Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ KASAMATTA 6. hitopaniSad pUrvAcArya zrImunisuMdarasUrijI,
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Nothu NaM samaNasa bhagavao mahAvIrassa zrI bhuvanabhAnusUri janmazatAbdIe navaluM najarANuM (50) sAnuvAda sAvacuri yativicAra sahita 5. pU. AcAryazrImunisuMdarasUriSkRta adhyAtmakalpadrumanA yatizikSopadezAdhikAra tathA ajJAtakartRka tizikSApaMcAzikA para navanirmita vArdika hitopaniSad (mAtra saMyamI bhagavaMto mATe) matasiMhanI vADI pAdana vArSika navasarjanavairAgyadezanAma pa. pU. zrImadvijaya hemacandrasUrIzvarajI mahArAjAnA ziSya sAyArya vibhya lyAeApnodhisUri prakAzaka : zrI nizAsana ArAdhanA TrasTa
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ iamojA cheDe abhinaM< - sukRta sahayogI : zrI aThavAlAIsa . mUrtipUjaka jaina saMgha zrI dUlayaMha ThalyAzayaM 1verI TrasTa aThavAlAIsa, lAla baMgalA, sUrata jJAnanidhinA saiviniyoga badala zrIsaMgha tathA TrasTIonI bhUri bhUri anumodanA - SLS S S Sjya (C)zrI jinazAsana ArAghanA TrasTa. A pustaka jJAnakhAtAmAMthI mudrita thayuM hovAthI gRhasthoe mUlya cUkavI mAlikI karavI. prApti sthAna : mUlya- 250 mumbaI- zrI caMdrakumAra jarIvAlA zrI akSayabhAI zAha du. naM. 6. badrikezvara sosA., 505, pama epArTamenTa, marIna DrAIva, I roDa, jaina derAsara sAme, netAjI subhASa mArga, sarvodaya nagara, mumbaI-2 muluMDa (ve.) mumbaI-400080 pho. 22624477 pho. 25674780 pATaNa- zrI caMdrakAMtabhAI saMghavI amadAvAda- zrI bAbubhAI beDAvAlA bI-6, azokA kompalekasa, siddhAcala baMgalojha, janatA hospiTala pAse, senTa ena. skula pAse, pATaNa-284365 hIrA jaina sosAyaTI, uttara gujarAta sAbaramatI, amadAbAda-5. mo. 9909468672 pho. 27505720 ( 2 )
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ NITIALAUR caramatIrthapatiH karuNAsAgaraH zrImahAvIrasvAmI RMOOOO0 S.NNNNNNN Bidesi HEAD PRESIYA EDICTELLIZEIKHI anantalabdhinidhAnaH zrIgautamasvAmI
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ paJcamagaNadharaH zrIsudharmAsvAmI 15) bhara 'kRpA vase anarAdhAra 'siddhAMtamahodadhi suvizAlagacchasarjaka pa. pU. AcAryadeva | zrImadvijaya premasUrIzvarajI mahArAjA ' vardhamAna taponidhi nyAyavizArada pa. pU. AcAryadeva zrImadvijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAjA 'ajoDa gurusamarpita guNagaNanidhi pa.pU. paMnyAsapravara zrI padmavijayajI gaNivarya verAgyadezanAdakSa pa.pU. AcAryadeva zrImadvijaya hemacandrasUrIzvarajI mahArAjA
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ te muni vaMdu guNamaNimAlA eka saMnyAsI hatA. pharatA pharatA koI rAjyamAM jaI caDayA. tyAMnA rAjAe temanI ulaTa tapAsa levAnI cAlu karI... prazno pUchatAM pUchatAM eka prazna evo pUgyo ke tame saMnyAsI kema thaI gayA ? rAjA pAse khoTuM bolavAnI saMnyAsInI hiMmata na cAlI, temaNe kahyuM, nArI muI ghara saMpatti nAsI, muMDa muMDAye bhaye saMnyAsI. AgaLanI kthAnuM ApaNane kAma nathI. vicAravAnI vastu e che ke jinazAsana kaLikALamAM ya kevuM jayavaMtu che! jemAM uparokta saMnyAsI jevA nathI maLatA, paNa bharayuvAnavaye lAkho-karoDo rUpiyAne ane rupALI kanyAonI opharone lAta mArIne saMyamanA mArge saMcaratA puNyAtmAonA darzana thAya che. aja vi tinapainnA gurubharuvvahaNapaccalA koi| dIsaMti mahApurisA akkhNddiasiilpbbhaaraa|| Aje ya jinazAsanamAM evA mahApuruSanA darzana thAya che ke jeo mahAvratonI pratijJAno pAra pAmyA che. e pratijJApa moTA bhArane upADavAmAM samartha che. jeo akhaMDita zIlanA prAglAra samAna che. bhagavAnanA zAsananI kevI balihArI ! jaghanya ArAdhanA ya keTalI utkRSTa ! nahiM TI.vI., nahiM phrIja, nahiM lAITa, nahiM paMkho, nahiM vAhana, nahiM cUlo.... rAtre pANInuM TIpuM ya na pIvuM, strIno sparza paNa na karavo, zAMcana karAvavuM.... are, A to sarvasAmAnya ArAdhanAnI vAta thaI, viziSTa ArAdhanAnI vAta karIe to ( 3 )
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ aja vi tavasusiaMgA taNukasAyA jiiMdiyA dhiiraa| dIsaMti jae jaiNo vammahahiayaM viaarNtaa|| Aje ya evA mahAtmAo jagatamAM dekhAya che ke jemaNe ugra tapasyA dvArA zarIrane zoSita karI dIdhu che. jemanA kaSAyo mRtaprAya thaI gayA che. jeoe indriyone jItI lIdhI che. jeo dhIra che tathA jeo kAmadevanA hRdayane vidArI nAkhe che. - khUNAmAM besIne sAdhanA karatA mahAtmAone duniyA kyAMthI jANe ? ghaNI vAra to mahAtmAnA vidAya bAda temanI sAdhanAnuM zravaNa maLe ane temanI vidAya anekagaNI vasamI thaI jAya. thoDA divasa pahelA cAra sAdhvIjI bhagavaMto kAladharma pAmyA. temAMthI eka sAdhvIjI bhagavaMte 100 oLInI ArAdhanA karI hatI, eTaluM ja nahIM, 100mI oLInuM pAraNuM saMpUrNapaNe khAnagI kyuM hatuM, chellA daza mahinAmAM cAra siddhitapa kya hatA. e paNa AyaMbilathI. e pUrve zreNitapanI ArAdhanA paNa karI hatI, e paNa AyaMbilathI. emAMnA bIjA sAdhvIjI bhagavaMtane 14mo varSItapa cAlato hato. trIjA sAdhvIjI bhagavaMtane aThThamanA pAraNe aThThama cAlatA hatAM. cothA sAdhvIjI bhagavaMtane 18mI oLI cAlatI hatI. kevA "aho ! aho ! aho !' thaI jAya evI sAdhanA ! kharekhara, vi tavasiya . varSamAM 8 mahinA, mahinA, 10 mahinA, 11 mahinA AyaMbila karanArA mahAtmAono kyAM toTo che, are, bAre mahinA AyaMbila karanArA mahAtmA paNa hayAta che. aThThamathI varSItapa karanArA ane varSamAM cha-cha mAsakSamaNa karanArA mahAtmA ya ApaNI vacce ja che. koI mArI nAkhe to ya gusso na Ave evA kovijathI mahAtmA, ( 4 )
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ virATa kAryo karIne ya paDadAnI pAchaLa ja rahenArA evA jitAbhimAna mahAtmA, mAyA karatAM ja na AvaDe evA saraLahRdayI saMyamI bhagavaMto ane svazarIra pratye paNa ni:spRha evA mahApuruSo Aje A dharatIne pAvana karI rahyA che. koIe sagAI toDI che, to koIe cheDAcheDI choDI che, koIe navajAta bALakanI mamatA choDI che, to koIe vivAha bAda paNa akhaMDita brahmacarya pALIne saMyama lIdhuM che. strI sAme AvatA jemanA pAMpaNo para jANe DuMgarAonA bhAra khaDakAI gayA hoya ema DhaLI paDe che.... kamAla... vammakSatriyaM vicAratA..... nirpranthAlte'pi dhanyA..... A mahAtmAonA sAdhanAnuM varNana karavAmAM zakti ane AyuSya baMne ochA paDe ema che. A mahAtmAonA prabhAve ja paramAtmAnuM zAsana ekavIsa hajAra varSa sudhI avicchinnapaNe cAlavAnuM che. A zramaNa saMsthA ja vizvazAMtino mUlAdhAra che. temanI sAdhanAnA prabhAve ja dariyo dharatI para pharI vaLato nathI. temanA saMyamanA prabhAve ja sUraja aMgArA varasAvato nathI. je divase A dharatI para zramaNa nahIM hoya te divasathI pralaya (chaThTho Aro) cAlu thaI jaze. muThThIbhara jIvone bAda karatAM cetana-acetana jagatamAM sarvavinAza sarjAze. zramaNanuM astitva nAbUda thAya, to sarvavinAza sarjAya ane tenuM astitva kaluSita thAya to vinAza sarjAya. kALAdinA doSe zramaNasaMsthAmAM kyAMka kyAMka zaithilya Ave tyAre sva-para vinAza ochA-vadhatA aMze sarjAya che. bhale A zaithilya 2-4 TakA ja hoya. paNa prabhuvIranI A mahAna saMsthAno eka khUNo ya saLagato hoya e jotA to na ja rahevAya ne ? chatI zaktie mahAtmAnA vinAzanI upekSA to na karAya ne ? saMbhavita zaithilya-cepa dvArA A roga moTA bhAganA zramaNone bharakhI jAya e pratye AMkha ADA kAna to na karAya ne ? ( 5 )
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAntasudhArasa nAmanA graMthamAM bodhidurlabha bhAvanAnuM varNana karatA manuSyabhava, Aryadeza, dharmajijJAsA, dharmazravaNa, dharmazraddhA ane dharmaAcaraNanI uttarottara durlabhatAM batAvI che. ATaluM varNana to AgamamAM paNa jovA maLe che. kema ke cattAri paramaGgANi dullahANIha jntunno| mANusattaM sui saddhA, saMjamaMmi ya viiriyN|| (uttarAdhyana sUtra rU-1) paNa zAMtasudhArasa-graMthakAra tenAthI AgaLa vadhIne kahe che ke, A badhuM to durlabha che ja, paNa ATaluM maLyA pachI ya ThekANuM paDatuM nathI dharmamAkarNya sambudhya tatrodyama kurvato vairivrgo'ntrnggH| rAgadveSazramAlasyanidrAdiko vAdhane nitanuvRtaprasa: I12-dA dharma zravaNa ryA pachI dharmamAM udyama karatA jIvane paNa rAga, dveSa, zrama, ALasa ane nidrA vagere AMtarazatruo sAdhanAnA mArgamAM roDA nAkhatA jAya che ane AtmAnI kanaDagata karatAM jAya che. AtamagharamAM peselA A AMtara zatruo tyAre ja hakAlapaTTI pAmI zake jyAre A gharano mAlika AtmA temanI sAme thAya. jyAM sudhI AtmA pote ja emanI upekSA seve tyAM sudhI teo mAlika thaIne mAthA para caDI bese. bicAro AtmA... sAdhanAnA nAme saMsAra vadhAre enI mUDI paNa sApha... enuM ghara AkhuM sApha... re, eTaluM ja nahIM aMdara doSonA ukaraDAo ThalavAya, aMdara azucimaya durgadhamaya gaTaro ubharAya, are, aMdara sAponA
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ rADA baMdhAya, gIdhaDAonA mALA baMdhAya, bicAro AtamarAma.... moharAjA enA para evuM hipnoTijhama karI de ke potAnI A barabAdImAM ene AbAdInA darzana thavA lAge. mohamadirAno A nazo ene bhAna bhUlAvI de. A nazo utAravA mATe eno hitecchu je karavuM paDe e kare. e ene cAra tamAca paNa lagADI de, paNa evuM karatI vakhate paNa hitecchane karuNA ane lAgaNIno bhAva ja manamAM ramato hoya. adhyAtma-kalpadrumanA yatizikSopadezAdhikAra, yatizikSApaMcAzikA tathA yativicAramAM graMthakAro aMtaranI urmiyo sAthe, chalakatI karuNA sAthe ane zAsananI dAjha sAthe saMyamI AtmAone preraNAo karI che. A preraNAone pAmIne AtmA jAgRta banI jAya, e sabhAna avasthAno svAmi banI jAya eTalI ja vAra. pachI to AMtarazatruone ubhI pUMchaDIe bhAge ja chUTako che. A kRtio zithilaAtmAone ja lAbhadAyI che evuM nathI. saMyamanI sthiratA ane vRddhi mATe paNa A kRtionuM pArAyaNa e rAmabANa upAya che. rAtri svAdhyAyamAM A zlokono uccAra karatAM apUrva apUrva vIrSollAsa thAya che. romAMcita thaI javAya che. saMyama preraNAthI tarabatara thaI javAya che e svAnubhava che. A hitazikSAne vistRtarUpe zabdastha karavAno prayAsa eTale ja hitopaniSad ahIM khATI-mIThI vAto to che ja. tIkhI ane kaDavI paNa vAto che. je che e mULakAranI saMvedanAonuM prAgaTya che. jinazAsana ane zramaNasaMgha pratyenI lAgaNInuM phaLa che. Ama chatAM jo koIne manadu:kha thAya, saMyamI bhagavaMtonI AzAtanAjanaka lakhANa thayuM hoya ke usUtra prarUpaNA thaI hoya. to te badala kSamA yAcu chuM. micchAmi dukkam. A sAthe yatizikSApaMcAzikA para racela vArtika paNa prakAzita thaI rahyuM che. kRpA karIne bahuzruto A prabaMdhanuM saMzodhana kare. ( 7 )
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAnAmAM nAnA saMyamI bhagavaMta mATe ekavacanano prayoga ke "tukAra taddana anucita che. emAM ya mArA jevA to evo prayoga haragIjha na karI zake. huM to saMyamIbhagavaMtonA caraNanI raja paNa nathI. Ama chatAM je mUlakAre eka mA-bApanI jema kAna AmaLIne hitazikSA pharamAvI che, temanA saMbodhano, temanI zailI, temano 'Tona" A badhAne dhyAnamAM laIne prastuta vArtikano 'Tona paNa ene anurUpa ja ghaDAyo che. je ucita ane santavya gaNAze. Ama chatAM jo e paNa mArI kSati hoya, to enI paNa kSamAyAcanA samagra zramaNasaMsthAmAM A yatihita-zikSAnA mULa zlokonuM pratidina pArAyaNa thAya, to uttarottara vizuddha koTinA zramaNyanI dizAmAM zramaNasaMsthA pragati pAmatI raheze. parama kRpALu carama tIrthapati zramaNa bhagavAna zrI mahAvIrasvAmi bhagavAnanA zAsanamAM, karuNAsAgara devAdhideva zrI munisuvratasvAmi bhagavAnanA pAvana sAnidhyamAM anaMtopakArI gurudeva zrI hemacandrasUri mahArAjanI kRpAthI A prabaMdha saMpanna thayo che. A sarjana karatAM aneka vikSepo ane vighno AvatAM rahyA. jenI asara A sarjana para paDI che. chatAM paNa mULakAranI saMvedanAone AMzika paNa mUrtasvarUpa ApavA dvArA je puNya upArjita thayuM hoya te sva-paranuM kalyANa kare ane temAM A sarjana nimitta bane e bhAvanA sAthe viramuM chuM. poSa dazamI vi. saM. 2016 kevalabAga tIrtha siroDI (rAjasthAna) -pa. pU. prAcIna Agama zAstroddhAraka AcAryadeva zrImadvijaya hemacandrasUrIzvarajI mahArAjAno caraNakiMkara AcArya vijya kalyANabodhisUri ( 8 ).
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha zrImunisuMdarasUrikRta adhyAtmakalpadrumanA yatizikSopadezAdhikAra para vArtikarUpa hitopaniSadda hitazikSAnI zarUAta karatAM maMgala mATe viratidharone namaskAra kare che te tIrNA bhavavAridhiM munivarAstebhyo namaskurmahe, yeSAM no viSayeSu gRddhyati mano no vA kaSAyaiH plutm| rAgadveSavimuk prazAntakaluSaM sAmyAptazarmAdvayaM, nityaM khelati cAptasaMyamaguNAkrIDe bhjdbhaavnaaH||1|| te munio saMsArasAgarane tarI gayA che temane namaskAra ho, ke jemanuM mana viSayomAM lalacAtu nathI ane kaSAyothI gherAtu nathI. jemanuM mana rAga-dveSathI mukta rahe che. jemanA manamAM koI kaluSatA nathI. jemanuM mana samatAsukhanA ata AnaMdamAM jhumI rahyuM che. jemanuM mana paramapuruSoe kahelA saMcamaguNonA udyAnamAM ramaNa karI rahyuM che ane bhAvanAothI tarabatara banI gayu che. maMgalamAM eka adabhuta kama dRSTigocara thaI rahyo che - viSayavirAgathI kapAyopazAMti, kaSAyopazAMtithI rAgadveSAbhAva, rAgadveSAbhAvathI samatAsukha, samatAsukhathI saMyamo pavanaramaNa ane saMyamo pavanaramaNathI sahaja paNe skurAyamAna bhAvanAonI bhavyatA. jANe A eka maMgala zlokamAM Akho adhikAra samAI gayo che, nA, jANe Akhu zAstra... nA, jANe samasta Agamo samAI gayA che. ( 9 )
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ munivaro ! Apa dhanya cho, kharekhara kRtakRtya cho, Apa A bhavasAgarane tarI gayA, Apane amArA lAkha lAkha namaskAra che. ApanI avasthAnI anubhUti e ja A jIvananuM lakSya che. 'kyAre banIza huM sAco re saMta' A gItanI paMkti Apane AMbavAnI spRhAnuM ja mUrta svarUpa che. 'sasanehI pyArA re saMyama kaba hI mile' A paMktio dIkSArthIo to bole ja che. paNa dIkSito ya bole che. kAraNa ke emane spRhA che, ApanA jevuM saMyama meLavavAnI. 'A pApamaya saMsAra choDI zramaNa hu kyAre banuM ?' zuM A paMkti saMyamI bolI zake kharA ? javAba che hA. jo ahIM maMgalamAM kahelI munivara avasthAnA AsAmI na banI zakAyuM, to ahIM paNa pApa ane ahIM paNa saMsAra. re, A pApa to duniyAmAM kahevAtA pApo karatAM ya gojhAruM che. kahyuM che ne 'anyasthAne kRtaM pApaM tIrthasthAne vimuJcati / tIrthasthAne kRtaM pApaM vajralepo bhaviSyati // tIrtha e dharmasthAnanuM upalakSaNa che. bIje sthAne karelA pApo dharmasthAnamAM dhovAI jAya che. paNa dharmasthAnamAM je pApo karAya te vajralepavat AtmA para coMTI jAya che. mATe ja A pApa khUba bhayaMkara che. gRhastha ane saMyamI banne jo A paMktinA adhikArI hoya- 'A pApamaya saMsAra choDI zramaNa huM kyAre banuM ? - to e baMnemAM koNa gauravapAtra ane koNa yApAtra ? khera, je thayuM te, have to A pApamaya saMsAra choDavo ja che. paNa tenA mATe pahelA graMthakArazrInI preraNAnA pAna karavA paDaze. tenA mATe ya ApaNA aparAdhonI nikhAlasa kabUlAta karavI paDaze. graMthakArazrI A ja bhUmikAne lAMghatA kahe che ( 10 )
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ svAdhyAyamAdhitsasi no pramAdaiH, zuddhA na guptIH samitIzca dhtse| tapo dvidhA nArjasi dehmohaaTapeDavihetau se pAyAnA 2aa parISahAnno sahase na copasargAnna zIlAGgadharo'pi caasi| tanmokSyamANo'pi bhavAbdhipAraM, mune ! zuM vAsthati veSamAtrA? rUI yugamamI tuM pramAdothI svAdhyAya nathI karato, zuddha gupti-samitine dhAraNa nathI karato, zarIranA mohathI be prakArano tapa nathI karato ane nAnakaDA kAraNe paNa kaSAyAviSTa banI jAya che. nathI to parISaho-upasargone sahana karato ke nathI to zIlAMgone dhAraNa karato. mokSane icchavA chatAM ya tuM veSamAtrathI bhavasAgaranA pArane zI rIte pAmIza? - graMthakArazrInI pahelI phariyAda e che ke tuM pramAdathI svAdhyAya karato nathI. madha, viSaya, kaSAya, nidrA, vikathA - A pAMca pramAdo prasiddha che. madya e vyasananuM upalakSaNa che. dAru e pramAda che to sigareTa ane guTakhA paNa pramAda che. chIMkaNI ke tamAkunA pesTa paNa pramAda che. e paNa upalakSaNa che. vAstavamAM to koI paNa kuTeva madya pramAdamAM aMtabhUta thaI jAya che. Ama-tema jovuM, koNa zuM kare che? koNa AvyuM gayuM? enuM dhyAna rAkhavuM, e paNa pramAda che. beThA beThA paga halAvyA karavo e paNa pramAda che. bIjo pramAda che zabdAdi viSayonI Asakti. trIjo pramAda che kaSAya. phodhAdinA nimittonuM sevana, krodhAdinA nigrahanuM akaraNa ane krodhAdinA ( 11 )
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ udayane niSphaLa na karavo - A badhu kaSAya pramAda che. cotho pramAda chenidrA jemAM rAtre be praharathI adhika nidrA ane divAnidrAno divase thatI nidrAno samAveza thAya che. zakti uparAMta jAgaraNa karIne beThA beThA jhokA khAvA e paNa nidrA pramAda che. pAMcamo pramAda che vikathA- rAjakathAbhaktaLyA-dazakathA-strIkathA A cAra vikathA tarIke prasiddha che. rAjakAraNanI vAto, bhojananI vAto, vihArakSetra vagerenI vAto ke strInI vAto, A sarva vikaLyA che. paNa vithA ATalAmAM samAI jatI nathI. visthA eTale svabhUmikAthI viruddha kathA. saMyamInI vAto kevI hoya ? uttarAdhyayanasUtramAM eka adhyayananuM nAma che- kezIgautamIya. A adhyayanamAM gautamasvAmI ane kezIsvAmino vArtAlApa che. sahaja paNe ApaNAthI thatI vAto ane tenI sarakhAmaNI karIe tyAre khyAla Ave ke ApaNAthI keTalI visthA thaI jAya che. pU. dAdA gurudevazrI bhuvanabhAnusUrijI ma. sA. kahetA ke "gaI kAlanI vAsI roTalI na bhAve, to junI vAtonA maDadA kema game che ?" ahIM Ama thayuM hatuM, vihAra lAMbo nIkaLyo, maccharothI herAna thayA, bahu garamI che, amuka sthAne gocarI vadhI hatI, AvI vAtono zuM artha ? AvI vAto karIne zuM phAyado ? saMyamInA sthAnanuM gaurava AvI vAtothI Take kharuM? A pramAda svAdhyAyamAM keTalo bAdhaka bane ! pU. munisuMdarasUri mahArAjanA zabdo hRdayavedhI che. bhaIlA ! tuM pramAdothI svAdhyAya karato nathI. A pramAdothI' zabdano bhAva evo che ke bhagavAne to anya kAraNathI paNa svAdhyAya-vyAghAta na thAya tenI takedArI rAkhavA kahyuM che. pAtrA paDilehaNa karatAM pallAnuM paDilehaNa utkaTuka AsanamAM karo to e Asana parAvartanamAM be-traNa sekaMDa jatI rahe. A ( 12 )
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ be-traNa kSaNano paNa svAdhyAya-vyAghAta prabhune maMjUra nathI. eTalA mATe pallA-paDilehaNa paNa beThA beThA karavAnuM kahyuM, to pachI pramAdathI svAdhyAyavyAghAta thAya e keTaluM asahya kahevAya! pU. haribhadrasUri mahArAjA upadezapadamAM spaSTa pharamAve che ke zItala vihAra e tIrthakaranI moTI AzAtanA che. arthAt koI paNa prakAranuM AcAra zaithilya e jinezvara bhagavaMtanI moTI AzAtanA che. ane tenAthI anaMta saMsAra paribhramaNa karavuM paDe che. sIyalavihArao khalu bhagavaMtAsAyaNA nniogenn| to mavo to vinevadutono maNio 422 puSpamAlAmAM mAladhArI zrI hemacandrasUri mahArAjA kahe chejh naravaiNo ANaM aikkamaMtA pmaaydosennN| pAvaMti bNdh-vhroh-chijmrnnaavsaannaaii|| taha jiNavarANa ANaM aikkamaMtA pmaaydosennN| pAvaMti TurUpade vizivAya hasoDi18da-8ll jema koI pramAthI rAjAnI AjJAnuM ullaMghana kare to teo baMdhana, vadha, keda, chedana, maraNa vagere duHkhone pAme che. tema je pramAdathI tIrthakaronI AjJAnuM ullaMghana kare teo durgationA mArge hajAro karoDo vinipAta pAme mUlazuddhi prakaraNamAM kahyuM chejinnaannN laMghae mUDho kilAhaM suhio bhve| jAva lakkhAi~ dukkhANaM ANAbhaMge kao suhaM ? // 58 // bicAro mUDha jIva... jinAjJAnuM ullaMghana kare che, e paNa evuM ( 13 )
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhArIne ke huM enAthI sukhI thaIza. paNa evuM karIne e lAkho du:khonuM bhAjana thAya che. kharekhara, AjJAno bhaMga karIne sukhI zI rIte thaI zakAya? nItizAstro kahe che AjJAkopo narendrANA0 azastravadha ucyate / rAjAonI AjJAnuM ullaMghana thAya e temanA mATe azastravadha jevo kahevAya che. A pratyeka zAstravacanono sAra e ja che ke saMyamInA pratyeka AtmapradezamAM jinAjJAnI atyaMta kaTTaratA hovI joIe. jinAjJAnI upekSA anaMta du:khone nimaMtraNa ApavA barAbara che. AnAthI viparIta jinAjJAnI pratibaddhatA e anaMta sukhone AmaMtraNa ApavA barAbara che. dhannA aNagAra jyAre gRhasthapaNe svajano pAse dIkSAnI anumati mAMge che tyAre kahe che - sukha pAmIza saMyama thakI, arihaMtanI AjJA vahaMto ..... - sukha saMsAramAM nathI. sukha svecchAcAramAM nathI. sukha to che jinAjJAnA pAlanamAM. zAstravArtAsamuccayamAM pU. haribhadrasUri mahArAjAe kahyuM che sukhaM dharmAd duHkhaM pApAt sarvadharmeSu saMsthitiH / badhA dharmono A ja mudrAlekha che ke dharmathI sukha maLe che ane pApathI du:kha maLe che. ahIM paNa 'dharmathI sukha' A aMza para vicAra karIe, to paNa jinAjJAthI sukha evo ja phalitArtha nIkaLe che. kAraNa ke pU. haribhadrasUri mahArAje ja zrAvakadharmavidhi prakaraNamAM kahyuM che ( 14 )
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhammo ANAi pddibddho||3|| gharma AjJAne baMdhAyelo che. AjJApAlana che tyAM dharma che. upadezamAlAmAM dharmadAsagaNi mahArAjA cokhA zabdomAM kahe che ANAe cciya caraNaM tabbhaMge jANa kiM na bhggNti| ANaM ca aikkaMto kassAesA kuNai sesaM ? // 505 // AjJAmAM ja cAritra che ane AjJAno bhaMga thaI gayo, to zAno bhaMga nathI thayo e ja prazna che. arthAt AjJAbhaMga karavAmAM cAritrano paNa bhaMga thaI jAya che. je ekAda AjJAnuM ullaMghana kare che, e bAkInI vastu paNa konA AdezathI kare che ? jo e bAkInA AcAronuM pAlana jinAjJAnI pratibaddhatAthI karato hoya, to e pratibaddhatA ene koI paNa AcAravizeSamAM zithila na rahevA de. mATe zeSa AcAronuM pAlana paNa e jinAjJAnI pratibaddhatAthI nahIM paNa svachaMdatAthI ja kare che. Ama upadezamAlAkArano spaSTa abhiprAya che ke svecchAcAra ane cAritrAcAra e baMne paraspara parihArathI ja rahI zake. je svecchAcAra seve, enAmAM anyakALa-vyavahArathI jinAjJApAlana dekhAtuM hoya, to ya e vAstavamAM svecchAcAra che. ' mAno ke mane gurudeve bolAvIne kahyuM ke tame amuka mahAtmA sAthe amuka sthaLe paryuSaNa karAvavA jazo ? meM jhaDapathI vicAra karI lIdho.... saMghATaka phAve evA che. kSetra sAruM che. tyAM pahoMcavuM anukULa che. badhuM jAme evuM che.... hAtha joDIne huM bolI uThyo.... tahatti. to mArI A tahatti kone? gurudevane ke mArA manane ? svAdhyAyanI sAthe ahIM samiti, gupti, tapa, kaSAyatyAga, parISaha ane upasargone sahana karavA, zIlAMgone dhAraNa karavA - e aMgenI vAta ( 15 )
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ kahI che. e sarva na karavAmAM paNa jinAjJAbhaMga dvArA uparokta bhayaMkara pariNAmo samajI levA joIe. pU. haribhadrasUri mahArAjAe upadezapadamAM jaNAvyuM che ke zAstrIya vidhAno ane niSedhono audaMparyArtha - tAtparyArtha hoya to e eka ja che ke AjJA e ja dharmamAM sArabhUta che - mA dharmAmi sAttiA (upadezapada-88) samiti vagere aMge AgaLa graMthakArazrI preraNA karavAnA che mATe atre eno vistAra nathI karatA. svAdhyAyAdinI upekSA kare tene graMthakArazrI kahe che ke A rIte koI AcAramAM tArI custatA nathI, to pachI te mokSanA nAme mAthe meru upADI le to koI lAbha thavAno nathI. jo veSa mAtrathI ja saMsArano aMta AvI jato hota, to nATakiyAonI paNa mukti thaI jAta. paNa evuM to thatuM nathI. mATe veSa mAtrathI mukti asaMbhavita ja che. veSa to dharmarakSA ane lokaabhijJAna mATe che. upadezamAlAmAM - kahyuM che dhammaM rakkhai veso saMkai veseNa jaha diikkhiomhi| 3mo paDaMta ramavuM 2AyA navacaM vAA 22 . veSa dharmanI rakSA kare che. veSathI pApa karavAmAM khaTako rahe ke huM to dIkSita chuM, mArAthI AvuM zI rIte karAya ? ane A rIte e AtmA pApathI bacI jAya. jema rAjA dezane unmArge jatA bacAvI le ema veSa paNa AtmAne khoTuM kAma karatAM bacAvI le. uttarAdhyayanasUtramAM kahyuM chepccytthN ca logassa nnaannaavihviyppnnN| nattae para dhiM no triApoLa -rUrI ( 16 ).
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ veSa ane vividha upadhi lokapratIti mATe che. niyata veSa joIne loko oLakhI zake ke A suvihita muni bhagavaMta che. tenA dvArA muni bhagavaMtanI yAtrA paNa sulabha banI zake. A veSanuM prayojana hoya che. paNa jo veSathI dharmarakSA na thaI zakatI hoya, ane veSanI vaphAdArI suddhA na jaLavAtI hoya, to eno artha zuM che ? zuM A veSa jIvananirvAha mATe ja ?.... AjIvikArthamiha yadyativeSameSa, dhatse caritramamalaM na tu kaSTabhIruH / tadvetsi kiM na ? na bibheti jagajjighRkSumRtyuH kuto'pi narakazca na veSamAtrAt // 4 // jo A veSa AjIvikA mATe ja dhAraNa karato hoya. paNa kaSTabhIru thaIne nirmaLa cAritranuM pAlana na karato hoya, to zuM tuM jANato nathI ? ke samagra jagatane grasI janAra mRtyu koIthI Daratu nathI ane naraka paNa veSamAtrathI gabharAI jatuM nathI. 'dIkSA' zabdano artha karatAM zAstrakAro kahe che- 'vIkSA maungre' dIkSAno artha che muMDana. paNa e mAtra dravyamuMDana nahIM paNa bhAvamuMDana paNa samajavAnuM che. bhAvamuMDana vinAnI dIkSA e to vezaviDambanarUpa che. pU. haribhadrasUrimahArAjA SoDazaka prakaraNamAM pharamAve che kRtarasya punIkSA vasantarRpasannimA jJeyA| 12-15 samyajJAnano jene udaya thayo che e ja dIkSAno adhikArI che. je anadhikArI che enI dIkSA to hoLInA rAjA jevI che. jemAM rAjya ja gerahAjara che, rAjA zabdanuM paNa apamAna che, ane potAnI jAtanI paNa ( 17 )
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ viDaMbanA che-e che hoLIno rAjA. guNa vinAnA sAdhunI paNa A ja sthiti che. hA, dravyamuMDanarUpI dIkSA to tene paNa maLI gaI. ane tene tenAthI amuka lAbha thaze paNa kharA, jema ke koke kahyuM che sira muMDana ke tIna guna, miTa jAya sirakI khAjA khAne ko lahu mile, aura loka kahe mahArAja || paNa emAM ya eka vAta samajavAnI che ke lokta sanmAna ane satkAra dravyamuMDana pratye nathI, paNa bhAvamuMDana pratye che. loko evI zraddhAthI sanmAna ane satkAra kare che, ke A AtmA suvihita sAdhu che. A vAta khUba gUMgaLAve tevI che. zuM A veSa gRhasthonA gharethI gocarI ugharAvavA ane peTa bharavA mATe ja zuM A veSa AjIvikA calAvavA mATe ja ? prabhu vIranA veSano A te kevo bhayaMkara droha ? - ahIM kadAca koI pUchanAra na hoya, ahIM koI kAna pakaDanAra na hoya, to ya eTaluM to samajI ja le ke mRtyune koIno bhaya nathI. narakane koInI ya zeha-zarama nathI. to pachI teo veSamAtrathI tane choDI deze, evA mithyAbhimAnamAM rAcIza mA. bhuvanabhAnukevalIno jIva. pUrvabhavamAM cIpUrvI hato. nidrApramAdamAM bhAna bhUlyo, caudapUrvo paNa bhUlyo ane gabaDIne cheka taLiye pahoMcI gayo. karaTa-utkaraTa muni kaSAyamAM bhAna bhUlyA ane marIne sAtamI narakamAM gayA. kaMDarIka muni viSayalaMpaTa banyA ane sAtamI narake gayA. khaMdhakasUri krodhamAM bhAna bhUlyA ane janma-maraNanI paraMparAne vadhArI dIdhI. atyAre rAjasthAna taraphanA vihAro cAlu che. chellA be divasathI evA rastA parathI pasAra thavuM paDe che ke vAhano dhasamasatA vege lagolaga ( 18 )
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ thaIne pasAra thaI jAya, khasavAnI jagyA ja nahIM. jANe mAthe laTakatI talavAra. kaI sekanDe mota Ave, e kahI na zakAya. mana uca-nIcu thaI gayuM, ke Ano vikalpa zuM? paNa zAMtithI vicAra karatA ema lAgyuM ke mota to pratyeka kSaNe lagolaga ja che. jevuM jokhama evA vihAramAM che evuM ja jokhama upAzrayamAM paNa che. duniyA mArA page paDe, mArI prazaMsA kare, 'A che aNagAra amArA....' ItyAdi birudAvalIthI mane game teTalo upara caDAve, paNa to ya mArA mAthe eka bosa che, jenuM nAma che mRtyu. e koI paNa samaye mArI badalI karI deze. e mane koI paNa sthaLe nAkhI deze. e mane mahArAja sAhebamAMthI makoDo paNa banAvI deze. e mane zramaNamAMthI thAna paNa banAvI deze. e mane adhamamAM adhama sthAne paNa nAkhI deze. pUrvakALanA rAjAo yuddha jItIne Ave tyAre emane evo ahaMkAra thaI jato "pravaUkyo'i - huM ajaMkya chuM. mAro kAna pakaDanAra, mane zikSA karanAra koI nathI. te samaye tenA guruo tene kahetA 'dharmaUSco.si' - he rAjan ! ema nahIM samajo ke tame tana adazya cho. kAraNa ke tamAre mAthe paNa dharmasattA che ane tame bhAna bhUlazo to e tamane sajA karaze. gururAtmavatAM zAstA zAstA rAjA duraatmnaam| atha pracchannapApAnAM zAstA vaivasvato ymH|| (mahAbhArata -ra- 1) AtmahitArthI jIvonuM anuzAsana guru kare che. kAraNa ke teo gurune samarpita banI jAya che. jeo svachaMda paNe pApAcAra seve che, temane rAjA sajA kare che. paNa jeo rAjA vagerethI ya bacI jAya che. jeo potAnA pApone chupADI rAkhe che. jeo potAnA pApo jAhera thavA chatAM pApAnubaMdhi puNyanA udaye zikSA pAmatA nathI. temanuM anuzAsana to sUryaputra (19)
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ yamarAja ja kare che. arthAt koIthI sajA na thAya to chevaTe mRtyu to sajA karavA mATe taiyAra ja che. kAza, jo pApanuM phaLa tAtkAlika maLatuM hota, to AtmA pApa choDI deta ane sukhI thAta. tAtkAlika phaLa na maLavAnA kAraNe jIvanI daSTi pApanA phaLane joI zakatI nathI. anekagaNA pApo kare che, ane tenA kAraNe asaMkhya ke anaMtakALa sudhI paNa A saMsAramAM bhaTakyA kare che. mRtyu ane narakAdi durgati, A be no vicAra kare te koI saMyogomAM anAcAra na seve. veSathI mRtyu ke naraka DarI jAya, e vAta to dUra che, cAritrazUnya veSa to narakanuM kAraNa banI jaze, e jaNAvatA kahe che veSeNa mAdyasi yatezcaraNaM vinA''tman !, pUjAM ca vAJchasi janAdbahudhopadhiM c| mugdhapratAraNabhave narake'si gantA, nyAyaM bibharSi tdjaaglkrttriiym||5|| o muni ! tuM cAritra vinA veSamAtrathI garvita thAya che. loko pAsethI tane satkAra ane sanmAnanI apekSA che. paNa mane kahevA de ke A rIte to bhoLA lokone chetarIne tuM tArI narakanuM sarjana karI rahyo che. o AtmA! tuM to ajAgalakartarIya nyAyanuM pratyakSa udAharaNa banI rahyo che. eka hato kasAI, vADAmAMthI eka bakarIne vadhasthAne laI Avyo. bakarIne kApavAnI taiyArI karI. e taiyArImAM eno charo dhULamAM DhaMkAI gayo. kasAI charo zodhavA phAMphA mAre che, paNa charo kyAMya dekhAto nathI. e samaye bakarI potAnI hoMziyArI batAve che. ene khabara che ke charo dhULamAM DhaMkAI gayo che. e potAnA moDhAthI dhULa dUra karIne charAne prakaTa karI de che. kasAI tarata ja charo laI le che. ane eka ja jhATake bakarInuM mAthuM kApI nAkhe che. ( 20 )
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ A che ajAgalakartarIya nyAya. jyAre mANasa hAthe karIne du:khI thavAno dhaMdho kare, sAme cAlIne potAnuM mAthu kapAvI de, tyAre A nyAyano prayoga karAya che. je muni nirguNa hovA chatA paNa daMbhathI guNavAnaprAyogya satkAra Icche che ane mugdhajanone chetare che, te narake jAya che. A rIte ahIM paNa ajAgalakartarIya nyAyano avatAra thAya che. vIra prabhuno A veSa jene jotAnI sAthe AbAla-vRddha, garIbazrImaMta, jaina-ajaina badhA loko jhUkI jAya. A veSamAM temane A kALanA bhagavAnanA darzana thAya. pote jevuM tevuM lUkhuM-sUkuM khAtA hoya ane A veSane joIne temanAM bhAvo ubharAvA lAge, zakya eTalI UMcAmAM UMcI bhakti kare. AkhuM ghara DAlaDA ghI vAparatuM hoya ane A veSane joIne uparathI cokhkhuM ghI utAre. pAMca rUpiyAnI pena jene moMghI lAgatI hoya, e A veSanA khAtara hoMze hoMze pacAsa rUpiyAnI pena laI Ave. hRdaya jevI vastu hoya to bhInA hRdaya ne bhInI pAMpaNonI A bhInI bhakti joIne gad-gad thaI javAya. paNa vinAzakALe viparIta buddhinA nyAye veSane maLatA satkArathI ja jo abhimAna thaI jAya. satkAra ane sanmAnanI apekSA baMdhAI jAya. ane e apekSAnI pUrti karavA jo daMbhanuM sevana karAya, to A AcaraNa narakanA rijharvezana samAna che. ko'ke mArmika vAta kahI che. jo tamane narakamAM javuM che, to tame koTavAla bano. jaldI narakamAM javuM che, to tame vaida bano. khUba ja jaldI narakamAM javuM che, to tame eka divasa mATe purohita bano. zIghraM narakavAJchA ceddinamekaM purohitaH / koTavAlanI to jiMdagI ja kaThoratA ane nirdayatAthI bharelI che. eTale e to narakamAM jAya e samajAya evI vAta che. vaida to lokonI ( 21 )
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAravAra kare, e kema narakamAM jAya ? javAba che ke vaida sevAbhAve prAmANikatAthI sAravAra kare to vAta alaga che. paNa je vaida lobhAMdha bane, mAtra paisA paDAvI levAnI vRtti rAkhe, dardInA darda pratyenI enI hamadardI maTI jAya, enA svAcya ane jIvana pratye ya e bedarakAra banI jAya to tenI A kaThoratA ane nirdayatA koTavALane ya TapI jAya che. koTavALa to game tema to ya potAnI pharaja bajAve che jyAre vaida to pharaja cUkIne chetarapiMDI kare che. mATe vaidanI kaThoratA gaMbhIra svarUpa le che. enA karatAM ya adhama bhUmikAe purohita che, je zAMtikarma vigere karavA dvArA laukika dharmaguru che. te ahIM evo purohita samajavo ke je chetarapiMDI karIne phogaTa sanmAna Icche che. bhakto pAsethI paisA paDAvI levAnA petarA race che. koTavALa, vaida ane purohitanI A uttarottara adhamatara bhUmikAo karatAM ya adhamatama bhUmikA che veSadhArI sAdhunI. kAraNa ke tenuM kSetra che lokottara dharmanuM mATe tenI chetarapiMDI vaida ane purohitanA prapaMcane ya oLaMgI jAya che. jarA AtmanirIkSaNa karIe. koI paricita kuTuMba ApaNane vaMdanArthe AvyuM. aDadho-poNo kalAka ApaNe sarasa majAno dharmAlApa' karyo. UMcAmAM UMcA padArthone pIrasavAnA lakSya sAthe mArmika preraNAo karI. khUba bhAvita-prabhAvita thaIne e kuTuMbe vidAya lIdhI. have jarA vicArIe ke ApaNe karelI vAto sAthe ApaNA jIvanano meLa keTalo ? je guNonA arjananI ApaNe preraNA karI e guNonI dizAmAM ApaNo prayAsa keTalo ? ApaNe ApelA upadezanuM ApaNA jIvanamAM zakya pAlana keTaluM? ( 22 )
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ A praznono javAba saMtoSakAraka na hoya to 'mugdhapratAraNa' nuM pApa nahIM lAge ? AcArAMgasUtra kahe che mAi pamAi puNo ei gabbhaM // 1-3-1 / 109 // mAyAvI ane pramAdI jIva pharI pharI garbhAvAsane veThe che. jeTalA aMze zakya AcaraNa nathI eTalA aMze mAyA che. vartana ane vANI vacce jeTaluM aMtara che eTalI mAyA vistRta che. mugdha jananA manamAM ApaNe pADelI ApaNI chApa ane ApaNA vAstavika vyaktitva vacce jeTaluM aMtara che e ja mAyAnI kAyA che. dazavaikAlika sUtramAM tapastena vagerenI bhayAnaka durgatinuM varNana karyuM che. koI saMyamI bhikSATana karatA hoya tyAre koI pUche ke, 'amuka gacchamAM viziSTa tapasyA che, ke je mAsakSamaNa ne pAraNe mAsakSamaNa kare che, e tame pote ja.' A sAMbhaLIne e sAdhunA manamAM vicAra Ave ke jo huM nA pADIza, to A lokone tapasvI saMbhAvanA janita je bhAva thayo che, e paDI jaze. mArA pratyenuM bahumAna dhaTI jaze. tenA badale maphatano yaza maLato hoya to zuM khoTuM ? paNa hu evuM zI rIte kahuM ke huM ja te tapasvIratna chuM ? A gaDamathala karatA saMyamIne mAyA kaSAyanuM bhUta vaLage che-e ThAvakA moDhe javAba Ape che, 'sAdhuo to tapasvI ja hoya.' A sAMbhaLIne te zrAvako vicAre ke nakkI A ja e tapasvI che. nahIM to e nA ja pADI de ne ? vaLI kevI emanI mahAnatA ke potAnA mukhe potAnI sAdhanA kahetA nathI. ane ApaNane sAmAnya-samaSTigata vAta kahe che. zrAvakono pratibhAva spaSTa jaNAve che ke emaNe e saMyamI ja tapasvIratna che evo nizcaya karI lIdho che. saMyamIne to e joItuM hatuM. eTale e koI khulAso karatA nathI. manamAM harakhAya che ane tapasvIratna prAyogya bhaktino saharSa svIkAra kare che. AnuM nAma che tapastana. A ja rIte vayastana, rUpastana, AcArastena ( 23 )
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane bhAvastunanuM paNa nirUpaNa karI tenA bhayaMkara bhaviSyane pragaTa karatAM kahyuM che tavateNe vayateNe rUvateNe ya je gre| AyArabhAvateNe ya kuvvai devkivvisN|| labhrUNa vi devattaM uvavanno devkivvise| tatthAvi se na yANAi kiM me kiccA imaM phlN|| tatto vi se caittANaM labbhii elmuuagN| narayaM tirikkhajoNiM vA bohi jattha sudullhaa|| je manuSya tapastana, vayaskena, rUpastana, AcArastana ane bhAvaskena che, te kilbirSadeva bane che. kadAca anya sAdhanAonA prabhAve temane devaloka maLI jAya, to ya A mAyAdoSanA kAraNe temane halkA-bhaMgI deva thavuM paDe che. AkhI jiMdagI maharbika devonA vetarA karavA paDe che. asaMkhya varSo sudhI bIjAnI samRddhi joI joIne IrSyAthI baLatA rahevuM. paDe che. paNa tyAM ya temane jJAnAvaraNIya karmanA udayathI e nathI jaNAtu ke kyA karmathI huM kilbiSika devomAM utpanna thayo ? devAyuSya pUrNa thatA e tyAMthI cyavIne manuSya thAya to ya mUMgA-baherAnA avatAro pAme che, athavA to naraka ke tiryaMcayonimAM utpanna thAya che. eka azubha bhavathI azubha bhavonI paraMparA cAlu thAya che. bhava ja evo maLe ke jyAM bodhi durlabha ja nahIM, atyaMta durlabha hoya. (ahIM naragati kahI te ekAMtaritAdi samajavI. athavA to mRgAputrAdivat manuSya ke tiryaMcano bhava paNa narakanA jevA duHkhavALo hoya, tenI apekSAe samajavo.) A badhI vAtono vicAra karIe eTale 'mugdhapratAraNa' zabda vadhu ne vadhu bhayaMkara lAgyA vinA na rahe. "mAyA-prapaMca eTale daMbhathI khoTuM . ( 24 )
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ bolavuM evuM ja nathI. uparoktAnusAra tapastana vagerenA AcaraNamAM ya mAyA ja che. mAyA jeTalI sUkSma bane eTalI e vadhu saMkSipta saMbhave che. ThANAMga sUtramAM kahyuM che egamavi mAyI mAyaM kaTu no AloejjA jAva no paDivajjejjA Natthi tassa aaraahnnaa|| 597 // mAyAvI jIva eka vAra paNa mAyA sevIne AlocanA na kare, yAvat yathAI prAyazcitta na svIkAre e virAdhaka banI jAya. yA to e vAtanI Ave ke mAyAvI che to zuddha AlocanA zI rIte karaze ? ane zuddha AlocanA nahIM kare to ArAdhaka zI rIte banaze ? re... eka mAyA samagra cAritranuM dhanatapanota kADhI nAkhe. are.... cAritranI to zuM vAta karavI ? samyatvanuM paNa satyAnAza nIkaLI jAya.... pU. udayaratna upAdhyAye mAyAnI sajhAyamAM kahyuM che "samakitanuM mULa jANIe satya vacana sAkSA; sAcAmAM samakita vase, mAyAmAM mithyAtva re..... ma karIza mAyA lagAra re prANI ! ma karIza mAyA lagAra re...' tapastana vagerenI bhayAnaka durgatinuM varNana karyA pachI dazavaikAlika sUtramAM kahyuM che eyaM ca dosaM daRsNaM nAyaputteNa bhaasiyN| [mAryApi mehAva mAthAnovijJaUI 6-2-46 .. A duSpariNAmone joIne ja prabhu vIre kahyuM che ke jo buddhimattA hoya to aNumAtra jeTalo ya mAyA-mRSAvAda sevatA nahIM. anyathA karmasattA tamArA chotarA kADhI nAkhaze. ( 25 )
