuM tathA pArakanuM bhaluM karavAnI zakti maLe che te guNoja A leka ane paralokane arthe kharA kAmanA che, ane jo e guNa na keLavAyA te bIjI saghaLI keLavaNuM kAMIpaNa kAmanI nathI. trividha keLavaNImAM nItinI keLavaNI eja uttama keLavaNI che ane tene samAsa dharmanuM jJAna ApanArI keLavaNa-AtmA-vizva AdinI samaja ApanArI keLavaNa-samyagajJAnamAM avazya thaI jAya che" paNa te ApavI bahu muzkela che. e kAMI bhaNAvavAthI A vatI nathI. sunIti ApavAne mATe te vRttio ja sumArge vaLavI joIe, ane te jevI vArtAo ke daSTAMtathI vaLe che tevI vyAkhyAnabodhathI kyAre paNa vaLatI nathI, te mATe rasa eja nItinI keLavaNInuM kharuM dvAra che-navalarAma. gu. zA. 85. agasTa. jaina vAMcanamALA sarvamAnya thavA mATe kevA siddhAnta yA niyamo lakSamAM rAkhavA gya che te beDanA prathamanA rIporTamAM jaNAvI dIdhuM che tethI te mATe have vizeSa na ja NAvatAM vAMcanamALA taiyAra karavA mATe baeNDe karelA prayAsa tarapha vaLIzuM. - ApaNI samAjamAM A saMbaMdhe carcA paNa keTalAka jAhera patromAM thavA uparAMta keTalAka prayAso paNa thayelA mojUda che temAM prAraMbhika prayAsa vasulI jaina pAThazALA taraphathI hatuM. teNe be paDI bahAra pADI hatI te chUTaka bela yA kaDA rUpe hatI tethI te hAlanA jamAnAne anurUpa thAya tema nathI. tyArapachI rA. lAlane traNeka pustaka pragaTa karyA temAM paddhatinI navInatA che, paNa bALakane mATe agharI thAya tema che. pahelI bIjI karatAM trIjI vidhAthI-bALakanI samajaNamAM ochI utare tevI che. jenadharmavidyA prasAraka varga taraphathI pragaTa thayelI copaDIomAM bhASA ane viSaya sarala ibAratamAM mUkavAno praya sevAya che, paNa temAM je rahasya, bhAvavAhakatA ane sahadayatA joIe te nathI. AthI navIna zikSaNa paddhati para vAMcanamALA jAdI racAvAnI jarUra rahe che, paNa te pratye utaryA pahelAM je vAMcanamALA taiyAra karAvavA mATe sva. zeTha amaracaMda talakacaMda ane temanA svargavAsa pachI zeTha hemacaMda amaracade daza varSo kADhI hajAro rUpIA kharcelA che tenI hastalekhita prata meLavI tenI yogyatA jANuM tene prakaTa karavI e vadhAre abhinaMdanIya gaNAya, tethI te saMbaMdhe sva. zeTha hemacaMdanA suputra zeTha nagInadAsanI sAthe patravyavahAra karyo hatA ane tenA uttaramAM temaNe pitAnI saMmati darzAvavA uparAMta je vidvAna mahAzayane te kArya saMpyuM hatuM tenI pAsethI te bhagAvavA patravyavahAra karyo hate. AzA che ke AnuM pariNAma saMtoSajanaka Avaze. (4) navIna paddhati para graMthe--jIvavicArAdi graMtha sarala artha sahita hAlanI zikSaNapaddhati para taiyAra karavA yA karAvavA mATe jaina vidvAne AmaMtraNa karyuM che ane te dareka mATe judA judAM "Anareriyama -ApavAno nirNaya karI tenA niyamo vagere jaherapatromAM prakaTa karela che. haju sudhI koIpaNa vidvAne bhAgelA namUnA mokalI ApyA nathI e zocanIya gaNAya, chatAM A saMbaMdhamAM khAsa Agraha ane aMgata AmaMtraNathI vidvAne Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena ejyukezana ne ripiTa. te kArya upADI levA prerAze ema borDa dhAre che. A saMbaMdhamAM karelA niyame A sAthe joDelA mITIMganA kAmakAjamAM ApavAmAM Avela che. (56) vArSika parIkSA ekI vakhate zALAonI levAnuM banI zake tema nathI kAraNa ke eka ja jAtane abhyAsakrama haju nirNata thaye nathI (upara kahI gayA te pramANe) ane tema thayA vagara zALAo zuM grahaNa kare, ane tethI tenI vArSika parIkSA na thAya ane temAM pasAra thanArane pramANapatra na ApI zakAya e sahelAIthI samajI zakAya tevuM che. (7) vidyArthIone madada--ApavA mATe phaMDanI vadhu jarUra che, chatAM borDa hastakanA phaMDanA pramANamAM AvelI arajIo saMbhALathI dhyAnamAM laI jaina vidyArthIone mAsika skolarazipa ApavAmAM Ave che. koI bIjI saMsthAo yA vyaktio pAsethI pUratI madada levA uparAMta borDa pAsethI vadhu madada levA na dorAya te mATe tenI madada ApatI saMsthAo sAthe patravyavahAra karI joI khulAso meLavavAmAM Ave che, apAtI skolara zipane lAbha lenAra vidyArthI pAse pahelAM eka phormamAM tenI pAsethI arajI karAvavAmAM Ave che ane pachI dara cha mAse tenI koleja ke skulanA prinsipAla pAsethI abhyAsa ane cAlacalagatanuM sarTiphikeTa meLavavAmAM Ave che. (8) borDiMga-chAtrAlayamAM dAkhala thavA mAgatA vidyArthIo svataHprayAsathI dAkhala thAya che ane tema dAkhala thavAmAM borDanI madadanI mAgaNI thatI nathI tethI te mATe prayatna karavAnI jarUra rahetI nathI; chatAM borDiMga saMbaMdhI je koI pUchaparacha kare tene vigato pUrI pADavAmAM Ave che. e harSane viSaya che ke borDiMganI jarUrIAta svIkArAI che eTaluM ja nahi paraMtu navI navI tevI saMsthAo utpanna thatI jAya che e samAjanA udayanuM cinha che. (8) jana tIrtha sthalemAM keLavaNInuM kaeNlama eTale tyAM rahetI pahoMca bukamAM jaina keLavaNuM phaMDanuM eka khAnuM paNa rakhAvavA jUdA jUdA tIrthanA kAryavAhakone patravyavahArathI vinati karavAmAM AvI che, ane e noMdha levI paDe che ke hajI sudhI saMtoSakAraka pariNAma AvyuM nathI. have pachI vizeSa patravyavahAra ane prayatna karatAM tIrthanA kArya kartAo te pratye lakSa Apaze te samAjapara mATe upakAra thaze. eka tIrthanA vahIvaTa kartAe AvuM kema rAkhavAnuM svIkAryuM che te mATe temane upakAra mAnavAmAM Ave che. pramukha-A maMDaLanA kAyamanA pramukha tarIke resIDensIala sekreTarI nimAyelA paNa temanI vRddhAvasthA hevAthI temanI IcchA evI thaI ke keLavaNuM prasAraka maMDaLa A hAI tenuM pramukhapada eka suzikSitane apAya e ISTa che ethI rA. makanajI jUDAbhAI mahetA B. A. L. L. B. Bar-at-law nI nimaNuka thaI. joke pahelAM temaNe pramukhapada levAnI nA pADI hatI ane evI abhilASA vyakta karI hatI ke je je zrImAnae keLavaNIne prasAra karavA mATe kaMI paNa karyuM hoya temane te pada ApavuM; paNuM Akhare sabhyo bhAnA tevA zrImAne ane anya sarvee temane levA jaNAvavAthI temaNe svIkAryuM che. teo vilAyata gayA pahelAMthI zikSaNa kAryanI yojanAmAM mULathI utsAha letA AvyA che ne have vilAyatamAM lIdhelI saMskRti ane tyAMnI uttama kArya paddhatinA karelA avalokanane lAbha Apaze evI khAtrI ApaNe rAkhIzuM. vizeSamAM teo hiMdu yunivarsiTInI keTanA eka meMbara ApaNI samAjanA eka pratinidhi tarIke nImAyA che te paNa khuzIthavA jevuM che. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 jaina zvetAMbara konpharansa heralDa, baeNjha karelA anya kA-kanphansanI aiphisa ke tenI eMDiga kamiTI tarapha je keLavaNI saMbaMdhI kAmakAja Ave te borDane sevAmAM jyAre Ave che tyAre te varAthI bajAvavAmAM Ave che. tevAM kAmomAM - (1) banArasa yazavijaya saMskRta pAThazALAne jena seMTrala koleja tarIke pheravI nAMkhavAnuM yogya che kAraNa ke banArasamAM hiMdu yunivarsiTI sthapAI che tethI te jarUranuM gaNAya evA AzayanI sUcanA zrImana rAjA satyAnaMdaprasAdasiMhe kaeNnpharansane pitAnA 16-ra-17 nA patrathI karI hatI. te sUcanA te pahazALAnA TrasTIo zeTha maNIlAla goka-LabhAI tathA zeTha dalasukhabhAI vADIlAlane tA. 11-2-17 patrathI jaNAvatAM temaNe tA. 26-4-17 nA patrathI uttara vALyo ke sUcanAnI kadara karIe chIe, paNa tethI ghaNuM mULane asara kare tevA pheraphAra karavA paDe to te saMbaMdhI janA mokalAve te te para lakSa devAmAM Avaze. bAkI nAma rAkheluM che te jALavavuM ja joIe. AnI yejanA ukta zrImana pAse mAMgatAM temaNe 14-pa-17 nA patrathI jaNAvyuM ke sthApakenI IcchAo jANyA vagara janA saMbaMdhamAM kahevuM nirarthaka, te sthApake kareluM vila hoya te tathA te saMsthAnA udeza ane niyamo, TrasTIonI sattA vagere saMbaMdhI badhI hakIkata mokalavAmAM Ave te tene anurUpa kAryakara jana thaI zake. A patranI nakala mokalatAM ukta strImAMnA zeTha bhaNIlAlabhAIe jaNAvyuM ke dalasukhabhAI bahAra gAma che tethI kaMipaNa nizrita javAba ApI zakuM tema nathI. je zrI satyAnaMdaprasAda siMhA ame TrasTIo sAthe bArebAra patravyavahAra karaze , te sAruM pariNAma ghaNuM jaladIthI Avaze evI AzA huM rAkhuM chuM. AthI rAjA siMhane bArebAra patravyavahAra karavAnI sucanA thaI. paNa tema karavA temaNe kabula na karyuM. sthAnika AgevAne sthAnika sAthe patravyavahAra khulAsA karI vAtane nirNaya ekadama lAvI zake e dekhItuM che. AterI A vAta paDatI rahI che. TrasTIo kaMika sArA AkAramAM pAThazALAne mUkavA vicAra calAvI rahyA che ane tene sAro nirNaya amalamAM mUkAze te samAja khuzI thaze. (2) prAkRta bhASA muMbaI yunivarsiTImAM bIjI bhASA tarIke dAkhala karavA mATe arajI taiyAra thAya che. (3) bAbu 50 50 jaina hAIskula taraphathI mAgaNe AvatA tenA parIkSako pUrA pADyA che. (4) muMbaImAM dhI ejyukezanala konpharansa 1 lI ane bIjI julAI 1917 ne dIne - bharAyelI temAM A De pitAnA pratinidhio mokalyA hatA. sAmAnya kAmakAja (1) dhArmika parIkSA-dara varSe purUSa ane strI dhArmika hariphAI ane InAmI parIkSAo levAya che. tenA niyata karelA dhoraNa mATe parIkSaka egya ane madhyastha nImavAmAM Ave che. teo abhyAsa InAma mATe nathI paNa abhyAsa abhyAsa khAtara-jIvananA lakSya sudhAra mATe che e Azaya rAkhI buddhinI kasoTI kare tevA praznanuM patraka kADhe che. te prazna patraka chapAvI dareka sthale tyAMnA niyata karelA AgevAno para parIkSAnA divasa agAu sIlabaMdha mokalavAmAM Ave che. te parIkSAnA divase teDI parIkSAmAM besanArA vidyAthIone ApI tenA javAba likhitavAra laI tene pakabaMdha teja vakhate karI amArI tarapha mekalyA pachI parIkSakopara moklAvI ApavAmAM Ave che ane pachI pariNAma bahAra pADavAmAM Ave Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina ejyukezana ne ripiTa. che ane te heralDa mAsikamAM pragaTa karavAmAM Ave che. (juo heralDa savAla patraka 1816nA pR. 9, pariNAma pR. 50, 1817 nA) AmAM InAmo je jagAmAM maLe te gAmamAM vidhArthIone te inAma vaheMcI ApavAne jAhera meLAvaDe karavA sUcanA karavAmAM Ave che. muMbaImAM paNa tArIkha 16-6-17 ne dine te meLAvaDo ApaNI bairDanA pramukhapaNa nIce karavAmAM Avye hato ke jene ripiTa 17 nA julAI nA heralDanA aMkamAM pR. 223 me Apela che. A vakhate InAma ApavA uparAMta zeTha devacaMda lAlabhaI jaina pustakoddhAra phaMDa taraphathI pAsa thanArA keTalAka vighAthIone AnaMda kAvya mahodadhinA mauktiko temaja bIjA pustake bheTa ApavA mekalAvyAM hatAM te paNa vaheMcI ApavAmAM AvyAM hatAM. 1816 nI strI dhArmika parIkSAmAM khUTatA InAmanA rUpIA zeTha uttamacaMda kezarIcaMda taraphathI mekalI ApI eka vadhu varSanI goThavaNa karI ApI te mATe temane upakAra mAnavAmAM Ave che ane have mULanI zrI amaracaMda talakacaMda purUSa dhArmika parIkSA ane zrI uttamacaMda kezarIcaMdanA patni bAI ratana strI dhArmika parIkSA e nAmo temanA niyata phaMDa khalAsa thavAthI jainatAMbara konpharansanA nAmathI baMne parIkSA cAlu rAkhavAmAM AvI che. (2) kaMDa tarapha jaina vidyArthIone mAsika skolarazipa ApavAmAM Ave che. | (3) jaina pAThazALAone mAsika madada ApavAmAM Ave che. je vidyArthIne madada ApavAmAM Ave che tenI pAsethI tene abhyAsa vagere saMbaMdhI vigata temaja madada letI pAThazALA pAsethI mAsika patrako maMgAvI tepara lakSa rAkhavAmAM Ave che. upakAra-muMbaI mAMgareLa jaina sabhAe 1872 nA sAlanA mahUma zeTha hemacaMda ane bharacaMda oNlarazipa tarIke eka varSanA rU. 50 mokalyA te mATe tenA upakAra mAnIe chIe ane, IcchIe chIe ke daravarSe te rakama mekalavAnuM kAma karaze. zeTha devacaMda lAlabhAI jaina pustake kAra phaMDanA TrasTIoe dhArmika parIkSAmAM pasA2 thanArane bheTa ApavA nimitte lagabhaga 650 pustako mokalI ApyA te mATe temano upakAra thayela che. temaja dhArmika parIkSAmAM parIkSako, ejaTa vagere je sahAya Ape che te mATe temane AbhAra paNa bhUlAya tema nathI. jaina ejyukezana phaMDamAM sahAyaka yA lAI mebara thavA mATe mekalelAM vinati patrane mAna ApI jeoe pitAnAM mubAraka nAma RdhAvyAM che temane te khare upakAra che. AzA che ke vadhu vadhu gRhastho sahAyaka yA lAI meMbara thaI A upagI, saMgIna ane TuMka kharcamAM ghaNuM kArya karanArI saMsthAne dhananI madada ApI samAjane upakRta karaze, | mITIMgo jeTalI thaI che te sarvane vigata A mArA pariziSTamAM ArAma A che, 11 mI meM pharansa nAtAlanA najadIkanA dIvasomAM bhaNavAnuM nakakI thatA A ahevAla eka samayamAM utAvaLathI taiyAra karavAmAM Avyo che tethI kaMi vize jaNAvavAnuM rahI jatuM heya, yA kaMI khAmI jaNAya te saMtavya gaNAze. mAtIcaMda gira kApaDIA, te Makanji J. Mehta. mohanalAla dalIcaMda desAI Ana, sekreTarIe, J pramukha, Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zvetAMkhara kanpharansa heralDa. pariziSTa AAnI maLelI mITIMgA pahelI mITIMga:--tA. 15-6-16 gurUvAre rAtre chA vAge (muM. TA.) zrI jainazvetAMbara kAnpharansa ApIsamAM maLI hatI. te vakhate nIcenA membarA hAjara hatA. 122 zeTha kalyANacaMda zAbhAgacaMda, zeTha. meAtIlAla mulajI, zeTha. cunIlAla nahAnacaMda, zeTha hIrAcaMda vasanajI, zeTha. mulacaMda hIrajI, rA. rA. meAtIcaMda giradharalAla kApaDIA, rA. rA. meAhanalAla dalIcaMda desAI, rA. rA. cunIlAla mulacaMda kApaDIA,ze. cunIlAla vIracaMda, pramukha sthAne zeTha. kayAcaMda zAbhAgacaMda khIrAjyA hatA. khAda nIce mujaba kAmakAja thayuM hatuM:-~~~ 1. hAdaeNdArAnI nimaNUMka nIce mujaba karavAmAM AvI. pramukhaH--rA. rA. makanajI juThAbhAi mhetA. meAtIcaMda giradharalAla kApaDiyA. meAhanalAla dalIcaMda desAI sekreTarIH "3 2. nIcenA gRhasthAne membara tarIke nImavAmAM AvyA. rA. cunIlAla mulacaMda kApaDIyA, rA. sArAbhAi maganabhAi meAdI, zeTha. meAhanalAla maganabhAi, zeTha. jIvaNuMda dharamacaMda, zeTha. zAMtidAsa AzakaraNa, paMDita bahecaradAsa, zeTha. umarazI mAMDaNamuMbai. zeThe popaTalAla lallubhAI amadAvAda, zeTha, bheAgIlAla nagInadAsa-khaMbhAta. 3. nIcenA gRhasthAne sahAyaka membara tarIke nImavAmAM AvyA. zeTha. seAmacaMda dhArazI, zeTha. hAthIbhAI kalyANajI, zeTha. mANekalAla parasAtama-muMbai. zeTha. nAthAbhAI lavajI ajAra, zeTha sAkaracaMdra kapuracaMda muMdrA, zeTha. mANekacaMda pAnAca'da mAMDavI, zeTha. 'sAkaracaMda pAnAcaMda bhUja, tathA khIjA sahAyaka membarA vadhAravA mATe judA judA saMbhAvita gRhasthA upara patra vyavahAra karavA ane sekreTarIone sattA ApavAmAM AvI. 5. 4. pAThazALAo tathA vidyArthIone madada meAkalavA mATe temanA taraphathI mAsIka patrakA Ave che te bhegA karI AvatI mITIMgamAM raju karavA. navI arajIo Avela che temanA taraphathI paNa patrakA maMgAvI AvatI mITIgamAM raju karavA. abhyAsakrama taiyAra karavA nIcenA gRhasthAnI eka kamITI nImavAmAM AvI. rA. meAtIca'6 gIradharalAtra kApaDIyA, rA. meAhanalAla lIcaMda desAi, rA. umedacaMda dAlatacaMda bareDIyA, rA. cunIlAla mulacaMda kApaDIyA, pAMDita bahecaradAsa, zeTha hIrAcaMda vasanajI, zeTha. amaracaMda dhelAbhAI. 6. zeTha. jIvacaMda sAkaracaMda taraphathI AvelA patrA vAMcavAmAM AvyA. cAlu varSa mATe khAI ratana--zA. uttamacaMda kezarIcaMdanA patni-srI jaina dhArmika harIkAnI parIkSA laI InAma mATe rUA. 300 ApavAthI eka varSa parIkSA laMbAvavA nakkI karyuM ane temanA upara AbhAra mAnavA patra lakhavA. Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na ejyukezana ene upade. 123 7. vIMchIA AgaLa gAma sAlAvaDAnA rahIza mI. mohanalAla raNachoDa taraphathI rA. rA. makanajI juThAbhAI mahetA mArkata Avela arajI vAMcavAmAM AvI. temane keTalI madadanI jarUra che te temanI mAtA puchAvavuM ane borDa para arajI Ave che tyArabAda jarUra jaNAye temane rUA. 5 mAsika madada ApavA nakkI thayuM. bIjI mITIMga:-tA. 2-10-16 nI rAtre ho vAge (muM. TA) zrI jainatAMbara karansa oNphisamAM zeTha. mohanalAla hemacaMdanA pramukhapaNa nIce maLI hatI. te vakhate nIcenA membare hAjara hatA - zeTha mohanalAla hemacaMda, ra. makanajI juThAbhAI mahetA, rA. motIcaMda giradharalAla kApaDIyA, rA. cunIlAla mulacaMda kApaDIyA, zeTha. mulacaMda hIracha, zeTha. maNalAla surajamala, zeTha. lallubhAI karamacaMda dalAla, zekahIrAcaMda vasanajI. zarUAtamAM AgalI mITIMga vAMcI maMjura karavAmAM AvI. bAda nIce mujaba kAmakAja thayuM hatuM - 1. rA. rA. makanajI juThAbhAI mahetA taraphathI Avela rAjInAmu raju karavAmAM AvyuM, rAjInAmu svIkAravAmAM AvyuM nahIM, ane pramukha tarIke temanI nimaNuka kAyama rAkhavAmAM AvI. pAThazALAo tathA vidyAthIo taraphathI Avela navI arajIo upara vicAra karavAmAM Avyo. nIce jaNAvyA mujaba pAThazALAo tathA vidyArthIone cAlu akaTombara mAsathI te AvatA mArca mAsa sudhI cha mAsa mATe madada ApavA maMjurI ApavAmAM AvI. khaMbhAta. zrI tapagaccha jaina keLavaNI khAtuM. mAsika rU. 14 haLavada. zrI haravijayajI jaina pAThazALA. alAu. jaina pAThazALA gaDhaDA. bhaMDArIyA kaiyala vaDodarA, kaLAbhuvanamAM abhyAsa karavA mI. ratIlAla trIbhovanakAMcIvALA AgA. meDIkla keleja , mI.mehanalAla raNachoDajI vorA. , enA vidyArthIonI tapAsa karI rkolarazIpa maMjura karavA nakkI thayuM. mI. cImanalAla je. kuvADIyA. vaDodarA kaLAbhUvana mUrtipUjaka hovAnI khAtarI karIne rUA. 5 ApavA. mI. govIMdacaMda jhaveracaMda zAha vaDodarA. P. H. bIjethI madada na maLatI hoya te rUA. 6 ApavA. mI. mohanalAla kuracha hATInA mALIA. pharI javAba upara mUlatavI rAkhI. bIjI mITIMgamAM javAba Ave tyAre raju karavI. bAkInI arajI rada karavAmAM AvI. pAThazALAo tathA vidyArthIone caDelI madada ApavA saMbaMdhamAM vicAra karavAmAM Avyo. madada na mokalavAthI sarve e nabhAvI lIdhela che jethI caDelI madada mela- nI jarUra nathI ema sarve ne mata tho. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zvetAMbara kaeNnpharansa he. 3. bane dhArmika harIphAInI parIkSAnA parIkSakonI nimaNuMka nIce mujaba karavAmAM AvI. - purUSa varganI parIkSA mATe. che. 1 luM tapagaccha-rA. rA. nyAlacaMda larmicaMda senI. sA, , vidhipakSa- , jaTAzaMkara paramANuMda paMDyA. muMbaI che. 2 juMja tathA - , suracaMda parasottama badAmI. dahANu. ' - e cunIlAla chaganacaMda zarApha. surata. the. - , kezavalAla premacaMda medI. amadAvAda, - paMDita bahecaradAsa. ghATakopara- zeTha kuMvarajI ANaMdajI. bhAvanagara, ' - re. mehanalAla hImacaMda vakIla. pAdarA- zeTha. kuMvarajI ANaMdajI. bhAvanagara za va la ge - paMDita. jalAlajI. banArasa. - paMDita. bahecaradAsa. ghATakopare. bAI ratanabhAI-sI jaina dhArmika parIkSA mATe. kavyA . 1 luM-rA. zaMkaralAla DAhyAbhAI. amadAvAda, e 2 ju- cunIlAla mulacaMda kApaDIyA. muMbaI strIonuM dha.1 leze. phatecaMda jhaverabhAI. bhAvanagara + 2 juM -rA. caMdulAla gokaLadAsa jhaverI. naDIyAda che. 3 ju-, umedacaMda dolatacaMda bareDIyA. muMbaI ' , 4 thuM, manasukhalAla kIratacaMda mahetA. morabI 5 muM --paMDita bahecaradAsa. muMbaI. , che , zeTha. kuMvarajI ANaMdajI. bhAvanagara, , , -rA. rA. motIcaMda giradharalAla kApaDIyA. muMbaI. - , mehanalAla dalIcaMda desAI. " - , gokaLabhAI nAnajIbhAI gAMdhI. rAjekeTa, 4. sahAyaka meMmbara vadhAravA prayAsa karo. 5. tIrtha sthaLamAM keLavaNInI kolama paheca bukomAM thAya te mATe patravyavahAra karavo. tyArabAda pramukha sAhebano upakAra mAnI sabhA visarjana thaI hatI. trIjI mITIMga - tA. 22-2-17 nA sarakyulara mujaba tA. 25-2-17nI rAtre chA vAge (mu. )te vakhate nIcenA membare hAjara hatA. ramakanajI juThAbhAI mahetA, rA. sArAbhAI maganabhAI modI rA. motIcaMda gIradharalAla. kApaDIA, zeTha cunIlAla vIracaMda, rA. mehanalAla dalIcaMda desAI pramukha sthAne rA. rA. makanajI juThAbhAI mahetA berIsTara bIrAjyA hatAzarUAtamAM AgalI mITIMga vAcI maMjura karavAmAM AvI bAda nIce mujaba kAmakAja sarvAnamane thayuM hatuM Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina ejayukezana beDane ripI. 1. mI. bhagavAnadAsa mIThAbhAI. keje mahesANAnA zrI. jaina zreyaskara maMDaLa - staka cAlatA keLavaNI khAtAmAM pAThazALAnA inspekaTara che teoe agAu pAMcamAM dhoraNamAM parIkSA ApI che. ane teo pahelA dhoraNamAM besI pahelA naMbare Ave ane InAma laI jAya e svAbhAvika che ane tema thAya te bIjA umedavArane inAmane dhako pahoMcaze e patra be umedavArone AvatAM te para vicAra karatAM evuM TharAvyuM ke te patramAM dhAravA pramANe majakura mI. bhagavAnadAsa pahele naMbare Ave che, ane teo agAu pAMcamAM dhoraNamAM beThelA hovAthI temanA jevA padavI dharAvatA gRhastha pahelA dheraNanI hariphAInI parIkSAmAM besIne inAma levuM ThIka nathI tethI temane hariphAInuM InAma na ApatAM pAsa thayelAnuM pramANapatra ApavuM. 2. have pachI je umedavAre parIkSAmAM bese te darekanI pAse nIcenI vigate dharAvatuM phArma bharI maMgAvavuM ane tyArapachI parIkSAmAM umedavAra tarIke dAkhala karavo. nAma vIgata. ThekANuM. umara, vyavahArika zikSaNa. dhAmaka abhyAsa agAu koI dhAraNamAM parIkSA ApI che ke nahI tenI vigata tyA pariNAma. dhaMdhe. hAla kyAM dhoraNamAM je kyA peTA vibhAgamAM besavA mAge che? kaye sthaLe. janmabhUmi janmatArIkha umedavAranI sahI. 3. have pachI dhAmaka parIkSAnA nIyamamAM nice mujaba umere karavo. dhArmika zikSake. suprInTenDanTa. parIkSake. tathA paMDite. pahelA tathA bIja dhAraNanI harIphAInI parIkSAmAM besase te temane pasAra thaye mAtra pramANapatra ApavAmAM Avaze. InAma temane maLI zakaze nahiM. 4. baMne dhArmika hariphAInI parIkSAnuM pariNAma nakkI karavAmAM AvyuM ane te peparamAM pragaTa karavA mekalavA nakkI thayuM. 5. cAlu pAThazALAo tyA vidyArthIonI apAtI madada bIjA cha mAsa ApavA nakkI thayuM. 6. pAThazALAo tthA vidyAthIonI navI arajIo upara vicAra karavAmAM Avyo nIce jaNuvyA mujaba che mArA mATe madada ApavA maMjurI ApavAmAM AvI. vaDALAnI pAThazALAne mAsika rU. 2). vAMkAnera thA TANunI pAThazALAne madada ApavAnI jarUra che paNa tyAMnA zrI saMdha tara phathI zrI sukRta bhaMDAra phaMDanA rUpIA Avela nahIM hovAthI te arajIo upara vicAra karavAnuM mulatvI rAkhyuM. pAThazALAnI have pachI arajI Ave to te rAkhI tevI bIjI arajI je prAMtanA pravAnsiyala sekreTarI mAraphate temanA abhiprAya sAthe maMgAvavI ane tyAM zrI sukRta bhaMDAra phaMDa ugharAvavA tathA te mATe bIje sthaLe prayatna karavA vinaMtI karavI. vaDodarA kaLAbhuvana sIvIla IcchanIyara pahelA vargamAM abhyAsa karanAra mi. gopAla rAmajIne mAsika rU. 6 ) skolarazIpa ApavA nakkI thayuM. muLInA rahIza ane morabI hAIskUlamAM aMgrejI chaThThA dhoraNane abhyAsa karanAra mI. ThAkarasI meghajI ThArInI pAsethI phorma bharI maMgAvavuM ne te mATe morabInA. rA. rA. manasukhalAla, kIracaMda. hetA. pAsethI tenA saMbaMdhamAM tene abhyAsa saMbaMdhI hakIkata maMgAvavI. Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zvetAMbara konpharansa heralDa, 7 tAraMgAjI tIrthanA drasTI sAhebe tyAMnI pahoMca bukamAM keLavaNuM phaMDanI kalama vadhArI ApavAthI temane AbhAra mAnavAmAM AvyuM. tyAM bIjA tIrtha tyA ANaMdajI kalyANajInI peDhI para khAnagI patravyavahAra karavAnuM rA. tIcaMda. gi. kApaDIyAne teMpavAmAM AvyuM ( 8 cAlu varSamAM baMne dhArmika hariphAInI parIkSA AvatA DIsembara mAsamAM ejyukezana bAMDa taraphathI levA nakkI thayuM ane tene abhyAsa krama baMne sekreTarIoe nakkI karI A vatA mArca mahInAnI AkharIe bahAra pADavA. ( 8 gaI parikSAonA parikSaka pAsethI rIporTa maMgAve. - 10 zeTha. kAnajI. ravajI membara tarIke rahevA nA pADe che tethI temanuM nAma kamI karavuM temaja paMDIta bahecaradAsane enararI membara rAkhavA. ( 11 DekaTara nAnacaMda. kasturacaMda modI tathA rA. rA. sebhAgyacaMda vI. dezAIne ejyukezana borDanA membara tarIke dAkhala karavA nakkI thayuM, 12 dareka jaina temaja bIjA peparamAM A prosIDIMganuM tathA have pachI je kAmakAja thAya te niyamita paNe ekalatA javuM. 13 havethI je kAma mukavAmAM Ave te sarvanI tapasIla sarakayulara sAthe pheravavI cethI mITIMga tA. 16-4-17. semavAre rAtre. (muM. TA) vAge maLelI temAM nIcenA gRhastha hAjara hatA. rA. makanajI juThAbhAI mahetA, ra. motIcaMda. gIradharalAla kApaDIyA, rA. mehanalAla. dalIcaMda dezAI, rA. sArAbhAI maganabhAi, medI, zeTha. mehanalAla, hemacaMda, zoka, maNIlAla. surajamala. pramukha. rA. rA. makanajI. juThAbhAI. mahetA e khurazI lIdhA bAda AgalI mInITa maMjura karI nIce mujaba kAmakAja thayuM hatuM * 1 bane dhAmIka hariphAInI parIkSAmAM besanAra umedavArene bharavAnuM phorma taiyAra karavAmAM AvyuM ane te mujaba chapAvavA nakkI thayuM. ( 2 navI arajIo upara vicAra karatAM nIce pramANe nirNaya thayo. morabInA. mI. maNIlAla. cAMpasI mahetAne mAsika rU. 5) skolarazIpa mA junathI me sudhI bAra mAsa sudhI ApavI. dehagAmanI pAThazALAne mAzIka rU. 4) ApavA mATe eka varasa sudhI nakkI thayuM - dara pAThazALAnuM kAma sAruM thAya che ane te bAbatamAM pravInsIyala sekreTarIne te pAThazALAnI vIjhITa sagavaDe levA lakhI jaNAvavuM 3 sahAyaka tarIke nIcenA membaro dAkhala karavAmAM Avela che. zA. lallubhAI. jeThAbhAI. amadAvAda, zA. cunIlAla. dharmacaMda. muMbaI vakIla, mehanalAla, hImacaMda, pAdarA, rA. vADIlAla. dalitacaMda baroDIyA. muMbaI, rA. tulasIdAsa. monajI karANI. muMbaI thA. zA. karapALa harazInI kaMpanInA pratInIdhInuM nAma maLe eTale te dAkhala karavuM. 4 lAIpha membara tarIke verAvaLa vAlA zeTha. utamacaMda hIrajIne nImavAmAM AvyA ane bAbu sAheba jIvaNalAlajI panAlAlajI taraphathI lAIpha membara tarIke joDAvA bAbata Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina ejyukezana borDane ripiTa 127 patra Ave eTale temane lAIpha membara tarIke nImavA nakkI thayuM. lAIpha membarane benA membara tarIke gaNavA. 5 dhArmika saMsthAonI vigata maMgAvavAnuM ke nakkI karavAmAM AvyuM te chapAvI dareka pAThazALA temaja keLavaNInI saMsthAne meklI ApavuM. ka abhyAsakrama mATe nIcenA gRhasthanI eka kamiTI nImavAmAM AvI. 1 zeTha amaracaMda. ghelAbhAI 2 rA. rA. motIcaMda. giradharalAla kApaDIyA 3 rA. rA. mehanalAla. dalIcaMda. dezAI. 4 paMDIta. bahecaradAsa. A kamITIe abhyAsakrama hetu, vivecana sahIta juna mahInAnI Akhare taiyAra karI borDa samakSa muka. borDamAM mukyA pachI vidvAna pAsethI abhiprAya maMgAvavA ane chevaTe te borDa samakSa mukI pasAra karAve. - 7 jIvavicAra, navatatva, daMDaka. kSetra samAsa, saMgrahiNI; karmagraMtha, temaja pratikramaNudi - pustako sarala artha sahita hAlanI zikSaNa paddhati para taiyAra karavA yA karAvavA bAbatamAM khuba takazana thayuM chevaTe nIce mujabanA onararIama ApI taiyAra karAvavAM. rU100) jIva vicAra, rUA. 200) navatatva; rUA. 300) karma graMtha, rUA. 75) daMDaka rUA. 150) bRhadda, saMgrahiNuM rUA. 200) kSetra samAsa. jaina pepara tathA copAnIyAmAM A graMtho mATe upara mujaba narerIyamathI kAma karavA je bAbata jAhera khabara ApI tene mATe namunA maMgAvavA, karma graMtha mATe zeTha kuMvarajI A suMdajInuM khAsa dhyAna kheMcavuM. " 8 kalejo tathA skulanA adhikArInuM lakSa kheMcavuM ke DIrekaTara opha pablIka Ikizana taraphathI keTalA jaina vidyArthIo prAImarI rakulamAM, sekanDarI skulamAM, spesIyala sku lamAM tathA kolejomAM che tenI saMkhyA judI muMbaI sarakAranA keLavaNInA riporTamAM ApakavAmAM Ave che. mATe maherabAnI karI jaina vidyArthIonI keTalI saMkhyA che te nAma sahIta mekalavA kRpA karazo. temAM temanuM khAsa dhyAna kheMcavuM ke hiMduonA kolamamAM ghaNA jaina vidyArthIone hidu tarIke mukavAmAM Ave che paNa jene jena tarIke khAsa mukvAmAM AvatA nathI te jeo jaina vidyAthI che tenI te tarIke ja khAsa kolamamAM gaNanA karavI. 8 muMbaI sarakAranA keLavaNune rIperTa vecAto levAnI maMjurI ApavAmAM AvI. che10 jaina ezozIezana opha InDIyA, jaina zreyaskara maMDaLa, jaina sahAyaka maMDaLa amadAvAda, tathA bIjA jaina keLavaNa sahAyaka phaMDanAM adhikArIone patra lakhI puchI maMgAvavuM ke A varSamAM keTalA ne kayA vidhArthIone zuM zuM madada karI che tenuM vigatavAra lisTa moklI ApavAnI maherabAnI kare. 11 gayA DIsembara mahInAmAM levAyela. dhArmIka hariphAinI parIkSAmAM muMbaImAM phatehamaMda nIvaDelA umedavArane InAma tathA pramANapatro meLAvaDe karI vaheMcI ApavA nakkI thayuM ane te mATe jAherAta vagereno kharca borDa taraphathI karavo. pAMcamI mITIga-agAu mulatavI rahelI mITIMga tA. 23-6-1817 zanIvAre Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 jaina zvetAMbara konpharansa heralDa. rAtre. cha vAge maLelI temAM nIcenA gRhastho hAjara hatA. zeTha. cunIlAla vIracaMda. rA. metIcaMda gIradharalAla kApaDIA, zA. mulacaMda hIrajI, rA. sArAbhAI maganabhAI modI, rA. mohanalAla dalIcaMda dezAI, Do. nAnacaMda kasturacaMda medI. ra. sobhAgyacaMda. vi. dezAI. pramukhasthAna zeTha. cunIlAla vIracaMde lIdhA bAda AgalI mInITa maMjura karI nIce mujaba kAmakAja thayuM hatuM. 1 judA judA. vidvAne pAse nIcenA pustake tenI sAme mukelA rUpiyAnuM onararI (Honorariam) ApI hAlanI zikSaNa paddhatie taiyAra karAvavAM. jIva vicAra. rUA. 100 daMDaka. rUA. 75 navatatva. rUA. 200 - bahada saMgrahaNi rUA.150 karma graMtha. rUA. 300 kSetra samAsa. rUA.200 A mATe nIcenA niyamo ghaDavAmAM AvyA che. 1 je je hariphAImAM utaravA mAMgatA hoya. temaNe uparanA koI paNa graMrtha paikI ekathI vadhAre graMtha pote cuMTI te mATe ATha kullakepa kAgaLa jeTaluM meTara namunA rUpe lakhI tA. 15 mI navembara 1917 me dIna sudhImAM sekraTarIpara mokalAvI ApavuM Avazyaka che. tenI sAthe pote kevI rIte kArya karavA mAge che tenuM mArga sucana spaSTakAre karavuM. 2 te meTara darekanuM AvyuM borDa samakSa yA bI je mIname te samakSa mukI. temAMthI je je yogya jaNAze tene AkhA graMthanuM kArya soMpavAmAM Avaze. 3 te pramANe je graMtha taiyAra thaze te borDa potAnA dvArA yA bIjI saMsthAthA vyakti dvArA chapAvaze tenI lagabhaga paDatara kiMmata rAkhavAmAM Avaze tene kopI rAITa borDane svAdhIna che ema samajavAnuM che. namunAnuM meTara mokalanAre pitAnuM nAma, pitAnA muddA lekha sahita judA kAgaLamAM jaNAvavuM jyAre temane mAtra mudrAlekha meTaranA lekhapara muko. 2 vAMkAneranA mI. hemacaMda mulajInI arajI vAMcavAmAM AvI temane je bhAvanagara borDIMgamAMthI mAsIka rUA. 10) skolarazIpa maLatI hoya to rUA. 7 ) skolarazIpa ApavI ane je bhAvanagarathI skolarazIpa na maLatI hoya te mAsIka rUA. 10) skolarazIpa ApavI A bAbata temane patra lakhI puchAvavuM. ( 3 ejyukezanala konpharansa muMbaImAM bharAvAnI che temAM DelIgeTa tarIke mokalavA nI cenA membaronI cuMTaNI karavAmAM AvI. ra rA. tIcaMda giradharalAla kAvaDIyA rA rA. makanajI juThAbhAI mahetA, , , mohanalAla dalIcaMda dezAI. A sebhAgyacaMda vI. dezAI. De. nAnacaMda kasturacaMda medI. che , umedacaMda delatacaMda baraDIA. 4 rAjA satyAnaMda prasAdasIMha tathA zeTha maNIlAla gokaLabhAIne pa raju karavAmAM AvyA zeTha bhaNabhAIne lakhavA mujaba rAjA satyAnaMda prasAdasIMha sAthe pote bArabara patra vyavahAra karavA sahAnubhUti darzAvI. A bAbatamAM kaI vakhate borDane abhIprAya mAgazo Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina ejyukezana borDanA ripoTa 129 tA ghaNI khuzIthI salAha ApavAmAM Avaze. 5 bhAvanagaranA zeTha amaracaMda jazarAjane enA membara tarIke nImavAmAM AvyA. 6 lAika membara vadhAravA mATe ceAgya gRhasthA sAthe patra vyavahAra karavA.. 7 nIcenA gRhasthAne sahAyaka membara tarIke nImavAmAM AvyA. vakIla nagInacaMda sAMkalacaMda amadAvAda, kezavalAla malukacaMda pArekha kapaDava'ja, maNIlAla bAlAbhAI nANAvaTI vaDAdarA, DAhyAbhAI bAlAbhAI kArA goMDaLa, rA. bAlAbhAI gulAbacaMda gADaLa. premajI meAtIcaMda karaDavADI zeTha vAlacaMda zIracaMda cAsa. zeTha meAbajI hemarAja karnula, zeTha ktecaMda mAMgIlAla umarAvatI, zeTha kezavalAla umedarAma tAgAma. zeDa hIrAcaMda zeSakaraNa kalakattA. zeThe iMdrajI lAlajI deAzI kalakattA, zeTha amaracaMdajI vedha AgrA budhamalajI cAMdamalajI mhetA. chIMdavArA, kAmadAra ratanazI nAgajI. nAnu jhAjhAvadara, mhetA. cAMdamalajI medhapura; harIsI hajI kekThArI narasIMhagaDha, premacaMda karamacaMda zAha gAMDala mAtIlAla lakSmida zAha kapaDavaMja, thA muMbaInA zeTha jhaveracaMda darajI DaeNA. trIbhAvanadAsa laheracaMda zAha, vADIlAla rAdhavajI zAha, zeTha devajI bhImA tathA mI. mAvajI dAmajI zAha chaDI mITIga tA. 18-9-17 seAmavAre rAtre chA vAge ( mu. TA ) maLelI temAM nIcenA gRhasthA hAjara hatA. rA. makanajI, juThAbhAI mahetA. rA. mejhanalAla dalIcaMda, desAi. rA. sArAbhAI, maganabhAi. medI. rA, mulacaMda, hIrajI. pramukha. rA. makanajI jIThAbhAi mhetA, karI nIce mujaba kAmakAja thayuM hatuM. zeTha. devakaraNa, mula", zeTha. maNIlAla. surajamala, zeTha. meAtIvAla, mulajI, rA. hIraNa'6. vasatajI, e khurazI lIdhA pachI AgalI mITIMga maMjura . 1 banArasa hiMdu yunivasITImAM jaina abhyAsakrama dAkhala karavA mATe vicAra karatAM e niNaeNya thayA ke tenI kA ' nI mITIMga akaTAramAM thavAnI che ane te maMTIga A saMbadhI eka vistRta thai janA nakkI karavA mATe jainonI kamITI nImanAra che te te rIte kamITI nImAya tyAra pachI te kamITI samakSa jaina abhyAsakrama sabaMdhIoae peAtAnuM vatadraya raju karavAnuM rAkhayuM. 2 pAThazALAe:nI navI arajI upara vicAra karatAM nIce pramANe nirNaya thaye.. 1 taLAjAnA saMdhane jaNAvavuM ke tyAM jAtrAnuM sthaLa hAvAthI temaja sadhanI sthiti sArI TekAthI zALAne sArI rIte calAvI zakAya tema che. ane tema tyAMthI sArUM krUDa tu* ratanA bhaviSyamAM karI zakaze. chatAM paNa thAya teTalA vakhata mATe eTale hAla bhAra bhAsa sudhI mAsIka rU|. 3) nI madada ApavAnA TharAva karavAmAM AvyA. 2 upalI sarata mujaba za. 3 ) 2AsIka dAdAnI pAThazALAne madada ApavAnuM nakkI thayuM. 7 vadhuthalI tAme jAbhanagaranI pAThazALAne bhAsika rUA. 2 ) madada ApavAnuM nakkI thayuM. 4 tAtI pADazALAne madada ApavA bhAvanagaranA zeThe kuMvarajI khaNuchatA a bhiprAya Avye bhajI mITI'ga vakhate raju karaveza. 3 vidhArthIonI skolarazIpa mATe navI arajI upara vicAMra karatAM nIce pramANe niya thayA. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130. jaina zvetAMbara kaeNnpharansa heDa. - 1 rA. dayAzaMkara mahIdhararAmane lakhavuM ke tame samInA rahIza che te zamInA koI pratiSThita jena gRhasthanuM khAtrI patraka tame jena che evuM Avaze te tenA saMbaMdhamAM be vicAra karaze. te je jaina hoya enI prathama daSTie khAtrI thAya te sekreTarIne sattA A pavAmAM Ave che ke mAsIka rU. 5) nI skolarazIpa daza mAsa sudhI ApavI. 2 mI. kezavalAla, bhAilAlane lakhavuM ke kheDAmAM ejyukezana phaMDa che ane tenA seTarI vakIla nAthAlAla modIne arajI karavI. borDa kAMi karI zake tema nathI 3 rA. lAlabhAI kasturacaMdane jaNAvavAnuM ke temane benuM phaMDa jotA mAsIka rUA. 5 ) nI skolarazIpa eka varSa sudhI ApavAnuM nakkI thayuM vizeSa sucanA karavI ke vizeza jarUra jaNAya to zrI mahAvIra jaina vidyAlayamAM borDara tarIke arajI karavI yA skolarazIpa mATe zeTha jIvaNacaMda dharamacaMdane arajI karavI. ( 4 teja sarate ane sUcanA mujaba rA. zaMkarAbhAI amaracaMda zAhane mAsIka rU. 5) nI skolarazIpa temanI parIkSA sudhI ApavI. - 5 dezAbhAI bhUlAbhAIne lakhI jaNAvavuM ke teo jaina zvetAMbara mUrtipUjaka che evuM khAtrIpatraka mokalAve; te Abe khAtrI thaye borDa vicAra karaze. te khAtrIpatraka Abe prathama daSTithI khAtrI thAya che temaja pATaNa jaina maMDaLanA sekreTarI pAsethI te beDIMgamAM hatA tethI jaina che ke nahi te bAbata pUchAvI khAtrI thatAM sekreTarIne rUA. 5) bAra mAsa sudhI tyAM tenI parIkSA sudhI mAsika skolarazIpa ApavAnI sattA ApavAmAM Ave che. 6 mi. harilAla maNIlAla kavADIkhAne lakhavuM ke be kAMI karI zake tema nathI. ja lAIpha membara tarIke bhAIdaranA zeTha. prANajIvanadAsa. parazotamadAsa tathA bIkAneranA zeTha gaNezalAlajI DAlacaMdajIne nImavAmAM AvyA. - 5 nIcenA prahasthane sahAyaka membara tarIke nImavAmAM AvyA. zeTha. mAlUmacaMda, mehanacaMda dIsara, zeTha. lADakacaMda. pAnAcaMda, beTAda ,, bAdaramalajI. samadanA. nAgora , chaganalAla. larmicaMdavaDu , , jecaMdabhAI. becaradAsa. hA. mI. vADIlAla zaMkaralAla jainI. kapaDavaMja kezarIcaMda- -lonAvalA. zeTha. kAnajI nAnacaMda koThArI. muMbaI , raNachoDalAla chaganalAla. sAdarA , bhIkhAbhAI bhudaradAsa koThArI-muMbaI 6 rA. rA. dayAlacaMdajI joharIne patra vAMcavAmAM AvyuM InAma mATe jAherAta ApelA graMtha mATe lekhake bahAra AvyuM te para kaI bhASA rAkhavI tene AdhAra che. borDane mata e che ke banI zake te gujarAtI ane hiMdI baMne bhASAmAM uttama pustako bahAra paDe te IcchavA joga che. 7 prAkRta bhASA bIjI bhASA tarIke yunIvarsiTImAM dAkhala karavA mATe ( Representation ) karavuM. paMDita bahecaradAse Apela vigato parathI te ghaDI ghaDAvI mokalAvI ApavAne sekreTarIne sattA ApavAmAM Ave che. - 8 rA. rA. narottamadAsa. bI zAhane patra mukavAmAM Avyo. temaNe jainamAM keLavaNInI sthiti para lakSa kheMcyuM che te mATe temane upakAra mAnavAmAM Ave che. senDarI ane uMcI keLavaNI mATe borDa pitAthI banatuM kare che. pracAra mATe phaMDa baheLuM phevuM joIe e mukhya bAbata che. 8 hAlamAM muMbaI ilAkAne keLavaNIne rIporTa maMgAva.. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 131 - - - - - - - - - jaina ejayukezana ne ripiTa. zrI jaina zvetAMbara ejyukezana borDanuM saM. 1972 sAlanuM noTAnI tArIja. 788 na5 thI ejyukezana I khAte jame 72 -6-6 zrI jena kanakaransaophisa khAte 4121-5-2 gaI sAlanA bAkI. 411-0-0 bAI ratanazA uttamacaMda kezarI 50-- zrI muMbaI mAMgaroLa jena caMdanA patni-strI jena dhArmika InAmI sabhA taraphathI saMvata 1871 nI parIkSA khAte. sAlanA mahuM zeTha hemacaMda 110-0 pAMcamA varSanI parIkSAnA amaracaMda skolarazIpanA. - InAmanA 500-0-0 DokaTara bAlAbhAI bhagata 62714- zrI ejayukezana borDa khAte lAla taraphathI dazamI jaina zve cAlu varSamAM madada ApaNI tathA dhArmika tAMbara konajarasa muMbaImAM bharANI parIkSA kaoNnpharansane nAme levAI tyA te vakhate kahelA maLyA. rIporTa chapAvyo vigere kharca thaye te. 185-8-0 dazamI zrI jaina kahetAMbara konpharansa muMbaImAM bharANuM te 39-0-0 konpharansanA nAme purUSa parIkSA levAI jenA InAmanA vakhate judA judA gRhae keLa- 1 ApyA. * vaNa khAtAmAM bharelA te maLyA. 23-0-0 konpharansa hastaka keLavaNI 39116 konpharansa nAme purUSa va- khAtAmAM vadhelA maLyA. rganI parIkSA levAI tenA kharcanA 125-0-0 zrI sukRta bhaMDAra phaMDamAMthI 3-11-dabAI ratanabAI- jaina aDadhA bhAganA maLyA ' dhArmika harIphAInI pAMcamA va217-10-1 borDanA rUpIAnA vyAja-- unI parIkSAmAM thayela arcanA nA maLyA. 54-0-0 zrI pAThazALAone madada apANI - 9880-7-3 12-0-0 zrI oNlarazIpa khAte. 18-0-0 zeTha amaracaMda talakacaMda jaina dhA 5-7-0 zrI manIorDara kamIzana mika parIkSA khAte jame. khAte. 468-8-6 bAI ratana-zA, uttamacaMda kezarIcaMdanA patni jaina dhArmika 20-0-6 zrI piSTa kharca khAte. harIphAinI parIkSA khAte jame. 38--0 zrI riporTa kharca khAte 30-0-0 gaI sAlanAM bAkI.. saM. 1870-71 nI sAle 13ra-8-6 jhaverI jIvaNacaMda sAkaracaMda surata zrI jaina vijaya presamAM bhAta paMcamA varSanI parIkSAnA chapAvyo tenA inAma mATe maLyA. 7-15-* keLavaNuM phaMDanI rasIda 468-8-6 buko 20 dareka pAnA 50 nI chapAvI tenA.' 84ra6-12-9 1-0-0 kopI buka ja lAvyA tenA Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 jaina zvetAMbara konpharansa he. 16-6 rIpeTe pArasalathI A vyA tenA. 5-12-0 bIlabuka 2 chapAvI tenA 3-13-6 gADIbhADu tyA paracuraNa khAte. 127-14121-10-6 bAkI zIlaka saM. 1872 nA Aso vada 0)) 84ra6-12- sa. 1973 nA kArataka suda 1 phIsa. 7266-6-6 kaeN nsa 121-10-1 rekaDA. hurakara-8-ejyukezana borDa. 8-0-0 amaracaMda talakacaMda jaina dhA- . . . mika hariphAInI parIkSA. pa-8-ka bAI ratana-strI jana dhArmika - ra hariphAInI parIkSA. 7388-1-0 738-121: : I have examined the Cash Book & Ledger and compared the Vouchers with the Cash Book. As far as my understanding goms, this Falance Sheet represents the true condition of the Jain Education Poard, on 1st Kartik Sud, Samyat 1973. 23 February 1917. Sd! Narottam Bhagvandas Shah, Hony. Auditor. Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina ejyukezana ne riTa zrI jaina zvetAMbara ejyukezana beDanuM saMvata 1973 nI sAlanuM saravaiyuM. 357-8-6 bAI ratana A. uttamacaMda kesa- rIcaMdanAM patni strI jaina dhArmika harIphAInI parIkSA khAte. 57-8-6 gai sAlanA bAkI. 30-0-0 tA. 8-3-17nA roja jha verI jIvaNacaMda sAkaracaMda bhAraphata maLyA te. 357-8-6 ha38ra-3-6 zrI ejyukezana borDa khAte jamA. 7262-8-6 gaI sAlanA bAkI devA. 50-0-0 zrI muMbaI mAMgarela jaina sabhA taraphathI saMvata 1972nI sAlanA mahema zeTha hemacaMda amaracaMdaskolarazIpanA 400-0-0 lAIpha membaranA lavA- jamanA. 605-0-0 membara ane sahAyaka membaranA lavAjamanA 485-6-0 zrI sukRta bhaMDAra kaMDa mAMthI aDadha bhAganA 156-8-6 beDanArUpIyAnA vyAjanA 68-0-0 zeTha amaracaMda talakacaMda dhArmika parIkSAnA bAkI hatA te laI lIdhA. 7-4-00 zrI keLavaNuM phaMDa khAte maLyA te. 357-8-6 bAI ratanabAInI parI* kSAnA cukate lIdhA te 7381-1-0 zrI jaina kenpharansanA khAte.. 357-8-6 bAI ratanabAi A. uttamacaMda kesarIcaMdanAM patni. strI jaina dhArmika harIphAInI parIkSA khAte. 35-8-6 InAma tathA kharcanA borDa khAte lIdhA te. 1801-7-0 zrI jaina zvetAMbara ejyukezana borDa khAte u. 427-0-0 zrI jaina konpharansanA nAme purUSa varganI parIkSA le vAI tenA inAmanA. 28-11-3 zrI jaina zvetAMbara ke jarasa purUSa varganI parIkSA - tathA strI varganI parIkSAne aMge paracuraNa kharca 357-0-0 bAI ratanabAInI 5 rIkSAnA InAmanA ApyA che. 72-0-0 dhArmika parIkSAnA sa vAla patranI chapAI tathA herahaDamAM be phorma chapAvI A vyA tenA 57-0-0 pramANa patra baMne 5 rIkSAnA navAM chapAvyAM tenA 44-8-6 bhaktikanAM pustako pAra salathI judA judA senTaromAM mokalyAM tenA pArasala tathA pekIMga kharcanA. kAra-0-0 skolarazIpa khAte. 421-0-0 zrI pAThazALA khAte. ', 17-11-0 zrImanI orDara khAte. 83-4-0 gADI bhADuM paracuraNa pArasala sTezanarI vagere kharca, - 832-3-6 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 7490-12-6 ejyukezana e 1 roTha kalyANuMda seAbhAgyacaMda 2 rA. makanajI juThAbhAi mahetA 3 zeTha meAtIlAla hemacaMda 4 rA. meAtIcaMdna gIradharalAla kApaDIA . jaina zvetAMbara kAnpharansa heralDa 5 zeTha devakaraNa mulajI '' narAtama bhAjI 7 amaracaMda ghelAbhA . 39 7490-12-2 tA. 30 mI DIsembara sa. 1917 ne dine jaina zvetAmbara ejyukezana khAInI janarala mITIMga te mATe khAsa kADhelA kArDanA nimatrathI kalakattAmAM bharAyelI 11 mI. jaina zve tAmbara kAransanA maDapamAM bapAre sADAtraNa vAge maLI hatI temAM nIce pramANe membarA tathA khInna gRhasthI hAjara hatA. saMvata 1974 nA kArataka suda 1 29 ra kuMvarajI ANu 60 lallubhAi karamacaMda dalAla 19014-0 9-11-6 bhAdI sIlIka saMvata 1972 nA AsA vada 0)) 56-4-3 pAi pa 7391--1-0 kAransa si 99-11-6 rADA. 16 17 15 2744-12-0 10 zeTha meAIyAla mulajI 11 bAsu puracaMdajI nahAra 12 zeTha nAgajI guNapata 13 rA. hAthIbhAI kalyANabhAI 14 zeThe vIracaMda kRSNAtha 15 dr 22 . jIvaNacaMda dharamacaMda maNIlAla surajamala manasukhalAla dolatacaMda prANajIvana parazAtamadAsa pramukhapade za. makanajI jIThAbhAi mahetA bIrAjyA hatA. zarUAtamAM saMvat 1972-73 nA kherDanA ripeTa sekreTarIe vAMcI saMbhaLAbyA hatA. ane te sarvAnumate pasAra karavAmAM AvyuMA hatA. AddedArAnI cuMTaNI karavA sabaMdhI kenpharansanA rAvapara mUkavAmAM AvyuM hatuM. membaraza ane sahAyako vacce zuM bheTa che e carcA cAlI hatI. ane tenA saMbaMdha mAM pazu konphraransanA TharAvamAM ghaTatA sudhArA lAvI mUkavAnI sUcanA thaI hatI. Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 rA. mulacaMda AzarAma mezarI ra, cunIlAla vIracaMda kRSNAjI 3 bANu lakSmIcaMdajI vahuna 4 rA. kezavalAla vArasI 5 zeThe dalIca'6 kulacaMda 6 rA. seAmacaMda ma'galadAsa jaina ejayukezana ene riporTa navA membarA nIce pramANe thaI pAtAnA nAmA noMdhAvyA hatA. 1 zeTha prANajIvanadAsa parazotamadAsa 2 khAsu puranajI nAhara 3 zeThe vIracaMda kRSNA 4 mArArajI gAMgajI " 5 rAmacaMdra zAbhAi 6. rAyakumArasiMhajI .. 10 lakSmIcaMdajI kahArI 11 " puranacaMda sAvana sukhA 12 zeTha meghajI hIrajI jaMgAlI 7 nagInadAsa punamacaMda nANuAvaTI " 8 zA. premajI nAgaradAsa 9 bAju bahAdurasiMhajI sIdhI nIcenA gRhasthAe lA membara tarIke potAnA mubAraka nAme nAMdhAvyA hatA. 2 13 . bhANujI mulajI 14 rA. maNIlAla meAhanalAla vakIla ratanasI dAmajI 15, 16 17 29 7 zeTha pArasI amulakha 8 , nAgajI gusuta T karamacaMda DAsAbhAi " khI. ena. maizarI cImanalAla nyAlacaMda mhetA. 135 .. pramukhanA upakAra mAnI sabhA visarjana thai hatI. 10 cImanalAla kuberadAsa sAlu kheDA. >> 11 bAju surapata siMhajI durgaM 12 puranacaMdajI nAharA - tyAra pachI phaeNnkaransanI beThakamAM TharAva thayA hatA ke sahAyaka membarane kharekharA membara gaNavA ane tene veTa ApavAnA haka che ane lAr membara te menejIMga kamiTInA eksa eziyA membara che. [ samAsa. ] syAAda sajhAya. syAdavAda mata zrI jinavaranA tehane krima kahIe ekAMta bhati ekAMta kahe te mithyAtI sAkhI sabaLA sutru hai| siddhAMta, triyArUpa tihAM na rahe munivara seAlame. uttarAdhyayana vicAra, sAdhu sAdhavI vase ekaThA, zrI DhANuAMge paca prakAra, jIva asakhya kakSA jala Tapake patravaNA sutra zrI jinarAya, kalpasUtramAM nita nadInA, ladhe munivara vahiyukAja zrI ThANuAMge mAthe ThANuM mAMsa khAhArI narake jAya, magha mAMsa maNuiM AcaraNA AcArAMga to jinarAja, 1.sA. 2 smA 3 sA. 4 sA. Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ da na kahetAMbara kensara heralDa. - ~ 5 syA. 7 sthA. 8 syA. 10 sthA. 11 sthA, 12 sthA pAMcame aMge na kare zrAvaka, niSedhe panare karamAdAna, hala nirvAha taNe piNa dIse, saptama aMge kio parimANu hiMsA na kare trividha trividha muni pAMcame aMge juvo hIra, jinavara teje lesyA upara zite lakSyA mukI vIra. mahAdanA hAtha lagAyAM, vanaspatine thAe aMga, paDato munivara tehija pakaDe, eha artha che AcAraMga uttarAdhyayane bhALe munivara samaya mAtra na kare pramAda dazavaikAlika trIjI pArasI, niMdataNI kIdhI marajAda. aMdha bhaNuM piNa na kahe aMdhaka, dazavaikAlika e vidhivAda, jJAtA aMge jatIrSe bhAkhyA nAgazrInA avarNavAda. sUtre deva avirati bolyA, have pAMcameM ThANe manaraMga, * brahmacarya tapa ati utkRSTo, devabhaNa bhAge ThANuga. sUtra navi ghaTe prakaraNa navi ghaTe, prazna puchI je tiNanuM eha, RSabha bAhubala zivapura puhutA, ekaNa dina bhAjyo saMdeha. sAta jazuM sumalila dIkSA, sAtameM ThANe zrI ThANuMga, chaThe aMga sAta sadhAsuM, kuNu beTe kuNa sAco aMga. nArI sahasavatIe DAtA, aMtagaDe (sugaDAge 2) selahajAra, kezavataNuM aMte pharI bhAkhI, kima melIne eka prakAra. kulagara panare jaMbu pannatI samavAyAMge kulagara sAta, harI bAramo jina AThame aMge teramo cothe aMga kahAta. sUtra TIkA niti vakhANuM cUrNa bhASA e mela paMcAMga, e pAMce kahe te mAne sAcuM e arthe ma karo khelakhaMca. chavAbhigama asaMghayaNI bhAkhyA, nArI zrI bhagavaMta, ugaNuM sameM zrI uttarAdhyApane mAMsapiMDa bolyA siddhAMta cAritra virANuM paMcame aMge bhuvanapatimAM sura thAya, sukumAlikA chaThe aMge, kima duje devaloka jAya. viNa vyAkaraNa athe je bhAkhe, artha nahI te anaratha jANa bhAgI nAva nadI kima tarII, dasameM aMge kahe jagabhANu" zrI jinapratimAne veyAvaca karma nirjarA kAje dazame aMge sAdhu bhaNIe, artha vicAra kaho jinarAja heyareya upAdeya vakhA ima utsarga ane apavAda, vidhi cAritAnuvAda nayasaMsthita nizcaya ne vyavahAra maryAdA anekAMtanayavAdI jinavara sihAMtamAMhi kawA dasa bela, kahe zrI sAgara parikSA pariba, zrI sihata rana baphamela. 13 syA. 14 tyA. 15 syA. 18 1 20 grA. 21 sthA, Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svIkAra ane samAcanA. 137 svIkAra ane samAlocanA. mArI ciM-prAkRta pAnAkAre. pAnAM 104. nirNasAgara presa. graMthakAra-nemicaMdasUri. saMzodhaka pravartaka munizrI kAMtivijaya ziSya munizrI caturavijaya. pra. jaina AtmAnaMda sabhA. bhAvanagara. jaina AtmAnanda graMtha ratnamAlA. (8 muM ratna.) atyAra sudhImAM hemacaMdra sUri mahAvIracaritra triSTi zalAkA purUSa caritanA 10 mA parvamAM saMskRtamAM prasiddha thayuM che ane tenuM bhASAMtara paNa prakaTa thayuM che. hemacaMdrano samaya i. sa. 1088- 1172 (saM. 1144-1228) che, ane A graMthanA mUla graMthakAra nemicaMdra sUrie saM. 1141 mAM karNarAjAnA samayamAM aNahilavADa puramAM dehadi kArita ' vasatimAM rahIne A carita rahyuM che e parathI A graMtha hemacaMdranI racanA pUrva che e nirvivAda che. AthI eka prAcIna graMtha pragaTa karavAne mATe jaina AmAnada sabhAne ane khAsa karI saMzodhaka muni mahAzayane ame dhanyavAda ApIe chIe. A graMthakAre caritra zemAMthI lIdhuM che te jaNAveluM jaNAtuM nathI. jyAM jyAM caritranA amuka viziSTa bhAgane prAraMbha karavA jAya che tyAre huM saMkSepe pravacana karuM chuM" evA zabdo kahevAmAM Ave che. saMkSepe viradinuM carita sAdhita karyuM e chevaTanA bhAgamAM karelA kathanamAM paNa saMkSepe" e zabdo che te parathI meTuM carita hovuM joIe ema jaNAya che. graMthakAra pitAnI oLakha prazastimAM e pramANe Ape che ke -vaDagacchamAM utana sUri thayA che jenA gacchamAM zrI pradyumnasUri, zrI mAnavasari ane suprasiddha devasari thayA. te udhotanasUrinA ziSya Abhradeva upAdhyAya ane tenA ziSya pite potAne prAkRta graMtha nAme tilayasuMdarI rayaNacUkahanI prazastimAM jaNAve che :-zrI devasUri, tenA nemicaMdrasUri, tenA ughonasUri, tenA yazodevasUri, tenA pradhumnasUri, tenA mAnadevasUri, tenA devasUri, tenA udyotanasUri, ane tene aMba (Amra) deva upAdhyAya, ane tenA municaMdra ane deveMdragaNi, Aja deveMdragaNI te ukta nemicaMdra suri, kAraNa ke ApaNA A nemicaMdrasUrikRta AkhyAnamaNi koza para TIkA karanAra agradeva sari deve A koza banAvyuM e bhAvArthanI chelI gAthApara pote TIkA karatAM kahe che ke - deveMdra iti sAdhvavasthAyAM nijanAma vizeSaNaM madhye viracitamiti kRtiriyaM saiddhAntika ziromaNi zrImannemicaMdra mureriti AkhyAna maNikAzattiH samAptA. eTale ke deveMdra e sAdhu avasthAmAMnuM vizeSa nAma che. te avasthAmAM A kRti racAi che, A kRti te saiddhAMtika ziromaNI nemicaMdra sUrinI jANavI. A TIkAkAra AmradevasUri te jinacaMdra sUrinA be ziSyo nAme Abhadeva ane cadasari mAMnA pahelA AbhradevasUri; ane te nemacaMdranA gurU Azvadeva upAdhyAyathI ja A bRhadgacharUpI samudramAM pArijAtarUpa devasUri, dhanaMtararUpa ajitasUri, airAvatarUpa Anadasari, azvarUpa nemicaMdrasUri ke je , Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ? -~ " 138 jaina zvetAMbara konpharansa helDa. nenicaMdra sUriyaH kartA prastuta prakaraNasya / sarvajJAgamaparamArthavedinAmagraNIH kRtinAM // anyAM ca sukhAvagamAM yaH kRtavAnuttarAdhyayanaTarti / laghu vIracaritamatha ratnacUDacaritaM caturamatiH // sUripaMditamaMDalI kumudinIkAMtApramodAvahaH sarvajJAgamadezanAmRtakarai nirvApayanmedinIM / bhAsvatsanmunitArakeSu niyataM yannAyakatvaM dadhat sa zrImAnudiyAya yo nijakulavyomAMgaNAlaMkRtiH // ane te gacchamAM caMdrarUpe jinezvara hatA; (jinezvara sari-ke je upamitibhava prapaMcanAma samuccaya graMthanA kartA vardhamAnasUri ke je pahelAM tyavAsI jinacaMdrasUrinA ziSya hatA te pachI ukta ughatana sUrinA ziSya thayA ane jemaNe brAhmaNa samanA be dikarA nAme zivezvara ane buddhisAgara tathA eka dikarI kalyANavatIne dIkSA ApI-A pachI zivezvarane dIkSA A patAM tenuM nAma jinezvara rAkhyuM ane teja A jinezvara sUri; A vardhamAna sUrie saM. 1088 mAM vimaLazAhanA AbuparanA maMdiramAM pratiSThA karI hatI ane te ja varSamAM te te vardhamAnasUri svargastha thayA. ane ukta jinezvara sUrie saM. 1088 mAM kharatara bi rUda meLavyuM ane tenAthI kharatara ga7 cAlyo) pitAnI uttarAdhyayana vRttinI prazastimAM gaNi ( remicaMdra ) jaNAve che ke -- te thArApadrIya gacchIya (vAdivetAla) sari zrI zatyAcAkRta uttarAdhyayana bRhad vRtti parathI mabuddhinA hitArthe samudhUta karI che. devedragaNuM AbhradevanA ziSya hatA. Amradeva udyotananA ziSya, ane caMdrakulanA te udhotana te bRhadagaccha maMDaLarUpa hatA; pradhumna, mAnadeva ane bIjA sUriothI pravirAjIta--prazaMsA pAmela hatA. A vRtti pitAnA gurUsahodara muniMcadra sUrinA kahevAthI aNahilapATakamAM dahadi nAmanA zreNInI vasati (graha)mAM rahIne racI che ane tenI pahelI prata sarvadeva gaNie lakhI ane te dehaTi zreToe lakhAvI. ( bhaMDAraka 2-1883-4 ne riporTa pR. 441 nemicaMdra surika) pavayaNasArUddhAra nAbhanA prAkRta graMthanI prazastimAM evuM jaNAvyuM che ke AmradevasUri e jinacaMdra sUrinA zikhya hatA. Ajhadeva sUrinA traNa mukhya ziSya-nAme vijyasenasUri, nemicaMdra sUri ane kaniSTa thazedeva sUri pITarsana. 1 rIporTa pariziSTa pR 88. A nemicaMdra te ApaNe uparekata brahadgIya saiddhAMtika nemicaMdra heAya e zaMkA che, kAraNa ke baMnene gurUonuM nAma Apradeva hatuM, paNa te gurU paikI eka sari che, bIjA upAdhyAya che. eka jinezvara sUrinA zi1 che, ane eka udyotana sUrinA ziSya che. nemicaMdra paMca saMgraha graMtha karela che ke jene pacasaMgraha dIpaka e nAmanA graMthamAM jinezvara sUri ziSya vAmadeve kabadhdha guyela che (pITarsanI prathama rIperTa parizika pR. 74 ) A nemicaMdra kadAca ApaNuM saiddhAMtika nemicaMdra hoya evuM jaNAya che. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svIkAra ane samAlAcanA. 139 devedra'gaNie ( nemica saiddhAMtike ) ghaNAM kuMlakA racyA che. 1 upadeza kulaka (pITa3 rI. pR 78 )rarUpa, dAna zIla tapA bhAvanA kulakAni ( taja rIpeA pR. 217, 218 ) sunicaMdra sUri nemicaMdra saiddhAMtikanA dharma saheAdara-gurUsaheAdara hatA (nirvivAda che. ukata municaMdrasUri saMbadhI vRttAMta jaina kaeNAnpharansa heralDanA sane 1917 nA khAsa aMkamAM rR. para eka vistuta lekhamAM paMDita bahecaradAse Apela che te sUrinA ziSya prasiddha vAdI vAdideva suri hatA, te vAdidevasUri paNa nemacaMda saiddhAMtikanA samakAlIna hatA eTaluMja nahi paNa temanI sahAyathI aNahilapura pATaNamAM dATTI zreSThinI vasati ke jyAM ukata nemicaMdre uttarAdhyayana vRtti racI che teja sthaLe jIvAnuzAsana kulaMka savruttika sa 1162 mAM 323 gAthAnuM racela cheH-- tenI prazaMsti A pramANe che dezavasu sarasA hiMsAi vaNNa kahiya nAme hi / payaraNa miNamA raIyaM te pIsA tinnisayagAha || alibAgare jayasiMha naresa rammi vijjaMte / doha vasaTTiehiM bAsaThThI sUra navamIe / deza-vasu-sura-rIsA-hiMsA A pAMca zabdAnA Adi akSara laine je nAma thAya teNe A prakaraNa--graMthasaMdarbha 323 gAthAmAM race che, ane te aNuhillavADa nagaramAM karyuM devanA putra siddharAja jayasiMhanA rAjyamAM dATTanI vasatimAM rahI 116ra nI navamI ti thine sUvAre. A gAthA pahelAM jaNAve che ke iyaM siri siddhaMta mahAyahINa siri nemicada sUrINaM uvaesAo majjhatthayAe siri devasUri hiM 11 eTale A prakaraNa zrI siddhAMta mahedadhi zrI nemicadra sUrinA upadezathI me' zrI dai varie mArA ane mArTa ( tyArapachI jaNAvyuM che ke ) zrI vIracaMda sUrinA ziSya mAtra vaDe racyuM ane te sakala AgamanA paramAnI kaseATI karanArA tarIke jeNe upamA prApta karI che, ane sakala guNa ratnanA merU jevA che evA (TIkAmAM-sasa gRha nivAsI ) jinadatta sUrie A jIvAnuzAsana kulaka zeAdhyuM, ane anya suri pravarAe ( TIkA-maheMdrasUri pramukha ) saMmati ApI. AmAM ukata saiddhAMtika mATe TIkAma je vizeSaNA ApyA che te A pramANe cheH--siddhAMta mahAdadhi eTale zeAbhanAgama bRhatsamudra zrI micadra sUri e nAmanA zrImad uttarAdhyayana lalludati-vIracaritanacUDAdi zAstra kartA bRhadga zirAmaNi niSkala`ka siddhAMtavyAkhyAnAmRtaprapApradAtAnA upadezathI..........( jue munizrI vallabhavija yathI zAdhita thai pragaTa thayela kalpasUtra-sumeAdhikAnI prastAvanA ) A parathI jaNAze ke sa. 1161 mAM ukata nemicaMdra saidhdhAMtika hatA. temanA samakAlIna tarIke devasUri uparAMta vIracaMdrasUri, jinadatta sUri, ane mahedrasUri hatAM. AmAMnA jinadatta sUrite kharatara gacchamAM thayelA jinavallabha sUrinA ziSya te bhahAprabhAvika hatA. tethI aMbAdevIe temane yuga pradhAnapada Apyu hatu. temane janma sa 1132 mAM thayele. saMsAra pakSe temanuM nAma seAmacaMdra hatu. temaNe 1141 mAM dIkSA lI'nI Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 jaina zvetAMbara konpharansa here.... te samaye prabodhacaMdra gaNi nAma hatuM. saM. 1168 mAM temane devabhadrAcArya taraphathI citrakUTamAM ( citeDamAM ) sUripada maLyuM. temaNe pitAnA adbhuta camatkArathI ghaNuM zaheromAM jaina dhamane mahimA vadhAryo hato. temanAM pagalAM dAdA sAhebanA nAmathI ghaNI jagAe Aje pUjAya che. saM. 1211 mAM ajameramAM temanuM svargagamana thayuM hatuM. temaNe saMdehadelAvalI Adi graMtha racyA che, varacaMdra te caMdragacchanA paMDila nAmanI zAkhAmAM zrI bhAvedeva sUrinA ziSya vijyasiMha sarinA ziSya prasiddha vIrAcArya heya te nA nahi. tene sidhdharAja siMha sAthe mitratA hatI. te rAjAe koTanI bahAra javAnA kahevA chatAM baMdha koTamAMthI pitAnI addabhuta zakitathI bahAra nIkaLanAra, zaiddha jagaramAM zradhdhAne dharmavAdamAM jItanAra, goviMdasUrinI sa hAyatAthI vAdasiMha nAmanA eka sAMkhyavAdIne sidhdharAjanI sabhAmAM jItanAra, ne kamala kIrti nAmanA digaMbarAcAryane paNa rAjasabhAmAM parAjIta karanAra e mahAprabhAvika thayA che. te saM. 1160 mAM vidhAna hatA. juo. jaina dharmane prAcIna itihAsa pR. 12-123. ukta maheMdrasUri e nivRtti kulanA maheMdrasUri hoI zake, kAraNa ke temanA upadezathI ghedhAmAM zrImAlI nANAvaTI zA hIrUe saM. 1168 mAM navakhaMDA pAzvanAthane biMba bharAvyo hatA. dhanapAla kavi ane zobhana kavine pratibaMdhanAra caMdragacchanA mahesUri thayA che, te kadAca heAya te hoya, paNa saMbhava jarA dUra lAge che.-dhanapAlane samaya saM. 1030thI te 1116 nI aMdara mUkAya. saM. 1162 mAM te dhanapAlanA gurU mahesUri hayAta hoya yA na paNa hoya. trIjA mahesUAra nAgaeNdragacchamAM thayA che ke jeno ullekha vastupALanA saMkIna rUpe arisiMhe racelA sukRta saMkIrtana (ke je uparakta jaina AtmAnaMda sabhAe hamaNAM prakaTa karela che te ) mAM karela che. te mahedrasUrinA zAntisUri, tenA AnaMdasUri ane ame marasuri ke je baMnee siddharAja jyasiMha rAjAnI pAsethI "vyAghasiMha, zizuka, " e birUddha vAdIne haMphAvanArA tarIke meLavyuM hatuM, te baMnenA ziSya haribhadrasuri ane temanA vijyasena sUri ke jemaNe maMtrI vastupAlane saMghAdhipati thavAne bAgha Apyo hato ane jenA upadezathI vastupAle tema karavA nirNaya karyo hato. A mahedrasUri havAne cheDe paNa saMbhava che. vAvasUtra puSi--patrAkAre patra 303 upodaghAtanA patra che. nirNasAgara presa, saMzodhaka munivarya zrI vallabhavijayajI. praha jena AtmAnaMda sabhA bhAvanagara.) kalpasUtra zrImad bhadrabAhu svAmIe raceluM kahevAya che. te zrutakevalIe te uparAMta Avazyaka, dazakAlika, uttarAdhyayana, AcArAMga, sUtrakRtAMga, sUrya-prajJapti-RSibhASita, dazA, kalpa, ane bevahAra e daza sUtrapara niyuktio racI che ane A bRhatkalpa uparAMta vyavahAra ane dazAzrataka sUtra bhaLI tera graMtha racela che. vizeSamAM bhadrabAhu saMhitA nAmane jyotiSane graMtha o che ke je haju aprasiddha che. hamaNAM bhadrabAhu saMhitA e nAmathI je graMtha bhImasI mANeke paMDita hIrAlAla haMsarAje taiyAra karela chapAvyo che te bhadrabAhukRta nathI paraMtu jUdA jAdA graMthakAromAMthI bharaNuM karI koIe karela kA.panika graMtha che e dAkhalA dalIlathI jenehitavI nAmanA mAsikamAM paMDita jugalakizorajIe pUravAra karyuM che. kalpasUtra e muninA kahyuM eTale AcArane lagato graMtha che te para aneka TIkA thaI che, paNa chellI ane vistA Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 141 svIkAra ane samAlecanA. ravALI A sukhadhikA nAmanI TIkA upAdhyAya zrI vinayavijayajIe saM. 1696nA jeTha zuda 2 dine racI saMpUrNa karI che. A racavAnuM kAraNa kartA jaNAve che ke -dhaNI TIkAo thaI che chatA svalpa mati bedha mATe A mATe prayatna che jevI rIte ke - yadyapi bhAnudyutayaH sarveSAM vastubodhikA badhayaH / tadapi mahIgRhagAnAM pradIpikai vopakurute drAk // ' - sUryanAM aneka kiraNo che ane tethI sarva vastuono baMdha thAya che, chatAM paNa pRthvIparanA gharamAM dIvAo rAkhavAmAM Ave che ane te jevA upakArI che tevI rIte A mArI TIkAnuM samajavuM. A parathI sva. govardhanarAme sva. navalarAmanuM jIvana AlekhatAM je lakheluM che te yAda Ave che. "vAMcanAra, je tuM heTAM mANasanA jIvana sAMbhaLatAM ja tapta thatuM hoya te sarata rAkhaje ke heTAne mAthe paNa maheTA che; ane hAnA hoya te pitAnAthI vadhAre nahAnA AgaLa te heTAM che; ATalo meTe sUrya paNa jyAre AkAzamAM eka bindu je che, tyAre bindu jevA ApaNuM gharanA dIvA rAtre zA khoTA ? . heTAM nehAnAM vadhu heTAmAM, te nAnAM paNa he; vyomadIpa ravi nabhabindu, te gharadIvaDAM nahI beTAM. " surata jiM- saM. munizrI rAjavijaya pra. paMDita haragovindadAsa pR. 42++28ra kiMmata AvI nathI. ) kAzImAM jaina vividha sAhitya zAstramAlA nIkaLI che teno A prathama naMbara che. pustaka prAkRta bhASAmAM che ane te vi. saM. 1095 mAM thayelA dhanezvara sUrie raceluM che. dhanezvarasUri aneka thaI gayA che temAMnA cha A graMthanI vizAla ane vidvattA bharelI prastAvanAmAM temanA samaya sAtha gaNAvyA che ane A graMthakAra jANyA pramANe sAtamA che. temanI vaMza paraMparAthI jaNAya che ke prasiddha vyAkaraNa karanAra buddhisAgara suri ane temanA gurUbhrAtA jinezvara muninA A graMthakAra ziSya che. jinezvara ane buddhisAgara saMbaMdhI paNa prastAvanAmAM vizeSatAthI ullekha karyo che. prastAvanA lakhanAra mahAzayane kharekhara AvI aitihAsika gaNapUrvaka prastAvanA lakhavA mATe dhanyavAda ghaTe che. graMtha prAkRta hoI tenI saMskRta chAyA ApI hata te vizeSa upayogI thAta kAraNa ke hAlamAM prAkRtanA abhyAsI thoDA che, paraMtu have prAkRtanA abhyAsane mATe caLavaLa thaI rahI che, yunivarsITImAM tene sthAna ApavAnI hilacAla saphala thaI che te thoDA samayamAM prAkRta graMthanI upayogitA ane temane abhyAsa vadhavAne. mati -pra. zeTha devacaMda lAlabhAI pustakeddhAra phaMDa, pR. 44 luhANu mitra pri. presa vaDodarA kiM. be AnA.) kartA jayAnaMda sUri che. te koNa hatA ane temane samaya zuM hato tenA saMbaMdhamAM prastAvanAmAM jaNAvyuM che ke " tathAvidha sAdhanane abhAve nizcita nathI thayuM te mATe kSamA yAcavAmAM Ave che " paraMtu amAruM mAnavuM e che ke sAdhane te ghaNAM che, paraMtu temAM parizramapUrvaka utaravAmAM AvatuM nathI ane tenI zodha karanArAne te kArya soMpavAmAM nathI AvatuM tethI saMtavyatA siddha thatI nathI. bahata TappanikAmAM A graMthanuM nAma ApatAM jaNAve che ke " sthUlibhadra caritra tapA yAnaMda sarita Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 jaina zvetAMbara konpharansa here. ka 184" A jyAnaMdasUri bIjA koI nahi paNa somasuMdara sUrinA pAMca ziSya-nAme munisuMdara, jayacaMdra, bhuvanasuMdara, jinasuMdara, ane jinakIrti paikI jayacaMdra sUri, ke jene viSe ratnazekharasUri pitAnI zrAvaka pratikramaNa sUtra vRttimAM jaNAve che ke -trI kaniMdra mudrA nirataMdrA saMyavA-eTale ke jayacaMdra munIMdra saMgha kAryamAM taMdrA-ALasa rahita hatA. A kartAnA saMbaMdhamAM vakhata Avye vizeSa jaNAvIzuM. caritra nAyaka sthUlabhadra vikhyAta che, "kame sarAdhame sUrA" e siddhAMtanu jAjvalyamAna daSTAMta sthUlabhadra che ke jenA zIlanuM baLa neminAtha prabhunA zIla karatAM caDI jAya che ema hemacaMdrAcArya kahe che ane te mATe ja namo sthUlibhadrAya ema vAraMvAra belAya che. A caritra prakaTa karavA mATe prakAzinI saMsthAne dhanyavAda ghaTe che. bhuvanabhAnu kevaLI caritra-bhASAMtara pR. 124. ki. 17 AnA. AnaMda pri. presa.) jaina dha. ka. sabhAe mULa saMskRta gadya zrI iMdravaMsa gaNinuM 1800 zleka pramANa che tenuM bhASAMtara karAvI bahAra pADela che, A caritra upamiti bhavaprapaMca ane prabaMdha - ciMtAmaNimAM je zaili che te zailie tatva jJAnanI dareka bAbatane ghaTAvI ghaNuM suMdara lakhAyela che ane tethI bedhaka heI mananIya che. sUrAvAhI-. jaina AtmAnaMda sabhA-bhAvanagara. mUlya cAra AnA pR. 482 nirNayasAgare presa.) AmAM 511 ka saMskRtamAM che ane temAM rahelA subhASitenA racanAra prasiddha hIravijaya sUrinA padadhara ziSya vijayasena sUri che. racA saM. 1647 che. DahApaNuM ane jagatanA vividha anubhavanI vAnakI cakhADanAra subhASita che-tene sUkA, sUkti paNa kahevAmAM Ave che. suktarUpI motInIhAra e A pustikAnuM nAma yathArtha che. rAjA muMja ane bhojanA vakhatamAM thaI gayelA amitagati nAmanA digaMbara AcAryane subhASita saMdeha nAmano graMtha prasiddha che paNa vetAmbara saMpradAyamAM subhASitane saMgraha saMskRtamAM racI kaI vidvAna bahAra Avela nahote tyAM sattaramA saikAmAM zvetAmbara taraphathI eTale ke A vijayasenasUri ane bIjA hemavijayagaNi taraphathI A ane sUtaratnAvalI evA anukrame pustaka racAyA che e jANuM AnaMda thAya che. anyadarzanamAM thayelA mahAsamartha kavionAM subhASitone saMgraha "subhASitaratna bhAMDAgAra " e nAmathI prakaTa thaye che te eTale badho lokapriya thaye che ke tenI aneka AvRttio thaI che. have A pustakanAM sUko laIne temAMthI zuM jANavA yogya vastu maLI AvI che tenAM daSTAMta mAtra joIzuM. sAhityamAM daSTAMtanI zuM upayogitA che te saMbaMdhamAM kavi kahe che ke - vinenduneva rajanI vANI shrvnnhaarinnii| dRSTAMtena vinA svAnte vismayaM vitanoti na // 4 // sAkSara ane lekha saMbaMdhI e sukta che ke - siddhiM sRjanti kAryANAM smitAsyA eva sAkSarAH / lekhA unmundritA eva jAyate kAryakAriNaH // 71 // Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svIkAra ane samAlocanA. 143 zRMgArarasanuM jJAna racanAramAM hatuM te mATe juo zloka 83; 173. vaLI daSTAMta A- * pavAmAM racanAra anyadarzananA pirANika daSTAMte letA hatA. juo leka 80, 477. AmAM keTaleka sthale mULapratamAM suTita hovAthI truTi rahI gaI che te be traNa prata meLavI te pUrI zakAta vaLI AmAM rahetA kaThina zabdonA artha vizeSa pramANamAM phuTanaTamAM ApyA hatA te vAMcanArane vizeSa sarala thAta. ekaMdare A prakaTa karavA mATe prakAzikAne dhanyavAda ghaTe che. A vArthapALivyor:---paramArazrI pra(c)Adanadeva viracita. gAyakavADa oriyenTala sIrIjha naM. 4 saMzodhaka-rA. cImanalAla DAhyAbhAI dalAla M. A. gujarAtI presa. pR. 8+30 mUlya AnA 6) A graMtha hAlanA pAlaNapura (prahAdanapura)nA sthApaka paramAra rAjAzrI prahAdanadeve racyo che. eka nATaka eka gujarAtanAM rAjA race e vAta gujarAtane garva levA jevI che. bhAratavarSamAM nATako aneka racAyAM che ane temAM gujarAtanA kavioe paNuM phALo Apyo che ane gUjarAtanA kaviomAM jana kavioe pradhAna bhAga lIdho che e vAta rA. dalAle vaLaktanA aMkamAM gujarAtanuM nATaka sAhitya e saMbaMdhI vistRta lekha prakaTa karI batAvI ApyuM che. - caMdrAvatinA rAjA yazodhavalanA be putremAne eka moTo dhArAvarSa AbunA paramA ronA itihAsamAM eka nAmI rAjA thayo che, ane tenA samayamAM pra(c)Adana yuvarAja gaNato hato. zilAlekhe parathI jaNAya che ke saM. 1220 thI saM. 1265 sudhI yuvarAjapadapara te hatA, ane dhArAvarSa pahelAM te mRtyu pAmyA tethI te gAdI para AvI zakaya nahi. prahAdane pAlaNapura (allAdanapura) sthApyuM, ne tenA saMbaMdhamAM daMtakathA evI che ke teNe jaina dhAtu pratimA gaLAvI nAMkhI temAMthI acalezvara (ziva) nA maMdira mATe piThIo karAvyAthI-te pApane lIdhe te koDhI thayo-A DhinA nivAraNa arthe zIladhavala AcAryanA kahevA anusAra prAlDavihAra nAmanuM jana cetya baMdhAvyuM ane tethI koDha gaye. (juo upadezI taraMgiNI) A saMbaMdhamAM RSabhadAsa kavi saM 1685 mAM racelA pi tAnA hIravijayasUri rAsamAM jaNAve che ke - hAla vihAra pAsa tihAM ThAma, tiNe hAlaNapura nagaraja nAma. isyuM nagara pAhiNapura jyAMhi, pahAla paramAra rAjA che tyAMhi, pUrve abudagara (giri)ne rAya, pAtiga kIdhuM teNi ThAya. pratimA pAtaLanI jinataNI, AzAtanA tasa kIdhI ghaNI; bhAMjI gALI piThIo kIdha, pAtiga pioTuM Age lIdha. mituM puNya ne moTuM pApa, pratyakSa phaLa pAme nara Apa, jina pratimA bhaMga pAtiga jeha, galita kuSTIe hue deha. rUpa raMga baLa tehanuM kharUM, eSadha. aMga na lAge kisyuM, prAkrama rahita hao 2 jise, rAjya gotrI lIdhuM tise. bhAna bhraSTa thaI pAcho vaLe, zIladhavaLa AcAraja miLe, vaMdI pada kahetuM muja tAta, dubIone vahAlAM e sAta. 18 21 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zata kavetAMbara konpharansa helDa. vAte viSnava yogI yati brAhmaNa dukhIo vallabha ati, khusI hoya vaLI suNI kathAya, dukhio bese teNe hAya. zIladhavaLa AcAraja dITha, namI pAyane heThe baITha, dharmakarma suNi pApa vicAra, suNatAM be hAla paramAra. meM AzAtana kIdhI ghaNI, gALI pratimAM jinavara taNI, tiNa pApe tane kaDhI thayo, nagara rAjya muja deza ja gayo. kaI tuha bhAkho seya upAya, jimamAruM pAtiga kSaya thAya; gurU kahe jinamaMdira pratimA, dAnAdika dharameM sukha thAya, suNI vacana nRpa pAcho phare, dAna zIla tapa bhAvana dhare. jina pUjA nita kare traNya kALa, galita koDha duo visarALa. baLa prAkrama nara pAmyo nimeM, lIdhuM rAjya pitAnuM tiryo dharatI suMdara joI karI, vAsI vege pAlaNa purI. pahAla vihAra nAme prAsAda, sevana ghaMTAne hue nAda. pahAla vihAra pAsa jinaguNI, kIdhI pratimA sovana taNuM. nija gokhe besIne jeya, tiNipaNe prati | mAMDI seya. nata pUjA bahu ucchava thAya, nRpane koDha rega sahu jAya. jenI rAya huo jagamAMhi, bahu prAsAda karyA tiNi tyAMhi, ghaNAM biMba pratiSThA karI, lakhimI zubha sthAnaka vAvarI. e utpatti naranI kahivAya, dhANadhAra pragaNune rAya. hAla paramAra nAma tarA kahuM, akara anyAya tihAM nahi lahuM. 