________________
શીલાલેખ માટે પ્રયાસ.
થઈ શકતું નથી. સો સોના કામમાં મશગુલ છે. પગાર પણ સારો અને કામની મેહનત તથા મહત્વના પ્રમાણેને જોઈએ તે જ ઉત્તમ કામ થાય. તે માણસેને નિવાહની ચીંતા ન જોઈએ. એક વેપાર તરીકે આ કામ કરાવવું જોઈએ.
આ કાર્ય તરફ ભાવનગરના શેઠ રતનજી વીરજીના સુપુત્ર શેઠ પ્રેમચંદ રતનજીને અતિ પ્રેમ છે. તેઓ દ્રવ્યવાન, શ્રદ્ધાળુ, વિદ્વાન તથા ઉદાર ચિત્તવાળા છે. તેથી આ કાર્ય માં તેઓશ્રીને ખાતરી કરી આપવામાં આવે તે દ્રવ્યની સારી સહાય આપે તેમ છે.
શેઠ આણંદજી કલ્યાણજીની પેઢીનું આ ખાસ કામ છે તે આપની વાત હું માન્ય કરું છું પણ તેમાં આ અતિ ઉપયોગી કામ તરફ નજર પણ ફેકે તે સુશીક્ષીત સજ્જન નથી. મદદ કરવી તે રહી પણ અડચણે ન નાંખે તે સારી વાત. શત્રુંજય ઉપર જે થોડા જુજ લેખો હયાત છે તે મારે છપાવવા હતા તેથી મેં બધા સંગ્રહિત કર્યા. પછી મને વિચાર થયો કે પેઢીમાં ડુંગરના બંને શીખોના દેરાસરને સ્કેઈલ નકશા છે તેને ફેટે ઉતારી તે સંગ્રહના મુખ પૃષ્ટ ઉપર મુકવા. અરજ કરતાં મને ફેટે લેવાની મનાઈ થઈ ને નાપાસીથી મારું કામ મેં છેડી દીધું.,
આબુના દેરાસરોના સ્ટેઇલ માપના નકશા તૈયાર છે તેની નકલ ખરચના રૂ. ૨૦) આપવા માંડયા છતાં તે મને આપવામાં ન આવ્યો. રાણકપરછ તથા તારંગાજીનું પણ તેમજ બન્યું. આપ જોશો કે આમાં ઉત્સાહ શું થાય ? જે વખત જાય છે તે અમુલ્ય જાય છે પણ લાચારીથી બેસી રહેવું પડે છે.
જે આણંદજી કલ્યાણની પિઢી લેખોની તથા પ્રાચિનતાની મહત્વતા સમજતી હોત તે હજાર લેખેને નાશ દેરાં સમરાવવાની ધૂનમાં તે થવા દેત નહી. જે લેખો આ સાલ જોઈએ છીએ તે આવતી સાલ દેખાતા નથી. બસ તે નારાજ થયેલા જણાય છે. કાતિ તે ઉપર રંગ, ચુ કે આરસ જડાઈ ગયેલા માલમ પડે છે. લી. સંઘને શેવક,
ડાહ્યાભાઈ પ્રેમચંદ સહી દા. પિતાના [ રા. ડાહ્યાભાઈ
શિલા લેખમાં અપૂર્વ રસ લઈ જબરા કાર્ય કરનાર છે. તેમના અનુભવ પરથી ઘણું શીખવાનું છે. શેઠ આણંદજી કલ્યાણજી આ સંબધે કરી શકી નથી, કરનારાને સહાય આપતી નથી એ સ્થિતિ સર દૂર થાઓ એમ અમે ઈચ્છીએ છીએ. તંત્રો ]
तंत्रीनी नोंध. શ્વેત ભિક્ષુઓ એટલે શું?— - એક સંસ્કૃત શ્લોક મળી આવ્યો છે તેમાં તપસ્વીઓમાં શ્વેત ભિક્ષુ જેવો કોઈ ધd નહિ એટલે કે સર્વ તપસ્વીઓમાં ધૂર્તમાં પૂર્ણ હોય તે તે શ્વેત ભિક્ષુ છે એવું જણાવેલું છે. આ શ્લેકને રચનાર કોઈ બ્રાહ્મણ જાતિને હેવો જોઈએ એવું સ્પષ્ટ જણાય છે, છતાં તે જે બાબત ત ભિક્ષને લાગુ પાડવા માંગે છે તે વેત ભિક્ષુકો તરીકે કોને સૂચવે છે? શું તેને અર્થ વેતાંબર સાધુ યા ધોળાં લંગડાં પહેરનાર હાલના જતિ થાય છે, ત્યાં બાદ્ધ ભિક્ષસાધુ થાય છે એ સમજાતું નથી તે કોઈપણ ખુલાસે કરશે કે? તે બ્લોક નીચે પ્રમાણે છે
नराणां नापितो धूतः पक्षिणां. चैव वायसः ।
दंष्ट्रिगां च शृगालस्तु श्वेतभिक्षुस्तपस्विनां ॥ એટલે કે પુરૂષોમાં નાવી–હજામ, પક્ષિઓમાં કાગડા, દાઢાળા પ્રાણીઓમાં શિયાળ અને તપસ્વીમાં તભિક્ષુ ઘર્ત જાણવા.