________________
વાર્તા વિનોદ
૧૦૧ તમે જ્યારે જ્યારે કઈ નવું સાંભળે છે ત્યારે વિચાર કર્યા વિના જ અસ૬ કલ્પનાઓ કરી પ્રથમ એ કાર્યને વખેડે છે અથવા વગે છે.
લલિતા–પદ્માવતી બહેન? વળી મેં તમારે શું ગુન્હ કર્યો?
પદ્માવતી--ઉતાવળ ન થાઓ. સાંભળે તેવી જ બાબત. પ્રથમ એક વખત સ્ત્રીપુરૂષના મેળાવડામાં હું ગઈ હતી તે તમોએ જાણ્યું ત્યારે તેમાં પણ તમે શંકાશીલ હૃદયે આવાજ પ્રશ્નો કર્યા હતા. અને આજે સ્ત્રીઓને નવરી અને કામ કરવામાં ખોટા સ્વભાવની બનાવી. કહે વાર ! તમે વિચાર કરીને બોલ્યાં છે?
લલિતા–સમજીએ એવું કહીને તેમાં ભૂલ શું છે તે સમજાવે
પદ્માવતી—હેન! પુરુષોની સભાઓ હોય છે ત્યારે ઘણે ભાગે પુરુપયોગી બાબતે ચર્ચાય છે અને કોઈવાર સ્ત્રી ઉપયોગી પણ બોલાય છે. પરંતુ જ્યારે સ્ત્રીઓને જ મેળાવડ હોય છે ત્યારે તે સ્ત્રી ઉપયોગી જ વિષય ચર્ચાય છે.
લલિતા–ભાષણે લાંબા લાંબાં સાંભળવાથી અને કરવાથી શું ફાયદો? એકઠા થઈ વ્યર્થ સમય ગાળો એટલુંજ ને?
પદ્માવતી–લલિતા પ્લેન તમારી સમજમાં હજુ ઘણો ફેર છે. લલિતા-ત્યારે કૃપા કરીને સમજાવી બહેન !
પદ્માવતી–સભામાં એકત્ર ભળવાથી અરસપરસ એક બીજાના વિચારોની આપ લે થઈ શકે છે ત્યાં ભાષણ કરનાર માણસ પોતાના વિચારે દરેકની સામે જાહેર કરે છે. અને શ્રોતાજને સાંભળીને વિકતાના ઉદ્દેશને વિચાર કરી મુદ્દાની વાત પર ધ્યાન આપી તેને અમલમાં મુકવા સભા સમક્ષ રજુ કરે છે.
વળી લલિતા બહેન ! પ્રાચિન સમયની આપણું સ્થિતિ અને વર્તમાન સમયની સ્થિતિ તપાસતાં હાલમાં આપણે સ્ત્રી વર્ગ બહુ જ અધમ સ્થિતિમાં આવી પડે છે. અને હજુ પણ તે બાબતના વિચાર કરી તેમાં સુધારે વધારે નહિ કરીએ તે ભવિષ્યમાં સનાતન ધર્મ આર્ય બાળાઓની શું અવદશા થશે? પ્રથમના વખતમાં આપણું પવિત્ર આર્ય દેશની આર્ય બાળાઓ પિતાના પવિત્ર જીવનની નીતિધર્મની અને સચ્ચારિત્રની ધ્વજાઓફરકાવીને વિીરબાળાઓ બની ગઈ છે. જેમના દ્રષ્ટાન્તથી હાલ આપણે આપણી સ્થિતિથી શરમાવા જેવું થઈ રહ્યું છે. આપણે તેમના આદર્શ જીવન ચરિત્રામાંથી ઘણું શીખવાનું છે. પૂર્વકાળમાં વિદુષિ ભગિનીઓથી જ વિર સંતાન ઉત્પન્ન થતાં હતાં અને હવે પણ જ્યારે આપણે સ્ત્રી વર્ગ સુવિધાનાબલથી વિવેકશક્તિ વધારશે, ગૃહરાજ્યની દેવી બનવાની લાયક યોગ્યતા મેળવશે, સંસારને જ સ્વર્ગ તુલ્ય કરી મુકશે, શુદ્ધ ચારિત્રવાળો બની અન્યને દ્રષ્ટાંતરૂપ બનશે, સરચારિત્ર બળનું સામ્રાજ્ય ફેલાવશે, પિતાની દરેક પ્રત્યેની ફરજ સમજશે, પિતાના સંતાનને ઉચ્ચ સંસ્કારી બનાવવામાં જ પિતાની મહત્તા માનનાર થશે ત્યારે જ પોતાનું ગુમ થઈ ગયેલું ગૌરવ પુનઃ પ્રાપ્ત કરશે, ત્યારે જ પિતાનું વાસ્તવિક સુખ મેળવી શકશે. ખેન ! હાલમાં આપણા માટે ઘણું હલકા શબ્દો વપરાય છે કેટલાક તે એમ માને છે કે સ્ત્રીઓ તે ગૃહ કાર્ય કરનાર ગુલામ છે, અરે ! વિચારીએ તો ગુલામ કરતાં પણ હલકી અવદશા ધણું ઠેકાણે સ્ત્રીઓની જોઈએ છીએ ત્યારે કેટલાક શાસ્ત્રી પુરાણુઓ સ્ત્રીઓને નરકની પાણુ કહીને નિર્જે છે