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazna- bIjA aneka yogonI sAdhanA dvArA mokSa na thAya ane A eka mAyAnA doSathI durgatinI paraMparA thaI jAya e atizayokti bharyuM nathI lagatuM? uttara- zAstrIya draSTie A praznano uttara vicArIe te pahelA eka udAharaNathI samajIe- mArI umara 10-12 varSanI hatI. skulamAM bhaNato hato tyAre amArA eka zikSaka hatAM. parIkSAnA amArA peparo e tapAse ane pachI koI temanI pAse phariyAda lAve ke, "A chokarAne tame A praznamAM A rIte mArka ApyA ane mane A rIte ApyA. enA pratye udAra valaNa rAkhyuM ane mArA pratye kaDaka valaNa rAkhyuM.' AvuM koI kahe teno e zikSaka AkhA kalAsa pAse khulAso kare che, je vidyArthIo hoMziyAra che, enA peparamAM ame e zodhIe ke AnA mArsa kyAM kyAya che. ane je vidyArthIo nabaLA che, enA peparamAM ame e zodhIe ke Ane mArsa kyAM apAya che." evuM lAge che ke karmasattA paNa A ja valaNa laIne beThI che. kaMDarIka muninuM 1000 varSanuM cAritra 1 divasamAM sApha thaI gayuM. kATa-utkaraTa munionI ugra tapasyA kadAca be-cAra miniTamAM dhovAI gaI. eka utsavaprarUpaNAthI marIcino saMsAra 1 koDAkoDI sAgaropama jeTalo vadhI gayo. eka niyANAthI naMdiSeNa muni bhavAMtaramAM cAritrathI vaMcita thaI gayA. eka mAyAe mallinAtha bhagavAnane strIvedanI sajA ThokI dIdhI. eka vAranA cakribhoganA niyANAe saMbhUtimunine durlabhabodhi to banAvyA, sAtamI narakamAM ya dhakelI dIdhA. have bIjI bAju joIe. marudevI mAtAe keLanA bhavamAM kAMTA sahana karyA ane karmasattA ApharIna thaI gaI. tIrthakarajananInuM pada dharI dIdhuM. ( 26 )
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ gRhiliMgasiddha banIne marudevA mAtA mokSe sidhAvyA. saMgame ekavAra uchaLatA bhAve khIra vahorAvI, zAlibhadra banyo, rUra patnI ane peTIo to maLI, sAkSAt prabhu vIra maLyA, bodhilAbha maLyo, ugra cAritra maLyuM, sarvArthasiddha devaloka ane ekAvatAripaNuM maLyuM. vipAkasUtramAM sukhavipAkanA 10 dRSTAnto che. jemAM subAhukumAra vagere rAjakumAroe pUrvabhavamAM mAtra eka vAra uchaLatA bhAve supAtradAna karyuM hatuM. A sivAya bIjI koI ArAdhanA-sAdhanAno koI ullekha nathI. rAjakumAra thayA. 100 rAjakumArIonA pati thayA. 600 mahelanI vacce potAno mahela.... divyabhogo.... tenI sAthe prabhu vIrano yoga, bodhilAbha, vairAgya ane cAritranI paNa prAmi.. deva-manuSyanA 16 bhavomAM uttarottara uccatara devalokamAM jaI chelle mokSe jaze. mULamAM che mAtra eka vAranuM supAtradAna. meghakumAre hAthInA bhavamAM eka sasalAnI dayA karI. rivorDa maLyo rAjakumArapaNuM, tIrthakarayoga, cAritra ane Asannasiddhatva. A dRSTAMtono sAra e ja che ke ApaNe ghaNA UMcA AvyA eTale ApaNuM jokhama vadhyuM che. karmasattA ApaNA mArksa kyAM kapAya che, ene sUkSmatAthI zodhI rahI che. ApaNe jarA paNa gAphela rahyA eTale gayA. taLiye beThA hoya ene zuM bhaya ? bhaya to zikharArohaNa karanArAne ja hoya ne ? graMthakArazrIe caudamA adhikAramAM kahyuM cheysyaasti kiJcinna tapoyamAdi, brUyAt sa yattadudatAM parAn vaa| yasyAsti kaSTAptamidaM tu kinna, tabhraMzamI: saMvRyte ja yogAnuM?I14-20 che. (27)
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ jenA pAse tapa-saMyama vagerenI koI mUDI nathI e je-te lavArA kare- bIjA sAthe vAto kare - kAraNa ke enI pAse kAMI che ja nahIM, eTale tene e gumAvavAno Dara paNa nathI. paNa jeNe mahAparizramathI tapa-saMyama vagerenI mUDI bhegI karI che, ene to keTalo Dara hovo joIe ke kyAMka mArA gAphelapaNAthI mArI A mUDI luMTAI na jAya. sAra e che ke jokhama zrImaMtane che, bhikhArIne nahIM. vaLI daMbhasahitanA bIjA yogo mokSa apAve e AzA rAkhavI paNa nakAmI che. adhyAtmasAramAM mahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAjA kahe che dambhena vratamAsthAya yo vAJchati paraM pdm| lohanAvaM samAruhya so'bdheH pAraM yiyaasti||3-3|| je daMbhathI saMyamapAlana karIne parama pada Icche che, te loDhAnI naukAmAM besIne sAgara pAra karavA Icche che. prastuta granthakAra ja kaSAyatyAga adhikAramAM kahe cheadhiitynusstthaantpHkssmaadyaan, dharmAn vicitrAn vidadhat samAyAn / na lapsyase tatphalamAtmadeha klezAdhikaM tA~zca bhvaantressu||7-11|| svAdhyAya, kriyAnuSThAna, tapazcaryA, kSamA vagere aneka dharmo jo mAyAsahita karIza, to tane svakAyakleza sivAya tenuM bIjuM koI phaLa to. nahIM maLe, bhavAMtaramAM A yogo paNa nahIM maLe. jenAthI kAyakleza sivAya koI phaLa nathI maLatuM, enAthI mokSanI ( 28 )
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ apekSA to zI rIte rAkhI zakAya ? are, have to graMthakArazrI eka vedhaka prazna dvArA saMketa karI rahyA che ke tArI durgati nizcita ja che ja jAne'sti saMyamatapobhiramIbhirAtma nnasya pratigrahabharasya na niSkrayospi / kiM durgatau nipatataH zaraNaM tavAste ?, saukhyaM ca dAsyati paratra kimityavehi ? // 6 // he Atman ! mane lAge che ke tuM je prakAranA saMyama-tapanuM pAlana karI rahyo che, enAthI to A upakaraNonuM bhADuM ca nIkaLatuM nathI. to pachI tane durgatimAM paDatA koNa bacAvaze ? tAro kayo yoga tane paralokamAM sukha Apaze ? samajI le ke tAre taddana lAcAra avasthAmAM durgatinA duHkho khamavA paDaze. e sivAya tArI pAse bIjo koI ja vikalpa nahIM hoya. kiMmatanI dRSTie jovA jaie to A upakaraNo kiMmatI che. ane mUlyanI dRSTie joie to amUlya che. upakaraNo jaDa vastu mAtra nathI. emAM zrIsaMghanI hRdayaurmio oLaghoLa thayelI che. lokoe ene cAritrInA 'simbola' mAnyA che. 'A vastra-pAtrano dhAraka saMyamI ja hoya, tapasvI ja hoya, jJAnI ja hoya, guNavAna ja hoya', AvI mAnyatA lokoe sAmAnyathI bAMdhI dIdhI che. have sarakhAmaNI karIe lokonI mAnyatAnI ane ApaNI vAstavikatAnI. be vacce keTaluM aMtara ! jo gaMbhIratAthI vicAra karIe to graMthakAranA zabdomAM atizayokti to na lAge, paNa sahaja paNe ApaNane ja saMvedanA thaI jAya ke AvI sAdhanAthI to kharekhara.... A upakaraNonuM bhADuM paNa nIkaLatuM nathI. lokamAnyatA ja pramANa che evuM nathI, paNa prastutamAM lokamAnyatA ( 29 )
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ ucita che, ane e mAnyatAne anurUpa vartana paNa hovuM joIe e paNa ucita ja che. prazna- bhale upakaraNonuM bhADuM na nIkaLe. amane enI koI darakAra nathI. loko amane page paDe che. amane joIe e maLe che. sukhamAM divaso jAya che, bIjI amane zuM ciMtA ? graMthakArazrI A ja praznano pratyuttara ApatA kahe che ke, kabUla, A bhava to kadAca pApAnubaMdhi puNyanA udaye sukhamAM jato raheze. lAyakAta vinA ya mAna-pAna, sukhasAhebI bhogavI levAze. paNa pachI zuM? tArA karmo tane parANe ya durgatimAM ghasaDI jaze. tiryaMca ane narakagatinA bhayAnaka duHkho, katalakhAnAnA charAo, narakanI dhagadhagatI bhaTTIo, jenI kalpanA paNa dhrujAvI de evI kALI yAtanAo... enAthI tane koNa bacAvI zakaze ? paMcavastukaTIkAmAM pU. haribhadrasUri mahArAja kahe chedurgRhiitN yathA kANDaM hstmevaavkRntti| zrAmaNyaM duSparAmRSTaM nrkaanupkrssti|| jema kharAba rIte paDeluM tIra potAnA ja hAthane cIrI nAkhe che. ema kharAba rIte pALeluM sAdhupaNuM narakone kheMcI lAve che. A koI ramata nathI, A koI phatavo nathI, A to jinAjJA che. enI ArAdhanA karo eTale e tamane khyAla karI de ane enI virAdhanA karo eTale chakkA choDAvI de. mahAnizItha sUtranuM eka dRSTAnta che. jemAM eka AcArya utsavaprarUpaNA kare che. eka mahAna saMyamI sAdhaka AtmA ya thApa khAI gayA, jinAjJA sAthe ceDA karI beThA. ( 30 )
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicAraNIya vAta to e che ke jIvanabhara saMyamanI ArAdhanA karanAra eka vAra utsava prarUpaNA kare enAthI emane narakagati maLI zake kharI ? narakanA kAraNabhUta mahAraMbha-mahAparigraha-paMcendriyajIvavadhe che. enuM sevana to temaNe karyuM ja nathI. hA, kaTa vagere munioe kaSAyodhyamAM narakAyuSya bAMdhI dIdhuM. paNa prastutamAM to tevuM ya nathI. to pachI utsavaprarUpaNA tevuM phaLa zI rIte Ape ? javAba e che ke utsutra prarUpaNA ya kaSAyodaya vinA zakya nathI. kaTAdine krodhano udaya thayo hato. e AcAryane mAnamAyA-lobhano udaya thayo hato. hA, emAM emaNe narakAyuSya na bAMdhyuM. paNa A to jinAjJA, enI sAthe karela ceDA enuM phaLa cakhADyA vinA rahe kharA ? e AcArya marIne caMDAla thayA, AkhI jiMdagI paMcendriya vadha ryo ane marIne sAtamI narake gayAM. tyAra pachI paNa durgatinI aneka paraMparAo karI. usUtrabhASaNa jema jinAjJA sAthenA ceDA che, tema jinAjJAnuM apAlana e paNa tenI sAthenA ceDA ja che. enuM phaLa paNa bhayaMkara che. mATe ja paMcasUtramAM kahyuM che esA ya jiNANa ANA mahAkallANa tti na virAhiyavvA buheNaM mahANatthabhayAo siddhikNkhinnaa||3|| pravrajyA e mahAkalyANakara jinAjJA che, mATe buddhizALI mokSArthI dIkSite tenI virAdhanA na karavI joIe, kAraNa ke tenI virAdhanAthI mahA anartha thAya che. enA bhayathI paNa pravajyAnuM aNizuddha pAlana karavuM joIe. zaMkA- jinAjJA to ekAMta kalyANakara ja hovI joIe enAthI koInuM ahita zI rIte thAya ? ( 31 )
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhAna- agni kalyANakara ke ahitakara ? javAba che sadupayogathI kalyANakara, durupayogathI ahitakara. e ja rIte jinAjJAnI bAbatamAM paNa samajavAnuM che. kalikAla sarvajJae kahyuM che AjJA''rAddhA virAddhA ca zivAya ca bhavAya c| jinAjJAnI ArAdhanAthI mokSa, ane jinAjJAnI virAdhanAthI saMsAra. uttarAdhyayana sUtramAM kahyuM chevisN tu pIyaM jaha kAlakUDaM, haNAi satthaM jaha kugghiiyN| eso vi dhammo visaovavanno parU veyAna rUvAvivanniA 20-44. kAlakUTa viSa pI le tenI je dazA thAya ? zastrane anucita rIte grahaNa kare, tenI je dazA thAya e dazA viSayAdinI azucithI je dharmane kharaDI nAkhe, tenI thAya che. viSa ane zastra jema durupayogathI potAne ja haNI nAkhe, ema dharmanI virAdhanAthI paNa AtmA pote ja haNAI jAya che. vetALane siddha karavAnI sAdhanA hoya che. je apramatta paNe e sAdhanAne pAra pADe ene vetALa siddha thaI jAya ane enA Icchita kAryo karI Ape. paNa je e sAdhanAmAM gaphalata kare, goTALA vALe, ene e vetALa divase tArA dekhADI de. e mANasa bhikhArI thaI jAya, athavA to asAdhya rogothI gherAI jAya athavA to vetALa enuM mAthu ja kApI nAkhe. jevuM vetALanuM che, evuM ja dharmanI bAbatamAM ya samajavAnuM che. marI javuM sAruM paNa dharma sAthe ceDA karavA sArA nahIM. mahAbhAratamAM kahyuM che ( 32 )
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma va to hanti, dhaurakSati rakSitaH ||rU-31rU-128 je dharmane haNe che, ene dharma ja haNI nAkhe che. je dharmanI rakSA kare che enI rakSA dharma svayaM kare che. zaMkA- ArAdhanA ochI che to eTaluM ochuM phaLa maLaze, virAdhanA che to eTalI ArAdhanA kapAI jaze. paNa graMthakArazrI nizciMta durgati pratye izAro karI rahyA che e vAta magajamAM besatI nathI. samAdhAna- graMthakArazrI A ja gerasamajane dUra karavA prayatna karI rahyA che. dUdhapAkamAM esiDa paDe to 'mIThAza ghaTaze' eTaluM ja nukazAna thaze ? ke pachI Akhe AkhA dUdhapAkanuM ja nukazAna thaze ? javAba spaSTa che. uttarAdhyayana sUtra to cokkhA zabdomAM kahe che ke virAdhanA = durgati. tamaMtameNeva use asIle, sayA duhI vippariyAsuvei / saMdhAvai narayatirikkhajoNiM, moLa vinAdettu asAdu ve|| 20-46 // te azIla AtmA haMmezA aMdhArAmAM ja rahe che. aneka gerasamajo enA manane pholI khAya che. aneka saMklezo ene sadA du:khI-du:khI karI muke che. kartavyamAM akAryadarzana ane akAryamAM kartavyadarzana A dRSTiviparyAsa baLatAmAM ghI home che. ane pachI e vezadhArI sAdhu-vAstavamAM asAdhu saMyamanI virAdhanA karIne naraka ane tiryaMca gati tarapha doTa muke che. graMthakArazrI bahu premathI e AtmAno kAna pakaDe che ane eka kaTusatya saMbhaLAve che ke, tuM ja tArI jAtane joI le, tuM ja tArI sAdhanAnuM (33)
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarvekSaNa karI le, tane emAM evuM kAMI paNa dekhAya che kharuM, ke je tane paralokamAM sukhI karI zake ? re.... tAre to bebAkaLA banIne dhrusake dhrusake raDavAnuM che ane tuM phulAI rahyo che ?.... kiM lokasatkRtinamaskaraNArcanAdyai, re mugdha ! tuSyasi vinA'pi vizuddhayogAn / kRntan bhavAndhupatane tava yatpramAdo, bodhidrumAzrayamimAni karoti pazUn // 7 // re mugdha ! loko tAro satkAra kare tane namaskAra kare tAruM pUjana kare emAM tuM ATalo khuza zAno thAya che ? khuza to thavuM joie vizuddha yogothI, e to tArI pAse che nahIM. are, cAritrathI tAruM patana thAya, te pachI tAro AdhAra haze mAtra samyakatva. je samyaktva vRkSa banIne tane avalaMbana mATe upayogI thavAnuM hatuM, e vRkSa para kuThArAghAta thaI rahyA che. kayo che e kuhADo ? khabara che ? e che lokasatkAra, namaskAra ane pUjana vagere. lokasatkArAdi svarUpathI kuhADA samAna che evuM nathI. paNa tAro pramAda tene kuhADA samAna karI de che. A rIte tAro aMtima AdhAra paNa kapAI jAya eTale saMsArakUpamAM tAruM patana nizcita che. e hato abajopati zrImaMtano ekano eka dIkaro. pitA TrasTIone nImIne paraloke gayA. dIkaro moTo thayo. samajaNo thayo. paNa TrasTIonI dAnata bagaDI che. eka paiso ya ApatA nathI. pelo to samasamI gayo. TrasTIo sAme jaMge caDayo. koI paNa rIte potAno vAraso meLavI levA mATe sajja banyo. TrasTIo gabharAyA, tenI pAse gayA, eke ene ( 34 )
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAMcako Apyo. enuM moDhuM malakI uThyuM. bIjAe dazako Apyo e khuza thaI gayo. trIjAe vazako Apyo, e harakhapaduDo banI gayo. cothAe pAvalI ApI, e to nAcI ja uThayo. TrasTIo mUchamAM hasatA hasatA jatA rahyA. pelo A pAMcakA-dasakAnA AnaMdamAM abajo rUpiyA bhUlI gayo. abajopatino vArasadAra eka bhikhArI jevuM jIvana jIvavA lAgyo. TrasTIo ene pAMcakA-dasakAnI bhIkha ApI jAya che. pelAne evo AnaMda thAya che ke jANe e kRtakRtya thaI gayo. kevI dayanIya dazA ! A nabIro eTale bIjo koI nahIM paNa ApaNe pote. ApaNI anaMta Atma-samRddhi karmasattAe dabAvI dIdhI. ApaNe samajaNA thayA. ApaNane thatA anyAyano khyAla Avyo. ApaNe karmasattA sAme jaMge caDyA. A jaMgamAM kyAMka ApaNI jIta na thaI jAya e mATe karmasattAe ApaNane pAMcakA-dasakA ApavAnA zarU karyA. A pAMcakA-dasakA eTale lokasatkArAdi. svAmi ! zAtA che ? A zabdo sAMbhaLIne jo moDhuM malakI uThe, koI paga dabAve tyAre khuza thaI jaIe, zAhI sAmaiyA thAya tyAre harakhapaduDA thaI jaIe, prakhara pravacanakAra jevA vizeSaNo lAge ane nAcI uThIe ane A pAMcakA-dasakAnA AnaMdamAM jo anaMta AtmasamRddhine bhUlI jaIe to ApaNI dazA paNa e abajopatinA nabIrA jevI ja ne ? graMthakArathI ApaNane bhAnamAM lAvavA kahe che bhalA mANasa ! tuM ATalAmAM khuza thaI gayo ? teM ATalAmAM kRtakRtyatA mAnI lIdhI ? re mugdha ! khuza to tyAre thavAya ke jyAre tuM siddhinI dizAmAM pragati karato hoya, jyAre tuM vizuddha jJAnAdi yogonI ArAdhanA karato hoya. e vizuddha ArAdhanA nathI, to ya lokasatkArAdithI ja tuM rAjIno reDa thaI jAya che. (35)
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizuddha cAritrathI patita thayelo jIva paNa bhaviSyamAM utthAna pAmI zake che, jo teNe samatvane barAbara pakaDI rAkhyuM hoya. jo samyatva paNa gayuM to badhuM gayuM. Agamavacana che dasaNabhaTTho bhaTTho daMsaNabhaTThassa natthi nivvaannN| sijjhaMti caraNarahiyA daMsaNarahiyA na sijhaMti // je samyagdarzanathI bhraSTa thaI jAya, e to sarvathA bhraSTa thaI gayo. samyagdarzanarahita hoya teno mokSa nathI thato. je cAritrarahita che te (utthAna pAmIne kramaza:) siddha thAya che. paNa je samyagdarzanarahita che, te siddha thato nathI. - lokasatkAra vagerene tuM hoMze hoMze svIkAre che. AcArazaithilya hovA chatAM jeo sva-AcAramAM dRDha che emanA vaMdana levAmAM tane koI saMkoca nathI thato. pramAda cAritrane korI khAya che ane dhRSTatA samyatvane khatama karI de che. AgamavANI che je baMbhacerabhaTThA pAe uDDuti bNbhyaariinnN| te huMti TuMTamuMTA bohI ya sudullahA tesiN|| " jeo brahmacaryamAM bhraSTa che ane brahmacArIo vaMdana kare tyAre garvathI temanI sAme paga dhare che, teo lUlA-laMgaDA thAya che temane bodhi khUba durlabha thAya che. brahmacaryanA saMbaMdhamAM je vAta kahI che te yathAsaMbhava anya saMbaMdhamAM samajavI joIe. svAcAracusta zrAvaka paNa ArAdhaka che. jyAre svAcAraTyuta sAdhu paNa virAdhaka che. tapasyA na karavI e pramAda che, paNa tenI sAthe tapasvI tarIke paMkAvAmAM AnaMda thavo e dhRSTatA che. svAdhyAya na karavo e pramAda che, paNa enA sAthe "gurujI baDe jJAnI ItyAdi prazaMsA sAMbhaLIne harSita thavuM e dhRSTatA che. ( 36 ) .
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ lokasatkArAdi to tIrthakaronA paNa thAya che. paNa teo temAM ya karmanI nirjarA kare che. lokasatkArAdithI nukazAna che pramAdIne. kAraNa ke eno pramAda lokasatkArAdine kuThAra banAvI de che. rahyo-sahyo AdhAra - samyatvavRkSa paNa tenAthI kapAI jAya che. re.... moharAjAnI kevI gaMdI ramata ! kevI melI cAla ! kevuM lu hAsya ! ane AtamarAmanI kevI mUrkhatA ! kevo AtmaghAtI harSa! kahevAya che ke jyAre udara paga kAtare tyAre sAthe sAthe phUMka mArato jAya che. ghA thAya, lohI nIkaLe, paNa e pIDA phUMkane kAraNe na jaNAya. uMdarabhAI to phUMka mAratA jAya ne paga kAtaratA jAya. UMghamAM ne UMghamAM kAMI khyAla na Ave. AMkha khUle tyAre khabara paDe ke pagamAM keTalo UMDo ghA paDI gayo che. pachI to asahya pIDAne bhogavI lIdhA sivAya bIjo koI vikalpa na rahe. moharAjAe paNa A mUSakanIti apanAvI che, e phUMka mArato jAya che ane sAdhanAne kAtarato jAya che. bicAro AtamarAma! rovAnA sthAne hasato rahe che. o muni ! kadI ema nA mAnIza ke loko mane name che. vAstavikatA to A che guNAMstavAzritya namantyamI janA, ddtyupdhyaalybhaikssyshissykaan| vinA guNAn veSamRSerbibharSi cet, tataSThakAnAM tava bhAvinI gtiH||8|| loko tane nathI namatA, paNa tArAmAM guNo che ema samajIne e guNone name che. upadhi, vasati, AhAra, ziSya A badhu paNa tArA guNone AzrIne ja vahorAve che. e sAdhu! jo ( 37 )
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ tuM guNo vinA ja aniveSane dhAraNa karIza, to tAre zaThonI. gatimAM javuM paDaze. huM karuM huM karuM e ja ajJAnatA zakaTano bhAra jema zvAna tANe, sRSTi maMDANa che sarva eNI pare jogI jogezvarA koka jANe. A paMktiomAM ya A zlokanuM AMzika pratibiMba paDI rahyuM che. pU. kalApUrNasUri mahArAjAne koI zAsana-prabhAvaka kahe tyAre e kahetA ke 'zAsana to svayaM prabhAvaka che. enI prabhAvanA karanAra huM koNa ?' koI name tyAre e vicAra karavo joIe ke A vaMdana to prabhunA A veSane che. A veSanI 'guDavIlane che. A veSa sAthe nizcitarUpe samajI lIdhelA guNone che. mArI to kaMI pAtratA che ke koI mane vaMdana kare ? mArI kaI lAyakAta che ke koI mane bhUkhI roTalI paNa maphatanI Ape ? mArI evI kaI kakSA che ke koI mane enA gharamAM paNa pesavA de? eka hAthI laTAra mAravA nIkaLyo. rastAmAM eka juno pula Avyo. hAthInA pagale pagale Akho pula dhrujavA lAgyo. sadbhAgye hAthI hemakhema pasAra thaI gayo. banyuM evuM ke e hAthInA mAthA para eka kIDI beThI hatI. eNe hAthInA kAna pAse AvIne kahyuM, 'ApaNe baMnee maLIne pulane kevo dhrujAvyo!' kIDI beImAna hatI, paNa kama se kama ApaNA karatA to ImAnadAra ja hatI, evuM nathI lAgatu ? jo ApaNe ema mAnatA hoIe ke A badho to mAro ja prabhAva... koI vepArI TrAphikamAM sAIDa maLI jAya e mATe potAnA vAhanamAM ( 38 )
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'polisa' evuM lakhANa rAkhe, upara lAITa rAkhe ane sAyarana vagADato vagADato jAya to e daMDapAtra bane. koI UMTa vaida ema.bI.bI.esa. nuM pATiyu lagAvI de to e ya gunegAra bane kAraNa ke e AkhI duniyA sAthe moTI chetarapiMDI kare che. lokono vizvAsaghAta kare che. barAbara A ja vAta tene paNa lAgu paDe che ke je guNa vinA muni veSane dhAraNa kare che. je gati zaThonI thAya che, e ja gati enI paNa thaze. jo veSa dhAraNa karyo ja che. ane veSane saMbaMdhita badhA lAbho le ja che, tyAre veSane anurUpa guNone keLavavA e Avazyaka ja nahIM, anivArya paNa bane che. Akhare guNavikAsamAM bAdhaka zuM che ? tane zuddha cAritranI sAdhanA karatAM koNa roke che ? nAjIvikApraNayinItanayAdicintA, no rAjabhIzca bhagavatsamayaM ca vetsi / zuddhe tathA'pi caraNe yatase na bhikSo !, tatte pratigrahabharo narakArthameva // 9 // nathI tane AjIvikAnI ciMtA, nathI bairInI paLojaNa, nathI dIkarAonI javAbadArI. nathI to koI rAjA ke zeThano Dara, paramAtma-pravacananuM tane jJAna paNa che. ATaATalI anukULatAo hovA chatAM paNa tuM zuddha cAritranI sAdhanA nathI karato, to o sAdhu ! mane kahevA de ke tArA A badhA vetaraNA.... A vastra, pAtra, upadhi badhuM naraka mATe ja che. bhagavAne tane eka evI vyavasthA ApI, jemAM AlokanI koI ciMtA nathI. tAre mAtra paralokanI ja ciMtA karavAnI. ghara, dhaMdho, bairI, chokarA.... tane A koI ciMtA nahIM. ko'ke to kaTAkSamAM kahyuM paNa che( 39 )
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ gRhAvAsasamo dharmo na bhUto na bhvissyti| taM sevante dhruvaM zUrAH klIbAH paakhnnddmaashritaaH|| gRhAvAsa jevo dharma kadI thayo nathI ane thaze paNa nahIM. zUravIra AtmAo ja A dharmanI ArAdhanA kare che. jeo kAyara che teo to A ugra caryAthI gabharAIne saMnyAsa laI le che. saMsAranI badhI javAbadArIothI mukta thayA pachI jo have tuM saMyamanI javAbadArIo nahIM samaje, kartavyarUpe teno svIkAra nahIM kare, to e keTaluM badhuM anucita thaze! jyAM pratikSaNa mokSa tarapha chalAMga lagAvavAnI che, e che sAdhudharma. jyAM pratyeka zvAse saMyama zreNImAM urdhvarohaNa karavAnuM che, e che municaryA. jyAM navarAzanI eka paLane paNa sthAna nathI enuM nAma che pravrajyA. prakRNa vrajana = pravrajyA, vaNathaMbhI vegIlI doTa enuM ja nAma pravrajyA. saMsAra ane siddhi vaccenuM aMtara camatkArika gatithI jyAM kapAtuM rahe che, enuM ja nAma mahAbhiniSkramaNa. ko'ka aMgreja kavie kahyuM cheWoods are lovely dark & deep I Love promise to keep Miles to go before I sleep Miles to go before I sleep. kavi kahe che ke mAre sUtA pahelA mAIlo sudhI cAlavAnuM che.' zramaNadharmamAM to nidrAmAM ya muktiyAtrA cAlu rAkhavAnI che. paNa e kyAre bane ? jAgaraNanA kALamAM apramattapaNe muktiyAtrAne AgaLa dhapAvI hoya tyAre. pU. bhuvanabhAnusUri mahArAjA kahetA hatA ke, bhagavAna mahAvIrasvAmie sADA bAra varSo sudhI je ghora sAdhanA karI, e sAdhanAmAM ( 40 )
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ je nirjarA karI, eTalI nirjarA jo hotA hai calatA hai jevI sAdhanAthI karavI hoya, to keTalAya bhavo paNa ochA paDe. prazamarati prakaraNamAM pU. umAsvAti mahArAja kahe cheaaraadhnaastu teSAM tisrastu jghnymdhymotkRssttaaH| janmamirajhavaiH sidhyatve rAdhAstAnAm ArarUNA jaghanya, madhyama ane utkRSTa A traNa prakAranI saMmArAdhanA che. tenA ArAdhako kramazaH ATha, traNa ane eka bhavamAM mokSe jAya che. ahIM vicAravAnI vAta e che ke anaMtakALanA kusaMskAro, anaMtakALanA doSo ane asaMkhyakALanA anaMtAnaMta karmono ATha bhavanA mAtra saMkhyAtA kALamAM zI rIte kSaya karI zakAya ? e AThe bhavonA pratyeka samaye adbhuta ArAdhanA hoya, uchaLatA zubha adhyavasAyo hoya, pracaMDa puruSArtha hoya, to ja A zakya bane. pAMca pahorano svAdhyAya, cauda pUrva AdinA ugra parizramasAdhya parAvartano, AcAryAdinI vaiyAvacca Adi yathAsaMbhava ucca yogonI ucca ArAdhanA ja ATha, traNa ke eka bhavamAM mokSa apAvI zake. jemanI pAse evI svAdhyAyAdinI zakti nathI, teo zuM kare ? karmanirjarA ja nahIM, ati viziSTa viziSTa karmanirjarA mATe A sAdhujIvana che, tethI teo je puruSArtha kare, tenuM varNana karatA dazavaikAlika sUtramAM kahyuM che AyAvayanti gimhesu hemaMtesu avaauddaa| vAsANu parisaMknI saMyA sumAdiyAne rU-12 . unALAmAM AtApanA le, ziyALAmAM ughADA zarIre rahe ane ( 41 )
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ varSARtumAM pratisalIna bane. A rIte saMyamIo suMdara samAdhine dhAraNa kare che. o muni ! samajI le ke A dIkSA, A nizcita jIvikA, A upakaraNo, A vyavasthA... badhu sAdhanAmAM pracaMDa puruSArtha karavA mATe ja che, anyathA to A badhu tArI narakanuM kAraNa banI jaze. rajoharaNa mAtra tAraNahAra nathI, mAraNahAra paNa che. pU. dharmajitasUri mahArAjA kahetA hatA ke jeo mAnavabhava pAmIne ArAdhanA nathI karatAM, teo A mAnavabhavamAM potAnI dIrthasaMsArayAtrA mATe peTrola bharAve che. A ja vAta saMyamajIvananI bAbatamAM ya lAguM paDe che. pharaka eTalo che ke ahIM je peTrola bharAya che e anekagaNu hoya che. nArada parivrAjaka-upaniSaddhAM kahyuM che viraktaH pravrajeddhImAn saraktastu gRhe vset|| sarAgo narakaM yAti pravrajan hi dvijaadhmH||3-13|| jene vairAgya utpanna thayo che, sAdhanAno atyaMta talasAra thayo che. mokSa mATe pracaMDa puruSArtha karavA je utkaMThita banyo che. teNe dIkSA levI joIe. jene hajI viSayasukhanI spRhA che, teNe ghare rahevuM joIe. AvI spRhA sAthe je dIkSA le che, te adhama brAhmaNa narakamAM jAya che. yasyaitAni suguptAni jihvopasthodaraM krH| saMnyasedakRtodvAho brAhmaNo brahmacaryavAn // 3-14 // jIbha, upastha, peTa ane hAtha, jenA A aMgo suguma che, A badhA aMgo para jenuM pUrNa niyaMtraNa che, te brahmacArI brAhmaNe vivAha kya vinA dIkSA levI joIe. ( 42 ) -
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka yuvAna mane potAnI ApavItI kaheto hato.... huM je lAInamAM jAuM tyAM mAruM ThekANu na paDe. kariyANAnI lAInamAM gayo, to tyAM ya goTALA vALyA, darajInI lAInamAM gayo, to tyAM ya goTALA vALyA, paMDitanI lAInamAM chuM, to emAM ya goTALA vaLe che." smita karIne kahyuM, "enA karatA tame dIkSA ja laI lo to ?' eNe tarata javAba Apyo. 'nA, kAraNa ke bIje badhe goTALA hajI kadAca cAle, paNa dIkSAmAM goTALA nA cAle." keTalI sacoTa vAta! muni ! tane to dIkSA maLI ja gaI che. tArI pAse raheluM rajoharaNa... tAraNahAra banAvavuM ke mAraNahAra ? narakanuM kAraNa banAvavuM ke mokSanuM ... hajI bAjI tArA hAthamAM ja che. cetI zake to ceta... prazna- ATaATalI anukULatA ane nizcitatA hovA chatAM paNa pramAda thaI jAya che, sAdhanAmAM joIe evo puruSArtha paNa thato nathI, e to hakIkata ja che. paNa AvuM thavAnuM kAraNa zuM ? meM kAMI viSayasukha bhogavavA dIkSA nathI lIdhI. lAkho rUpiyAne lAta mArIne jhaLahaLatA vairAgya sAthe dIkSA lIdhI che. ogho laIne nAcatA mane je bhAva AvyA hatAM. e kadAca A jIvananAM sarvotkRSTa bhAvo hatAM. vaLI meM aneka zAstrono abhyAsa paNa karyo che. to ya A DhIlAzanuM kAraNa zuM? graMthakArazrI A ja praznano uttara ApI rahyA cheshaastrjnyo'pi dhRtavrato'pi gRhiNIputrAdibandhojjhito'pyaGgI yadyatate pramAdavazago na pretysaukhyshriye| tanmohadviSatastrilokajayinaH kAcitparA duSTatA, baddhAyuSkatayA sa vA narapazuY=naM gamI durgtau|| 10 // (43 )
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAstrono jJAtA hovA chatAM, mahAvratadhArI hovA chatAM ane patnI-putra vagerenA baMdhanathI mukta hovA chatAM paNa A jIvA pramAdavaza thaIne paralokane sukhasaMpattithI saddhara banAvI devA mATe prayatna karato nathI. e trilokavijetA mohazatrunI koI nikRSTa duSTatA che, athavA to te narapazue durgatinuM AyuSya nikAcita karyuM hovAthI nakakI te durgatimAM javAno haze. mahAnizItha sUtramAM prabhu vIranuM eka vacana chesiddhNtgymegN pi akkharaM jo viyaanni| so goyama ! maraNaMte vi aNAyAraM na aayre|| gautama! siddhAntanA eka akSaranuM paNa jJAna jenI pAse che, te marI jAya paNa anAcAra na seve. A vAta AnaMdita paNa karI de che ane dhrujAvI paNa de che. zAstranA mAtra eka akSaranA jJAnathI paNa jo taddana niSpApavRttinI prApti thatI hoya to enA jevI AnaMdanI vAta bIjI zuM hoI zake? paNa dhrujArI to tyAre chUTI jAya che jyAre zAstranA thokaDe thoDAnA jJAnane prApta kyA pachI paNa pApavRtti pIcho choDatI nathI. to A be cheDAno meLaze besADavo ? samAdhAna e che ke zuSka zAstrajJatAnuM phaLa kAMI ja nathI. upadezamAlAkAra kahe che jahA kharo caMdaNabhAravAhI, bhArassa bhAgI na hu cNdnnss| evaM khu nANI caraNeNa hINo bhArassa bhAgI na hu suggie|| jema caMdananA bhArane upADato gadheDo bhArano ja bhAgI thAya che, caMdanano nahIM. e ja rIte cAritrahIna jJAnI mAtra jJAnano ja bhAgI thAya che, jJAnanA phaLarUpa sadgati vagereno bhAgI thato nathI. (44)
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ "siddhAntanA eka akSaranuM paNa jene jJAna che, te marI jAya paNa anAcAra na seve'- A vacana bhAvanAjJAnane anulakSIne samajavAnuM che. pU. haribhadrasUri mahArAjAe dharmabiMdu prakaraNamAM kahyuM che ke 'bhAvanAjJAna nizcitapaNe AcaraNanuM kAraNa bane che.' 'ahiMsA paramo dharma A vacananA bhAvanAjJAnanA pratApe metArajamuni, dharmaruci aNagAra vagere mahAtmAoe potAnA prANa ApIne paNa ahiMsA dharmanI ArAdhanA karI hatI. jyAM zuSkajJAna che tyAM zAstrajJatA hovA chatAM paNa A lAbha na maLI zake. zAstrajJAna hovA chatAM ane sarva anukULatA hovA chatAM zakya sAdhanAno prayAsa karavAmAM na Ave e keTaluM zocanIya che. jANe koke sonAnA thALamAM batrIsa pakavAna pIrasI dIdhA, paNa jamavAnI zarUAta kare e pahelA ja thALa jhUMTavI lIdho. evo ghATa ahIM ghaDAyo. nigodathI mAMDIne zramaNapada sudhInI A anaMtayAtrAmAM uttarottara kekeTalI durlabha vastuonI prApti thayA bAda sAdhanAmAM pracaMDa puruSArtha karavAno hato, e ja jo na kare, to A badhI prApti kadAca kalaMka banI jAya. . paNa evo prasAda zA mATe thAya che ? vicAra karatAM lAge che ke pIrasyA pachI thALa jhUMTavI levo e jema bhUkhe mAravA karatA paNa vadhu nirdayatA che. tema nigodAdimAM sabaDatA jIvane ATale UMce lAvyA pachI ya pramAdI banAvI devo e moharAjAnI koI nikRSTa kakSAnI duSTatA che. ' paDelAne pATu mAravI e duSTatA karatAM ya tene uchALI uchALIne paTavo e duSTatA vadhu bhayaMkara che. zAMtasudhArasamAM moharAjAnI A niSpharatAno pardAphAza karatA kahyuM che ( 41 )
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalaya saMsAramatidAruNaM janmamaraNAdibhayabhIta re| moharipuNeha sagalagrahaM pratipadaM vipadamupanIta re||3-1|| re jIva ! janma jarA maraNathI tuM bhayabhIta che, paNa enAthI tAre bacavuM hoya, enAthI sadA mATe chUTakAro meLavavo hoya, to tuM be satyone samajI le ke saMsAra ati bhayAnaka che ane A saMsAramAM moha nAmanA tArA duzmane Dagale ne pagale tArA para duHkhonA DuMgarA khaDakI dIdhA che. sUtrakRtAMga sUtranI prathama paMktimAM kahyuM che bujjhija tiuTTeja baMdhaNaM prijaanniyaa||1|| tuM baMdhanane oLakhI le ane baMdhanane toDI de. AmAM ja tArA jIvananI sArthaktA che. ApaNI gaI kAla bhayaMkara paNa hatI ane paravaza paNa hatI. hajI UMDo vicAra karIe. ApaNI gaI kAlamAM ajJAna paNa hatuM ane azakti paNa hatI. na to ApaNe ApaNA duzmanane oLakhatA hatA ke na to e duzmanane oLakhavAnuM ApaNAmAM sAmarthya hatuM. Aje ApaNI pAse jJAna paNa che ane zakti paNa che. Aje to ApaNe e moharAjAne paDakAra pheMkavAno che ke Aja sudhI teM mane duHkhI karavAmAM kAMI bAkI rAkhyuM nathI. tArI AMgaLInA IzAre teM mane nacAvyo che. te mane naraka ane tiryaMcamAM kALI yAtanAo ApI che, te mane uchALI uchALIne pachADyo che ane lucca hasato rahyo che. paNa have tArI khera nathI. have mane prabhu vIranI vANI maLI che. have mane tArI kharI oLakhANa thaI che. have mane tArA chotarA uDAvI devAnuM sAmarthya paNa maLyuM che. o moharAja! ATale uce caDAvyA pachI tuM mArI sAthe je ramata ( 46 )
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ rame che, mane parANe paNa pramAda karAvaDAve che, enAthI to tArA pratyenI mArI napharata anekagaNI banI gaI che. have to tuM khatama thAya e ja mAruM lakSyabiMdu. ucca bhUmikAe paNa pramAda - emAM granthakArazrI be kAraNanI kalpanA kare che, eka to mohanI melI cAla ane bIju nikAcita durgatigamana. tAdRzI jAyate buddhirvyavasAyo'pi tAdRzaH / sahAyAstAdRzAzcaiva yAdRzI bhavitavyatA // buddhi tevI ja utpanna thAya che, puruSArtha paNa tevo ja karI zakAya che ane sahAyo paNa evI ja maLe che ke jevI bhavitavyatA hoya che. zreNika mahArAjA vageree narakanuM AyuSya bAMdhyuM hatuM to chelle vIra vIra bhUlAI gayuM. raudradhyAna paNa AvI gayuM. kAraNa ke bhavitavyatA ja evI hatI. te ja rIte jo bhavitavyatA ja evI hoya, ke hajI saMsAramAM ghaNuM rakhaDavAnu hoya, hajI durgatinI rajhaLapATo karavAnI hoya, hajI narakanI yAtanAo sahana karavAnI hoya, to seMkaDo zAstro bhaNavA chatAM, seMkaDo preraNAo pAmavA chatAM, aneka rIte anukULatA hovA chatAM paNa jIvano pramAda na chUTI zake. A hakIkata paNa ApaNA ruMvADA khaDA karI devA paryAma che. A hakIkatano vicAra ApaNane e kakSAe laI jAya che ke jyAM pracaMDa puruSArthamaya sAdhanA sivAya anya koI ja vikalpa na hoya. chatrapati zivAjI mahArAje rAyagaDha jItavA mATe potAnA zUravIra yoddhA tAnAjI ane sUryAjIne mokalyA. killAne oLaMgavA mATe caMdanaghono sahAro levAyo. caMdanatho upara pahoMcI gaI. tenI sAthe bAMdhelA doraDA ( 47 )
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvArA AkhI senA upara pahoMcI gaI. duzmanoe jabbara mukAbalo karyo. senA thatharI gaI. laDavuM ke AvyA'tA e raste nAsI javuM evI gaDamathala cAlavA lAgI. evAmAM sUryAjIe kamAla karI. peluM doraDuM ja kApI nAkhyuM. doraDuM kapAine Theka nIce paDI gayuM. sUryAjInuM sAhasa jANIne AkhI senA samajI gaI ke have to eka ja vikalpa che, maraNiyA thaIne duzmano para tUTI paDavAno. senA mahAzUravIratAthI laDI ane rAyagaDha jItI lIdhuM. zivAjInI senA pAse eka ja vikalpa rahyo hato, tema ApaNI pAse ya eka ja vikalpa che, karmasattA sAthe jIva saTosaTano jaMga khelavAno. kAraNa ke je doraDAnA AdhAre bIjo vikalpa Ubho hato e doraDuM to ApaNe ApaNA mahAniSkramaNanA divase ja kApI nAkhyuM hatuM. samagra saMgha samakSa ApaNane A kharokharIno jaMga khelavA mATe vijaya tilaka karavAmAM AvyuM hatuM. are, sarvasAvadyano tyAga e paNa keTalI moTI sAdhanA che. sarvasAvadyanA ApaNe paccakkhANa lIdhA e sAdhanAnA sogaMdathI ya ApaNI pAse eka ja vikalpa rahyo che. ApaNe A sogaMdane bhUlI na jaIe e mATe bhagavAne ApaNane evI vidhi ApI ke jemAM pratidina nava vAra A sogaMdanuM smaraNa karavAnuM che. paNa A smaraNa jo AcaraNamAM na pariName to ?..... uccArayasyanudinaM na karomi sarvaM, sAvadyamityasakRdetadatho karoSi / nityaM mRSoktijinavaJcanabhAritAttat, sAvadyato narakameva vibhAvaye te // 11 // tuM pratidina aneka vAra uccAraNa kare che ke 'huM sarva sAvadya nahIM karuM.' paNa tuM pAcho sAvadya kare to che. A rIte nitya ( 48 )
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ mRSAvAda ane prabhuvaMcanathI bharelA sAvadyathI tuM narake ja jaIza. evuM mane lAge che. mRSAvAdanA aneka prakAra che. je na hoya e kahevuM e jema mRSAvAda che, ema jenI pratijJA karI che e na karavuM e paNa mRSAvAda che. upadezamAlAmAM kahyuM che na karemi tti bhaNittA taM ceva nisevae puNo paavN| paccakkha musAvAi mAyAniyaDipasaMgo y|| 509 // 'pApa nahI karuM AvuM bolIne pharI te ja pApa kare che. te to pratyakSa mRSAvAdI che, eTaluM ja nahI mAyA-prapaMca paNa kare che. eka baMgALI bAbu kAcanI dukAnamAM gayA. dukAnadAra koI aMgreja hato. bAbu eka pachI eka kAcanA bhAva pUchavA lAgyA. aMgreja kaMTALyo. ene thayuM ke A koI kaDako mANasa TAImapAsa karavA Avyo che. eno moLo pratibhAva joIne bAbu akaLAyA. emaNe sIdho prazna karyo ke AkhI dukAnanA mAlano zuM bhAva che ? pelAe kahyuM lAkha rUpiyA. bAbue tarata ja lAkha rUpiyA ApI dIdhA. banyuM tu evuM ke dukAnamAM mAla to hato vIza lAkha rUpiyAno. paNa e aMgreja AvezamAM lAkha rUpiyA bolI gayo. ene to kalpanA paNa na hatI ke A mANasa A rIte khissAmAMthI lAkha rUpiyA ApI deze. paNa have to vacana eTale vacana. emAM koI pheraphAra na thAya. vIsa lAkha rUpiyAno mAla lAkha rUpiyAmAM ApI dIdho. bAbue e kiMmatI ane adbhuta kAvyono jinAlayanI sajAvaTamAM sadupayoga karyo. eka aMgreja paNa vacananI kiMmata samaje che ane tenI khAtara ( 49 )
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ ogaNIsa lAkha rUpiyA jatA paNa kare che. ApaNe to lokottara zAsanamAM beThA chIe. ApaNuM vacana paNa lokottara che. e vacana paNa AvezamAM nahIM paNa pUrI samajaNa sAthe ApyuM che. e vacananA pAlanathI ApaNe nyAla thaI javAnA chIe ane e vacanane phoka karavAthI kaMgALa thaI javAnA chIe. Ama chatAM paNa roja karemi bhaMteno uccAra ane jamI vonA 3mI po' jevI ApaNI dazA hoya to zuM thaze ? nitya mRSAvAda ane nitya prabhuvaMcana karemi bhaMte! - he bhagavAna huM sarva sAvadhanA paccakakhANa karuM chuM. bhagavAna samakSa AvI pratijJA karIne pachI eno bhaMga karavo e bhagavAnane chetaravA barAbara che. pahelo guno pApa, bIjo guno mRSAvAda ane trIje guno prabhu sAthe chetarapiMDI. hAya ! pApanA keTalA guNAkAra ! o sAdhu! A pApathI tArI narakagati nizcita che evuM mane lAge che. are bhAI! je bolavuM tenuM pAlana karavuM A to laukika nIti che. sAdhunI nahIM paNa sajajananI bhUmikA che. dharmadAsagaNi mahArAja to A viSayamAM sakhata zabdomAM jhATakaNI karatA kahe che loe vi jo sasUgo aliyaM sahasA na bhAsae kiNci| aha dIkkhio vi alIyaM bhAsai to kiM ca diikkhaae|| InupadezamAlA-108 - lokamAM paNa jene thoDI ya zUka hoya che, te bedhaDakapaNe khoTuM bolato nathI. to jo dIkSita vyakti paNa khoTuM bole to e dIkSAno zuM artha che ? enI dIkSA phogaTa ja che. ' vasurAjA eka asatyathI narakamAM gayo. pratidina 2 vAra asatyabhASaNa karavAthI tArI kaI gati thaze ? AtmAnA hitanI thoDI paNa ciMtA hoya, to sauthI pahelA eTaluM nakkI kara ke bIjuM kAMI na thAya ( 5 )
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ to hajI kadAca cAlaze. paNa hu je boluM chuM, jenI meM pratijJA karI che enuM pAlana to mAre karavuM ja che.' Dagale ne pagale AtmanirIkSaNa kara ke atyAre huM koI sAvadya to sevato nathI ne. sApa karatAM paNa sAvadyano bhaya vadhu lAge tyAre samajI leje ke 'huM satyapratijJa chuM'. eka AcArya bhagavaMta saparivAra vihAra karI rahyA hatAM. acAnaka eka sApa dhasI Avyo. AcAryazrIne DaMkha mArIne jato rahyo. AcAryazrI bebhAna thaI gayAM. eka ziSya cikitsAzAstranA jANakAra hatAM. e vanavagaDAmAM temaNe viSahara vanaspati zodhI kADhI, ane tenA pAMdaDAnA rasathI AcAryazrInI cikitsA karI. AcAryazrI bhAnamAM AvI gayAM. zuM banyuM tenI jANa thaI. ane pAMdaDAnI virAdhanAnA prAyazcittarUpe temaNe yAvajjIva lIlotarIno tyAga karI dIdho. eka mahAtmA koIne posTakArDa paNa na lakhe. kyAreka na chUTake lakhavuM paDe to ya khuba dubhAtA dile lakhe ane lakhyA pachI ya e posTakArDa posTa karavA ApatA emano jIva na cAle. ApatA pahelA pUche ke 'tamArA rastAmAM posTano Dabo Ave che kharo ?' jo emanA rastAmAM posTaDabo Avato hoya to ja temane posTakArDa posTa karavA Ape. ane e ApatI vakhate paNa temanuM haiyu valovAI jatuM ke A posTakArDa posTanA DabAmAM paDaze, tyAnuM pramArjana zI rIte thaze ? tyAM koI jIvajaMtu haze to ? hAya, meM kevuM sAvadya sevyuM ! eka mahAtmAe vihAramAM AgagADI joI. dhasamasatuM eMjina, dhumADAnA goTegoTA vagerene joIne emane vicAra Avyo ke 'AgagADImAM eka Dabbo posTano hoya che. huM TapAla lakhuM to A bhayaMkara sAvadyamAM mAro ya bhAga to nakkI thaI ja jAya che.' A vicAre te dhrujI gayAM ane temaNe koIne pAla lakhavAnuM baMdha karI dIdhuM.
