________________
શ્રી જૈન શ્વે. કેં. હેરલ્ડ.
- પત્નિશાળાઓ ઉપાડવા, અને અનાથ બાલિકાશ્રમને ઉત્તેજન આપવા ઉપરાંત ખાસ કરી વિધવા સ્ત્રીઓને પિતાનું વૈધવ્યજીવન જાતિ અને દેશ સેવામાં ગાળતાં શીખવવા માટે એક મઠ યા મંદિરની સ્થાપના કરવાની મહેદી જરૂર છે. આવા મંદિરમાં હેમને પિતાની સ્થિતિને ગ્ય કેળવણું આપવા સાથે આપણી સમાજમાં યોગિનીઓ-સાધ્વીઓ, સુશીલ પંડિતાઓ તથા સ્ત્રી ઉપદેશકો અને દવાખાનાઓમાં ખાસ રીતે જરૂરની સૂયાણીઓ તથા નર્સે એટલે માવજત કરનારી સ્ત્રીઓ ઉપજાવી તેમના અભાવે સમાજની અવનતિ થતી દૂર કરવામાં આવશે. કુલીન, પરંતુ ગરીબ પત્નિઓ અને વિધવાઓને દ્રવ્ય, અન્ન વિગેરેની સહાય આપવા માટે પણ ઘણી જરૂર છે. ટુંકામાં જે જે યોજનાઓ આપણું ગૃહસંસારને તથા આત્મ કલ્યાણને સુધારી શકે તે સર્વે તજવી અને અમલમાં મુકવી એવી બંધુઓને મારી અરજ છે.
દુનિઆમાં દરેક જગ્યાએ જોશે તે આપ સર્વેને માલૂમ પડશે કે એક એકની સહાયતાથી કાર્યો થયાં જાય છે અને દરેક જણની ફરજ છે કે પિતાથી બને તેટલી એક બીજાના કાર્યમાં સહાયતા કરવી. હવે ઉપરની બે ત્રણ બાબતે એવી પણ છે કે જેને ફળદ્રુપ કરવામાં અથવા તે તેનાં બીજે (Seeds) રોપવામાં તમારી ભગિનીઓ પણ તે કાર્યમાં મદદ આપવા જોઇશે; અને તેમ કરવામાં મારા જેવી અનેક તૈયાર છે અને થશે, માટે હે મહારા જૈન બાંધ! વીરપુ! જાગે અને વિધવાશ્રમ અને કન્યાશાળાઓ ઉઘાડે અને તમારી ઓંનેને દરેક રીતે વધારે જ્ઞાન અને સુગમતા મળે તે માટે તેજ આઅમે અથવા શાળાઓના વહિવટદાર તરીકે અનુભવી જ્ઞાનવૃદ્ધ સ્ત્રી શિક્ષકો મૂકો. જે આ પ્રમાણે થશે તોજ સ્ત્રી કેળવણી રૂપી વૃક્ષ મેટું થશે અને ભવિષ્યમાં સારાં ફળ આવશે. આજકાલ સ્ત્રી કેળવણી ખાતાની અનેક ફરિયાદો સાંભળીએ છીએ તે અવશ્ય કરી તેવાં ખાતાઓમાં સ્ત્રી શિક્ષકો રાખી સર્વ કારભાર તેઓના હાથમાં સોંપશે.
હિંદમાં પૈસાદાર કુટુંબમાં રીઓ પિતાને વખત લગભગ નકામો જ ગાળે છે અને તેથી તેમનું શરીર બળહીન અને જીવન ઉત્સાહહીન થઈ જાય છે. જ્યારે વિલાયતમાં પાદરીઓને પોતપોતાના શહેરના વિભાગમાં મદદ કરવાનું કામ સ્ત્રીઓ નવરાશની વખતે કરે છે, તેઓ ઘેર ઘેર જાય છે, માંદાની માવજત કરે છે, અપંગ નિર્બળ વૃદ્ધ મનુષ્યની પાસે બેસી વાતો કરી ધમ પુસ્તક વાંચી સંભળાવી તેમની જીંદગીને સંતોષમય બનાવે છે. શોકને વિષય છે કે આપણે અહિં તવંગર અને ગરીબ, ભણેલા અને અભણ એ મનુની વચ્ચે કોઈ સંબંધ જ નથી ! એમ શા માટે હેવું જોઈએ? મહારી યોજના એવી છે કે જે સ્ત્રીઓ નિશાળે ન જઈ શકે, તેમને ત્યાં જઈને એટલા વિભાગમાંની થેડીક સ્ત્રીઓને એકઠી કરીને હેમને શિક્ષણ, જ્ઞાન, સુબોધ ભણેલી સ્ત્રીઓએ આપવાં એ કરતાં તેમને બીજું કયું વધારે સારું કામ મળવાનું? ઘણી કુલીન પણ નિર્ધન વિધવાઓ અને સ્ત્રીએને આવી રીતે ભરત ગુંથતાં અને શીવતાં શીખવાય તથા બીજાં આજીવિકાના સાધન પ્રાપ્ત કરાવાય તો તે મદદ પણ કરી શકશે. અને આમ થાય તો શ્રાવિકાશ્રમોએ એક મહાન કાર્ય આરળ્યું એમ નિઃસંશય માની શકાશે.
બંધુઓ ! જેટ દરજજો દક્ષિણ કે ઉત્તર હિંદુસ્થાની, ગરીબ તેમજ જમાનામાં રહેનાર હોવાં છતાં બીજી બહેને માટે ઘણું કરી રહ્યાં છે તેમજ તમે પણ પુરૂવ શિક્ષાની