Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates * bhagavAna zrI kuMdakuMda-kahAnajainazAstramALA puSpa-4 * kavivara adhyAtmapremI paMDita zrI daulatarAmajI kRta cha DhALA [ TIkA sahita ] F : prakAzaka: zrI digaMbara jaina svAdhyAyamaMdira TrasTa, sonagaDha-364 250 (saurASTra) Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates atyAra sudhI chapAyela kula prata : 16,8OO ekAdazAvRtti prata : 3,000 * vi. saM. 2054 prApti sthAna di. jaina svAdhyAyamaMdira TrasTa (sonagaDha) taraphathI prakAzana Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates Thanks & Our Request This shastra has been kindly donated by Hevika Foundation (haste Kamal, Vijen, Hemal Bhimji Shah and Family), London, UK who have paid for it to be "electronised" and made available on the internet. Our request to you: 1) We have taken great care to ensure this electronic version of Chha Dhala is a faithful copy of the paper version. However if you find any errors please inform us on rajesh@AtmaDharma.com so that we can make this beautiful work even more accurate. 2) Keep checking the version number of the on-line shastra so that if corrections have been made you can replace your copy with the corrected one. Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates Version Number L 001 Version History Date Changes 8 Dec 2002 First electronic version. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates parama pUjya adhyAtmamUrti saddagurudeva zrI kAnajIsvAmI Please inform us of any errors on Rajesh@Atma Dharma.com
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates prastAvanA kavivara paMDita daulatarAmajI kRta "chatDhAlA jainasamAjamAM sArI rIte pracalita che. ghaNA bhAI-baheno teno nitya pATha kare che; jaina pAThazALAonuM te eka pAThya pustaka che. saMvata 1891 nA vaizAkha suda 3 (akSaya trIja) nA roja graMthakAre te racyuM hatuM. A graMthamAM dharmanuM svarUpa TUMkAmAM sArI rIte batAvavAmAM AvyuM che, ane te bALakathI mAMDI vRddha sudhI sarve jIvo tarata samajI zake tevI saraLa bhASAmAM ApavAmAM AvyuM che. A graMthamAM cha DhALa (cha prakaraNo) che; temAM AvatA viSayo TUMkamAM have pachI ApavAmAM Ave che: jIvanI anAdinI sAta bhUlo A graMthanI bIjI DhALamAM jIvanI, anAdinI cAlI AvatI, sAta bhUlonuM svarUpa ApavAmAM AvyuM che. te TUMkamAM nIce mujaba che: 1. "zarIra te huM chuM' ema jIva anAdithI mAnI rahyo che, tethI huM tene halAvI-calAvI zakuM, zarIranAM kAryo huM karI zakuM, zarIra sAruM hoya to mane lAbha thAya e vagere prakAre te zarIrane potAnuM mAne che; A mahA bhrama che. A jIvatattvanI bhUla che eTale ke jIvane te ajIva mAne che. 2. zarIranI utpattithI jIvano janma ane zarIranA viyogathI jIvanuM maraNa te mAne che, temAM ajIvane jIva Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [4] mAne che, A ajIvatattvanI bhUla che. 3. mithyAtva-rAgAdi pragaTa du:kha denArAM che, chatAM tenuM sevana karavAmAM sukha mAne che. A AsravatattvanI bhUla che. 4. zubhane lAbhadAyaka ane azubhane nukasAnakAraka te mAne che, paNa tattvadaSTie te banne nukasAnakAraka che ema te mAnato nathI. A baMdhatattvanI bhUla che. 5. samyajJAna tathA te pUrvakano vairAgya jIvane sukharUpa che, chatAM te potAne kaSTa ApanAra ane na samajAya evAM cheema jIva mAne che. te saMvaratattvanI bhUla che. 6. zubhAzubha icchAone nahi rokatAM, indriyonA viSayo pratye icchA karyA kare che te nirjarAtattvanI bhUla che. 7. samyagdarzanapUrvaka ja pUrNa nirAkuLatA pragaTa thAya che, ane te ja kharuM sukha che-ema na mAnatAM, bAhya vastuonI sagavaDothI sukha maLI zake ema jIva mAne che te mokSatattvanI bhUla che. u52nI bhUlonuM phaLa A graMthanI pahelI DhALamAM A bhUlonuM phaLa batAvyuM che. A bhUlonuM phaLa jIvane samaye samaye anaMta du:khano bhogavaTo che; eTale ke cAre gatiomAM-manuSya, deva, tiryaMca ke nAraka tarIke janmI-mI duHkha bhogave che. loko devagatimAM Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates [5] sukha mAne che paNa te bhramaNA che-khoTuM che. gAthA 15-16mAM te spaSTa batAvavAmAM AvyuM che. A gatiomAM mukhya gati nigoda-ekendriyanI che, saMsAradazAmAM vadhAremAM vadhAre kALa jIva temAM kADhe che. te avasthA TALI beindriyathI paMcendriya bhAgye ja thAya che; ane temAM paNa manuSyapaNuM prApta karavuM to ati-ati dIrghakALe bane che, eTale ke jIva manuSyabhava 'lagabhaga nahivat ' pAme che. dharma pAmavAno samaya jIvane dharma pAmavAno mukhya samaya manuSyapaNuM che; tethI jo jIva dharma samajavAnI zarUAta kare to te kAyamane mATe du:kha TALI zake. paraMtu manuSyabhavamAM paNa kAM to dharmano yathArtha vicAra karato nathI, agara to dharmane nAme cAlatI aneka mithyA mAnyatAomAMthI koIne koI khoTI mAnyatAne grahaNa kare che ane kudeva, kuguru, tathA kuzAstramAM te phasAI jAya che; athavA to 'badhA dharmo eka che' ema upalaka daSTie mAnI laIne badhAno samanvaya karavA lAge che ane potAnI e bhramaNAvALI buddhine, vizALa buddhi mAnIne abhimAna seve che; kadI te jIva sudeva, suguru ane suzAstranuM bAhya svarUpa samaje topaNa potAnuM kharuM svarUpa samajavA jIva yathArtha prayAsa karato nathI tethI te pharIne saMsAracakramAM rakhaDI potAno moTAmAM moTo kALa nigodaekendriyapaNAmAM kADhe che. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [6] mithyAtvanuM mahApApa upara kahyuM te badhAnuM mULakAraNa potAnA svarUpanI jIvane bhramaNA che. paranuM huM karI zakuM, para mAruM karI zake, parathI mane lAbha thAya, parathI mane nukazAna thAya-evI mithyA mAnyatAnuM nitya aparimita mahApApa dareka kSaNe jIva sevyA kare che, te mahApApane zAstrIya paribhASAmAM mithyAdarzana kahevAmAM Ave che. tenA phaLa tarIke krodha, mAna, mAyA, lobha je parimita pApa che tene tIvra ke maMdapaNe seve che. jIvo krodhAdikane pApa gaNe che, paNa tenuM mULiyuM mithyAdarzanarUpa mahApApa che tene teo oLakhatA nathI, to pachI tene TALe kayAMthI? vastunuM svarUpa vastusvarUpa kaho ke jainadharma kaho, te banne eka ja che. teno vidhi evo che ke pahelAM moTuM pApa choDAvI pachI nAnuM pApa choDAve che, mATe mahApApa zuM ane nAnuM pApa zuM te prathama samajavAnI khAsa jarUra che. 1-jugAra, 2-mAMsabhakSaNa, 3-madirApAna, 5-vezyAgamana, pa-zikAra, 6-paranArIno saMga ane 7-corI-e sAta jagatamAM moTA vyasano gaNAya che, paNa e sAte vyasano karatAM mithyAtva te mahApApa che, tethI tene prathama choDAvavAno jainadharmano upadeza che; chatAM upadezako, pracArako ane agresarono moTo bhAga mithyAtvanA yathArtha svarUpathI ajANa che; A sthitimAM mahApAparUpa mithyAtva Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates TALavAno upadeza teo kyAMthI ApI zake? teo "puNya'ne dharmamAM sahAyaka mAnI tenA upadezanI mukhyatA kare che; e pramANe dharmane nAme mahA mithyAtvarUpI pApane avyakta rIte poSe che. A bhUla jIva TALI zake te mATe samyagdarzana ane mithyAdarzana tathA samyajJAna ane mithyAjJAnanuM svarUpa A graMthanI trIjI ane cothI DhALamAM Apela che. Ano artha evo nathI ke zubhane badale azubhabhAva jIve karavA paNa zubha bhAvane dharma ke dharmamAM sahAyaka mAnavo nahIM, nIcalI avasthAmAM zubha bhAva thayA vinA rahe nahIM, paNa tene dharma mAnavo te mithyAtvarUpa mahApApa che. samyagdaSTinI bhAvanA pAMcamI DhALamAM bAra bhAvanAnuM svarUpa ApyuM che; samyagdaSTi jIvane ja A kharI bhAvanA hoya che. samyagdarzanathI ja dharmanI zarUAta thAya che, tethI samyagdaSTi jIvane ja A bAra prakAranI bhAvanA hoya che, temAM je zubha bhAva thAya che tene te dharma mAnatA nathI paNa baMdhanuM kAraNa mAne che, jeTalo rAga TaLe che tathA samyagdarzana-jJAnanI je daDhatA thAya che tene te dharma mAne che, tethI tene saMvara-nirjarA thAya che. ajJAnIo to zubha bhAvane dharma athavA dharmamAM sahAyaka mAne che tethI temane A kharI bhAvanA hotI nathI. samyakrazcAritra tathA mAvata samyagdaSTi jIva potAnA svarUpamAM sthira rahe tene Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [8] samyakracAritra kahevAmAM Ave che, ane temAM sthira rahI zake nahi tyAre tene zubhabhAvarUpa aNuvrata ke mahAvrata hoya che, paNa temAM thatA zubha bhAvane te dharma mAnatA nathI; te vagerenuM svarUpa chaThThI DhALamAM kahyuM che. dravyArthikanaye nizcayanuM svarUpa ane tenA Azraye thato zuddhaparyAya AtmAno svabhAva trikALI zuddha akhaMDa caitanyamaya che e samyagdarzanano tathA nizcayanayano viSaya hovAthI dravyArthika naye A trikALI zuddha akhaMDa caitanyasvarUpa AtmAne "nizcaya" kahevAmAM Ave che, AtmAno te trikALI sAmAnya bhAva dravyArthikanaye AtmAnuM svarUpa che, e trikALI zuddhatA taraphanA valaNathI jIvano je zuddha paryAya pragaTe che te zuddha paryAyane vyavahAra" kahevAmAM Ave che, te sadbhuta vyavahAra che. ane avasthAmAM je vikAra ke rAgano aMza rahe che te paryAya jIvano asaddabhUta vyavahAra che; asadbhuta vyavahAra jIvanuM paramArtha svarUpa nahi hovAthI TaLI zake che, ane tethI nizcayanaye te jIvanuM svarUpa nathI ema samajavuM. paryAyArthikanaye nizcaya ane vyavahAranuM svarUpa -athavAnizcaya ane vyavahAra paryAyanuM svarUpa upara kahela svarUpa nahi jANanAra jIvo zubha karatAM karatAM dharma (zuddhatA) thAya ema mAne che ane teo zubhane vyavahAra mAne che tathA te karatAM karatAM bhaviSyamAM nizcaya Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [9] (zuddhabhAva-dharma) thaze ema teo mAne che-A eka mahAna bhUla che; tethI tenuM sAcuM svarUpa ahIM TUMkamAM ApavAmAM Ave che samyagdaSTi jIvane nizcaya (zuddha) ane vyavahAra (zubha) evA cAritranA mizra paryAya nIcalI avasthAmAM eka vakhate hoya che. koI vakhate nizcaya (zuddha bhAva) mukhyapaNe hoya che koI vakhate vyavahAra (zubhabhAva) mukhyapaNe hoya che. Ano artha evo che ke samyagdaSTi jIva potAnA svarUpamAM sthira rahe tenuM nAma nizcayaparyAya (zuddhatA) che, ane temAM sthira rahI zake nahi tyAre svalakSa azubhabhAva TALI zubhamAM rahe ane te zubhane dharma mAne nahIM, tene vyavahAraparyAya (zubhaparyAya) kahevAmAM Ave che, kemake te jIvane zubhaparyAya thoDA vakhatamAM TaLI zuddha paryAya pragaTe che; A apekSA lakSamAM rAkhI vyavahAra sAdhaka ane nizcaya sAdhya-ema paryAyArthikana kahevAmAM Ave che; teno artha evo che ke samyagdaSTino zubha paryAya TaLI krame krame zuddha paryAya thato jAya. A banne paryAyo hovAthI te paryAyArthikanayano viSaya che. A graMthamAM keTaleka ThekANe nizcaya ane vyavahAra evA zabdo vAparavAmAM AvyA che, tyAM teno A artha samajavo. vyavahAra (zubhabhAva) no vyaya te sAdhaka ane nizcaya (zuddhabhAva) no utpAda te sAdhya evo teno artha thAya che. tene TUMkAmAM "vyavAra sAdhaka, nizcaya sAdhya' ema paryAyArthikanake kahevAmAM Ave che. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [10] bIjA viSayo A pustakamAM bahirAtmA, aMtarAtmA, paramAtmA vagere viSayonuM svarUpa ApavAmAM AvyuM che. bahirAtmA te mithyASTinuM bIjuM nAma che, kemake bahAranA saMyoga, -viyoga, zarIra, rAga, deva-zAstra-guru AdithI kharekhara (paramArthI potAne lAbha thAya ema te mAne che. aMtaraAtmA te samyagdaSTinuM bIjuM nAma che: kemake potAnA aMtarathI ja eTale ke mArA trikALI zuddha caitanyasvarUpanA lakSe ja mane lAbha thaI zake ema te mAne che. paramAtmA te AtmAnI saMpUrNa zuddha avasthA che. A sivAya bIjA aneka viSayo A graMthamAM levAmAM AvyA che; te badhA kALajIpUrvaka samajavAnI jarUra che. pAThakone vinaMtI pAThakoe A pustakano sUkSma dRSTithI abhyAsa karavo; kemake sanzAstrano dharmabuddhi vaDe abhyAsa te samyagdarzananuM kAraNa che; A uparAMta zAstrAbhyAsamAM nIcenI bAbato khAsa khyAlamAM rAkhavI: 1. samyagdarzanathI ja dharmanI zarUAta thAya che. 2. samyagdarzana pAmyA sivAya koIpaNa jIvane sAcAM vrata, sAmAyika, pratikramaNa, tapa, pratyAkhyAna vagere hoya nahIM. kemake te kriyA prathama pAMcame guNasthAne zubhabhAvarUpe hoya che. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [11] 3. zubhabhAva jJAnI ane ajJAnI e bannene thAya che. paNa ajJAnI tenAthI dharma thaze ema mAne che ane jJAnIne buddhimAM te heya hovAthI tenAthI kadI dharma na thAya ema te mAne che. 4. A uparathI dharmIne zubha bhAva hoto ja nathI ema samajavuM nahIM, paNa zubha bhAvane dharma ke tethI krame krame dharma thaze ema te mAnato nathI-kemake anaMta vItarAgoe tene baMdhanuM kAraNa kahyuM che. pa. eka dravya bIjA dravyanuM kAMI karI zake nahIM, pariNamAvI zake nahIM, preraNA karI zake nahIM, lAbha-nukazAna karI zake nahIM. , prabhAva pADI zake nahIM, asara, madada ke upakAra karI zake nahIM, mArI-jIvADI zake nahIM evI dareka dravya-guNaparyAyanI saMpUrNa svataMtratA anaMta jJAnIoe pokArI-pokArIne kahI che. 6. jinamatamAM to evI paripATI che ke pahelAM samyakatva hoya pachI vrata hoya; have samyakatva to sva-paranuM zraddhAna thatAM thAya che, tathA te zraddhAna dravyAnuyogano abhyAsa karatAM thAya che; mATe pahelAM dravyAnuyoga anusAra zraddhAna karI samyagdaSTi thavuM. 7. pahele guNasthAne jijJAsu jIvone zAstrano abhyAsa, vAMcana-manana, jJAnI puruSano dharmopadeza sAMbhaLavo, niraMtara temanA samAgamamAM rahevuM, devadarzana, pUjA, Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [12] bhakti, dAna vagere zubha bhAvo hoya che; paraMtu pahele guNasthAne sAcAM vrata, tapa vagere hotAM nathI. upalaka daSTie jonArane nIcenI be zaMkA thavAno saMbhava che: (1) AvA kathana sAMbhaLavAthI ke vAMcavAthI lokone ghaNuM nukasAna thavA saMbhava che. (2) hAla loko je kAMI vrata, paccakakhANa, pratikramaNAdi kriyA kare che te choDI deze. teno khulAso nIce pramANe che: satyathI koI paNa jIvane nukasAna thAya ema kahevuM te bhUlabhareluM che arthAt asat kathanathI lokone lAbha thAya ema mAnavA barAbara thAya che. sat sAMbhaLavAthI ke vAMcavAthI jIvone kadI nukasAna thAya ja nahi ane vrata-paccakhANa karanArAo jJAnI che ke ajJAnI che te jANavAnI jarUra che. jo teo ajJAnI hoya to tene sAcAM vratAdi hotAM ja nathI tethI te choDavAno prazna ja nathI. jo vrata karanAra jJAnI haze to chatra dazAmAM te vrata choDI azubhamAM jaze tema mAnavuM nyAyaviruddha che. paraMtu ema bane ke te krame krame zubhabhAvane TALI zuddhane vadhAre. paNa te to lAbhanuM kAraNa che, nukazAnanuM kAraNa nathI. mATe satya kathanathI koIne nukazAna thAya nahi. A kathananuM khAsa manana karavAnI jarUra che. jijJAsuo kaMI vizeSa spaSTa khulAsAthI samajI zake te vAta lakSamAM rAkhIne brahmacArI bhAIzrI gulAbacaMdajIe Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates yathAzaya zuddhi-vRddhi karI che. kArtika suda 15, saM. 2018 sonagaDha (saurASTra) rAmajI mANekacaMda dozI (pramukha) zrI di. jaina svA. maMdira TrasTa, A AvRttinuM nivedana A pustaka eTaluM lokapriya che ke tenI ghaNI AvRttio prasiddha thaI gaI che. te badhI khalAsa thaI jatAM pharIthI A sacitra AvRtti chapAvI che. cha DhALAmAM batAvela vastusvarUpa yathArthapaNe samajIne jijJAsuo Atmahita sAdho evI bhAvanA. sonagaDha sAhitya prakAzana samiti mAgazara suda 5 zrI di. jaina svAdhyAyamaMdira TrasTa, saM. 2035 sonagaDha (saurASTra) * vrata-saMyama kayAre?zaMkA- dravyAnuyogarUpa adhyAtma-upadeza che te utkRSTa che, ane te ucca dazAne prApta hoya tene ja kAryakArI che paNa nIcalI dazAvALAone to vrata-saMyama AdIno ja upadeza Apavo yogya che. samAdhAnaH- jinamatamAM to evI paripATI che ke pahelAM Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [14] samyakatva hoya pachI vrata hoya; have samyakatva to sva-paranuM zraddhAna thatAM thAya che tathA te zraddhAna dravyAnuyogano abhyAsa karatAM thAya che; mATe pahelAM dravyAnuyoga anusAra zraddhAna karI samyagdaSTi thAya ane tyArapachI caraNAnuyoga anusAra vratAdika dhAraNa karI vratI thAya. e pramANe mukhyapaNe to nIcalI dazAmAM ja dravyAnuyoga kAryakArI che, tathA gauNapaNe jene mokSamArganI prApti thatI na jaNAya tene, pahelAM koi vratAdikano upadeza ApavAmAM Ave che. mATe ucca dazAvALAone adhyAtma-upadeza karavA yogya che ema nIcalI dazAvALAoe parA mukha thavuM yogya nathI. (zrI mokSamArga prakAzaka pR.295) jaina zAstronA artha karavAnI paddhati jinamArgamAM koI ThekANe to nizcayanayanI mukhyatA sahita vyAkhyAna che teno to "satyArtha ema ja che." ema jANavuM tathA koI ThekANe vyavahAranayanI mukhyatA sahita vyAkhyAna che tene "ema nathI paNa nimittAdinI apekSAe upacAra karyo che." ema jANavuM; ane e pramANe jANavAnuM nAma ja banne nayonuM grahaNa che. paNa banne nayonA vyAkhyAnane samAna satyArtha jANI A pramANe paNa che tathA A pramANe paNa che" evA bhramarUpa pravartavAthI to banne nayo grahaNa karavA kahyA nathI. (zrI mokSamArga prakAzaka pR. 256.) Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates vi Sa yA nu 6 maNi kA ". che ra ja 6 da & 4 2 viSaya [ pahelI DhALa pU. 1 thI 30] maMgalAcaraNa . graMtha-racanAno uddeza ane jIvanI cAhanA .... guruzikSA ane saMsAranuM kAraNa .... graMthanI prAmANikatA ane nigodanuM duHkha ... nigodanA duHkhonuM varNana . tiryaMcagatinA duHkhonuM varNana ... narakagatinA du:khonuM varNana ... manuSyagatinA du:khonuM varNana ... devagatinA du:khonuM varNana ... pahelI DhALano sArAMza, bheda-saMgraha, lakSaNa-saMgraha, aMtara-pradarzana ane praznAvalI . [bIjI DhALa pR. 31 thI 54] saMsAraparibhramaNanuM kAraNa .. agRhIta mithyAtvadarzana ane jIvatattvanuM lakSaNa .. jIvatattvanA viSayamAM viparIta zraddhA ... mithyASTino zarIra ane para vastuo upara vicAra jIvatattvanI bhUla ... ajIva ane Asrava tattvanuM viparIta zraddhAna .. Asrava tattvanI bhUla .. baMdha ane saMvara tattvanI viparIta zraddhA ... nirjarA ane mokSanI viparIta zraddhA ane agRhIta 21-29 32 u4 35 37 37 Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember fo check http://www.AtmaD harma.com for updates [ 16 ] mithyAjJAna nirjarA tattvamAM bhUla mokSatattvanI bhUla .. agRhIta mithyAcAritranuM lakSaNa ... gRhIta mithyAdarzana ane kugurunAM lakSaNa kudeva (mithyAdeva )nuM svarUpa kudharma ane gRhIta mithyAdarzananuM saMkSipta lakSaNa gRhIta mithyAjJAnanuM lakSaNa ... gRhIta mithyAcAritranuM lakSaNa ... mithyAcAritranA tyAgano ane AtmahitamAM lAgavAno upadeza ... bIjI DhALano sArAMza, bheda-saMgraha. lakSaNa-saMgraha, aMtara-pradarzana ane praznAvalI ... ... [ trIjI DhALa pR. 55 thI 98 ] Atmahita, sAcuM sukha ane be prakAre mokSamArganuM na nizcaya samyagdarzana-jJAna-cAritranuM svarUpa vyavahAra samyaktvanuM svarUpa . bahirAtmA tathA uttama aMtarAtmAnuM lakSaNa ... madhyama ane jaghanya aMtarAtmA tathA paramAtmA nikla paramAtmAnuM lakSaNa ane paramAtmAnA dhyAnano upadeza ... ajIva-puddagala, dharma adharma dravyanAM lakSaNa ane bheda AkAza, kALa ane AsavanA lakSaNa athavA bheda ... AsavatyAgano upadeza, baMdha, saMva2 ane nirjarAnuM 70 68 ... lakSaNa mokSanuM lakSaNa, vyavahAra samyagdarzana ane tenA karaNa 39 39 40 40 41 43 44 45 47 47 49-54 Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com 55 58 59 61 63 5 66 74