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ haidrAbAda myujhiyamamAM koI rajavADAnI eka rakAbI che. thALa jevI moTI e rakAbInI e vizeSatA che ke emAM viSamizrita bhojana rAkhavAmAM Ave, to e taDa taDa avAja karavA lAge che. A rakAbI jevuM sAdhunuM hRdaya hoya. sAvadyanuM nAma paDatAnI sAthe e kaMpyA vinA na rahe. ane e dUrathI ja sAvadyano parihAra karyA vinA na rahe. viSabhojanathI eka maraNa.... sAvadya sevanathI anaMta maraNa. A gaNita jenA manamAM jaDabesalAka besI gayuM che, tenuM nAma sAdhu. A gaNita ja sAdhune gRhasthathI alaga pADe che. gRhastha e ja joze ke-mane kaI rIte anukULatA maLaze ? jo zorTakaTa maLato hoya to ghAsanI virAdhanA ene maMjUra che. jo liphTa upalabdha hoya to saMbhavita udaranI virAdhanA ene maMjUra che. jo bhogasukha maLatuM hoya to kArakhAnAnA bhaThAonI virAdhanA ene maMjUra che. paNa sAdhu to e joze ke, "sAvadhano parihAra zI rIte thaI zake ?" jo vanaspatinI virAdhanAthI bacI zakAtuM hoya to loMgakaTa ene maMjUra che. chavadyAnuM pAlana karavA mATe hajAro kilomITaronI padayAtrA paNa tene maMjUra che ane 24mAM mALe dAdarAthI caDavuM paNa tene maMjUra che. raste cAlatA koI jIvanI kilAmaNA ya na thaI jAya e mATe AjubAjunA game te dRzyo pratyenA kutUhalane kyaDI nAkhavuM e tene maMjUra che. jo sAdhunI A saMvedanAno sparza na thayo hoya to samajI levuM ke ApaNe sAdhu ja nathI. mahopAdhyAyazrI yazovijayajI mahArAjA spaSTa zabdomAM kahe che nirdaya hRdaya cha kAyamAM je aniveSe pravarte re gRhi yati dharmathI bAhirA te nirdhana gati vartere jene sAvadyano koI bhaya nathI. gAyanA jIvo pratye jenA hRdayamAM yA nathI. je potAnI anukULatA khAtara SayanA jIvonI virAdhanA kare * ( 52 )
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. te muniveSamAM hoya to ya vAstavamAM muni nathI. vaLI teNe gRhatyAga to kya che, mATe e gRhastha paNa nathI. to pachI e koNa che ? e muni dharma ane gRhastha dharma baMnethI bhraSTa che. e to nirdhana-bhikhArI jevo che. upadezamAlAmAM kahyuM che chajjIvakAyadayAvivajio neva dIkkhio na gihi| jaidhammAo cukko cukko gihidaanndhmmaao|| jene SakAyanA jIvo pratye dayA nathI e dIkSita paNa nathI ane gRhastha paNa nathI. e sAdhudharmathI to vaMcita thayo ja che, paNa gRhastha je supAtradAna vagere dharmanI ArAdhanA kare che, enAthI paNa vaMcita thayo che. jo A sthiti che to pachI A veSa ane A upadeza lokone chetaravA mATe ja che, evuM ja phalita thAya che. veSopadezAdyupadhipratAritA, dadatyabhISTAnRjavo'dhunA jnaaH| bhujhe ca zeSe ca sukhaM viceSTase, bhavantire jJAti tanaM punaHo 12. o muni ! tAro veSa, tAro upadeza, pAtrA vagere tArI. upadhi, ityAdithI bharamAyelA bhoLA loko atyAre to tArI abhISTa vastuo ApI de che. tuM majethI khAya che. jethI sUve che ane majethI mana phAve ema kare che. paNa AnuM phaLa to tane bhavAMtaramAM khabara paDaze. lagabhaga baporanA be vAgyAno samaya hato. huM spaMDilabhUmi javA nIkaLyo. gAmanI bahAra koI pAIpalAInanuM kAma cAlatuM hatuM. vaizAkha (53)
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahinAnI kALajhALa garamImAM majUro kAma karatA hatAM. paraseve rebajheba temanA zarIra hatAM. mane A joine vicAra Avyo ke AkhI duniyA majUrI karIne peTa bhare che. pachI e majUrI nIcI kakSAnI che ke uMcI kakSAnI e vAta alaga che. koI jAtanI majUrI ke lAcArI vinA peTa bharatA hoya, te e prAyaH ApaNe ja. graMthakArazrI kahe che ke tArA veSa AdithI loko samajI le che ke tuM guNavAna che. ane ethI ja tuM je kahe te vastu hAjara karI de che. Aje tuM je jIvana jIvI rahyo che, temAM sukha-sAhebIno pAra nathI. gRhastho muMbaInI bhayaMkara bhIDavALI TrenomAM pisAI pisAIne, gaddhAvetarA karIne, keTalAya saMklezo karIne je meLave che, e tane beThA beThA maLI jAya che. paNa A rIte meLavelI vastuthI tArA para keTaluM RNa caDe che, teno tane koI khyAla che kharo ? jalapANadAyagassa vi uvayAro na tIrae kAuM / je eka glAsa pANI paNa pIvaDAve tenA upakArano paNa badalo vALI zakAto nathI. to pachI A to Z badhuM maphata svIkAryA pachI tArI zI dazA thaze ? vAstavamAM maphata kAMI hotuM ja nathI. potAno mAla vadhAre veMcAya te mATe kaMpanIo 16%, 26%, rU6% matanI jAherAto kare. temAM jema eka ke bIjI rIte e 'maphata' nA ya paisA kaDhAvI ja levAya che. te rIte koI paNa maphatano mAla laIe, tenuM pahelA ke pachI paNa mUlya to cUkavavuM ja paDe che. cora hoya ke bhikhArI hoya, koIne kazuM sAva maphata to maLatuM ja nathI. ( 54 )
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka zeThe jAherAta karI. jene udhAra paisA joIe, e mArI pAsethI laI jAya. zarata eTalI ke e paisA A bhavamAM pAchA nahIM levAya, e paisA AvatA bhavamAM ja pAchA levAmAM Avaze. cAra corone A jAherAtanI jANa thaI. teo to khuza-khuzAla thaI gayA. vAha, ApaNane to AvuM ja joIe. 6 lAkha rUpiyAnI mAMgaNI karI. zeThe kahyuM, 'mArI zarata khabara che ne ?' e coro mUchamAM hasatA hasatA bolyA, 'tamArI badhI zarata mane maMjUra che.' rUpiyA maLI gayAM. sukhanA sapanA jotA jotA coroe vidAya lIdhI. rastAmAM eka ghAMcIne tyAM rAtavAso karyo. aDadhI rAte koInI vAtonA avAjathI teo jAgI gayA. joyuM to ghAMcInA be baLada manuSyavANImAM vAta karatAM hatAM. eka baLada kahe, 'A ghAMcInuM pUrvabhavanuM pAMca hajAra rUpiyAnuM devuM bAkI rahI gayuM. emAM mArI kevI durdazA thaI. baLadano avatAra laIne AkhI jiMdagI A telanA yaMtramAM goLa goLa pharavuM paDayuM. paNa have e devuM pUru thavA AvyuM che. ekAda divasamAM to huM marI jaIza, ane A majUrIthI chUTI jaIza. A devAnA pazcAttApathI ane ghaNuM-kharuM devuM cUkate thaI javAthI mane manuSyavANI pragaTI che.' bIjo baLada bolyo, 'mAruM to daza hajAranu devuM bAkI che, koNa jANe mAro chUTakAro kyAre thaze ?' A sAMbhaLI pelA coro dhrujI gayAM. pelA zeTha pAse pAchA gayAM. rUpiyA pAchA ApyA. sAthe eka divasanuM vyAja paNa ApyuM. zeTha kahe 'meM to zarata karIne ja rUpiyA ApyA che. AvatA bhavamAM ja e rUpiyA pAchA laIza.' bicArA coro page paDI gayA. khUba kAkalUdI karI. zeThane yA AvI. rUpiyA lIdhAM. AvA maphata karatA to majUrIno roTalo sAro. nA bhAI nA, maphatanA nAme jarAya mohAvA jevuM nathI. Aje tuM majethI khAya-pIve che. gAme gAma tArA mATe havelI jevA upAzrayo taiyAra che. tAro paDato bola loko ( 55 )
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ jhIlI le che. pANI mAMge tyAM dUdha hAjara thAya che. paNa badhAnuM phaLa to tane bhavAMtaramAM maLaze. AjIvikAdivividhArttibhRzAnizArtAH, kRcchreNa ke'pi mahataiva sRjantidharmAn / tebhyo'pi nirdaya ! jighRkSasi sarvamiSTaM, no saMyame rA yatire vitA Rthe hI? 1rU. keTalAya gRhastho AjIvikA vagerenA vividha duHkhothI haMmezA atyaMta dukhI che. Ama chatAM ya teo keTalAya kaSyane veThIne dharmanI ArAdhanA karatAM hoya che. o nirdaya ! temanI pAsethI paNa tuM tArI sarva abhISTa vastuo meLavavA mAMge che ane cAritramAM to tAre koI yatanA karavI nathI. to tAruM zuM thaze? chelluM cAturmAsa viramagAmamAM karyuM. gAmamAM 24 sAdhu bhagavaMto ane 7 sAdhvIjI bhagavaMtonuM cAturmAsa hatuM. sthAnakavAsI, pArdhacaMdragaccha alaga. gharomAM gocarI jaIe ane sthiti joIne ame gaLagaLA thaI jaIe. chatAM paNa emanA bhAva keTalA UMcA ! traNa TAIma lAbha maLe evI jhaMkhanA.. be-traNa divasathI koI mahAtmA na AvyA hoya to amArA para phariyAdonI vaNajhAra varasI jAya. be hajAranA pagAravALA vyakti kaI rIte ghara calAvatA haze? kaI rIte dUdha-zAka-anAjanI sagavaDa karatA haze ? kaI rIte dIkarAonA phula-TyuzanonI phI bharatA haze ? kaI rIte mAMdagImAM davA karatA haze ? kapaDAMlattA-makAna bhADA-pANI-vIjaLInA bIla-amadAvAdanI apa-DAunanA gADI bhADA.... A to adhuru lisTa che. pUruM lisTa to e gRhastho ja jANatA haze. paNa ATaATalI hADamArI vacce paNa e be hajAranA pagAravALA vyakti amane Agraha sAthe vinaMti ( 16 ).
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ kare ke, "sAheba ! kAMI paNa khapa hoya to amane lAbha Apo.' A sAMbhaLIne amAruM haiyu hacamacI jatuM hatuM. vikrolImAM eka bhAIe jinAlayanI varSagAThe dhajAno lAbha lIdho. temaNe Agraha sAthe amane enA ghare pagalA karAvyA. ame Azcaryacakita thaI gayAM. ATalI moTI bolI bolanAranuM ghara AvuM? bhAIe jaNAvyuM ke mArI pAse je hatuM e badhuM ja A dhajAnI bolImAM lagAvI dIdhuM che, have kAMI ja bAkI nathI. siddhagirinI DoLInA paisA jene vadhAre lAgyA ane tethI ja potAnI mAvaDIne khabhe besADIne jeNe jAtrA karAvI e yuvAne adhadhadha uchAmaNI bolIne pahelI pUjAno caDAvo lIdho hato. sAdharmika bhaktinA phaMDamAM eka bene sonAnI cAra baMgaDI ApI dIdhI. tapAsa karatAM khabara paDI ke e baMgaDIo to jIvanabharanI mUDI hatI. pahelI sAdharmika bhakti to e benanI ja karavA jevI hatI. eka bhAIe to potAnA 1600 rU. nA pagAranuM kavara sAdharmika bhaktinA nAme karIne jinAlayanA bhaMDAramAM padharAvI dIdhuM hatuM. sArA kAnuM hatuM. , AvA to hajAro tAralAo zrIsaMgha gaganamAM camakI rahyA che. graMthakArazrI temanA tarapha aMgulinirdeza karIne kahe che ke o nirdaya ! hajAro hADamArI vacce paNa hoMze hoMze dharmamAM viniyoga karatAM A gRhastho pAsethI ya tAre tAruM bhAvatuM ne phAvatuM badhuM ja paDAvI levuM che ? tArI ucI-uMcI mAMgaNIonI pUrti karavI che je temanI hADamArIonI tane koI ciMtA nathI ? eka laukika nyAya che. - mahiSI prasavonpharavI makriSo ( 57 )
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ manAtura: - bheMsa baccAne janma ApavAnI taiyArImAM che, prasUtinI bhayAnaka pIDAthI pIDita che. ane e samaye pADo kAmavihavaLa banyo che. A nyAya tyAM lagADavAmAM Ave che, jyAM ati duHkhI jIva pAsethI paNa koI potAno svArtha sAdhI levA Icchato hoya. zAstro kahe che ke sAdhu kIDInI to dayA kare, sthaDilabhUmie jatAM kRmijIvonI paNa hatyA kare. zakya hoya to chAyAmAM bese, anyathA ADaza kare, chevaTe pote chAyo ApavA Ubho rahe. are, lavaNa, sacitta jaLa vagere ekendriya jIvone ya jarAya pIDA na thAya evI te yatanA kare. zuM e ja sAdhu mahiSI.' nyAyanuM udAharaNa banI zake kharo? AtmanirIkSaNa karIe ke mArAmAM koI evI vRtti pravRtti to nathI ne ke jenAthI huM AvI nimna kakSAmAM mukAI jAuM. vaLI jenI rue gRhastho abhISTa dAna Ape che e cAritranI yatanA to tArAmAM che nahIM. to pachI tAruM zuM thaze ? prazna- gRhasthonI bhakti levAthI temane to lAbha ja thavAno che. ane temane je lAbha thAya tenuM phaLa mane paNa maLaze ja ne ? graMthakArazrI eno ja uttara ApI rahyA cheaaraadhito vA guNavAn svayaM taran, bhavAbdhimasmAnapi taaryissyti| zrayanti ye tvAmiti bhUribhaktibhiH, naM tavaiSai 4 miti? nir !! 14 A mahAtmA pote to bhavasAgarane tarI ja rahyA che. emanI ArAdhanA karavAthI e amane paNa tArI deze.' AmAM mAnIne jeo atyaMta bhaktithI tAro Azraya kare che, o nirguNa ! tane zuM phaLa maLaze ane emane zuM phaLa maLaze? ( 58 )
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka ajaina bhAI, AkhuM cAturmAsa pravacanano lAbha lIdho. vihAra pachI be-traNa mukAma AgaLa maLavA AvyA. e paNa rastA ane vAhananI hADamArIo sahana karIne. mArI pAse mAMDa paMdara sekaMDa beThA haze. "ApanA darzana karavA mATe ja Avyo chuM. Apa Abu jazo, tyAM paNa huM AvIza." ATaluM kahI namaskAra karI e bhAI nIkaLI gayAM. mane vicAra Avyo ke vyavahArika aneka javAbadArIo vacce ya e bhAI paMdara sekaMDanA mArA darzana mATe ATaATalI hADamArIo veThIne doDI Ave evI mArAmAM pAtratA che kharI ? mArA darzanathI ene zuM maLyuM ? enI dRSTimAM huM ja chuM, evo huM kharekhara chuM kharo ? pravacana pachI mArA karatA bamaNI ke traNa gaNI uMmaranA paNa jaina-jainetara bhAIo je bhaktibhAvathI vaMdana karatA hatAM. e joIne huM kaphoDI sthitimAM mukAI jato hato. e lokoe mAnI lIdhuM hatuM ke huM jANe bhagavAna ja chuM. A mArA eklAnI vAta nathI. ApaNe badhA gRhasthavarganI AvI bhAvabhInI bhaktine jhIlI rahyA chIe. ApaNI pAtratAnI bAbatamAM ApaNe zaMkita hoIe, to ya gRhastho to tarI ja javAnA, e bAbatamAM ApaNe kadAca niHzaMka chIe. AvazyakaniryuktimAM eka pUrvapakSa che. trimAM tu pUyayAmi - huM to liMganI pUjA karuM chuM. sAdhu veSa joIne bhakti karuM chuM. cAritra che ke nahIM, e mane zI rIte khabara paDe ? zrutakevalI zrI bhadrabAhusvAmi mahArAje A pUrvapakSanuM ya nirAkaraNa karyuM che. bhavasAgara taravA mATe je supAtranI apekSA na hoya, mAtra bhaktibhAvathI ja tarI javAtuM hota, to mithyAtvIo paNa kema na karI jAya ? kumArapALe paramAtmAnI stuti karatAM kahyuM che (59)
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhaktyA stutA api pare parayA parebhyo, muktiM jinendra ! dadate na kathaJcanApi / siktAH sudhArasaghaTairapi nimbavRkSA, vizrANayanti na hi cUtaphalaM kadAcit // 31 // prabhu ! mithyAtvIo potAnA devone parama bhaktithI stave, to ya teo temane koI rIte mukti ApI zaktA nathI. lImaDAnA vRkSone sudhArasanA dhaDAothI siMcana karAya to ya teo kadI AMbAnA phaLa ApI zakatA nathI. graMthakArazrI 'nirguNa' A saMbodhanathI ja jaNAve che ke lImaDAnA vRkSa pAsethI jo AMbAnuM phaLa maLI zake, to tArAthI teo tarI zake. svayaM pramAdairnipatan bhavAmbudhau, kathaM svabhaktAnapi tArayiSyasi ? pratArayan svArthamRjUn zivArthinaH, svato'nyatazcaiva vilupyaseM'hasA // 15 // are, tuM pote ja tArA pramAdothI saMsArasAgaramAM DubI rahyo che, to tArA bhaktone to zI rIte tArIza ? tuM tArA svArtha mATe bhoLA mokSArthIone chetare che, to svataH ane parataH A baMne rIte tuM pApathI grasta thAya che. je svayaM nirAdhAra hoya e bIjAno AdhAra zI rIte banI zake ? loDhAnI nAva bIjAne zI rIte tArI zake ? tArI vAstavikatA to evI che ke tuM DubI rahyo che. taravAnI AzAthI jemaNe tArA paga pakaDacA che, e ya DubI rahyA che ane temanA kAraNe tuM vadhu DubI rahyo che. eka to ( 60 )
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ tAruM potAnuM pramAdonuM pApa, bIjA naMbaramAM bhoLA mokSArthIone chetaravAnuM pApa. A baMne pApa baMne bAjuthI tAro koLiyo karI rahyA che. gRhNAsi zayyAhRtipustakopadhIn, sadA parebhyastapasastviyaM sthitiH / tatte pramAdAdbharitAtpratigrahaiH, RNArNamagnasya paratra kA gatiH ? // 16 // tuM haMmezA gRhastho pAsethI vasati, AhAra, pustako ane upaghi le che. paNa A sthiti to tapasvInI che. to pachI maphatanuM laI laIne bhAre thayelA evA pramAdathI adhadhadha devAthI dabAyelA tArI paralokamAM zuM dazA thaze ? uttarAdhyayanasUtramAM yAcanA parISahanA varNanamAM kahyuM chesvvN se jAiyaM hoi Natthi kiMci ajAiyaM / __ sAdhunI A to Z badhI vastu yAcita ja hoya che. kAMI paNa ayAcita hotuM nathI. gRhasthajIvanamAM jeNe kadI koI pAse hAtha laMbAvyo nathI, kadI maphatanuM khAdhuM nathI. ene saMyamajIvanamAM yAcanA karavAmAM lajjA Ave, tethI tenI lajjA dUra karavA mATe A vacanathI tene pratibodha karAya che ke sAdhunI to jIvikA ja yAcanA che. harikezI muni bhikSAcaryA karavA jAya che tyAre kahe che- nALAdi meM nAyaNanIviOM tti / - huM to yAcanAjIvI chuM. yAcanA para ja mAruM jIvana nabhe che. rAjA bhartRhari guru pAse saMnyAsanI mAMgaNI kare che. guru enI pAtratAnI kaDaka parIkSA kare che. gurue kahyuM ke tuM pelA ukaraDAmAMthI kapaDAMnA cIMtharAo vINI lAva. rAjA vINI lAvyo. pachI kahyuM ke have enI laMgoTa ( 61 )
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ banAvIne paherI le. bAkInA vastrono tyAga kara. rAjAe e vAtano paNa amala karyo. pachI gurue kahyuM ke have tArI rANI piMgalA pAse jaIne kahe ke, "maiyA bhikSA dho.' ane kamAla, rAjAe teno paNa amala ryo. gurue rAjAne saharSa saMnyAsa Apyo. supAtra khAnadAna vyakti jinAjJA khAtara yAcanA parISahane jItI le e vastu alaga che ane apAtra nirlajaja vyakti potAnI sukhAkAritA khAtara yAcanAne parISaha ja na mAne e vastu alaga che. graMthakArazrI A ja muddAne laIne hRdayavedhaka vAgmANo calAve che. je upAzrayamAM tuM beTho che enuM bhADuM paNa keTaluM thAya ? eka divasanuM tAruM bhojana sAmAnya mANasa paisAthI meLavavA jAya to e keTalAnuM thAya ? tArI sTezanarI, pustako, davAo, vastro vagerenuM mUlya keTaluM ? mArA bhAI ! A badhuM levAnI paramAtmAe anujJA ApI che, kabUla, A badhA mATe have tAre kAmadhaMdho na ja karavAno hoya, kabUla, A vastuo tuM koI pAsethI jhUMTavIne nathI leto, kabUla, paNa A vastuone svIkAravAnI pAtratA tArAmAM che kharI ? sAdhuno eka paryAya che tapodhana. tapa e ja jenuM sarvasva che enuM nAma tapodhana. tapa e dharmanuM upalakSaNa che. tuM yathAzakti sarvavirati dharmanI ArAdhanA karato hoya, to A badhuM levA mATe tuM supAtra che. paNa pramAdothI e ArAdhanA tArI pAse che nahIM ane sAmagrIonA khaDakalA tuM svIkArato ja jAya che. roje roja gocarI, pANI, vasati, upadhi vagereno bhogavaTo karato ja jAya che. roje rojano badho hisAba kare to A AMkaDo lAkhone ya vaTAvI jAya. enuM vyAja... enA vyAjanuM ya vyAja.. o Atman ! A devAnA DuMgarAonI nIce tuM dabAyelo che. kharekhara, paralokamAM tAruM thaze zuM? be mitro hatA, chagana ane magana. eka vAra baMne rastAmAM bhegA ( 6 2 )
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ thaI gayA. chagane maganane kahyuM, 'alyA, tuM to dekhAto ja nathI, tane meM so rUpiyA ApyA hatA, yAda che ne ?' magane javAba Apyo, 'yAda che, ane jIvIza tyAM sudhI yAda rAkhIza.' devAdAra sajjana kadI hasI na zake. kadI moja-zokha na karI zake. kadI UMcu na joI zake. kadI UMcI guNavattAnI vastu na vAparI zake. are, eno dIkaro InzarTa karIne gharanA bahAra nIkaLato hoya, to e InzarTa paNa kaDhAvI de. eka gaNita magajamAM phITa karI devA jevuM che. ke jo yathAzakti sAdhanA nathI to pratikSaNa mArA para devuM caDI rahyuM che. huM mArI jAtane eka akSamya aparAdhI banAvI rahyo chuM. huM niMdAspada ane lajjAspada banI rahyo chuM. A gaNita tapa-saMyamamAM parAkrama karAvyA vinA na rahe. kadAca parAkramamAM vilaMba thAya, tyAM sudhI AtmaniMdA-garhA ane ladhutAnI anubhUti to avazya thAya. jo parAkrama paNa na hoya ane ladhutAnI anubhUti paNa na hoya, ulTu ahaMkAra hoya to e khUba ja dayanIya dazA che. koI mANasa karoDonI proparTI gumAvI de. eno parivAra koI honAratamAM khapI jAya, ene kensara jevo asAdhya roga thaI jAya. A badhA du:khothI e pAgala thaI jAya, ane potAne duniyAno zahenazAha mAnIne kolara TAITa karIne phare, abhimAnathI akkaDa banI jAya. to ziSTonI dRSTimAM e keTalo dayApAtra bane ? graMthakArazrI kadAca AnA karatA ya vadhu dayanIyatAnA darzana karAvI rahyA che na kAspi siddhirna ca te'tizAyi, mune ! yiAyo tapaH zrutAvi tathA'pyahaGkArakadarthitastvaM, khyAtIcchayA tAmyasi dhiGmudhA kim ? // 17 // ( 63 )
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ o muni ! kriyA, yoga, tapa, mRta vagere koI kSetramAM tArI pAse koI atizAyi siddhi nathI. to ya tuM ahaMkArathI kadarzita kema che? yaza-kIrtinI IcchAthI phogaTa khinna kema. thAya che? eka hato cora. roja kyAMka ne kyAMka khAtara pADe. eka vAra ene kAMI navA-junI karavAnuM mana thayuM. eNe kamaLanA AkAranuM khAtara pADyuM. khAtara pADavuM to ene mana DAbA hAthano khela hato. emAM navuM to kamaLano AkAra ApavAnuM ja karavAnuM hatuM. corane to majA paDI gaI. savAre loko e jagyAe bhegA thaI gayAM. badhA coranI prazaMsA karavA lAgyA. 'bhAI A cora to kalAkAra haze hoM..' ghaNA coronI ghaNI karAmata joI paNa AvI karAmata to jiMdagImAM kyAMya joI nathI....." "adbhuta...kevuM kamaLanA AkAranuM khAtara.....' lokono abhiprAya jANavA mATe cora paNa tyAM Avyo hato. potAnI prazaMsA sAMbhaLIne manomana malakAto hato. evAmAM koI mANasa bolyo, "AmAM zuM, abhyAsathI to badhuM saraLa che. thoDI vAramAM ToLuM vakherAyuM. core e mANasano pIcho pakaDyo. ekAMta maLatA ene dhamakAvI nAkhyo, 'ATalI uMcI kaLAnI tane kAMI kiMmata nathI.pelo mANasa kahe, 'abhyAsathI koI paNa viSayamAM kuzaLatA Ave, tane vizvAsa na hoya, to cAla mArI sAthe." e mANasa kheDUta hato. corane potAnI sAthe khetaramAM laI gayo. vAvaNIno samaya hato. eka mUThImAM dhAnya laIne eNe kahyuM, 'cAre dizAmAM tuM kahe eTalA dANA nAkhuM." core kahyuM, 'sAme 17 dANA, jamaNI bAju rU7 dANA, pAchaLa 24 dANA ane DAbI bAju 43 dANA. kheDUte jorathI hAtha pharAvyo ane kahyuM, 'gaNI le.' core gaNyA, Azcaryacakita thaI gayo. cAre dizAmAM eTalA ja dANA hatAM. kheDUte kahyuM, ( 64 )
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'AmAM paNa AzcaryanI koI vAta nathI. kAraNa ke abhyAsane badhu sukara che." citrakAra eka-eka raMganuM mizraNa eTalA ja mApamAM banAve ke citra pUruM thatA e jarA paNa vadhe ke ghaTe nahIM. kuMbhAra cAkaDA para eTalI ja mATI goThave che ke je mATalu banAvavAmAM barAbara mApasara thaI rahe. TAIparAITara kAgaLa vAMcavAnI sAthe sAthe ja dhaDAdhaDa TAIpa kare che. A badho abhyAsano prabhAva che. varSono cAritra paryAya pasAra thayA pachI enA abhyAsano paNa prabhAva hoya che. eka AcArya bhagavaMta cAle eTale sahajarUpe emanI najara nIcI DhaLI jAya. e hato IryAsamitinA abhyAsano prabhAva. eka AcArya bhagavaMta bebhAna thaI gayA. emane bhAnamAM lAvavAnA prayatno karavAmAM AvyA. pAse rahelA zrAvaka ciMtita thaI gayAM. AcArya bhagavaMta thoDA bhAnamAM AvyA, muhapattinA upayoga sAthe temaNe kahyuM, 'ciMtA na karo, mane sAruM che. A hato bhASAsamitinA abhyAsano prabhAva. eka mahAtmAne moTI bImArI thaI. DokTare AgrahapUrvaka zIro levA sUcana karyuM. mahAtmAe AMbelakhAtAnI bhUlImAM ghI-sAkara nAkhIne vAparI lIdhA. Ane kahevAya eSaNAsamitinI pariNati. eka AcArya bhagavaMta zAsananA kArya aMgenI koI miTIMgamAM beThA hatAM. acAnaka temane khaMjavALa AvI. sahajapaNe eka hAthethI muhapatti vaDe te sthAne pUchyuM ane bIjA hAthethI khaMjavALyuM. tyAM beThelA zrAvaka Azcaryacakita thaI gayA. Ane kahevAya AdAna samitinI siddhi. e ja AcArya bhagavaMte eka vAra rAte upAzrayanI eka bAjumAM rahela dhULamAM zleSma paraThavyuM. eka mahAtmAe kahyuM, mane lAbha Apavo to ne ? vaLI Ape sAMje vasati kyAM joI hatI ? Apane doSa lAgaze ne ? AcAryazrIe kahyuM, "nA, sAMje daherAsara jatI vakhate meM vasati ( 65 )
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ joI lIdhI hatI ane e ja jagyAe paraThavyuM hatuM. pAriSThA, samitinI aNizuddhatAne joIne ziSyanuM hRdaya jhUkI gayuM. bhUtakALamAM coro paNa eka dezanA sAMbhaLIne dIkSA laI letA. emane zuM jJAna hoya ? kadAca navakAra paNa na AvaDato hoya to e dIkSA kevI rIte pALe ? zAstramAM kahyuM che ke koI paNa muni hoya ene jaghanya zruta hoya aSTapravacanamAtAnuM jJAna. corone paNa A jJAna ApIne dIkSA apAya. dIkSAnA prathama divasathI e jJAna sakriya bane, eno abhyAsa thato jAya ane enI sAdhanA sahaja banatI jAya. jo A sahajatA na Ave to paryAya paNa kalaMka banI jAya. graMthakArazrI jANe ulaTatapAsa letA hoya e rIte kahe che ke tArI pAse AvI koI kriyAnI siddhi che kharI ? aSTapravacanamAtAnA pAlananI sahajatA tArAmAM keTale aMze ? are, sAdhanAmAM ja khoTa che, to sahajatAnI kyAM vAta karavI ? sahaja to che anAdikALano aprazasta abhyAsa. sahaja che vagara muhapattie sAvadhavacana bolI javuM. sahaja to che bhAvatA-phAvatA khAtara eSaNAsamitinI aisI kI taisI karavI. sahaja to che pramArjana yAda paNa na AvavuM. sahaja to che pAriSThApanikA samiti karatAM anukULatAne pradhAnatA ApavI. sahaja rIte mana ekAgra bane che ke sahaja rIte mana bhaTakatuM rahe che ? vAtono rasa vadhu che ke zAstronA parAvartanono rasa vadhu che je zarIrane caMcaLatA vadhu phAve che ke saMlInatA vadhu phAve che ? hAya, sAdhupaNAnI je jaghanyasiddhi kahevAya, zramaNa tarIkenI je minimama pAtratA kahevAya, e paNa keTalI ? tapanI siddhi paNa keTalI ? eka mahAtmA mATe kahevAtuM hatuM ke (66 )
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'sUraja pazcimamAM uge paNa e ekAsaNuM na choDe.' AvuM koI tArA mATe kahI zake kharuM ? eka eMsI varSanA mahAtmA roja ekAsaNuM kare. bapore be vAge gocarI jAya ane badhuM bheguM (eka ja pAtramAM) vahore. eka sAdhvIjI bhagavaMtane ekavIzamA upavAse bhAvanA thaI ke zaMkhezvara dAdAnA darzana karIne pAraNuM karavuM. . navasArIthI vihAra cAlu karyo. bAvIsamo upavAsa...trevIsamo...covIsamo....upavAso karatA javAnuM ane cAlatA javAnuM. betAlIsamAM upavAse zaMkhezvara pahoMcyA. chello aTkama karIne bapore bAra vAge AMbelathI pAraNuM karyuM. 49 upavAsanI bIjI vizeSatA e hatI ke enA attaravAraNAnA divase saLaMga 100 mu AMbela hatuM. 46 upavAsa upara e sAdhvIjI bhagavaMte 26 AMbela karyA. tenA upara mAsakSamaNa karyuM. jenuM pAraNuM akhAtrIje karyu. arthAt e mAsakSamaNa caitravaizAkhanI kALajhALa garamImAM karyuM hatuM. Ane kahevAya tapanI siddhi. are, zrIsaMghamAM paNa cAra varSanA bALakathI mAMDIne ekaso cAra varSanA mAjI paNa kevI kevI tapasyAo karI rahyA che. covihAra chaTTha karIne sAta jAtrA karavAthI mAMDIne ekaso ATha upavAsa sudhInI ghora sAdhanA karanArA keTakeTalA puNyAtmAo tArI Aju bAjumAM ja Dagalene pagale dekhAI rahyA che. AvI koI tapanI siddhi paNa tArI pAse che kharI ? zrutanI siddhi paNa keTalI ? anuyogaddAra sUtramAM zikSita, jita, nAmasama vagerenuM je nirUpaNa karyuM che, e vizeSatA AvazyakasUtramAM paNa kharI ? krama-utkramathI keTalA sUtro cAle ? dhanya che e mahAtmAone ke jemane samagra dvAdazAMgI nAmasama hatI. arthAt potAnA nAmanI jema samagra dvAdazAMgI jemane AtmasAt thaI hatI. naMdIsUtranA anusAre- 'se gayA se vinnAyA'- A rIte jemanA pratyeka AtmapradezamAM dvAdazAMgI pariNata ( 67 )
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ banI hatI. Aje paNa eka divasamAM so-so zlokone kaMThastha karanArA mahAtmAo che. Aje paNa parAvartanonA ghoSa-pratighoSathI upAzrayanA vAyumaMDaLane pAvana karI denArA zramaNo che. Aje paNa pratyeka praznano zAstrapATha sAthe saMtoSakAraka uttara ApanArA bahuzruto che. Aje paNa jJAnAmRta bhojanano AsvAda mANatA, temAM gocarI-pANI bhUlI jatA, pANI cUkavavAno samaya cUkI jatA mahAtmAo che. A badhI zrutanI siddhio che. AvI paNa koI siddhi tArI pAse che kharI ? triSaSTi caritramAM AdinAtha bhagavAnanA vajanAbha cakravartInA bhavanuM je varNana che, temAM saMyamapAlanathI pragaTatI labdhionuM adbhuta varNana che. aNimA labdhithI kamaLanI nALamAM ya cakravartInI Rddhi vidurvI zake. ladhimAM labdhithI rU karatAM ya haLavuM zarIra banAvI zake. mahimA siddhithI meru parvata jevuM virATa zarIra banAvI zake. prAmi siddhithI jamIna para UbhA rahIne sUrya-candrane sparza karI zake. saMbhinnota labdhithI eka IndriyathI pAMca indriyanuM jJAna karI zake. cAraNa labdhithI rucaka ane kuMDaladvIpanI yAtrA paNa karI zake. jamInamAM DubakI mArI zake ane pANI para cAlI zake. dhummasa vagerenA pulonuM AlaMbana laIne paNa te jIvone pIDA na thAya e rIte gamana karI zake. temanA maLa, mUtra, zleSma auSadhanuM kAma kare. temano sparza paNa rogane dUra karI de, are, temane sparzane Avelo pavana paNa saMjIvanI samAna banI jAya. AvI paNa koI siddhi tArI pAse nathI. kadAca tArI pAse vAkachaTA haze. tArI pravacana zailInA vakhANa thatA haze ane tuM ene siddhi mAnavAnI bhUla karI besato hoIza. paNa meM pU. nasUri ane pU. goviMdasUrinI vAta sAMbhaLI che kharI ? teo pravacanamAM vIrarasanuM nirUpaNa kare eTale sabhAmAM beThelA kSatriyo bhAna bhUlIne paraspara yuddha karavA lAge. AcAryazrI zAMta pADe eTale zaramiMdA (68)
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ thaIne besI jAya ane temanI pravacana kuzaLatA para ApharIna pokArI jAya. are, eka-eka dezanAthI so-baso-pAMcaso-hajAra rAjakumArone pratibodha karIne pravrajyA pradAna karanArA dezanAkAro paNa kyAM ochA hatAM. Aje cAra mahinA gaLA phADyA pachI eka kAMkarI ya kharatI nathI. pUrvanA mahApuruSo sAmrAjyane choDAvI detA hatA, Aje jhUMpaDuM ya choDAvI zakAtuM nathI, to ene pravacananI siddhi paNa zI rIte kahI zakAya ? jo viratinA kSetre koI pragati na hoya. to e tejI nahIM paNa phagAvo che. koI prophezanala vaktA, hAsya kalAkAra vagere paNa sabhA to bhegI karI ja zake che. mATe sabhAmAtrane siddhinuM mApadaMDa na banAvI zakAya. - siddhinI vAta to javA do, koI nAnAmAM nAnA yoganI paNa tArI pAse Teka kharI ? eka AcArya bhagavaMta lakavAgrasta sthitimAM hemarejanA jokhama sAthe ya UbhA UbhA pratikramaNa karatAM hatA. AkhI jiMdagImAM temaNe kadI beThA beThA pratikramaNa kyuM haze kharuM ? eka AcArya bhagavaMte vardhamAnatapanI so oLI ThAma coviyArathI karI hatI. eka AcArya bhagavaMtane miSTAnna-tyAgano abhigraha hato. koI gAmamAM jamaNavAramAM be ja dravya hatAM lADu ane dALa. AcAryazrIe mAtra dALa vAparIne ekAsaNu karI lIdhuM. paNa abhigrahamAM apavAdano vicAra suddhA na karyo. keTalAya mahAtmAo paDilehaNa, daherAsara, vihAra ajavALe ja karatA hoya che. unALAnI kALajhALa garamImAM paNa teo AmAM bAMdhachoDa karatAM nathI. keTalAka mahAtmAo nirdoSa pANInI Teka A kALamAM ya jALave che. keTalAya mahAtmAo sAbu ke pAuDaranI paNa saMnidhi rAkhatA nathI. AvI to aneka prakAranI AcAra custatA sAthe temane evI lAgaNI baMdhAI gaI hoya che ke, 'marI jaIe, paNa AmAM koI chUTa-chATano vicAra na karIe.' nathI tArI pAse koI labdhi, nathI koI siddhi, nathI to AcAra (69)
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ custatAnI Teka, to ya tane ahaMkAra zAno thAya che ? aDatA tAro pIcho kema choDatI nathI ? are, tAre to zaramAvavAnI jarUra che, nIcuM jovAnI jarUra che- tuM jenI mATe abhimAna karI zake evuM tArI pAse che zuM ? ratnAkara paccIsImAM kahyuM cheanggN na caGgaM na gaNo guNAnAM, na nirmalaH ko'pi klaavilaasH| sphuratprabhA na prabhutA ca kApi, tathApyahaGkArakadarthito'ham // 15 // suMdara nathI A zarIra ke samudAya guNa taNo nathI, uttama vilAsa kalA taNI dedIpyamAna prabhA nathI; prabhutA nathI to paNa prabhu! abhimAnathI a% pharuM, copATa cAra gati taNI saMsAramAM khelyA karuM. A sthitimAM tene prasiddhinI IcchA kema thAya che je nirguNa aparAdhI gusatA icche ke prasiddhi icche? are, je saguNa che e ya guptatAne je Icche che. eka samaja emane AtmasAt thaI hoya che. pratiSThA zrIviSkAsaTI - pratiSThA-yaza-kIrti-prasiddhi to bhUMDaNanI viSTA samAna che. mahopAdhyAyazrI yazovijayajI mahArAje jJAnasAramAM kahyuM che guNairyadi na pUrNo'si kRtmaatmprshNsyaa| guNairevAsi pUrNazcet kRtmaatmprshNsyaa|| 18-1 // jo tuM guNothI pUrNa nathI to AtmaprazaMsA karavAthI koI phAyado nathI ane jo tuM guNothI pUrNa ja che, to tAre AtmaprazaMsA karavAnI koI jarUra nathI. ( 70 )
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ A ja vAta prasiddhinI bAbatamAM ya samajI levI joIe. ApaNu puNya kevuM che e to ApaNe pote ja jANIe chIe. paNa jeo pracaMDa puNyazALI hatA, evA cakravartaonI paNa prasiddhi kyAM TakI che. bharatacakravartI jyAre RSabhakUTa para potAnuM nAma lakhavA gayA, tyAre temanI AMkhomAM be vAra AMsu AvI gayA. eka to 60000 varSanA yuddho dvArA digvijaya ryA pachI paNa potAnuM nAma lakhavAnI paNa jagyA na maLI tyAre. ane bIjI vAra huM jema ko'kanuM nAma bhUsuM chuM, ema mAruM paNa nAma bhusAze A vicAra Avyo tyAre. are, tIrthaMkaro to sarvotkRSTa guNavAna ane sarvotkRSTa puNyanA svAmi hoya che. to ya traNa covIsI (atIta, anAgata, vartamAna) sivAya temanA nAmo paNa kyAM maLe che ? ane je nAma maLe che e paNa gaNyA gAyA jaNa sivAya koNa jANe che. ane je jANe che, temanAmAMthI ya keTalAne yAda che ? to pachI emanI apekSAe taddana nirguNa ane nipuNya evA tane prasiddhinI icchA kema thAya che ? gRhastho pasInAnI kamAImAMthI paiso-paiso bacAvIne je bacata kare, temAMthI dAna karIne eka sadguhastha" evuM nAma ApatA hoya che. ArAdhanA bhavanonA nAmono abhyAsa karIe to kadAca pariNAma e nIkaLe ke moTA bhAganA nAmomAM mahAtmAonA nAmo mukAyelA hoya. gRhastho lAkho-karoDo rUpiyAnA dAna karIne paNa potAnA nAmone hAIlAITa karavAno moha choDI zake che. AvA kAmo to deva-gurunI kRpAthI ja thaI zake che AvuM sahajatAthI kahevA dvArA badho yaza deva-gurune ApI zake che. to tuM to emanA karatA guNAtmaka dRSTie ghaNo UMce kahevAya. gRhastho jema "eka sagRhastha" AvuM lakhAvI zake che, ema tuM kyAMya "eka sAdhu/susAdhu lakhAvI zakyo che kharo ? ( 71 )
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ jo nA ? to granthakArazrInI A paMkti pharI raTavA jevI che. khyAtIcchayA tAmyasi dhiGmadhA kim ? mArA khyAla mujaba jaina saMghanA karoDo rUpiyA AkhyAtIcchA'nI pUrti peTe vaparAI jAya che. khyAtIcchA'nA pApe vyaktigata-samaSTigata keTaluM nukazAna ? be abhyAsa choDavA jevA che. eka to nAmAvyAsa ane bIjo dehAdhyAsa nAma-rUpa teno nAza che. anAmI banavAnI sAdhanAno teM jhaMDo lIdho che. to pachI hAthe karIne nAmanI AMTI-ghUMTImAM kema phasAya che ? jaina saMghanA eka AgevAna zrAvakanI preraNAthI eka tIrthamAM 61 lAkha rUpiyAnuM mAtabara dAna maLyuM. TrasTIoe kRtajJatAthI taktImAM preraka tarIke emanuM nAma mukyuM. e zrAvake bhAre nArAjagI darzAvIne kahI dIdhuM ke jyAM sudhI A takatI utaraze nahIM tyAM sudhI huM A tIrthanI peDhImAM paga nahI mUkuM. paramAtmAnuM A tIrtha che. dAnavIra lAbhArthIe bhaktibhAvathI lAbha lIdho che. AmAM mAruM nAma zAnuM mukavAnuM hoya? o nAgaNanI jema saLavaLatI khyAtIcchA ! AvA zrAvakanI vRttinuM darzana karI le, tArI pAse ApaghAta karavA sivAya bIjo koI ja vikalpa nahIM rahe. hIno'pyare bhAgyaguNairmudhA''tman !, vAJchan stvaarcaadynvaapnuvNshc| IrNyan parebhyo labhase'titApamihApi yAtA kugatiM paratra // 18 // o Atma! tuM bhAgyathI paNa hIna che ane guNothI ya ( 72 ).
