________________
૧૧ મી જેન વેતાંબર પરિષ. પ્રવર્તાય છેને કો જૈન બાંધવ હર્ષ મગ્ન નહિ થાય ? વસ્તુતઃ ઉપર કહ્યા મુજબને વ્યવહાર આપણે સર્વેએ આદરે જોઈએ એટલું જ નહિ, પરંતુ સમાજની ઉન્નતિ માટે તથા ધર્મની પુષ્ટિ માટે આપણે સ્વધર્મી ભાઈએ બહેને કયાં જ્યાં વિદનેને લઈ તેઓ શુદ્ધ વ્યવહાર સાચવી શકતાં નથી, તેની યોગ્ય તજવીજ કરી, તેમને આશ્રય આપવાના ઉદેશથી એવી પારમાર્થિક સંસ્થાઓ તથા શાળાઓ અસ્તિત્વમાં લાવવી કે જેના આશ્રયદ્વારા તેમની ઈચ્છાભિલાષાઓ પૂર્ણ થાય. ધર્મશાસ્ત્ર તથા ઉચ્ચ કેળવણીની પ્રાપ્તિના સાધને પૂર્ણ થતાં જડ પ્રકૃતિનો નાશ થઈ સહેજ સ્વભાવે ધારેલાં કામો, અલ્પ મહેનત ફલીભૂત થશે.
આજીવિકા પ્રાપ્તિનાં સરલ અને સાર્વજનિક સાધન અને સંસ્થાઓ, જૈન બાંધવિના લાભાર્થે સવર અસ્તિત્વમાં આવવાની ઘણી જરૂર છે. પ્રાચીન ઇતિહાસ અને દંતકથાઓ આપણને સ્પષ્ટ રીતે બાંધે છે કે આપણે તત્કાલીન પૂર્વજો આ વિષયમાં સંપૂર્ણ જાગ્રત અને પ્રાસંગને અનુસરતો ભેગ આપવાને સર્વ કાળ તત્પર રહેતા. પિતાના ધર્મબાંધવોની આર્થિક ઉચ્ચ નીચ સ્થિતિની તેઓ કાલજી પૂર્વક તપાસ રાખતા; એટલું જ નહિ, પણ નિષ્કલંક આજીવિકા પ્રાપ્ત કરવામાં વ્યથિત બાંધને મદદ કરવા દયાદ્ધતા અને ઉદારતા સાથે ઉત્સુક રહેતા. આજે આપણામાં તે ભાવના લગભગ નષ્ટપ્રાય થઈ છે. આપણા જ બંધુઓને વિપત્તિમાં પડેલા જોતાં છતાં પણ જરાએ અસર ન થાય એટલે અશે, આપણું અંતઃકરણે નિષ્ફરતા પ્રાપ્ત કરી છે. આપણે એ “જૈન” નામ આપ્રહ ધરાવતા પહેલાં અંતઃકરણમાં એ નિશ્ચયપૂર્વક ઠસાવવું જોઈએ કે ખરો જૈન એજ, કે જે પરદુઃખે દાઝે અને પારકાના સુખમાં જ આનન્દ માને. પિતાના સુખ, પિતાની વૃદ્ધિ અને પિતાની અભિલાષાઓ માટે કીડીથી કુંજર પર્યત સર્વ પ્રાણી માત્ર યત્નશીલ હોય છે, પરંતુ સ્વામીભક્તિપણું ત્યારે જ આપણું સાચું કહેવાય કે જ્યારે તેમને પરહિત સાધવાની યથાશક્તિ સહાય કરીએ, વનસ્પતિમાંના જીવોની દયા ખાનાર આપણે જૈન ભાગીઓ, પિતાના ધર્મ બાંધવે અને ભગિનીઓના દુખો તરફ લક્ષ નહીં આપીએ તો તેઓની અને તે સાથે ધર્મની ઉન્નતિમાં ખામીને દોષ આપણી ઉપર જ છે. આપણું શ્રેય આપણે જ કરવાનું છે.
આજીવિકા પ્રાપ્તિને પ્રશ્ન દિન પર દિન કેટલો બધો ગંભીર અને મુશ્કેલી ભર્યો થતો જાય છે તે આપણને સારી રીતે જાણીતું છે; છતાં તે દિશામાં આપણું બાંધર્વને સહાય કરવા તરફ પુરતું લક્ષ અપાતું નથી તે નિર્વિવાદ છે. આપણે કેટલાં સહધમી ભાઈ બહેનો અન્ન વસ્ત્ર વિના તરફડે છે? તેઓના રક્ષણના અભાવે જૈન પ્રજામાં ઘટાડો વધતો જાય છે. ઉપદેશકો તેમજ સમાજ હિતનાં યોગ્ય સાધનોના અભાવે તે છિન્ન ભિન્ન થતા જાય છે. આપણું બધુઓને મદદ આપવાથી અન્ય દર્શનિ સાથે મલી જતાં ખટકશે અને તેઓ સારી લાઈનમાં આવતાં, દેરાસરે વિગેરેની સારી સંભાલ કરી શકશે. આવી આવી ઉપયેગી બાબત ઉપર જ્યાં સુધી આપણે લક્ષ ન આપીએ ત્યાં સુધી સમાજ વૃદ્ધિની આશા નિરર્થક છે. વાસ્તવિક રીતે કહેતાં પ્રત્યેક શહેરમાં અને ગામમાં એવી એક એક સંસ્થાની આવશ્યકતા છે, કે જેનું કર્તવ્ય લાચાર બાંધવોને યથાયોગ્ય સહાયતા આપી તેમને જીવનવિગ્રહ સરલ કરી આપે.