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 78 81 84 85 99 [17] samyakatvanA 25 doSa tathA 8 guNonuM varNana ... 76 samyakatvanA ATha guNa ane zaMkAdi ATha doSa ... mada nAmanA ATha doSa ... cha anAyatana ane traNa mUDhatA doSa .. avratI samyagdaSTinI indra vagerethI pUjA ane .. samyaktano mahimA, tanA anutpatti sthAna, sarvottama sukha .... 86 samyagdarzana vinA jJAna ane cAritranuM mithyApaNuM .. 88 trIjI DhALano sArAMza, bheda-saMgraha, lakSaNa-saMgraha, aMtara-pradarzana ane praznAvalI .. 90-98 [cothI DhALa pR. 99 thI 136] samyajJAnanuM lakSaNa ane samaya . samyagdarzana ane samyajJAnamAM taphAvata .. 1OO samyajJAnanA bheda, parokSa ane dezapratyakSa ... sakalapratyakSa jJAnanuM lakSaNa ane mahimA .. jJAnI ane ajJAnInA karmanAzamAM taphAvata .... 105 jJAnanA doSa ane manuSyaparyAya vagerenI durlabhatA . 1O) samyajJAnano mahimA ane kAraNa ... 1 /9 samyajJAnano mahimA ane viSayonI icchA 11) rokavAno upAya .. puNya-pApamAM harSa-zokano niSedha, sAra-sAra vAto ... 112 sammacAritrano samaya ane bheda tathA ahiMsA ane satya aNuvratanuM lakSaNa ... 114 zrAvakanA bAra vratonA lakSaNa... 117-123 niraticAra zrAvakanAvrata pALavAnuM phaLa .. 124 cothI DhALano sArAMza, bheda-saMgrahuM, lakSaNa-saMgraha, aMtara-pradarzana ane praznAvalI ... 125-136 10ra 1/4 Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates [ 18 ] [ pAMcamI DhALa pR. 137 thI 161 ] bhAvanAonA ciMtavananuM kAraNa, tenA adhikArI ane tenuM phaLa bhAvanAonuM phaLa ane mokSasukha prAptino samaya ... anityAdi bAra bhAvanAonuM svarUpa AtmAnA anubhavapUrvaka bhAvaliMgI muninuM svarUpa pAMcamI DhALano sArAMza, bheda-saMgraha, lakSaNasaMgraha, aMtara-pradarzana ane praznAvalI [ chaThThI DhALa pR. 162 thI 202 ] ahiMsA, satya, acaurya, brahmacarya mahAvratanAM lakSaNo parigrahatyAga mahAvrata, IryA samiti, bhASA samiti eSaNA, AdAna-nikSepaNa ane pratiSThApana samiti munione traNa gupti ane paMcendriya 52 vijaya munionA cha Avazyaka ane bAkInA sAta mULaguNa munionA bAkInA guNo tathA rAga-dveSano abhAva munionAM tapa, dharma vihAra tathA svarUpAcaraNacAritra svarUpAcaraNacAritra (zuddhopayoga ) nuM varNana svarUpAcaraNa-cAritranuM lakSaNa ane nirvikalpa dhyAna svarUpAcaraNa-cAritra ane arihaMta avasthA siddha avasthA (siddha paramAtmA)nuM varNana mokSa avasthAnuM varNana ratnatrayanuM phaLa ane AtmahitamAM pravRttino upadeza chellI bhalAmaNa graMtha-racanAno kALa ane temAM AdhAra chaThThI DhALano sArAMza, bheda-saMgraha, lakSaNa-saMgraha aMtara-pradarzana ane praznAvalI * ... ... 137 138 140-156 155 ... 155-162 Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com 162 164 166 168 171 172 175 179 182 184 186 188 190 191 193 194 202
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates zrI saddagurudevAya namaH adhyAtmapremI kavivara paMDita daulatarAmajIkRta cha DhoLA (subodhinI TIkA) -pahelI DhALa maMgalAcaraNa (sorA) tIna bhuvanameM sAra, vItarAga vijJAnatA; zivasvarUpa zivakAra, namahuM triyoga sammariyeM; anvayArtha:- (vItarAga) rAgadveSa rahita, ( vijJAnatA) kevaLajJAna (tIna bhuvanameM) traNa lokamAM (sAra) uttama vastu ( zivasvarUpa) AnaMda-svarUpa [ane] (zivakAra) mokSanI prApti karAvanAra che tene huM (triyoga) traNa yoganI (sArikaM) sAvadhAnIthI (namahuM ) namaskAra karuM chuM. noTa:- A graMthamAM sarvatra ( ) evuM cihna mULa graMthanA padanuM jANavuM ane [ ] evuM cita uparathI saMdhi meLavavA mATenuM jANavuM. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates [ cha DhALA 2 ] vijJAnara vItarAma-vijJAnatA gohisa bhAvArtha:- rAga-dveSarati ' kevaLajJAna ' Urdhva, madhya ane pAtALa e traNa lokamAM uttama, AnaMdasvarUpa ane mokSa denAruM che tethI huM (daulatarAma ) mArA triyoga arthAt mana, vacana ane Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pahelI DhALa ] kAyayoga dvArA sAvadhAnIthI te vItarAga (18 doSa rahita) svarUpa kevaLajJAnane namaskAra karuM chuM. graMtha-racanAno uddeza ane jIvanI cAhanA:je tribhuvanameM jIva anaMta, sukha cAheM dukhateM bhayavantaH tAteM dukhahArI sukhakAra, kahuM sIkha guru karuNA dhAra. 1. anvayArtha:- ( tribhuvanameM) traNe lokamAM (je) je (anaMta) anaMta (jIva) prANI [che te ] (sukha) sukhane (cArha) icche che ane (dukhamaiM) duHkhathI (bhayavanta) Dare che (tAZ ) tethI (guru) AcArya (karuNA) dayA (dhAro karIne (dukhahArI) duHkhano nAza karavAvALI ane (sukhakAra) sukhane ApavAvALI (sIkha ) zikSA-zikhAmaNa (kaThuM) Ape che. bhAvArtha- traNa lokamAM je anaMta jIva (prANI) che te du:khathI Dare che ane sukhane cAhe che tethI AcArya duHkhano nAza karavAvALI ane sukhane ApavAvALI zikhAmaNa Ape che. 1. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 4 ] [ 7 DhALA guru zikSA sAMbhaLavAno Adeza ane saMsAra-paribhramaNanuM kAraNa tAhi suno bhavimana thira Ana, jo cAho apano kalyAna; moha mahamada piyo anAdi, bhUla Apako bharamata vAdi. 2 ' ', ' iT anvayArtha:- (bhavi) he bhavya jIvo! (jo) (apano ) potAnuM (kalyAna) hita (cAho) cAhatA ho [ to] (tAhi) gurunI te zikSA (mana) manane ( thira) sthira (Ana) karIne ( suno) sAMbhaLo [ke A saMsAramAM dareka prANI] (anAdi ) anAdi kALathI (mohamahAmada) moharUpI jalada dArU (piyo) pIne, (Apako) potAnA AtmAne (bhUla ) bhUlI (vAdi) vyartha (bharamata) bhaTake che. bhAvArtha:- he bhadra prANIo ! jo potAnuM hita cAhatA ho to, potAnuM mana sthira karIne A zikSA sAMbhaLo. jevI rIte koI dArUDiyo dArU pIne, nazAmAM cakacUra thaIne jyAM tyAM gothA khAI paDe che tevI ja rIte A jIva anAdikALathI mohamAM phasI, potAnA AtmAnA svarUpane bhUlI cAra gatiomAM janma-maraNa Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pahelI DhALa ] [ 5 dhAraNa karIne bhaTake che. 2. A graMthanI prAmANikatA ane nigodanuM duHkha tAsa bhramanakI hai bahu kathA, pai kachu kahuM kahI muni yathA; kAla anaMta nigoda maMjhAra, vItyo ekendrI tana dhAra. 3. anvayArtha:- (tAsa) A saMsAramAM (bhramanakI) bhaTakavAnI (kathA ) kathA (bahu) moTI (he) che (5) topaNa (yathA) jevI (muni) pUrvAcAryoe (kahI) kahI che (yathA) te pramANe huM paNa (kahuM ) kahUM chuM [ke A jIvano] (nigoda maMjhAra) nigodamAM (ekendrI) ekendriya jIvanA (tana) zarIra (dhAra) dhAraNa karI (anaMta) anaMta (bhAla) kALa (vItyo) vItyo che-pasAra thayo che. bhAvArtha- saMsAramAM janma-maraNa dhAraNa karavAnI kathA bahu moTI che. topaNa je prakAre pUrvAcAryoe potAnA bIjA graMthomAM kahI che, te prakAre huM (dolatarAma) paNa A graMthamAM thoDIka kahuM chuM. A jIve, narakathI paNa nikRSTa nigodamAM eka indriya jIvanA zarIra dhAraNa karyA arthAt sAdhAraNavanaspatikAyamAM UpajI tyAM anaMta kALa pasAra karyo che. 3. nigodanuM duHkha ane tyAMthI nIkaLI prApta karela paryAyo eka zvAsameM aThadasa vAra, jabhyo maryo bharyo dukhabhAra; nikasi bhUmijala pAvaka bhayo, pavana pratyeka vanaspati thayo. 4. anvayArtha:- [nigodamAM A jIva] (eka thAsameM) eka Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 6 ] [ che DhALA * - -- - RSS T --- bir -sthAvara para) avatAnI zvAsamAM (aThadasa vAra) aDhAra vAra (janmyo) jamyo ane (ma) maryo [ane] (dukhabhAra) duHkhonA samUha (bharyo) sahana karyA. [ ane tyAMthI] (nikasi) nIkaLIne (bhUmi) pRthvIkAyika jIva, (jala) jalakAyika jIva, (pAvaka ) agnikAyika jIva (bhayo) thayo, vaLI (pavana) vAyukAyika jIva [ ane ] (pratyeka vanaspati) pratyeka vanaspatikAyika jIva (thayo) thayo. bhAvArtha- nigoda [ sAdhAraNa vanaspati ] mAM A jIve ekazvAsamAtra (jeTalA) samayamAM 18 vAra * janma ane maraNa karIne bhayaMkara duHkha sahana karyuM che. ane tyAMthI nIkaLI pRthvIkAyika, jalakAyika, agnikAyika, vAyukAyika ane pratyeka vanaspatikAyika jIva tarIke utpanna thayo. 4. * navIna zarIranuM dhAraNa. + vartamAna zarIrano tyAga. * nigodamAMthI nIkaLIne A pramANe paryAyo prApta karavAno nizcita kama ja nathI, nigodamAMthI ekadama manuSyaparyAya paNa prApta thai zake che. jemake -bharatanA batrIsa hajAra putro nigodamAMthI ekadama manuSyaparyAya pAmI mokSa paNa gayA che. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hirp://www.AtmaDharma.com for updates pahelI DhALa ] [ tiryaMcagatimAM trasaparyAyanI durlabhatA ane tenuM duHkha durlabha lahi jyoM cintAmaNI, tyoM paryAya lI trasataNI; laTa pipIla ali Adi zarIra, dhara dhara maryo sI bahu pIra. 5. 9 anvayArtha:- ( jyoM ) jema ( cintAmaNI ) cintAmaNi ratna (durlabha ) muzkelIthI (lahi) prApta thAya che (tyoM) tema ja ( trasataNI ) trasano (paryAya ) paryAya (durlabha ) muzkelIthI ( lahI ) prApta thAya che. [ tyAM paNa ] (laTa) IyaLa (pipIla ) kIDI (ali ) bhamaro (Adi) vagerenA (zarIra) zIro (dhara dhara) vAraMvAra dhAraNa karIne, (maryo) maraNa pAmyo [ ane ] (bahu pI2) ghaNI pIDA (sahI ) sahana karI. bhAvArtha:- jevI rIte ciMtAmaNi ratna bahu muzkelIthI prApta thAya che tevI rIte A jIve trasa paryAya paNa ghaNI muzkelIthI prApta karyo che. A trasa paryAyamAM paNa IyaLa vagere be indriya jIva, kIDI vagere traNa indriya jIva ane bhamaro vagere cAra indriya jIvanA zarIra dhAraNa karI maryo ane ghaNAM du:kho sahana karyAM. 5. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 8 ] [ 7 DhALA tiryaMcagatimAM asaMzI ane saMjJInAM duHkho kaba paMcendriya pazu bhayo, mana vina nipaTa ajJAnI thayo; siMhAdika sainI hai dUra, nibala pazu hati khAye bhUra. 6. anvayArthaH- [ A jIva] (kabahU) kyAreka (paMcendriya) paMcendriya (pazu) tiryaMca (bhayo) thayo [ to] (mana vina) mana vagara ( nipaTa) atyaMta (ajJAnI) mUrkha (thayo ) thayo [ane] (sainI) saMzI [paNa] (hai) thayo [to] (siMhAdika) siMha vagere (kUra) krUra jIva ( haiM) thaIne (nibala) potAthI nabaLAM, (bhUra) ghaNAM (pazu) tiryaMco (hati) haNI-haNI khAdhAM. bhAvArtha- A jIva kayAreka paMcendriya asaMjJI pazu paNa thayo to mana vinAno hovAthI atyaMta ajJAnI rahyo ane koIka vakhata saMjJI thayo to siMhuM vagere dUra-nirdaya thaI, potAnAthI nirbala aneka jIvo mArI nAkhIne khAdhAM ane ghoraajJAnI thayo. 6. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaD har ma.com