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ hIna che. tArI prazaMsA thAya ane pUjana vagere thAya evI tArI icchA che. ane e icchA pUrI na thAya eTale tane bIjAnI irSyA Ave che. A irSyAthI tuM AlokamAM ya baLI mare che ane paralokamAM durgatinI vATe caDI jaiza. koI mahAtmA khAsa bhaNyA nathI. bahu buddhizALI paNa nathI. tapasvI ya nathI. emanuM vyAkhyAna paNa sAmAnya kakSAnuM che. Ama chatAM ca koNa jANe kema ? jaMgalamAM ya emanI pAse bhaktonI bhIDa jAmelI rahe che. ane bIjA pAse vidvattA, buddhi, tapa, pravacanazakti badhuM hovA chatAM ya cakaluM ya pharakatuM nathI. bAhyadRSTie joie to AnuM kAraNa che karmanI vicitratA. ekane jJAnAvaraNIya vagere karmono kSayopazama nathI. paNa tenI sAthe subhaga-Adeya-yaza nAmakarmano udaya che. bIjAne jJAnAvaraNIyAdi karmono kSayopazama to che, paNa sAthe durbhAga trikano yathAsaMbhava uya che. koI be zabda ApaNA mATe sArA kahe, e yakarmonI bhIkha che. koI bhagata ApaNI pAse pharake e ya karmonI bhIkha che. karmonI bhIkha na maLe emAM zoka karavA jevuM nathI. ane karmonI bhIkha maLI jAya, emAM harakhAvA jevuM paNa nathI. duniyA ene game te nAma Ape, che to e bhIkha ja. Ama chatAM ya tane enI icchA thaI. paNa bhAgyano pano TUMko paDe che. joIe evA satkArAdi thatAM nathI. paMcasUtrakAre kahyuM che- avivaravA aLAnaMve- apekSA e ja du:kha che. e apekSA pUrI karavAnA prayatnathI e du:khamAM vadhAro thAya. e prayatna niSphaLa jAya eTale du:khanA DuMgaro tUTI paDe. prayatna saphaLa thayA pachI ya sukha maLe e anizcita che. ane maLe to ya e sukha TakavAnuM to nathI ja, e nizcita che. kharekhara, hAthe karIne paga para kuhADo mAravo enuM ja nAma apekSA. ( 73 )
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddhizALI hoya e lAbhane icche ke nukazAnane ? sanmAnathI to sAdhakane nukazAna che. nAradaparivrAjaka upaniSamAM kahyuM che sanmAnanaM parAM hAniM yogaH kurute yataH / janenAvamato yogI yogasiddhiM ca vindati // 5-55 // sanmAna to yoga samRddhinI atyaMta hAni kare che. jenI loko avagaNanA kare, te te parama siddhi pAme che. sukhamavamataH zete sukhaM ca pratibudhyate / sukhaM carati loke'smin avamantA vinazyati // (nAravapari rU-41) jenI avagaNanA thAya e majethI sUI jAya che ane majethI jAge che. majethI duniyAmAM jyAM javuM hoya tyAM jAya che. (A vacanathI koI ema na samajIle ke to mahAtmAnI avagaNanA ja karavI joie mATe AgaLa kahe che ke) nukzAna to tene che ke je mahAtmAnI avagaNanA kare che. bhakto che to temane sAcavavAnI bhUtAvaLa che. bhIDa che to te jatI na rahe eno bhaya che. ane A bhUtAvaLa ane bhayamAM sAdhanA ane sukha baMnenuM bAramu thaI jAya che. kahenArAoe to tyAM sudhI kahyuM che ke tathA careta vai yogI satAM dharmamadUSayan / janA yathAvamanyeran gaccheyurnaiva saGgatim // yogI saddharmane dUSaNa na lAge eTalI kALajI rAkhI le. e sivAya te evI rIte AcaraNa kare ke jenAthI loko enI avajJA kare ane tenI saMgata karavAnuM nAma paNa na le. ( 74 )
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAThiyAvADanA eka saMta. mULarAja bhagata emanuM nAma. bhakatonI bhIDa temane bhagavAnane pAmavAmAM bAdhaka lAgI. eka vezyAne temaNe sAdhI. potAnA peTamAM je bALaka che tenA pitA bhagata che evuM eNe jAhera karyuM. e ja bhaktonuM ToLuM bhagata pAse AvyuM. niMdA-gALAgALI ane gaDadApATuno mAramAM kAMI bAkI na rAkhyuM. DhoramAra mArIne bhagatane gAma bahAra kADhI mukyA. bhagatanA dhAryA karatAM ya vadhu pariNAma maLyuM. bhagate ko'ka guphAmAM jaIne sAdhanA yajJa mAMDI dIdho. be rAjarSi hatA. gopIcaMda ane bhartuhari. rAjApaNAnA puNya RSipaNAmAM paNa temano sAtha choDyo na hato. lokonA ToLe ToLA umaTI paDatA. sAdhana-sAmagrIono khaDakalo thato. Akho divasa satsaMga cAlato raheto. bhagavAnanuM bhajana kyAre karavuM e baMnene mana moTo prazna hato. eka divasa baMnee eka rasto zodhI kADhyo. gAmaloko temanI pAse beThA hatAM. tyAre koI garIba mANase bhaktibhAvathI temane lUkho roTalo dharyo. bhartuharie jorathI enA para jhapaTa mArI. enI sAthe ja gopIcaMde paNa tarApa mArI. bhartRharie gusse bharAIne gopIcaMdane eka lApho lagAvI dIdho, to gopIcade cAra tamAca lagAvI dIdhA. gAmaloko to stabdha thaIne jotA ja rahyA. baMne rAjarSio eka lUkhA roTalA mATe laDI rahyA che. re... laDatA laDatA baMne lohIluhANa thaI gayA. AkhuM gAma temanI bharapUra niMdA karatAM karatAM, temanA para phiTakAra varasAvatA kAyama mATe ravAnA thaI gayuM. badhA gayA ane baMne rAjarSio bheTI paDyA. temanA pAsA pobAra paDyA hatAM. sanmAnathI to gabharAIne bhAgI chUTavAnuM che. sanmAnanA nAmathI paNa phaphaDI uThavAnuM che. ( 75 )
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ sanmAnAd brAhmaNo nitya-mudvijeta vissaadiv| amRtasyeva cAkAGke-davamAnasya srvdaa|| (nAra80 rU-40) brAhmaNa haMmezA sanmAnathI uga pAme. sanmAnamAM ene haLAhaLa jheranA darzana thAya. apamAna ene sudhArasa jevuM lAge. ene apamAnanI ja AkAMkSA hoya. eka to sanmAnanI AkAMkSA rAkhavI ane e pUrI na thatA sanmAna pAtranI IrSyA karavI. e corI para zirajorI jevuM che. apuNyamAtmAnamavaiSi kiM n| tanoSi kiM vA na hi punnymev|| (adhyAtamaevma 10-1) Atman ! tuM eTaluM samajI le ne ke tAruM puNya nathI. athavA to tuM puSya ja kema karato nathI ? bIjAnI IrSyA-niMdA karavAmAM tuM je samayazakti veDaphe che, ane jo puNya karavAmAM joDI de, to ya tAruM kAma thaI jAya. A to IrSyA karIne ahIM duHkhI thAya che. divasa-rAta bIjAnA apakarSanI citAthI baLI mare che. ane marIne durgatimAM javAno che. pelI rANI kuMtalA zokyo paranI IrSyAthI kutarI thaI. pelA AcArya bhagavaMta, potAnA ja ziSyo paranI IrSyAthI kALo nAga thayAM. hAya, IrSyA karIne durgatimAM jAya, tyAM paNa pUrvabhavanA azubha saMskAra ane bhavapratyayika matsarane kAraNe prazasta tattvo pratye ya tIvra verAnubaMdha baMdhAya, yathAzakya tAraka tattvonI AzAtanA paNa karAya, ane anaMta saMsArabhramaNanI zarUAta thaI jAya. dhULa paDI e sanmAnanI bhUkhamAM. lAkho bhakto bhegA thaIne ya tArI durgati aTakAvI zake ema nathI. hajAro taktIo ya tArI narakane ( 76 )
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAbUda karI zakavAnI nathI. AkhI duniyA tArI prazaMsA-prazasti gAya to ya tArA AtmAnuM emAM kAMI vaLavAnuM nathI. are, emAM to tAruM satyAnAza nIkaLI javAnuM che. sAMbhaLI le A bhayaMkara bhaviSyavANI guNairvihIno'pi janAnatistutipratigrahAn yanmuditaH prtiicchsi| lulaaygo'shvossttrkhraadijnmbhirvinA tatatte vitA na niya: 10 | tuM guNarahita hovA chatAM paNa lokonI bhAvabharI vaMdanAo, temaNe karelI tArI prazaMsAo ane temaNe vahorAvelI vastuone AnaMdita thaIne svIkAre che. to samajI le ke tAre pADA thavuM paDaze, baLadiyA thavuM paDaze. ghoDA, gadheDA ne UMTa thavuM paDaze. AdithI bhAravAhaka hAthI ke majUra vagerenA bhAvo paNa karavA paDaze. enA vinA lokonI A vaMdanAo vagerenuM sATuM nahI vaLI zake. khaNamittasukkhA bhukaaldukkhaa| gAmaDuvA nilAmahuvA (jarA 14-13) kSaNamAtranuM sukha ane ghaNA kALanuM duHkha. sukha sAva thoDuM ane duHkhanA DuMgarA. nA bhAI nA, A sodo haragIjha karavA jevo nathI. viSayasukhanI bhayaMkaratA zAstromAM Thera Thera varNavI che. pravacana AdinA mAdhyamathI zrAvakone viSayavimukha banavAnI preraNA karAya che. zramaNavargamAM ya ochA-vattA aMze AyaMbila, rasatyAga Adi tapasAdhanA dvArA viSayatyAga karavAmAM Ave che. paNa viSayonA prakAra keTalA che, e ghaNA ochAne khabara che. zabda, rUpa, gaMdha, rasa, sparza A pAMca viSayo to (77) .
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ prasiddha che. paNa hajI eka viSaya bAkI rahI jAya che jenuM nAma che bhAva. pAMca IndriyonA viSayono tyAga hajI kadAca saraLa che. paNa chaThThI Indriyamanano viSaya choDavo e to atyaMta atyaMta duSkara che. sukaraM maladhAritvaM sukaraM dustapaM tpH| sukaro'kSanirodhazca duSkaraM cittazodhanam // (yogasAra-76) zarIra, mala malina rAkhavuM hajI saheluM che. vastro melA-ghelA rAkhavA e ya saheluM che. Indriyono virodha karavo, e ya kadAca saheluM che. paNa cittazuddhi karavI e to khUba agharU che. uttarAdhyayanasUtramAM pAMca IndriyonA viSayonI AsaktinA je bhayaMkara duSpariNAmo batAvyA che te ja duSpariNAmo mananA viSayanA AsaktinA paNa batAvyA che. kerIno rasa heya lAge che, teno tyAga paNa karAya che. paNa kadI evuM lAge kharuM ke lokasanmAna paNa heya che ? eno paNa tyAga karavA jevo che ? re.... je tyAjya ja na lAge, ulTa upAdeya lAge enA tyAgano to vicAra paNa kyAMthI Ave ? sAdhaka AtmAne to AvA paNa tyAga hoya* svaprazaMsA karavAno tyAga. koI potAnI prazaMsA kare e sAMbhaLavAno paNa tyAga. potAnI gahelIo sAMbhaLavAno tyAga. koInI (paga dabAvavA vagere rU5) sevA levAno tyAga. * jarUrathI vadhAre vastuno tyAga. * jarUranI paNa UMcI vastuno tyAga. * bhakto/ ziSyo karavAno tyAga. ( 78 ) * *
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ * kyAMya paNa potAnuM nAma mukavAno tyAga. prazna- bIjuM badhu kadAca choDI zakAya. saLaMga AyaMbila Adi tapasyA paNa karI zakAya. paNa uparokta tyAga to azakya ja lAge che. bhakto bhegA thaIne vaMdanAdi karatA hoya, emAM to devaloka jevo AnaMda Ave che. ene zI rIte choDI zakAya ? tame kahela guNasAdhanA jarUra upAdeya che, paNa svaprazaMsA zravaNa vagere to eTaluM vahAluM lAge che ke enA bhoge koI sAdhanA karavA mana taiyAra ja thatuM nathI. graMthakArazrI A ja praznano uttara ApI rahyA chegunnessu nodyacchasi cenmune ! tataH, pragIyase yairapi vndyse'y'se| jugupsitAM pretyagatiM gto'pitaisiSyase cAmiviSyaseDapi vaI 20 he muni! jo guNasAdhanAmAM tuM koI udyama nathI karato, to Aje jeo tArI biradAvalIo gAya che. tane vaMdana kare che. tAruM pUjana kare che. e ja loko, jyAre tuM jugupsita gatimAM jaIza, tyAre tArA para hasaze ane tAro parAbhava karaze. eka zeTha marIne bakaro thayAM. temanA putre temanA zrAddhanA divase e ja bakarAne mArIne mAMsabhojana banAvyuM. eka kUtarI paNa mAMsanI lAlacathI tyAM AvI. pelAe eka TukaDo enA mATe nAkhyo. kUtarI e khAvA lAgI. kUtarI e enI mAtAno jIva hato. hAya, potAnA ja zrAddhadina mATe pote ja pAyo. patnI, putra vagere potAno ja parivAra potAnA ja mAMsanI mijabAnI uDAve..... pote kuTuMbano (79 )
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaDo hoya, tyAre paDaDyo bola jhIlAto hoya, keTalAya mAna-pAna hoya, paNa pachI ? jIva tyAM thApa khAI jAya che, jyAM e puNyano prabhAva jovAnA badale potAno prabhAva jove che. bhalA mANasa ! duniyA to puNyanI pUjArI che. puNya che tyAM sudhI tAro bhAva pUchaze, puNya paravAraze eTale koI pharakaze ya nahIM. are, oLakhItA tane oLakhaze paNa nahIM, jANe ajANyA banI jaze. evA lokonI pAchaLa tuM tArI guNasAdhanAne gauNa kema kare che ? tArA bhaviSyane barabAda kema kare che ? mahopAdhyAyazrI yazovijayajI mahArAje zrI mallinAtha bhagavAnanA stavanamAM kahyuM che- 'rIjhavavo eka sAMI re' mAre to eka mAtra bhagavAnane rIjhavavA che. duniyA sAthe mAre kAMI levA-devA nathI. AtmAne-lAbha thAya evuM duniyA mane zuM ApavAnI che ? e to vicAra. are, duniyA to tArI pAse che, e ya laI jAya che dAnamAnanutivandanAparairmodase nikRtiraJjitairjanaiH / na tvavaiSi sukRtasya cellavaH, jopi mopi tava nutyane hi taiH // 215 tArI mAyAthI bhoLavAIne tArA pratye raMjita thayelA loko tane joIe e vastu Ape che. tArI stuti kare che. tane vaMdana kare che. enAthI tuM khuza thAya che. paNa tane khabara nathI, ke tArI pAse puNyano aMza paNa haze, tene teo lUMTI rahyA che. muMbaI-nAgadevImAM eka bhAI UbhA hatAM. koI ajANyo mANasa temanI pAse Avyo. ane bolyo, 'kema majAmAM ?' pelA bhAIe kahyuM ( 80 )
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'majAmAM.' 'ghATakopara raho cho ne ?' 'hA, ghATakopara.' 'opanIMga thaI gayuM. cAlo tamane sempala ApI dauM.' mANasa cAlavA lAgyo. e bhAI emanI pAchaLa javA lAgyA. eka zaTara pAse e mANasa Ubho rahI gayo, 'dukAna to baMdha thaI gaI.' tyAM koI bIjo mANasa hato ene kahe, 'Amane sempala Apo.' eNe thelAmAMthI cAra-pAMca gogalsa ApyA. have e mANasa bolyo, 'tame Ane 6000 rU. ApI do.' bhAI kahe, ' eTalA badhA to mArI pAse nathI. aDhI-traNa hajAra ja che.' 'cAlaze.' rUpiyA ApIne bhAI potAnA raste paDacA. thoDI vAra pachI lAITa thaI ke, 'meM A zuM karI nAkhyuM ?' kadAca AvuM ja hipnoTijhama tArA jIvanamAM ya Dagale ne pagale thAya che. pharaka eTalo ja ke tyAM hipnoTijhama karanArA luccA hoya che ane ahIM bhoLA hoya che. tyAM bIjAne khaMkherI levAnA Azaya sAthe tene lUMTI levAya che. ane ahIM bhaktibhAvathI lUTI levAya che. sAdhu zlokamAM rame, lokamAM nahIM. e to deva-guru ane dharmanI ArAdhanAmAM eTalo badho magna thaI gayo hoya, ke koNa AvyuM ke gayuM e ya ene khyAla na Ave. enA pAse koI gRhasthanI noMdha na hoya, DAyarImAM paNa nahI ane manamAM paNa nahIM. paNa dIkSA pahelAnA je saMbaMdho hoya tenuM zuM ? javAba che ke dIkSA sAthe ja e saMbaMdho para pUrNavirAma mukAI jAya che. hajI eka prazna bAkI rahe ke, sAdhu to pUrNavirAma mukI de, paNa e saMbaMdhIo to na mUke ne ? javAba che ke, sAdhu e saMbaMdhIono bheTo ja na kare. chatAM ya kyAreka vihAra karatAM karatAM sAdhu potAnA vatanamAM Ave, to e saMbaMdhIone potAnA AvyAnA samAcAra na mokalAve. Ama chatAM eka zakyatA rahe che ke pote bhikSATana kare tyAM emanA gharomAM emano bheTo thaI jAya. tevuM na thAya te mATe zAstrakAra paramarSioe pharamAvyu che ke ( 81 ) na
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhu potAnA svajanAdi rahetA hoya te vistAramAM gocarI-pANI mATe jAya ja nahIM. temane khabara paDe te pUrve ja temanA vistAranI viruddha dizAmAM bhikSATana karI Ave. jainetara graMthomAM paNa kahyuM che jJAtacaradezaM cANDAlapATakamiva tyajet / jema koI brAhmaNa caMDAlanA vADAne dUrathI ja choDI de, tevI rIte sAdhu potAnA sagAM-saMbaMdhI, oLakhItA-pALakhItAonA vistArane choDI de. jo svajanonA paricayAdine paNa choDI devAnA hoya to bIjAnI to kyAM vAta ja karavI ? paNa anAdikAlIna kusaMskAro sAdhaka AtmAne paNa chaLI jAya che. svajanonA nAmathI ja galagaliyA karAve che. svajana pratyeno rAga nimitta maLatAnI sAthe pragaTa thayA vinA raheto nathI. ghaNA mahAtmAo 'tamArA svajano AvyA' A zabdonA sthAne kahetA hoya che- 'tamAru goLanuM gADuM AvyuM.' bhaluM hoya to A samAcAra sAMbhaLIne e mahAtmA malakI paNa uThe. 'tamane guru mahArAjajI bolAve che' A zabdo sAMbhaLIne AnaMdautkaMThA-tvarA-ullAsa keTalA Ave ? ane e goLanA gADAnA samAcArathI keTalA Ave ? ekamAM kamAvAnuM che ane bIjAmAM lUMTAvAnuM che. paNa moharAjA evo dRSTiviparyAsa karI nAkhe che ke kamANI zuM che ane lUMTa zuM che, eno viveka bhUlAI jAya che. A avivekanuM kAraNa pUrvasneha to che ja. paNa tenI sAthe bIjuM paNa kAraNa che. guru bolAvIne kAMI kAmakAja soMpaze, kadAca kAMI sAraNAvAraNA karaze. athavA to kAMI Thapako Apaze. jyAre svajano to zAtA pUchaze, kAmakAja pUchaze, kAMI khapa hoya to lAbha Apo evuM kaheze. ApaNe je kahezuM e pUrI jijJAsA ane pratibhAva sAthe sAMbhaLaze, sAMbhaLIne ( 82 )
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ipresa thaze. ApaNA pratye bahumAna bhAva vadhAraze. evo barAbara khyAla hoya che. A khyAla sAthe ya jo eTalI AtmajAgRti rahetI hoya ke mIThA jhera karatA kaDavI davA sArI, to ya bacI javAta. paNa re moharAjA !... graMthakArazrIno saMyamI pratyeno prema sakriya svarUpa le che ane jANe parANe kaDavI davA pIvaDAvatA hoya ema kahe che ke tuM chaDe coka lUMTAI rahyo che. tArA bhakto ja tane lUMTI rahyA che. tArI pasInAnI kamAI, majUrI karI karIne teM karelI bacata, tArA jIvananI mUDI corAI rahI che. hajI paNa cetI jA. bhaved guNI mugdhakRtairnahi stavaina khyaatidaanaarcnvndnaadibhiH| vinA guNAno bhavaduHkhasaGkSaya stato guNanirNaya stivAmi ? 22 mugdha loko tArI stavanAo kare enAthI tuM guNI nahIM banI jAya. tArI prasiddhi, tane maLatuM dAna, tArA gurupUjano ke tane thatI vaMdanAo vagere paNa tane guNI nahIM banAvI zake. guNa vinA to saMsAranA duHkhono aMta AvavAno ja nathI. mATe tuM guNonI kamANI karI le. stavanA vagerenuM tAre zuM kAma che? duniyA kadAca pAMca-paccIsa hajAranuM dAna ApanArane 'bhAmAzA' evuM biruda ApI de, to paNa e bhAmAzA banI jato nathI. e to je che, te ja rahe che. e ja rIte duniyA tArA game teTalA vakhANa kare, tane vikrarya kahe, prabhubhakta kahe ke suvizuddha saMyamI tarIke tArI prazaMsA kare, tuM to je che e ja rahevAno che. upadezamAlAkAra kahe che ( 83 )
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ appA jANai appA jhttttio| (upadezamAlA-23) AtmA pote ja jANe che ke yathAsthita svAtmA kevo che. koI guNAnuvAda kare ke doSAnuvAda kare, AtmAne koI pharaka paDato nathI. vaMdito harisaM niMdijaMto karija na visaayN| na hi namiyaniMdiyANaM sugaI kugaiM ca biMti jinnaa|| appA sugaI sAhai supautto duggaiM ca dupputto| tuTTho ruTTho aparo na sAhago sugai kuginnN| (puSpamAtA-213-14) koI vaMdana kare tyAre harSita na thavuM joIe, ane koI niMdA kare tyAre viSAda paNa na pAmavo joIe, kAraNa ke jene vaMdana karAya e sadgatimAM jAya che, ane jenI niMdA karAya che e durgatimAM jAya che, evuM jinezvara bhagavaMto kahetA nathI. suprayukta AtmA sadgatimAM jAya che ane duprayukta AtmA durgatimAM jAya che. koI potAnA para khuza thaI jAya to ya e sadgatino sAdhaka banato nathI ane nAkhuza thaI jAya to ya e durgatino sAdhaka banato nathI. taravAnuM che mAtra ne mAtra guNathI, ane DubavAnuM che doSathI. bIjuM badhu mUkIne tuM guNanI pAchaLa macI paDa. adhyeSi zAstraM sadasadvicitrAlApAdibhistAmyasi vA smaayaiH| yeSAM janAnAmiha raJjanAya, mavAntare te ? mune ! va? aaaa 2rU. ( 84 )
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ he muni ! tuM je lokone raMjita karavA mATe zAstrAdhyayana kare che, athavA to mAyAvALI sAcI-khoTI jAta jAtanI vAto karI karIne parizrAnta thAya che, te loko bhavAMtaramAM kyAM haze ? ane tuM kyAM hoiza? yogabiMdumAM pU. haribhadrasUri mahArAje kahyuM cheputrdaaraadisNsaarH, puMsAM smmuuddhcetsaam| viduSAM zAstrasaMsAraH, sdyogvrjitaatmnaam||509|| ajJAnI puruSone putra, patnI vagereno saMsAra hoya che. jyAre zubhayogarahita vidvAnone zAstrono saMsAra hoya che. gRhastha samaje che ke A mArI patnI, A mArA putro, A mAruM ghara, A mArI dukAna, A mArI saMpatti.... A badhA paribaLo ja teno saMsAra che. e rIte koI cAritrahIna vidvAn samaje ke A mAruM jJAnasAranuM jJAna, A zAMtasudhArasanuM jJAna, A yogazAstranuM jJAna.... to A badhuM paNa teno saMsAra ja che. gRhasthane patnI vagerenuM mamatva che. vidvAnane e zAstronuM mamatva che. patnI vagere gRhasthane saMsAduHkhathI mukta karI zakatA nathI. patnI vagere urdu saMsAranA kAraNa bane che, ema cAritrazUnya vidvAnane e zAstro ja saMsAranA kAraNa bane che. pU. haribhadrasUri ma. sA. nA zabdo kharekhara dhrujAvI de evA che- vinuSa rAtrisaMsAra: | hAya, jenAthI taravAnuM hatuM, tene ja maravAnuM sAdhana banAvyuM. yo yasya viSAya taca vivikatsA the cita - jenA para auSadha ja jheranuM kAma kare, tenI cikitsA zI rIte karI zakAya ? ratnAkara paccIsImAM kahyuM che ( 85 )
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyaraGgaH paravaJcanAya, dharmopadezo jnrnyjnaay| vAdAya vidyAdhyayanaM ca me'bhUt, vizvayudvruve hAthe svamIza ! vairAgyano raMga bIjAne chetaravA mATe, gharmano upadeza lokone raMjita karavA mATe, ane vidyAdhyayana vAda karavA mATe... o bhagavAna ! kevI mArI A kaDhaMgI sthiti! o nAtha ! huM keTalo badho hAsyAspada ! o muni! lokonuM manoraMjana to TI.vI., viDiyo, sinemA, nATaka, hAsyasabhAo paNa kare che. tuM ya emAMno ja eka kema bane che ? zAstro to AtmAnuM anuzAsana karavA mATe ane saMsAraduHkhathI enuM rakSaNa karavA mATe che. zAsanAttrANazaktezca budhaiH zAstraM nirucyate / e zAstrone lokamanoraMjananuM sAdhana banAvavuM, e paNa zAstronI AzAtanA che. tuM ne tArA bhakto ane A AzAtanAnA pApe DubavAnA. modante bahutarkatarkaNaparAH kecijayAdvAdinAM, kAvyaiH kecana kalpitArthaghaTanaistuSTAH kvikhyaatitH| jyotirnATakanItilakSaNadhanurvedAdizAstraiH pare, brUmaH pretyahite tu karmaNi jaDAn kukSimbharIneva tAn // (adhyAtmapama 8-4) keTalAka tarkono mAro karavAmAM AnaMda pAme che. keTalAka vAdIo para vijaya meLavIne khuza thAya che. keTalAka kalpita arthothI kAvya banAve che ane kavi tarIkenI khyAti maLe eTale AnaMdita thaI jAya che. keTalAka ( 86 ) ,
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ jyotiSa-nATaka-nIti-lakSaNa-dhanurveda vagerenA zAstrothI harakhapaduDA banI jAya che. paNa paralokamAM potAno AtmA sukhI thAya evuM koI anuSThAna temane AvaDatuM nathI. tethI ame to tene udarabharI ja kahIe chIe. emanuM jJAna mAtra emanuM peTa bharavAmAM - emano roTalo raLavAmAM ja upayukta thAya che. eka mANasa potAnI gADImAM musApharI karato hato. evAmAM eka borDa AvyuM ke 1000 mITara AgaLa TolanAko che. jhaDapa ochI rAkho. A vAMcIne pelAe to gADI UbhI ja rAkhI dIdhI. je thavuM hoya te thAya jakAta to nathI ja bharavI.... A vicAre te Aju bAju jovA lAgyo. bAjumAM eka nAno rasto jato hato. ene AzA jAgI.... game tema karIne rasto gotI laIza." gADI mArI mukI vana vagaDAmAM vaLAMko letA rastA sAthe tenI gADI vaLAko levA lAgI. ema karatAM karatAM sAMja paDI, rAta paDI, gADI doDatI ja rahI, peTrola baLatuM rahyuM, paisAno dhumADo thato rahyo, dizA vagerenuM koI bhAna na rahyuM, koI sUcaka mAIla sTona vagere paNa na maLyA. jakAta bacI gayAno AnaMda A bhUlabhUlAmaNImAM bhusAto jato hato. AkhI rAta rakhaDapaTTI cAlu rahI. paroDhiye hAIvenI avarajavarano aNasAra AvavA lAgyo. khaTArAonA horna saMbhaLAvA lAgyA. pelAne jIvamAM jIva Avyo. thoDI ja vAramAM gADI hAIve para caDI gaI, paNa A zuM? jyAM gADI ane hAIvenuM milana thayuM tyAM ja TolanAko hato. tyAMno mANasa pAvatI laIne Ubho hato. hajAra mITaranA seMkaDo kilomITaro thaI gayAM. to ya Tekasa to cUkavavo ja paDyo. Ane nyAyazAstramAMgharavuMtyAM mAtameM kahyuM che. A nyAya eTale yAda Avyo ke saMsArathI virakta banI te mahAbhiniSkramaNa karyuM. jANe tuM saMsArathI bhAgI chUTyo. paNa bhAgatA ( 87 ).