31 A jina pratimA kyAMthI laIne khaseDIne gaLAvI hatI tenA saMbaMdhamAM hIra sabhAgyanA prathama sarganA ka 76 nI TIkAmAM lakhe che ke kuMDhAradudhirA catuvara prAtaH sthati upAya pratimA pAsTanA A uparathI Abu giri paranA acalagaDhanA zikhara para caturmukha maMdiramAMthI eka pittalanI pratimA gALI hatI ema jaNAya che. teNe pAlDa vihAra karAvyuM temAM pArzvanAthanI pratimA pratiSThita karAvI ke jenA snAnajalathI prahAdanane Ama-kuSTha roga gaye. A maMdiramAM hamezAM pAMcaso vIsalapurI (e nAmanuM nANuM) vaparAtuM ane jagaracaMdra sUrinA vakhatamAM hamezAM eka mUDI cokhA AvatA ane sALamaNa sopArI AvatI eTale ke eTalA badhA mANaso pUjA arthe AvatA ke temanA taraphathI AvatA cokhAne sopArInuM pramANa upara pramANe thatuM. AbunA paramAromAM yazodhavalane putra dhArA varSa (prahAdanane joI baMdhu) eka mATe prasiddha ane parAkramI purUSa che. tenuM nAma atyAra sudhI "dhAra paramAra" e nAmathI prasiddha che. gujarAtanA solaMkI rAjA (paramahaMta) kumArapAle kaMkaNanA rAjA ( uttarI kaNanA zilAra vaMzI rAjA bhakilakArjuna haiya) para caDhAI karI temAM A sAthe hatA ane te kumArapAle tyAM (bIjI caDhAImAM) je vijaya prApta karyo te dhArAvarSanA vIratvane laIne the. tAjula maAmira nAmanA phArasI tavArIkhathI jaNAya che ke hi. sa. paTaka (vi. saM. 1254 I. sa. 1187) nA saphara mAsamAM kutabudina aibake Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svIkAra ane samAlocanA. aNahilavADa para caDhAI karI (gUjarAtanA solaMkI rAjA mULarAja bIjAnA vakhatamAM) te vakhate AbunI nIce moTI laDAI thaI hatI, jemAM A dhArAvarSa, gujarAtanI senAnA be mukhya senApatiomAMno eka hato. A laDAImAM gujarAtanI phejanI hAra thaI, paNa saM. 1235 mAM A jagyAe je laDAI thaI temAM zahAbudina ghorI ghAyala thayo ane tethI hAra pAmI tene pAchA javuM paDyuM hatuM. A laDAImAM paNa dhArAvarSa laDyo hate. AnA rAjya samayanA 14 zilA lekha agara eka tAmrapatra maLela che temAM sauthI pahele lekha saM. 1220 ne ane chello saM. 1276 ne maLe che. AthI ochAmAM ocho tene rAjyakAla 56 varSa thAya che. (sihIne itihAsa). " A dhArA varSane laghu bhAI pracchAdana bahAdura ane vidvAna hatA. tenI vidvattAnI thoDI ghaNI prazaMsA prasiddha kavi saMmezvare pitAnI racelI "kIrtikomudI, (ane suratsava) nAmanA pustakamAM ane vastupAle banAvelA AbuparanA maMdiranI prazastimAM karI che. A badhAnA ullekha saMzodhaka mahAzaye pitAnI vidvattA bharelI prastAvanAmAM Apela che; A pustaka pravhAdananI lekhinInuM ujvala ratna che. te eka vyAga che. saMskRtamAM nATaya (nATaka nAM mukhya 0' prakAra mAnelA che temane eka " vyAyega" che. vyAga kaI prasiddha ghaTanAne pradarzaka hoya che ane temAM yuddhane prasaMga Avazyaka che, paraMtu te strInA nimittane na hovo joIe. temAM eka aMka, dhIrAdAta vIrapurUSa nAyaka, pAtrAmAM purUSa adhika ane stri ochI ane mukhya rasa raudra tathA vIra hoya che. A sarva lakSaNe A bAyogamAM rahyAM che. eka aMka che, nAyaka vIra purUSa arjuna che. pAtramAM strIpAtra mAtra be uttarA ane kApadI che, jyAre 13 purUSa pAtra che. mukhya rasa vIra che. vastu mahAbhAratanA virATa parvane gograhaNa parvamAMthI lIdheluM che. arjuna pitAnA baMdhuo sahita eka varSa gupta rahevAnI sarata pALavA virA nagaramAM gupta veSe cAkarI rahyA che ane te nagaranI gheo (gAyo) laI javAno prayatna karo taraphathI karavAmAM Ave che tyAre te kaurava senAne harAvI arjuna maine pAchI vALe che. AmAM arjune karelAM parAkramanuM varNana A vyAyegamAM che. pATaNa jaina bhaMDAramAMthI maLela pratamAMthI A pustaka prakaTa thayuM che. rA. dalAle prastAvanAmAM batAvelI vidvattA ane ItihAsa rasikatA mATe temaja temanA sa* zodhana puNya mATe sA koI vidvAn pitAne uco abhiprAya jAhera karaze e niHzaMka che. chevaTe zrImaMta gAyakavADa sarakArane AvA virala ane prAcIna graMtho prakaTa karAvavA mATe dhanyavAda ApIe chIe. gzvanAtha Rritam--mANikacaMda digaMbara jaina graMthamAlA-4, pR. 18818 saM. zAstrI manaharalAla mUlya rU. ardha ) zaka 84(saM. 1083 mAM vAdarAja sUrie saM. padyamAM A graMtha bAra sargamAM racyo che. dareka sarganAM nAma Apela che. jemake araviMda mahArAja saMgrAma vijaya, svayaMprabhA gamana, vajaSa svargagamana, vajanAbha sAvarti prAdurbhAva, vaja. nAbha cakravarti cakra pAdurbhAva, vajanAbha cakravarti prabodha, vajAbha cahamIi vijya bAvana, AnaMda rAjyAbhinaMdana, divI paricaraNa, kumAra parita vyavarNana, kevalajJAna prAdurbhAva, ane bhagavAnirvANa gamana. prAraMbhamAM kartAsaMbaMdhe maLatI hakIkata saMskRtamAM saMzodhake zrIyuta Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 ' rena zvetAMbara konpharansa helDa. nathurAma premInA vida~tnamAlAmAM AvelA hiMdI caritamAMthI anuvAda karI ApI che, paraMtu sAthe sarala saMskRtamAM pArzvanAthacarita kAvyane TuMkasAra Apyo hata te graMthanI upayogitAmAM vadhAre thAta. kAvya kaThina che ane girvANa saMskRta girAmAM zabdane prabhAva keTalo badhe che te kartAe pitAnI bhASAprabhutvathI batAvI ApyuM che. kartAe cokhuM jaNAvyuM che ke jinasenanA (harivaMza purANa nAmanA graMthamAM zalAkA purUSonAM caritro AvyAM che, te pachI pArzvanAtha prabhu tIrthaMkara heI eka zalAkA purUSa che tethI temanuM paNa caritra temAM AvyuM hovuM joIe) te zA mATe A kAvya kartAe temanA carita mATe racyuM. te tenA saMbaMdhamAM kavi kahe che ke - api prahAsye mAMye meM zreyaskAritayA prabhoH / kaveyaM caritaM tAvadarthI doSaM na pazyati // jaDAzayo dayamapi bhavyaM tavacanaM bhavet / yajinAbhimukhaM padmamabhyarka na tu zobhate // alpasArApi mAleva sphurannAyakasadaguNA / kaMThabhUSaNatAM yAti kavInAM kaavypddhtiH|| mArI buddhinI) maMdatA eTalI badhI hAsyakAraka che to paNa kalyANanI IcchAthI prabhunuM carita kahuM chuM kAraNa ke garajI (pitA) deSa jete nathI. jaDAzaya eTale mUkha pAsethI nIkaLeluM bhavya vacana sarvane abhimukha hoya te zobhe che jevI rIte jaLAzayamAMthI utpanna thayeluM-zItaguNavALA jalamAMthI janmeluM padma arka eTale uSNa guNavALA sUryane abhimukha thayeluM hoya te zuM zobhituM nathI ? alpa sAra eTale gaMdhavALI mALA tenI aMdara prakAzavALA maNinA sAcA guNa hoya te kaMThane bhUSaNarUpa bane che tevI rIte alpa sAravALI kavinI kAvyapaddhati paNa tenI aMdaranA prakAzavaMtA nAyakanA saguNe heya-varNavyA heya te tepaNa kaMThane zobhAve che. A kavi uparokta jinasenane jaNAvI tenI stuti kare che te uparAMta yuddhapiccha (umAsvAti ziSya), devAgama stotra (tasvArtha sUtra mahAbhASyanA maMgalAcaraNarUpa AsamImAMsA nAmanA tetranA racanAra) zabda siddhivALA ane ratnakaraMDaka zrAvakAcAranA kartA samaMtabhadrAcArya, boddhone jItanAra takavAdI akalaMka, dinAga nAme prakhara tarkavAdIne jI. tanAra vAdisiMha, saMmati (tarka)nA karanAra ane tenA para vivRti racanAra zvetAMbarIya siddha sene divAkara) chavasiddhi ane nAnI tathA meTI sarvasiddhi e traNa graMthanA kartA anaMtakIrti, mahA zabdazAstrI-vaiyAkaraNI pAlyakIrti (jaina zAkaTAyana) disaMdhAna kAvyakaranAra dhanaMjaya, zunyavAdI bauddhAne agnirUpa prameyaratnamAlAnA kartA-anaMtavIrya, kavArtikAlaMkAranA kartA vida, ane caMdraprabhacarita kAvyanA kartA vIragaMdInI stuti kare che. A parathI e siddha thAya che ke A sarva mahApurUSo A graMthanA racanAra vAdirAnsari pUrve thayA-pAchaLato nahi ja. A pachI kavi ahetukapita durjananAM vakhANa kare che. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svIkAra ane samAcanA. 147 athavA'stu namastasmai durjanAyApi yadbhayAt / saprayannapadanyAsA na pramAdyati mnmtiH|| te durjanane namaskAra che, ke jenA bhayathI prayatnapUrvaka racanA karavAmAM ughukta thayelI mArI mati pramAdI banatI nathI. A digaMbara AcArya kRta pAzvanAthanuM carita zvetAMbarAcArya kRta caritathI keTaluM bhinna paDe che athavA te digaMbara zvetAMbara daSTie pArzvanAthanA caritamAM parasparasa zuM bheda che te tAravI kADhavAnI jarUra che te koI vidvAna tema karavA ughukta thaze ema AzA rAkhIzuM. kAvyanI kaThinatA ukelavA saMzodhake kuTaneTamAM kaThina zabdanA artha ne bhAva samajAvavA prayatna karyo che te mATe temane dhanyavAda ghaTe che. bAramA sargamAM prabhunI stuti uttama zailImAM karI che ane temAM bhaktAmara stotranA keTalAka glaeNkonAM AdhAkSara daSTa thAya che. pArzvanAtha carita-munizrI mohanalAlajI jaina graMthamAlA. pR. 18ra12. saM. paMDita velasiMha. pra. harSa pariSada-banArasa.) A graMtha sva. bAbu cunilAla pannAlAla nA dharmapatnI zrImatI bhIkhIbAInI artha sahAyathI bahAra paDela che tethI te bAInA jJAna pracAranA zokha mATe temane dhanyavAda pahelAM ApavAnuM mana thAya che. zvetAMbara tapagarachIya vijayasenasUrinA samayamAM amaravijaya tenA kamalavijayanA ziSya hemavijaye A graMtha saM. 1632 nA phAgaNa suda 5 ne gurUvAre 3160 zlokamAM racela che. A kartA eka vidvAna prakhara kavi hatA ema kAvya parathI jaNAya che. temaNe vijayaprazasti mahAkAvya banAvyuM che, temAM 11 sarga banAvyA pachI teo svarge javAthI guNavijayagaNie pAMca sarga pUrA karI tene pUrNa karyuM. tenI prazastimAM te jaNAve che ke hemavijayanA pragurU amaravijaya te hemavimalasarinA vArAmAM lakSmIbhadranA saMtAnaparivAramAM thayelA zubhavimalanA ziSya hatA. lakSmIbhadra tapAgacchanI munisuMdarasUrinA rAjyamAM hatA ke jeNe ratnazekharasUrinI racelI zrAddha pratikramaNa vRtti-arthadIpikA saMzAdhI hatI, ane jeNe 36 ziSyane dIkSA ApI hatI (AmAM 18 te tattvaprakAzikA TIkAnA pAThI hatA). hema vijayanA gurU paMDita kamalavijaya jabarA vAgyA hatA. temaNe 70 ne dIkSA ApI ke jemAM 15 paMDita thayA ane be vAcaka thayA. vizeSamAM te tapasvI hatA yAjajIva sAtadravya sivAyanA AhAra, pAMcavikRti, zeraDInA rasathI unna thatI vastuone tyAga karI hamezAM eka vakhata bhojana karI eka sUkuM zAka eka mAsa lenAra chaThanA upavAsa vagere aneka pratyAkhyAna karanAra hatA. vidhAvijaya temAM thayA te mahAvidvAna hatA ane tenI zikSA pAmI guNavijaya sAkSara thayA. te vidhAviyanA sadara hemavijayanA saMbaMdhamAM te guNavijaya jaNAve che ke temanuM kavi hemacaMdrasUri jevuM vAglAlitya hatuM ane devagurUmAM temanI bhakti prabaLa hatI. tenI kavitArUpI strI kene kautukajanaka nathI thatI, ke jenAthI niSkalaMka yaza rUpI putra prApta thayuM. tenA graMthamAM A graMtha sivAya kathA ratnAkara saM. 1658 amadAvAdamAM ra; wSabhazataka saM. 1656 khaMbhAtamAM, kIrtikillolinI, anyokti mahodadhi, sUtaratnAvalI vijayaprakAza stutitridazataraMgiNI, kasturIpara, sabhAvazataka, caturvizatijinastuti, vijayastuti, seMkaDastutio, ane Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 jaina zvetAMbara konpharansa hereluM, chevaTa vijya prazasti ke je hemavijyanagurUbhrAtA vidyAvijayanA ziSya guNavijaye saM. 1688 mAM pUrNa karI. A parathI jaNAya che ke 1688 pahelAM hemavijaya svargavAsa pAmyA. kartA hemavijaya Adijina, zAMti, pArzva ane vIra, sarasvatI, gurU, kavi, satapurapanI stuti kare che. temAM viraprabhu ane kavi mATe kahe che ke - vAyuneva tarAH patraM cakaMpe kAMcanAcalaH // venaguna saMge zrI biDaravA . * janti kavayaH sarve surasArthamahodayAH zipAzrayA rasAdhArA yadagIgaMgeva tApahat // vAdirAjasUri pitAnA pArzvanAtha caritamAM durjananI stuta kare che te ja pramANe hema vijaya paNa stuti nIce pramANe kare che - durjano vaMdanIyo'sau yajjivhAH kAvyadIpikA / vinA pASANakhaMDaM kiM zrIkhaMDamahinA bhavet // | durjana vaMdanIya che. kAraNa ke tenI jIbha kAvyane uddIpana kare che. patharanA kaTakA vagara zeraDIne mahimA zuM thAya? - kavi pUrva pAprabhunAM ghaNuM caritre sva pApakAra arthe racelAM che chatAM A caritra lakhavAnuM kAraNa e jaNAve che ke "svalpa buddhivALA manuSyane upakArI temaja vaLI pitAne samyakatvarUpI mANekanI samyaka prakAre prApti thavA sArU tAjetenA kAnamAM amRtavarSAvanAra meghasamAna pArzvadevanuM caritra huM yathA daSTi prakAzuM chuM." A kAvya che sargamAM vaheMcyuM che. te dareka sargamAM AvatI hakIkata prastAvanAmAM saMzodhake ApavA kRpA karI che. A ane vAdirAja Adi digaMbara AcAryoe racelAM - pArzvanAtha caritAmAM vastubheda zuM che te sUkSmatAthI tapAsI prakAza pADavA vidvAne prerAze te ghaNuM jANavA jevuM maLI zakaze. zvetAMbaramAM A sivAya aneka AcAryoe pArzvanAthanAM caritra racyAM che, jemAM upalabdhamAM prAcInatama saMskRtamAM saM. 1138 mAM padma pudare racelA che ne prAkRtamAM saM. 1165 mAM devabhadra racela che. prakAzinI saMsthAo yA vyaktione amArI e bhalAmaNa che ke jyAM sudhI prAcIna maLI zake tyAM sudhI arvAcInane aDavuM nahi, kAraNa ke mUla prAcInamAM je hakIkate Ave che te vizeSa vizvasanIya ane prakAza znAra hoya che, AmAM saMzodhake kaThina arthanI TuMka TippaNi ApI che te IcchavA yogya che. puka rasaMzAdhana vizeSa samatApI thavuM joItuM hatuM ema lAge che. kAvya sAruM ane pratibhAvALuM che. pramANa nirNaya -mANicaMda digaMbara jainagraMthamAlA puSpa 10. sa. paM. iMdralAla, pR. 80 ) vi. saM. 11 mAM thaI gayelA di. vAdirAja sUrae A graMtha racyo che. te sUrie racelA je graMthanAM nAma jaNA hatA tema A graMthanuM nAma hatuM nahi, paNa bhAve te vArSika ane vidvAna sUrine tarka upane A graMtha maLI Avyo che te prakaTa Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svIkAra ane samAlocanA. 149 karavAne prakAzane dhanyavAda dhaTe che. bhAratanA nyAyapara gra"thAmAM jainoe keTalA kALA ApyA che te DAkTara satIzacaMdra vidyAbhrUNe peAtAnA miDIvala IMDiyana haiM|jIkanA grathamA ghaNuM sArI rIte samajAvyuM che. A graMthamAM pahelA pramAnA lakSaNeA zuM che tenA nirNaya karyo che, pachI pramANanA e prakAra pratyakSa ane parekSa jaNAvI pratyakSa eTale zuM tenA nirNaya karyo che, ke jemAM pratyakSanA sAMvyavahArika ane mukhya evA be nakAra ane tenA upabheda samajAvyA che. tyAra pachI parAkSa pramANu anumAna pramANanA nirNaya karatAM temAM pakSa, liMga, vyApti, he. svAbhAsa vagere vaNunA che. chevaTe peAtAnI pratItirUpe suMdara zlAka Ape che ke:~ smRtyAderanumAdhiya: 'pi ca mayA hetvAdibhiH setaraiH nIte nirNayapaddhati sphuTatayA devasya dRSTvA matam 1 zreyo vaH kurutAnmanomalaharaM sphArAdaraM zrAvigAM mithyAvAda tamo vyapohya nipuNaM vyAvarNito nirNaya: // ~~~smRti Adi upacArAnuAnanI zuddhivALA evA meM paNa hetu AdithI-hetu ane sAdhya LSTa.tathI temaja anya eTale hai-bhAsAdithI skruTapaNe nayapaddhati lai jai devanA matane joi.-tapAsIne vithyAvAda rUpI aMdhakArane nipuNatAthI dUra karIne A nitya para vivecana kareluM che te te niNya zIdhra AtAjane ne pittanA melane haranArUM ane atyaMta AdaraNIya evuM maMgala karA tyArapachI AgaLaAptapadezane ApacArika pramANu lekhI tenA nirNaya karyo che. A graMtha ghaNA upayogI ane tulanAtmaka jJAna Ape evA nyAya graMtha che. phAyavRtti:---hemacaMdrAcAya graMthAvalI graMthAMka 1. sa. paMDita bhagavAnadAsa pU. pa mUlya che AnA. ) zrI hemacaMdra sUrie racelA zabdAnuzAsananA AThamA adhyAyamAM a pabhraMza bhASAnuzAsanamAM prastAvakatAM apabhraMza bhASAnA udAharaNa rUpe keTalIka gAthA ApI che te AmAM saMskRta TippaNuM sahita ApIne apabhraMza bhASAne khyAla ApyA che. gUjarAtI bhASA apabhraMza bhASAnI putra che tevA te bhASAnuM baMdhAraNa samajavAthI gUjarAtI bhASAnI ghaTanA para prakAza paDe che. A kAraNe A pustaka dANu upayeAgI che ane te prasiddha karavA mATe khI. bI. eDa ka MpanI-khArageTa. bhAvanagarane dhanyavAda ghaTe che. dAdhaka e chaMdanuM nAma lAge che ane chapAeka gAthAone dedhaka nAma ApeluM jaNAya che, ane te para vRtti-TippaNI ApI che te parathI A graMthanuM nAma deAdhaka vRtti rAkhyuM haze A bA khata temaja AnA upayogitA samajAvA mATe prastAvanA lakhavAnI mahenata sa`ze.ke lIdhI hata tA kaMI jANavAnuM maLata. Tho Study of Jainisu-zrIyuta lAlA kanubhala M.A. pra. AtmAnaMda jaina pustaka pracAraka maMDaLa-rAzana maheAlA AgrA mUlya AnA bAra. ) sva. mahAmuni zron AtmArAmajI kRta jaina tatvAda parathI aMgrejImAM sArarUpe ajaina paNa jaina dharma ane tavajJAnama ati rasa lenAra vidvAna mahAzaya kannumalajIe lakhelA A graMtha che te mATe prathama chAe. teo prastAva Ama jaNAve che keH-- O the ancient religions of India whose origin is lost in Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka 50. jaina zvetAMbara kaeNnpharansa herelDa. the dim mists of antiquity, the vegy night of time, Iainism is one, complete with its lofty philosophy, sublime moral code and highly-evolved rituals. -bhAratanA prAcIna dharmo ke jenuM mULa purANutAnI jhAMkhI jhAkaLamAM agocara thayuM che temAM-samayanA rAtri bhAgamAM jaina dharma eka evo dharma che ke jenA ucca tatvajJAna, udAra nItinI saMhitA, ane unnata mArga para krame laI javAyelA kriyAcArathI pUrNa che. AmAM pahelAM jIvAjIvanuM svarUpa samajAvanAra tatvajJAna, pachI ahaMta yA tIrthaMkaranuM svarUpa, jaina sAdhune Adarza, ane jaina gRhasthane Adarza--ema cAra bhAgamAM vahecaNI che. darekamAM vivecananI zreNI karatAM saMkhyA gaNavavAnI zreNI para kArya levAyuM che. tethI have pachI vivecana para jaI viSayamAM rasa mUkavAmAM Avaze ema bIjI AvRttimAM IcchIzuM. A prayAsane ame abhinaMdIe chIe. ga7mata prabaMdha ane saMdhapragati ane jena gItA-seLa peja pR. 48+ pa26+35 ne. mUlya eka rU. 90 zrI buddhisAgara sUri. pra. adhyAtmajJAna prasAraka maMDaLa, caMpAgalI. muMbaI. bhAvanagara AnaMda presa) AmAM traNano samAveza che. gacchamata prabaMdha 345 pRSThane che temAM jUdA jUdA gacchanA saMbaMdhamAM je maLI AvyuM che te potAnI zailImAM munizrIe mUkyuM che ane tethI itihAsa mATe eka sAdhana pUruM pADayuM che. te mATe temane ApaNe upakAra mAnIzuM, dareka gacchanA saMbaMdhamAM je je maLI Ave che te saghaLu ekaja sthaLe ekaThuM karIne pramANapUrvaka ApavuM joIe, jyAMthI vaLI Ave tyAMthI tenuM pramANa kuTaneTamAM ApavAthI graMtha pramANabhUta bane che. mULa paTTAvalio je mULasvarUpamAM nahi to tenA zabdazaH bhASAtara rUpe ApavAthI ane bane te tenA para saMzodhaka daSTie vicAra karI tenA satyanI tulanA karavAthI kharekharUM etihAsika tatva prApta thAya che. etihAsika lekhaka tarIkenA guNe nAme khalAbaddhatA, prAmANikatA, tulanAtmaka dRSTithI samIkaraNa, vastu ke - kIkatanuM pRththakaraNa karI temAM rahelA tattvane kheMcavAnuM kauzala vagere ghaNuM viralamAM jovAmAM Ave che tenuM kAraNa abhyAsanI khAmI, ekAgratAnI viralatA, ane pAzcAtya vidvAne ke zirvAtya paMDita aitihAsIka tattva kema kheMce che te joI tapAsI teonI zailInuM anukaraNa karavAnI AvaDatanI aprApti che. A pustakamAM thoDI ghaNI hakIkato paNa ekaThI karI mUkavAmAM AvI che tethI te jaina itihAsanuM eka sAdhana thayuM che. jUnA cepaDA, pAnAM, vahIvaMcA, paTTAvalIo, tAmrapatra, zilAlekha, prazastio, yationA patro, vijJaptio, vagere sarva, vihAra karatAM karatAM bhaMkAramAMthI, zrAvake pAsethI, maMdiramAMthI, yatio pAsethI meLavavAnI jAgRta buddhithI maLI Ave tema che te te lakhI ekaThI karavAno prayatna sarva sAdhuo pitAnA vihAramAM karaze, ane mAsika patro dvArA prakaTa karAvavA prayAsa rAkhaze te ghaNI sAmagrI itihAsane mATe maLI Avaze. ' bIje viSaya saMgha pragati che temAM munioe zuM zuM karavA yogya che ane zuMzuM varjavA yogya che e saMbaMdhamAM je kaheluM che te sarva munioe lakSamAM levA yogya che. chevaTe je gItAe nAma rAkhI 253 saM. lekamAM sAmAnya bodha Avyo che, Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svIkAra ane samAcanA. - 151 jJAnavimala mUrikRti prAcIna stavana ratnasaMgraha -bhAga 1 - saM. muktivimala maNi. pra. zeTha jamanAbhAI bhagubhAI amadAvAda pR. 46+356 ATha peja mUlya be rU.) prastAvanAmAM tapagacchIya jJAnavimala sUrinuM caritra ane temanA nirvANune rAsa ke je temanAja eka ziSya banAvelo che te ApavAmAM Avela che. pachI 45 caityavaMdana ane tyAra pachI 36 stavane jJAnavimalasUrinAM racelAM mUkavAmAM AvyAM che. A sarva saMgraha, karI tene saMzodhI mUkavA mATe muktivimalagaNie ati parizrama savyo che te potAnA Adha gurUvarya pratyenI pUjyabuddhi ane AbhAravRtti darzAve che ane te mATe temane dhanyavAda ghaTe che. stavanamAM keTalAMka evIza jina ane vIza viharamAnajinapara che ke jene covazI-vIzI kahevAmAM Ave che, keTalAMka tIrtha upara che ke jemAMthI tIrtha saMbaMdhI aitihAsika binA maLI Ave tema che-dAkhalA tarIke rANapura tIrthastavana. keTalAMka pavitra tIthio para che, ane keTalAMka sAmAnya che. sAmAnyamAM keTalAMka bhAvavAhI padArUpe, ane keTalAMka sAdhAraNa varNana rUpe che. jJAnavimalasUrine siddhAcala upara atyaMta utakaTa bhAva hato. maraNa samaye paNa te tIrthanI bhAvanA hRdayamAM lAgI rahI hatI, paNa paracakranA bhayathI te pUrNa na thaI. AparathI jaNAya che ke temanA maraNa saMvata 1782 mAM khaMbhAtanI AsapAsa jarUra kaMI yuddha ke AkramaNane bhaya hovo joIe. ema kahevAya che ke siddhAcalapara jaI yAtrA karIne pAchA vaLatAM vaLI sUrijInuM mana thatuM ke siddhAcalapara