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pahelI DhALa ] [ 9 tiryaMcagatimAM nirbaLatA tathA duHkha kabahuM Apa bhayo balahana, sabalani kari khAyo atidIna; chedana bhedana bhUkha piyAsa, bhAravahana hima Atapa trAsa. 7. ro S de che , , * , *, * --S E S + + chedana-bhedana KRImarabahana anvayArthaH- [ A jIva tiryaMca gatimAM] (kaba ) kayAreka (Apa) pote (balahIna) kamajora (bhayo) [ to] (atidIna) asamartha thavAthI ( sabalani kari) potAnAthI baLavAna prANIo vaDe (khAyo) khavAyo [ ane) (chedana) chedAvuM, (bhedana) bhedAvuM, (bhUkha) bhUkha, (piyAsa) tarasa, (bhAravahana) bojo upADavo, (hima ) ThaMDI, (Apa) garamI [ vagerenA ] ( trAsa) duHkho sahana karyA. Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 10 ] [ DhALA bhAvArtha- jyAre A jIva tiryaMcagatimAM koI vakhata svayaM nirbala pazu thayo to pote asamartha hovAthI potAnAthI baLavAna prANIo dvArA khavAI gayo ane te tiryaMcagatimAM chedAvuM, bhedAvuM, bhUkha, tarasa, bhAravahana karavo, ThaMDI, garamI vagerenA du:kho paNa sahana karyA. 7. tiryaMcanA du:khanI adhikatA ane narakagati prAptinuM kAraNa vadha baMdhana Adika duHkha ghane, koTi jIbhaneM jAta na bhane; ati saMkaleza bhAvarte maryo, ghora svabhrasAgarameM paryo. 8 vadhAdhana saMpattimarA - ka anvayArtha:- [ A tiryaMcagatimAM jIve bIjAM paNa ] (vadha) haNAvuM, (baMdhana) baMdhAvavuM (Adika) vagere (ghane) ghaNAM (dukha) duHkho sahana karyA; [ ] (koTi) karoDo (jIbhA~) jIbhathI (bhane na jAta) kahI zakAtAM nathI. [ AthI karIne ] (ati saMkaleza) ghaNA mAThAM (bhAvauM) pariNAmothI (maryo) maraNa pAmIne (ghora) bhayAnaka (svabhrasAgarameM) narakarUpI samudramAM (paryo) jaI paDyo. Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaD harma.com
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hirp://www.AtmaDharma.com for updates pahelI DhALa ] [ 11 bhAvArtha:- A jIve A tiryaMca gatimAM haNAvuM, baMdhAvuM vagere ghaNAM du:kho sahana karyAM je karoDo jIbhothI paNa kahI zakAya tema nathI. ane aMte evAM atyaMta mAThAM pariNAmo (ArtadhyAna ) thI maryo ke mahAmuzkelIthI pAra karI zakAya tevA samudrasamAna dustara narakamAM jaI pahoMcyo. 8. na2kabhUmi ane nadInuM duHkha taluM bhUmi 52sata dukha iso, bicchu sahasa Dase nahi tiso; taluM rAdha-zroNitavAhinI, kramikulalita dehadAhinI. 9 naraka bhUmi vaitaraNI anvayArtha:- ( tAM ) e narakamAM ( bhUmi ) jamIna (52sata ) sparzavAthI ( iso ) evuM (dukha ) du:kha [thAya che ke ] ( sahasa ) hajAro (bicchu ) vIMchIo (Dase ) DaMkha mAre to paNa (nahiM tiso ) enA jevuM du:kha thatuM nathI. [vaLI ] ( tAM ) tyAM (rAdha-zroNitavAhinI ) lohI ane pa [narakamAM ] vahevaDAvanArI [ eka vaitaraNI nAmanI nAmanI nadI che ] je ( kramikulakalita ) nAnA nAnA kSudra kIDAothI bharelI che ane (dedAhinI ) zarIramAM dAha utpanna karavAvALI che. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 12 ] [ DhALA bhAvArtha- e narakanI jamInano sparza mAtra karavAthI nArakIone eTaluM duHkha thAya che ke, hajAro vIMchIo ekI sAthe DaMkha mAre topaNa teTaluM duHkha thatuM nathI. vaLI e narakamAM paru, lohI ane nAnA nAnA kIDAothI bharelI ane zarIramAM dAha utpanna karavAvALI eka vaitaraNI nadI che; jemAM zAMtilAbhanI icchAthI nArakI jIva praveza kare che paNa tyAM to tenI pIDA vadhAre bhayaMkara thaI paDe che. (jIvone duHkha thavAnuM mULa kAraNa to tenI zarIra sAthenI mamatA ane ekatvabuddhi ja che. jamInano sparza vagere to mAtra nimitta-kAraNa che.) 9. narakanAM semaravRkSa, zaradI ane garamInAM duHkha semara taru dalajIta asipatra, asi jyAM deha vidArce tatra; meru samAna loha gali jAya, aisI zIta uSNatA thAya. 10 -- ? T anvayArtha- (tatra) te narakamAM (asipatra jyo) taravAranI dhAra mAphaka tIrNa (dalAta) pAMdaDAvALA (semara taru) semaranA jhADa [ che, je] (deha) zarIrane (asi jya) taravAranI mAphaka Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaD har ma.com
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates pahelI DhALa ] [ 13 (vidAOM ) phADI nAkhe che. [ ane ] (taMtra) tyAM [e narakamAM ] (aisI ) evA prakAranI (zIta ) ThaMDI [ ane ] ( uSNatA ) ga2mI (thAya) thAya che [ke] (meru samAna) mairu jevA parvatanI barAbara (loha) loDhAno goLo paNa ( gali ) gaLI jaI ( jAya ) zake che. bhAvArtha:- e narakamAM ghaNAMya semaranAM jhADo che, tenA pAMdaDAM taravAranI dhAra jevAM tIkSNa che. jyAre du:khI nArakI chAyA maLavAnI icchAthI te jhADa nIce jAya che, tyAre te jhADanA pAMdaDAMo tenI upara paDI, te nArakIonA zarIrane cIrI nAkhe che. ane e narakomAM eTalI garamI thAya che ke eka lAkha jojananI UMcAIvALA sumeru parvatanI barobara loDhAno piMDa paNa ogaLI jAya che, tathA eTalI ThaMDI paDe che ke sumeru samAna loDhAno goLo paNa gaLI jAya che. jevI rIte lokomAM kahevAya merusama lohapiMDaM, sIdaM uNhe vilammi pakkhitaM / Na lahadi talappadezaM, vilIyade mayaNakhaMDaM vaa|| (trilokaprazasi, dvitIya mahAdhikA2) artha:- jevI rIte garamImAM mINa pIgaLI jAya che, (pANInI mAphaka cAlavA lAge che) tevI rIte sumeru barAbara loDhAno goLo ga2ma bilanI aMdara pheMkavAmAM Ave to vacamAM ja ogaLavA mAMDe che. merusama lohapiMDaM, unhaM sIde vilammi pakkhitaM / Na lahadi talaM padezaM, vilIyade lavaNakhaNDaM vA / / ane jevI rIte ThaMDI-varasAdamAM mIThuM ogaLI jAya che-pANI thaI jAya che tevI rIte sumeru samAna loDhAno goLo ThaMDA bilomAM pheMkavAmAM Ave to vacamAM ja ogaLavA lAge che. pahelI, bIjI, trIjI ane cothI narakanI bhUmio garama che. pAMcamI narakamAM uparanI bhUmi garama tathA nIce trIjo bhAga ThaMDI ane chaThThI tathA sAtamInI bhUmi ThaMDI che. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 14 ] [ 7 DhALA che ke ThaMDIthI hAtha ThuMThavAI gayA, hImathI jhADa athavA anAja baLI gayuM vagere; eTale ke loDhAnI aMdara ekadama ugra ThaMDInA kAraNe cIkaNAI ochI thavAthI tenA skaMdha vIkharAI jAya che. 10. narakamAM anya nArakIo, asurakumAra tathA pyAsanA duHkho tila-tilakarSe dehake khaMDa, asura bhiDArve duSTa pracaNDa; sinthanIrauM pyAsa na jAya, topaNa eka na baMda lahAya. 11 mArakATa - - ciraNAda anvayArtha:- [ e narakamAM nArakI jIva ekabIjAnA] (dahaka) zarIranA (tila-tila) talanA dANA jevaDAM (khaMDa ) TukaDA (ka) karI nAkhe che, ane (pracaMDa) atyaMta (duSTa) kUra (asura) asurakumAra jAtinA deva, [ ekabIjA sAthe ] ( bhiDAveM) laDAve che; [ tathA eTalI] (pyAsa ) tarasa [lAge che ke] (sinthanIrartI) samudrabharanA pANI pIvAthI paNa (na jAya) chIpI zakatI nathI (to paNa) chatAM (eka buMda) eka TIpuM paNa (na lahAya) maLI zakatuM nathI. bhAvArtha- te narakomAM nArakI ekabIjAne duHkha ApyA kare che, arthAt kUtarAMnI mAphaka haMmezAM aMdaroaMdara Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pahelI DhALa ] laDe che ane jhaghaDA karyA kare che. te ekabIjAnA zarIranA TukaDeTukaDA karI nAMkhe che chatAM paNa, tenAM zarIra pAchA maLI javAthI * pArAnI mAphaka pharIne javuM ane tevuM thaI jAya che. saMkilaSTa pariNAmavALA amba ane ambarISa vagere jAtinA asurakumAra deva pahelI, bIjI ane trIjI naraka sudhI jaIne tyAMnA tIvra duHkhI nArakIone, potAnA avadhijJAnathI vera batAvIne athavA krUratA ane kutUhalathI, aMdaroaMdara laDAvI mAre che ane pote AnaMdita thAya che. te nArakI jIvone eTalI badhI tarasa lAge che ke jo maLe to eka mahAsAgaranuM pANI paNa pI jAya che, topaNa tarasa chIpI zakatI nathI, paraMtu pIvAnuM pANInuM eka TIpuM paNa maLatuM nathI. 11. narakanI bhUkha, narakanuM Ayu ane manuSyagati prAptinuM varNana tIna lokako nAja jI khAya, miTe na bhUkha kaNA na lAya; ye dukha bahu sAgara lauM sahe, karama jogarta naragati lahe. 12 anvayArtha- [ e narakomAM eTalI bhUkha lAge che ke] (tIna lokako) traNa lokanuM (nAja) anAja (ju khAya) khAI jAya topaNa (bhUkha) bhUkha (na miTe ) maTI zake nahi, [ paraMtu khAvAne] (kaNa) eka dANo paNa (na lahAya) maLato nathI. (ye dukha) evuM duHkha (bahu sAgara la) ghaNA sAgaropama kALa sudhI (sahai) sahana * pAro eka dhAtunA rasa jevo hoya che. jamIna upara pheMkavAthI amuka aMze chUTo chUTo vIMkharAya jAya che. pharI ekaTho karI devAthI pote svayaM eka piMDa thaI jAya che. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 16 ] [ che DhALA - -J1itin S - cirakSadhA kare che, (karamajogarta) koI vizeSa zubhakarmanA yogathI (naragati) manuSyagati (lahe) pAme che. bhAvArtha- e narakomAM eTalI tIvra bhUkha lAge che ke jo maLe to ekasAthe traNe lokanuM anAja khAI jAya to paNa bhUkha maTe nahi, chatAM tyAM khAvAne eka dANo paNa maLI zakato nathI. e narakomAM e jIva ghaNAM tIvra duHkho ghaNA samaya (ochAmAM ochA daza hajAra varSa ane vadhAremAM vadhAre tetrIsa sAgaropama kALa) sudhI bhogave che. koI zubhakarmanA udayathI e prANI manuSyagatine pAme che. 12. manuSyagatimAM garbhanivAsa ane prasavakALanAM duHkho jananI udara vasyo nava mAsa, aMga sakucarse pAI trAsa; nikasata je dukha pAye ghora, tinako kahata na Ave ora. 13. anvayArtha- [manuSyagatimAM paNa A jIva ] (nava mAsa) nava mahinA sudhI (jananI) mAtAnA udaramAM) peTamAM (vasyo) rahyo [ tyAre te ThekANe ] (aMga) zarIra (sakucauM) saMkocIne Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaD harma.com