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAgatA pharI pharIne pAcho saMsAramAM ja AvI gayo. ahIM paNa rAga-dveSanA baMdhana, ahIM paNa kaSAyonA tAMDava, ahIM paNa mamatvanI moMkANa... to A ya saMsAra ja che ne ? parigrahaM cedvyajahA gRhAdestat kinnu dharmopakRticchalAttam / karoSi ? shyyopdhipustkaadeDipi nAmAntaratoDapi hantA. 24 jo te ghara vagereno parigraha choDI dIdho che, to pachI dharmopakaraNanA nAme pharIthI parigraha kema kare che? A mAro upAzraya, A tArI upadhi, A mArA pustako.... o muni ! jheranuM nAma badalI nAkhavAmAM Ave to ya e mATe ja che, e bhUlIza mA. mahAnizItha sUtramAM kahyuM che ke je bIjI muhapattino parigraha rAkhe che, enA karatA to kasAI sAro ke jene lIdhelA vratono bhaMga to nathI." che ne dhrujAvI de evI vAta. nigraMtha, niSparigrahI, akiMcana, anagAra.... A zabdone parigraha sAthe koI meLa khAya che kharo ? videzamAM eka saMta hatAM, DAyojInIza emanuM nAma. zarIra para vastra paNa nahIM. mAtra pANI pIvA mATe temaNe eka kamaMDalu rAkhyuM hatuM. eka vAra temaNe kutarAne taLAvamAMthI pANI pItA joyuM ane tenI sAthe ja potAnuM kamaMDalu pheMkI dIdhuM. jeTalo parigraha eTalo svAdhyAyano vyAghAta. jeTalo parigraha eTalI mamatvanI saMbhAvanA. jeTalo parigraha eTalI paLojaNa. jeTalo parigraha eTalI ciMtA. nItivAkyAmRta nAmanA graMthamAM kahyuM che ( 88 )
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ yasya yAvAn parigrahaH, taM tAvAnneva sntaapyti| ne garvamegharAnaravosama vicintAmara 28/47, 48 jeno jeTalo parigraha hoya, e tene eTalo ja saMtApa Ape che. kuMbhArane jeTalI gadheDAnI ciMtA che, eTalI ja rAjAne hAthInI ciMtA che. * jinazAsanamAM apavAda che, paNa emAM kayAMya bephAma banavAnI vAta nathI. virAdhanAno phaphaDATa ane zakya jayaNA hoya to ja e apavAda vAstavamAM apavAda banI zake anyathA e unmArga banI jAya. uttarAdhyayana sUtramAM saMyamanuM vizeSaNa kahyuM che- 'jhahIvetaligie' - jemAM sarpanI jema ekAMtadRSTi hoya. saMyamI apavAda seve to ya enI dRSTi to utsarga tarapha ja hoya. utsarganI dRSTie joIe to pustaka viSe ya je kahyuM che, te ya kaMpAvI de tevuM che. juo A jinavacana- "jALamAMthI mAchaluM kadAca chaTakI zake, paNa pustakanA pAnAo vaccethI kaMthavA vagere jIvo chaTakI zakatA nathI.' saMyamInA nAmano eka kAgaLa paNa game tyAM paDyo hoya, e parigrahanuM - enA saMbaMdhita virAdhanAnuM mITara satata caDatuM rahe. eka AcArya bhagavaMta potAnA kALanA savotkRSTa vidvAn thayA hatAM, paNa temaNe eka paNa pustakano parigraha rAkhyo na hato. je bhaNavuM hoya e saMghonA jJAnabhaMDAromAMthI kaDhAve, ane bhaNIne pAchu mukI de. are, eka penano paNa parigraha nahIM. are, pena to vAparatA ja na hatAM, pensilano paNa parigraha nahIM. jarUra paDe bIjAnI pensilathI kAma karI pAchI ApI de. mudA rio vatto - mUccha e ja parigraha che. e vAta sAcI, paNa vastu rAkhI hoya to e mUcchanuM nimitta bane ne ? bhagavAne jenI anujJA ApI che, evA dharmopakaraNa sivAya vadhArAnI koI paNa ( 89 )
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ vastu rAkho e parigraha che. ane e parigraha rAkhe e saiddhAttika rIte anujJAta upadhi vagerenI bAbatamAM ya potAno bacAva na karI zake. jema ke nitya rAtribhojana karanAra vyakti bahAragAma jAya, tyAre rAtribhojana kare, emAM bahAragAma javAne kAraNe rAtribhojana karavuM paDyuM ema na kahI zake. A to ThIka che, bAkI kyAreka digaMbaro sAthe vAda karavAno prasaMga Ave to dharmopakaraNane nAme vastrAdinI anujJAnI rajUAta ApaNe karI zakIe kharA ? teo spaSTa kahI de ke tamArA zAstromAM je maryAdAo kahI che ene tame kyAMya vaTAvI gayA cho. mATe zAstradRSTie tame paherela vastrono ya bacAva karI zako tema nathI. parigrahAt svIkRtadharmasAdhanAbhidhAnamAtrAt kimu mUDha ! tuSyasi ? na vetsi hemnA'pyatibhAritA tarI, nimajJAtyajJiAnamavuthau kutam | ravo re mUDha! parigrahane tuM dharmasAdhana evuM nAma ApI de, eTalA mAtrathI tAre khuza thavAnI koI jarUra nathI. zuM tane khabara nathI ke hoDI sonAthI paNa bahu bharelI hoya, to ya e jIvane jaldIthI sAgaramAM DubAvI de che. gAmaDAno eka chokaro. peTamAM khUba duHkhAvo upaDyo. ghaNA upacAro karyA paNa koI pharaka na paDyo. zaheramAM moTA DokTarane batAvyuM. emaNe kahyuM oparezana karAvavuM paDaze. dIkarA mATe mA-bApe vyavasthA karI lIdhI. oparezana thaI gayuM. thoDA divasa thayA. pharIthI peTamAM duHkhAvo upaDyo. badhA gabharAyA. DokTarone ya samaja na paDI. zaheramAM doDI gayA. e DokaTarane ya IlAja na sUkyo. hajI moTA DokaTara pAse gayA. eNe (90 )
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ ceka-apa karIne pUrI svasthatAthI kahyuM, 'AmAM ciMtA karavAnI koI jarUra nathI. A to rI-oparezanano sIdho kesa che.' gAmaDAnA mA-bApa aMgrejI bhaNyA na hatAM. paNa rI-Aparezana eTale pharIthI oparezana e emane khabara hatI. dIkarAne zuM thayuM che - e kema maTe-e jyAM sudhI khabara nathI tyAM sudhI ciMtA che. paNa jyAre IlAja nakkI thaI gayo, IlAjanuM nAma maLI gayuM, eTale jANe takalIpha gaI ja samajo. eka nAma paNa kevI kamAla kare che ! baMne pharIthI oparezana karAvavA taiyAra thaI gayA. nasIba eTaluM ja ke A oparezana saphaLa thayuM eTale DokTara sAhebane rIrI oparezana na karavuM paDyuM. Ama juo to paheluM oparezana pheila gayuM che. peTamAM cIra-phADa kya pachI ya ThekANuM paDyuM nathI. bIjA oparezana pachI zuM thaze e ya kahI zakAya ema nathI. ATaATalI nakArAtmakatAne eka nAmakaraNa DhAMkI de che. graMthakArazrIno Azaya e ja che ke tuM parigrahanuM dharmasAdhana" evuM nAmakaraNa nA kara, A rIte to tuM potAnI jAtane ja chetarI rahyo che. bhAre vadhe eTale hoDInuM jokhama vadhe che. pachI e ja rIte parigrahanA bhArathI tArI naiyA paNa saMsArasAgaramAM DubI jaze. pachI e parigraha dharmopakaraNanA nAme paNa kema na hoya. dhyAnayogAcAryoe kahyuM che ke dharma-zukladhyAna mukhyapaNe sAdhune ja hoya, gRhasthane nahIM. kAraNa ke gRhastha parigraha laIne beTho che. parigrahanI ciMtAne kAraNe enuM mana joIe evuM ekAgra na banI zake.' AnA parathI e vicAravuM joIe ke jo sAdhu parigraha rAkhe, to e ya dhyAnamArgano anadhikArI nahIM thaI jAya ? mokSasAdhanAnuM je sarvasva che e dhyAnathI e vaMcita nahIM thaI jAya ? ( 91 )
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainAcAryoe bauddhonuM khaMDana karatA kahyuM che ke jeo gAma vagereno parigraha laIne beThA che emane zuddha dhyAna na ja thaI zake suddhaM jhANaM kao tesiM ? nyAya to bauddha ke jaina baMne pakSe samAna ja che. naicayika dRSTie to parigrahI jainazramaNatva ja gumAvI de che. parigrahanA pApe zubhadhyAnathI vaMcita thaIne jIva aTakI nathI jato, azubhadhyAnanuM bhAjana paNa thAya che. ashaH kaSAyakalikarmanibandhabhAjanaM, syuH pustakAdibhirapIhitadharmasAdhanaiH / teSAM rasAyanavarairapi sarpadAmayai rAttAMtmanAM gavadbhuteH suvannu hiM mavet ? / raddA potAne ISTa dharmanA sAdhana evA pustaka vagerethI paNa jeo pApa, kaSAya, kalaha ane cIkaNA karmabaMdhanA bhAjana bane che, temane to uttama rasAyaNothI ya rogo vadhe che. e duHkhI jIvonA rogone naSTa karavAthI sukhakAraka zuM banI zake ? eka mANasanA gharamAM Aga lAgI gaI. bicAro hAMphaLo phALo banIne doDayo. gharanI bAjumAM ja taLAva hatuM. bAladIo bharI bharIne pANI nAMkhavA lAgyo. paNa A zuM jema jema pANI nAkhe, ema ema Aga vadhu ne vadhu vakaratI jAya che. bicArAe keTalI ya bAladIo bharIne pANI chAMTayu. AkhuM ghara bhaDake baLavA lAgyuM. pelo pANI chAMTato ja rahyo. AganI jvALAo AsamAnane AMbavA lAgI. chevaTe badhuM baLIne khAkha thaI gayuM. mANasane e samajAtuM na hatuM ke jo pANIthI ya Aga vadhe, to e Aga bujhAya zI rIte ? ( 92 )
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ A ja praznane laIne puSpamAlA graMthamAM kahyuM chedppvisprmmNtN nANaM jo teNa gvvmuvvhi| salilAo tassa aggi samuTTio maMdapuNNassa // 299 // jJAna to darpa vagere kaSAyonA jherane utAranAra parama maMtra che. je jJAnathI ja garvita thAya che, e to tenA jevo abhAgiyo che ke jene pANIthI agninuM samutthAna thAya che. re, vADa ja cIbhaDA gaLavA lAge, tyAre zuM karavuM? pustakathI to jJAna meLavavAnuM hatuM. pustaSpI to kaSAyonA jherane utAravAnuM hatuM. e ja pustaka jo kaSAyonuM nimitta bane, to pachI kaSAyono upazama zenAthI thaze. pUrvakALamAM yatio pAse hastaprato, tADapatrIo vagere hatuM. jANavA mujaba suvihita sAdhuone svAdhyAya mATe koI graMthanI jarUra paDe tyAre temane khUba takalIpha paDatI. yA to yatio e ApavAno nanaiyo bhaNI de. yA to koI zarata mUke ane yA to bhADA ke vaLatararUpe dhananI mAMgaNI kare. svAdhyAyanA khapI saMvegI mahAtmA AvA samaye zuM kare ? - Aje yatio lagabhaga nathI rahyA paNa hastaprato vagerenA dhAraka mahAtmAo che kharAM. jemAMnA amuka mahAtmAo zAstra saMzodhana Adi karatAM mahAtmAone tenI nakala Ape paNa che. A rIte ApavAmAM ja e saMgrahanI sArthakatA che. bAkI, supAtra AtmAone ya Avazyaka svAdhyAyasAmagrI na ApavI, emAM pUrvanI yativRtti ja che. ane A vRtti ja puravAra kare che ke e saMgraha mAtra mamatvane poSavA mATe ja che. e paNa parigraha ja che. ane e paNa eka jAtano ghara saMsAra ja che. jo Aje ya koI evA mahAtmA hoya ke je taddana niHsvArthabhAve svAdhyAyI supAtranA guNAnurAgathI koI gaccha-pakSanA bheda vinA premathI AvazyakatAnusAra hastAdarza Adi ( 93 )
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAmagrI ApatA hoya, A rIte svAdhyAyI mahAtmAne upayogI thavA mATe ja emaNe saMgraha karyo hoya, emAM eka paisA jeTalo ya svArtha na hoya, to huM emane bedhaDakarIte niSparigrahI ane akiMcana kahevA taiyAra chuM. emano e saMgraha zAstradRSTie dharmopakaraNa banI zake. vAstavamAM to Avo saMgraha zrIsaMghanA ke suzrAvakanA jJAnabhaMDAra rUpa hoya. ane zrIsaMgha/suzrAvaka supAtra AtmAone uparokta rIte svAdhyAyasahAya karatAM hoya, e vadhu icchanIya che. mahAtmAo to jarUra paDe tyAre jJAnabhaMDAramAMthI graMtha meLavI le ane kAma pUruM thaye parata karI de. mahAtmA vyaktigata saMgraha kare. pachI potAne ke potAnA uttarAdhikArIone mamatva thAya. paraspara ke bahAranI vyakti sAthe kalaha thAya, kaSAyonI vRddhi thAya ane azubha karmano tIvra baMdha thAya. e keTaluM zocanIya che ! pANIthI agnisamutthAna te AnuM nAma. bhavabhIru AtmA to AnI kalpanAthI ya phaphaDI uThe... re, mArA ja poTalAmAM, mArA ja saMgrahanA koka kabATamAM koka hastAdarzamAM kaMthavA tarIke mAro janma thaI jAya to ?' tapaHzrutaparivArAM zamasAmrAjyasampadam / parigrahagrahAstA - styajeyuryogino'pi hi|| (cogarAtri 2-113) yogIo paNa parigrahanA grahathI grasta thaI jAya eTale tapa ane zratanA parivAravALI prazamarUpI sAmrAjyanI saMpattithI bhraSTa thaI jAya che. rakSArthaM khalu saMyamasya gaditA ye'rthA yatInAM jinai saHpustakapAtrakaprabhRtayo dhrmopkRtyaatmkaaH| (94 )
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ mUrchanmohavazAtta eva kudhiyAM saMsArapAtAya dhik, vaMsvacaiva vadhAyazAstramAM yaduwyu bhavet aa 27 jinezvara bhagavaMtoe je vastuo saMyamanI rakSA mATe kahI hatI, te vastra, pustaka, pAtra vagere dharmopakaraNo ja vRddhi pAmatA mohane kAraNe durmati jIvone saMsArapatananuM kAraNa thAya che. dhikkAra ho, ajJAnIonuM potAnuM ja zastra durupayoga karavAne kAraNe potAnA ja vagha mATe thAya che. saMyamopakaraNacchalAt parAn, bhArayan yadasi pustkaadibhiH| gokhrossttrmhissaadiruupbhRvidaM tvamapi mAyiSyA 28 saMyamopakaraNanA chaLathI tuM bIjAne pustaka vagereno bhAra lAge che, to baLada, gagheDA, pADA vagereno avatAra laIne tArA para paNa dIrghakALa sudhI bhAra lAdavAmAM Avaze. ' mArI dIkSAnA thoDA divaso pahelA eka zrAvake mane kahyuM ke, 'tame dIkSA pachI poTalA nahIM rAkhatA. bahu takalIpha paDe che.' zrAvakane mArA poTalA sAthe levA-devA na hatA. emano IzAro to samaSTigata hato. kIDInI paNa vyA karatAM saMyamIne zrAvaka pratye kevo bhAva hoya. nigodathI mAMDIne uttarottara caDhiyAtA jIvomAM je saMyamI karatAM mAtra eka ja pagathiyuM nIce che. enA pratye to anukaMpA nahIM, paNa pramoda ane bahumAnano bhAva hovo joIe. zramaNa pratikramaNa sUtranuM eka pada chesAvayAd sAyaUID - zrAvakonI virAdhanA ke kilAmaNA jevA zabdo ( 95 )
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ nathI vAparyA, paNa AzAtanA evo zabda vAparyo che. temanI niMdA Adi karavAthI ya temanI AzAtanAnuM pApa lAge, to temane kAyika-mAnasika phleza ApavAthI to keTaluM pApa lAge ? vaLI saMyamIe to jIvamAtranI dayA karavAnI che, eTale koInI mAnasika pIDAmAM paNa e nimitta na thaI zake. tethI majUra hoya, baLadagADAdi hoya ke gADI hoya, badhe doSa to Ubho ja rahe che. Aje puNyathI, bIjAnI bhaktithI ke dakSiNyatAthI gADu bhale gabaDI jAya. bIjAne ApelI pIDAno paraco jarUra maLaze. UMTanA bhAvo karIne guNIothI ladAyelI gADI kheMcavI paDaze. bharucanA pADA thaIne UMcI DhALe pANI caDAvavA paDaze. gadheDA thaIne DaphaNA khAvA paDaze. baLada thaIne bojo upADavo paDaze. kalakattAnI mANasagADImAM jotarAvuM paDaze. vastrapAtratanupustakAdinaH, zobhayA na khalu saMyamasya saa| AdimA ca dadate bhavaM parA, kuttimAzraya virabrijA 22 .. - vastra, pAtra, zarIra, pustaka vagerenI zobhAthI saMcamanI zobhA nathI thatI. pahelI zobhA saMsAra Ape che ane bIjI mokSa Ape che. have tuM icche te eka zobhAne pasaMda karI le. gujarAtanuM eka gAma vaNoda. sAMje tyAMthI vihAra karyo. rastAmAM pANI cUkavavA beThA. koI hoTalanuM kaMpAuMDa hatuM. amArI pAse be muslima bhAIo AvyAM. ane bolyA, 'tamArAmAM keTalI sAdagI che. game tyAM (jamIna para) besI jAo cho." ItyAdi anumodanA eNe karI. ame pANI cUkavI AgaLa vadhyA. ( 96 )
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ A prasaMga para mane vicAra Avyo ke mAno ke sAthe koI gADI hoya ane emAM AvA samaye besavA mATe khurazI rAkhI hoya ane evI svadravyanI (?) khurazI para ame pANI cUkavyuM hota to saMyamanI zobhA raheta kharI ? uttarAdhyayanasUtramAM eka prasaMganuM varNana che, jemAM bhikSAcaryAe nIkaLelA harikezI munine joIne, sAdhudveSIo kahe che- saMratUTsa pariraya - jeNe gaLAmAM cIMtharAchApa vastra dhAraNa karyuM che. somavelA paMvisAyamUyA - jenA vastro taddana jaghanya - jIrNa zIrNa che. jenuM zarIra dhULathI kharaDAyeluM che ane tethI je pizAca jevA lAge che. kevA niHsaMga haze e mahAtmA ! zarIrAdi pratye keTalA nirmama haze! A dhULadhUsaratA e ja emanI saMyamanI zobhA hatI. AgamomAM to AvA munivaronI apratibaddhatAnuM je varNana karyuM che, te vAMcIne ya maMtramugdha thaI javAya che. AMkhano mela paNa kADhavAno nahIM, ghUMkavAnuM paNa nahI, khaMjavALa Ave to khaMjavALavAnuM paNa nahIM. je - su-suvarave-muvara - hoya enuM nAma saMyamI. enI kAyA sAva zuSka, RkSa ane bhUkhI hoya evI azakta hoya. AnAthI viparIta asaMyamInA lakSaNa paNa AgamamAM ApyA che. ke je na-ma-vaTe hoya - hRSTa puSTa evI jenI kAyA hoya. e vaLI abhaMgana AdithI mRNa hoya, ane carabI vadhavAne kAraNe jenA aMgopAMgo vRtta hoya, (khabhA vagere bhAge upaseluM hADakuM na hoya, paNa hADakuM vagere DhaMkAI jAya evo goLAkAra bhAga hoya.) vibhUSAdi asaMyamane seve, ene zarIra bakuza kahyA che. A asaMyamathI brahmacaryanI gumino paNa bhaMga thAya che. dazavaikAlika sUtra kahe che (97)
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ vibhUSAvattiyaM bhikkhU kammaM baMdhai cikkaNaM / saMsArasAyare ghore jeNa paDai duruttare // 6-66 // sAdhu vibhUSAne kAraNe evA cIkaNA karmano baMdha kare che ke jenAthI bhayaMkara ane dustara evA saMsArasAgaramAM paDe che. zAstravacana ane svavartana A be vacce jeTaluM aMtara che eTalo mokSa dUra che. yogazatakamAM pU. haribhadrasUri mahArAje kahyuM che uvaogo puNa ettha viNaNeo jo samIvajogo tti / vihiyakiriyAgao khalu avitahabhAvo u savvattha // 76 // ahIM je upayoganI vAta kahI teno artha che samIpayoga. evo yoga ke je siddhinI nikTa che. evA yoganuM lakSaNa e ja che ke emAM vihitakriyAgata sarvatra avitathabhAva hoya. jinAjJAmAM 11-20 jeTaluM ya calAvavAnI taiyArI na hoya. duSprApa evI siddhi paNa suprApa banI zake che, jo eka bhava mATe jinAjJAne samarpita banI jaIe. jinAjJA vibhUSAnuM samarthana to nathI ja karatI. e to tyAM sudhI kahe che ke sAdhu kadI paNa zarIranA melane paNa utAre nahIM - nAva sarIramejhotti nalluM vagA dhAraNa - jyAM sudhI zarIra ane AtmA chUTA na paDe, tyAM sudhI zarIrathI melane dhAraNa kare. (uttarAdhyayana 2-rU.) pU. hIravijayasUri mahArAjanA paTTakamAM lakhyuM che ke vastra ghaNI camakavALuM hoya to pahelA teno pANImAM evI rIte kApa kADhavo ke enI camaka jatI rahe. AcArya-upAdhyAyanA pAtrA vageremAM paNa phudaDI vagere koI citrAmaNa na karavuM. 'zarIra ane vastrAdinI bAbatamAM deza-kALa pharI gayA che. ( 98 )
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ gRhasthone jugupsA thAya to zAsana apabhrAjanA thAya - AvI vAto Aje thAya che. e vAto sAva khoTI nathI to ekAta sAcI paNa nathI. zAstramAM evA aneka dRSTAnto maLe che ke jemAM mahAtmAnA malina vastragAtranI durgachA karIne gRhastha nIcagotra Adi azubha karmabaMdha ryo hoya. paNa emAM kyAMya evuM nathI AvatuM ke e mahAtmA zAsana apabhrAjanAnA doSathI virAdhaka banyA. vAstavamAM zAsanaapabhAjanA ApekSika che. bahujanamAM ke ziSTavargamAM je niMdanIya gaNAya evI pravRtti teno viSaya samajavI evuM mAnavuM yogya lAge che. tIrthaMkara upara paNa abhavyAdi jIvone dveSa thAya ane temanI pratyeka pravRtti khUce, to emanI pravRtti ya zAsana apabhrAjanA banI jaze ?ApaNI AsapAsamAM ja evI vyaktio paNa che ke jenA abhiprAyathI cAritranI ArAdhanA ja niMdanIya che. to zuM e paNa zAsana apabhrAjanA banI jaze ? AjanA deza-kALa karatAM anekagaNo zrImaMta, zikSita, sudharelo, samRddha varga bhUtakALamAM hato, tyAre ya zAstranIti e ja hatI ke eka varSe kApa kADhavo. apavAda A kahyo che AyariyagilANANaM mailA mailA puNo vi dhaavNti| mA hu guruNa avanno loammi ajIraNaM iyre|| (hiMDani4i-ra0) AcArya ane glAnanA vastro malina thAya eTale pharI pharI dhove. jethI lokamAM guruno avarNavAda na thAya, ane glAnane ajIrNa na thAya. AcArya to jinazAsanamAM zramaNasaMghamAM rAjA samAna che. emanA vastro jo malina hoya to lokomAM avarNavAda thAya ke tamArA rAjA ( 99 )
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ AvA ? paNa sAdhumAtra mATe evuM nathI kahyuM. vaLI badhA ujaLA hoya to AcArya ane ziSyomAM phera zuM raheze ? nAnA mahAtmA ya kApa evI rIte kADhe ke guru-ziSyano bheda na rahe athavA to temanA vastro guruthI ya vadhu ujaLA thaI jAya e ya icchanIya nathI. vastra jIrNa-zIrNa paheravAnuM zAstrIya vidhAna che, paNa phATelA vastro paheravAnuM vidhAna nathI' - AvuM kahevAmAM svavacana virodha che, kAraNa ke zIrNano artha ja phATelA che. zAstromAM khaMDita evo spaSTa ullekha paNa maLe che. jo apabhrAjanAnuM kAraNa AcArya ane sAmAnya sAdhune samAnapaNe lAgu paDatuM hoya, to pachI AcAryanI jema sAmAnya sAdhune ya gocarIpANI nahIM jaI zakAya. A viSaya gItArthono che. teonI draSTimAM vartamAna dravyAdine anurUpa je AcAra ucita hoya tenuM pAlana karavuM joIe. paNa agItArtho A ke AvA anya viSayamAM mukta abhiprAya Ape, tenAthI zaikSa Adine ' vipariNatino saMbhava che, tethI evuM na karavuM joIe. othAnA pATAmAM bharatakAma, kapaDAmAM dorA, pAtrA AdimAM DijhAIne A badhI eka jAtanI vibhUSA che. kapaDAM vagere pramANathI adhika rAkhavA e paNa vibhUSA che - koTake kaTAkSamAM kahyuM che- "lAkhe na lobhANA paNa cIMthare cUMthANA' lAkho rUpiyAne lAta mArIne dIkSA lIdhI pachI ya cIMtharAnA mamatvamAM AtmA cUMthAI jAya che. pAkITa vagere vastuo paNa raMgaberaMgI vAparavAmAM Ave, e paNa jinAjJAno bhaMga che. sapheda rAkhIe to melA thaI jAya" A dalIla to vastromAM paNa samAna che. eno jema kApa kADhIe chIe tema pAkITa vagereno ya kADhI zakAya, paNa raMgaberaMgI na vaparAya. gacchAcAra pannAmAM kahyuM che (100)
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke je gacchamAM raMgaberaMgI vastrAdi vaparAya che te gaccha maryAdAhIna chekaa merA tattha gacchammi ? vAstavamAM to pAkITa ja na vaparAya, balka paDAnA eka corasa TukaDAmAM pustakone lapeTIne tenI pothI karIne rAkhavuM joIe, emAM silAI na hoya. tethI enuM paDilehaNa thaI zake. pAkITanuM paDilehaNa na thaI zake. jo anukULatAne saMyama karatAM vadhu prAdhAnya ApavAnuM hoya, to A nIti kadAca pUrNa asaMyamamAM ghasaDI jAya. je yoganI upekSA-avajJA karAya e yoga bhavAMtaramAM paNa durlabha banI jAya. jenuM paDilehaNa na thaI zake evI koI vastu sAdhuthI vaparAya nahIM. ovAnA reDImeDa kavara, pANInI DabbInA kavara, mojAnA kavara, pAtrI ke jhoLInA reDImeDa jvara, A badhAmAM paDilehaNa zakya hotuM nathI. karavA IcchIe to ya barAbara thaI zakatuM nathI. A badhI vastunA vikalpo che, paNa jene saMyama khAtara anukULatAne phsAvavAnI/gauNa karavAnI taiyArI hoya, te ja te vikalpone apanAvI zake. Aje paNa evA mahAtmAo che ke jeo sapATa plAsTika AdinA upayogathI oghAnA reDImeDa kavara vagereno parihAra kare che. are, vihAramAM pagamAM paheravAnA mojA tarIke paNa jenuM paDilehaNa thaI zake evA kapaDAnA TukkAno ja upayoga kare che.' avihitacaryA atipracalita bane eTale vihitacaryA AzcaryAspada ke hAsyAspada banI jAya, e zakya che. paNa saMyamanA khapI AtmAo enI paravA karatAM nathI. vaLI e AzcaryAdi paNa temane ja thAya ke jemane avihita caryAno ja gADha paricaya che. bAkI to sAdhunI koI vastu sIvelI hoya, raMgaberaMgI hoya, Adhunika phezanebala ke AkarSaka hoya e laukika dRSTie paNa svIkArya na banI zake. (101)
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ cazmA, sTezanarI, vastro, pAtrA badhAmAM A eka sUtra apanAvI laIe jeTalI sAdAI eTaluM saMyama. jeTaluM khAkhI bAvApaNu eTalI saMyamanI zobhA. bIjI eka vAta dhyAnamAM rAkhavA jevI che ke vastrAdi upakaraNo sAdA hoya eno ya sadupayoga thato rahe. anyathA e paNa zobhAnA gAThiyA banI jAya. huM skUlamAM bhaNato hato, tyAre mArA klAsamAM eka chokaro zrImaMta gharano hato. enI pAse noTa, pena, kaMpAsa, vartuLa, rabara, saMco, badhuM hAIphAI hoya. ekoeka viSayanI gAIDa hoya, keTalAya Tyuzano karAvato hoya. paNa ATaATaluM hovA chatAM bicAro mAMDa mAMDa pAsa thato hoya. upadezamAlAmAM AvuM ja udAharaNa ApI saMyamodyamanI prabaLa preraNA karI che mUlaga kudaMDagA dAmagANi ucchUlaghaMTiAo y| piMDei aparitaMto cauppayA natthi ya psuuvi|| taha vatthapAyadaMDagauvagaraNe jynnkjjmujjutto| jarUThThAvinisaMrUtiM vevamUho viphA446-44nA che. jema koI mANasa mULa, daMDa, paroNA, cAbUka, uskUla (), ghaMTaDIo A badhuM bheguM karato ja jAya, bhegu karatA thAke ja nahIM. paNa e badhu jenAthI sArthaka thAya evo eke ya catuSpada-pazu to tenI pAse hoya ja nahIM. te ja rIte koI veSadhArI vastra, pAtra, dAMDo, upakaraNo vagere jayaNAnA kAryonA sAdhanone udhatapaNe bhego karato jAya, paNa e mUDha jenA mATe A badhuM che, te saMyamayatanA ja na kare. (102)
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazna- adhika pramANanA vastrAdi, zobhA mATe bhale na rAkhIe, paNa ThaMDI-garamIthI bacavA mATe to rAkhI zakIe ne ? uttara- graMthakArazrI A ja praznano uttara ApI rahyA cheshiitaatpaadyaann manAgapIha, parISahA~zcet kSamase visoddhum| kathaM tato naarkgrbhvaassuni soDhANi mavAntare mU! jo tuM ahIM ThaMDI-garamI vagere parISahone thoDA paNa sahana karI zakato nathI, to pachI tuM bhavAMtaramAM narakanA ane garbhavAsanA duHkhone zI rIte sahana karIza? sahana kare te sAdhu. sahana karavAno avasara to sAdhune mana utsava samAna hoya. are, sahana karavA ja to te dIkSA lIdhI che. to pachI sahana karavAnA avasarane pAcho zI rIte ThelAya ? tArAthI anukULatAnA pUjArI zI rIte banI zakAya ? kadAca tuM parISahane ThelavAmAM saphaLa thaI jAya, to ya e parISaha sahana karavAmAM je karmanirjarA thavAnI hatI enAthI tuM vaMcita nahIM thaI jAya ? Avazyaka niryuktimAM kahyuM che mAyAe ussaggaM sesaM ca tavamakuvvao shunno| ko anno aNuhoi sakammasesamanijariyaM // 1540 // je samartha hovA chatAM mAyAthI kAussaga ane zeSa tapa nathI karato, tene potAnA karmanI je zeSa rahI, ke jenI nirjarA nathI karAI, e karmane bIjuM koNa bhogavaze ? ene potAne ja potAnuM karma bhogavavuM paDaze. (103)
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA ke pachI, sahana to karavuM ja paDaze. pharaka eTalo che ke atyAre svAdhInapaNe sahana karavAnuM che, pachI parAdhInapaNe sahana karavuM paDaze, atyAre soya sahavI paDaze. pachI zULI sahavI paDaze. sahI le bhAI sahI le, jo ATaluM sahana karavAthI narakanA du:kho TaLI jatA hoya, jo thoDI ThaMDI-garamI sahI levAthI bhayaMkara garbhAvAsathI chUTakAro maLI jato hoya, to A to ghaNo sasto sodo che. A to tenI apekSAe jANe kAMI du:kha ja nathI. ATaluM ya jo sahana karavuM nathI, to tAre narakanA du:kho mATe taiyAra rahevuM paDaze. paNa A ya sahana nathI thatuM to e kevI rIte sahana thaze ? uttarAdhyayana sUtramAM kahyuM che- htoDanaMtanuAM taei - ahIM je ThaMDIgaramI che tenA karatAM anaMtagaNI ThaMDI-garamI narakamAM hoya che. A ja rIte anya parISahonI bAbatamAM paNa samajavAnuM che. prazna- chatI zaktie sahana na kare to doSa che ne ? je asamartha hoya e sahana na kare emAM to doSa nathI ne ? uttara- nA, emAM doSa nathI. eTale ja ahIM Avazyaka niryuktino pATha Apyo emAM 'saghuLo' zabda mukyo che. eka kAmaLIthI ThaMDI lAgI eTale bIjI kAmaLI. hajI ThaMDI lAgI, trIjI kAmaLI, hajI ThaMDI lAge che to dhAbaLo lAvo. A badhuM upalI dRSTie puSTAlaMbanathI sakAraNa lAgaze. have juo prabhu vIrano eka prasaMga- ziyALAnI eka rAte prabhu eka zUnya gharamAM kAussagga karatA hatAM. dhIme dhIme ThaMDI vadhavA lAgI. bhagavAnane to sahana ja karavuM hatuM, paNa zarIra zarIranuM kAma kare, kaDakaDatI ThaMDInA kAraNe prabhunA dAMta kakaDavA lAgyAM. kadAca A sthiti dhyAnamAM bAdhaka banI hoya ke emAM prabhune sUkSma asaMyamanA darzana thayA hoya, prabhue bahAra osarInA bhAgamAM AvI kAussagga zarU karyo. thoDI vAra bAda aMdara gayAM. e ja ( 104 )
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirvastra dazA hatI. paNa have zarIrane garamAvo lAge che. dAMta kakaDavA baMdha thaI gayAM. bahAranuM vAtAvaraNa to enuM e ja che. paNa je e.sI. mAMthI bahAra nIkaLe ene bahAra hITara cAlu hoya evo anubhava thAya che. 6 senTIgreDanA pANImAM hAtha nAkhyA pachI ra0 senTIgreDanA pANImAM hAtha nAkho to e khUba garama lAge. paNa 60 senTIgreDanA pANImAM hAtha nAkhyA pachI ra6 senTIgreDanA pANImAM hAtha nAkho to e sAva ThaMDu lAge. arthAt ThaMDI-garamI ApekSika che. bahAranA bhAgamAM javAthI ke thoDI vAra kAmaLI, kapaDo, pAMgaraNI tyAga karavAthI pachI pAMgaraNImAtra paNa kAmaLI jevo garamAvo ApI zake. ATaluM kyAM pachI ya thoDI ThaMDI to lAge ya kharI, paNa eTaluM ya sahana na kare e sAdhu zI rIte kahevAya ? Aje ya evA mahAtmA che ke jeo kaDakaDatI ThaMDImAM ya adhika upakaraNa vAparatA nathI. je upAdhi unALAmAM hoya, eTalI je upAdhithI ziyALAmAM paNa kAma calAve che. are, evA mahAtmA paNa che ke jeo - mAtra colapaTTo paherIne upAzrayanA bahAranA bhAganA oTalA para sUIne ziyALAnI rAta vItAve che. sthAnakavAsI saMpradAyanA eka muni bhara unALAmAM paNa bapore agAzImAM jaIne kalAko sudhI AtApanA le che. mune ! na kiM nazvaramasvadehamRtpiNDamenaM sutpovrtaadyaiH| nipIDya bhItirbhavaduHkharAzehitvA''tmasAcchaivasukhaM karoSi ? // 31 // o muni ! A deha eka to "nazvara che, bIju para che (105).
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane trIjuM mATIno piMDa che. AvA dehane sArA tapo ane vrato vagerethI pIDA ApIne jo saMsAranA dukhone tilAMjali ApI. zakAtI hoya, mokSanuM sukha AtmasAt thaI jatuM hoya to zuM e karavA jevuM nathI lAgatuM? hAthI mare to ya savA lAkhano gaNAya, haraNa mare to ya tenuM carma kAma lAge, gAya mare to tenuM ya cAmaDuM kAma lAge. paNa mANasa mare to enuM kazuM kAmamAM lAgatuM nathI. vaLI A to bIjAnA kAmamAM lAge evI vAta che. potAnA kAmamAM to Ame ya kAMI lAgatuM nathI. zarIramAM lohI-mAMsacarabI jeTaluM bAkI haze, e badhuM chelle baLI javAnuM che. to pachI e zarIrathI AtmAnuM kAma kema na kADhI levuM ? are, aMta samayanI vAta to javA do, pratikSaNa A zarIra nAza pAmI rahyuM che. zarIranI vyutpatti ja e che ke zIta rUti rUArIram - je zIrNa thAya - nAza pAmI jAya tenuM nAma zarIra. virArIratvAcharIram - jeno satata nAza pAmavAno svabhAva che enuM nAma zarIra. vairAgyazatakamAM kahyuM che taM kattha balaM taM kattha juvvaNaM aMgacaMgimA ktth| savvamaNiccaM picchaha diTuM nahU~ kyNtenn|| te baLa kyAM che ? te yauvana paNa kyAM che ? ane te aMga saundarya paNa kyAM che ? kharekhara badhu ja anitya che. yamarAjanI dRSTi enA para paDe enI sAthe e naSTa thaI jAya che. pauvana nananIcalopaman - ekanI eka nadImAM bIjI vAra paga mUkI zakAto nathI. kAraNa ke jemAM pahelo paga mUkyo hato e pANI to kyAMya jatuM rahyuM hoya che. emAM ya e nadI jo parvata parathI vahetI hoya, to enA veganI to zuM vAta karavI ? e girinadI jevuM vegIluM che yauvana. (16)
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ hajI to zarIra zakti vikasita thaI hoya.... evAmAM jhapATAbhera e zakti jatI paNa rahe che. yauvana vItI jAya ane zarIra sAva khokhaluM banI jAya. are yauvananI hAjarImAM ya jAta jAtanA rogo zarIrane pholI khAya. vairAgyazatakamAM kahyuM che jAva na iMdiyahANI jAva na jararakkhasI paripphurai / jAva na rogaviyArA jAva na maccU samulliyai // jyAM sudhI indriyanI hAni na thAya, jyAM sudhI jarA rAkSasI potAnuM pota na prakAze, jyAM sudhI rogavikAro na thAya ane jyAM sudhI mRtyu na AvI paDe tyAM sudhI tuM tArA AtmAnuM kAma sAdhI le, kAraNa ke pachI bAjI tArA hAthamAM nahIM rahe. zarIra 'para' che. zarIra ghasAya emAM tAruM kAMI ghasAtuM nathI. zarIra jeTaluM nicovAya eTalo tuM puSTa thavAno che. iTopadeza nAmanA graMthamAM kahyuM che yajjIvasyopakArAya taddehasyApakArakRt / yaddehasyopakArAya tajjIvasyApakArakRt // jIva para upakAra karanArI je vastu che, te zarIra para apakAra kare che. je zarIra para upakAra kare che, zarIranI ALapaMpALa karI zarIrane hRSTapuSTa banAve che, te jIva para apakAra kare che. nA bhAI nA, zarIrazuzrUSA ane saMyamasAdhanA A baMne to saMbhavita ja nathI. zarIra paranuM mamatva to utAravuM ja paDaze. zarIra pratye to kaThoranaThora banavuM ja paDaze. mahopAdhyAyazrI yazovijayajI mahArAje dIkSAdvAtriMzikAmAM kahyuM che ( 107 )
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ zarIreNaiva yudhyante dIkSApariNatau budhaaH| vibuddha AtmAone dIkSA pariNatinI prApti thAya, eTale teo zarIra sAthe ja yuddha kare che. AcArAMga sUtramAM kahyuM che imeNa ceva jujjhAhi kiM te jujjheNa bjjho| tuM tArA zarIra sAthe ja yuddha kara, bAhya yuddhanuM tane zuM kAma che ? kasehi appANaM - tuM tArA zarIrane kasI nAkha, ene cUsI le, ene nicovI nAkhae ja A jIvanamAM karavA jevuM che. emAM ja tArI dIkSAnI sArthakatA che. yadatra kaSTaM caraNasya pAlane, paratra tiryagnarakeSu ytpunH| tayomithaH sapratipakSatA sthitA, vizeSadaDhADanyataraMgahIdi tatA rUrI ahI tane cAritranI sAdhanAmAM je kaSTa lAge che ane je kaSTatiryaMca ane narakagatimAM che, te baMne kaSTo paraspara pratipakSa che. mATe tuM vizeSaSTithI te bemAMthI ekano tyAga karI de. tane vihAranuM kada keTaluM ane je baLada AkhI jiMdagI gADA ane haLa kheMcato rahe che, tenuM kada keTaluM? tane locanuM kada keTaluM ane je bhUMDa raDatI AMkhe karuNa ciciyArIo sAthe Akhe zarIre luMcAI jAya che, enuM kaSTa keTaluM? tane gocarIe jatAM je taDako lAge che, enuM kada keTaluM? ane bAre mAsa khullA AkAza nIce UbhelA vRkSonuM kaSTa keTaluM? taDake bAMdhelA jAnavaronuM kada keTaluM ? saLagatI javALAomAM UMdhe mAthe zekAtA bhUMDanuM (108)
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaSTa keTaluM? ahIMno saLagato bhaTho jene e.sI. rUma jevo lAge evA nArakanuM kaSTa keTaluM ? ane bhUkhyA-tarasyA hADapiMjara jevA, tAvathI dhagadhagatA UMTane guNIothI bharelI gADI kheMcavAnuM kaSTa keTaluM ? tapelA jotaramAM joDAIne pahADa jevA paramAdhAmIne kheMcavAnuM, sAthe ghaNanA ghA khAvAnuM nArakanuM kaSTa keTaluM? tane sahavartIo dvArA kavacit thatA parAbhavanuM kaSTa keTaluM? ane jyAM jAya tyAM haDadhUta thatA... ha ha karIne hakAlapaTTI pAmatA kUtarAnuM kaI keTaluM? tane gurunI parAdhInatAnuM (tAruM mAneluM) kaSTa keTaluM ? ane bosa tathA bairInI dAdAgirI nIce dabAtA gRhasthanuM kaSTa keTaluM? tane tapasyA AdimAM thatuM sudhA parISahanuM kada keTaluM? ane bhUkhatarasathI marI jatA jAnavaranuM kaSTa keTaluM ? tane alpa upadhithI thatA zIta parISahanuM kaSTa keTaluM? ane sAva ughADA zarIre sAva khullAmAM susavATA mAratA, pavanomAM DakaDatI ThaMDImAM dhrujatA dhRjatA AkhI rAta vitAvatA pazu-paMkhI-vilendriyonuM kada keTaluM? ekendriyonuM kaSTa paNa keTaluM? tane UbhA UbhA pratikramaNa karavAnuM kada keTaluM? ane jeNe maratAM sudhI UbhA ja rahevAnuM che, sUvAnuM paNa UbhA UbhA ja che, e ghoDAnuM kada keTaluM? karjata-kasArAthI masjida baMdara jatAM-AvatAM ATha-ATha kalAka TrenamAM UbhA rahetA mANasonuM kaNa keTaluM ? are tuM to pratikramaNamAM ya besI jAya che, emane to cAra kalAka UbhA rahyA pachI ya doDavAnuM hoya che. tAre zuM sahana karavAnuM che ? keTaluM ne kevuM sahana karavAnuM che ? ane enI sAme cAre gatinA kevA duHkho che ? eno to vicAra kara. e bane kaSTonI koI sarakhAmaNI ja na thaI zake evuM AkAza-dharatI jevuM temanuM aMtara che. jo kaSTothI tuM gabharAya che, to A bemAMthI eka prakAranA kaSTothI chUTI javAnI tane svAdhInatA maLI che. yA to cAritranA kaSTothI chUTI jA ane tyA to caturgatika saMsAranA kaSTothI chUTI jA. nA, baMnethI chUTI zakAya evo to (109 )
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ koI rasto ja nathI. eka choDIza to bIjuM to tAre svIkAravuM ja paDaze. have tuM tArI vizeSadRSTithI nirIkSaNa karI le, kayo sodo moMgho che ? ane kayo sodo sasto che ? tane zuM posAya evuM che ? eno vicAra karI le, ane bemAMthI ekane phagAvI de ane bIjAne apanAvI de. ? zamatra yadvinduriva pramAdajaM, paratra yaccAbdhiriva dyumuktijam / tayormithaH sapratipakSatA sthitA, vizeSadRSTyA'nyatarad gRhANa tat // 33 // ahIM je pramAdanuM sukha che e biMdu jeTaluM che ane paralokamAM devaloka ane muktinuM je sukha che e dariyA jeTaluM che. Ama e baMne sukhomAM paraspara pratipakSa bhAva che, tuM vizeSadRSTithI e bemAMthI ekanuM grahaNa karI le. kAjo lIdho ane sUpaDImAM bharI vidhithI paraThavavAne badale daMDAsaNathI jyAM tyAM nAkhI dIdho, A pramAdanuM sukha keTaluM ? ane soLasoLa maNanA motIonI AlphAlananA sumadhura raNakAro ane sugaMdhI pavana sAthe sukomaLa zayyAmAM paramAnaMdamagna banelA sarvArthasiddha vimAnanA devanuM sukha keTaluM ? ahIM divase sUvAnA pramAdanuM sukha keTaluM ? ane animeSa nayane hajAro varSonA divya nATako ane saMgItonI mahephila mANatA devonuM sukha keTaluM ? ahIM Aju-bAju zuM cAle che - koNa AvyuM-gayuM - ityAdi jovAnA pramAdanuM sukha keTaluM ? ane mAnasarovara, meruparvata ane jaMbudrIpanI jagatI AdimAM mahAlatA devonuM sukha keTaluM ? ahIM svAdhyAyanI upekSA karIne je-te vAMcavAnA pramAdanuM sukha keTaluM ? ane hajAro rUpo karIne devIo ( 110 )
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAthe divya bhoga bhogavatA devendronuM sukha keTaluM? ane jinajanmAbhiSekanI moja mANatA devonuM sukha keTaluM? are, traNa kALanA sarvadevonA sarva sukho paNa jenI pAse vAmaNA che, evuM mokSanuM sukha keTaluM? eno to vicAra kara. suragaNasuhasamattaM savvaddhApiMDiyaM jai hvejaa| na ya pAvai muttisuhaM gaMtAhiM vggvgguuhiN|| devagaNanuM samasta sukha bheguM karavAmAM Ave ane traNe kALanA samayo vaDe eno guNAkAra karavAmAM Ave, enA paNa anaMta vargo karavAmAM Ave to ya e muktinA sukhanI barobarI na karI zake. kyAM pramAdanuM sukha ! kyAM devalokanuM sukha! ane kyAM mokSanuM sukha! nicchinnasavvadukkhA jAijarAmaraNavippamukkA y| avvAbAhaM sokkhaM aNuhavaMti sAsayaM siddhaa|| (puSpamAlA-463) siddhonA sarva duHkhono kSaya thayo che, janma-jarA ane maraNanI yAtanAothI teo mukta thayAM che ane teo avyAbAdha zAzvata sukhano anubhava kare che. paMcasUtramAM siddhonuM eka vizeSaNa kahyuM cheTUruvamasusaM yA - siddhonuM sukha nirupama che. AkhI duniyAmAM evI koI upamA ja nathI, ke jenAthI siddhanA sukhane samajI zakAya. yA to tuM pramAdanuM tuccha ane sudra sukha meLavI le, ane yA to devalokanuM divya sukha ane siddhinuM nirupama sukha meLavI le. eka levA mATe bIjAne pharajiyAta choDavuM paDaze. bola, sAruM e tAru. (111)