javuM-vaLI jAya, vaLI pAchA Ave ane mukhamAM stavana-stuti kavitAmAM cAluja rahe. A vAtanuM pramANa A graMthamAM siddhAcalapara lakhelAM aneka stavane che. jJAnavimala sUrinI kavitAne saMgraha AdaraNIya che ane e rIte rAsAdi sarva kRtio prakaTa thatAM surijInI kiMmata vizeSa aMkAze. prakAzaka zeTha sAheba jamanAbhAIne dhanyavAda ApIe chIe. sAdhuvaMnA ra-pAnA AkAre 24+2=48 mUlya pAMca AnA. pra. dayAvimalajI jaina graMthamAlA. devazAne pADe. amadAvAda.) A rAsa navimala gaNie sUripada laI jJAnavimalasUri e nAma dhAraNa karyA pahelAM-saMvata 1728 mAM racyo che ane khAsa khUbI tathA mahattA e che ke je sAdhu purUSo gaNAvyA che tenA ullekho ke caritro 45 Agama paikI kayA amuka AgamamAM che te temaja kaI TIkAomAM ke prakaraNamAM che te tenAM nAma sahita jaNAvela che ke jethI te te graMthamAM jaI temanuM caritra vicArI zakAya tema che. Ane kaSa je chevaTe Apyo hata te ghaNuM yegya tathA sagavaDabharyuM thAta. vAvALA-maMdira stotra gItA tathA siddhAcala tIrtharAja stavana 19-saM. muni maheMdravimala pra. uparokta dayAvimala jaina graMthamAlA. pR. 44 mUlya be AnA) AmAM mUla kalyANamaMdira stotra ApI tenA dareka kSeka nIce tenA vivecanarUpe jJAnavimala sUrie racelAM gIta Apela che. A gItamAM kAvyatva che-bhAva che ane bhaktinI dhUna che. tyAra pachI Apela siddhAcaLa paranAM 18 stavana ke je prAcIna stavana saMgrahamAM prakaTa nahotA thaI zakyA te mUkyAM che mahuvA jena maMDaLa saM. 1872-73 rIpeTa. udeza mahuvAnI jena komamAM keLavaNIne vadhAravAno che. meMbaronA lavAjamamAMthI cAra vidyArthIne skolaraziparUpe rakama ApavAmAM AvI che ne ekane amuka lona ApI che. AvI rIte dareka gAma ke zahera potAnA pradezamAM Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upara jaina zvetAMbara konpharasa heDa. vasa jainene AvA maMDaLa kADhI keLavaNI pracAra arthe skolarazipa Ape te kharekhara ' zikSaNane pracAra sArI rIte ane saralatAthI thaI zake. AvA maMDaLa cirAyu rahe ema irachIe chIe. Vegetarian Diet - Ama mI. rAmadAsa pAla ane mI. phArIAnA nAmanA be medavAroe cha dayA jJAna prasAraka maMDaLa taraphathI ledharI 5kSiA arthe lakhelA be nibaMdha aMgrejImAM prakaTa karyA che. vanaspati AhAra Are gya temaja sAmAjika sudhArAmAM keTale aMze niribhUta che te jaNAvavAne stutya prayAsa karyo che. ukta maMDaLane A nAnI cepaDao kADhavA mATe dhanyavAda ghaTe che. pravRLiya-saMskRta nAgaka. rAmabhadra muniviracita. pra. jaina AtmAnaMda sabhA. bhAvanagara. saM. pravartaka munAzrI kAntivijayajI ziva muni catura vijaya zi0 muni puNya vijya. pR. 46. Arya sudhAraka presa-vaDedarA. mUlya mAtra beAnA.) amane khAsa Ananda e thAya che ke bhAvanagaranI AtmAnaMda sabhA jaina nATakonuM sAhitya prakaTa karavA bhAgyazAlI thaI che, ane tenA saMzodhaka tarIke nAnI umaranA eka muna che. atyAra sudhImAM eka paNa jaina nATaka kaI paNa saMsthAe ke vyaktie prakaTa kareluM nahotuM ane tethI ame keTalIka vakhata te para lakSa rAkhavA sUrA, bo karI hatI A nATakanA nivedanamAM nA kartA rA bhadramuni prasiddha zrI devasUrinA jayaprabhasUrinA ziSya che, ke je devasUri saM. 1 16 ne zrAvaNa mAsanA kRpakSanI sAtame sagarava thayA te uparathI, ane A nATaka pA caMdraputra yazovara ane ajyapAle baMdhAvelA yugAdideva prAsAdamAM bhajavavAmAM AvyuM hatuM ke jemanA yazavIrane saMbaMdhI eka zilA lekha jAlora durgAnA eka maMdiramAM mane belo che temAM saM 124ra varSa jaNAvela che. te parathI ko rAmabhadra munine samaya vikrama 13 muM zatAbdi che eTaluM nirzIta karI A nATakanuM saMzodhana ekaja prata ke je pATaNanA vADIpArzvanAthanA bhaMDAramAthI suzrAvaka vADIlAla hIrAcaMda dalAla dvArA prApta thayelI te parathI karavAmAM Avela che evuM jaNAvavA AveluM che. graMthamAM zuM che, te saMbaMdhI ke jenA nATaka saMbadhI ullekhavALI prastAvanA khAsa A zyaka che, chatAM te saMbaMdhI eka akSara paNa prastAvanAmAM nathI, te have pachI saMzodhaka mahAzaya te vAta lakSamAM rAkhaze. ame A graMthamAM zuM viSaya che te TuMka rUparekhA sAkSarazrI cimanalAla DAhyAbhAI dalAla ema. e e. gUjarAtI | nmAnya mAsika nAme vasantamAM pitAnA gujarAtanuM saMskRta nATaka sAhitya" e nAmanA vistIrNa lekhamAM je ApI che te atra mUkIzuM. - "majAvIra tathA buddhanA samakAlIna zreNiktA rAjyamAM banelA banAva upara A nATake racAyeluM che. pAhiNeya cera rAjagRDamAM evI rIte corI kare che ke te pakaDAtuM nathI. zreNikane putra abhayakumAra pitAne buddhinA baLathI tene pakaDe che, paraMtu teNe karelI - rIe kabula karAvavAne mATe tene eka yukti karavI paDe che. eka oraDAne idrabhUvana je. zaNagAre che tathA apsarAne badale vezyAone mUke che; cerane ahIMA uMghamAM mUkI de che. rohiNeya jAgatAM, vesyAo teNe pUrva janmamAM kevAM kAma karyA hatAM ke jethI A svarga maLyuM che tevuM pUche che. rahiNenA bApe tene kaI rIte mArI vayana se bhaLavuM nahi tevuM kIdheluM hatuM. paraMtu eka divasa pagamAM kATa vAgatAM te kADhatAM kADhatAM mahAvIranI dezanA Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 153. svIkAra ane samAcanA. zravaNe paDI hatI. temAM devatAonI AMkho mIMcAtI nathI tathA paga bheya paDatA nathI evuM vAkya sAMbhaLyuM hatuM. A vakhate A sAMbhaLeluM kAmamAM AvyuM ane jANyuM ke A kRtrima svarga bhavana che. mahAvIranuM ekaja vacana ATaluM upakAraka mAlama paDavAthI teNe pitAnI cerIo kabula karIne dIkSA laI lIdhI." - A rIte zahiNeya cora dIkSita-prabuddha thayo te parathI nATakanuM nAma prabuddha rohiNeya pADavAmAM AvyuM che. A graMthanuM nAma prabaMdha rahiNaya evuM nAma 'jaina graMthAvalimAM AvIne tenA kartA tarIke rAmacaMdra ema jaNAveluM che te bhUla che. rAmabhadranA nAmathI eka paNa bIjo graMtha jaina graMthAvalimAM jovAmAM AvatuM nathI. rAmabhadra potAnA gurU jayaprabhasUrine siddhAMtika grAmaNi, ane aividha vRndAraka e vizeSaNo Ape che te parathI e jaNAya che ke jaya prabha siddhAntamAM ati pravINu ane aividha eTale traNa vidyA nAme vyAkaraNa, keSa, mAM atikuzaLa hovA joIe. temanA pragurU vAdidevasUri (ajitadevasUri) mahAvAdI tarIke ati prasiddha che, ke jemaNe siddharAja jyasiMhanI rAjasabhAmAM digaMbara vAdI kumudacaMdrane cho hate. chevaTe A graMthathI nATaka sAhityamAM vRddhi thaI che e cokkasa che. kiMmata ati alpa, che. chapAvavAnA kharca mATe pATaNavAsI anepacaMda godAnI patnI jIvakora bAIe sahAya ApI te mATe teNIne dhanyavAda ghaTe che. - mitrAna-rAmacaMdra sUrikRta, saM. ukta muni puNyavijaya 50 5Na uparokta saMsthA pR. 44128 mUlya AnA traNa] A paNa eka nATaka che ane tenA racanAra rAmacaMdra sUri te prasiddha hemacaMdra sUrinA ziSya che. rAmacaMdra sUrie aneka graMtho lakhyA che te graMthonAM nAma prastAvanAmAM A pramANe ApyAM che-kAvyamAM kumAra vihAra zataka ke je A saMsthAe agAu prakaTa karI dIdhela che. nATakamAM raghuvilAsa, nalavilAsa, yaduvilAsa, nirbhaya bhIma vyAyega, satyaharizcaMdra, mallikAmakaraMda, vanamAlikA ane A-A paikI vanabhAlikAnA kartA kaI amaracaMdra gaNe che. nATaya graMthamAM nATaya darpaNa che. rAmacaMdra prabaMdhazatakartA e nAmanuM birUda pitA mATe vApare che te parathI koI evuM mAne ke temaNe so prabadhe jUdA jUdA lakhyA haze, paraMtu eka prAcIna hasta likhita patramAM jaNAvyuM che ke rAmacaMdrakRtaM prabaMdha zataM dvAdarUpa nATakAdi svarUpa jJApakama-eTale rAmacaMdra prabaMdha zata nAmane graMtha banAvela che ke jemAM bAra rU5ka nATaka vagerenuM svarUpa che; te parathI rAmacaMdra prabaMdhasatakartA e birUda dharAve che. nyAyanA graMthomAM rAmacaMdra vRtti dravyolaMkAra karela che temAM baddha mata khaMDana che. A sivAya rAmacaMdra e nAmanI sAme jaina graMthAvalimAM vihArUtaka hema laghu vyAsa athavA zabda mahArNava, rAghavAkyudaya nATaka, ane subhASita koza-e graMtho jovAmAM Ave che uparokta graMthomAM nATayadarpaNa sUtra, ane dravyAlaMkAra varSa graMthamAM guNacaMdranI sahAya lIdhI che. A gurNacaMdra hema vizvamasUtra (tathA mahAvIra caritra) nA kartA hAi zake che. A graMthane kartA kutUhala sahaja nidhAna, ane niSa rasa bhAvapradIpaka dvitIya rU57 jAve che. A dazAMkI rUpaka kedI ane mitrAnaMdanI katalamayI sthAne avalakhIne eNe Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena kavatAMbara konpharansa heralDa. che. upara jaNAvyuM tema bAra rUpaka racelA temAM A bIjuM rUpaka che A prakaTa karavAmAM , dravyanI madada ApanAra eka bAI che te khuzI thavA jevuM che. te bAI nAme pATaNanA laheracaMdra nyAlacaMdanI patnI vIjakara bAine dhanyavAda ghaTe che. chevaTe ame e IcchIzuM ke jaina AtmAnaMda sabhAne pivI pallavita karanArA zrImad AtmArAmajInI ziSya paraMparA pitAnI vidvattAne lAbha aneka jaina graMthonA saMzodhanarUpe Ape, aneka zrAvaka zrAvikAo. dravyanI sahAya prakaTa karAvavA mATe Ape. rAntinAtha stram -mUla saMskRta meghavijaya gaNI kRta pra. jaina vividha sAhitya zAstramAlA-aMgrejI keDI banArasa sITI. pR. 182 sela pijI. mUlya eka rU.) A prakAzinI saMsthA zrImad AtmArAmajInA praziSya munizrI karavijayajI mahArAjanI preraNAthI sthApita kaeNyelI che ane teNe TuMka samayamAM sAta puSpo prakAzita karI nAMkhyA che, ke jemAM A sAtamuM puSpa che. A caritranA racanAra meghavijya gaNI saMskRta kavi hatA eTaluM ja nahi paNa zabda bhaMDoLa ane bhASA upara kAbu temanI pAse eTalo badho hato ke AkhAne AkhA eka kAvyanA zloko laI te kanA eka caraNa uparathI jUdI ja vastuvALuM AkhuM kAvya racI zakatA, ane tene A namune che. zrI harSa kavinuM naiSadhIya caritra eika utkRSTa pratinuM kAvya gaNAya che ane tene paMca kAvyamAMnA eka tarIke gaNela che. temAM naLarAjA niSadhapatinuM caritra che. te kAvyanA eka zlekanA eka caraNa laI tenI pAda pUrtirUpe zAtinAtha prabhunuM caritra janmathI te nirvANa paryanta A kavie AlekhyuM che. ' je je caraNa naiSadhanAM che tene nAnA TAipamAM mUkyA che. e yojanA sArI rAkhI che ke jethI niSadha kAvya sAthe tulanA thaI zake, temaja te caraNa parathI kevI rIte pAdapUrti karI che tene khyAla sujJa ane rasika vAMcakane AvI zake. pote hIravijayanA ziSya kanakavijaya tenA ziSya zalavijaya tenA kamalavijaya siddhivirya ane cAritravi, tenA kRpAvijya | kavi ane tenA ziSya che temanuM caritra TuMkamAM tene saptasaMdhAna mahAkAvya ke je Aja mAlAmAM trIjA puSpa tarIke prakaTa thayela che tenI prastAvanAmAM apAyela che. A caritramAM viSama padenA artha paNa phuTa neTamAM ApavA mATe, A caritra saMzodhita karavAmAM ane prastAvanA lakhavA mATe ApaNe paMDita haragovinda trikamacaMdra nyAya vyAkaraNa tIrthe lIdhelA parizrama vAste temane dhanyavAda ghaTe che. AvA kAryamAM A zAstramAlA aMge AtmA tarIke A paMDitajI kArya kare che temanI sevA jaina sAhitya prakAzanane aMge ochI nathI. ratnAkara pacIsI--rIyala sela pejI pR. 32. pra. jaina dharma prasAraka sabhA ] AmAM prasiddha ratnAkara sUri viracita AtmanindArUpe hadayanA utkRSTa ane prazasta bhAvathI pUrNa 25 kenuM mAstara zAmajI hemacaMdra desAIe gujarAtI kavitAmAM bhASAMtara karyuM che ane tene artha nIce Apyo che. te kavitAne padhAtmaka rahasya kahevuM e vANIne vipa che. zAmajIbhAIe gUjarAtI chaMdamAM lekane avatAravA sAro parizrama sevyuM che, ane A rIte vizeSa kALajIthI mULane avalaMbI Avo prayAsa vadhu vadhu sevaze to sAruM avataraNa karI zakaze. eka zloka navamo laIe - - vairAgya raMgaH paravaMcanAya, dharmopadezo janaraMjanAya vAdAya vidyAdhyayanaM ca me'bhUta kiyada, bruve hAsyakaraM svamIza Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - svIkAra ane samAlocanA. papa ThagavA vibhu A vizvane vairAgyanAM raMge dharyA, ne dharmanAM upadeza raMjana lekane karavA karyA; vidyA bhaNyo huM vAda mATe keTalI kathanI kahuM? sAdhu thaIne bahArathI dAMbhika aMdarathI rahuM. A bhASAMtaramAM hAsyakara e zabdanA arthanuMka AvatuM nathI; vaLI dharmanAM upadeza kya -e parathI upadezane napuMsaka liMgamAM mUkela che te vyAkaraNadoSa che. A pacIza leka evA sundara, bhAvavAhI ane sAcA hRdayanA sAcA ekarAra rUpe che ke tenuM paThana pAThana karavAnI dareka bhAI bahenane Atma zreyArthe AvazyakatA che. te mATe zeTha giradharalAla AnandajIe svapatranA zreya nimite sabhAdvArA AnI be hajAra nakala karAvI vinA mUlya paNa "paThana pAThana pratijJA e zabdo rUpe acUka kiMmata rAkhI A bahAra paDAvela che te mATe tene dhanyavAda ApIe chIe. . zrImad mA -pR. 244128430 lipi bAlabadha rAya ATha peja pAkuM paM. pra. adhyAtma jJAna prasAraka maMDaLa, sahAyakartA ane maLavAnuM ThekANuM-vakIla mehanalAla hemacaMda-pAdaza mUlya be rU. luhANAmitra sTIma pri. presa. vaDodarA.) kharatara gacchamAM devacandra nAmanA sAdhu ati vidvAna, tattvagI , samadaSTi, ane kRtajJa vikrama arADamI sadImAM thayA che. temanI kRtio aneka che temAMthI keTalIka A bhAgamAM prakaTa karI che ane be cha bIjA bhAga yA bhAgomAM prakaTa thanAra che. temanI judI jUdI kRtio prakTa thaI gaI che, chatAM te sarvane ekaThI karI ekaja saMgraharUpe prakaTa karavAmAM te mahAtmA pratye bhaktibhAva prartAo pradarzita karela che. saMgrahamAM kaye krama rAkhavA tenA saMbaMdhamAM jaNAvavuM ghaTe che ke je je racanAo je varSamAM racAI te pramANe ja prakaTa thAya che tethI racanAranA uttarottara vicAravikAsanuM mApa pAmI zakAya che. temAM paNa teja kama rAkhI saMskRta kRtio eka sAthe ane gujarAtI eka sAthe paNa mUkI zakAya. AmAM A krama rAkhavAmAM Avyo nathI, tema kevA dhoraNa 5ra krama rAkhavAmAM Avyo che te jaNAvyuM nathI. dareka racanA jeTalI jeTalI hasta likhita prataparathI temaja prasiddhi thayelI kRtiparathI zadhita karI mUkavAmAM AvI che te dareka hastalikhita pratanI prazasti temaja te prasiddha thayelI kRtionuM sUcana karavAnI jarUra hatI. trIjuM dareka graMthamAMnA judA judA viSa, upayogI zabdo, ane hakIkatonI vigatavAra anukramaNikA paNa chevaTe ApavI joItI hatI. graMthakAranI caritra mATe hakIkato haju ekaThI karavAno prayAsa cAlu che te te bIjA bhAgamAM prakaTa karavAnuM vacana phalIbhUta thAo evI ame AzA rAkhIe chIe. devacaMdajI mahArAjanI sarva kRtio prApta thaze ke nahi te prazna hatuM, paNa vakIla mehanalAla bhAIe te mATe jude jude sthale patravyavahAra karI temATe peparadhArA jAherakhabara ApI ghaNe parizrama sevyo tene pariNAme ghaNuM kharI prApta thaI che te parathI sarva prakAzaka 3 vyakti mAM saMsthAe khAsa dhaDe levAne che ke parizramathI kaSTasAdhya vastu hamezAM sAdhya thaI zake che. jUdA jUdA gRhasthoe temaja sAdhuoe je sAmelagirI ApI prato meLavI ApI che temanI ane A saMgraha prasiddha karavAmAM dravyanI sahAya ApanArAone khAsa Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zvetAMbara kenpharansa heralDa. AbhAra amo paNa mAnIe chIe. pustakamAM lipi bALabodha vAparavAthI gujarAtI sine vAyanA bhAIbahenane paNa A graMtha upayogI nivaDaze. AmAM saMgraha karelA graMtha nAme AgamasAra, nayacakrasAra, jJAnamaMjarI TIkA, gurU guNa patrizata SatrizikA bAlAvabodha, dhyAna dIpikA catuSpadI, pAMca karmagraMthapara bAlAvabodha, vicAra ratnasAra, chuTaka praznottara, karmasaMgha prakaraNa, pratimA puSpa pujA siddhi, ane guNasthAnaka adhikAra, pachI AgamasAre prakaraNa ratnAkaramAM, mohanalAla amarazI taraphathI temaja ukta vakIla mohanalAlabhAI taraphathI chapAyela che, nayacaMdasAra prakaraNaratnAkaramAM, jJAnamaMjarITIkA AtmAnaMda sabhA taraphathI pragaTa thayela che. bIjA graMtha navIna ane mane pragaTa thayela lAge che. A badhA graMthamAM aneka Agama, zAstro, ane pustakonI zAkho graMthakAra ApI che te parathI jaNAya che ke graMthakAra devacaMdranuM vAMcana vizALa hatuM ane manana parizIlanayukta hatuM. : A pustaka ghaNuM upayogI che, mUlya ghaNuM ochuM rAkhyuM che tethI tenA kharIdanArA ghaNuM maLI Avaze paNa prati pAMcaso ja kADhI che tethI joIe teTalo lAbha janasamUhane ApI nahi zakAya e mATe amane lAgI Ave che. AvAM pustakanI nakala eka hajAra karatAM ochI kADhavI ja nahi evo anubhava Agamedaya samitine gaNa thayela che. ame A pustaka dareka tattva jijJAsune vAMcavAnI khUba bhalAmaNa karI tene vi. jaya IcchIe chIe. - ' vinA-mANikacaMda graMthamAlA e. 12 saTIka saM. paMDita neharalAla zAstrI, pra. mANikacaMdra-digaMbara jaina graMthamAlA samitiH-5. 10+40620 mUlya paNue rU. muMbaI vaibhava presa) digambara saMpradAyamAM nemicaMda nAmanA sAdhu siddhAntacakravarti nAmanA uttama birUdavALA zakanI dazamI sadImAM thaI gayA che. temanA traNa graMtho che nAme "geTa sAra, labdhisAra ane A. A traNe pramANabhUta gaNAya che. A graMthamAM cha adhikAra ApyA che. loka sAmAnyAdhikAra, bhavanAdhikAra, vyaMtaralokAdhikAra, jyotirlokAdhikAra, vaimAnikalokAdhikAra, ane naratiyokAdhikAra. A sarvemAM AkhA vizvanI vyavasthA jaino kevI rIte mAne che tenuM varNana digambaraSTie AvI jAya che. dareka dharmanA zAstramAM lokanA svarUpa saMbaMdhI mAnInatAo ApelI hoya che ane tenI sAthe sAyansa temaja hAlanI khagoLavidyA vagere sarakhAvatAM ghaNo bheda mAluma paDe che. A bheda keTalo ane kaI rIte upazame te mATe AvA graMthonuM avagAhana karavuM ghaTe che ane tema karI te saMbaMdhamAM vidhAne e prakAza pADavAnI jarUra che. graMthane paricaya sAkSara zrI nathurAma premIe vidattA bharelI prastAvanAmAM karAvyo che, A pustakanuM saMzodhana, prakTIkaraNa, mudrApana vagere ghaNuM sAruM ane anukaraNIya che. mUlya paNa paDataraja che. AvA AvA upayogI graMtho bahAra pADavA mATe prakAzaka saMsthAne dhanyavAda ApIe chIe. gumanahi mahAdacaM-caritra suMdara gaNikRta saM pravartaka zrImata kAntivijaya ziSya munivarya caturaviya pra. jaina AtmAnaMda sabhA-bhAvanagara. 5. 24 mUlya. nirNayasAgara presa) Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svIkAra ane samAcanA. 157 , cAritrasuMdaramaNi bRhatapAgacchamAM vRddhAzAlika gacchamAM thayA. tenA sthApaka vijaya caMdasara mUla prasiddha maMtrI vastupAlanA hisAbI kArakuna hatA, ane temaNe jaMgacaMdrasUri tapAgacchanA sthApaka pAse vastupAlanA kahevAthI dIkSA lIdhI hatI) tenA pada para kSemakIrti (kalpasUtrapara vRtti ke je prakaTa karavA yogya che tenA racanAra saM. 1332) AvyAM tyAra pachI ratnAkarasUri thayA ke jenA nAma parathI tapa gaNa ratnAkara ga7 nAmathI oLakhAyo, (taNe samarAzAhe karAvelA zatruMjayauddhAramAM pratiSThA karI hatI. saM 1371) tene anukrame abhayasiMha yogI thayA, ane tenI pATe jayapu% eTale jayatilaka sari ane tenA ranasiMhasUri thayA. ane tenA ziSya A cAritrasuMdara. ratnasiMhane saM. 145ramAM staMbhatIrthamAM mahesavapUrvaka jyatilake sUripada AvyuM. ratnasiMha sUrie zatruMjaya para pratiSThA karI che ane temane ahamadazAha pAdazAhe paga pujI mAna ApyuM. saM. 1500 mAgha zudi 5. A sUrinA vidvAna ziSyo ghaNu hatAtemAMnA udayadharma vAkyaprakAza graMtha saM. 1507mAM racelA che. A cAritra suMdare A graMtha uparAMta AcArapadeza, ane mahIpAla caritra racyAM che, A parathI cAritra suMdarane samaya saMvata 16mAM saikAne prAraMbha che. temane AcArapadeza graMtha ' paNa A prakAzinI saMsthAeja prakAzita karela che, ke jemAM zrAvakanA AcAra eTale dina karyAnuM nirUpaNa karyuM che. A kucArapAla caritramAM gujarAtanA takhta para siddharAja jayasiMha pachI virAjanAra paramahaMta kumArapAla rAjAnuM cAritra che. temane jainazAsanapara eTalo badhe upakAra che ke temanA guNAnuvAda karavAmAM aneka vidvAnoe kAvyo racyAM che. temAMnuM jinamaMDana sarikRta kumArapAla prabaMdha nAme Aja prakAzinI sabhAe mUla bahAra pADI samAja para upakAra karela che. A saMbaMdhamAM vizeSa mAhitI meLavavA mATe adhyAtma prasAraka maMDaLa taraphathI hIMdImAM bahAra paDela kumArapAla caritanI prastAvanA jevA vAcakane bhalAmaNa karIe chIe. kumArapAla gAdIpara saM -118 mAM AvyA ane devagata saM -1230 mAM thayA. tyAra pachI lagabhaga cAraso varSe A graMtha cAritrasuMdare paNa racyo che, ane racavAnA kAraNamAM namratApUrvaka jaNAve che ke - kAvyAlaMkRtinATakeSu rasikasvAntAmbujAhAdinI nAsmAkaM paTutAsti nirmalatarA zAr3he na mArge rtiH| nAryeSvapyatiniSThatA paramimAM kartuM kRtArthI giraM caulukyoru caritra kIrtanavidhau dhanye pravartAmahe // ATaluM jaNAvI A graMtha prasiddhImAM lAvanArAone dhanyavAda ApI eTaluM IchIe chIe ke AvA aitihAsika graMthonAM bhASAMtare seMghA bhAvathI janasamAjane prApta karAvavA A sabhA jarUra prayatna karaze. jaina dana-pra. devacaMda dAmajI zeTha, adhipati jaina saM. 1814 pU. 235 mUlya savA rUpiye. AnaMda pripresa! AmAM daza nibaMdhe che temAM be jana sAdhunA, cAra svavIracaMda rAghavajInA aMgrejI lekhanA bhASAMtara ane cAra jainetara vidvAnA che. AmAMnA . keTalAka le vicAravA jevA che; muni vinayavijayajI ke jemane A pustaka arpaNa karI Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 jaina zvetAMbara konpharansa heralDa. vAmAM AvyuM che tene guNaprazaMsA nAmane upadezAtmaka lekha che tene "jainadarzana" e nAma vALA graMthamAM Avazyaka sthAna nathI. te muninuM jIvana paNa A pustaka sAthe joDavAmAM AvyuM che. te parathI jaNAya che ke te mULa sthAnakavAzImAM dIkSita thayelA vIrajIsvAmI hatA ane hemaNe "saMjamamAM zaMkA" thavAthI vIravijaya upAdhyAya pAsethI pitAnAM saMdehanuM nivAraNa thavAthI mUrtipUjaka sAdhu tarIke dIkSA laI vinayavijayajI e nAma dhAraNa karyuM. temane vyAkhyAnasaMgraha nAmane graMtha hamaNAM prasiddha thayela che te parathI jaNAya che ke temanI upadeza zailI lokaraMjanI che. jenetara vidvAna lekha vAMcavAthI ghaNuM jANavAnuM 1 maLe che te zrIyuta tilake vidyAbhUSaNa vagerenA lekhenuM eka bIjuM pustaka prakAzaka prakaTa karaze evI AzA rAkhIzuM. jaina patranA grAhakone A bheTa ApI che. rA.devacaMda dAmajIne A graMtha prakaTa karavA mATe dhanyavAda ApIe chIe. " paranA --iprathama ane dvitIya bhAga-darekanuM mUlya rU. che. saMzodhaka saMskRta saMskaraNa sahita-paMDita haragovindadAsa trikamadAsa zeTha nyAya vyAkaraNa tIrtha jaina vividha sAhitya zAstramAlA puSpa 4 tathA 6) A prAkRtamAM zrI lakSmaNa gaNie racelo kAvya graMtha che ke jemAM mUla caritra sAthe aneka kathAnake saMkalita karyA che. prathama graMthakAra Adi nAtha, vIra, tIrthakara, gurU, zrutadevI, sarasvatIne namaskAra karI pachI traNa graMthakAra AcAryonI stuti kare che temAM pahelAM taraMgavatI ke jenAthI bIjA aneka prabaMdhe madhuratAne pAmyA, tenA racanAra (pAdaliptAcArya) bIja haribhadrasUri ke jenA gharane AMgaNe prakula rasabhAvathI pUrNa evI vANuM dIrdhakAla nRtya kare che te, ane trIjA chavadeva ke jenI vANuM prAkRta ka, prabaMdha karanArA kavi jema deva maMdAra maMjarIne zravaNapathe laI jAya che tema pitAnA zravaNe svataH laI jAya che-sAMbhaLe che te pAdaliptAcArya vIrAta 467 mAM vidyamAna hatA. 6 chavadeva te vAya. gacchamAM thayelA che ke bIjA te kaMI kahI zakAtuM nathI. A kathAne rahyA ke saMvata, prazasti chevaTanA prasiddha thavAnA bhAgamAM Avaze. eTale te jANyA vagara kahI zakAya tema nathI, tema kartA ne paricaya maLe tema nathI, paNa jaina graMthAvalimAM rahyA saM. 1108 Apela che. , - AmAM pahelo pUrvabhava prastAva, bIje janmAdi prastAva, trIje kevala prastAva Apela che temAM supArzvanAthanA pUrvabhava, janma ane dIkSA tathA kevalajJAna prApti sudhInI hakIkata samAvI che. tyAra pachI bhagavAna dharmakathA kahe che temAM samayakatva para caMpakamALA kathA, samyakatvamAM zaMkA upara maNisiMha maNiratha kathAnaka, AkAMkSApara sundara kathA, vicikitsApara bhAnubhAsvara vipranuM kathAnaka, pAkhaMDi saMstavapara bhImakumAranuM udAharaNa, ane pAkhaMDiprazaMsA para maMtritilakanuM sthAnaka A pramANe sAticAra samyakatvapara kathAne samAsa thAya che. pachInA prastAvamAM sthUla prANAtipAta niraticAra prathama aNuvratanA phalanA dRSTAMtarUpe vijaya caMdra rAjA, prANutipAta virati prathama aticAranA vipAkapara badhurAja, tenA bIja aticAra vadhanA daSTAMte vipra zrIvatsa, trIjA aticAra para rAhaDamaMtrI, cothA aticAra para sulasaddhi ane pAMcamA aticArapara siMhamaMtrInA daSTAMta Apela che ane A rIte sAti sAra prathama aNuvrata puruM thAya che ane te sAthe prathama bhAga pUro thAya che. bIjA bhAgamAM bIjA aNuvatapara kamalabedi -tene pahelA aticArapara bhavana patAkA, Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svIkAra ane samAlocanA. 