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pahelI DhALa ] [ 17 : - - je - ' . - - - - * . . | garbha trAsa janma Tusya rahevAthI (trAsa) duHkha (pAI ) pAmyo [ane] (nikasata) nIkaLatI vakhate (je) je (ghora) bhayaMkara (dukha) duHkha (pAye) pAmyo (tinako) te du:khone (kahata) kahetA (ora) anta (na Ave) AvI zakato nathI. bhAvArtha:- manuSyagatimAM paNa A jIva nava mahinA sudhI to mAtAnA peTamAM ja rahyo. tyAM paNa zarIra saMkocIne rahevAnuM hovAthI ghaNuM duHkha pAmyo, jenuM varNana paNa thaI zakatuM nathI. koI koI vakhate mAtAnA peTamAMthI nIkaLatI vakhate, mAtAnuM athavA putranuM athavA bannenuM maraNa paNa thaI jAya che. 13. manuSyagatimAM bAlya, yuvA, vRddhAvasthAnAM duHkho bAlapanemeM jJAna na lahyo, taruNa samaya tarUNIrata rahyo; ardhamRtakasama bUDhApanoM, kese rUpa lakhe Apano. 14. anvayArtha- [manuSyagatimAM jIva] (bAlapanemeM) bALapaNAmAM (jJAna) jJAna (na lahyo) pAmyo nahi [ ane ] (taruNa samaya) jAvAnImAM (taruNIrata) juvAna strImAM lIna (rahyo) rahyo [ane] (bUDhApanoM) ghaDapaNa (ardhamRtakasama) adhamUuM jevuM [ rahyuM; Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 18 ] [ che DhALA pAlapana taruNa / AvI hAlatamAM ] (kese) kevI rIte [ jIva ] (Apano) potAnuM (rUpa) svarUpa (lakhe) vicAre-dekhe. bhAvArtha- manuSyagatimAM paNa A jIva bAlyAvasthAmAM vizeSa jJAna paNa na pAmyo, juvAnImAM jJAna to pAmyo paNa strInA moha ( viSayabhoga) mAM bhUlI gayo ane ghaDapaNamAM indriyonI zakti ghaTI gaI athavA maraNaparyata pahoMce tevo roga lAgu paDyo ke jethI adhamUA jevo paDyo rahyo. AvI hAlatamAM A prANI traNe avasthAmAM AtmasvarUpanuM darzana (pichANa) na karI zakayo. 14. devagatimAM bhavanatrikanuM duHkha kabhI akAmanirjarA kare, bhavanatrikameM suratana dhare; viSaya-cAdAvAnala dahyo, maratavilApa karata dukha sahyo. 15. anvayArtha:- [A jIve ] (kabhI) koI vakhata (akAmanirjarA) akAmanirjarA (kare) karI [ to maryA pachI ] (bhavanatrika ) bhavanavAsI, vyatara ane jyotiSImAM (suratana) devaparyAya (dhare) dhAraNa karyA, [ paraMtu tyAM paNa ] ( viSayacAha) Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaD harma.com
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pahelI DhALa ] [ 19 'RSS. Whililahi : . . . ** ' ' : vimAnavAsI pAMca indriyonA viSayonI icchArUpa (dAvAnala) bhayaMkara agnimAM (dahyo ) baLI rahyo [ane] (marata) maratI vakhate (vilApa karata) raDI raDI ( dukha) duHkho (sahyo) sahana karyAM. bhAvArtha- jyAre koI vakhata A prANIe akAmanirjarA karI tyAre mArIne te nirjarAnA prabhAvathI (bhavanatrika) bhavanavAsI, vyantara ane jyotiSI devomAMthI koI ekanuM zarIra dhAraNa karyuM. tyAM paNa anya devonA vaibhavo dekhI pAMca indriyonA viSayonI icchArUpa agnimAM baLI rahyo, tathA maMdAramAlA karamAI jatI dekhIne ane zarIra tathA AbhUSaNonI kAMti kSINa thatI dekhIne potAnuM maraNa najIka che ema avadhijJAna dvArA jANatAM "hAya! have A bhoga mane bhogavavAne nahi maLe !" evA vicArathI ro-ro karIne ghaNAM duHkho sahana karyAM. 15. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 20 ] [ DhALA akAma nirjarA ema sAbita kare che ke karmanA udaya pramANe ja jIva vikAra karato nathI paNa game tevA karmodaya hovA chatAM jIva svayaM puruSArtha karI zake che. deva gatimAM vaimAnika devonuM duHkha jo vimAnavAsI hU thAya, samyagdarzana bina dukha pAya; tehatuM caya thAvara tana dharai, yoM parivartana pUre kareM. 16. che ka , anvayArtha:- (je) jo (vimAnavAsI) vaimAnikadeva (hU) paNa (thAya) thayo [to tyAM] (samyagdarzana) samyagdarzana (vinA) vinA (dukha) duHkha ( pAya) pAmyo [ane] ( taihatuM) tyAMthI (caya) marIne (thAvara tana) sthAvara jIvanuM zarIra (dhara) dhAraNa kare che, (yo) AvI rIte [ A jIva ] (parivartana) pAMce parAvartana ( pUre kare ) pUrA karyA kare che. bhAvArtha- A jIva vaimAnika devomAM paNa utpanna thayo topaNa tyAM teNe samyagdarzana vinA du:kho uThAvyAM ane tyAMthI Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pahelI DhALa ] [ 21 paNa marIne pRthvIkAyika vagere sthAvaronA *zarIra dhAraNa karyA, eTale ke pharIne tiryaMca gatimAM jaI paDyo. A rIte A jIva saMsAramAM anAdi kALathI rakhaDyA kare che, ane pAMca parAvartana karI rahyo che. sAra saMsAranI koI gati sukhadAyaka nathI. nizcayasamyagdarzanathI ja paMca parAvartanarUpa saMsAra parita thAya che. bIjA koI kAraNathI-dayA, dAnAdinA zubharAgathI saMsAra tUTe nahi. saMyogo sukha-du:khanA kAraNa nathI paNa mithyAtva (para sAthe ekatAbuddhikartA buddhi, zubharAgathI dharma thAya evI mAnyatA) te ja duHkhanuM kAraNa che. samyagdarzana sukhanuM kAraNa che. pahelI DhALano sArAMza traNa lokamAM je anaMta jIvo che te sarva sukha cAhe che ane duHkhathI Dare che. paNa potAnuM asalI svarUpa samaje to ja sukhI thAya. cAra gatinA saMyoga te duHkhanuM kAraNa nathI. chatAM paramAM ekatvabuddhi vaDe iSTa-aniSTapaNe mAnI mAnIne jIva ekalo duHkhI thAya che. ane tyAM kevA saMyoganA lakSe vikAra kare che te TUMkamAM kahela che. tiryaMcagatinAM duHkhonuM varNana - A jIva nigodamAM * mithyAdaSTi deva marIne ekendriya thAya che, samyagdaSTi nahi. Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 22 ] [ che DhALA anaMtakALa sudhI rahI tyAM eka zvAsamAM 18 vAra janma dhAraNa karIne, jenuM kathana na thaI zake evuM duHkha uThAve che. tyAMthI nIkaLIne bIjA sthAvara paryAyo prApta kare che. traNa paryAya to ciMtAmaNiratna samAna ghaNI ja muzkelIthI prApta thAya che. tyAM paNa vikalatrayanA zarIro dhAraNa karI ghaNuM du:kha pAme che. kadAcit asaMjJI paMcendriya thayo to mana vagara duHkha pAme che. saMjJI thAya to paNa tyAM kamajora prANI baLavAna prANI dvArA satAvAya che. baLavAna bIjAne du:kha ApI ghaNAM pApano baMdha kare che; tathA chedana, bhedana, bhUkha, tarasa, zIta, garamI vagere akathya du:kha pAme che. narakagatinuM duHkha- jyAre koI samaya khoTA pariNAmathI maraNa pAme che to narakamAM jaI paDe che, tyAMnI mATIno eka kaNa paNa ahIM AvI jAya to ahIMnA aneka gAu sudhInA saMgI paMcendriya jIvo paNa enI durgadhathI marI jAya che. tyAMnI jamInane aDavAthI ja asahya duHkha thavA lAge che. tyAM vaitaraNI nadI, semarajhADa, zaradI, garamI ane anna-pANInA abhAvathI svataH mahAna duHkha thAya che. jyAre bilomAM UMdhe mAthe laTake che tyAre ghora duHkhono anubhava kare che. pachI bIjA nArakI jIva tene dekhatAM ja kUtarAMnI mAphaka mArapITa vagere karavA lAgI jAya che. trIjI naraka sudhI amba ane ambarISa vagere nAmanA saMkilaSTa pariNAmI asurakumAra deva jaIne avadhijJAna dvArA pUrvanA virodhanuM smaraNa karAvI, aMdaroaMdara laDAvI mAre che; tyAre nArakIo dvArA ghANImAM pilAvuM, agnimAM baLavuM, karavatathI cirAvuM, kaDAImAM UkaLavuM, TukaDeTukaDA karI nAMkhavA vagerethI anaMta duHkho uThAve che. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hirp://www.AtmaDharma.com for updates pahelI DhALa ] [ 23 topaNa paLamAtra sAtA (zAMti) maLatI nathI, kAraNa ke zarIranA TukaDeTukaDA thavA chatAM paNa pArAMnI mAphaka pharIthI jevuM ne tevuM maLI jAya che. Ayu pUrNa thayA vinA maraNa thatuM nathI. narakamAM AvA du:kho ochAmAM ochAM daza hajAra varSa sudhI to sahana karavAM ja paDe che paNa jo utkRSTa AyuSyano baMdha paDayo hoya to tetrIsa sAgaropama varSa sudhI zarIra chUTatuM nathI. manuSyagatinuM duHkhaH- koI vizeSa puNyakarmanA udayathI A jIva kayAreka manuSyaparyAya pAme che. tyAre nava mAsa to mAtAnA peTamAM ja keda rahe che, tyAM zarIra saMkocAI ne rahevAthI ghaNI takalIpha pAme che. bALapaNamAM jJAna vagara, juvAnImAM viSayabhogomAM Asaktivaza ane ghaDapaNamAM indriyonI zithilatA athavA maraNaparyaMta kSayaroga (TI. bI. ) vagerenA kAraNe AtmadarzanathI vimukha rahe che, ane mokSadvArano mArga pAmato nathI. devagatinuM duHkha:- jo koI zubhakarmanA udayathI deva paNa thAya che to bIjA moTA devonA vaibhava ane sukha joI hRdayamAM du:khI thato rahe che. kadAcit vaimAnika deva paNa thAya to tyAM paNa jo samati na pAme to Atmika zAMti pAmato nathI. tathA aMta samaye maMdAramALA karamAI jatAM, AbhUSaNo ane za2I2nI kAMti kSINa thatAM mRtyu najIka AvyuM jANIne ghaNo duHkhI thAya che ane valakhAM mArI mArIne mare che ane pachI ekendriya jIva suddhAM thAya che eTale ke pharIne tiryaMcagatimAM jaI paDe che. AvI rIte cAre gatiomAM prANIne kayAMya paNa sukha ane zAMti maLatAM nathI. A Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 24 ] [ DhALA rIte potAnA mithyAbhAvonA kAraNe niraMtara saMsAracakramAM paribhramaNa karyA ja kare che. pahelI DhALano bheda-saMgraha ekendriya- pRthvIkAyika jIva, apakAyika jIva, agnikAyika jIva, vAyukAyika jIva