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ niyaMtraNA yA caraNe'tra tiryastrIgarbhakumbhInarakeSu yA c| tayomithaH sprtipkssbhaavaadvishessdRssttyaa'nytraaNgRhaann||34|| ahIM cAritramAM je niyaMtraNA che ane tiryaMcagatimAM, strInA garbharUpI kuMbhamAM ane narakomAM je niyaMtraNA che, e banemAM paraspara pratipakSatA che, mATe tuM vizeSa dRSTithI e bemAMthI eka niyaMtraNAne svIkArI le. prAyaH dareka jIvano eka svabhAva che ke ene svAdhInatA game che ane parAdhInatA nathI gamatI. svacchaMdatA game che, samarpaNa nathI gamatuM. svairatA game che, niyaMtraNA nathI gamatI. paNa jo kharekhara niyaMtraNAthI mukta thavuM hoya, zAzvata svaratAnA svAmI thavuM hoya, to cAritranI niyaMtraNA svIkAravI ja paDaze. je A niyaMtraNAthI chUTavA mAMge che, enA para samagra saMsAranI niyaMtraNAo ladAI jAya che. je cAritranI niyaMtraNa svIkArI le che, e alpa samayamAM ja sarva niyaMtraNAothI mukta thaI jAya che. tiryaMcagatinI niyaMtraNA kevI ! prANIbAganA prANIonI vyathA joI lo. koI baLadanI AMkhe AMsunI dhAra joI lo. sAMkaLathI bAMdhelo kUtaro joI lo, cAbUkanA TakA khAto ghoDo joI lo, posTrIphArmonI karoDo maraghIo tarapha najara karo. ko'kanI AMkha kApI nAkhI che, ko'kanI pAMkha kApI nAkhI che. saMkaDAzamAM athaDAya, kUTAya, laDI-jhagaDIne lohIluhANa thaI jAya, pAMjarAnI aMdara ja maraNazaraNa thaI jAya. prayogazALAmAM jemanA zarIra sAthe jaDanI jema vyavahAra karAya che, evA sasalAo ane vAMdarAonI paristhitino vicAra karo. are, jaMgalamAM muktapaNe pharatA prANIo dekhAya che emanuM paNa jIvana kevuM paravaza ! koI salAmatI nahIM, (112)
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ aDadhI rAte koI emano koLiyo karI jAya, koI zikArI emane baMdUkathI nizAna banAvI de. narakagatinI kevI niyaMtraNA ! acchinImIliyamettaM natthi sukkhaM dukkhameva paDibaddhaM / narae neraiyANaM ahonisi pccmaannaannN|| jemane AMkho palakAro thAya eTalA samayanuM paNa sukha nathI, mAtra ne mAtra duHkha ja jemanI sAthe pratibaddha che, re, divasa-rAta bhaThThImAM zekAvA jevI vedanA veThatA e nArako, emane kyAMya zAMti nathI. bicArA maravA cAhe che paNa narakAyuSyanI niyaMtraNA emane maravA paNa detI nathI. durgandhato yadaNuto'pi purasya mRtyurAyUMSi saagrmitaanynupkrmaanni| sparzaH kharaH krakacato'titamAmitazca, duHkhAvanantaguNitau bhRshshaitytaapau|| tIvrA vyathAH surakRtA vividhAzca yatra krandAravaiH satatamabhrabhRto'pyamuSmAt kiM bhAvino na narakAt kumaterbibheSi yajyota surviSayUH vaSAthI (5dhyamipUna 8/10-11) jenI jarA paNa durgadhathI AkhuM nagara marI jAya, jyAM sAgaropamAM jeTalA nispakrama AyuSya che. jyAMnI dharatIno sparza karavata karatAM paNa karkaza che. jyAM ThaMDI-garamInA duHkha ahIM karatAM anaMtaguNa che. jyAM devakRta vividha vyathAo che. jyAM AkAza AkaMdanA avAjothI bhareluM che. o kumati ! zuM tuM AvA bhAvi narakAvAsathI Darato nathI ke kSaNika sukha ApanArA viSayothI AnaMda pAme che, ane kaSAyomAM bhAna bhUle che. (113)
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttarAdhyayana sUtranA mRgAputrIya adhyayanamAM narakanI vedanAnuM je varNana karyuM che, te vAMcIne paNa kaMpArI chUTI jAya che. mRgAputra rAjakumAra jAtismaraNa jJAnathI pote potAnI narakane sAkSAt jue che. e joyA pachI tenuM bhayAnaka varNana kare che ane chelle kahe che nicvaM bhIeNa tattheNa duhieNa vahieNa ya / paramA duhasaMbaddhA veyaNA veditA mae // tivvacaMDappagADhAo ghorAo aidussahA / mahabbhayAo bhImAo naraesu veditA mae // jArisA mANuse loe tAyA dIsaMti veyaNA / eto anaMtaguNiyA naraesu dukkhaveyaNA / / (uttarAdhyayana 11/91-rU) narakamAM huM haMmezA bhayabhIta hato, haMmezA du:khI hato ane sadA ya vyathita hato. parama duHkhasaMbaddha evI vedanA meM bhogavI. e vedanA atyaMta pracaMDa ane pragADha hatI. ghora ane khUba dussaha hatI. e mahAbhayA ane bhISaNa hatI. he tAta ! manuSyalokamAM jevI vedanAo dekhAya che, narakamAM enA karatA anaMtaguNa du:kha vedanA che. garbhAvAsanI vedanA paNa keTalI bhayaMkara ! sADAtraNa karoDa soyA tapAvIne lAlacoLa karavAmAM Ave ane tene eka sAthe sADAtraNa karoDa ruMvADAmAM ghoMcI devAmAM Ave, enAthI je vedanA thAya, enA karatAM ATha gaNI vedanA garbhAvAsanI pratyeka kSaNe hoya che. janma samaye to enA karatAM ca anaMtagaNI pIDA thAya che. o muni ! A badhI niyaMtraNAmAMthI chUTavuM hoya, to cAritranI ( 114 )
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ niyaMtraNAno hasatA moMe svIkAra karI le. je badhI niyaMtraNAothI mukta karI de e niyaMtraNA nahIM, balka surakSA che, evuM tArA manamAM phITa karI de. AjathI saMkalpa kara ke mAre jinAjJA-gurvAjJAne pUrNapaNe samarpita thaI javuM che. cAritranA surakSAkavacane mAre dhAraNa karavuM che, jethI mArA para saMsAranI koI niyaMtraNA na ladAI zake. saha tapoyamasaMyamayantraNAM, svavazatAsahane hi guNo mhaan| paravazastvatibhUri sahiSyase, na ca guNaM bahumApsyasi kaJcana // 35 // tapa, niyama ane saMcamanA niyaMtraNone tuM sahI le. svAdhInapaNe sahana karavAthI moTo lAbha thaze. parAdhInapaNe sahana to ghaNuM ghaNuM karavuM paDaze. paNa eno tane koI lAbha nahIM thAya. gajasukumAla munie baLatuM mAthuM sahana karyuM. metAraja munie vAdharanI bhIMsathI DoLA nIkaLI paDyA enI vedanA sahana karI. baMdhaka munie jIvatA cAmaDI utAravAnI vedanA sahana karI. te mahApuruSo AvA maraNAMta upasargone sahana karIne bhavano pAra pAmI gayAM. A prasaMgo para vicAra karIe. zuM A vedanA apUrva hatI ? nA, anAdi saMsAramAM AvI vedanAo to anaMtI vAra sahI hatI. pharaka eTalo ja ke A svAdhInapaNe sahI ane pUrve anaMtavAra parAdhInapaNe sahI, anicchAe sahI. e sahana karatAM tIvra Arta-raudradhyAna kyuM ane marIne durgatie jatAM rahyA. A e mahApuruSo pUratI vAta nathI. vyavahArarAzinA moTA bhAganA jIvonI vAta che. re, je nimittathI mokSe javAnuM hatuM, te nimittathI ApaNe sAtamI (115)
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ narake jatAM rahyA. Aje kharI samaja maLI che. to svAdhInapaNe sahI laIe. saha kalevara ! khedamacintayan, svavazatA hi punastava durlbhaa| ghanataraM ca sahiSyasi jIva ! he, paravazo na ca tatra guNo'sti te|| o mArA zarIra ! tuM thAkIza mAM, tuM kaMTALIza mA, tuM UMco-nIco thaIza mA, tuM InkAra karIza mA. tuM mAtra sahana karyo jA. kAraNa ke pharIthI tene svAdhInatA maLavI durlabha che. he jIva! parAdhInapaNe tane sahana to ghaNuM karavuM paDaze, paNa enAthI tene koI lAbha nahIM thAya. aNIyasA sAmyaniyantraNAbhuvA, mune'tra kaSTena caritrajena c| . yadi kSayo durgatigarbhavAsagAsukhAvalestatkimavApi nArthitam // 36 // o muni ! samatAnA thoDA niyaMtraNathI ane cAritrathI ahIM je kaSTa paDe che enAthI je durgati ane garbhavAsanA dukhono kSaya thaI jato hoya to zuM A rIte tAro svArtha sadhAI jato nathI? je prayojanathI te dIkSA lIdhI che e prayojana siddha thaI jatuM nathI ? tyaja spRhAM svaHzivazarmalAbhe, svIkRtya tiryagnarakAdiduHkham / (116)
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ sukhANubhizcedviSayAdijAtaiH, santoSyase sNymkssttbhiiruH|| 37 // o mani ! jo tuM saMyamanA kaSTathI kare che ane viSayAdijanita tuccha sukhathI ja saMtoSa pAme che, to pachI tuM svarga ane mokSanA sukhanI spRhA choDI de ane tiryaMca-naraka vagerenA dukhone bhogavavA mATe taiyAra thaI jA. samagracintArtihRterihApi, yasmin sukhaM syAtparamaM rtaanaam| paratra candrAdimahodayazrIH, pramAdapi cannei? rU8. jemAM ramaNa karanArAonI ahIM paNa badhI ciMtA ane dukho jatAM rahe che, parama sukhanI prApti thAya che, ane paralokamAM indra vagere padavI maLe che, ahamindra vagere padavI maLe che, muktilakSmInI paNa prApti thAya che. evA cAritramAM paNa tuM pramAda kema kare che? dazavaikAlikasUtramAM kahyuM che ke cAritramAM sukha paNa che ane duHkha paNa che devaloyasamANo ya pariAo mhesinnN| rayANaM arayANaM ca mhaanrysaariso|| (cU-1, zlo-10) jeo saMyamamAM rati kare che evA mokSArthIone mATe saMyama devaloka- samAna che. ane jeo saMyamamAM arati kare che, emanA mATe saMyama mahAnarakasamAna che. (117)
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ graMthakArazrI paNa A ja vAta kare che ke jeo saMyamamAM rata che, temane parama sukhanI prApti thAya che. parama eTale samagra saMsAramAM bIjA koIne na hoya evuM sukha. hadayapradIpa SaaizikAmAM kahyuM che na devarAjasya na cakravartinastanno sukhaM rAgayutasya manye / vItarAya ne salAma niSThasya citte sthiratAM prayAti // 34 // - rAgI evA indrake cakravartIne paNa te sukha prApta nathI thatuM ke je sukha sadA AtmaniSTha evA muninA manamAM pratiSThita thAya che. cAritrIne Aloka ke paralokanI koI ciMtA nathI. asaMyamIne pApAnubaMdhI puNyanA udaye kadAca AlokanI ciMtAo maTI gaI hoya, to ya paralokanI ciMtA bamaNI banI jAya che. kadAca e jIva puNyodayamAM bhAna bhUlyo hoya, to ya aMta samaye te karUNa ciciyArIo pADe che. ene potAnI durgatino vicAra dhrujAvI de che. ane e kalpAMta karI mUke che. upadezamAlAmAM kahyuM che AuM saMvillaMto siDhilaMto baMdhaNAi~ svvaaiN| dehaTTiiM muyaMto jhAyai kaluNaM bahuM jiivo|| ikkaMpi natthi jaM suThu sucariyaM jaha imaM balaM mjjh| nAmadAro marate maMDapu?i 467-468. AyuSya tuTI rahyuM hoya, badhA sAMdhAo zithila thaI rahyA hoya, dehasthiti choDavAnI taiyArI hoya, tyAre jIva bahu karuNa vilApa kare che, (118)
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArI pAse eka paNa evuM sadAcaraNa nathI ke jenA baLe huM sadgatimAM jaI zakuM. hAya, maraNAMte maMdapuSyane koNa sahAro bane? nizcita to hoya susAdhu. nathI AlokanI ciMtA ke nathI paralokanI ciMtA. upadezamAlAkAre ja kahyuM che katto ciMtA sucariyatavassa guNasuTTiyassa sAhussa ? / sogaigamapaDihattho, jo acchai niymbhriybhro||470|| jemaNe sArI rIte tapasAdhanA karI lIdhI che. je guNomAM susthita che. jemaNe sadgatinuM rIjharvezana karAvI lIdhuM che. je haMmezA niyamonA bhArathI bharelA ja rahe che. evA mahAtmAne zAnI ciMtA hoya? ahIM samatAsukhano AnaMda che. ArAdhanAno AlAda che. ane paralokamAM devendra, ahamindra ane siddhanA sukho che. saMyamanI kevI zakti ! AvA saMyamanI prApti thayA pachI ya tuM pramAda kare che ? mahAtapodhyAnaparISahAdi, na sattvasAdhyaM yadi dhrtumiishH| tadbhAvanAH kiM samitIzca guptiiInsTazivArthanna mana:prAdhyA? rU .. he mokSArthI ! ugra tapa, dhyAna, parISahatitikSA vagere viziSTa satvathI karI zakAya che. jo e karavA tuM samartha nathI, to bhAvanA, samiti ane gupti to manathI sAdhI zakAya che, e ca tuM kema dhAraNa karato nathI? bhUkaMpagrasta vistAramAMthI eka kAra jaI rahI hatI. tyAMnA (119)
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ hRdayadrAvaka dRzyo jotA jotA e kAramAM beThelA eka yuvAne bIjA yuvAnane kahyuM, 'mArI pAse abajo rUpiyA hota to hamaNA ja dAna ApIne A AkhuM gAma pharIthI beThuM karI deta' hajI to A vAta cAlI rahI che, tyAM koI kAraNasara kAra UbhI rahI gaI. bhUkaMpano bhoga banela ko'ka bALaka kAra pAse doDI Avyo. enA 5DAM cIMtharehAla hatAM, to zarIra lohIluhANa hatuM, enA karatAM ya vadhu duHkha ene bhUkhanuM hatuM. e pelA yuvAna pAse kAkalUdI karavA lAgyo, "sA'va para rupaye taLiye, vadata mUrava saMgI hai!" pelA yuvAne ene dhutkArI kADhyo, 'gA, gA, tere naise to vata gAye, saDo phUMkayA ?" chokaro bicAro sAva ja hebatAI gayo. yuvAnanA IzArAthI kAra AgaLa vadhI gaI. pAMca rUpiyA ya jene chUTatA nathI enI abajonA dAnanI vAta kevI kahevAya ? "ugra tapa vagere mArAthI na thaI zake, kALa paDato che, zarIra nabaLuM che, khAna-pAnamAM kasa rahyo nathI. AvAmAM oLI-ekAsaNA zI rIte thAya ?' AvI vAto karIne je samiti-gumimAM ya pramAda kare, enI vAto mAtra vAto ja (vAkmAtra) kare che ne ? puSpamAlAmAM paNa kahyuM che * jai ghoratavaccaraNaM asakkaNijaM na kIrae innddiN| kiM sakkA vina kIrai, jayaNA supmjnnaaiiyaa?||191|| jo ugra tapazcaryA ane ugra cAritra vartamAnamAM azakya hoya ane tethI e na karI zakato hoya, to je zakya che evI paNa suMdara pramArjanAdi jayaNA kema nathI karato ? jyAM zakyano paNa ullAsa nathI tyAM azakyano vilApa mAyA mAtra ja kare che. apavAda kadAca trIjA pahore vihAra karavAnI bAbatamAM maLI zake. apavAda kadAca apakRtamAtra AhAra karavAnI bAbatamAM maLI zake. paNa joyA vinA cAlavAmAM kyo apavAda maLI (120)
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ zake ? muhapattinA upayoga vinA bolavAmAM kyo apavAda maLI zake ? niSkAraNa doSita vAparavAmAM kayo apavAda maLI zake ? be dAdarA caDIne paNa alpadoSavALA sthAne paraThavIne pAriSThA, samiti ArAdhanA karavAmAM ke eka ki.mI. dUra thaMDilabhUmi na javAmAM kayo apavAda maLI zake ? manane bhaTakatuM rahevA devuM ane anityAdi bhAvanAo na bhAvavI emAM kyo apavAda maLI zake ? ' are, jyAM potAnA manathI kAraNanI kalpanA karIne doSa sevAya, e kAraNa vAstavamAM puNAlaMbana na hoya, evI paNa zakyatA che. kAraNa ke niHsarva jIvane mana to badhuM kAraNa ja che. Avazyaka niryuktimAM kahyuM che AlaMbaNANa logo bhario jIvassa ajukaamss| jaM jaM picchai loe taM taM AlaMbaNaM kunni|| 1188 // jene sAdhanA nathI karavI evA jIva mATe AkhI duniyA AlaMbanathI bharelI che. ene je je dekhAze e badhAne apavAda (7) nuM AlaMbana samajI leze. videzanI vAta che. eka yuvAna ophisathI thAkyo pAkyo ghare Avyo. AvIne sIdho sophA para DhasaDAI paDyo. jANe AMgaLI halAvavAnI paNa zakti rahI na hatI. evAmAM phonanI rIMga vAgI. eNe risivara upADyuM. helo... e strIMganI jema uchaLI paDyo. enA mitrano phona hato. DAnsa pArTInuM AmaMtraNa maLyuM hatuM. phona mUkIne e ullAsathI doDI gayo. bAIka mArI mUkI. rAtanA traNa vAgyA sudhI mana mUkIne nAcyo. thAka emAM lAge che ke je karavAnI ApaNI ruci nathI. bahAnu emAM kaDhAya che ke je sAdhanAmAM ApaNane rasa nathI. A hakIkta keTalI (121)
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ gaMbhIra che! zuM sAdhanA pratye ApaNo bhAva pratibaMdha nathI ? saMyama pratye ApaNo pakSapAta nathI ? pakSapAta to emAM che ke bahAnuM kADhIne ApaNe jenuM sevana karIe chIe. jo saMyamano pakSapAta nathI to saMyamInI bhUmikA to nathI ja, samyagdaSTinI bhUmikA paNa nathI. kAraNa ke saMyamano pakSapAta e to samyagdarzanano ja paryAya che. hAya, sAdhunA veSamAM ya, vyavahArathI chaThe guNasthAnake paNa nizcayathI mithyAdRSTi guNasthAnaka ? A viSamatAmAMthI AtmAne ze bahAra lAvavo ? saMyamano pakSapAta ze Ubho karavo? cAritramAM parAkramaze dAkhavavuM? graMthakAzrI ja eno upAya batAvI rahyA che anityatAdyA bhaja bhAvanAH sadA, yatasva duHsAdhyaguNe'pi sNyme| . jighRtsayA te tvarate hyayaM yamaH, zrayan pramAdAnna bhavAdvibheSi kim ? // 40 // tuM haMmezA anityatA vagere bhAvanAonuM paribhAvana kara. jenA mUlaguNo ane uttaraguNo dusAdhya che evA paNa saMyamamAM yatna kara. tane upADI levA mATe A camarAja utAvaLo thayo che. tuM pramAdone seve che, to zuM tane saMsArano koI bhaya ja nathI? anityatAdi bhAvanAothI mana bhAvita nathI, mATe ja hajI bhavanirveda thayo nathI. mATe tuM anityatA vagere bhAvanAothI bhAvita thA. cetana-acetana badhuM ja keTaluM anitya che. tuM keTalo azaraNa che. saMsAra keTalo bhayaMkara che. tenuM ciMtana kara. tuM ekalo che, sarva saMyogothI anya che, zarIra to azucino gADavo che. eno vicAra kara. Azrava keTalo bihAmaNo che, saMvara keTalo sohAmaNo che ane nirjarA keTalI upAdeya che, enuM (122)
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ paribhAvana kara. eka mAtra dharma ja taraNopAya che. bodhi khUba khUba khUba durlabha che, eno tuM vimarza karI le. basa, tuM ATaluM kara pachI tane sAdhanAno ullAsa jAgyA vinA nahIM rahe. SoDazaka prakaraNamAM pUjya haribhadrasUri mahArAje kahyuM chesiddhaantkthaa satsaGgamazca mRtyuparibhAvanaM caiv| duSkRtasukRtavipAkAlocanaM muulmsyaapi|| etasmin khalu yatno viduSA samyak sadaiva krtvyH| mAmUrtamidaMparaHsarvaryAdiyAmAyA 12/16-16 siddhAntasthA, satsaMga, mRtyunuM ciMtana, duSkRtavipAkanuM ciMtana tathA sukRtavipAkanuM ciMtana e zrutagarbhita guruvinayanuM paNa mULa che. A pAMca vastumAM vidvAne haMmezA samyaka prayatna karavo joIe. kAraNa ke samasta yogamArganuM uddabhavasthAna A ja che. emAM jeTalI khAmI hoya eTalI sAdhanAmAM khAmI. eTale ja to prArthanAsUtramAM sau prathama mAMgaNI bhavanirvedanI karI che. janma-jarAmaraNamaya caturgatika saMsAra para jyAM sudhI napharata na chUTI jAya, jyAM sudhI saMsArano tIvra kaMTALo jAgRta na thAya. jyAM sudhI saMsAramAM leza paNa sukhanA darzana thAya. tyAM sudhI sAdhanAno sahaja adamya ullAsa na jAge. tyAM sudhI bahAnAbAjI baMdha na thAya. mATe pahelA naMbaramAM to jhaLahaLato vairAgya joIe. mATe ja to dIkSArthInI pAtratAno vicAra karatAM karatAM, aneka guNonI chaNAvaTa ryA pachI chelle zAstrakAroe kahyuM ke bIjuM badhu kadAca ochuM-vatu hoya, paNa jo enAmAM vairAgya ane gurusamarpaNa A be guNo hoya to e paNa dIkSA mATe yogya pAtra che. (123)
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanAonA paribhAvana sAthe graMthakArazrI bIjI paNa bhalAmaNa kare che ke, tane je saMyama duHsAdhya lAge temAM paNa tuM yatna kara. tAro utsAha tArA vIryAntarAya karmane toDI nAkhaze. tane duHsAdhya lAgatI sAdhanA paNa susAdhya banI jaze. vAstavamAM to tAro anutsAha ja vIryAntarAyanA udayanuM kAraNa banI rahyo hato. vIryAntarAyathI anutsAha, anutsAhathI chatI zaktie apravRtti ane apravRttithI vIryAntarAya, A viSacakramAM tuM phasAI gayo hato. have tuM sattva phorava. utsAhathI sAdhanAmAM joDAI jA, zarUAtamAM thoDI takalIpha paDaze ya kharI, anAdikALanA kusaMskAro ane sukhazIlatAthI TevAyeluM tAruM zarIra baLavo paNa karaze. paNa tuM hiMmata hArIza mA. jo tuM aNanama rahIza, to emane jhukyA vinA chUTako ja nathI. ane A zarUAta paNa Aje ne hamaNAthI ja kara, kAraNa ke yamarAja tane bhALI gayo che. eno hAtha tArA tarapha laMbAI gayo che. e tane pakaDe eTalI ja vAra che. re, yamarAje tane pakaDI lIdho hoya ane khAvAnI taiyArI karato hoya, to ya kone khabara che ? kavalayannavirataM jaGgamAjaGgamaM, jagadaho naiva tRpyati kRtaantH| mukhagatAn khAdatastasya karatalagataiH, na kthmuplpsyte'smaabhirntH|| carAcara samagra jagatano yamarAja koLiyo karI rahyo che. enuM A bhojana satata cAlu ja che. to ya e kadI tRmi pAmato nathI. mukhamAM rahelAne e khAI rahyo che ane ApaNe tenA hAthamAM rahelA chIe, to zuM ApaNo ya aMta nahIM Ave ? (124)
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ o muni ! A vyAkhyAone aMtaramAM kotarI rAkha, pramAda e ja mRtyu, pramAda e ja saMsAra, pramAda e ja naraka, jhera khAvuM hajI kadAca sAruM, paNa pramAda karavo sAro nahIM- kavi ca viravayavaM virsa, no puNo seviyabbo pamAgo- (samarAIgya kahA) hataM manaste kuvikalpajAlairvaco'pyavadyaizca vapuH prmaadaiH| labdhIzca siddhIzca tathApi vAJchan, manorathaireva hahA ! hato'si // 41 // tAruM mana kuvikalpothI vinaSTa che, vacana sAvadyabhASaNothI vinaSTa che, zarIra pramAdothI vihata che, to ya tuM labdhi ane siddhi Icche che, to tArA manorathothI ja tuM haNAyelo che. dariyo kadI kaheto nathI ke mane pANI Apo, paNa cAre bAjuthI pANI AvI AvIne emAM ThalavAI jAya che. kAraNa ke e pAtra che. je pAtra hoya ene aprArthita saMpattio maLyA vinA rahetI nathI. nodanvAnarthitAmeti na cAmbhobhirna puuryte| AtmA tu pAtratAM neyaH pAtramAyAnti smpdH|| saMpattinI tane IcchA che. bhaktonA ToLe ToLA bhegA thAya evI tArI jhaMkhanA che. tAro moTo ziSya parivAra thAya evI tArI abhilASA che. mukhya maMtrIo ane pradhAnamaMtrIo tArI pagacaMpI kare evuM ya tane mana thAya che. tuM bole e thaI jAya evI AdeyatA ane vacanasiddhi tane iSTa che paNa AvI labdhio ane siddhionI pAtratA tArAmAM che kharI ? tArA mananA ThekANA nathI. satata bhaTakatuM rahetuM tAruM mana. keTalA kharAba (125 )
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicAro karI nAkhatuM tAruM mana. jo tArA mananA badhA vicAro koI rIte jAhera thaI jAya, to tuM koIne moM batAvI zake kharo ? - vacana paNa tAruM visaMsthala che. gRhastha sAthe tuM pAMca miniTa vAta kare, emAM keTaluM sAvadya bhASaNa thaI gayuM eno kadI hisAba karyo che kharo ? koI jJAnIne prazna kare to kadAca khabara paDe ke samagra paryAyathI saMcita karela je saMyama dhana hatuM, e A pAMca miniTamAM sApha thaI gayuM." are, Avo saphAyo to keTalIya vAra thaI gayo. duniyAnI dRSTimAM tuM kadAca mahApuruSa hoIza. paNa jJAnIonI dRSTimAM devALiyo nahIM ja hoya, AvuM tuM khAtarIpUrvaka kahI zake kharo ? dazavaikAlikasUtramAM keTaluM sUkSma mRSAvAdaviramaNavrata batAvyuM. jyAM sudhI sAme rahela prANI kUtaro che ke kUtarI evo nizcaya na thayo hoya, tyAM sudhI teno nirdeza karavAnI jarUra paDe to kUtaro ke kUtarI na kahevuM, paNa jAtithI nirdeza karavo - arthAt kUtaruM kahevuM. niravadyabhASaNanI paNa keTalI sUkSmatA batAvI, "nadI hoDIthI tarAya evI che evuM na kahevuM, paNa agAdha pANIvALI che evuM kahevuM. vRkSo prAsAdastaMbhane ucita che evuM na kahevuM, paNa jAtimaMta che evuM kahevuM. A badhuM to upalakSaNa che. A zAstravacanothI jenI mati parikarmita bane enA pratyeka vAkyamAM niravadyatAno DhoLa caDI jAya. paNa sabUra.... jeNe A zAstravacano sAMbhaLyA ja nathI, athavA to sAMbhaLIne bhUlI gayA che, athavA to gokhIne yAda rAkhavA chatAM ya tenAthI mati parikarmita nathI thaI, ane eTale ja jenI vANImAM dhArAbaddha rIte sAvadhatA sarI rahI che, enuM zuM? hAya, Dagale ne pagale devALuM, eka kuMkamAM satyAnAza. mATe ja mahAnizItha sUtramAM kahyuM che (126).
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAvajjaNavajjANa vayaNANaM jo na jANai visesaM / vottuM pi tassa na khamaM kimaMga puNa desaNaM kAuM ? je sAvadya vacana ane niravadya vacanano viveka jANato nathI. tenuM to bolavuM paNa ucita nathI, to dezanA ApavAnI to vAta ja kyAM rahI? sahasAbhASaNa, 'ja'kAra pUrvakanuM vacana, mRSAbhASaNa, sAvadyabhASaNa, krodha-lobha-bhaya-hAsyayukta vacana.... A badhA doSo pratye graMthakArazrIe vano'vyavayaiH - A vacana dvArA nirdeza karyo che. nakAmI vAto, vikathA Adi paNa enA ja upalakSaNathI samajI levAnuM che. eka aNubomba kadAca lAkhone khatama karI de. paNa eka sAvadyavacana to eka AtmAnA anaMta maraNanuM kAraNa banI jAya. zuM vadhu bhayaMkara ? aNubomba ke sAvadyavacana ? vaLI, tAruM zarIra pramAdothI kalaMkita che. bArI-bAraNAnI jayaNA karatAM rajoharaNa pheravatA ya tane ALasa caDe. are asadabhyAsanA pApe have to tane pUjavAnuM yAda paNa nathI AvatuM. pratikramaNa UbhA UbhA karatA paga du:khe ane UbhA UbhA vAto karatAM kalAka jato rahe. to ya khyAla na Ave. gautamasvAmI - sudharmAsvAmI AdinuM varNana karatAM AgamomAM kahyuM che-duM nAnU ahosire. utkaTika Asanastha evA temanA jAnu UMcA hatAM ane mastaka nIce jhUkeluM hatuM. jJAnoddovagaNa - dhyAnakoSThamAM teo saMpUrNapaNe samAI gayA hatA. AnAthI viparIta sthiti tArI joI le addo nANu duM sire - jAnu nIce ane mAthu upara. ( 127 )
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ stavananI paMktio che- je te varyA vegaLA te meM AvA lIdhA - prabhue jenuM varjana karyuM ane tuM varI gayo ane prabhu jene varyA enuM te varjana karyuM. hAya prabhu sAthenI A te kevI ADAI ! jinAjJA sAthenI tArI A te kevI vakratA! mana-vacana-kAyA.. badhuM ja tAruM kalaMkti che, samyagRSTi devatAo nIce utare to zAsanapremane kAraNe tane kaDaka sajA kare. tAro moharo jo utarI jAya to tArA bhakto ja tane lAkaDIe lAkaDIe phaTakAre, tAro bhAMDo jo phUTI jAya to duniyA cAra moMe tArI niMdA kare. to ya tuM zekhacillInA sapanA jue che? mahAcAritrIne prAyogya labdhionA abharakhA kare che ? mAtra sAdhanAthI ja maLe evI siddhione sAva maphatamAM Icche che ? o Atman ! mane kahevA de, ke tuM tArA manorathothI ja khatama thaI javAno che. Azaya e che ke tArA mana-vacana-kAyAnA kalaMko to tAro satyAnAzavALI zake, emAM to koI zaMkA ja nathI. paNa ATalA kalaMko vacce paNa tuM labdhi ne siddhinI IcchA kare che ne ? e IcchA ja tAro satyAnAza karavA pUratI che. manovazaste sukhaduHkhasaGgamo, mano miledyaistu tadAtmakaM bhavet / pramAdacaurairiti vAryatAM milchIniimatranuSAMnizam aa 42 tane sukha-duHkhano je saMgama thAya, temAM kAraNa che tAruM mana. ane mana jenI sAthe maLe che enI sAthe e tanmaya thaI jAya che. mATe pramAdarUpI coro sAthe maLatA manane tuM aTakAvI de ane zIlAMgarUpI mitro sAthe sadA mATe joDI de. (128)
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ sukha-duHkhanuM kAraNa che karma ane karmabaMdhananuM kAraNa che mana. AgamamAM paNa kahyuM che- paripaIITmAM paHIU - pariNAmamAM je hoya. je adhyavasAya hoya te pramANa che. nAryA yathAnyasattAyAstatra bhAve sadA sthite| . tadyogaH pApabandhAya tathA dharme'pi dRzyatAm / koI strI parapuruSamAM Asakta hoya, enA manamAM satata parapuruSa ja ramato hoya, to e patisevA, gharakAma Adi game te kAma kare, te karatAM karatAM paNa tene vyabhicArapratyayika pApabaMdha thato ja rahe che. tathA samyagdaSTi jIvanuM mana haMmezA molamAM ane mokSanA sAdhana darzana-jJAna-cAritramAM ramatuM hoya. mATe tenuM zarIra sAMsArika pravRtti karatuM hovA chatAM paNa tene puNyakarmano baMdha ane pApa karmanI nirjarA thatI rahe che. A rIte mana ja karmabaMdhanA kAraNa tarIke siddha thAya che. have prazna e Ave che ke evo kyo upAya che ke jenAthI mana prazasta adhyavasAyamAM ramatuM rahe, javAba che - prazasta AlaMbana. mahopAdhyAyazrI yazovijayajI mahArAje kahyuM che AlambanaiH prazastaiH prAyo bhAvaH prazasta eva ytH| iti sAlambanayogI, manaH zubhAlambanaM ddyaad|| (adhyAtmasAra 20-11) prazasta AlaMbanothI prAyaH bhAva prazasta ja thAya che. mATe sAlaMbana yogIe manane prazasta AlaMbanamAM joDI devuM joIe. akrama-cakramanI vAto karIne sIdhI nirAlaMbanatAnI vAto karavI e mUrkhatA che. emAM to bAvAnA be ya bagaDyAno ghATa ghaDAya che. (129)
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAlaMbana yogano sudIrgha abhyAsa thAya, kadAca aneka bhavo sudhI abhyAsa thAya, pachI nirAlaMbanayoganI kadAca yogyatA pragaTe. mATe ja graMthakArazrI spaSTa kahe che ke mana jemAM maLe enI sAthe tanmaya banI jAya. majjhaTii puNa esA aNusaMgeNa havaMti gunndosaa| ukkiTThapuNNapAvA aNusaMgaNaM na ghippNti|| (SaSThirAta-28) saMga evo raMga e madhyama jIvone anulakSIne kahyuM che. bAkI, je utkRSTa puNyazALI che, ane utkRSTa pApI che, temane saMgano raMga lAgato nathI. joI lo dRSTAMta, sthUlabhadrasvAmI kozA vezyAne tyAM gayA. kore korA pAchA AvyA. kAlasaukarika prabhuvIranA samavasaraNamAM gayo. kore koro ja pAcho Avyo. ApaNo naMbara zemAM utkRSTamAM ke pachI madhyamamAM 1 prAyaH karIne madhyamamAM. mATe ja graMthakArazrI kahe che ke tuM tArA manane prazasta yogomAM joDI de. pramAdarUpI corono paDachAyo paNa nA laIza. zIlAMga e ja tArA mitro che. emanI sobata kadI choDIza mA. vAcakamukhya zrI umAsvAti mahArAje zIlAMgo viSe prakAza pADatA kahyuM che dharmAd bhUmyAdIndriyasaJjAbhyaH karaNatazca yogaacc| zIlAGgasahasrANAmaSTAdazakasyAsti nisspttiH|| (prarAmarati-244) samAdi daza yatidharma, pRthvIkAyAdi SaTkAya, pAMca indriya, AhArAdi cAra saMjJA, karaNa-karAvaNa-anumodana ane mana-vacana-kAyA AnA parasparanA saMyogathI aDhAra hajAra zIlAMgonI niSpatti thAya che. jema ke (130)
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ je No karaMti maNasA NijiyaAhArasanna soiNdii| puDhavI kAyAraMbhaM khaMtijuA te muNI vNde|| jemaNe AhArasaMjJAne jItI lIdhI che, evA zrotrendriyanA dhAraka, sAntiyukta munio manathI pRthvIkAyAraMbha karatA nathI, temane huM vaMdana dhruvaH pramAdairbhavavAridhau mune !, tava prapAtaH paramatsaraH punH| gale nibaddhoruzilopamo'sti cet, kathaM tdonmjnmpyvaapsysi||43|| o muni ! tArA pramAdothI tuM bhavasAgaramAM DUbI jaIza. e to nizcita ja che. paNa enI sAthe bIjAne matsara karavAno tAro je doSa che, e to gaLAmAM bAMdhelI moTI zilA jevo che, to tuM pAcho upara paNa zI rIte AvIza? Dube e to hajI kyAreka upara Ave paNa gaLe moTo patthara bAMdhIne Dube, e kyAre upara Ave ? pramAda eTale DubavuM ane IrSyA eTale gaLe patthara bAMdhIne DubavuM. bIjAno utkarSa sahana na thavo enuM ja nAma IrSyA. eka sAdhvIjInA grupamAM amuka sAdhvIjIono paMDitajI pAse pATha cAlato hato. teo savAre vahelA pATha rAkhe, to temane vaDIlo pahelInuM pANI soMpe ane moDo pATha rAkhe to bIjInuM pANI soMpe. pATha mATe anukULatA karI ApavA teo vinaMti kare, to kahe, "mAMDalInI bhakti nathI karavI ?... basa, bhaNyA karavuM che ? A rIte to svAdhyAya badho phUTI nIkaLaze....' vagere. (131)
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramAdathI pote bhaNyA na hoya. ane IrSyAthI bIjA bhaNe e jovAtuM na hoya. bIjAno svAdhyAya, bIjAnI vyAkhyAnasabhA, bIjA dvArA thatI aMjanazalAkA-pratiSThA ityAdi jo tArAthI sahana na thatuM hoya, to samajI le ke tuM tArA gaLAmAM moTo patthara bAMdhI rahyo che. tArI pAse pAtratA ja nathI, to aizvarya Ave kyAMthI ? tAruM puNya ja nathI to tArI AdeyatA kyAMthI thAya? tane je joIe che e meLavavA ya tane puNyanI AvazyaktA che, ane tuM puNya bhegu karavAne badale bIjAnI IrSyA karIne pApa bAMdhI rahyo che. hAthe karIne paga para kuhADo mArIne pachI duHkhanA rodaNA rovA, e tArI kevI mUrkhatA ! bIjAnI IrSyA karI karIne baLI maravA karatA tuM ya sAdhanA karavA lAgI jA ne ? bIjAnI lITI nAnI karIne tArI lITI moTI dekhADavAno adhama prayatna karavA karatAM jenI IrSyA kare che, enuM ja AlaMbana laIne tArI lITI moTI karavAno prayatna ja kara ne ? je pramodano viSaya che ene tuM matsarano viSaya kema banAve che ? mahAtmA AgaLa vadhe che, to tuM AnaMda pAma. emanI padavI thaI rahI che, to tuM hadayathI abhinaMdana Apa. emanI somI oLInuM pAraNu dhAma-dhUmathI thaI rahyuM che, to be aNu pADa. eka emanI sAdhanAnI pUrNAhutithI harSanA ane bIjA tArI nisattvatAthI ane bAvo beTho, vRttithI zokanA. dhanya che e mahAtmAo jeo sAdhanAnA zikharone sara karI rahyA che, dhanya che e AtmAone jeo pUrvakRta sukRtanA phaLone bhogavI rahyA che. A rIte emanI anumodanA ja kara ne ? enAthI tuM IrSyAjanita nukazAnathI to bacI ja jaIza, anumodanAjanita lAbha paNa pAmI jaIza. upadezamAlAkAre ISyavRtti para AkarA prahAro karatAM kahyuM che (132)
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ jar3a tAva savvao suMdarutti kammANa uvasameNa jii| dhammaM viyANamANo iyaro kiM maccharaM vahai ? // aisuTTio tti guNasamuio tti jo na sahai jipsNsN| so parihArU pIve nahIM mahApApIDharisa -68 jo karmanA upazamathI koI mahAtmA sarvathA sAdhanA saundarya prApta kare che to dharmajJa evo paNa bIjo tenA para matsara kema rAkhe che? koI mahAtmAnI prazaMsA thatI hoya ke e cAritramAM atyaMta susthita che. emaNe jJAnAdi guNomAM khUba vikAsa che. A prazaMsAne je sahana na kare, e parabhavamAM parihAni pAme che. jema ke pITha-mahApITha munio. bAhu-subAhu munionI vaiyAvaccanI gurue prazaMsA karI, "kaho dhanyAvinI dhanya sAdhusevAriyaLa' sAdhuonI sevAmAM parAyaNa evA A munione dhanya che. A prazaMsA e svAdhyAyI muniothI sahana na thaI. to tajjanita karmathI teo paralokamAM brAhmI-suMdarI thayA. temanI ugra jJAnAdi ArAdhanA paNa temane strInA avatArathI bacAvI na zakI. IrSALuno paraloka to bagaDe che. A lokamAM paNa te baLI baLIne khAkha thaI jAya che. upadezamAlAkAra ja kahe che- DrAya parasiriNa sasAzo kurivaDyo nia - je bIjAnI saMpattithI baLe che te kaSAyAviSTa AtmA haMmezA duHkhI ja rahe che. maharSayaH ke'pi sahantyudIryApyugrAtapAdInyapi nirjarArtham / kaSTaM prsnggaagtmpynniiyo'pIcham zivaM visare ra? mikSo ! 44 (133)
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ keTalAMya maharSio nirjarA mATe udIraNA karIne paNa ugra AtApanA vagerene sahana kare che. to pachI he bhikSa! tuM mokSane icche che to ya prasaMgopAta AvI paDelA sAva nAnA kaSTane yA kema sahana karato nathI? eka mahAtmA zeraDInA khetaramAM apANe vosirAmi' karIne UbhA rahI gayAM. AkhI rAta daMzaparISaha sahana karyo. savAre kevaLajJAna ane mokSa pAmI gayAM. eka mahAtmA parvata para tapelI zilA para saMthArI gayA. temanI komaLa kAyA thoDI ja vAramAM mINanI jema ogaLI gaI. e mahAtmAe e ja dazAmAM zapabreNi para ArohaNa karyuM, kevaLajJAna pAmyA. aMtarmahartimAM to samudyAta ane zaileSIkaraNa karIne mokSa paNa pAmI gayAM. ziyALAnI bhayAnaka ThaMDImAM cAra mahAtmAoe rAtrikAyotsarga lagAvI dIdho. eka upAzrayanI bahAra-UbhA rahyA. bIjA gAmanA cotare UbhA rahyA, trIjA gAmanA pAdare UbhA rahyA ane cothA jaMgalamAM UbhA rahyA. kramazaH rAtrinA cothA, trIjA, bIjA, ane pahelAM pahoranI samAptie e mahAtmAo. kevaLajJAna ane mokSa pAmI gayAM. Ane kahevAya parISahonI udIraNA. Ane kahevAya karyasaMgrAmamAM sAmI chAtIe dhasI javuM. Ane kahevAya maraNiyA thaIne karmonI senAnA bhuke-bhukkA bolAvI devA. o muni ! e mahAtmAo to sAme cAlIne kaSTone sahana karavA gayA hatAM, tuM sAme cAlIne to jato ja nathI, ulTa jogAnujoga koika kaSTa AvI paDyuM che. e ya sAva thoDuM che. o muni ! jo tuM mokSa mATe ja nIkaLyo che, to zuM tuM ATaluM kaSTa paNa sahana nahIM kare ? zuM tuM enAthI ya bhAgI chUTavA mATe phAMphAM mArIza ? thoDI ThaMDIgaramI-maccharo haze, ane tuM je Ave enI pAse enA rodaNA royA karIza ? to pachI tuM mumukSu ja zAno ? koNa mAnaze ke kharekhara tArA (134)
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtaramAM mokSanI IcchA che jenA bhAI nA. kIDI ne karamiyA thI mAMDIne mANasa sudhInA badhA jIvo anukULatAnI zodha karI rahyA che, temAM ja tAro naMbara che. e jIvo ya pratikULatAthI bhAgI chUTavA prayatna kare che, to tArA lakSaNa paNa emanI sAthe barAbara maLI jAya che. mArA bhAI ! jo kharekhara tuM sAdhu ja hoya, kharekhara karmanirjarA mATe ja tuM nIkaLyo hoya, kharekhara tane mokSanI jhaMkhanA hoya, to tArI vRtti ane pravRttinuM zIrSAsana karI de. anukULatAthI bhAgI chUTIne pratikULatAne bheTI paDavAnuM cAlu karI yo dAnamAnastutivandanAdibhina modate'nyairna tu durmnaayte| alAbhalAbhAdiparISahAn sahan, tiH sa tattvAlapo vikhyA 46o. je dAna, mAna, stuti ane vaMdana vagerethI khuza thato nathI ane alAbha, apamAna, niMdA ane avinayathI nAkhuza paNa thato nathI. A rIte je alAbha-lAbha vagere parISahone sahana kare che, e ja tattvadRSTithI yati che, bIjo to viDaMbaka che. damadaMta nAmano eka rAjA hato. eka vAra zatrurAjA sAthe yuddha karavA te potAnI nagarIthI dUra gayo. eno geralAbha laIne kauravo ane pAMDavoe tenI nagarI para caDAI karI. rAjA ane lazkara to hatA nahIM. nagarIne jItIne teo pAchA pharyA. A bAju damadaMta rAjA yuddhamAM vijaya meLavIne potAnI nagarImAM pAcho pharyo. kaurava-pAMDavonuM kArastAna jANIne hastinApura para caDI Avyo. tenI sAthe yuddha karavAnI kaurava-pAMDavonI hiMmata na hatI. teo killAnA daravAjA baMdha karIne aMdara bharAI gayAM. bahArathI damadUta rAjAe siMhagarjanA karI yuddhanuM AhvAhana ApyuM. mArI (135)
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ gerahAjarImAM parAkrama karIne have kema ziyALanI jema chUpAI gayA cho ? evI tarjanA ya karI. kauravo ane pAMDavo aMdara dhrujatA hatA. temanAmAM javAba ApavAnA ya hoMzakaza na hato. damadaMta rAjAne A prasaMga parathI saMsAra para dhikkAra chUTI gayo. uchaLatA vairAgyathI rAjapATa choDIne temaNe dIkSA lIdhI. eka vAra damadaMta muni kAyotsarga karatAM hatAM. tyAre tyAMthI kauravo pasAra thayAM. temaNe joyuM ke A to damadaMta rAjarSi che, jeNe ApaNo parAbhava ryo hato. krodhe bharAIne temaNe IMTa ane DhephAthI temane mAryA. so kauravo, temanA sainiko, badhAe AvuM karatAM damadaMta rAjarSinI AsapAsa IMTa-DhephAono moTo Dhagalo thaI gayo. kauravo pachI pAMDavo tyAMthI pasAra thayAM. bhaktibhAvathI temaNe e Dhagalo dUra karyo. AsapAsanI jamIna svaccha karI. ane mahAtmAnI titikSAnI khUba stuti karI. damadaMtamunine mana to kauravo ane pAMDavo baMne sarakhA hatAM. mahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAje kahyuM che duryodhanenAbhihatazzukopa, na pANDavairyo na nuto jaharSa / stumo bhadantaM damadantamantaH, samatvavantaM munisattamaM tam // (adhyAtmopaniSad 4-15) duryodhane abhighAto karavA chatAM ya je krodhe na bharAyA, pAMDavoe stuti karavA chatAM ya je harSita na thayA, e munipravara samatArasathI paripUrNa aMtaranA dhAraka zrI damadaMta bhagavaMtanI ame stuti karIe chIe. 'jhAtinuM niSparigrahama' A pada bolatA pethaDazAhanI mUccha (136 )
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ chUTI gaI hatI. suvarNasiddhithI meLaveluM sarva dhana emaNe sukRtamAM vAparI nAkhyuM hatuM. o muni ! 'pramuDucamanovRttiHA zabdo bolatA bolatA tane samatAnI koI sparzanA thAya kharI ? tAruM hRdaya jhaMkRta banI uThe kharuM ? pUjaka-niMdaka baMne pratye samabhAva dhAraNa karavAnI dizAmAM tArI koI pragati thAya kharI ? jo nA, to e stuti mAtra popaTapATha che. graMthakArazrI tAttvikSatinA padathI tane padabhraSTa karIne bedhaDaka paNe tArA lalATe vezaviDaMbakanuM lebala lagADI devA taiyAra che to samaNo jai sumaNo bhAveNa ya jai na hoi paavmnno| sayaNe ya jaNe ya samo samo ya maannaavmaannesu|| (kAvayaniSThi-860) jo dravyamAna prazasta hoya, bhAvathI paNa aprazasta adhyavasAya na hoya, jene mana jana ane svajana sarakhA hoya, mAna-apamAnamAM jene samabhAva hoya, te ja zramaNa che. ko ke tArI gahulI gAI ane tuM harakhapaduDo banI gayo, koke tArI niMdAnI nanAmI patrikA bahAra pADI ane tuM rAto pILo thaI gayo. tArI padavI prasaMge hajAro loko umaTI paDyA, tuM khuzakhuzAla thaI gayo. ane jo koIe bhAva paNa na pUcho, to tAro boIlara phATyo.... jo Dagale ne pagale A ja sthiti hoya, sAdhuveSamAM ya rAgadveSanA tAMDava hoya to kharekhara tuM sAdhu kaheDAvavAne lAyaka ja nathI. sAdhu to kevA hoya! * vaMdijamANA na samukkasaMti, hIlijamANA na smujjlNti| daMteNa citteNa caraMti dhIrA, muLa samuthArIliola ! (zAvarU vanirUi-86) (137)