15 khIjA aticArapara dharaNa, trIna para madana, ceAthA para padma viNaka ne pAMcamA para badhRtta, ema kathA kahI khIjAM aNuvrata samApta karyuM A rIte chevaTe bhAga parabhAga chata upara vizvasena kumAra kathAnathI A khIjo bhAga samApta thAMya che. A baMne bhAgamAM A saMbadhI viSayAnukramaNikA ApI hata te! yAgya hatuM. have vistRta prastAvanA sahita trIjo bhAga bahAra paDaze tenI rAha joizuM ane A mAlAne vijaya icchIzuM. jaina sTuDanTasa esosIezana--tenA niyameA-A nAmanI sasthA sane 1915 nA sapTembaramAM sthApita thaI che. pramukha bheAgIndrarAva 2. diveTIyA khI. e ke je vidyArthI varga ceAgya mArge dAravAmAM athAga parizrama ane rasa letA hatA te svargastha thavAthI bhAre kheATa paDI che. uddeza sAmAnya unnati mATe bhASaNeAnI gAThavaNa, arasparasa vidyArthI samUhamAM ekatratA vadhAravA, vagere saMsthAne anukULa rAkhyA che. sabhAsadAnI amuka zrI rAkhI kA calAvavAmAM Ave che--prayAsa stutya che. hAlanA vidyArthImAM vyaktivAda, u MkhalatA ane avinaya, teAchaDAI ane jJAnanA zaMkA vagere dUSaNA jovAmAM Ave che evI je rmAMda karavAmAM Ave che te nirmULa karavA AvI saMsthAe prayatna karaze ema ame IcchIe chIe. nAma aMgrejI na rAkhyuM hata tA STi hatuM. Ane pR. seALa pejI trIza, taraphathI TrekTa naM. 27 che. rAkhyuM che te iSTa nathI. manuSya ttavya-(zrI jainamArga zana) mUlya pANA A aMbAlA zaheramAM Avela AtmAnaMda jaina TreTa sAsAyaTI prakAzinI saMsthAe prIsTI nAma uparathI aMgrejI nAma peAtAnuM A ceApAnIyuM mAtra uparalI jaina dharma saMbaMdhI kaMika hakIkata pUrI pADe che. hindImAM pustakAnI truTI ghaNI che tethI AvA prayAse prathamanA hAya te ThIka, paNa have jamAnAne anusarI dareka bAbata sUkSmatAthI buddhigamya dalIlA pUrvaka saMpUrNa hakIkata sahIta khaMhAra pADavAnI jarUra che.jaina dharmanI akeka bAbata eka pustakAkAre mUkAya tema che.jemake traNa tattva nAme deva, gurU, ane dharmAMtattva, gRhasthadhama, vagere. AmA bhASAnI azuddhi che, tema chApakhAnAne laine paNa thayelI bhUlA che. dharma te badale dhana, SaTkama ne badale SaTka, virati te badale viratti vagere. AvAthI jijJAsA pUrI thAya tema nathI. prabhAvatI. zrI rAga. eka dina rANI mana ullAsa", AMgI jinatani racita vizeSa, satarabheda pUjA vidhi karatI, mati nATAraMbha azeSa, prabhAvatI nAcati prabhu Agali harilakI haripriyA samAna, Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 jena zvetAMbara konpharansa heralDa. catura cArU kala dikhAvati, rAkhatI svara lajjAdika mAna-padaM.' celI cIra kasI vara caraNa, sArI sArasa kala zRMgAra, pAe ghama ghama ghaghara ghamakAvani, jhaNajhaNajhaNaNa jhaMjhara jhamakAra. 2 prabhAvatI. caraNa cAlavatI cacATa chaMda ne sArI gama padhati susvara abhirAma, tinanana tinanana taiu Alavati, * gAvati madhura vIra guNa grAma 3 prabhAvatI. idhika dhikada dhikaTaka dila, dama dama de de sivila vicitra, taMtI tAlAvaMza siri maMDala, vAjati cAra vividha vAjitra. 4 prabhAvatI, sura nara cita mehati caMcalaga, | diI bhamarI tava amarI rUpa, sArI gama gari gamari gagari, - vaNA nAda vajApati bhUpa. 5 prabhAvati. badhi bIja vimala tima anudita, ' prabhAvatI jina bhakti kavi, nayasuMdara saMtata guNa gAvati, pAvati puNya nicaca taNi vi. 6 prabhAvati. iti zrI nATAraMbha prabaMdha baddha gIta-kavi nayasuMdara AnaMdaghananuM eka aprasiddha pada. soraTha, maMta catura dila jyAMnI he mere, jo hama cInI se tumakInI prIta cora deya cugala mahilama, vAta kachu nahI chAMnIpAMca rU tIna triyA maMdirame, rAja kare rAjadhAnI he, eka triyA saba jaga vasa kanai, jJAnakhaDaga vasa AnI hecAra purUSa maMdirameM bhUgdha, kabahu tripata ne AnI he, dasa asIla Ika asalI ba3, baruM brahmajJAnI he. A gatima ralatAM bIte, kamakI nihuM na jAnI, AnaMdaghana isa padakuM kharsa, bajha bhavika jana prANI. he mera. Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bArabela sajhAya. 16 dara (4) bArabola sajhAya. rAga goDI, sarasati bhAta mayA kare, bhavi prANuM re, niramala mati ghI sAra, bhAva mani ANe re; zrI hIravijaya gurU vaDA bhavi. pabhaNuM te suvicAra bhAva bAra bola gurU hIranAM, bhavi. suNA abhiya rasAla bhAva. kaThina vacana navi bolI bha0 kahinaI na dIje gAli bhA . bela bIje gurU hIra bhaNe bha0 bhArve suNe nara nAri bhA. jaina vinA je prANiyA bha0 dharama kari udAra, bhAM alpa kaSAya vinaya vahe bha0 valI kare upagAra bhA. te anumodavuM je kahyuM bha0 zAstra taNuM anusAra bhA. te para pakSI jainanA bha0 bhArganusArI jeha bhA. : . . anumedavuM valI kima nahI bha0 puNyakAja savi teha bhAva zAstrI saMbaMdhI prarUpaNuM bha0 navI na karavI koI bhA.. ga7patineM pUchyA vinA bha0 bela trIje e hAI bhA. kevala zrAvaka thApIo bha0 bIjuM digaMbara caitya bhA. trIjuM nIpanuM je heI bha0 dravya liMgIne vitya. bhA eha vinA bIjI jIke bha0 bela thaI je caitya bhA. namatA ne valI pUjatAM bha0 zaMkA na karavI citi. bhA. avaMdanIka valI triNI kahI bharapUra pratimA je bhA sAdhutaLuM vAse karI bha0 paMcane vAMdavI teha bhAva bola cheThe kahI sAdhunuM bha0 pratiSThA zAstra majhAri bhA. svajanAdika koI kAraNe, bha0 sAtamo bola udAra bhAra parapakSe sAmivarle bha. te jimavA kAje bhA. puNya pheka na huI te valI bha0 Ima kahe gurUrAja bhAva AThameM nihava navi kahyA bha0 avara na kahII koI bhA. meM carcA udIraNA bhATa maka para pakSINyuM soI bhAva zrI vijayadAna surIzvare bha0 visalanayara majhAri.. kumati uddAla graMtha baLIo bha0 pakhaMtA nara nAri. bhA vayana aratha te graMthanA bha0 jiNi graMthe ApyAM hAI bhA. dasameM bole kahyuM bha0 apramANu tihAM sei. bhAva parapakSI sAthe valI bha0 je koI yAtrA bhAI bhA. IgyArame bela kahiM hIragurU, bha0 yAtrA pheka na thAI bAM parapakSI je joDiyAM bha0 stuti stavanAdi jeha bhA.. pUravAcAryo AdaryA, bha0 mAMDI leM kahe mAM teha bhA' pAle pelA e bAra bela bha. zrI vijayadeva sarIMda bhA . tasapada paMkaja sevatAM bha0 sakala saMdha ANaMda bhA. (8) . (11) (12). 10 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jana tAMbara konpharansa he. autihAsika patro. " (judA judAM zahera vasavAnI tithi temaja bIjI hakIkta.) - saM. 1115 nAgora koTa maMDANe vizAkha suda 3 ( ) ke vAsidAhima saM. 121ra rAvala jese jesalamera vasA. zrAvaNa suda 12 sa. 1181 kadI pArsanAtha devalarI thApanA huI saM. 1202 ayAsAra ajamera vasAye sahI. saM. 707 dilI tuvara vasAI anaMgapAlatuara. saM. 131 alavidI pAtasAha jAloragaDha thA laDIye. vIramade kAma Aye. saM. 1500 rANe udesaMdha udepura vasAyo. saM. 1215 sehasala vaDe sIrAI vasAI. saM. 1515 jodhapura vasAya dherAva jeTha suda 11 saM. 1545 vAkAnera vasA. rAva vIke jodhAra beTe. saM. 1545 phalodIrAM keTa karAye hamIra narAvata. saM. 1645 no koTa vIkAnera karAye. rAjA rAyasaMghajI. madAra karamacaMda bachAvata karAye. saM. 1616 akabara pAtasAha akabarAbAda koTa karAyA, Agare jamunA nadI re upare huti. saM. 1624 citoDagaDha pAlaTI pAtasAhI akabara pAlaTIyA. jemalasara meDatIyA kAma Aye. saM. 1100 nAhaDarAva Devara vasAyA. saM. 1471 ahamada pAtasyAha ahamadAvAda vasAI saM. 1644 patisAha akabara ahamadAbAda lIdhe. saM. 1668 kisAnasaMgha rAjA (kisanasiMdha rAjA) kisanagaDha vasA. saM. 1240 rAjA kumArapAla duo jaina dharama rAkhI. saM. 1180 vimala maMtrIsara huA Abu deharA karAyA. saM. 1283 vastapAla tejapAla huA. Abu jAtrA karane Abu upara deharA karAyA varadhavala vAdhelArA kAmadAra huA pagepage nidhAna huA varasa 36ne Aukho huo. saM. 1599 ducha meData vasAye. Age mAnadhAtA hatA. saM. 155 jAma nAnagara vasA halAma. saM. 1735 eraMgAvAda vasAyo raMgasA pAtasyAha saM. 183 savAI jesaMdha jepura vasA. saM. 700 rAjA vIra nArAyaNa sivANAgaDha karAyo. saM. 108 citrAMga sArI ciroDa vasAI Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika patro, prati zrI gAveTarI vIgata saMpuraNa' sa'. 1822 gAMva dIyAvaDa nAgArarI paTI pAvata rAja zrI ThAkura sIvakaraNajI lukaraNeAta lukaraNa kresarasadhAta kesarasaMdha sakha bhacyuM. mata sakhalasaMdha dalapata saMdhAtarI sIvakaraNujI daivaraH rA cainasalajI kubArakanacha vAraserasadha kuMvAra prathIrAja. sa. 880 deharA pratimA dharmanai khAte karAyA saMpratirAjA. sa. 609 digaMbara thayA prathama bhagavaMta pachI huA kIta. prathama gaccha nahi kAi sahu koi sAdhu kahetA, pArzvanAtha gaNadhAra tIke pUjAyAM matA; zrI mAhAvIra saMtAna sAdhu kririyA atisArI, rAjA duralabhanI sabhA makri ati caracA bhArI. hAryAM tike valA kahyA chata kharatara jANIyA, gacha dAya tiSNu kAlame sahu sadhe vakhANIyA. saMvata khAra cAvIsa ( sa. 1224 ) nagara pANu aNuhalapura, aa vAda suvihita caityavAsIsuM bahu pari; duralabha rAjA sanamukha jiSNu hela jIte. caityavAsa uthApa desa gujjarahi videtA, suvihita gacha kharatara vIrUda duralabha rAjA tihAM mA; zrI vardhamAna pATai tilakasari' jijJesara gaMgo, tAsa paraMpara punaH dvA girU guNe gabhIra, para upakArI paramagurU abhaya deva guNa dhIra. sa. 700 mAnatu MgAcArya bhaktAmara karyAM. sa. 1008 pASadhasAlA 84 gao khAdhIne khedAtIvAMre pachI je vIralA sAdhu vanakhaMDa vAsI rahyA. sAdhu zrAvakanI pUjA nahI tivAre. sa. 1204 kharatarA vanavAsI devatA sAMnidhye nagarane lAke mahAkadhArI dekhIne vAMdhA aNuhila pUra pANe khAvyA. tivAre peASadha sAlAnAma thenAMne kAI na mAne. tare SiSa sAliyAM kharatara vanavAsIyAMsuM vivAda vigraha dhaNA karazeA mAMDayA. pASadha sAlIyA durlabha rAjAne pUkAryAM. rAjAya sagalA bhegA karI nyAya karIyeA. pASaSa sAlIyAnee hAryAM dekhI vulAnAma dIdhA te vanavAsIyAMne kharA matI jANI kharatara virUda cAkhyA. tihAMthI kharatara ga N bhatI thayA. sa. 1159 pUrNa mAga che. sa. 1612 bhAvariyoyA kharatara nIkaLyA. sa. 1205 rUdrolIyA kharatara nIkalyA. sa. 1215 valI makarA kharatara nIkalyA. sa. 1224 AMcalIyA ga nIkalyA. saM. 1285 vaDa pAsAlIyA mAhAtaai tapasyA kInI vastapAla tejapAlanuM prati Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Air jaina zvetAMbara kaeNnsaransa heralDa. bhASa pAyA, tada puche tapagaccha nIkaaA. thANeArArI pAsAlathI nIklyA. jagacaMdra sarI thayA. sa. 1295 pUnamIyA nIkalyA. sa. 1331 cheTA kharatara nIkalyA. sa. 1333 AgamIyAM nIkalyA. sa. 1422 vaDagaccha kharattarA nIkalyA. sa. 1433 prema kIrti sa. 1461 pIpalIyA kharatarA nIkalyA. sa. 1560 zrI zAMti sAgaratA vaDA AcAra jIyA kharatara nIkalyA. sa. 1612 bhAvariSiyA kharatara nIkalyA. sa, 1667 laghu AcAyA kharatara nIkalyA. sa. 1336 AgamIthaA gacha nIkaLyA pAThAMtare 1080 varase durlabha rAja tamapatInuM jIvyA kharatara virUda prApta theTame caMdragacchA vI. saM. 15 Asare varSa vIrAta 2000 lagI sAdhu sAdhavI zrAvaka zrAvikA pUjA pratikAra nahIM pAmai te varasa 2000 pUrA thayA te have ratanapAla lakhamo pramukha zrAvaka thayA tathA zrI R ratanA dvA. pATaNamATe ghaNucaMdA hai patisAha mudAkura vaDerA chApA AMNyA deharA parAyA bhUtakarAsIna karAvI, pache kAika kahe paramesara na mAnai, padma kAjI sAheba dIdhuM sIkha dIdhI, jina mata kahyuM caMdra bhAturanA deva yahaMdunA deva maja mAMnuM chu, pachai pAtisAha chApA kari dIdhA, pache ahiMmaddAvAda madhye saMtanuM DhagaluM karAvI kuMvArI kanyA tIrA eka parata kaDhAvI teNe khAlikAyaeN DhiMgalA mAhisuM dazavaikAlikanI kAMDhInai thai parita paDate vaheMcI, yA dharma bhUla thApyuM, deharA pratimA khATA jANyA. sa. 1508 vaSaeN 0 nAnA 1 gujarAtimAMhi kUvA. tivAra pachi R. dharmAMsI, * ratanA, R. udA, R0 vIna, R. caMdA, sa. lAlajI pramukha vA. tihAMthI sAdha sAdhavI zrAvaka zrAvikAnI pUjA satakAra pAMmatA dvA. sUgaDAMgane 27 adhyete abhiva'diyAe e pADe che. sAkhA khemadhADa kahAMNA. [ A uparanA patrA kalakattAvALAM bApu pUracaMda nahAra M. A. B, L. nA bhaMDAramAMthI temanI kRpAthI amane prApta thayA che ame akSarazaH ahIM mUkyA che. taMtrI. ] "jUdA jUdA saMghapatio. G C G C G GOO zrI siddhasena divAkara pratibodhitasya vikramAdityasya zrI zatruMjayAdi tIrthayAtrA vistaroyaM zrI saM 14 nRpA mukuTavarddhanAH, 70 lakSA zrAddha kuTuMbAnAM zrI siddhasenagaNadharAdayaH, 5000 surINAM, 169 sauvarNa devAlayAH, 1 koTi : 10 lakSAH CONCED Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jUdA jUdA sadhapati. 1pa 9 sahastra mitAni zakaTAnAM, 18 lakSAsturaMgamAnAM, 76 zatAni gajAnAM evaM karabha vRSabhAdimAnaM jJeyaM. 1 thirApadre saMdhapati AbhUH zrI zrImAlajJAtIyaH pazcima maMDalIka birudaM vahana babhUva. yasya yAtrAyAM 700 zata devAlaye, dvAdaza 12 koTisvarNavyayaH prathama yAtrAyAM kRtaH, 3 koTiTaMkakaiH sarasvatI bhAMDAgAre vartamAna sarvAgama pratirekA sauvarNAkSarA dvitIyA sarva vartamAna graMtha prati masyakSaramayI, 360 AtmasadRzAH sAdharmikAH kRtAH, saMghe 700 mahiSAH pAnIyAnayanAya, 700 AcAryapadAni kAritAni sUneta mAdakrUra grAmayoH prAsAdau sAru Ara ghATamayau kAritau saMstAraka dIkSAvasare sapta koTI dravyavyayaH kRtaH saptakSetreSu. 2. maMDapadurge saMghapati pethaDena prathamayAtrAyAM 11 lakSAH TaMkA rupamayAnAM vyayazcakre saMghe 70 manuSyANAM devAlayAH, 52 maMDapagaDhe jinaprAsAdazataM, tatra copari svarNamayAH kalazAH kAritAH zrI dharmaghoSamurINAM mahotsave 72 sahasra dravyavyayaH kRtaH bhRgukacche yo bhAMDAgAramalIlikhat / 84 prAsAdAH kAritAH, zrI girinAra mahAtIrthe samakAlameva zvetAMbara digaMbara zrI saMghaH prAptaH zvetAMbara digaMbarANAM parasparaM tIrthavivAdo jAtaH, saMghapati dvayasyApi madhye ya iMdramAlAM paridhAsyati tasya tIrthamidamiti vRddha bahujanoktau pethaDa saMghapatinA suvarNasyaiva 56 ghaTI pramANasyeMdramA. lAparighApanaM cakre tIrtha ca svakIyaM kRtaM yena zrI dharmaghoSa sUrINAM pArthe parigraha pramANaM pUrva gRhItaM Takkazata dvayapramANAbhigrahe sati puruSabhAgya niHsImatvamiti zrI guruvacanena lakSatraya pramANa dravyAbhiSTaho gRhItaH tatopyadhika dravyaprAptau devaguru yogyamiti nAma dattaM dravyeH 3 tasya suto jhAMjhaNadevaH samajani tena zrI zatrujaya zrI girinAra mahAtIrthayorekaiva dhvajA dattA, tena rAjAdhirAjA sAraMgadevasya karpUrArpaNasamaye rAjA prasUti vidhAnaM kAritaH 4 saMprati bhUpena sapAda koTi pramitA jina pratimAH kAritAH, sapAda lakSa mitA jaina prAsAdAH kAritAH, siMdhudezamadhye maroTagrAme 95 sahastra pratimAH pittalamayA adyApi saMti, 700 saptazatAni dAnazAlAyAM yena svakIya baMThAH sAdhu sAmAcArI zikSayitvA sAdhuveSeNa sarva deza madhye prathamaM preSitAH, pazcAt satya sAdhavaH, 36 sahastra prAsAdA navInAH anye jIrNoddhAratha bahavaH kAritAH, Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 jaina zvetAMbara kaeNnpharansa hai. bahuvistara-pUrva rathayAtrA z. 5 ___ zrI pattane zrI kumArapAlena pitustribhuvanapAla-prAsAdaH kAritaH 72 devakulikAyutaH, 24 ratnamayAH 24 pittalamayA 24 rupyamayA 14 / 14 bhAramayA mukhya prAsAde 125 aMgula pramANAriSTa ratnamayI pratimA kAritAH, tatra dravyavyayaH 96 lakSa-pramANa sarvatra svarNamaya kalazAH prAsAde. 6 ___ AMbaDamaMtriNA maMgaladIpAvasare 32 lakSAdInarANAM yAcakAnAM dAnaM dattaM. tathA zrI vastupAlena svarNamaya lakSa TaMkAM ArAtrikAdyavasare yAcakAnAM dattA. khIjAvasare somezvareNokta midaM kAvyaH icchA siddhi samunnate suragaNaiH kalpadrumaiH sthIyate, pAtAle pavamAna bhojanajane kaSTaM pranaSTo baliH / nIrAgAnamagamanmunIn suragavI cintAmaNiH kApyagAt , tasmAdarthi kadarthanAM viSahatAM zrI vastupAlaH kSitau // kAvyaM zrutvA lakSaM dadau. cakravarti zrI hariSeNa sarvatra sarvatra jinaprAsAda-maMDitA pRthvI kAritA. nAgapure sA. delhAsuta sA pUnaDa zrI maujadIna suratrANa bIbI pratipanabaMdhuH azvapatigajapatinarapatimAnyosti-tenAdyA yAtrA 1273 varSe-dvitIyA yAtrA suratrANadezAt 1286 varSe nAgapurAtkartumArabdhA. 18000 zakaTAni, bahavo mahIdharAH mAMDalika grAmAsanno yAvadAyAta stAvatsaMmukhamAgatya tejaHpAlena dhavalakamAnItaH zrI saMghaH zrI vastupAla saMmukhamagAt / saMghadhUlIpavanAnukUlyatAyAM dizi yAti tatra tatra gacchati saMghajanairabhANi, ito raja ito raja ita: pAdodhAryatAM maMtrI idaM rajaH puNyaiH spaSTuM labhyate. asmin sve pRSTe pAparajo dure nazyati yataH - zrI tIrthapAMtharajasA virajIbhavaMti, tIrtheSu baMbhramaNato nabhave bhramaMti dravya vyayAdihatarAH sthirasaMpadaH supUjyAH bhavaMti jagadIzamathArcayaMtaH 1. tIrthanAmAvali. sadbhaktyA devaloke ravizazi bhuvane vyaMtarANAM nikAye, natratrANAM nivAse grahagaNapaTale tArakANAM vimAne; pAtAle pannageMdra sphaTamaNi kiraNa dhvastasAMdrAMdhakAre, Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tithanAmAvali. zrImatIrthakarANAM pratidivasamahaM tatra caityAni vaMde // vaitADhaye meruzRMge rucakagirivare kuMDale hastidaMte, vakSAre kUTanaMdIzvara kanakagirau naiSadhe nIlavaMte; citre zaile vicitre yamakagirivare cakravAle himAdrau- . zrImat. zrIzaile viMdhya zRMge vimalagirivare arbude pAvake vA, saMmete tArake kulagiri zikhare'STApade svarNazaile; zathyAdrau cojayaMte vimala girivare gUjare rohaNAdrau- zrImat. ASAhe medapATe kSititaTamukaTe citrakUTe trikUTe, lATe nATe ca dhATe viTapavana taTe devakUTe virATe, karNATe hemakUTe vikaTatarakaTe cakrakUTe ca bhoTe- zrImat. zrImAle mAlave vA malaya tinikhale mekhale picchale vA, nepAle nAhale vA kuvalayatilake siMhale mekhale vA; DAhAle kausale vA vigalitasalile jaMgale vA tamAle.- zrImat. aMge vaMge kaliMge sakalajanapade satpayAge tilaMge, goDe coDe suraMdhevaratara draviDe udrayANe puraMdre Adre sudre pulaMdre draviDakuvalaye kanyakubje surASTra - zrImat. caMpAyAM caMdra mukhyAM gajapuramadhurA pattane cojjayinyAM, kauzAmbyAM kozalAyAM kanakapuravare devagiryAM ca kAzyAM;. nAzikye rAjagehe dazapuranagare bhadile tAmraliyAM.- zrImat. svarge matya tarikSe girizikhara nade svanaMdInIratIre, zIlAMke nAgaloke jalanidhipuline bhUruhANAM nikuMje grAme'raNye vane vA sthalajala viSame durgamadhye trisadhyaM.- zrImat itthaM zrI jaina caitya stuti matimanasA bhaktibhAvaM prapadya, prodyatkalyANahetu kalimalaharaNAM ye paThaMtIti ziSTAH teSAM zrI tIrthayAtrA phalamidamatulaM jAyate mAnavAnAM kArya siddhayaMti sadyo bhavati hi satataM cittamAnaMdakAri.- zrImat. -zrImattIrthakarANAM pratidivasamahaM tatra caityAni vaMde. -zrItIrthamAlAstavaH-saM. 1974 varSe mAhavadi 7 dine zrI khImela nagare paM kuzalaruciNA lipIkRtaM. Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 jaina zvetAMkhara kAnphransa heralDa laghupaTTAvala. 4944944 atha ladhupaTTAvalI likhyate. viditasakalazAstrAna pArzvacaMdrAna kavIMdrAn bhajata samaracaMdrAn bhavyarAjIva sUryAn ; namata vizada mUrttIna rAjacaMdrAna munIMdrAna, vimala vimala caMdrAn sarva sUrIMdramukhyAn // 1 // mAlinI chaMdaH // tatpade jayacaMdra sUrimuniyA jItA jagat vizrutAH tat paTTodaya bhAskarA gaNivarAH zrIpadma caMdrA vibhuH; tatpaTTe municaMdrasUri gaNino naMdaMtu bhaTTArakA, statpaTTAbja vibhAkarA gaNivarAH zrInemicaMdrAyAH // 2 // zArdUlaH || tatpaTTe kanakeMdu sUri gaNapA jAtA jagatyujvalAH tatpaTTe zivacaMdrasUri munipA viravyAta kIrti vrajA: tatpaTTe vimalaprabodha sahitA zrI bhAnucaMdrA bhidhAH tatpaTTe ca vivekacaMdra yatipA jAtA jagatpUjitAH // 3 // tatpar3a mAnasa sarovara rAjahaMsA, zrIlabdhicaMdra munipAH prababhUvurevaM; tAtpaTTa bhAskara nibhA vilasat guNaughAH zrI harSacaMdra munivarA ajaiSuH // 4 // vasaMtatilakA. // tasminpaTTe jayatitarAM hemacaMdo munIMdraH suzlokauM viditamahima gAMga maMbhocaloke, jaine dharitatapasaH zrAvakai gItakIrti yo dhImAn vimala kavitA komalo dvIrNANiH || maMdAkrAMtA // - saMvat 1933 miti jeTha sudI 12 zanivAsare zrImakasUdAbAda ajImagaMja meM munnIlAla ke vAste. ( zrIyuta puraNuMda nahAranA bhaMDAramAMthI prApta ) Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paTTAvalI. paTTAvakTa. . (leka gaMchanA eka sAdhue lakhelI) atha paTTAvalI likhate. atha hi hai bhagavaMta zrI mahAvIrachamai sarvAya bahettara varSa pUre ke koI eka uNe etalai eka aMtarmudrane seSa Ayu AvI rahyo che. te samAne viSe sadra prazna kare che-zrI bhagavaMtajI Agali kahe che ke he bhagavaMtajI, tamAre nAma bhasma graha ditiya sahastra varSano azubha graha vase che teNe karIne zrI jaina sAsana DAhalAI jAsya zrI dayA dharma DehalAsya ane loka hisya zrI mahAvIra zrI cAvIsamA tIrthakarane sAsana DehalAI che ane loka kahace te vAste AuSo eka aMtamuhUrtano vadhArI, tivAre bhagavaMta kahe sajhA he sakeMdra bIjA sarva vAta ghaTADI ghaTe ane vadhArI vadhe piNa Aukhe kamma ghaTA ghaTe nahI, vadhAryo vadhe nahIM tathA bhasma graha sudhI te dayA dharma DohalAsya ane pache rUpA chavA nAma AyariyA bhavisaI tehathI dayA dharma pravartAvacce eha prazna pUre tha tha bhagavaMta zrI mahAvIrajI mokSa gaye thake ajara amara niraMjana bhagavaMta thayA. hive anukramai pATazrI gaNadharAdi AcArya anukrame pATa likhate. hive zrI mahAvirajIne pATe sudharmA svAmIjI te bhagavaMta thI 20 varSa mekSa jhatA1 sudharmA svAmIne pATe ja busvAmI te vIrAta cAMsaThimeM varSe mekSa pRhatA. 