ane vanaspatikAyika jIva. gati- manuSyagati, tiryaMcagati, devagati ane narakagati. jIva- saMsArI ane mukta tra- hIndriya, trIndriya, caturindriya ane paMcendriya. deva- bhavanavAsI, bhantara, jyotiSI ane vaimAnika. paMcendriya- saMjJI ane asaMzI. yoga- mana, vacana ane kAyA; athavA dravya ane bhAva. loka- Urdhva, madhya ane pAtALa. vanaspati- sAdhAraNa ane pratyeka. vaimAnika kalpotpanna, kalpAtIta e be bheda che. saMsArI- trasa ane sthAvara athavA ekendriya, hIndriya, trIndriya, caturindriya, paMcendriya. pahelI DhALano lakSaNa-saMgraha akAmanirjarA sahana karavAnI anicchA chatAM roga, sudhAdi sahana kare che. karmanA tIvra udayamAM Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates pahelI DhALa ] [ 25 na joDAtAM jIva puruSArtha vaDe maMda kaSAyarUpa pariName te. agnikAyika agni ja jenuM zarIra hoya che evo jIva. asaMjJI-zikSA ane upadeza grahaNa karavAnI zaktirahita prANI asaMzI kahevAya che. indriya- AtmAnA cihnane indriya kahe che. ekendriya- jene eka sparzana-indriya ja hoya che evo jIva. gati nAmakarma- je karma, jIvanA AkAra nArakI, tiryaMca, manuSya ane deva jevA banAve. gati- jenA udayathI jIva bIjo paryAya (bhava) pAme che. cintAmaNi- icchA karavA mAtrathI icchAnusAra vastu devAvALuM eka khAsa ratna. tiryaMcagati- tiryaMcagati nAmakarmanA udayathI tiryaMcamAM janma levo. ( pedA thavuM ). devagati- devagati nAmakarmanA udayathI devamAM janma levo. naraka pApakarmanA udayamAM joDAvAthI jemAM janmathI ja jIva, asahya ane aparimita vedanA pAmavA lAge che, bIjA nArakIo mAraphata satAvuM vagerethI duHkhano anubhava kare che tathA jyAM dveSathI bhareluM jIvana vIte che te sthAna. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates 26 ] [ cha DhALA narakagati- narakagati nAmakarmanA udayathI narakamAM janma levo. nigoda- sAdhAraNa nAmakarmanA udayathI eka zarIranA Azraye anaMtAnaMta jIvo samAnarUpe jemAM rahe che, mare che ane pedA thAya che, te zarIra sAdhAraNa kahevAya che. nityanigoda- jyAMnA jIvoe anAdi kALathI Aja sudhI trasano paryAya prApta karyo nathI evo jIvarAzi. paNa bhaviSyamAM te jIva trasano paryAya pAmI zake che. parivartana- dravya, kSetra, kALa, bhAva ane bhavarUpa saMsAracakramAM paribhramaNa. paMcendriya- jene pAMca indriyo hoya che evA prANI. pRthvIkAyaka- pRthvI ja je jIvanuM zarIra che te. pratyeka vanaspati- jemAM eka zarIrano svAmI eka jIva hoya che evAM vRkSa, phaLa vagere. bhavya-traNa kALamAM koI paNa vakhate ratnatrayanI prAptinI yogyatA rAkhavAvALo jIva bhavya kahevAya che. mana- hita-ahitano vicAra karavAnI tathA zikSA ane upadeza grahaNa karavAnI zakti sahita jJAna-vizeSa tene bhAvamana kahe che; tathA hRdayasthAnamAM rahela ATha pAMkhaDIvALA kamaLanA AkAre pudgalapiMDa, tene jaDamana arthAt dravyamana kahe che. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pahelI DhALa ]. [ 27 manuSyagati- manuSyagati nAmakarmanA udayathI manuSyomAM janma levo athavA pedA thavuM. meru- jambudvIpanA videhakSetramAM sthita eka lAkha jojana UMco eka parvata vizeSa. moha para sAthe ekatvabuddhi te mithyAtvamoha. A moha aparimita che; tathA asthiratArUpa rAgAdi te cAritramoha; A moha parimita che. loka- jemAM jIvAdi cha dravyo rahelAM che; tene loka athavA lokAkAza kahe che. vimAnavAsI- svargo ane raiveyako vagerenA devo. vItarAganuM lakSaNa janma, jarA, tRSA, sudhA, vismaya, Arata, kheda; 8 9 10 11 12 13 14 15 zoka, mada, moha, bhaya, nidrA, cintA, sveda, 16 17 18 rAga, dveSa, aru maraNa juta, ye aSTAdaza doSa; nahi hote jisa jIvaka, vItarAga so hoya. zvAsa- lohInI gati pramANa samaya; ke je eka miniTamAM 80 vakhatathI thoDA aMza ochI cAle che. Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 28 ] [ i DhALA sAgara- be hajAra gAu UMDo ane be hajAra gAu pahoLo evA goLa khADAmAM, kAtarathI jenA be TukaDA na thaI zake evA ane eka divasathI sAta divasa sudhInA janmelA uttama bhogabhUminA gheTAnAM vALathI te khADo pUro bharavo. temAMthI eka vALane so so varasa kADhavo. jeTalA kALamAM te badhA vALane pUrA kADhI nAMkhavAmAM Ave teTalA kALane "vyavahAra palya" kahe che, vyavahAra palyathI asaMkhyAtaguNA kALane uddhAra palya ane uddhAra palyathI asaMkhyAtaguNA kALane addhApalya kahe che, dasa kroDAkoDI (10 karoDax10 karoDa) addhApalyone eka sAgara kahe che. saMjJI- zikSA ane upadeza grahaNa karavAnI zaktivALA manasahita prANI. sthAvara- thAvara nAmakarmanA udaya sahita pRthvI, jaLa, agni, vAyu ane vanaspatikAyika jIva. antara-pradarzana 1. kasone to trasa nAmakarmano udaya hoya che paraMtu sthAvarone sthAvara nAmakarmano udaya hoya che. A e bemAM antara che. noMdhaH- trasa ane sthAvaramAM, cAlI zake ane na cAlI zake e apekSAthI aMtara batAvavuM ThIka nathI, kAraNa ke ema mAnavAthI gamana vinAnA ayogI kevalImAM sthAvaranuM lakSaNa ane gamana sahita pavana vagere ekendriya jIvomAM trasanuM lakSaNa maLavAthI ativyAmidoSa Aveche. Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pahelI DhALa ] [ 29 sAdhAraNane Azraye anaMta jIvo rahe che paNa pratyekane Azraye eka ja jIva rahe che. 3. saMzI to zikSA ane upadeza grahaNa karI zake che, paNa asaMzo nahi. noMdhaH- koInuM paNa aMtara batAvavA mATe badhe ThekANe, A zailInuM anukaraNa karavuM joIe; phakta lakSaNa batAvavA mAtrathI aMtara nIkaLatuM nathI. prathama DhALanI praznAvalI 1. asaMzI, Urdhvaloka, ekendriya, karma, gati, caturindriya, trasa, trIndriya, hIndriya, pAtAlaloka, paMcendriya, pratyeka, madhyaloka, vItarAga, vaikriyika zarIra, sAdhAraNa ane sthAvaranA lakSaNa batAvo. sAdhAraNa (nigoda) ane pratyekamAM, trasa ane sthAvaramAM, saMjJI ane asaMzImAM aMtara batAvo. asaMzI tiryaMca, trasa, deva, nirbala, nigoda, pazu, bAlyAvasthA, bhavanatrika, manuSya, yauvana, vRddhAvasthA, vaimAnika, sabala, saMzI, sthAvara, narakagati, narakanI bhUkha, pyAsa, zaradI, garamI, bhUmisparza ane asurakumAranA du:kho, akAmanirjarAnuM phaLa, asurakumAranuM kAma ane gamana, nArakInA zarIranI vizeSatA ane akALa maraNano abhAva, maMdAra Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 3) ] [ cha DhALA mALA, vaitaraNI ane zItathI loDhAno goLo gaLI javo, tenuM spaSTa varNana karo. anAdithI saMsAramAM paribhramaNa, bhavanatrikamAM pedA thavuM ane svargomAM du:khanuM kAraNa batAvo. asurakumAronuM gamana, saMpUrNa jIvarAzi, garbhanivAsano samaya, jAvAnI, narakanuM AyuSya, nigodavAsano kALa, nigodiyAne indriyo, nigodiyAnuM AyuSya, nigodamAM eka zvAsamAM janma-maraNa ane zvAsanuM parimANa batAvo. trasaparyAyanI durlabhatA, 1-2-3-4-5 indriya jIvo ane zItathI goLo gaLI javAnuM daSTAMta batAvo. khoTAM pariNAmathI prApta thavA yogya gati, graMthanirmANakartA, jIva-karma saMbaMdha, jIvonI icchita ane anicchita vastu, namaskRta vastu, narakanI nadI, narakamAM javAvALA asurakumAra, nArakInuM zarIra, nigodiyAnuM zarIra, nigodamAMthI nIkaLIne prApta thatA paryAyo, nava mAsathI ocho vakhata garbhamAM rahevAvALA, mithyAtvI vaimAnikanA bhaviSyaparyAya, mAtA-pitA vagaranA jIva, sarvathI vadhAre duHkhanuM sthAna ane saMkaleza pariNAmo sahita maraNa thavAthI prApta thavA yogya gatinuM nAma kaho. amuka zabda, caraNa athavA chaMdano artha athavA bhAvArtha kaho. pahelI DhALano sArAMza kaho. gationA du:kha upara eka lekha lakho athavA kahI batAvo. che Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates bIjI DhALa (paddhari chaMda, 15 mAtrA) saMsAra (caturgati) mAM paribhramaNanuM kAraNa aise mithyA-daga-jJAna-carNavaza bhramata bharata dukha janmamarNa; tAteM inako takiye sujAna, suna tina saMkSepa kahuM bakhAna. 1. nidhyAtyA mithyAzAta manuSyaMgati : S rakamati anvayArtha:- [ A jIva] (mithyA-daga-jJAna-carNavaza) mithyAdarzana, mithyAjJAna ane mithyAcAritrane vaza thaIne (aise) A prakAre (janma-marNa) janma ane maraNanA (dukha) du:khone Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates 32 ] [ cha DhALA (bharata ) bhogavato thako [ cAre gatiomAM ] (bhramata ) bhaTakato phare che. (tAteM ) tethI (inako ) e traNene (sujAna ) sArI rIte jANIne (tajiye ) choDI devAM joIe. [ mATe ] ( tina ) e traNanuM (saMkSepa) saMkSepathI ( kahUM bakhAna ) varNana kahuM chuM te (suna ) sAMbhaLo. bhAvArtha:- A gAthA upa2thI ema samajavuM ke mithyAdarzana-jJAna-cAritrathI ja jIvane du:kha thAya che arthAt zubhAzubha rAgAdi vikAra tathA para sAthe ekapaNAnA zraddhA-jJAna ane evA mithyA AcaraNathI ja jIva duHkhI thAya che. kemake koI saMyoga sukha-duHkhanuM kAraNa thaI zakatuM nathI; ema jANIne sukhArthIe e mithyAbhAvono tyAga karavo joIe. eTalA mATe ja huM ahIM saMkSepathI e traNanuM varNana karuM chuM. 1. agRhIta-mithyAdarzana ane jIvatattvanuM lakSaNa jIvAdi prayojanabhUta tattva, sarae tinamAMhi viparyayatva; cetanako hai upayogarUpa, vinamUrati cinmUti anUpa. 