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ potAne vaMdana karAtA hoya to jemane jarAya garva na thAya, potAnuM apamAna karAtuM hoya to jemane jarAya gusso na Ave, jeo dhIrapaNe cittanuM damana kare che, rAga-dveSano bhukko bolAvI de che, evA sAdhu bhagavaMto hoya che. eka mahAtmA mahAjJAnI hatAM. sAthe tyAgI-vairAgI hatAM. eka nUtanadIkSita sAthe teo gocarI gayAM. eka vistAra khUba bhAvika nIkaLyo. badhAe khUba bhAvathI vahorAvyuM. tyAMthI bahAra nIkaLatA e mahAtmA bolyA, "jya sabhyate sAdhu- bahu sAruM thayuM ke gocarI maLI gaI. A sAMbhaLIne pelA nUtanadIkSita to vicAramAM paDI gayA. 'AvA tyAgIvairAgI ATalI gocarImAM lepAI gayA 210' ityAdi aneka vicAra temane AvI gayA. tyAMthI bIjA vistAramAM gayAM. tyAM koIne bhAva na hatA, koI ghara baMdha hatA, koIne tyAM rasoI taiyAra na hatI. koIne tyAM vAsaNa dhovAtA hatAM. koIne tyAM potA thatA hatAM. e vistAramAMthI bahAra nIkaLatA e mahAtmA bolyA, "sAdhuvana sabhyate - nathI maLatuM e paNa sAruM ja che.' have nUtanadIkSitano magaja gayo. tene thayuM ke A mahAtmAnuM Aje ThekANe nathI lAgatuM.' Akho divasa nUtanadIkSite gaDamathala karI. "emanuM ThekANe nahIM hoya ke pachI AmAM koI rahasya haze ? nacale nacate sAdhu, sAdhuva na sabhyate....' pelA mahAtmA e ja samaye temanI pAse AvI caDyA hatAM - temaNe A samasyAnI pUrti karI dIdhI.... 'jhana vadhe tapaso vRdhei tu prAdhAra - jo na maLe to tapovRddhi thAya che. ane maLe to prANadhAraNa thavAthI saMyamanI ArAdhanA thAya che. A sAMbhaLIne nUtanadIkSita temanA pagamAM paDI gayAM. (138)
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ A che saMyamanI mastI. A che alAbha-lAbhamAM samabhAvano AnaMda. o muni ! zuM karavA hAthe karIne saMklezomAM ribAya che. eka vAra tuM zramaNatvanA sukhano rasAsvAda mANI le, eka vAra A samabhAvano svAda cAkhI le, pachI tene koI preraNAnI jarUra nahIM paDe. dadhad gRhastheSu mamatvabuddhiM, tadIyataptyA pritpymaanH| nivRtAntaraH satA vaistessaaN ca pApairdhamitA bhve'si||46|| tuM gRhasthomAM mamatvabuddhi rAkhe che ane temanI ciMtAthI khUba ciMtita rahe che. A rIte tuM dukhI to rahe ja che, paNa haMmezA tArA ane temanA pApothI saMsAramAM bhaTakavAno paNa che. A mAro parivAra, A mAruM ghara, A mamatvabuddhi para ja gRhasthano saMsAra cAle che, tema A mArA zrAvaka, A mArA bhakto, A mAruM kSetra, A mAro gaDha ene gRhastho paranI mamatvabuddhi kahevAya. eka vAra A mamatvabuddhi Ave, eTale ahIM paNa saMsAra cAlu thaI jAya. pachI to emanI sAMsArika bAbatomAM ya mAthuM mAravAnuM cAluM thaI jAya. jema gRhasthane covIsa kalAka gharanI, dhaMdhAnI, chokarAchokarInuM ThekANuM pADavAnI ciMtA hoya, ema e ja badhI ciMtAo enA para mamatva rAkhavAthI sAdhune ya satAvavA lAge. levA-devA vagara hAthe karIne duHkhI thavuM e AnuM nAma. nathI tuM enI ciMtAo dUra karavAno, are, e kadAca A ciMtAo dUra karavA tuM prayatna kare to emAM saphaLatA maLe ke na maLe, saMyamajIvanamAM to tArI niSphaLatA nizcita ja thaI jaze. eka to tArA potAnA pApo ane bIjA tArA mamatvanA viSayabhUta gRhasthonA (139)
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ pApo, A rIte pAponA bamaNA bhArathI tuM dIrghakALa sudhI saMsAramAM bhaTakIza. eka nagara para caMDapradyota rAjAe AkramaNa karyuM hatuM. rAjAne potAnA baLamAM zaMkA hatI eTale killAnA daravAjA baMdha karI dIdhA. pradyote killAne ghero ghAlyo. rAjAe kiMkartavyamUDha banIne naimittikanI salAha mAMgI. naimittike kahyuM ke huM nimitta joIne AvuM.' rastAmAM nAnA chokarAo ramatAM hatAM. temane e naimittike DarAvyA. bicArA chokarAo gabharAIne bhAgyA. sAmethI vArattaka nAmanA muni AvatA hatAM. gabharAyelA chokarAone joIne munivara sahasA bolI uThyA "nA naivI., mA maiSI 'naimittike nimitta pakaDI lIdhuM. rAjAne kahyuM, 'DaravAnI koI jarUra nathI, bindAstapaNe AkramaNa karo.' rAjAe enI vAtano amala kya. pradyotanuM lazkara eka to lAMbo pravAsa kheDIne AvyuM hatuM, thAkIne lothapotha thaI gayuM hatuM. emAM AvA aNadhAryA hallAthI hata-prahata thaI gayuM. pradyotano parAjaya thayo. rAjA sajajana hato. eNe pradyotane sanmAna ApIne potAnI dIkarI paraNAvI. thoDA divasa pradyota tyAM ja rokAyo. eka vAra A navadaMpati laTAra mAravA nIkaLyA. pradyote rAjakumArIne pUchyuM ke mAro parAjaya kevI rIte thayo." rAjakumArIe badhI vAta jaNAvI. vArattamuni paNa batAvyA. pradyote temanI pAse jaIne temanI mazkarI karatAM kahyuM, naimittika munine vaMdu chuM." A sAMbhaLIne muni camakyA. UMDA vicAramAM garakAva thaI gayAM. potAnI bhUlano khyAla Avyo. tIvra pazcAttApa pAmyA. A prasaMgane laIne upadezamAlAmAM kahyuM chethevo vi gihipasaMgo jaiNo suddhassa pNkmaavhi| jaha so vArattarisi hasio pjoanrvinnaa|| (140)
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ thoDo paNa gRhiprasaMga zuddha munine kalaMkita karI de che, jema ke te vArattaRSinI pradyotarAjAe mazkarI karI hatI. 'Daro nahIM ATaluM kahevA mAtrathI ya je saMyama malina thatuM hoya to gRhastha para mamatva rAkhavAthI to zuM na thAya e ja prazna che. mATe ja graMthakArazrI to bedhaDaka paNe kahe che ke tArA ane temanA pApothI tuM saMsAramAM bhaTakavAno... tyaktvA gRhaM svaM paragehacintAtaptasya ko nAma ? guNastavarSe ! / AjIvikAste yativeSato'tra, sudurgatiH pretya tu durnivaaraa||47|| o RSi ! potAnuM ghara choDyA pachI bIjAnA gharanI ciMtAthI tuM saMtApa pAmyA kare che, enAthI tane zuM lAbha thavAno che? sAdhuveSathI kadAca ahIM tArI AjIvikA thaI jaze, paNa paralokamAM tArI bhayaMkara durgatinuM nivAraNa to duzakya banI jaze. eka gojhArI paLe dIkSitanA lakSyamAMthI mokSa khasI jAya che ane e murta mahArAja banI jAya che. ghara, dukAna, ophisa, phekTarI.... hAya.... trividha trividha lIdhelA sAvadyanA paccakhANa nuM kevuM bephAma khaMDana ! o muni ! sAdhupaNAmAM tAre jarUra zAnI che ? zuM A badhuM nahIM kare to tane gocarI nahIM maLe ? zuM rahevA makAna nahIM maLe ? zuM tArA vastra-pAtraauSadhinI jarUriyAto pUrI nahIM thAya. hiMdustAnanA koI paNa khUNe beThelA nAnAmAM nAnA mahAtmAnI uparokta badhI jarUriyAto pUrI pADavA mATe (141)
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsaMgha taiyAra che. hA, enAthI vadhu to koI icchA na ja hovI joie. Rddhi-rasa-zAtA gAravone vaza thaIne viziSTa parigrahanI kAmanAthI ke yazapratiSThAnI icchAthI koI tevuM kare e to hAthI veMcIne gadheDo kharIdavA jevuM che. yogasAramAM kahyuM che kintu sAtaikalipsuH sa vastrAhArAdimUrcchayA / kurvANo mantratantrAdi gRhavyAptiM ca gehinAm // kathayaMzca nimittAdyaM lAbhAlAbhaM zubhAzubham / koTiM kAkiNImAtreNa hArayet svaM vrataM tyajan // 137-138 // paNa sukhamAtrano abhilASI e veSadhArI sAdhu vastra, AhAra vagerenA mUrchAthI maMtra-taMtra kare che. gRhasthonA gharamAM mAthuM mAre che. nimitta vagere kahe che. dhaMdhAmAM lAbha thaze ke nahIM te kahe che. zubha-azubha bhaviSyavANI kare che. ane A rIte kAkiNImAtrathI karoDa rUpiyA hArI jAya che. o muni ! mAnI le ke tAruM dhAryuM badhu ja thaI gayuM. have tuM AMkho baMdha karIne vicAra kara ke AmAM tane zuM lAbha thayo ? tArA AtmAnuM karyuM kArya siddha thayuM ? tuM cAritranI bhUmikAethI to utarI ja gayo. svamAnanI bhUmikAthI paNa utarI gayo. mATe ja be badAmanA zrImaMtonI tuM khuzAmata karI beTho. tuM koNa ane e koNa enI to sarakhAmaNI kara.... cAritraizvaryasampannaM puNyaprAgbhArabhAjanam / mUDhabuddhirna vetti svaM trailokyoparivarttinam // tatazca bhikSukaprAyaM manyamAno viparyayAt / bhAvaniH svadhanezAnAM lalanAni karotyasau // (142 ) (yogasAra 11-140)
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ o mUDhabuddhi ! pahelA tArI jAtane oLakhI le. cAritranA aizvaryathI tuM saMpanna che. anaMta puNyanuM tuM bhAjana che. tuM traNa lokanA utkRSTa sthAne birAjamAna che. hAya, potAnI jAtathI ja ajANyo banIne ajJAnathI potAne bhikhArI mAnIne, jeo vAstavika rIte bhikhArI che, evA zrImaMtonA tuM paga zA mATe cATe che ? are, zrImaMto to keTaluM dayanIya jIvana jIve che. bhUkha lagADavA ya temane goLI levI paDe che, bhojana pacAvavA ya goLI... leTrina javA mATe ya goLI.... are, sUvA mATe ya goLI, aDadhI rAte ya teo jaMpIne sUI zakatA nathI. sakAraNa ke niSkAraNa ciMtAo temane satAvatI ja rahe che. je sukha jAnavaro pAse paNa che, te bhojana ane UMghanuM sukha paNa temanA nasIbamAM nathI. mahAraMbha ane mahAparigrahanA menejamenTamAM jemano Aloka khalAsa thaI gayo che, ane tenA ja pApe jemano paraloka paNa bhaDake baLavAno che, evA zrImaMto tArI sAme zuM visAtamAM ? prazAntasya nirIhasya sadAnandasya yoginaH / indrAdayo'pi te raGkaprAyAH syuH kimutAparAH ? | (yogasAra-141) je prazAMta ane nispRha che, sadAnaMdI che, evA yogInI sAme to indra vagere paNa raMka samAna che, to bIjAnI to zuM vAta karavI ? Ama chatAM ya tuM zrImaMtAdine AkarSavA mATe saMyamanI bhUmikAthI nIce utarI jato hoya, tane iSTa jIvana jIvavA mATe jinAjJAne abharAIe caDAvI deto hoya, to kadAca sAdhuveSanA kAraNe A lokamAM tArI AjIvikA to thaI jaze, tAro roTalo maLI jaze, paNa paralokamAM tAre bhayaMkara durgatimAM javuM paDaze. tuM game teTalA dhamapachADA kare, tArA bhayAnaka bhAvine tuM bhUMsI nahIM zake. ( 143 )
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ kurve na sAvadhamiti pratijJAM, vadannakurvannapi dehmaatraat| zayyAdikRtyeSu nudan gRhasthAn, hRdA girA vA'si kathaM mumukSuH ? // 48 // 'sAvadya nahIM karuM AvI pratijJAne tuM bole che. paNa zarIramAtrathI ja sAvadya karato nathI. bAkI upAzraya AdinA kAryomAM gRhasthone hRdayathI ke vANIthI preraNA kare che, to tuM mumukSu ja zAno? karemi bhaMte' nI pratijJA dvArA mAvajIva mATe mana-vacana-kAyAthI karaNa-karAvaNa-anumodanathI sAvadhanA paccakhANa thAya che. A pratijJA ryA bAda tuM mAtra zarIrathI ja pApa nathI karato. tArI vANI sAvadhanI preraNA kare che - ahIM Ama karo - ahIM tema karo. hAya, eka nAnakaDA vAkyathI e sAvadya tAre mAthe jhIMkAI jAya che. sAvajha nAbhi muLI | (taravairAniE -40) muni sAvadya kare to nahIM ja, sAvadya bole paNa nahIM, are sAvadhanI anumodanA paNa na kare, to sAvadyanI preraNA karavAnI to vAta ja kyAM rahI? e ahIM lAITa kara' AvuM bolAya kharuM ? "na bolIe to koI paDI jAya" e bacAva nathI. karAvavuM paDe e vAta alaga che, ane bephAma rIte bolIne karAve e vAta alaga che. AvI bhASA sAMbhaLIne zrAvako ane zaikSo yA to DaghAI jAya ane yA to ema samajI le ke "saMyamajIvanamAM AvuM kahevuM e adhikRta ceSTA ja haze. bhagavAne AnI anujJA ApI ja haze.' paramAtmAnA zAsananI A keTalI moTI AzAtanA ! (144)
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ are, AvuM karo evuM to caityAdinA kAryomAM ya utsargathI kahevAnuM nathI. paMcAzakamAM kahyuM che ke jinAlaya nirmANanI preraNA paNa tenA phaLadvArathI karavAnI che. jema ke- yestumayI ivada vaghAti, puNonmAna tastasya? - je ghAsanI jhUMpaDI paNa paramAtmAne bhaktithI samarpita karI che, tenA puNyanI koI sImA nathI. jo jinAlaya nirmANanA utkRSTa kAryamAM ya A sAvadhAnI rAkhavAnI hoya, to bIjA kAryonI to zuM vAta karavI ? vAstavamAM to jyAM na chUTake paNa kAMI kahevuM paDe e game te mahAtmA nahIM paNa gItArtha-pIDha mahAtmA kahe. e paNa sAvadhanA parihAra sAthe. jema ke 'lAITa karo ema na kahe, paNa dhImethI jyaNA' evo saMketa kare. e paNa pratikamaNAdi nimitte AvelA zrAvakonI pariNatine dhakko na pahoMce te rIte kahe. emAM ya jo bahAranI prabhAthI kAma cAlI jatuM hoya, to uparanuM kAMI ja na kare. jo bahAranI prabhAthI ja jarUra pUratuM kAma cAlI jatuM hoya, to ya agItArtha mahAtmA pratikramaNanI taiyArI karatA zrAvakonI hAjarImAM ghAMTA pADIne cokhA zabdomAM lAITa karavAno hukama choDatA hoya, to e sAdhupaNAnA devALA sivAya bIjuM kazuM ja nathI. agItArthano A viSaya ja nathI. A ane AvA bIjA kAryo gItArthe ja karavA joIe. athavA to gItArthe jarUrI sUcanAo ApIne niyukta karelA niyata mahAtmAe pUrI jayaNA sAthe karavA joIe. AcArAMga sUtramAM kahyuM che ke sAdhu je vasatimAM utaryA hoya tyAM rahetA gRhastho jo agnithI koI kArya karatA hoya, to sAdhu ene jue nahIM. kAraNa ke e jovAthI enA manamAM evA vicAro AvI jAya ke "A rIte kare, Ama nahIM paNa Ama kare.' ane AvA vicArothI ya enI pratijJAno bhaMga thaI jAya. (145)
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAstrakAronI keTalI sUkSma kALajI ! jANe teo kahI rahyA che ke, tane A badhAthI zuM levA-devA ? tuM tAre gautamasvAmInI jema utkaTikAsanamAM mAthu nIce rAkhIne dhyAnakoSThamAM garakAva thaI jA ne ? bahAranuM joine tAre lUMTAvAnuM che. tAruM caMcaLa mana vAMdaro banIne saMyamanI rasakUpikAone phoDI nAkhavAnuM che. hAthe karIne Avo nukazAnIno dhaMdho zA mATe kare che ? tAre pAMca praharano svAdhyAya karavAno che, guru, tapasvI, glAnAdinI sevA karavAnI che, tArI pAse kyAMya mAthuM mAravAno samaya ja kyAM che ? to ya jo tuM A badhI vAtone abharAIe caDAvIne tArI buddhimAM je bese, te ja kare che, bephAmapaNe sAvadyanI preraNA-anumodanA kare che, to mane kahevA de ke tuM mumukSu ja nathI. mokSanI tane koI jhaMkhanA ja nathI. kathaM mahattvAya mamatvato vA, sAvadyamicchasyapi saGghaloke ? | na hemamayyapyudare hi zastrI, kSiptA kSaNoti kSaNato'pyasUn kim ? // 49 // potAnA mahattva mATe ke mamatvabuddhithI paNa tuM saMghamAM ya sAvadya kema icche che ? charI sonAnI hoya, to ya tene peTamAM khosI devAthI e zuM kSaNavAramAM prANone na haNI le ? mahattva mATe eTale jo A zrAvako caitya vagere kare to mAruM mahattva vadhe ke A mahAtmA hatA to A caitya, upAzraya, sAdharmikavAtsalya vagere thayuM. athavA to mamatvathI kare ke pahelA A mAruM ghara hatuM, have tenAthI A mAruM caitya thAo. athavA to meM gRhasthapaNe caitya vagere karAvyuM hatuM. tethI mArA e caitya vagerenI sajAvaTa karAvuM. prazna- puNyanuM kArya sAvadya zI rIte banI zake ? ( 146 )
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttara- A ja vAta daSTAMtathI samajAve che ke sonAnI charI ya peTamAM hulAvI do to e ya mArI ja nAkhe che ne ? Adeza karavAmAM pote anadhikArI hovAthI tathA asaMyatanI jema gRhasthone bephAmapaNe pravartAvavAthI sAvadyarUpe kahyuM che. paNa je mahAtmA mamatva ke mahattvanA bhAva vinA vidhipUrvaka upadeza Ape temAM sAvadya nathI evuM lAge che. A zlokano uparokta artha TIkAnA anusAra lakhyo che. ahIM vadhu e samajavAnuM che ke kadAca mahattva ke mamatvano bhAva na paNa hoya to ya amuka kAryanA paisA bhegA karavA mATe, vyaktigata preraNAo karavAmAM Ave, e kArya mATe gRhasthonI pAchaLa paDI javAmAM Ave, teo dAkSiNyatAthI nA na pADI zake ane e rIte paisA ugharAvI ugharAvIne dhAryuM karI devAmAM Ave to e khUba ja anicchanIya che. pachI e koI tIrthanI kAyamI tithinI vAta hoya, dharmazALAnA rUmonA nakarAnI vAta hoya, koI mahotsavanA pUjano, pUjAo ane jamaNavAro - prabhAvanAonI pUrtinI vAta hoya ke pachI enA jevI bIjI koI paNa vAta hoya. hAthe karIne pote ja potAnI laghutA karavA jevI A vRtti che. eTaluM ja nahIM. evuM karanAra samagra zramaNa saMsthAnA gaurava para kuThArAghAta kare che. lokamAnasamAM samagra zramaNa saMsthAnuM bhayaMkara apamUlyAMkana thAya evI dhRNAspada harakata kare che. jenuM puNya tape che enI preraNA vinA ja ke vidhipUrvakanA jarAka IzArAthI saMgha-zAsana-vizvanuM kalyANa karatAM kAryo thaI jAya e vastu alaga che. ane rasa-kasa vagaranA tuccha puNyanI udIraNA karI karIne, dhakkA lagAvI lagAvIne, sva-parane saMlezothI vyathita karIne 'kAMIka' kyano mithyAsaMtoSa mAnavo e vAta alaga che. (147)
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ gaMbhIra vicAra karIe to evuM lAge che ke jinazAsananA kaTTarapI tattvo yojanApUrvaka jinazAsananuM umUlana karavA Icche, to teo bAhya AkramaNano mArga apanAvavAnA badale jinazAsananA hArdarUpa zramaNasaMsthAmAM pravezIne uparokta pravRtti kare ane tenA dvArA saMghanI ane duniyAnI daSTimAMthI sAva utarI jAya. vaLI temanA cepathI dhIme dhIme moTA bhAganI zramaNasaMsthA evA mahotsavAdi mizanamAM lAgI jAya. loko dhIme dhIme zramaNa saMsthAnA dezI banI jAya. pachI to e TheSIone kAMI karavAnuM lagabhaga bAkI rahetuM nathI. anAbhogathI paNa AvuM kArya jinazAsananA rAgI evA ApaNAthI ja na thaI jAya, e mATe khUba ja sAvadha banavAnI jarUra che. e mATe gItArtha banavuM paDaze. gItArtha na banAya tyAM sudhI pUrNapaNe gItArthanizcita banavuM paDaze. taddana aMtarmukha banavuM paDaze. yaza-pratiSThA Adi pratye napharata UbhI karavI paDaze. ane dunyavI vAMchanAone phagAvIne lokeSaNAne choDIne AtmasAdhanAmAM layalIna banI javuM paDaze. paNa jo A badhA mATenI koI taiyArI nathI, to samajI lo ke sonAnI charIthI mota A nyAyanuM udAharaNa ApaNe ja pUruM pADI rahyA chIe. raGkaH ko'pi janAbhibhUtipadavIM tyaktvA prasAdAgurorveSaM prApya yateH kathaJcana kiyacchAstraM padaM ko'pi c| maukharyAdivazIkRtarjujanatAdAnArcanairgarvabhAgAtmAnaM gaNayanarendramiva dhiggantA drutaM durgtau||50|| koI raMka gurUkRpAthI loko parAbhava kare evuM sthAna choDIne, sAdhuveSa pAmIne, koI rIte kAMIka zAstrAbhyAsa karIne, koI vaLI. AcAryAdi pada pAmIne potAnI vAcALatA AdithI bhoLA (148)
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ lokone vaza karI, temaNe ApelA dAna ane pUjanathI garvita thaI, je potAne rAjA samAna gaNI le che, tene dhikakAra thAo, te TUMka samayamAM durgatimAM javAno che. bhavanI galInA bhUMDA bhikhArI para gurunI amI dRSTi paDI gaI. jene loko dhutkAratA hatAM, tene ja Aje loko pUjavA lAgyA, sAdhuveSano A kevo ajaba-gajabano prabhAva! gRhasthapaNAmAM koI karoDapati hoya, to ya ene koI name kharuM? enA page paDe kharuM? paNa kAlano bhikhArI ya Aje dIkSita bane eTale rAjA-mahArAjAo paNa ene vaMdana kare. cakravartI paNa ene namaskAra kare, are devo ane devendro ya enI pagacaMpI kare. paNa A mAna-pAna mane nathI, A veSane che, e vAta haMmezA dhyAnamAM rAkhavI joIe. Aje hiMdustAnanA koI paNa gharanA bAraNe jaIne huM Ubho rahuM, to mane mITho AvakAra maLe che. gharamAM je hoya te kADhI kADhIne mArA pAtrA AgaLa dharI devAya che. A badho prabhAva paNa veSano che. jo A veSa na hoya, to mane koI potAnA gharanA bAraNe Ubho paNa rahevA de kharo ? A vicAra satata smRtimAM rAkhavo joIe. eka to sAdhuno veSa maLyo, enI sAthe kaMika zAstrAbhyAsa thaI gayo. emAM vaLI koI padavI maLI gaI. A badhAmAM pAchI koI vAkachaTA bhaLI. pApAnubaMdhI puNyano udaya bhaLyo. bhoLA loko raMjita thaI gayAM. tane mahApuruSa samajavA lAgyA. keTalAka to hajI vadhu bhoLA hatAM, teo to tane bhagavAna ja samajavA lAgyAM. tArI jarUriyAta karatAM paNa vadhu sAdhana-sAmagrIono tArI pAse khaDakalo karI dIdho. tArI cAra moMe prazaMsA karavA lAgyAM. A prazaMsA asadbhuta che, ema jANavA chatAM ya tuM harakhAvA lAgyo. dhIme dhIme tuM akka thato gayo, tAruM gumAna vadhatuM gayuM. tuM potAne rAjAdhirAja samajavA lAgyo. Dagale ne pagale tAro A garva (149)
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ pragaTa thavA lAgyo. o Atman ! jJAnIonI dRSTimAM A badhA durgatigamananA spaSTa lakSaNo che. eka citrakAra hato. tenI dIkarInI buddhimattA AdithI raMjita thaIne rAjAe tenI sAthe vivAha karyA. tenI parano rAjAno prema joine bIjI rANIo irSyAthI baLavA lAgI. ghaNA prayatno karavA chatAM temane enAmAM koI doSa na dekhAyo. mAtra eka vAta jaNAI ke divasanA amuka samaye e thoDI vAra mATe potAnA AvAsanA badhA bArI-bAraNA baMdha karI de che. rANIoe rAjA pAse kAna bhaMbheraNI karI ke 'navI rANI roja A samaye badhA bArI-bAraNA baMdha karIne kAmadgamaNa kare che.' A sAMbhaLIne rAjA pote cakAsaNI karavA mATe e samaye gupta rIte jovA gayo. joyuM to rANI potAno pUrvano citrakAranI dIkarIno juno-purANo phATalo-tUTalo veSa dhAraNa karIne arIsA sAme joine AtmaniMdA karatI hatI. pote ja potAne upadeza ApatA kahetI hatI ke, 'joI le tAruM mULasvarUpa. A to rAjAnI maherabAnIthI tuM rANI thaI gaI. paNa tAre eno jarAya garva karavA jevo nathI.' A dRSTAntano upanaya to spaSTa ja che. prApyApi cAritramidaM durApaM, svadoSajairyadviSayapramAdaiH / bhavAmbudhau dhik patito'si bhikSo !, hato'si duHkhaistadanantakAlam // 51 // o bhikSu ! A durlabha cAritra pAmIne paNa tArA doSothI thayelI viSayavAsanA ane pramAdothI jo tuM saMsArasAgaramAM paDIza... hAya.... to tuM anaMtakALa sudhI duHkhothI haNAI jaIza. ( 150 )
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ kathamapi samavApya bodhiratnaM, yugasamilAdinidarzanAdurApam / kuru kuru ripuvazyatAmagacchan, vimapi hitaM namaNe thoDarthataM zA karo yuga milA vagerenA daSTAntothI durlabha evA bodhiratnane pAmIne tuM zatruone vaza thayA vinA kAMI evuM hita kara ke jenAthI tane abhISTa sukha maLI jAya. yugasamilAdi daSTAnto aneka zAstromAM prasiddha che. teno sArAMzabhUta zloka A mujaba che collakaH pAzakA dhAnyAni yUtaM ratnAni svpnckrm| carma (kUrmaH) yugaM paramANuH daza dRSTAntA mnujtvlaabhe|| jema dariyAnA pUrva cheDe yuga ane pazcima cheDe samilA nAkhI devAya, to kudaratI rIte te baMnenuM joDAI javuM hajI kadAca sulabha che. paNa manuSyapaNuM, bodhilAbha ItyAdi khUba durlabha che. A rIte anya daSTAnto paNa sopanaya samajI levA. AvI durlabha bodhiratnanI prApti paNa to ja saphaLa thAya jo AtmA zatruone vaza na thAya ane Atmahitane sAdhI le. paNa e zatruo koNa che ? e to jANavuM paDaze ne ? e ja kahe che dviSastvime te viSayapramAdA, asaMvRtA maansdehvaacH| asaMyamAH saptadazApi hAsyAdayazca bibhyaccara nitymebhyH||53|| (151)
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ jo A che tArA duzmano - viSaya, pramAda, manodaMDa, vacanadaMDa, kAcadaMDa, 10 prakAranA asaMyama ane hAsya vagere. emanAthI tuM haMmezA Darato rahe. 10 prakAranA asaMyama A mujaba che- hiMsAdi pAMca AzravothI aviramaNa, pAMca Indriyono anigraha, cAra kaSAyono ajaya, ane manavacana-kAyAnuM duSpavartana. hAsyAdi eTale hAsya, rati, arati, zoka, bhaya ane jugupsA. vartamAnamAM sAdhu-sAdhvIonI akasmAtanA kissAomAM paNa khAso vadhAro thayo che. vihAra karatAM mahAtmAnI uparathI Akho khaTAro pharI vaLe. zarIrano chuMdo thaI jAya. hAtha-paga badhu chUTuM paDI jAya. ghaTanAsthaLa para ja mRtyu thai jAya. AvI ghaTanAothI ghaNAnA manamAM phaphaDATa vyApI gayo. ghaNAe vihAra baMdha kya. ghaNAne na chUTake paNa vihAra karavo paDe ema hato. teoe kaMpatA dile vihAra karyo. huM paNa emAMno eka ja hato. kaI kSaNe kyuM vAhana mArA para ghasI Ave e kahevAya nahIM. karapINa motanI e aMtima ghaDIomAM jo duSyana thaI jAya ane AtmA durgatinA vATe caDI jAya to? A vicAre huM dhrujI uThato. AgaLa-pAchaLathI AvatA eka eka vAhanane dhArI dhArIne joto. rakhe koI vAhana mArA para dhasI Ave. paNa atyAre vicAra karatAM ema lAge che ke Avo ja bhaya ane AvI ja sAvadhAnI A AMtarazatruonA viSayamAM AvI jAya to ? graMthakArazrIno zabda khUba mArmika che, kriSavime te - mArA bhAI ! A tArA duzmano che. pahelA tArA duzmanone oLakha. temanAthI khUba bhaya pAma. temanAthI dUra ja rahe. eka mahAtmAne koke prazna karyo ke, "mane maraNathI mukti meLavavI (152)
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ che, to huM zuM karuM ?" mahAtmAe kahyuM ke, tuM maraNathI Dara.' pelo to A sAMbhaLIne cakita thaI gayo. "zuM maraNathI DaravAthI maraNathI mukti maLI jAya ? jo evuM ja hoya, to maraNathI to AkhI duniyA Dare che, to zuM badhAne maraNathI mukti maLI jaze ?' mahAtmA eno bhAva kaLI gayAM. ene zraddhA bese e mATe zAstravacana kahyuM- 'mArAmiiI mara pramugvaIL (AcArAMga 1-3-1/102) je mRtyuthI Dare che te mRtyuthI sadA mATe mukta thaI jAya che.' ' e jijJAsu to vadhu cakita banyo. mahAtmAe have rahasyodghATana karyuM. "jo duniyAne mRtyuno kharo bhaya hota to te jenAthI pharI pharI maravuM paDe evuM kAma ja na kare. jeo mRtyuthI mukta thaI gayA che, teo mRtyunA kharA bhayathI ja mRtyunA kAraNono parityAga karavAthI ja mukta thayAM che. mATe jyAre tane paNa mRtyuno kharo bhaya thaze, tyAre tuM mRtyuthI mukta thaI jaIza. ajarAmara banI jaIza.' AMtarazatruone oLakhI laIe, ane temanAthI bhaya pamIe eTale mukti hAthaveMtamAM ja che. jene viSayomAM narakanA darzana thAya, kaSAyomAM katalakhAnAnA darzana thAya, strImAM mAchImAranI jALanA darzana thAya, bhaTakatA manamAM aNuboMbanA darzana thAya, vithAdimAM potAnA AtmAne cALaNI jevo karI nAkhatI mazInagananA darzana thAya, asaMyamamAM haLAhaLa jheranA darzana thAya, hAsyAdimAM guMDAonA darzana thAya, e AtmA potAnA duzmanone oLakhe che. jene A duzmanonI pUrI oLakhANa nathI, lokadaSTie ucca saMyamI, tapasvI ane tyAgI hoya, tene ya moharAjA vikathAdi ane hAsyAdithI potAne AdhIna karI de che. kerIno rasa choDavo hajI kadAca sahelo che, paNa vikathA vagere choDavA khUba muzkela che. anAdi kALathI satata azubha saMskAro A AtmAno kabajo jamAvI beThA che. Aje (153)
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyavahArika rIte bhale AtmA sAdhanAnA kSetramAM AvI gayo, kapaDAM bhale badalAI gayAM, paNa AtmA ane mana to azubha saMskArothI vAsita che ja. mATe ja nAnu paNa nimitta ene kSaNa vAramAM nIce utArI devA samartha che. sArAmAM sArA muddAthI zarU thayela vAto chevaTe niMdA vageremAM pariNamI jaze. manane chuTTa mukI do eTale e kharAbamAM kharAba vicAra karatAM ya khacakAze nahIM. mATe AtmArthI ane mana-vacana ane kAyAne satata zubhayogomAM joDI devA joIe. eka kSaNa mATe paNa temane chuTTA na mukyA joie. traNa maunano prayoga karavA jevo che (1) vAcika mauna- jarUra pUratuM ja bolavuM. e sivAya saMpUrNa vacananiSedha. (2) vAMcanika mauna- je graMthano abhyAsa cAluM hoya, te sivAya koI paNa graMtha, copaDI, mAsika, patrikA, chApA Adino vAMcananiSedha. (rU) mAnasika mauna- svAdhyAya, pratikramaNAdi kriyAomAM mana eTaluM parovI dIdhuM hoya, jethI vicArano avakAza ja na rahe, A rIte saMpUrNa vicAraniSedha. A traNe mauna uttarottara duSkara che. paNa je Ano amala karI zake e nikaTamokSagAmI che eTaluM nizcita che. hAsyAdithI paNa sAvadha rahevuM jarUrI che. zAstromAM kahyuM che ke jenAthI sAmI vyakti hasI paDe evuM bolavuM zrAvakane paNa kalpe nahIM. to pachI sAdhunI to vAta ja kyAM rahI? sAdhu to dhIra-gaMbhIra hoya. ThaThAmazkarI, hAsya ane sAdhutAne paraspara koI meLa nathI. keTalAMkane evo bhrama (154)
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ thAya che ke "A badho saMyamajIvanano AnaMda che. sAdhunA sukhanuM zAstromAM je varNana karyuM che, te A ja sukha che. jo A sukha saMyamajanita hoya, to hAsyakalAkAronI sabhAne je sukha thAya che, e ya saMyamajanita mAnavuM paDaze. nA bhAI nA, A saMyamasukha nathI. A to hAsyamohanIyano udaya che ane hAsyamohanIyano baMdha paNa che. lAbhAlAbhano vicAra karIne gItArtha vyAkhyAnakArone hAsyarasa pIrasavo paDe, e vAta alaga che. bAkI sAmAnyathI to hAsyAdi e paNa heya che. e paNa zatruo che. pU. siddhasena divAkarasUri mahArAje vAaizikAmAM kahyuM che bhayameva yadA na budhyate sa kathaM nAma bhayAdvimokSyate ? // 4-9 // jyAre bhaya zuM che ? konAthI DaravAnuM che ?" e ja khabara nathI, to te bhayathI mukta zI rIte thaze? "hAsya paNa mAro zatru, viThyA paNa mAro zatru, pramAda paNa mAro za.' ATaluM samajI le. pachI to zatruno saMhAra e badhuM tArA mATe ramatavAta gurUnavApyApyapahAya gehamadhItya zAstrANyapi tttvvaashci| nirvaahcintaadibhraaybhaaveDathuM ! %i pretyahitAya yatnaH? 64 he RSi ! tane guruno yoga thayo, te ghara-bAra paNa chokyo, tatvapratipAdaka zAstronuM adhyayana paNa te karyuM, tane (155)
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirvAhanI ciMtA vagereno bhAra paNa nathI, to ya tuM paralokamAM tAruM hita thAya evo yatna kema nathI karato ? be divasa pahelA khAdhepIdhe sukhI gaNAto eka parivAra mArI pAse Avyo. mane kahe ke have kema jIvavuM e prazna thaI gayo che. dALano bhAva paNa "100 rUpiyA kilo' no che. pahelAM zAka moMghA gaNAtA. garIba mANaso baMdha bAraNe kaThoLa khAI letA. pachI kaThoLa zAththI ya moMghu thaI gayuM. eTale roTalI ane dALathI gADu gabaDAvavA mAMDyuM. paNa have to dALa paNa gaI, zuM karavuM? moMghavArI, bekArI, cAre bAjuthI bhIsa, A badhAthI gherAyelA gRhasthane dharmano samaya kyAMthI maLe ? are, je samaya maLe che, temAM paNa bicAro keTakeTalI ciMtAthI zekAto hoya che. A sthitimAM e Icche to ya keTalI ArAdhanA karI zake ? tane AvI koI ciMtA che kharI ? dALa ne zAkanI to zuM vAta karavI ? uttamottama dravyothI tArI bhakti thAya che. ATaATalI anukULatAo vacce ya jo tuM dharma nahIM kare, to tAro paraloka mAtra ne mAtra pratikULatAothI ja paripUrNa haze. tArA paralokane bagADIza mA. pratyeka kSaNe paralokane najara sAme rAkha ane tene sukhamaya karI devAnA lakSya sAthe sAdhanAmagna banI jA. virAdhitaiH saMyamasarvayogaiH, patiSyataste bhvduHkhraashau| zAstrANi ziSyopadhipustakAdyA, bhaktAzca lokAH zaraNAya naalm||55|| (156) :
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMcamanA sarva rogonI virAdhanA karIne tuM saMsAranA duHkhonI rAzimAM patana pAmIza. tyAre tArA zAstro, tArA ziSyo, tArI upadhi, tArA pustako vagere ane tArA. bhaktajano... AmAMthI koI tAruM zaraNa thavA mATe samartha nahIM hoya. bhAratanA prathama vaDApradhAna javAharalAla naheru. temanA aMtima samaye temanA AvAsanI AsapAsa pAMca lAkha mANaso bhegA thayA hatAM. Akho deza temanA svAthya mATe prArthanA karato hato. videzamAM ya temanA Arogya mATe loko ciMtita hatAM. badhAnA manamAM eka ja vAta hatI ke naheru bacI jAya to sAruM. paNa naherune to kazI khabara paNa na hatI. e to komAmAM chellA DacakA khAtA hatAM. DokTaro eka pachI eka upacAro karatAM rahyA ane A lAkho lokonI vaccethI yamarAje naherune upADI lIdhA. A prasaMganI sAthe eka tulanAtmaka kalpanA karIe. kadAca tArI pAse nyAya, vyAkaraNa, prakaraNa, Agama Adi zAstronuM jJAna haze. kadAca tAro nAno - moTo ziSya parivAra haze. thoDA-vadhu upadhinA poTalA haze. kadAca pustako, prato, hastaprato vagereno bhaMDAra haze. loka manoraMjananA tArA prayAsonA phaLasvarUpa koI bhaktavarga paNa haze. A badhAnI vacce tuM chellA DacakA khAI rahyo che. ziSyo ane bhaktonI AMkhomAM AMsu che. DokaTaroe hAtha to UMcA karI ja dIdhA che. mudata paNa ApI dIdhI che. DeDa lAIna najIka AvatI jAya che. "kAuTa DAuna' cAlu che. badhAnI IcchA che ke tuM bacI jAya to sAruM, paNa badhA lAcAra che, te pote ya lAcAra che. e kALI paLa AvI jAya che. ane te karelI aSTapravacanamAtAnI virAdhanA, te (157 )
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ karelA jinAjJA sAthenA ceDA, te kareluM zAsanamAlinya, te karelI sAdhuveSanI apabhrAjanA, te karelo mAyA-prapaMca, te sevelI kAramI IrSyA, te UbhA karelA tIrtha/saMsthA mATe kareluM raudradhyAna.... A badhAnA pApe tAro AtmA sIdho bIjI narakamAM jaI rahyo che. tArA maDadAM pAse tArA ziSyo ane bhakto mAthu paTakI paTakIne dhrusake dhrusake raDI rahyA che. paNa koI tane bacAvI zatuM nathI. zAstro, pustako, upadhi, ziSyo, bhakto, tIrtho.... badhuM tyAMnu tyAM rahI gayuM ane tuM bhayaMkara duHkhonA bhaThAmAM zekAvA lAgyo. hajAro nahIM, lAkho ke karoDo nahIM paNa asaMkhya varSo mATe anaMta duHkhono atithi thaI gayo. dIrgha saMsArayAtrAnI eka bhayAnaka zarUAta thaI gaI. zuM maLyuM tane ? tane zuM lAbha thayo? sadbhAgya eTaluM ja che ke atyAre A eka kalpanA ja che, vAstavikatA nathI. A kalpanA vAstavikatAmAM na pheravAI jAya, tyAM sudhI bAjI tArA hAthamAM che. barAbara samajI le ke bIjuM koI tAruM zaraNa thavAnuM nathI. tene bacAvaze mAtra ne mAtra susAdhita saMyamayogo. mahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAje kahyuM che sIso paDicchao vA Ayario vA Na soggaI nnei| je saccakaraNajogA te saMsArA vimoiNti|| (gurutatvanizcaya 2-131) ziSya, pratIcchaka (jJAnAdi mATe upasaMpadA svIkAranAra ziSyasamAna mahAtmA) ke AcArya sadgatimAM nathI laI jatAM, je satyakarayogo hoya te ja saMsArathI mukti apAve che. yasya kSaNo'pi suradhAmasukhAnipalya, . koTItRRNAM dvinavatiM hyadhikAM ddaati| (158)
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ kiM hArayasyadhama ! saMyamajIvitaM tad ?, hA hA pramatta ! punaraNya tIrtavANiH?o jenuM eka muhUrta paNa manuSyone sAdhika 22 karoDa palyopamanuM devalokanuM sukha Ape che. A adhama ! e saMyamajIvanane tuM kema hArI jAya che ? hAya.... re pramAdI ! pharI to tane A saMyamajIvana kyAMthI maLavAnuM che? eka sAmAyikanuM phaLa keTaluM ? A praznanA uttaramAM zAstrakAra paramarSioe kahyuM che sAmAiaM kuNaMto samabhAvaM sAvao ghddiadugN| AuM suresu baMdhai ittiyamittAiM pliaaiN|| bANavaI koDIo lakkhA guNasahi sahasa pnnviisN| navasaya paNavIsAe satihA addbhaagpliass|| . arthAt be ghaDInA samabhAvamaya sAmAyikathI zrAvaka 12,, 26, 26/, palyopamanuM devAyuSya bAMdhe che. hirAbajAramAM rojanI karoDonI kamANI karAvato dhaMdho ya AvA saMyamajIvananI sAme dhULa ane rAkha barAbara che. o muni ! tArA hAthamAM ciMtAmaNi ratna che, nA, balka ciMtAmaNine ya zaramAve evuM saMyamajIvana che. tuM ene hArI nA jaIza. AnAthI to tArA bhavobhavanuM daLadara phITI javAnuM che. uttarottara caDiyAtA svarga ane mokSanA sukho tane maLavAnAM che. upadezamAlAmAM kahyuM che egadivasaMpi jIvo pavvajamuvAgao annnmnno| jaivi na pAvai mokkhaM avassa vemANio hoi||90|| (159)
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka divasa paNa je jIva tanmaya thaIne pravrajyAnuM pAlana kare e kadAca mokSa na pAme, to ya avazya vaimAnika deva thAya che. eka divasanA saMyamajIvananI paNa e tAkAta che ke narakanA duHkhothI mukta karI de, tiryaMcanI kALI yAtanAothI chUTakAro apAvI de ane devalokanA, temAM ya vaimAnikanA zreSTha sukho dharI de. upadezamAlAkAre eka rezio kADhyo che. naraesu suravaresu ya jo baMghai sAgarovamaM ikkN| patniovA vaMdhoripada sAbitivase 274 narakamAM ane devomAM je eka sAgaropamanuM AyuSya bAMdhe e eka divasamAM hajAro karoDa palyopamonuM AyuSya bAMdhe che. kevo che ArAdhanAno eka-eka divasa ! A jANIne dharmamAM pramAda zI rIte karI zakAya ? tenI sAthe sAthe ja virAdhanAno reziyo paNa joI lo. pratidina hajAro karoDa palyopamanuM narakAyuSya. vicAra karIe to cakkara AvI jAya, tevI A vAta che. sthULadaSTie eka sekaMDano somo bhAga koI pramAda kare ane karoDa varSanI narakanI sajA thAya, to pramAda keTalo bhayaMkara kahevAya! sAva thoDA pramAdanuM keTaluM dAruNa phaLa kahevAya. vAstavamAM to A rezio paNa nathI. saMkhyAtA varSano pramAda atyaMta ocho che ane asaMkhya varSanI naraka khUba khUba khUba dIrghakAlIna bhayAnaka pariNAma che. e ja rIte koI eka sekaMDanA somA bhAgano samaya sAdhanA kare ane ene tenA phaLarUpe eka karoDa varSanuM devAyuSya maLe, to sAdhanA keTalI ochI ! ane phaLa keTaluM virATa. vAstavamAM to A reziyo paNa sthULadaSTie kahyo che. saMkhyAtA varSanI sAdhanAno samaya atyaMta alpa che. ane asaMkhya (160)
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ jANe che? kAraNa ke jinadharma to ati durlabha che. A jANIne tuM zivapadane sAdhIne kRtakRtya thaI jA. jai ajavi jIva ! tumaM, na hosi niakajasAhago muuddh!| brinimAjho viru, mahimA visAma? ravA o mUDha jIva! jo hajI paNa tuM AtmakAryane nahIM sAthe to jinadharmathI paNa caDhiyAtI kaI sAmagrI tane maLavAnI che? jA laddhI iha bohI, taM hArisi hA ! pmaaymymtto| pavidilipAva!puramo, puSita mULe ?pAradA hAya.... jo tuM pramAdamadathI matta thaIne ahIM prApta thayela bodhine hArI jaIza, to e pApI ! bhaviSyamAM tane kayA mUlyathI bodhilAbha maLaze? annaM ca kiM paDikkhasi ?, kA UNA tujjha ittha saamggii?| = rUmavAra puro, mAvimavehuM samudgamati? 27 have tuM konI rAha jue che? sAdhanA karavA mATe tArI pAse kaI sAmagrI ochI che ? ke A bhava pachI bhaviSyanA bhavomAM ugra sAdhanA karavAnA tuM abharakhA kare che? je che e sArAmAM sAruM che. mArA AjanA divasa karatAM jIvananA bAkInA divaso vadhu pratikULatAsabhara hoI zake che. sauthI vadhu anukULatA to mane Aje hoya evI pUrI zakyatA che. AvuM mAnIne - thayuM e kAma - e nyAye je sAdhanA karI le che e phAvI jAya che. je kAlano paNa bharoso nathI, to AvatA bhavanI to kyAM vAta karavI ? ThaMDA pahore AgaLa vadhajo, (177)
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ nahIM to taDakAmAM herAna thazo. je anukULatAmAM dharma sAdhI le, ene pratikULatA jovAno vAro ja Avato nathI. iha patto vi sudhammo, taM kUDAlaMbaNeNa haarihisi| mAvimave, thame, saMdeha taM samIsi. 28. ahIM sudharma maLyo che, to ya tene khoTA bahAnAthI hArI jAya che. ane bhAvi bhavomAM dharma maLaze ke kema e saMdeha che, tenI tuM icchA kare che. tA dhiddhI mainANe, tA vajaM paDau porise tujjh| duksa vivekAro, gumaMDAro mahArArA 2 jaM niakajje vi tumaM, gayalIlaM kuNasi aalvisaaresi| annaM na kajasajo-si pAva ! sukumAradeho si||30|| (yumam) tArA matijJAnane dhikkAra thAo, tArA pauruSa para vaja tUTI paDo. jemAM viveka pradhAna che evo mahAsArabhUta tAro guNabhaMDAra baLIne khAkha thaI jAo. kAraNa ke te potAnA AtmakArya pratye AMkha ADA kAna kare che. gallA-tallA kare che. vaLI kartavya pratye udyata nathI thato, ane sukhazIlatA seve che. annaM ca suNasu re jia!, kalikAlAlaMbaNaM na ghittavvaM / jaM kalikAlA naTuM kahUM, na hu ceva jinndhmmo||31|| re jIva! tuM bIjuM paNa sAMbhaLa. ke kaLikALanuM bahAnuM kADhavA jevuM nathI. kAraNa ke kaLikALathI ati ugra sAdhanArUpa kaSTa nAza pAmyuM che. paNa jinadharma nAza pAmyo nathI. (178)