2 jaMbusvAmIne pATe prabhava svAmI che. vIrAta devaloka puMhatA. 3 prabhavA svAmIne pArTa sijhaMbhava 75 varSe divaMgata 5hatA. 4 sijhaMbhava svAmIne pATe yabhaMdra 148 varSe devaMgata pRhatA. 5 yasa. saMbUta vije 15 varSe devaM . jiha pATe bhadrabAhu svAmIne vIrAta 170 varSe devaM0 7 bhadrabAhu pATe sthUlabhadra te vIrAta 215 varSe devaM0 8 sthUlabhadra pATe Arya mahA giri te vIrAta 24pa varSe devaM0 8. Arya mahA giri pATe balasiMhAcArya te vIrAta 280 varSe devaM 10 balasiMha paTTe zAMta AcArya varAta, 33ra varSe devaM 11 zAMta pade syAmAcArya 373 varSe devaM 12 svAbhAcArya pade sAMDilAcArya 40 6 varSe devaM 13 sAMDillAcArya padde jita dharma AcArya varAta 454 varSe devaM 14 jita dharma paTTe Arya samudra vIrAta 508 varSe devaM 15 Arya samudra pade nIdilAcArya te vIrAta pa1 varSa devaM. 16 nadila paDhe nAga hastI vIrAta 644 varSe devaM0 17 nAga hastI 5dde revatI AcArya te vIrAta 718 varSe devaM 18 revatI pade khadila AcArya te vIrAta 780 varSe devaM. 18 maMdila pade siMhagaNi vIrAta 814 varSe devaM 20 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 jena vetAMbara kenpharansa herela. ' siMhagaNi paTe samitAcArya te vIrAta 848 varSe devaM 21 samitA pahe nAgArjuna te vIrAta 875 varSe devaM 22 nAgArjuna pade geviMda AcArya varAta 877 varSe devaM 23 geviMda pade bhUta dinna vIrAta 84ra varSe devaM 24 bhUta dina lehitA... vIrAta a48 varSe devaM 25 lehitA pade dU,gaNI te vIMrAta Ta75 varSe devaM 26 dUSagaNuM pade devaDhigaNuM te vIrAta 80 varSe devaM 27 - tihAM 32 sUtra likhANa iti zrI mahAvIrathI sattAvIsa pAra kahyA. atha devaDhigaNune vAre pustaka likhANuM te kima te kahe che-- tathA IhAM sudhI te zrI sUtra siddhAMta muMho AvatA hatA ane devaDhi gaNimeM vicAryo je paMcama kAlate viSe buddha vidyA thoDI spe, ane zAstra mukhe nAvastha ane sUtra vigara dharma kima dIpAvirya, kima ughesie, dayA dharma kima cAlacce eha vicArIne tADapatre satra likhyA. hi devaDhi gaNIne pATe vIrabhadra 28, tehane pATe saMkarabhadra 29, tehane pATe jasabhadra seNa 30, tehane pATe vIrabhadra seNa 31 tehane pATe variyAmasaNa 32, tehane pATe jasaNa 33 tehane pATe harSasaNa 34, tehane pATe jayasaNa 35, te jagamAla 36, te devaRSi 37, te bhIma RSi 38, te karmasI 38, te rAjaRSi 40, te0 devasaNa 41, te saMkaraNa kara, te lakSmI lAbha 43, te rAmaRSi 44, padmasUri 45, si harisamA 46, te kuzala prabhu 47, te upraNa RSi te. jayaRSi kahe, te vAjaRSi 50, deva RSi 51, te sUraNa para, te mahA suraseNuM pa3, te mahaleNa 54, te. jayarAja RSi 55, te gayasaNa pa6, devaDhigaNuM ziSya meM huvA. saMvata 143. gayaNa, paTTa mittaleNa thayA 57, te viaisiMha gaDhaSi 58, te sivarAja RSi paha, te lAlajI RSi jAtanA vAphaNa 60, te jJAnajI RSi 61 jAta sUrANI. atha luke gaccharI utpatti kahe che. saMvat panarasai aThayAvIsa varSa (I.sa. 1471) zrI ahalapura pATaNa madhye muMhatA lukA subuddhiye zrI sUtra siddhAMta likhatAM thakAM sUtrArtha vicArIne manameM vicArato sAdhu zrAvaka bAra vrata dhArIne pUjavI pratimA na kahI, prAsAdane adhikAra nahIM ane bIjA yatI AcAryane ghaNAika tai pisAla pratimA dhArI thayA. sudha dayA dhamarI prarUpaNa karane ga7 kADhI. anya darzani lakavAmatI nAma kahine bolAvyA tihAM thakI kA gaccharI sthApaNa thaI. zubhalAI zubha dine zubha pakSe zubha vAre zubha nakSatre zubha yege Abe thake lUMkA gaccharI sthApanA thaI. prathama bhANuM RSajIeM zrI ahamadAvAda madhye saMvata 1531 varSe jAta poravADa arahaTavADAnA vAsI svaya meva dIkSA lIdhI. moTe vairAge saMsAra asAra jANune 1 lAkha rUpiyA mUkIne dIkSA lIdhI. 62 teRSi bhIdAjI thayA. mahAtmA sAdhu thayA; jAta usavAla sirehInAvAsI pitAnA kuTuMbI manuSya 45 saMdhA sarva jaNe saMsAra anitya jANIne saMyama lIdhe. 64 te RSi bhImAjI pAlInAvAsI jAti usavAla gotra loDhA alakSa dravya mUkIne jUnA pAse dIkSA lIdhI. saM. 1550 sai thayA, 66 tene sarojI thayA. pAtarA akabaranI Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 173 vikrama pAMcamI sadInI sthiti. svAmI stotra sama saMskRta prAkRta, anyayoga vyavacchedika, ayoga vyavadikA, pArzvanAtha stava, gautamastotra, zrIvIrastava, caturvizati jinastava, pArzva stava, vIranirvANa kalyANa praznottara ratnamAlA, RSabhapaMcAzikA, caturvizati jina-zobhana stuti vagere stotro che. 18 prameyakamalamArtaDa-prabhAcArya kRta. mU. cAra rU. 18 prabhAvaka carita prabhAcaMdra kRta. - secono= -- vikrama pAMcamI sadInI sthiti. " [ maMdasera-nagara, ] manasora nagara pUrve prAcIna zahera hatuM te zilAlekha parathI mAlUma paDI Ave che.. vAlIyara rAjyamAM te che. pahelAM te atyaMta samRddhivALuM hatuM. hAlamAM te samRddhi rahI nathI. vaLI temAM rezamI ane sUtaranAM spaDAM ghaNAM sArAM banatAM hatAM. tenuM prAcIna nAma dazapura che. ema sAMbhaLavAmAM Ave che ke te nagara rAjA ratidevanI rAjadhAnI hatu meghadUtamAM kAlidAse meghane mArga batAvatI vakhate A nagarano ullekha A pramANe karyo che - pAtrIkurvan dazapuravadhUnetrakautUhalAnAm / ema jaNAya che ke dazapuramAM bagADa thaI, pahelAM dasora nAma thayuM ane pachI dhIme dhIme mandasera thaI gayuM. - temAM eka zilAlekha maLyo che. temAM suMdara saMskRta bhASAmAM racelA 30-40 zloka che. A bahAra paDayAne ghaNo samaya thayo temAM eka leka e che ke - , mAravAnA thayA tyAre sAta vAge trinavatyadhike'bdAnAM Rtau sevyadhanasvane // A parathI jaNAya che A zilAlekhanA samaye mAlava saMvata 483 vidyamAna hatA. A parathI je prakAza paDe che te e che ke pahelAM vidvAnane mAlava saMvata koI saMvata hato evI hakIkta maLI AvI hatI, paraMtu AthI te jaNAyuM ke mAlava saMvata pote ja pAchaLathI vikrama saMvata e nAmathI prasiddha thaye. A zilA lekhathI e paNa jaNAyuM ke A vakhate guptavaMzIya kumAra gupta (bIjA) bhArata varSane cakravartI rAjA hatA. A saMbaMdhe temAM jaNAvyuM che ke catu:samudrAntavilolamekhalAM sumerukailAsahatpayodharAm / banAntavAntasphuTapuSpahAsinI kumAragupte pRthivIM prazAsati // . bhArata varSanA cakravartI rAjA kumAraguptanuM nAma mAlUma paDyuM te uparAMta dazapuranA tatkAlina mAMDalika rAjAnuM nAma paNa AmAM lakheluM che. tenuM nAma hatuM badhuvarmA ane tenA pitAnuM vizvavarmA. A zilAlekhathI siddha che ke te samaye evI sarasa ane sundara saMskRta kavitA hatI ke jevI kAlidAsanAM kAvyomAM maLI Ave che. uparane zleka ke jemAM kumAraguptanuM nAma che te AnuM pramANa che. kavitAnI sarasatA ane sundaratAnA pramANabhUta eka bIjo bleka nIce udhRta karavAmAM Ave che ke jemAM savAranA suryanuM varNana che. Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174, jaina zvetAMbara kaeNnpharansa heruM. yaH pratyahaM prativibhAtyudayAcalendra vistIrNatuMga zikharaskhalitAMzujAlaH / / kSIbAMganAjanakapolatalAbhirAmaH pAyAtsa vaH sukiraNAbharaNo vivasvAn // A zilAlekhamAM jenuM varNana che te parathI mAlUma paDe che ke A samayanA nareza moTA kartavyaniSTha ane prajAvatsala hatA. temAM jaNuvyuM che ke dazapuranA tatkAlIna rAjAnI kIrti ane prajApAlanatatparatAnI khabara sAMbhaLI prAcIna lATa deza-arthAta vartamAna gUjarAtathI ghaNuM padRvAya ( paTavAo ) pitAnA gharabAra cheDI dazapura AvyA hatA. . hAlano paTavA yA paTuA e zabda A padRvAyane apabhraMza che. e loko have prAyaH parovavAnuM kAma kare che; paNa te samayamAM teo rezamI vastra banAvatA hatA, A lokoe dazapuramAM potAnA dhaMdhAthI anaMta dhanane saMgraha karyo. A zilAlekhamAM lakhyuM che ke temanAM vastra ghaNAM sukhakara thatAM hatAM. raMgaberaMgI rezamanA tArathI tareha tarehanA vela baTAo ane citro tenA para teo banAvatA hatA. ghaNuM gharomAM strIo A padamaya vastrone ghaNe Adara karatI hatI. AvAM vastronI eka sADI ke eka dupaTTA paheryA vagara koI tahevAra ke utsava ujavAta nahi. A zilAlekhathI ema paNa mAlUma paDe che ke te samaye dazapuranAM makAna ghaNAM uMcAM hatAM. sapheda cUnAthI dhoLAyelAM hovAthI kailAsanA zikharonI sAthe samAnatA dharAvatAM hatAM. nagaranI cAre bAjue aneka udyAna ane upavana hatAM. maMdira, kUvA ane vAvanI ghaNI adhikatA hatA. dazapuranI pAseja sivAnI ane sumalI nAmanI be nadIo vahetI hatI. jagAe jagAe taLAva hatAM. temAM kamala khilatAM hatAM. jeTalA brAhmaNa hatA te sarve vidyA ane tapamAM zreSTa hatA. pUjA pATha ane svAdhyAyamAM nirata rahetA hatAM. zama, dama, kSamA, zoca, vairya Adi guNothI bharapUra hatA. A lekhamAM karelA varNana parathI ema vidita thAya che ke A samaye dazapuranI avasthA ghaNIja unnata hatI ane prajA paNa bahu sukhI hatI. vaLI eka vizeSa vAta A lekha parathI maLe che te e che ke sUryanI pUjA te samaye bahu thatI hatI. hamaNAM bhAratamAM sUryanAM bahu DAM maMdira jovAmAM Ave che. kaMsInI pAse kevala eka sUrya maMdira jovAmAM AvyuM che. hamaNuM hinduomAM jyAM tyAM mahAdevanI pUjA thatI jovAmAM Ave che, tenAthI bIjo naMbara ThAkurajInI pUjAne Ave che ane tyAra pachI bIjA devI devatAone; paraMtu AjathI lagabhaga 1500 varSa pahelAM ahIM ghaNAM sUrya maMdira hatAM ema jaNAya che. A prastuta zilAlekhane saMbaMdha eka prAcIna sUrya maMdira sAthe che. te maMdira prAcIna dazapuranA paTavAnI paMcAyate baMdhAvyuM hatuM. te banyA pachI trIsa cALIsa varSa pachI tenA keTaloka bhAga barabAda thavAthI te lokoe maLI kurI saM. para8 mAM jIrNoddhAra karAvyo. je samaye paTavAo paNa sUryanAM moTAM moTAM maMdira baMdhAvatA hatA te samayanA bhAratanI para samRddhi hAla kayAM che? te samaya anya leka sUrya tathA bIjA devatAonA kevaDA vizAla maMdira baMdhAvatA haze tenuM anumAna A eka nAmazeSa maMdiranA varNanathI sArI rIte . jANI zakAya che. ( A hakIkata zrIyuta mahAvIra prasAda dvivedInA prAcIna lekha paranA pratibhA nAmanA hiMdI mAsikanA eprila 1818 nA aMkamAM Avela TuMka lekha parathI anuvAdita che. ) Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 175 1 ( 3 sA devacaMdrajI kRta svAdhyAya devacaMdrajI kRta svAdhyAya. sAdhaka sAdhaje re nija sattA ika citta; nija guNa pragaTapaNe je pariNamere, ehija Atama vitta. paryAya anaMtA nija kAraNapaNere, varate te guNa zuddha; paryAya guNa pariNAme karRtAre, te nija dharma prasiddhi parabhAvAnugata vIrya cetanAre, teha vakratA cAla; S kartA bhoktAdika savi zaktimAMre, vyAkhe ulaTo khyAla. yopathamika RjutAne upanere, tehija zakti aneka: nija svabhAva anutatatA anusarere, Ava bhAva viveka apavAde paravaMcaka tAdikAre, e mAyA pariNAma utsarga nijaguNanI vaMcanAre, parabhAve vizrAma, te vaI apavAde AjavIre, nakare kapaTa kaSAya; Atama guNa nija nija gati pheravera, usarga amAya. sattArodha bhramaNa gati cAramere, para AdhIne vRtti; vakrayAlathI Atama dukha lahera, jima nRpanIti viratta. te mATe muni RjutAye ramere, vame anAdi upAdhi; samatAM raMgI saMgI tattvare, sAdhe Atma samAdhi mAya kSaye ArjavanI pUrNatAre, savi RjutAvaMta; pUrva prage parasaMga pare, nahi tasu kartAvaMta. sAdhana bhAva prathamathI nIpaje, tehija dhyAe siddha; dravyata sAdhana vighana nivAraNAme, nimittaka suprasiddha. bhAve sAdhana je Ika cittathIre bhavasAdhana nijabhAva; bhAva sAmagrI hetutA rame, nitsaMgI muni bhAve. heya tyArathI grahaNa svadharmane re, kare bhagave sAdhya; svabhAva rasiyAne anubhave re, nija zuddha AvyAbAdha. nispRha nirbhaya nimama nirmalAre, karatA nija saMmrAja; devacaMdra ANAye vicaratAre, namiye te munirAja, 7 sAva ' 3 sA Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 jena vetAMbara konpharansa herala. saMstAraka vidhi. nisahI 3 namo khamAsamaNANuM, geImANe, mahAmuNI, namo arihaMtANuM karemi bhaMte sAmAIaM0 aNujANaha jiThidhA, anujANaha paramagurU, gurU guNa rayaNe hi maMDiasarIza. - bahupaDipunnA pirisi, rAIa saMthArae kAmi. aNajANaha saMthAraM, bAhu vahaNeNuM vAma pAseNuM; kukaDipAya paNa, aMtara tu pamadha e bhUmi. saMkeIe saMDAsA, uvadaM teakAya paDilehA; davAI uvaoga, usAsa nibhaNA loe. jaI ne hujaja pamAo, Imasta dehassa ImAI rayaNIe; AhAra muvahi dauM, savva tiviheNa siriaM. cAri maMgalaM--arihaMtA maMgala, siddhA maMgalaM, sAdU maMgala, kevali panna dho maMgala. 5. cattAri guttamA, arihaMtA laguttamA, siddhA loguttamA, sAdu gumA, 6 cAri saraNuM palvajAmi, arihaMte saraNuM pavanjAmi, siddha saraNuM paDvAmi, sAdu saraNuM 5brajAmi, kelipannata dhamaeN saraNuM vrajajAmi. 7 pANaI vAyamali, cerI ke me huNe daviNamu; kohaM bhANuM mAryA pijaMtahA desa. kalahaM aSNakhANuM, pisunna raI araI samAutta; para parivAya mAyA, mesa micchatasaharSa ca. sire suImAI, mukha magna saMsarga vigdhabhUyA; duI nibaMdhaNuI, aThAra sa pAva ThANAi. ege huM nathi me kaI nAha mannassa kassaI evaM adaNamaNa, appANu maNa sAsAe. ege me sAo appA, nANa desaNa saMjUo; se sAme bAhirA bhAvA, sabe saMjoga lakhaNa. saMjoga mUlA jIveNa, pattA dukha paraMparA; tamahA saMjoga saMbaMdha, savva tiviheNa siri. arihaMta maha de, jAvajachavaM susAhaNe guraNe; jikaNapannata tatta Ie sammatta bhae gahiaM. -A. ka, bhaMDAramAMthI-pAlItANA, Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha zrI ghaMghANI tIrtha rAtra. 15 A0 16 vali tiNa gurU pratibodhI, thayo zrAvaka suvicAra; munivara rUpa karAvIyA, anArija desa vihAra puNya udaya pragaTyo ghaNe, sAdhyA bharata trikhaMDa; chaNa pRthivI janamaMdira, paMDita kIdhA akhaMDa.' bisaya tiDottara vIrathI, saMvata sabala pahUra; padama prabhu paratichiyA, ArijarakSita sura. mahA taNI sudi AThame, subha madrata ravivAra; lapi pratimA puThe likhI, te vAMcI suvicAra. DhAla trIjI, mUla nAyaka bIje valI, sakala sakomala dehAjI; * pratimA veta sanAtaNI, meTa acarija eheche. arajina pAsa juhArIyaI, arajanapurI siNagArAjI. tIrthakara vIsa mugatI taNo dAtAjI. caMdragupati rAjA dUo, cANakaI dIdho rAjI; tiyuM e biMba bharAvIyo, sAyaM Atama kAje. mahAvIra saMvata thakI varasa sattarI se vItAjI; tiNa samaya cauda pUrava dharU, zruti kevalI suvidIjI. bhadrabAhu svAmI thayA, tiNa kIdhI,paratIThejI; Aja saphala dina mAhare, te pratimA maI dIThe che. hAla thI. more mana tIratha mehIo, maI bheTayA padama prabhu pAsa: mUla nAyaka beu ati bhalA, praNamaMtAM he pUraI mana Asa. saMdha AvaI ThAma ThAmanA, vali AvaI ho IhAM varaNa aDhAra; jAva karaI jinavara taNuM, tiNa pragaTo he e tIratha sAra. jUnA biMba tIratha no, jagi pragaTo he mArUDi mari; dhaMdhANuM arajunapurI, nAma jANaI ho sagalo saMsAra. zrI padama prabhu pAsajI, e beu ho mUrati sakalApa; supana dikhAI samaratAM, tiNa vAdhyo ho tasu teja pratApa. mahAvIra vArA taNI e, pragaTI ho mUrati atisAra , jana pratimA jIna sArikhI koI saMkA mata kara ligAra. saMvata sela bAsaTha samaI jAtra kIdhI he maI mAha mari; janma saphala thaya mAhare, hiva mujhanaI he sAmI pAra utAri. kalasa.. Ima zrI padama prabhu zrI pAsa sAmI, yu sagurU prasAda e : 17 a. karka. mo. Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18. jaina zvetAMbara konpharansa he. 24. mUlagI ajuna purI nagarI, varadhamAna prAsAda e, gaccharAja zrI jinacaMda sUri, gurU zrI jina siMdha sUrIsare; gaNi sakalacaMda vinaya vAcaka samayasaMdara sukhakare. ' -iti zrI dhaMdhANI tIrtha stotra - [ A eka jUnI prata paMnyAsa zrI gulAbavijayajI muni mahArAja pAsethI rA DAhyAbhAI premacaMda medIne maLelI ane te temaNe utArIne potAnI nakala amane pUrI pADI, ke je ame utArI atra prakaTa karAvI che. ame te baMne mahAzayane upakAra mAnIe chIe. A stotra atihAsika dRSTithI upayogI che tethI temane sAra bhAga atra mUkIe chIe. A staMtranA racanAra samayasuMdara gaNI ghaNuM vidvAna ane samartha gurjara kavi hatA. temane samaya vikrama sadInA sattaramA saikAne uttarArdha che. te vakhatamAMja dhaMdhANa "tIrthanI utpatti eTale saM. 1662 mAM thaI. te gAma dhuma deza () maMDovara (2) sura rAjAnA dezamAM AveluM che. [ A sUra rAjA sirohInI gAdI para saM. 1928 thI 1667 sudhI rahelA mahArAva suratAna jaNAya che. juo sirohInA itihAsa pR. 217 thI 244. ] te rAjA bahAdura, vidvAnonuM sanmAna karanAra ane udAra prakRtivALA hata). A rAjyamAM Avela A dhaMdhANuM nAmanA gAmamAM dudhelA nAmanuM taLAva che. tyAM khAkhara nAmanuM deharuM hatuM, tenI pAchaLa khodatAM eka bheMyaruM nIkaLyuM ane temAMthI paraMparAgata mU nidhAna maLI Avyo. temAMthI pratimAo saM. 1962 nA jeTha suda 11 ne kti nIkaLI. keTalI pratimA, kenI tenI pratimA, te pratimA koNe bharAvI, kaI nagarImAM ane koNe tenI pratiSThA karAvelI te vigata have kartA jaNAve che - saghaLI maLIne pAMsaTha pratimA hatI ke jemAMnI keTalIka jainadharmanI ane keTalIka zava dharmanI hatI. emAM mUla nAyaka padma prabhu ane pArzvanAtha hatA, eka camukha ane covIsa jinanI pratimA ( ca@vIsatho) hatI. bIjI trevIsa jaina pratimA ke jemAM beu kAusagniyA rahetA. te sivAya ogaNasa pratimA vItarAganI-jinanI hatI. Ama saghaLI maLIne ra+1+1+23+14=46 chetAlIsa jinapratimA hatI. te sivAyamAM che, brahmA, Izvara ( ziva ), cakezvarI, aMbikA, kAlikA, ardhanArezvarI, vinAyaka (gaNapati ), jogaNuM, zAsana devatA vagere jinavaranI pAse rahevA mATe hatA. A jina patimAo pAMca rAjAo nAme caMdragupta, bahusAra ( bindusAra), azokacaMdra, kuNAla ane prati rAjAoe bharAvI hatI, ane te pratimAne parikara-dhUpadhANuM vagere paNa te samayane hato. mULa nAyaka padmaprabhunI pratimA ghaNuM sundara hatI. saMprati rAjA ke je pUrvabhave Arya suhasti sUrinA samayamAM eka raMka hato ane ( dukALamAM ) bhajanane abhAve bhojana mATe dIkSA teNe laI pitAnuM AyuSya khUba khAvAne lIdhe pUruM karyuM hatuM te uje. ne rAjA thayo. teNe jAtismaraNathI pUrvabhava jANIne gurUnA pratibaMdhathI suzrAvaka thaI anArya dezamAM muninA rUpadhArI zrAvake mokalI jainadharmano udaya bharatadezamAM karyo ane AkhI pRthvI ane jinamaMdirothI AbhUSita karI. uparokta mUlanAyaka padmaprabhunI pratimA virAna meM traNa (goMtera ?) Arya rakSita sUrie mahAsuda 8 ne ravivAre zubha Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha zrI ghaghANa tItha tetra. 181 mu pratiSThita karI evuM te pratimA pAchaLa lakhelI lipi vicAra pUrvaka vAMcyA pachI jaNAya che. bIjI pratimA-mUla nAyaka pArzvanAthanI zveta eTale sapheda sonAnI banAvelI che e AzcaryanI vAta jANuM. e ajuna pAsa anapurInA zaNagAra rUpa che. caMdragupta rAjA ke jene cANaye rAjya apAvyuM teNe A biMba bharAvyuM ane mahAvIra saMvatathI eka sItera varSe codapUrvadhara ane zrata kevalI evA bhadrabAha thayA teNe AnI pratiSThA karI hatI. A tIrthanI utpatti thaI saM. 1662 mAM eTale A pratimAo ajaba rIte maLI AvI eTale dhaMdhANI-ajuna purI nAmanA mAravADanA gAmamAM navuM tIrtha thayuM ane gAme gAmanA saMdha tyAM AvavA lAgyA. ane mahAvIranA vArAnI eTale lagabhaga te samayanI atiprAcIna pratimAnA darzana karavA so koI ulaTe e svAbhAvika che. saM. 1662 nA mahA mahinAmAM A lakhanAra eTale kavi samaya suMdara gaNue paNa jAtrA karI. (utpatti jeThamAM thaIne jAtrA mahA mahinAmAM karI emAM virodha nathI kAraNa ke A saMvata mAravADI-caitrAdi gaNavAne che.) uparokta dhaMdhANuM-ajunapurI kyAM hAla Avela che te saMbaMdhI tapAsa karatAM zirehI rAjyamAM dhAMdhapura nAmanuM gAma che te A ghaMghANI (dhaMdhANuM) hoya e saMbhavita che. dhAMdhapura saMbaMdhamAM ra. ojhA pitAnA zirehIkA itihAsamAM pU. para-pa3 nIceno ullekha kare cheH badhAMdhapura -haNathI lagabhaga be maila dakSiNa-pazcimamAM dhodhapura gAma che. A gAmanuM nAma zilA lekhamAM dhaMdhupura e maLe che, ke jethI anumAna thAya che ke paramAra rAjA dhuMdhuke pitAnA nAmathI Ane vasAvyuM hoya ahIM 12 mI ane 17 mI sadInA keTalAka lekha paDelA maLyA che, paraMtu te eTalA badhA bagaDI gayA che ke hAla te spaSTatAthI vAMcI zakAtA nathI, eka smAraka patthara para hAthamAM bhAluM dhAraNa karI ghoDApara 'beselA purUSanI mUrtinI nIce traNa lITIno eka lekha che temAM vi. saM. 1347 (I. sa. 1280 ) paramAra pAtalasI suta ajuna lakhela che. "pAtalasI" pratApasiMhanuM apabhraMza hevAthI evuM anumAna thAya che ke A lekhane arjuna te paramAra rAjA pratApasiMha ke jenA samayane pATanArAyaNane lekha saM. 1343 (I. sa. 1286 ) ne che tene putra che ane te koI laDAImAM mAryo gayo haze. lekho parathI jaNAya che ke devaDAo jAloranI taraphane mulaka dabAvatAM jatA hatA ane AbunI pazcimanA keTalAka ilAkA teoe A samayamAM pahelethI pitAnA adhikAramAM lAvI mUkyA hatA. AthI arjuna devaDAonI sAthe laDI mAryo gayo hoya te Azcarya nathI." upara pramANe ane saMbaMdhamAM anumAna doreluM che paNa A kAvyamAMnuM anapurI e nAma ukta arjuna paramAra parathI paDeluM hoya ane te gAma teNeja vasAvyuM hoya che. anumAna paNa ApaNe derI zakIe chIe. prANI karatAM dhaMdhANI e nAma uparanI hakIkatathI vadhAre yogya lAge che. A gAmamAM jaI tyAM dUdhelA nAmanuM taLAva che ke nahi, ane A tIrthanI utpatti thaI ke nahi, ukta vAtamAo che ke nahi te sarva bAbatane nizcaya karavAnI jarUra rahe che ane Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTara jaina zvetAMbara kanpharansa heralDa paMDita gArIzara hIrAcaMda ejhA ke jeNe mAravADanA itihAsanA eka zASaka tarIke dhaNA abhyAsa karyo che tee A saMbaMdhamAM prakAza pADI kRpA karaze. . DhAla trIjImAM * pratimA zveta seAnAtaNI moTA acaraja ehejI ' AmAM dheALA seAnAnI pratimA che e AzcaryanI vAta che. dhALu sAnu kavacitaja mAlama paDe che, paNa tevuM astitvamAM che e paNa ceAkkasa che. pILuM seAnuM teA maLe che, paNa dheALuM seAnuM paNa thAya che, ane tene arjuna suvarNa paNa kahe che ema ukta DAhyAmAI pAte vAMceluM che ema jaNAve che. A saMbaMdhamAM vidyAnA khulAse karaze. taMtrI. kaoNnpharansa mizana. 1 sukRta bhaMDAra phaMDa. (24-1-18 thI 28-2-18 saMvata 1974 nA pASa suda 13 thI mAhA 1. 3 sudhI. ) vasula AvyA rUA. 542-10-0 upadezaka mI. vADIlAla sAMkaLacaMda dethaLI, 85 gu'naLA, 4aa vejalapura, 13aa rAMteja, 6aa DAbheAla 10 (2) upadezaka mI. puMjAlAla premacaMda kalakattA. kalakattA 300 200 gayA mAsa AkharanA bAkI rUA. 29-9-0 } "" kula rUA. 500-.