2. agrahIta midhyAdarzana da Do Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates bIjI DhALa ] [ 33 anvayArtha- (jIvAdi) jIva, ajIva, Asrava, baMdha, saMvara, nirjarA ane mokSa, (prayojanabhUta) matalabanAM (tattva) tattva che, (tinamAMhI) temAM (viparyayatva) UMdhI (saraghe) zraddhA karavI [ te agRhIta mithyAdarzana che.) (cetanako) AtmAnuM (rUpa) svarUpa (upayoga) dekhavuM-jANavuM athavA darzana-jJAna (huM) che [ ane te] ( vinamUrati) amUrtika (cinamUrati) caitanyamaya [ ane ] (anUpa) upamArahita che. bhAvArtha- yathArthapaNe zuddhAtmadaSTi dvArA jIva, ajIva, Asrava, baMdha, saMvara, nirjarA ane mokSa e sAta tattvonI zraddhA karavAthI samyagdarzana thAya che. eTalA mATe A sAta tattvo jANavA jarUranA che. sAte tattvonuM viparIta zraddhAna karavuM tene agRhIta mithyAdarzana kahe che. jIva jJAna-darzana upayogasvarUpa arthAt jJAtA-draSTA che, amUrtika, caitanyamaya ane upamArahita che. 2. jIvatattvanA viSayamAM mithyAtva ( UMghI zraddhA) pudagala nabha dharma adharma kAla, inarta nyArI hai jIva cAla; tAka na jAna viparIta mAna, kari kare dehameM nija pichAna. 3 catana svarupa Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hirp://www.AtmaDharma.com for updates [ cha DhALA anvayArtha:- ( pudgala ) pudgala ( nabha ) AkAza ( dharma ) dharma (adharma ) adharma (kALa) kALa (Inad) enAthI (jIva cAla ) jIvano svabhAva athavA pariNAma (nyArI) bhinna (hai) che [topaNa mithyAdaSTi jIva] (tAkoM) te AtmasvabhAvane (na jAna ) jANato nathI ane (viparIta ) UlaTuM (mAna kari ) mAnIne ( dehameM ) zarIramAM (nija) AtmAnI ( pichAna ) oLakhANa ( karai ) kare che. 34 ] bhAvArtha:- puddagala, dharma, adharma, AkAza ane kALa e pAMca ajIva dravya che. jIva trikALa jJAnasvarUpa ane pudgalAdi dravyothI judo che; paNa mithyAdaSTi jIva AtmAnA svabhAvanI yathArtha zraddhA nahi karatAM ajJAnavaza UlaTuM mAnIne, zarIra che te ja huM chuM, zarIranA kArya huM karI zakuM chuM, mArI icchAnusAra zarIranI vyavasthA rAkhI zakuM chuM ema zarIrane ja AtmA mAne che. [A jIvatattvanI viparIta zraddhA che.) 3. mithyAdaSTino zarIra ane 52vastuo u52 vicAra maiM sukhI dukhI maiM raMka rAva, mere dhana gRha godhana prabhAva; mere suta tiya maiM sabala dIna, berUpa subhaga mUrakha pravIna. 4. sukha duHkhI sa Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates bIjI DhALa ] [ 35 anvayArthaH- [ mithyAdaSTi jIva mithyAdarzananA kAraNathI mAne che ke] (muM) huM (sukhI) sukhI, (dukhI) du:khI, (ka ) garIba, (rAva) rAjA chuM, (mere) mArA (dhana) rUpiyA-paisA vagere (gRha) ghara (godhana) gAya, bheMsa Adi (prabhAva) moTAI [ che; vaLI] (mere suta) mArAM saMtAna tathA (tiya) mArI strI che; (muM) huM (sabala) baLavAna, (dIna) nirbaLa, (berUpa) kurUpa, (subhaga) suMdara, (mUrakha) mUrkha ane (pravIna) catura chuM. bhAvArtha- (1) jIva tatvanI bhUla- jIva to trikALa jJAnasvarUpa che tene ajJAnI jIva jANato nathI. ane je zarIra te huM ja chuM, zarIranA kArya huM karI zakuM chuM, zarIra svastha hoya to mane lAbha thAya, bAhya anukULa saMyogathI huM sukhI ane pratikULa saMyogathI huM duHkhI, huM nirdhana, huM dhanavAna, huM baLavAna, huM nirbaLa, huM manuSya, huM kurUpa, huM suMdara-ema mAne che, zarIra Azrita upadeza ane upavAsAdi kriyAomAM potApaNuM mAne che e vagerejha mithyA abhiprAyavaDe je potAnA pariNAma nathI paNa badhAya para padArthanA ja pariNAma che, tene AtmAnA pariNAma mAne che te jIvatattvanI bhUla che. 4. ajIva ane Asrava tattvanuM viparIta zraddhAna tana upajata apanI upaja jAna tana nazata Apako nAza mAna rAgAdi pragaTa ye du:kha dena, tinahI ko sevata ginata cena. 5. * zarIra vagere je padArtha dekhavAmAM Ave che te AtmAthI trikALa judAM che, te padArthonA ThIka rahevAthI ke bagaDavAthI AtmAnuM to kAMI ThIka thatuM nathI tema ja bagaDatuM nathI. paraMtu mithyAdaSTi enAthI UlaTuM mAne che. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 36 ] [ cha DhALA rAgAdi anvayArthaH- [ mithyAdaSTi jIva ] (tana) zarIranA (upajata) utpanna thavAnI (apanI) potAno AtmA (upaja ) utpanna thayo (jAna) ema mAne che ane (tana) zarIranAM (nazata) nAza thavAthI (Apako) AtmAno (nAza) nAza athavA maraNa thayuM ema (mAna) mAne che ( rAgAdi) rAga, dveSa, moha vagere (pragaTa) spaSTarUpe (duHkhadana) duHkha ApavAvALA che (tinahI ko) teonI (sevata) sevA karato thako (jaina) sukha (ginata) mAne che. bhAvArtha- (1) ajIva tatvanI bhUla - mithyASTi jIva ema mAne che ke zarIranI utpatti (saMyoga) thatAM huM jabhyo ane zarIrano nAza (viyoga) thavAthI huM marI jaIza, ( AtmAnuM maraNa mAne che.) dhana, zarIrAdi jaDa padArthomAM parivartana thatAM potAnAmAM iSTa-aniSTa parivartana mAnavuM, zarIranI uSNa avasthA thatAM mane tAva Avyo, zarIramAM sudhA, tRSArUpa avasthA thatAM mane kSudhA-tRSAdi thAya che, zarIra kapAtAM huM chedAI gayo ityAdi je ajIvanI avasthAo che, tene potAnI mAne che e ajIva tattvanI bhUla che.* * AtmA amara che; te viSa, agni, zastra, astra ke bIjA keIthI marato nathI ke navo utpanna thato nathI. maraNa (viyoga) to mAtra zarIranuM ja thAya che. Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates bIjI DhALa ] [ 37 2. Asrava tatvanI bhUlaH- jIva athavA ajIva koI paNa para padArtha AtmAne kAMI paNa sukha, du:kha, bagADa, sudhAra karI zakatA nathI, chatAM ajJAnI tema mAnato nathI. paramAM kartRtva, mamatvarUpa mithyAtva ane rAga-dveSAdi zubhAzubha AsravabhAva te pratyakSa du:kha denArA che, baMdhanA ja kAraNa che, chatAM tene ajJAnI jIva sukhakara jANIne seve che. zubhabhAva paNa baMdhananuM kAraNa che, Asrava che, tene hitakara mAne che. para dravya jIvane lAbhanukasAna karI zake nahi, chatAM tene iSTa-aniSTa mAnI temAM prIti-aprIti kare che; mithyAtva, rAga-dveSanuM svarUpa oLakhato nathI, para padArtha mane sukha-duHkha Ape che athavA rAga-dveSa-moTuM karAve che, ema mAne che, A Asrava tattvanI bhUla che. baMdha ane saMvara tattvanI viparIta zraddhA zubha-azubha baMdha ka phalamaeNjhAra, ratiarati kare nijapada visAra; Atamati tu virAga-jJAna, te lakhe ApaE kaSTadAna 6. anvayArtha- [ mithyAdaSTi jIva ] (nijapada) AtmAnA svarUpane (visAra) bhUlI jaIne (baMdhake ) karmabaMdhanA (zubha) sArA (phalamaMjhAra) phaLamAM ( rati) prema (kare) kare che, [ ane karmabaMdhanA] Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 38 ] [ cha DhALA (azubha) kharAba phaLamAM (arati) dveSa kare che; tathA je ( virAga) rAga-dveSano abhAva [ eTale ke potAnA asalI svabhAvamAM* sthiratArUpa samyakracAritra] ane (jJAna) samyajJAna [ ane samyagdarzana ] te (Atamahita) AtmAnA hitanA (hetu) kAraNa che (te) tene (ApaE) AtmAne (kaSTadAra) :khanA ApanAra (lakhe) mAne che. bhAvArtha- (1) baMdha tattvanI bhUla- aghAti karmanA phaLa anusAra padArthonI saMyoga-viyogarUpa avasthAo thAya che. mithyAdaSTi jIva tene anukULa-pratikULa mAnIne tenAthI huM sukhIdu:khI chuM evI kalpanA vaDe rAga-dveSa, AkuLatA kare che. dhana, yogya strI, putrAdinA saMyoga thatAM rati kare che; roga, nidrA, nirdhanatA, putraviyoga vagere thatAM arati kare che; puNya-pApa banne baMdhanakartA che, paNa tema nahi mAnIne puNyane hitakara mAne che; tattvadaSTithI to puNya-pApa banne ahitakara ja che, paraMtu ajJAnI evuM nirdhArarUpa mAnato nathI te baMdhatatvanI UMghI zraddhA 2. saMvara tattvanI bhUla:- nizcaya samyagdarzana-jJAnacAritra te ja jIvane hitakArI che, svarUpamAM sthiratA vaDe rAgano jeTalo abhAva te vairAgya che, ane te sukhanA kAraNarUpa che, chatAM ajJAnI jIva tene kaSTadAtA mAne che. A saMvaratattvanI viparIta zraddhA che. 6. * anaMtadarzana, anaMtajJAna, anaMtasukha ane anaMtavIrya ja AtmAnuM kharuM svarUpa che. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates bIjI DhALa ] [ 39 nirjarA ane mokSanI viparIta zraddhA ane agRhIta mithyAjJAna roke na cAha nizakti khoya, zivarUpa nirAkulatA na joya; yAhI pratItijIta kachuka jJAna, so du:khadAyaka ajJAna jAna. 7 /- IL - - - - anvayArtha:- [ mithyASTi prANI] (nijazakti) potAnA AtmAnI zakti (khoya) khoIne (cAha) icchAne (na roka ) rokato nathI, ane (nirAkulatA) AkulatAnA abhAvane ( zivarUpa) mokSanuM svarUpa (na joya) mAnato nathI. (yAhI). A (pratItijuta) khoTI mAnyatA sahita (kachUka jJAna) je kAMI jJAna che (so) te (du:khadAyaka) karane ApanAruM (ajJAna) agRhita mithyAjJAna che; ema ( jAna ) samajavuM. bhAvArtha- (1) nirjarA tattvamAM bhUla- AtmAmAM AMzika zuddhinI vRddhi ane azuddhinI hAni thavI tene saMvarapUrvaka nirjarA kahevAmAM Ave che. te nizcaya samyagdarzana pUrvaka ja hoI zake che. jJAnAnaMda svarUpamAM sthira thavAthI zubha-azubha icchAno nirodha thAya te tapa che. tapa be prakAranA che: (1) bALatA, (2) samyakata5. ajJAnadazAmAM je tapa karavAmAM Ave che te bALatapa che, tenAthI kadI sAcI nirjarA thatI Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 40 ] [ cha DhALA nathI, paNa AtmasvarUpamAM samyak prakAre sthiratA anusAra jeTalo zubha-azubha icchAno abhAva thAya che te sAcI nirjarA che-samyakatapa che. paNa mithyAdaSTi jIva ema mAnato nathI. potAnI anaMta jJAnAdi zaktine bhUle che, parAzrayamAM sukha mAne che, zubhAzubha icchA ane pAMca indriyonA viSayonI cAhane rokato nathI. A nirjarAtattvanI viparIta zraddhA che. 2. mokSa tattvanI bhUla - pUrNa nirAkuLa Atmika sukhanI prApti arthAta jIvanI saMpUrNa zuddhatA te mokSanuM svarUpa che, ane te ja kharuM sukha che, paNa ajJAnI tema mAnato nathI. mokSa thatAM tejamAM teja maLI jAya athavA tyAM zarIra, indriyo ane tenA viSayo vinA sukha kema hoI zake? tyAMthI pharI avatAra levo paDe vagere. ema mokSadazAmAM nirAkuLapaNuM mAnato nathI te mokSatattvanI viparIta zraddhA che. 3. ajJAna:- agRhIta mithyAdarzana hoya tyAM je kaMI jJAna hoya tene agRhIta mithyAjJAna kahe che, te mahAna duHkhadAtA che. te upadezAdi bAhya nimittAnA AlaMbana vaDe navuM grahyuM nathI