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ jene sAdhanA nathI karavI, e sukhazIlatA poSaka ane pramAda-poSaka bAbatone upasAvI upasAvIne potAnI niHsattvatAne DhAMkavA prayatna kare che. ane zakya sAdhanAne paNa choDI de che. upadezamAlAmAM kahyuM che saMghayaNakAlabaladUsamAruyAlaMbaNAI ghittunnN| savvaM ciya niyamadhuraM, nirujamAo pamuccaMti // 293 // saMghayaNa nabaLuM che, deza-kALa viSama che, zarIra takalAdI che, duHSamA Aro che, AvA AlaMbano laIne nirudyama jIvo Akhe AkhI niyama dhurAne mUkI de che. AvA takalAdI zarIramAM ane rasa-kasa vinAnA khAna-pAnamAM roTalA ne chAzanuM ekAsaNuM zI rIte thAya ? AvI vAto karIne cheka chelle pATalIe-navakArazIno tapa ane je Ave te khape - A kakSAe besI jAya, e jIva potAnI jAtane chetare che. bhAI! tArAthI utkRSTa na thaI zake, to tenAthI thoDuM ochuM kara, paNa sAva taLiye kema besI jAya che ? tapaciMtavANIno kAussaga A ja saMketa Ape che. emAM evuM nathI kahyuM ke 'tArAthI cha mahinAno tapa na thAya to besaNuM ke navakArazI kara." paNa kramaza eka-eka pagathiyuM nIce utaravAnuM kahyuM che. e paNa sattvana pahoMcatuM hoya to. e ja rIte chedasUtromAM paNa apavAdasevana prasaMge paMcakavRddhithI yatanA karavAnuM kahyuM che. bephAmatA AvI to samajI lo ke utsarga mArga to gayo ja, apavAda mArga paNa gayo. bacyo che mAtra unmArga ane durgati. dharmadAsagaNi mahArAjA kahe che (179)
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAlassa ya parihANI saMjamajogAI natthi khittaaii| jayaNAi vaTTiyavvaM na hu jayaNA bhaMjae aNgN|| 294 // kALa paDato che, kabUla, saMyama yogya kSetro nathI, kabUla, paNa eno artha e nathI ke manaphAve ema vartavAnI chUTa maLI gaI. jema bane ema ochAmAM ocho doSa sevavo. enAthI saMyamabhaMga khaMDita thatuM nathI. samasattumittucitto, niccaM avgnniymaannavmaanno| masthamAvagutta, siddhapavittarAMta rUrI sajjhANajhANanirao, niccaM susamAhisaMThio jIva ! / jai ciTThasi tA ihayaM pi, nivvuI kiM ca prloe||33|| (yumaF) jo tuM zatru ane mitra pratye haMmezA samacittavALo thAya, mAna-apamAnane gaNakAre nahIM, madhyasthabhAvathI yukta bane, tArA cittano pratyeka khUNo zAstravacanothI pavitra banI jAya, tuM haMmezA svAdhyAya ane dhyAnamAM nirata bane ane A rIte susamAdhimAM sthita rahe, to ahIM paNa mokSa che, paralokanI to zuM vAta ja karavI ? ia suhio vi hutaM kuNasu jIva ! suhakAraNaM varacaritaM / mA kalikAlAlaMbaNa-vimohiocayasisaccaraNaM // 34 // he jIva! ahIM tuM sukhI hoya, to ya sukhanA kAraNabhUta zreSTha cAritranuM pAlana kara. kalikALanuM bahAnuM kADhIne sacAritrano tyAga na kara. (18)
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ kevalakaTTeNa dhuvaM, na sijjhaI vrcrittpnbhttttho| kaTTarahio vi sajjhANa-dukkhasahio vi jAi sivaM // 35 // je zreSTha cAritrathI prabhaSTa che, te mAtra kaSTa sahana karavAthI siddha thaI zakato nathI. paNa je bAhya kaSTathI rahita hovA chatAM paNa ugra svAdhyAya (vagere AvyaMtara tapa)thI yukta che, te mokSe jAya che. aja vi jiNadhammAo, bhavammi bIyammi sijjhai jiivo| viradivasImanno, gahanna gamakho rUdA Aje paNa jinadharmathI jIva bIjA bhavamAM siddha thAya che. ane jeNe zramaNyanI virAdhanA nathI karI e jaghanyathI AThamAM bhave siddha thAya che. - cotho Aro nathI mATe mokSa na thaI zake, A AMzika satya che. jo A pUrNa satya hota to cothA ArAnA badhA jIvono mokSa thaI gayo hota. kALa sAthe bIjI paNa bAbato evI che ke je jIvano mokSa aTakAve che. jema ke karmagurutA, viSaya-vAsanA, kaSAyaparavazatA vagere. jyAM sudhI A bAdhako UbhA che tyAM sudhI cothA ArAmAM ya jIvanuM ThekANuM paDavAnuM nathI. are, ulTa tyAM saMghayaNabaLa pAmIne tRtIyAdi narakamAM ya jato rahe, ke jyAM pAMcamA ArAmAM javuM zakya na hatuM. mATe kALano doSa jovAno raheto ja nathI. ApaNA AtmAno doSa dUra karIe eTale badhA doSone ravAnA thaye ja chUTako. doSono kSaya thAya che jJAnAdinA abhyAsathI. A abhyAsa thato rahe ema doSo ghasAtA jAya, kevaLajJAna ane vItarAgatA najIka AvatA jAya. ApaNane je jIvana (181)
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ maLyuM che e A abhyAsa mATe ja maLyuM che. ahIM je DhIlA rahe e mahAvidehamAM ya DhIlA ja rahe. athavA to emane mahAvideha maLe ja nahIM. ahIM jo virAdhaka bane, to kadAca enI mahAvidehanI prApti paNa moTI virAdhanAnuM kAraNa thAya. "cAritranI jaghanya ArAdhanA paNa 7-8 bhavamAM to mokSa apAve ja' AvuM kahevA sAthe kyAMya evuM nathI kahyuM ke e 7-8 bhava cothA ArAnA ja hovA joIe. vaLI mAno ke koI cothA ArAmAM 7-8 bhava cAritra pALI mokSe gayuM. to e AtmAne cotho Aro maLavA chatAM paNa 7-8 bhava kema karavA paDyA? karmagurutAdinA kAraNe ja ne ? A apekSAe kALadoSa karatAM ya AtmadoSa vadhu prabaLa puravAra thAya che. ene dUra karIe eTale kALa anukUla thavAno ja che. vaLI cothA ArAmAM to kadAca dezonapUrvakoTinuM cAritra paNa pALavAnuM hoya. hAIve-musApharI jeTalI lAMbI eTalI akasmAtanI saMbhAvanA vadhAre. ati dIrghakAlIna paryAyamAM kyAMya pramAda skUlanA na thavI e keTaluM duSkara! mATe ja kalikAla sarvajJae vItarAga stotramAM kahyuM che yatrAlpenApi kAlena tvadbhakteH phlmaapyte| kalikAlaH sa eko'stu kRtaM kRtyugaadibhiH|| prabhu! jyAM alpakALathI paNa tArI bhaktinuM phaLa maLI jAya che, evo eka kaLikALa ja hojo. kRtayuga vagerethI saryuM. anyatra to khUba mArmika vAta karI che- . saMvatsareNa yat kRte dvApare hyayanena c| tretAyAM hAyanena syA-dahorAtreNa tat klau||. (182)
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ kRtayugamAM je eka varSathI thAya, dvAparayugamAM je cha mahinAthI thAya, ane tretAmAM je traNa mahinAthI thAya, te kaLiyugamAM eka divasa-rAtathI ja thaI jAya che. (badho doSa kALanA mAthe caDAvIne sAdhanAmAM nirudyamI thaI jatA jIvo mATe A eka apekSika hakArAtmaka vicAraNA che. AnA parathI tIrthakaro, kevaLajJAnI bhagavaMto AdinA sAnidhyanuM apamUlyAMkana na thaI jAya, e viveka Avazyaka che.) tA jIva ! kaTThasajjhaM, jaidhammaM tarasi neva mA kunnsu| kiM na kuNasi suhasajjhaM, uvasamarasasIalaM crnnN?||37|| to he jIva! jo tuM kaSTasAdhya evo atidharma na ja AcarI zake ema hoya, to na Acara, paNa je sukhasAdhya che, evuM upazamarasathI zItala cAritra kema pALato nathI ? arthAt mAsakSamaNAdi ugra sAdhanA na karI zake to ya prazama, kSamA Adi sAdhanA to kara. na hi kaTThAo siddhA, visiTTakAle vi kiM tu sccrnnaa| ___tA taM karesu sammaM, kameNa pAvihisi sivasammaM // 38 // viziSTakALamAM paNa jeo siddha thayA che, teo kaSTathI nahI, paNa samyapha cAritrathI siddha thayA che. mATe tuM sArI rIte samyaphacAritranuM pAlana kara. tuM kramazaH zivasukha pAmI jaIza. jo kaSTamAtrathI mokSa maLato hoya, to mithyAtvI ajJAna tapasvIono paNa mokSa thaI jAya. paNa evuM nathI thatuM. mATe kaSTamAtra (183)
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ anaikAntika che. paNa jenA pAse saccAritra hoya tene mokSaprAmi ekAte thAya ja che. prazamaratimAM kahyuM che pUrvadvayalAbhaH punaruttaralAbhe bhavati siddhH|| sammacAritranI prApti thAya eTale samyapha jJAna ane samyapha darzananI prApti thAya ja che. A rIte samyaka darzana-jJAna-cAritra rUpa mokSanA sarva kAraNo hAjara hovAthI mokSa thAya che. paMcAzikAkAra eka gaMbhIra bAbata tarapha aMgulinirdeza karI rahyA che ke kaSTathI ja mokSa maLe Avo ekAMta nathI. mATe kaSTa to nathI thaI zakatuM, ema mAnIne bIjI zakya sAdhanA ya choDI de e ucita nathI. bhAI! kadAca tAruM zarIra khUba nabaLuM hoya to tuM mAsakSamaNane pAraNe mAsakSamaNa, AtApunA vagere kaSTa sahana na karI zake, kabUla, paNa A zarIre paNa tuM jinAjJAsApekSa yatanA kare to samakyAritra to tArA mATe sukara ja che. ane enAthI ja mokSa maLavAno che. moharAjA vaLI AtmA pAse bIjI paNa avaLacaMDAI karAve che. jenAthI ugra vihAra, mAsakSamaNa jevA kaSTo sahavAnuM mana thAya, paNa samiti-guNinA pAlana vagereno utsAha na thAya. AtmAne avyaktarUpe paNa evu saMvedana hoya ke samiti vagerene to koNa pUche che ? enI kone kadara che ? mAsakSamaNa vagere karazuM to lokonA ToLe ToLA zAtA pUchavA Avaze, ItyAdi. evA AtmAne paNa ahIM mohanidrAmAMthI jAgRta karavAno prayAsa karAyo che. mokSa to thaze saccAritrathI, kaSTathI ja nahIM. taM puvviM pi hu jIvA, kameNa pattA sivaM crittaao| AijiNesarapamuhA, tAtaM pi kameNa sijjhihisi||39|| (184)
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ tArI pUrve paNa jIvo cAritrathI kramazaH mokSa pAmyA che, jema ke Adijinezvara vagere. to tuM paNa cAritranA pAlanathI kramazaH siddha thaIza. jo maharisiaNucinno, saMpai so dukkaro jaipaho to| aNumoasu guNanivahaM, tesiM cia bhttigycitto||40|| je zramaNamArganuM maharSioe kheDANa karyuM hatuM, te jo vartamAnamAM duSkara hoya, to tuM bhaktisabhara cittathI temanA guNasamUhanI anumodanA kara. parama kAruNika paMcAzikAkAra svayaM ja maharSionA guNonI anumodanA karAve che- vasai girinikuMje bhIsaNe vA masANe, vaNaviDavitale vA sunnagAre va rnne| harikaripabhiINaM bheravANaM abhIo, suragirithiracitto jhaannsNtaannliinno||41|| je maharSi girinikuMjamAM vase che athavA to bhISaNa masANamAM vase che. vanavRkSanA taLe vase che athavA to zUnyagharamAM ke araNyamAM vase che. jyAM siMha, hAthI vagerenA bhayaMkara upasargonI zakyatA hoya, paNa temanAthI Dare nahIM. jemanuM citta meparvata jevuM nizcala hoya ane jeo dhyAnanI sattatimAM lacalIna banI gayA hoya. jattheva sUro samuvei atthaM, tattheva jhANaM dharaI pasatthaM / voTTAyo mAmudo, 236 zudi azlopijhAjhA (185)
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ jyAM sUrya asta pAme, tyAM ja prazasta dhyAna dhare, zarIrane vosirAvI che. koI paNa bhaya ke saMgathI je vimukta hoya, raudra ane zudra upasargothI jeo akSobhaNIya hoya.' esai ujjhiadhammaM, aMtaM paMtaM ca sIalaM lukkhN| akkosio hao vA, adiinnviddvnnmuhkmlo||43|| je rasoI pheMkI devAnI hoya, je aMta-prAMta hoya, ThaMDu-ThIkaru ane lakakha hoya evAnI jeo eSaNA kare. koI Akroza kare ke abhighAta kare to ya jemanuM mukhakamaLa adIna ane zAMta rahe. ia sosaMto dehaM, kammasamUhaM ca dhiiblshaao| jo muNipavaro eso, tassa ahaM niccadAsu mhi||44||. . (turmika jJApavama) A rIte potAnA zarIrane ane karmasamUhane jeo zoSavI nAkhe, dhRtibaLa jemanuM sAthI banI rahe, teo munizreSTha che. huM sadA emano dAsa chuM. dhannA te sappurisA, je navaramaNuttaraM gayA mukkhN| jamhA te jIvANaM, na kAraNaM kammabaMdhassa // 45 // te satparuSo ja dhanya che ke jeo anuttara evA mokSane pAmyA che, kAraNa ke teo jIvone karmabaMdhanuM kAraNa thatA nathI. potAne maraNAMta upasarga thato hoya, tyAre potAnI pIDAno ke nirdoSatAno koI vicAra karyA vinA pote upasarga karanAranA karmabaMdhanuM nimitta thaI rahyA che. evo potAno ja doSa jonArA mahApuruSonI A udAtta vicAradhArA che. je aneka zAstromAM tevA prasaMgoe jovA maLe che. (186)
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ jo maraNAMta upasargomAM ya mahAtmAo A daSTi rAkhI zakatAM hoya, to kaTu vacana Adi tuccha bAbatomAM A daSTi na rAkhI zakAya ? jeo mokSe gayA teo to dhanya che ja, uparokta vicAradhArA dharAve, temane ya dhanya che. amhe na tahA dhannA, dhannA puNa ittieNa jNtesiN| vadhumannAmo carivuM, suvihaM ripurisA 46 ame to e mahApuruSo jevA dhanya nathI. paNa ame te dhIrapuruSonA sukhajanaka caritranuM bahumAna karIe chIe, eTalA mAtrathI paNa ame dhanya chIe. dhannA hu bAlamuNiNo, kumArabhAvaMmi je u pvviaa| nijiNiUNa aNaMgaM, duhAvahaM svvloaannN||47|| sarvalokone duHkha upajAvanArA evA kAmadevane parAjita karIne jeo kumArapaNe ja pravrajita banyA che, te bALamunione kharekhara dhanya che. jaM ujameNa sijjhai, kajaM na maNorahehiM kiaavi| na hi suttanaramuhe taru-siharAo sayaM phalaM pddi||48|| je kArya udyamathI siddha thAya che, te kArya kadI paNa manorathothI siddha thatuM nathI. sUtelA puruSanA mukhamAM jhADanI Toca parathI ApameLe phaLa paDatuM nathI. evaM jiNAgameNaM, sammaM saMbohio si re jIva ! saMbujjhasu mA mujjhasu, ujjamasu sayA hiatttthmmi||49|| (187)
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ re jIva! A rIte jinAgamathI tane samyapha saMbodhana karyuM che. have tuM saMbodha pAma, moha na pAma. sadA hitArthamAM udyamA kara. tA paribhAvia eaM, savvabaleNaM ca ujjamaM kaauN| sAmagna hoku thiro, nada purghalAve 60 rUttio to AnuM paribhAvana karIne ane sarvabaLathI udyama karIne zrAmaNyamAM sthira thaI jA. jema pRthvIcaMdra ane guNacandra (guNasAgara?) sthira thayA hatAM. rAjasiMhAsana ane lagnanI corInA zrI ane strIrUpI nAgaNanA pAzamAM ya pRthvIcaMdra ane guNasAgara zramaNyamAM susthira banyA hatAM. cothe, pAMcame, chaThe ema guNasthAnakanI zreNI para ArohaNa karIne kevaLajJAna meLavyuM hatuM. jene saMsAranuM sarvotkRSTa pralobhana kahevAya, evA nimittonI vacce ya taddana pratikULa vAtAvaraNamAM ya teo zramaNyamAM susthira thayA hatAM, to tAre to taddana anukULa vAtAvaraNa che, emAM ya tuM zramaNyamAM susthira nahIM thAya ? ujamaha mA visIaha, taratamajogo imo dulho| (upadezamAlA-465) paMcendriyatvathI mAMDIne dIkSA sudhIno A yoga durlabha che. mATe tame udyama karo, viSAda na pAmo. sarva baLathI udyama eTale mana-vacana-kAyAnI tamAma zaktine sAdhanAmAM joDI devI. duniyAmAM DonezananI mahattA haze, paNa sAdhakajIvanamAM to DivozananI ja mahattA che. AMzika zaktino sAdhanAmAM upayoga e Donezana (dAna) che. tamAma zakitano sAdhanAmAM upayoga e Divozana (188)
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ (samarpaNa) che. yaha jIvanadhana tumase pAyA, saba kucha terA, nA hI parAyA.... je maLyuM che e prabhunI kRpAthI. have emAMthI thoDAnuM prabhune dAna karavuM? ke prabhunA caraNomAM sarvasvanuM samarpaNa karavuM? vAstavamAM to dIkSA e ja sarvasvanuM samarpaNa che. have koI nirNaya nathI karavAno paNa pote karelI pratijJAnuM pAlana karavAnuM che. e kare enuM paramapada samIpa che. pUirNam... mauna ekAdazI, vi. saM. 2066, kevalabAga tIrtha siroDI (rAjasthAna)] usUtrAdi nirUpaNa thayuM hoya to micchAmi dukkaDam. kRpA karIne bahuzruto AnuM saMzodhana kare. Iti ajJAtakartaka zrI yatizikSApaMcAzikA para vArtikarUpa hitopaniSad (189)
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha ajJAtaknaka sAvacUri yativicAra para vArtikarUpa || hitopaniSad | zAnaya-vihAra-mAsA-vaMkA -dALa-vidhA- savvannubhAsiehiM jANijai suvihio saahuu||1|| AlayaH supramArjitAdiH strii-pshu-pnnddkaadirhitshcopaashryH| vihaarH-maasklpaadiH| bhASA sUcanAtsUtrasya bhaassaasmitiH| caGkramaNam - Iryopayuktasya gamanam / atra caikagrahaNaM (Ne) tajAtIyagrahaNAdakhilapravacanamAtRNAM grahaNaM jJeyam / sthAnam UrdhvasthAnaM niSkramapravezAdipradezavarjitam / vina(ya)*-mithovinayaepuratapravRttidANAMdA tai: sarvajJabhASitairliGgairjJAyate suvihitsaadhuH||1|| sarvajJae kahelA Alaya, vihAra, bhASA, caMdamaNa, sthAnA ane vinayakarmathI suvihita sAdhu jaNAya che. II II Alaya eTale sArI rIte pramArjita, uccArabhUmisaMpanna, jIvasaMsaktiTarahita evo, strI-pazu-napuMsaka ane duHzIlAdithI rahita evo upAzraya. vihAra eTale mAsakalpa vagere. bhASA eTale bhASAsamiti. sUtramAM to sucana ja karyuM hoya. tethI saMpUrNa nAma mULamAM kahyuM nathI. caMkramaNa eTale IrSAsamitino upayoga rAkhavA pUrvaka cAlavuM. ahIM ekanuM grahaNa karavAthI tajAtIya sarvanuM grahaNa kyuM che. mATe AnAthI sarva pravacanamAtAnuM grahaNa thaI jAya che. sthAna eTale UbhA rahevuM. e javA-AvavAnI jagyA vagere sthAnamAM na hoya. vinayakarma eTale jemano vinaya karavA jevo che. teo (190)
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ pratye ucita pravRtti. A padono draDha samAsa thayo che. A sarvajJokta liMgothI jaNAya che, ke A suvihita sAdhu che. pulAya nAmA paDhamo carittI bIo baMuso taio kusiilo| cautthao hoi niaMThanAmo savvuttamo paMcamao sinnaao||2|| athetthaMbhUtasya yatermohanIyakSayopazamabhedato naamaanyaah| pulAko niHsAro dhAnyakaNastadvanmanAgasArasaMyamasAdhurapi pulAkastannAmA prthmshcritrii| sa dvidhA labdhi-pratiSedhabhedAt tatra labdhipulAko labdhivizeSavAn / yadAha-saMghAIyANaM kajje cunnijjA cakkavaTTisinnaM / yo tIe laddhIi juo laddhipulAo muNeanvo // pratiSedhapulAkaH skhlitaadibhirjnyaansyaasaartaakaarii| dvitIyazcaritrI bakuzasaMyamayogAd syAdbakuzaH kurbrH| so'pi dvidhA / tatra vastra-pAtrAdhukaraNa-vibhUSAkRt prthmH| karacaraNa-nakhamukhAdidehAvayava-vibhUSAkRd dvitIyaH / kuzIlo'pi dvidhA jJAnAdyupajIvakaH kaSAyakuzIlaH kssaayairjnyaanaadiviraadhkH| caturthako bhavati nirgranthanAmA nirgato granthAnmohanIyAkhyAditi nirgranthaH upazAnta-kSINamohaguNa-sthAnakastho muniH| sarvottamaH paJcamakaH snAta iva snAtako ghaatikrmmlkssaalnaatkevl-jnyaaniityrthH| ete uttarottaraM shuddh-caaritraaH| eSAM vicAraH prajJaptiH (pteH) pnycviNshtishtsssstthoddeshkaajjnyeyH| iti gaathaarthH|| 2 // prathama cAritrInuM nAma che pulAka, bIjo bakuza, trIjo kuzIla, cothAnuM nAma che nirgatha ane te sarvamAM uttama evA pAMyabhA cha snAtas. || 2 // (181)
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ AvA prakAranA patinA mohanIyanA kSayopazamanA bhedathI vibhAga pADIne temanA nAma kahe che. = pulAka eTale sArarahita dhAnyakaNa. tenI jema jenuM saMyama thoDuM asAra che tevA sAdhu pulAka kahevAya che. te be prakAre che. labdhi ane pratiSedhanA bhedathI. temAM labdhipulAka labdhivizeSayukata hoya che. je kahyuM che - je saMgha vagerenA kAryamAM cakravartInA sainyane paNa cUrNa karI de, tevI labdhithI yukta labdhi-pulAka jANavo. pratiSedhapulAka eTale je skhalanA vagerethI jJAnane je asAra karI de. bIjA cAritrI bakuza (kAbaracItarA) saMyamanA yogathI bakuza= kAbaracItarA. te paNa be prakAranA che. temAM je vastra, pAtra vagere upakaraNonI vibhUSA kare te prathama che. hAtha, paga, nakha, mukha vagere zarIranA avayavonI vibhUSA kare te dvitIya che. kuzIla paNa be prakAre che, eka jJAnAdino upajIvaka. (AjIvikA calAvavA jJAnAdino upayoga karanAra.) bIjA kaSAyakuzIla - kaSAyothI jJAnAdinI virAdhanA karanAra. cothA nigraMtha nAmanA che. je mohanIya nAmanA graMthathI (graMthithI) nIkaLI gayA che e nigraMtha. pAMcamA upazAMta-kSINamoha guNasthAnake rahelA sarvottama muni, jeNe snAna karyuM che tenA jevA snAtaka eTale ke ghAtIkarmarUpI maLanuM kSAlana karavAthI kevaLajJAnI. A pAMce uttarottara zuddha cAritradhArI che. temano vicAra vyAkhyAprajJapti (bhagavatI) sUtranA 26 mA zatakanA chaTThA uddesAthI jANavo. athaite sarve'pi samprati prApyante, kiM vA kecidityAha / niggaMtha-siNAyANaM pulAyasahiANa tiNha vuccheo / bakusa - kusIlA duhavi jA titthaM tAva hohaMti // 3 // spar|| (192 )
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ have A sarve ya vartamAnamAM maLe ke pachI keTalAka ? e kahe che nigraMtha, snAtaka ane pulAka A traNano viccheda thayo che. bakuza ane kuzIla A baMne jyAM sudhI tIrtha che, tyAM sudhI raheza. // 3 // A gAthAno artha spaSTa che. a(tha) yAvattIrthe bhAvinau prati kiM kAryamityAhatA tesiM asaDhANaM jahasatti jahAgamaM jyNtaannN| kAlocia jayaNAe bahumANo hoi kAyavvo // 4 // bahumANo vaMdaNayaM niveaNA pAlaNA ya jttenn| uvagaraNadANameva ya gurupUA hoi vinneaa||5|| tattasmAttayo-rbakuzakuzIlayorazaThayoryathAzakti yathAgamanam / kAlo duHSamA, taducitayatanayA yatamAnayorbahumAnaH pUjA krtvyaa| pUjAmeva vynyjyti| bahumAno mAnasikI pra(prI)tiH, vandanakaM dvAdazAvarttaH, nivedanA dravyato dhanadhAnyAdi-samarpaNA, bhAvataH sarvAtmanA sarva-manaHsamarpaNam, pAlanA tadA-dezayAne yatnena rahasyametadityAdareNa, upakaraNasya vastrAderdAnam / eveti smuccye| cakArAdabhyutthAna-abhigamAnugamanAdikA ca gurupUjA bhavati vijnyeyaa||4-5|| jyAM sudhI tIrtha raheze tyAM sudhI rahenArA evA A bakuza ane kuzIla munio pratye zuM karavuM ? e kahe cheto azaTha evA, zAstrAnusAre kAlocita jayaNAthI ( 183)
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ yathAzakti yutanA karatA evA temanA pratye bahumAna rAkhavuM. bahumAna, vaMdana, nivedana, yatnapUrvaka pAlana ane upakaraNadAna, A gurupUjA jANavI // 4-6 | tethI azaTha evA bahuza - kuzIlo jeo yathAzakti eTale gamanAdinA sAmarthyane anusAre, kALa duSamA, tene ucita jayaNAthI saMyamamAM yatna kare che, temanuM bahumAna=pUjA karavI joie. pUjA ja vyaktarUpe kahe che. bahumAna eTale mAnasika prIti. vaMdana eTale dvAdazAvarta nivedanA karavI joIe. (1) dravyathI dhana-dhAnyAdinuM samarpaNa. (2) bhAvathI sarvAtmanA sarvasvanuM manasahita samarpaNa. pAlanA eTale A ja parama rahasya che ema mAnIne AdarathI yatnapUrvaka temanA AdezanuM pAlana. upakaraNanuM eTale ke vastra-pAtra vagerenuM dAna. 'eva' kAra samuccaya arthamAM che. 'ca' kArathI abhyutthAna-guru Ave tyAre saMbhramathI UbhA thavuM, abhigama-gurunI sanmukha javuM, anugamana-gurune vaLAvavA javuM, vagere paNa gurupUjA che ema jANavuM. atha snAtakApekSayA hInaguNanirgranthAnAM bakuzakuzIlAnAM kathamitthaM pratipattirityAha palae mahAguNANaM havaMti sevArihA lahuguNAvi / atthamie diNanAhe ahilasai jaNo paivaMmi (pi) // 6 // (spA,) navaraM pralaye mahAguNAnAM arhadupadiSTAnAm // 6 // bakuza-kuzIlo to snAtakanI apekSAe hIna guNavALA nigraMtho che, to temanI AvI sevA zA mATe ? eno javAba Ape che- jyAre mahAguNavALAono vyuccheda thAya che, tyAre nAnA guNavALA paNa ( 194 )
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ sevApAtra thAya che. jyAre sUryano asta thaI jAya, tyAre loka dIvAne paNa icche che. / / A gAthA spaSTa che. mAtra mahAguNonA pralayamAM evuM je kahyuM temAM mahAguNo arihaMta bhagavAne upadezelA samajavAnA che. Agamo'pyevameva vyavasthitastathAhisamattanANacaraNA'NuvAigANANugaM va jaM jtth| jiNapannattaM bhattIi pUae taM tahA bhaavN||7|| samyaktvajJAnacaraNAnupAtinam, sarvajJAgamAnuktamapyAtAnugaM jinoktAnusAraNIyaM bhAvaM guNavizeSaM yatra puruSe pazyediti zeSaH, zeSaguNAbhAve'pi tajinaprajJaptamiti manasi kRtvA bhakteH bahumAnatastathAnena prakAreNa guNavizeSAnumAnena pUjayet, stkaarhityartha7. AgamamAM paNa A ja rIte kahyuM che ke- darzana-jJAna-cAritranuM anupAtI, AjJAnusArI evuM jyAM je hoya, tyAM jinekathita te mAvanI bhakitathI pUjA karavI. |7 | je darzana-jJAna-cAritramAM samAviSTa hoya, sarvajJopadiSTa AgamamAM zabdazaH na kahyuM hovA chatAM paNa je AjJAnugata hoya, eTale ke jinavacanane anusarato hoya, evo bhAva eTale ke guNavizeSa je puruSamAM dekhAya, tenAmAM bIjA guNo na paNa hoya, to ya A jinakathita che ema manamAM rAkhIne matithI bahumAnathI A prakAre guNavizeSanA anumAnathI pUje teno tatkAra kare. kesiMcia Aeso daMsaNanANehiM vaTTae titthaM / vucchinnaM ca carittaM vayamANe hoi pcchittN||8|| (195)
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ atra cArthaH - keSAJcidAgamAnabhijJAna (nA) mAdezo mataM yathA darzanajJAnAbhyAM vartate tIrthaM cAritraM vyavacchinnamiti vadati bruvANe bhavati prAyazcittam // 8 // keTalAkano evo mata che ke 'tIrtha darzana ane jJAnathI cAle che. ane cAritrano vyavaccheda thayo che.' AvuM bolatAM prAyazcitta 2419. 112 11 ahIM artha A mujaba che- Agamane nahIM jANatA evA keTalAkono A mata che ke 'tIrtha jJAna-darzanathI cAle che, cAritrano vyavaccheda thayo che.' AvuM bole to prAzcitta Ave. amumevArthaM bhAvayati jo bhai natthi dhammo na ya sAmAIaM na ceva vayAI / so samaNasaMghabajjho kAyavvo samaNasaMgheNa // 9 // spaSTA // 9 // A ja arthane samajAve che- je ema kahe ke dharma nathI. sAmAyika paNa nathI ane vrato paNa nathI. tene zramaNasaMghe zramAsaMghanI jahAra aravo madhye. // 9 // A gAthA spaSTa che. kimiti sa bahi: kArya ityAha dupsataM caraNaM jaM bhaNiaM bhagavayA IhiM khitte / ANAjuttANamiNaM, na hoi ahuNatti vAmoho // 10 // (189 )
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ duHprasabhAnto duHprasabhAcAryaparyanta AjJAyuktAnAM sAdhUnAM caraNaM cAritraM yadyasmAt bhaNitaM bhagavatA zrI vIrasvAminA iha kSetre bhAratAva(bharatA)khye tasmAdidaM na bhavatyadhuneti tasya vyAmoho mUdati vahaH vArtha: 10 zA mATe tene saMghanI bahAra karavo ? te kahe che duSpasahasUri sudhI AjJAyukta zramaNonuM cAritra A kSetramAM haze evuM bhagavAne kahyuM che. mATe vartamAnamAM cAritra nA hoya evuM kahevuM e vyAmoha che. || 10 || bhagavAna zrIvIra prabhue kahyuM che ke A bharatakSetramAM dupasaha nAmanA AcArya sudhI AjJAyukta sAdhuonuM cAritra haze. mATe vartamAnamAM cAritra na hoya evuM kahevuM te vyAmoha eTale ke mUDhatA che. mATe evuM kahenArane evuM kahevuM te A sAdhuonuM cAritra saMgha bahAra nanu tathAvidhabuddhibalAdyabhAvaH, tatkathamidAnI caritrasambhava ityAha kAlociajayaNAe matsararahiANa ujjmNtaannN| jaNajattArahiANaM hoi jaittaM jaINa syaa||11|| sugamA, navaraMjanayAtrArahitAnAM kRtipratikRtisukha-duHkhacintAdilokavyavahArarahitAnAM bhavati tIrthaM yAvat // 11 // vartamAnamAM tathAvidha buddhi, baLa vagereno abhAva che, to vartamAnamAM cAritra kema saMbhave ? e kahe chejeo matsararahita che, kAlocita yatanAthI udyamavaMta tathA (197)
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ janayAtrAthI rahita che evA sAdhuonuM sAdhupaNuM sadA hoya che. // 11 // A gAthA sugama che. mAtra janayAtrAthI rahita eTale koI upakAra. ke apakAra kare eno badalo vALavo, sukha-du:khanI ciMtA karavI, vagere lokavyavahArathI rahita. evA sAdhuone jyAM sudhI zAsana hoya tyAM sudhI cAritra hoya che. etadeva samarthayatina viNA titthaM niaMThehiM, na'titthA ya niaNtthiaa| chakkAyasaMjamo jAva, tAva aNusajaNA duNha // 12 // na vinA nirgranthaiH sAmAnyena cAritribhistIrthaM nA'tIrthA nirgrnthaaH| tIrthaM vinA te na bhvntiityrthH| pulAka-bakuza-pratiSevaNAkuzIlAnAmeva cA'yaM niymH| tathA ca prajJaptiH pulAe NaM bhaMte ! kiM titthe hojA? goamA ! titthe hojaa| no atitthe hojaa| evaM bause pddisevnnaakushiilevi| kasAyakuzIle pucchaa| goamA! titthe vA hojA atitthe vA hojaa| jai atitthe hojjA kiM titthayare hojA patteabuddhe hojA? goamA! atitthe titthayare hojA patteabuddhe vA hojaa| evaM niaMThe vi| evaM siNAe vi| tasmAtSaTakAyasaMyamo yAvattAvada'nuSaJjanA'nuvRttirdvayorbakuzapratiSevaNAkuzIlayorityarthaH // 12 // mA yAtanuM samarthana 3 cha- . tIrtha nigraMtho vinA nathI hotuM. ane nircathatA tIrtha vinA (188)
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ nathI hotI. jyAM sudhI pakAyasaMcama che, tyAM sudhI baMnenI anuvRtti thAya che. || 12 ll sAmAnyathI saMyamIo vinA tIrtha nathI hotuM. (vizeSa-snAtaka vagere vinA hoI zake. paNa eka paNa saMyamI na hoya ane tIrtha hoya, evuM na bane.) tIrtha vinA nigraMtho paNa nathI hotA. pulAka, bakuza ane pratisevanA kuzIlono ja A niyama che. bhagavatI sUtramAM kahyuM che- he bhagavaMta ! pulAka tIrthamAM hoya ? gautama! tIrthamAM hoya, atIrthamAM na hoya. A rIte bakuza ane pratisevanA kuzIla paNa samajavA. pachI kaSAya kuzIlanI pRcchA kare che. gautama! tIrthamAM hoya athavA atIrthamAM hoya. jo atIrthamAM hoya to zuM tIrthakara hoya ke pratyekabuddha hoya ? gautama ! tIrthaMkara hoya athavA pratyekabuddha paNa hoya. A rIte nigraMtha ane snAtaka paNa samajavA. (bhagavatIsUtra zataka-ra6, usa-6) mATe jyAM sudhI pakAyasaMyama che, tyAM sudhI bakuza ane pratisevanAkuzIla banenI anuvRtti cAlaze, evo ahIM artha-che uttarArddhameva vivRNvantijA saMjamayA jIvesu, tAva mUlA ya uttaraguNA y| ittariacheasaMjama, niaNtthbkusaaypddisevii|| 13 // yAvat saMyamatA jIveSu, zeSaguNAbhAve'pi yAvat SaDjIvanikAya-yatanAmAtramapi labhyate, tAvanmUlA mUlaguNA uttaraguNAzca, yAvadete tAvaditvarachedasaMyamau sAmAyikasaMyamacchedopasthAnIyasaMyamau yAvaccaitau tAvanirgranthau bakuzAyapratiSeviNau Ayo jJAnAdilAbhaH, tasya pratikUlaM sevante ceSTante AyapratiSeviNo (199)
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAnAdyupajIvakAH pratiSevaNAkuzIlA ityarthaH / anuyujyeti sarvatra yogyamrA uttarArdhane ja spaSTa karatAM kahe che jyAM sudhI jIvomAM saMyamatA che, tyAM sudhI mULa ane uttara guNo che. ane itvarikasaMyama - chedasaMyama che, tyAM sudhI bakuza ane pratisevanAkuzIla nigraMtha che. II 1rU II jyAM sudhI jIvomAM saMyamatA che- bIjA guNonA abhAve paNa jyAM sudhI SaDthavanikAyanI yatanAmAtra paNa maLe che, tyAM sudhI mUlaguNo ane uttaraguNo che. jyAM sudhI mUlaguNo ane uttaraguNo che, tyAM sudhI sAmAyikasaMyama ane chedopasthApanIya saMyama che. jyAM sudhI A be saMyama che, tyAM sudhI bakuza ane AyapratisevI, A be nigraMtho che. Aya eTale jJAnAdi lAbha. jeo tene pratikULa ceSTA kare, teo AyapratisevI che. arthAt jJAnAdinA upajIvaka che. eTale ke pratisevanAkuzIla che. ahIM sarvatra anuyoga karIne ema samajavuM. (SaTkAyasaMyamanI pAchaLa mUlottaraguNo joDAyelA che. ityAdi) nanu videhairavatasarvatIrtheSu kA vyavasthA ityAhasavvajiNANaM nicvaM bakusakusIlehiM vaTTae titthaM / navaraM kasAya - kusIlA apamattajaI vi saMteNaM // 14 // sarva jinAnAM bharatairAvatavidehatIrthakRtAM nityaM bakuzakuzIlAbhyAM varttate tIrtham / pulAkAdInAma'lpatvAtkAdAcitkatvAt / navaraM kevalamayaM vizeSaH / sattvena kaSAyasattayA'pramattatayApi saptamasthAnavarttino'pi kaSAyakuzIlA bhaNyante, ata ( 200 )
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ evambhUtAH kaSAyakuzIlA api yAvattIrthaM bhavatIti bhaavH|| 14 // mahAvideha ane airAvatakSetranA sarva tIrthomAM zuM vyavasthA hoya cha ? mehecha sarva jinonuM tIrtha haMmezA bakuza ane kuzIlothI cAle che. bhAtra sadhabhattayatimo pA sattAthI uSAyazI hoya che.||14|| bharata-airavata-mahAvidehakSetranA sarva tIrthakaronuM tIrtha hamezA bakuzo ane kuzIlothI cAle che. kAraNa ke pulAka vagere alpa hovAthI kadAcitka hoya che. kyAreka hoya, kyAreka na paNa hoya. mAtra A vizeSa che ke apramattatA hovA chatAM paNa - sAtamA guNasthAnake rahelA paNa krodhAdi kaSAyamohanIyanI sattAne kAraNe kaSAyakuzIla kahevAya che. mATe AvA kaSAyakuzIlo paNa jyAM sudhI tIrtha hoya, tyAM sudhI hoya che. yata eva bakuzakuzI(lA)bhyAM tIrthapravRttirata-evaguruguNarahio ya iha, daTThavvo mUlaguNaviutto jo| na ya guNamittavihINa tti, caMDaruddo a AharaNaM // 15 // guruguNarahito draSTavyo yo mUlaguNaviyukta upalakSaNatvAdabhIkSNamuttaraguNavirAdhakaH, jo cayai uttaraguNe mUlaguNeviiti vacanAt / na punarguNamAtrahInaH, priyavacanaviziSTopazamAdiguNavikala ityrthH| caNDarudrAcArya udAharaNaH - dRssttaantH| ayaM hi prakRtiroSaNo hi bahUnAM saMvignagItArthaziSyANAmamocanIyo bahumAnaviSayazcAbhUt tsyeymev||15|| ( 201)
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ jethI karIne bakuza ane kuzIlathI tIrthanI pravRtti thAya che, tethI ja ahIM guragaNarahita te samajavo ke je mULaguNaviyukta hoya, guNamAtrarahita nahIM, caMDaraskrAcArya daSTAMta che. II 16 II guruguNarahita te samajavA ke je mUlaguNothI rahita hoya. tathA upalakSaNathI je vAraMvAra uttaraguNonI virAdhanA karatA hoya. kAraNa ke upadezamAlAmAM kahyuM che ke- je uttaraguNono tyAga kare che, te mULaguNono paNa tyAga kare che. paNa guNamAtrarahita eTale ke priyavacana, viziSTa upazamAdi guNa rahita evo artha na samajavo. A viSayamAM caMDarudrAcArya udAharaNa che. teo krodhI svabhAvanA hovA chatAM paNa ghaNA saMvigna gItArtha ziSyone atyAjya tathA bahumAnapAtra thayA hatAM. samprati duHSamAyAmubhayamAzrityopadezamAhakAlAidosao jaivi, kahavi dIsaMti tArisA na jii| savvattha tahavi na chitti, neva kujjA annaasNsN|| 16 // yAnubhayamAzrityopadezamAha spaSTA, nAzaMsAm anaasthA 16 / vartamAnamAM duHSamAkALamAM banene (sAdhu ane zrAvakane ?) AzrIne upadeza kahe che bhale kALAdinA doSathI tevA yatio na dekhAtA hoya, to paNa sarvatra (cAritrano) vyuccheda nathI thayo, mATe anAzaMsA na karavI joIe. |16 II A gAthAno artha spaSTa che. temAM je "anAzaMsA ema kahyuM che, teno artha anAsthA samajavo. (202)
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ yataH - kuggahakalaMkarahiA jahasattiM jahAgamaM ca jymaannaa| jeNa visuddhacaritta tti vuttmrihNtsmyNmi|| 17 // kugraho'sadabhinivezaH, sa eva kalaGko doSastena rhitaa| yathAzakti yathAgamaM yatamAnA yena kAraNena ca vizuddhacAritrA ityuktamarhatsamaye jinmte|| 17 // kAraNa ke jeo kadAgraharUpI kalaMkathI rahita che, yathAzakti zAstrAnusAre yatanA kare che, teo vizuddhacAritrI che evuM arihaMta prabhunA siddhAntamAyuM che. // 17 // kadAgraha eTale khoTo abhiniveza, te ja kalaMka-doSa, tenAthI je rahita hoya. yathAzakti zAstrAnusAre jayaNA karanArA vizuddhacAritrI che evuM jinamatamAM kahyuM che. tAdRzAzca dRzyanta eva tathAhiajavi tinnapainnA guruabharuvvahaNapaccalA loe| dIsaMti mahApurisA akkhNddiasiilpbbhaaraa|| 18 // sugamA, navaraM tIrNasAmAyikAdipratijJA durvhsNymbhaarodvhnsmrthaaH|| 18 // ane tevA mahAtmAo to dekhAya ja che. te A mujabaAje paNa pratijJAno pAra pAmanArA, moTA bhArane ( 203 )
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ upADavAmAM samartha akhaMDitazIlaprAglAra evA mahApuruSo lokamAM dekhAya che. || 18 II A gAthAno artha sugama che. mAtra sAmAyikAdi pratijJAno pAra pAmanArA ane durvaha evA saMyama bhArane upADavAmAM samartha, ema vizeSArtha samajavo. ajavi tavasusiaMgA, taNukasAyA jiiMdiA dhiiraa| dIsaMti jae jaiNo vammahahiayaM viaarNtaa|| 19 // jemanuM zarIra tapathI zoSAI gayuM che, jemanA kaSAyo pAtaLA paDI gayA che, jeo jitendriya ane vIratAsaMpanna che, jeo kAmadevanA hRdayane vidArI de che, evA munio Aje paNa duniyAmAM dekhAya che. || 10 || spaSTa che. aja vi vayasaMpannA, chjjiivnikaarkkhnnjuttaa| vasaMti taNi, vipavittA sugu 20 | paNa navaraM zrutiH svAdhyAvartana yu: 20 | Aje paNa vratasaMpanna, SakAyanA jIvonuM rakSaNa karanArA, vikRti(dUdha vagere vigaI)othI virakta, zrutiyukata evA tapasvIonA samUho dekhAya che. || 20 || A paNa spaSTa che. mAtra zruti eTale svAdhyAya, tenAthI yukta. (204)
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ aja vi dayakhaMtipaiTThiAi, tvniamsiilkliaaii| viratnA dUsamApa, vInaMti suradurathI 21 pratitAtha. 21 jeo dayA ane kSamAmAM pratiSThita che, tapa, niyama ane zIlathI yukta che, evA viralA susAdhuratno Aje duSamakALamAM paNa dekhAya che. II 21 // Ano artha paNa pratIta che. (vartamAnamAM paNa saMyamI bhagavaMto kevI adbhuta sAdhanA karI rahyA che te jANavA mATe acUka vAMco vikradarya munirAjazrI guNahaMsavijayajI likhita pustaka-vizvanI AdhyAtmika ajAyabI) tataHia jANiUNa eaM mA dosaM dUsamAi daauunnN| munama pamuaha, manavi thamo nA navA rerA svaSTA, nava taniti cAritrAtitvaI 22. tethI- A rIte te jANIne duSamakALane doSa daIne tame dharmodyamane mukI na do. Aje paNa jagatamAM dharma jyavaMto che. jarA spaSTa che, mAtra te eTale cAritranuM astitva. evamanekadhA cAritrAstitvaM pratiSThAya(pya) nigamanamAhatA tulia niabaleNa sattIi jahAgamaM jyNtaannN| saMpunnaciMga zikSiA suhaMtA sahUi 2rU (205)
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ iti ytivicaarH| spssttaa| navaraM sampUrNeti na pUrvayatibhyo nyUnA, sv-saamrthytunanAthA: samAnArthAtvA (samAnattAt ?) . rarU. iti yativicAragAthAvacUriH sampUrNA / saMvat 1523 varSe jyeSThavadi 7 dine likhit(taa)| kumbhlmerudurge| A rIte aneka prakAre cAritranA astitvane siddha karIne nigamana kahe che tethI potAnA baLathI tulanA karIne yathAzakita zAstrAnusAre yatanA karatA, evA duSNasahasUri sudhInA sAdhuonI kriyA saMpUrNa ja che. II 2rU II iti yativicAra. spaSTa che, mAtra saMpUrNa eTale pUrvanA munio karatAM nyUna nahIM tevI. kAraNa ke teo paNa potAnA sAmarthyanI tulanA karIne yathAzakti kriyA karatAM hatAM ane vartamAnamAM paNa uparokta munio potAnA sAmarthyanI tulanA karIne potAnI zaktine gopavyA vinA kriyA kare che. A rIte yativicAra gAthAnI avacUri samApta thaI. A avasUri saMvat 1623 jeTha vada 7nA divase kuMbhalameru durgamAM lakhAI che. iti sAnuvAda sAvacUri yativicAra para vArtikarUpa hitopaniSadda (206 )
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ sva. pUjya parama gurudevazrInA hastAkSaramAM zrI namaskAra mahAmaMtra namo arihantA eM namo siddhA e namaH AyarizAeM namo nubajhAvalAM namo khee saca sAhU eM eso laMca gae kArA pApasA maMgalAeM ca soliM paDhamaM hai vaha maMgala 2. vi
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ pradUSaNonA pUramAM navI tAjagI navo utsAha ane navajIvana bakSato eka prANavAyu. pUrvAcAryonI prasAdI zramaNanuM saubhAgya SHIVAJ ALIII