-. ekadara kula rUA. 14723-0 (tA. 1-3-18 thI 31-3-18 sa. 1974 nA mAhA va. 3 thI phAgaNu va. 4 sudhI. ) vasula AvyA rUA. 500-80 kula rUA. 42-10-0 gayA mAsa AkharanA bAkI rUA. 1472-3-0 (1) upadezaka mI. vADIlAla sAMkaLacaMdaH-- edhavaDa, 2 surata, 01 dIgarasa, 4aa khAvagAma, 3 / aa bAlApura, 2 yevalA, 2. amadAvAM6, 4 pATaNa, 1 AkAlA, 101 iMdAra, p rApura, nA upadezaka mI. pujAlAla premacaMdaH kula rUA. 35=0-0 chamagaja, 81 bAlucara, 36 mahemApura, 15 jharIA, 271 nAthanagara 6aa bhAgalapura, 5 bIhAra, 17 paTanA, 24. kula rUA. 454~~ Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAnpharansa mizana. (3) sTenDIMga kamITinA sthAnIka membarA taraphthI vasula AvyAH-- zeka meAtIlAla muLajIbhAI, 11 kula rU. ekaMdara kula rUA. 197ra-11-0 ( tA. 1-4-18 thI tA. 30-4-18 sa. 1974nA phAgaNu va. 5 thI caitra va. 4 sudhI. ) vasula AvyA rUA. 133-12-0 ( 1 ) upadezaka mI. vADIlAla sAMkaLacaMdaH~~~ bAlApura, 11 murtijApura, 14aa kAra'jA, 10nA AMkAlA, 53aa pulagAma, 2 nAcaNagAMva, 73 umarAvatI, 195 dhAmaNu gAma, 35 hI'gaNu dhATa 115 vareArA, 6aa nAgapura, 38, (2) upadezaka mI. pujAlAla premacaMdaH banArasa, 26aa gayA mAsa AkharanA bAkI rU|. 1972-11-0 (3) AgevAnIe peAtAnI meLe mAkalAvyAH-- kuttepuranA zeTha pratApamala rAkhavadAsa, pA (4) sTenDIMga kamITinA sthAnIka membareAnA vasula AvyAH-- zeTha khetasIbhAi khIasIbAi, 101 zeTha hIrajIbhAi khetazIbhAjI, 101 zeTha maNIbhAi geAkaLabhAi, 15 zeTha kalyANacaMda zAbhAgacaMda, 11 zeTha velajIbhAI ANu dRSTa, 5 zeTha nareAtamadAsa bhANu, 5 phoTa lakhamazI hIrajI maizarI, 5. 183 kula rUA. 213-12-0 kula rUA. 26/0 kula rUA. 11-0-0 (1) upadezaka mI, vADIlAla sAMkaLacaMdaH-- cAMdA, 12aa bhAMDaka, 0nA varSA, chatAA sIdI, 8 zIkharajI (jAtrALu) 35 kIrakana, 13mA katarAsa, 30 mahudA, 3 aramA khAkArA, 8 khadakarA, 3 sarI, 9 bhujaDI, 4 patharaDI, cha jharIA, 2 kusaMDA, 7 kula rUA. 243--0-0 ekaMdara kula rUA. 2506-7-0 (tA. 1-5-18 thI tA. 31-5-18 saMvata 1974nA caitra va. 5 thI vaizAkha va. 6 sudhI.) vasula AvyA rUA. 370-4=0 gayA mAsa AkharanA AphI. rUA. 2506-7-0 (tha) upadezaka mI. puMjAlAla premaca'daH--(kAThiyAvADa--geAhelavADa ) varateja 115 kamaleja, rA kAjAvadaLa, 11 meTA surakA, kA pIpalIA 15 navAgAma nA pAlaDI zA chedaraDA, thA 50-80 kula rUA. 122-12-0 kula 35.24~~~ Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - jaina zvetAMbara kaeNnpharansa heka. (3) sTenDIMga kamiTinA sthAnIka membaranA vasula AvyA zeTha jIvaNacaMda dharamacaMda, 101 zeTha lAlabhAI kalyANabhAI 25 zeTha maNIlAla surajamala, 25 zeTha lakSmIcaMdajI ghIyA, 21 zeTha mANekajI jeThAbhAI, 21 rA. rA. sArAbhAI maganabhAI modI, 11 zeTha vIracaMda kRSNajI, 7 rA. rA. makanajI juThAbhAI mahetA, 7 zeTha lallubhAI karamacaMda, 5 - kula rUA. 223-0-0 ekaMdara kula rUA. 2876-11-0 (tA. 1-6-18 thI 30-6-18 saM. 1874nA vaizAkha va. 7 thI jeTha va. 7 sudhI.) vasula AvyA rUA. 1824-0 . gayA mAsa AkharanA bAkI. rUA. 2876-11-0 (1) upadezaka mI. vADIlAla sAMkaLacaMda-(dakSiNa) vardhA, 11 AkolA, 11, bhAMDaka, 2 amalanera, 3LA jaLagAMva, 18 hIMgaNuM ghATa, 2 nAMdarA, 26 pArA, 36 taLA, 5. kula rU. 150-0-0 (2) , upadezaka mI. puMjAlAla premacaMda -(kAThiyAvADa) IzvarIyA, 0 galarAmA, 1 mAlaparA, kerIyA, 0 pIMparALI, 1 umarALA, 7 kAnapura, meNupura, 05 IMTALIA che ratanapura, 1 mevAsA, 1 bhejaparA, be rahIzALA, 10 lAkheNa, - pa sAMgAvadara nI meTA jhIMjhAvadara 1 navAgAma ne kula rUA. 31-4-0 ekaMdara kula rUA. 3058-15-0 (1) (2) ( tA. 1-18 thI 317-18 saM. 1876nA jeTha va. 8 thI asADa va. 8 sudhI.) vasula AvyA rUA. 257-12-0 A gayA mAsa AkharanA bAkI rU. 3058-15-0. upadezaka mI. vADIlAla sAMkaLacaMda (dakSiNa) yevalA, 3jA ahamadanagara, 51 saMgamara 16 AkolA,5 kula rUA. 10-00-0 upadezaka mI. puMjAlAla premacaMda -(kAThiyAvADa) . pachegAma, 3 lImaDA, 0 kaMthArIA 01 (surata jIllo) damaNa 2nA dAdarA, 3 dehagAma, 32, rAtA. 8 koparalI 185 kula rUA. 83-12-0 (3) sTenDIMga kamITinA sthAnika membarenA AvyA - zeTha lAlajIbhAI bhAramala, 5 kula rUA. 5-0-0 (4) muMbainA gRhasthanA vasula AvyA - rU. 51-0-0 ekaMdara kula rU. 3316-11-0 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ konpharansa mizana. : - ka (tA. 1-8-18 thI 3ra-8-18 saM. 1874 nA azADava. 10 thI zrAvaNa va. 20 sudhI). vasula AvyA rU. 545-13-0 gayA mAsa AkharanA bAkI rU. 3316-11-0 (1) upadezaka mI. vADIlAla sAMkaLacaMda (dakSiNa). rAjura, 46aaaa kaMtura, 34 lIMgadeva, 2 saMgamanera, rA- - - - namADa, 8 kula rU. 84-5-0. upadezaka mI. puMjAlAla premacaMda - ( surata jIllo) aMbAca, 26 khera lAva, 22 gaImA, ho rahIzuM, 2 5rIyA, 20 udavADA, 5 bagavADe, 21 pAraDI, 12 vApI, 34 valasADa, 30 uMraDI, 28 bIlImorA 34 amalasADa, 48 * lusavADA; kA dhamaDADhA, 12 kaDholI, 10 icchApura 16 kolavA, sA veDaDhA. 2 kula 2, 347-1-0 AgevAnee pitAnI meLe mokalAvyA - beMglaranA zeTha bI. epha. sAlamacaMda gulecchA, 2 kula . 2-0-0 (4) sTenDIMga kamITinA sthAnika membarAnA vasula AvyA - zeTha mulacaMda hIrajIbhAI, parA. rA.mehanalAla dalIcaMda dezAI, 5 kula rUA. 10-1 (5) muMbaInA gRhasthonA vasula AvyA. rUA. -8 ekaMdara kula rUA. 3862-8- (tA. 1-9-18 thI 25-9-28 saM. 1874 nA zrAvaNa va. 11 thI bhAdaravA va. 6 sudhI) vasula AvyA rU. 683-11-4 gayA mAsa AkharanA bAkI rUA. 381-8-0 (1) upadezaka mI. vADIlAla sAMkaLacaMda - (mAravADa) dhanArI, 115 kula rUA. 11- ~ (2) upadezaka mI. puMjAlAla premacaMda - (surata jillo) abrAmA, 1LA panAra, 56 ATa, 3rA karADI, 13 jalAlapara, 74 kula rUA. 184-80 AgevAnoe potAnI meLe mokalAvyA - amadAvAdathI. rA. rA. manasukhalAla anopacaMda, 1 phatepuranA ze. pratApamala rIkhavadAsa, rAkTa ThIkarIA (bharUca) nA zeTha dalapa tadAsa nAnacaMda 1 taLAjAnA zeTha kezavajI jhuMjhAbhAI 10 kula 215- (4) sTenDIMga kamITInA sthAnika membaranA vasula AvyA - zeTha devakaraNa muLajIbhAI, 11 zeTha bhogIlAla varacaMda, je. pI. , 15 zeTha mohanalAla hemacaMda, 11 kula rU. 370(5) muMbaInA gRhasthAnA vasula AvyA. rU. 475-1ra4 ekaMdara rUA. 4556- 4: Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zvetAMbara konpharansa he. -- - ~ ~ -~ 2 upadezaka pravAsa. upadezaka mI, vADIlAla sAMkaLacaMdana prayAsa, orANa jIvahiMsA upara asara kAraka bhASaNa samagra prajA ekaThI karI ApatAM atrenA musalamAna amaladAre pApa na karavAno TharAva karyo hato. delolI-judA judA viSaya upara bhASaNa ApatAM vIsa jaNAe parastrI tyAganA ane strI oe phaTANuM na gAvAnA TharAva karyA hatA. ( dakSiNa) saMgamanera-atrenA zeTha bhavAnabhAI sAMkaLacaMda mAraphata jAhera jaina saMgha ekaTho karI bhA paNa ApatAM maraNa pAchaLa rUdana kuTana na karavAne tathA strIoe phaTANuM na gAvAne TharAva karyA hatA. rAjura-atre judA judA viSaya upara bhASaNa ApatAM upara mujaba TharAvo thayA hatA. kaMtura-ATha divasa judA judA viSayo upara asara kAraka rIte bhASaNa ApatAM kanyAvi- kaya nahi karavAno ane kare tene nyAta bahAra mukavAno tathA lagna prasaMge jema bane tema ocho kharco karavAnA TharAva thayA hatA. upadezaka puMjAlAla premacaMdane pravAsa, (surata jIllo) damaNa-atrenA zeTha umedacaMda rUpacaMdanI mAraphate jaina dharmazALAmAM zeTha khubacaMda dharamacaMda nA pramukhapaNuM nIce bharI jAhera bhASaNa ApatAM zIkSakanI sagavaDa thatAM jaina - pAThazALA kholavA nakkI thayuM. koparalI-atre zeTha kezarIcaMda prayAgaLanA pramukhapaNuM nIce sabhA bharI keLavaNI, ane hAnIkAraka rivAjo viSe bhASaNo ApatAM sArI asara thaI hatI. jaina maMdira ke pAThazALA atre nathI. aMbAca-zeTha khImacaMda DAhyAjInA pramukha paNa nIce be sabhAo karI saM5, jIva hiMsA, hAnikAraka rivAje vagere para bhASaNa ApyA. jaina maMdira ke pAThazALA nathI. muni vihAra thatuM nathI.' kheralAva-zeTha umedacaMda narasAIjIne tyAM sabhA bharI dharmAcAra viSe ane kanyAvikrayanA viSaya upara bhASaNa ApatA sArI asara thaI che. zrI dhArmika hisAba tapAsaNI khAtuM 1. gujarAta jIllAnA (vaDedarA mahAla) gAma cANasoLa madhye AvelA pahelA zrI rUSabhadevajI mahArAjanA daherAsarane lagate vahivaTano riporTa sadarahu saMsthAnA zrI saMdha taraphathI vahivaTa kartA dozI lAlacaMda lIlAcaMdanA hasIkane saMvata 187ra thI te saMvata 1874 nA caitra va. 7 sudhIno vahivaTa amoe tapAsyo te jotAM nAmuM rItasara rAkhI vahivaTa sArI rIte calAve che. paraMtu prathama sadarahu saM Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mHHHHkhHkhHkhkhTkDtZh - - - upadezaka pravAsa. sthAne vahivaTa amee tapAsI sarvenA hIsAbe karAvI ApI nANAM bhegAM karI ApI vahivaTa calAvavAnuM pAkuM baMdhAraNa karI ApyuM hatuM tema chatAM karI ApelA baMdhAraNa virUddha gAma madhyenA zrAvakoe sadarahu gAmanA mAjhanane nANAM dhIravAmAM AvelAM tethI A vakhatanI tapAsaNI vakhate mAjhana madhyenA cAra AgevAnoe mAjhananI saMmaMttithI te nANuM tAkIde vasula apAvI devAnI lekhIta kabulAta ApavAthI vadhAre ilAja levAnuM hAla turata amee mokupha rAkhyuM che. 2. pAlaNapura IlAkAnA (DhAMDhAra deza) gAma TIMbA cuDI madhye AvelA zrI caMdra prabhujI mahArAjanA derAsarajInA vahivaTane lagatA riporTa: sadarahu saMsthAnA zrI saMdha tarakzI vahivaTa kartA paTavA DahajI becaradAsanA hastakane saMvata 1866 thI saMvata 1874 nA jeTha va. 8 sudhI vahivaTa amoe tapAsyA che. te jotAM nAmuM ritasara rAkhI vahivaTa sArI rIte calAve che. 3. pAlaNapura IlAkAnA ( DhAMDhAra deza ) gAma vAsaNa madhye AvelA zrI pArzvanAthajI mahArAjanA derAsaranA vahivaTane lagatA riporTa: sadarahu saMsthAnA zrI saMdha taraphathI vahivaTa kartA parasetama mAyAcaMdanA hastakane saMvata 1955 thI saMvata 1974 nA jeTha su. 7 sudhIne vahivaTa amee tapAsyo che. te jatAM sadarahu saMsthAne vahivaTa tapAsavAnI tenA vahivaTa kartA pAse mAgaNuM karatAM teoe eka mAjhananI copaDImAMthI vahivaTanuM nAmuM dekhAyuM. paraMtu temAM vIsa varSa pahelAMnI leNa deNanI rakamo bAkI ane eka ja rakama jame udhAra thayelI te sivAya kAMI paNa nAmuM mAMDavAmAM AvyuM nathI. te vahivaTa tapAsyA bAda bIjA sthaLethI te vahivaTa badala puchaparacha karatAM pheraphAranI khabara maLavAthI te gAmamAM pharI jaI vahivaTa kartAne dabAvIne puchatAM tenA kAkAne tenA kabajAmAM vahivaTa che te cepaDAmAMthI sadarahu saMsthAne lagate vahivaTa bahuja muzkelIthI tAravI kADhayo che. temaja te gAmanA rahiza zA. kevaLe chagananI vidhavA strI bAI javI temaja vANu ujhama sAMkaLAnI vidhavA strIe cAMdInI cuDIo naM. 2 tola rUA. 40 bhAranA Azare tathA vANu khuzAla kevaLanI vidhavA strIe pitAnA paganA kaDalAM naM. 2 tola rUA. 100 nA Azare zrI derAsarajI madhye beu pratimAjIone AMgI karavA mATe sepela paraMtu bAI javAthI te kAma nahi banI zakavAthI temaja tene dIkaro devagata thavAthI te dAgInA upara jaNAvela vahivaTa kartAne bhagavAnanI AMgIo karavA sepelA 5raMtu vahivaTa kartA te vAta kabula nahi karavAthI sadarahu bAI tathA bIjA gAmanA jene samakSa rUbarU karavAthI vahivaTa kartAe te dAgInA pitAnI pAse AvelA che te kabula karyuM tethI amoe amArA hisAba phemamAM te rakama dAkhala karI. te pherma upara sadarahu vahIvaTa kartAnI sahi karAvI levAmAM AvI che. mATe AvA vahivaTa kartAo pAsethI AkatI pAkatInA mahAjane te vahIvaTa khuMcavI laI potAnA svAdhInamAM rAkhavo joIe te gAmamAM kharekharA jainonA beja ghara levAthI tyAMnA maMdira madhyenI pratimAjIo kaI sArA sthaLe bahuja mAnapUrvaka pUjana kare tevAja sthaLe ApI devA joIe, Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 jaina zvetAMbara kenpharansa heraMDa. 4. pAlaNapura IlAkAnA ( DhAMDhAra deza) gAma gheDIpAla madhye AvelA zrI sazaraNuM pArzvanAthajI mahArAjanA derAsaranA vahivaTane lagate riporTa:- sadarahu saMsthAnA zrI saMdha taraphathI vahivaTa kartA vANu nA hAlacaMda ravacaMdanA hastaka ne saMvata 1855 thI saMvata 1874 nAM jeTha zu. 1 sudhIne vahivaTa amee tapAsyo che. te jotAM vahivaTanuM nAmuM ritasara rAkhavAmAM AvyuM nathI. tethI teone samajaNa pADI jaina zailI pramANe nAmuM lakhavA sucavyuM che. pUjanane lagatA tamAma kharaca tathA gAThIne pagAra gAma madhyenA jaina pitAnI pAsethI kare che. tethI teone dhanyavAda ghaTe che. 5. pAlaNapura IlAkAnA ( DhAMDhAra deza ) gAma dhANadhA madhye AvelA zrI jIrAvAlA pArzvanAthajI mahArAjanA derAsarajInA mahivaTane lagatA ripiTa sadarahu saMsthAnA zrI saMdha taraphathI vahivaTa kartA zA lallu lavajI tathA zA. mana kapuranA hastakane saM. 18para thI saM. 1874 nA vaizAkha sudhI 5 sudhIne vahivaTa amee tapAsyo che te jotAM AgaLane vahivaTa ghaNI ja kharAba sthItimAM hato paNa saMvata 1865 nI sAlamAM hAlanA vahivaTa kartA pAse Avyo tyArathI vahivaTa ghaNI ja kALajIthI calAvAto jovAmAM Ave che. temaja pUjanane lagate tamAma kharca tathA geThIne pagAra vagere kharca gAma madhyenA jeno pitAnI pAsethI kare che tethI teone pUrepure dhanyavAda ghaTe che. ( 6. pAlaNapura IlAkanA ( DhAMDhAradeza) nA gAma jasaleNuM madhye AvelA zrI zAMti nAthajI mahArAjanA derAsarachanA vahivaTane lagatA riporTa: sadarahu saMsthAnA zrI saMgha taraphathI vahivaTa kartA vANu becara celA, gAMdhI lalluM pAtAMbara, dezI mANekacaMda delA tathA dezI lAlacaMda lallanA hastakane saM. 1866 thI saM. 1874 nA jeTha va. 4 sudhI, vahivaTa amee tapAsyo che. te jotAM sadarahu saMsthAmAM eka tIjorI rAkhI che temAM tene lagatA nANuM rAkhavAmAM Ave che. ane derAsarachamAM cakAvavA vigeremAM je kAMi upaja thAya che te nANu saMvatsarI pahelA cukAvI laI tIjorImAM nAkhavAmAM Ave che. koI pAse leNuM rAkhavAmAM AvatuM nathI. temaja kaI paNa gRhastha taraphathI koI bI bAbatamAM nANuM ApavAmAM Ave che to te gRhasthanA hAthe athavA koI trIjA bRhasthane hAthe trIjorImAM eka chIdra paDAvyuM che tyAMthI nAkhavAmAM Ave che tethI te vahivaTane lagatuM nAmuM juja ane sAduM rAkhavAmAM Ave che. derAsaramAM pujanane lagatA tamAma kharca tathA geThIne pagAra jaina zailIne anusarIne jeno pitAnI garethI Ape che te bahuja prasaMzA pAtra che. 7. pAlaNapura IlAkAnA ( DhAMDhAra deza) gAma vaTAdA madhye AvelA zrI caMdraprabhujI mahArAjanA derAsarachanA vahivaTane lagatA riporTa - sadarahu saMsthAnA zrI saMdha taraphathI vahivaTa kartA vANu magana kevaLa tathA vANa nahAlacaMda amIcaMdanA hastakane saMvata 1871 thI saMvata 1874 nA jeTha zu. sudhIne va* hivaTa amoe tapAsyo che. te jotAM nAmuM rItasara rAkhI vahivaTa calAve che. eTaluM ja nahi paNa gAmamAM jainonA thoDAM ghare hovA chatAM derAsaramAM pUjanane kharca tathA gADIche pagAra-tamAma kharca ane pitAnI gIrAthI kare che. te bahuja prazaMsA pAtra che, Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSamAvijya gurU sa- 19 8. pAlaNapura IlAkAnA ( DhAMDhAradeza) gAma bhAgATa madhye AvelA zrI RSabhadevajI bhagavAnanA derAsarajInA vahivaTane lagate riperTa. sadarahu saMsthAnA zrI saMdha taraphathI vahivaTa kartA vANa gulAlacaMda sAkaracaMdanA hastakane saM. 1860 thI te saM. 1874 ne vaizAkha zu. 8 sudhIne vahivaTa amoe tapAsya che. te jotAM derAsarajI madhyenA dareka prakAranA caDAvAnA rUA. khAte nahi mAMDatAM rokaDA levAmAM Ave che. ane geThIne pagAra tathA pUjanane lagatI saghaLe kharca gAma madhyenA jaino potAnI girathI kare che. temaja bhAdaravA sudImAM saMdha bhego thaI Akho vahivaTa tapAsI joyA bAda saMvatsarI pratikramaNa kare che. te mATe teone dhanyavAda ghaTe che. 9. pAlaNapura IlAko (DhayAra deza) nA gAma mAlaNa madhye AvelA zrI caMdradhrabhujI mahArAjanA derAsarajInA vahivaTane lagatA riperTa - sadarahu saMsthAnA vahivaTa kartA mAstara lallu becaradAsa tathA zA. ujama tArAcaMda hastakane saM. 1960 thI saM. 1873 nA bhAdaravA va. 5 sudhIno vahivaTa amAe tapAsyo che. te jotAM goMThIne pagAra tathA pUjanane lagate sarve kharca tyAMnA jeno pitAnI girathI Ape che. te ghaNuMja prasaMsApAtra che. paraMtu ne lagate vahivaTa bedarakArIthI calAvI nAmuM rItasara rAkhavAmAM AvatuM na hatuM tethI jaino deva dravyanA lepamAM sapaDAvAno bhaya raheto hovAthI tyAMne zrI saMdha bhegA karI dareka bAbatanI samajaNa pADI rItasara nAmuM lakhavAne baoNbasta karI Apyo che. 10. pAlaNapura ilAkA ( DhAMDhAradeza) nA gAma jagANuM maLe AvelA zrI mahAvIra svAmIjI mahArAjanA derAsaranA vahivaTane lagatA riporTa sadarahu saMsthAnA zrI saMdha taraphathI vahivaTa kartA vaNa sAMkaLacaMdadelAnA hastakane saM. 1867 thI saM. 1874 nA jeTha va. 3 sudhIne vahivaTa amoe tapAsyo che. te jotAM nAmuM sArI rIte rAkhI vahivaTa calAvatAM jovAmAM Ave che tathA pUjanane lagate tamAma kharca tathA gaThIne pagAra vagere gAma madhyenAM jeno pitAnI gIthI kare che te bahuja prasaMsA pAtra che. upalAM tamAma khAtAM tapAsI je je khAmIo dekhANI tene lagatuM sucanA patra vahivaTa kartA gRhasthane ApavAmAM AvyuM che. kSamA vijaya guru sajhAya. dUhA, samaruM bhagavatI bhAratI, vAhana jAsa marAvaka zrI gurUnA guNa gAyavA, gho mujha buddhi vizAla sura ciMtAmaNi suragavI ItyAdika ke kadi; mana vaMchita je pUra, kima Ave gurU je, Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zvetAMbara jainpharansa hai.. gurU dinayara gurU dIpasama, gurU vana ghera aMdhAra; bhava sAyaramAM bUDatAM, dIya zrI gurU bAtha. niNa kAraNa bhavi sajja thaI suNaje tAsa caritra, suNatAM zravaNa sukha huve, bhaNatAM chaha pavitra. ' dezI nadInI. vIra jiNesara paya namI, gAryuM gurU guNarAsa mohana; sarasatI mAta bhayA karI, kIje mujha mukha vAsa, zrI gurU guNanidhi gAIyaI aNu ulaTa aMga; dukha dehaga saba vinigameM, lahIyaI sukha abhaMga. bharata kSetramAMhi sabhA, desa mArU abhirAma; tasu sira tilaka samovaDigAma pAyaMdrA nAma vaDa vakhatI vyavahArIo, kalue sAta taNuM nAma; tasu dharaNI karaNI satI, bAI vanAM guNadhAma. heje daMpati tihAM vasaI, bhagave bhogavilAsa; anukrame suta eka janamI, sadaguNane AvAsa nAma Thavyo kuMvarataNuM, ANuM adhika jagIsa; khemacaMda khemeM rahe, bhUA the AsIsa, caMpaka tarUvara taNuM pari, vAdhaI suta guNavaMta; sayaNa harakhuM ati ghaNuM, pekhI mahA punyavaMta. vina vaya java Avaka AvyA sahitamAM te; mApura preme rahe padyAsAhane geha. . eka dine zrIgurU vadIyA, zrI kapUravije kavirAja samatA rase jhIlatAM, sAre AtamakAja. dIye zrI gurUdezanA, vANI amIya samANuM; eha saMsAra che kArame, jima pipalanuM pANa. saMdhyA sama paMkhI milaI, tarUara DAla aneka; , tima kuTuMba AvI milya, aMte prANuM eka daza dRSTate dohile, uttama narabhava lAdha; , zrAvaka kula pAmI karI, Apa savAratha sAdha. 2 zrI gurUdezana sAMbhalI, jAgyo citta kumAra; karajeDI paMkaja namI kahe bhavadukhathI tAri. janama maraNa dukha mai sahyA, jANyA tuma pasAya; aba tehathI ubha, tiNa muja dikSa sahAya, Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Abu tA. DhAla-kapUra havaI ati ujaLuMre-e dezI. vRddhivijaya kavi kara rahyAM che, pAMca mahAvata dhAra; chAra chAMDI tume saMgrahyuMre ratana citAmaNi sAra| munisara dhanadhana tuma avatAra, kSamAvaMta jANI Thavyu re, kSamAvijaya abhidhAna; saMvata sattara AlamAMre jeTha zukla pakSa jANi dIkSA leI spIyare, kapUravijaya kavi pAya. kapUrapari jasa niramalere, jasa gAjaI jaga mAMhe, vrata lIdhAM tehanAM kharare, pAle niraticAra; pAMca sumati nita sAcavera, saMyama satara prakAra ItyAdika guNa sabhatAre, sola kalA jinacaMda; ehavA muni nita vaMdIyere, dUri Tale dukha daMda. gAma nayara pura vicaratAre, karatAM jana upakAra; sAdhu saMdhAte parivaryAre, AvyA sahara majhAra. saMdha sakala sahu harakhIyere, zrI guru vaMdana jAya; dezanA amRta velaDIre, sahune Ave dAya. saMvata satara iketere re pATaNa rahI comAsa; kArtika vadi pAMcama dine, gAya gurU ullAsa. je dina zrI gurU bheTasure ti dina dhana avadhAra; sevaka jina juga kahere, ANi bhagati apAra . mAgu tIrtha. sarasati samaruM be karoDI, vaMdu varakANe giranAra geDI; jaIpa zevuM je saMkhesara deDI, kavitAne kuzala kalyANa koDI. marUdhara mAhe tIratha jhajhA, Abu navihiM koTe rAjAH gAma gaDhane deula daravAjA, comukhacaeN pAu pare jAjhA. azali AcAraya dhamaSa sUrI, jAtrA kIdhI paNa jANe adharI; deula viNa DuMgara dise nanarI, dhyAne beThA tihAM padmAsana pUrI. supanA mAhe kahe ca sarI mAtA, DhIla mati kI tihAM kaNe jAtAM. piravADa pATaNa vimala vikhyAtA, harpe chatrapati sambala dAtA. aNahae pATaNa AcAraja Ave, zrAvaka sonAneM phUle vadhAre guhalI deine guNa gIta gA, gurUjI vimalane vege teDA. nAnhaDIo bAlaka bIhati Aye, zrIpUjya zrAvaka Age belA; jANe sAdUlo sIhaNe jAye, vimalane valate vAte lagAyo Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kana katAMbara kanyara hatA 10 trIjuM tIratha AbU suNAI, jinAlA (laya) viNa jAtrA kuNu jatrA jAI, paravADa pAkhe kehane kahavAI, bIje kula ThAma deula na thAI. paisA pAmuM te prAsAda karAvuM, sonA rUpAnA biMba bharAvuM; . kAgala tAlaga likhIne dIdhe valata zrI pUjya vihAra kIdhe. 8 vimalane pUche karajeDI mAtA, ApaNuM gurUne che sukhasAtA; sAdhe mujhatIre lIkhIyo karI lI, deula karAvuM me' bole . matuM karIne mAta vicAre, pRthvIne patti paradhAna sAre, rahete rAjA vimalane bhAre, ima jANIne gaNiyA IgyAraI. bharIyo ghara mukI bhAyAMre jA, majUrI karatAM manameM saMkAI pahire oDhIne peTa bharAI, vimala mAmAne ghari meTe Ima thAI jiNa sameM zeTha pATaNane jANai, beTI paraNAvI joI jehaNuiM kANuM, pUche paragAme ThAka ThekANe, eho suMdara vara kihAMthI ANe. ' 12 sabalA saharanA zeThanI jAi, batrIsa lakhyaNuM buddhivaMta bAI sabalo vara Ije karavA sagAI paMDitane pUche pItAne bhAI. 13 hAthanI rekhA dekhI anusAre, ene vara bAMdhe pAtisAheM bAre; * eha veDhAlo vANuA mAhe; kuNa ANe bAre pAtasAhi sAhe. 14 vimala mAM mAne milavA gayo cAlI, e bAMdhe pATasyA Aja bAli seThane bekI sabala vAhalI, e joI je kanyA vimalane alI. 15 bAIne bhAI kAko ne mAme, sAthe sagAI karavAnuM sAme; vimalane pahatA tyAre hI bhAyA, mA jANe mAhare lahiNAyata AyA. 16 khatamatalaga mAhare jehesI, vimala dezIne dUdhe page dhasI; be karajeDI bolIe jesI, pATaNathI AyA pUraNa desI. khata patranI vAta na kAMi, vimala lhAvo je vAMTAM vadhAI; " kAko mA meM kanyAno bhAI, mete AvyA cho karavA sagAI. kimahI kahetAM kimahI kahavAI mAhare pAne meM cUne na devAI, puNya AMkara Agali jaNAI, Akhara abaLAthI sabalo ImathAI. 19 khetre vAvaDe vimaloM mAtA, prAhuNuM DhIla na kare tihAM kaNa jAta; mAmAnuM mAlIA pUrve sukhasAtA, vimala hAthe sukha mAe vidhAtA. 20 mAmA sAda kare bhANejA bhAI, Abu INi samavaDa IDuM caDhAI; sAthe sAle ne savaNu vicAre, vimala badhese pAtisAhi vAre. 21 page lAgIne nAlera dIdhuM, rUpio dehataM tilaka kIdhuM; sagA jamADI bhAga lIdhe, pATaNuM sudhI paNa pahacADe sIdhe. 22 . (jUnI pratamAMthI ) (a )