anAdinuM che, tethI tene agRhIta (svAbhAvika-nisargaja) mithyAjJAna kahe che. 7. agRhIta mithyAcAritra (kucAritra) nuM lakSaNa Ina juta viSayanimeM jo pravRtta, tAko jAno mithyAcaritta; yoM mithyAtvAdi nisarga jevuM, aba ja gRhIta suniye su teha. 8 Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates bIjI DhALa ] [ 41 anvayArtha:- (jo) je (viSayanimeM) pAMca indriyonA viSayomAM (ina jAta) agRhIta mithyAdarzana ane agRhIta mithyAjJAna sahIta ( pravRtta) pravRtti kare che ( tAko ) tene (mithyAcaritta) agRhIta mithyAcAritra (jAno) samajo. (yo) A pramANe ( nisarga) agRhIta (mithyAtvAdi) mithyAdarzana, mithyAjJAna ane mithyAcAritranuM [ varNana karavAmAM AvyuM.) (aba) have (je) je (gRhIta) gRhIta [ mithyAdarzana-jJAnacAritra] che (te) tene ( suniye) sAMbhaLo. | bhAvArtha- agRhIta mithyAdarzana ane agRhIta mithyAjJAna sahita pAMca indriyonA viSayo pratye pravRtti karavI tene agRhIta mithyAcAritra kahevAmAM Ave che. A traNeyane du:khanA kAraNa jANI tattvajJAnavaDe teno tyAga karavo joIe. 8. gRhIta-mithyAdarzana ane kugurunAM lakSaNa jo kuguru kudeva kudharma seva, pauSe cira darzanamoha eva; aMtara rAgAdika dhareM jeha, bAhara dhana aMbarauM sane. 9 gAthA 10 (pUrvArdha) ghArge kuliMga lahi mahata bhAva, te kuguru janmajala upalanAva; anvayArtha:- (jo) je (kuguru) khoTA gurunI (kudeva) khoTA devanI ane (kudharma) khoTA dharmanI (sevI sevA kare che te ( cira) ghaNA lAMbA samaya sudhI (darzanamoha) mithyAdarzana (evo ja (pIe) poSe che. (je) je (aMtara) aMtaramAM ( rAgAdika) mithyAtva-rAga-dveSa Adi (dhareM) dhAraNa kare che ane (bAhara) Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 4ra ] [ DhALA bahArathI (dhana aMbaranaeN) dhana ane kapaDAM vagere upara (saneha) prema rAkhe che, ane (mahatabhAva) mahAtmApaNAno bhAva (hi) grahaNa karIne (kuliMga) khoTA veSone (dhAreM) dhAraNa kare che te (kuguru) kuguru [ kahevAya che ane te kuguru] (janmajala) saMsArarUpI samudramAM ( upalanAva) paththaranI naukA samAna che. bhAvArtha- kuguru, kudeva ane kudharmanI sevA karavAthI ghaNA kALa sudhI mithyAtvanuM ja poSaNa thAya che eTale ke kuguru, kudava ane kudharmanuM sevana ja gRhIta mithyAdarzana kahevAya che. parigraha be prakAranA che, eka aMtaraMga ane bIjo bahiraMga; mithyAtva, rAga, dveSa vagere aMtaraMga parigraha che ane vastra, pAtra, dhana, makAna vagere bahiraMga parigraha che. vastrAdi sahita hovA chatAM potAne jinaliMgadhAraka mAne che te kuguru che. "jinamArgamAM traNa liMga to zraddhApUrvaka che. eka to jinasvarUpa-nigraMtha digaMbara muniliMga, bIjAM utkRSTa zrAvakarUpa 10 mI-11 mI pratimAdhAraka zrAvakaliMga ane trIjuM ArthikAonuM rUpa e strIonuM liMga-e traNa sivAya koI cothuM liMga samyagdarzanasvarUpa nathI. mATe e traNa liMga vinA anya liMgane je mAne che tene jinamatanI zraddhA nathI paNa mithyAdaSTi che." (darzanapAhuDa gAthA 18) mATe je kuliMganA dhAraka che, mithyAtvAdi aMtaraMga tathA vastrAdi bahiraMga parigrahuM sahita che, potAne muni mAne che, manAve che te kuguru che. jevI rIte pattharanI nAva pote DUbe che tathA temAM besanArA paNa DUbe che; e rIte kuguru paNa pote saMsArasamudramAM DUbe che ane tene vaMdana, sevA, bhakti karanArAo paNa anaMta saMsAramAM DUbe che Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates bIjI DhALa ] [ 43 arthAt kugurunI zraddhA, bhakti, pUjA, vinaya tathA anumodanA karavAthI gRhIta mithyAtvanuM sevana thAya che ane tethI jIva anaMtakALa bhavabhramaNa kare che. 9. gAthA 10 ( uttarArdha ) kudeva (mithyAdeva ) nuM svarUpa jo rAgadveSa malakara malIna, nitA gadAdijIta cihna cIna. gAthA 11 (pUrvArdha ) te hai deva tinakI jI seva, zaTha karata na tina bhavabhramaNa va; anvayArtha:- ( je ) je (rAgadveSa) rAga ane dveSarUpI (malakara ) melathI (malIna ) malina che ane (vanitA ) strI tathA (gadAdijuta ) gadA vagere (cihna ) cihnothI (cIna ) oLakhAya che (te ) te ( kudeva ) khoTA deva che; (tinakI ) te kudevanI ( jA ) je (zaTha) mUrkha (seva) sevA (karata) kare che, (tina ) tenuM (bhavabhramaNa ) saMsAramAM bhaTakavuM (na cheva ) maTatuM nathI. bhAvArtha:- je rAga ane dveSarUpI melathI melAM (rAgIdveSI) che ane strI, gadA, AbhUSaNa vagerethI jene oLakhI zakAya che te 'kudeva '* kahevAya che. je ajJAnI AvA kudevonI sevA, (pUjA, * sudeva=arihaMta parameSThI; deva-bhavanavAsI vagere deva. kudeva=hari, hara Adi; adeva-pIpaLo, tulasI, lakaDabAbA vagere kalpita deva, je koI sarAgI devI athavA deva che te vaMdanapUjanane yogya nathI. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 44 ] [ che DhALA bhakti ane vinaya) kare che te A saMsArano aMta karI zakatA nathI eTale ke tene anaMtakALa sudhI bhavabhramaNa maTatuM nathI. gAthA 11 (uttarArdha) kudharma ane gRhIta-mithyAdarzananuM saMkSisa lakSaNa rAgAdi bhAvahiMsA sameta, darvita trasa thAvara maraNa kheta. 11. je kriyA tirve jAnahu kudharma, tina saraghe jIva lahai azarma; yAE gRhatamithyAtva jAna, aba suna gRhata jo hai ajJAna. 12. lity, hai kudharma anvayArtha- (rAgAdi) rAga ane dveSa vagere (bhAvahiMsA) bhAvahiMsA (samata) sAthe [tathA] (trasa) trasa ane (thAvara) sthAvaranA (maraNa) ghAtanuM (kheta) sthAna (darvita) dravyahiMsA (samata) sahita (je) je (kriyA) kriyAo [] (hindu) tene (kudharma) mithyAdharma (jAnahu ) jANavo joIe (tina) tene (saradha) zraddhavAthI (jIva) prANI (azarma) duHkha (zahe) pAme che. (yAkU) A kuguru, kudeva ane kudharmane zraddhavA tene (gRhita mithyAtva) gRhita mithyAdarzana jANavuM. (aba) have (gRhIta) gRhIta (ajJAna) mithyAjJAna ( jo hai) jene kahevAmAM Ave che tenuM varNana (suna) Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates bIjI DhALa ] [ 45 sAMbhaLo. bhAvArtha- je dharmamAM mithyAtva tathA rAgAdirUpa bhAvahiMsA tathA trasa ane sthAvara jIvonA ghAtarUpa dravyahiMsAne dharma mAnavAmAM Ave che tene kudharma kahevAmAM Ave che. je prANI A kudharmanI zraddhA kare che te du:kha pAme che. A khoTA guru, deva ane dharmanI zraddhA karavI tene "gRhIta mithyAdarzana" kahe che. A paropadeza vagere bAhya kAraNanA AzrayathI grahaNa karavAmAM Ave che tethI "gRhIta" kahevAya che. have gRhIta mithyAjJAnanuM varNana karavAmAM Ave che. gRhIta mithyAjJAnanuM lakSaNa ekAntavAdadUSita samasta, viSayAdika poSaka aprazasta; rAgI kumatinakRta zrutako abhyAsa, so hai kubodha bahu dena trAsa. 13 gRhIta midhyAjJAna anvayArtha- ( ekAntavAda) ekAntarUpa kathanathI (dUSita ) khoTAM [ane] viSayAdika) pAMca indriyonA viSaya vagerene (poSaka) puSTi karavAvALA (kumatinakRta) kRmatio dvArA banAvelAM (aprazasta) khoTAM (samasta) badhAM (zrutako ) zAstrone (abhyAsa) paDhavA, paDhAvavAM sAMbhaLavAM ane saMbhaLAvavAM (so) te (kubodha) Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 46 ] [ cha DhALA mithyAjJAna [ che; te ] ( bahu ) ghaNAM (trAsa) du:khane (dana) ApavAvALuM che. bhAvArtha- 1. vastu anekadharmAtmaka che; temAMthI koI paNa eka ja dharmane AkhI vastu kahevAnA kAraNathI dUSita (mithyA) tathA viSaya-kapAya Adine puSTa karavAvALAM kuguruonAM banAvelAM sarva prakAranAM khoTAM zAstrone dharmabuddhithI lakhavAMlakhAvavAM, bhaNavA-bhaNAvavAM, sAMbhaLavA ane saMbhaLAvavAM tene gRhIta mithyAjJAna kahe che. 2. je zAstra jagatamAM sarvathA nitya, eka advaita ane sarvavyApaka brahmamAtra vastu che, anya koI padArtha nathI, ema varNana kare che te zAstra ekAntavAdathI dUSita hovAthI kuzAstra che. 3. vastune sarvathA kSaNika-anitya, athavA (4) guNaguNI sarvathA judA che, koI guNanA saMyogathI vastu che ema kathana kare, athavA (5) jagatano koI kartA, hurtA ane niyaMtA che ema varNana kare, athavA (6) dayA, dAna, mahAvratAdinA zubhabhAva je puNAsrava che tenAthI tathA munine AhAra devAnA zubhabhAvathI saMsAra parita (TUMko, maryAdita) thavo; tathA upadeza devAnA zubha bhAvathI paramArthe dharma thAya vagere anya dharmiyonA graMthomAM je viparIta kathana che, te zAstro ekAnta ane aprazasta hovAthI kuzAstra che. kemake temAM prayojanabhUta sAta tattvanuM yathArthapaNuM nathI. jyAM eka tattvanI bhUla hoya tyAM sAte tattvonI bhUla hoya ja, ema samajavuM 13. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates bIjI DhALa ] [ 47 gRhIta mithyAcAritranuM lakSaNa jo khyAti lAbha pUjAdi cAha, dhari karana vividha vidha dehadAha Atama anAtmaka jJAnIna, je je karanI tana karana chIna.14. anvayArtha:- (je) je (khyAti) prasiddhatA (lAbha) phAyado ane (pUjAdi) mAnyatA ane Adara vagerenI (cAhu dhari) icchA karIne (dahadAha) zarIrane pIDA karavAvALA (Atama anAtma ka) AtmA ane paravastuonA (jJAnahIna) bhedajJAnathI rahita (tana ) zarIrane (chIna) kSaNa (karana) karavAvALI ( vividha vidha) aneka prakAranI (je je karanI) je je kriyAo che te badhI ( mithyAcAritra) mithyAcAritra kahevAya che. bhAvArtha- zarIra ane AtmAnuM bhedavijJAna nahi hovAthI yaza, dhana, dolata, Adara-satkAra vagerenI icchAthI mAna Adi kaSAyane vazIbhUta thaIne zarIrane kSINa karavAvALI aneka prakAranI kriyA kare che tene "gRhIta mithyAcAritra" kahe che. mithyAcAritranA tyAgano ane AtmahitamAM lAgavAno upadezate saba mithyAcAritra tyAga, aba Atama ke hita paMtha lAga; jagajAla-bhramaNako dehu tyAga aba daulata!nija Atama supAga.15 anvayArtha:- (te) te (saba) badhAM (mithyAcAritra) mithyAcAritrane (tyAga) choDIne ( aba) have (Atamake ) AtmAnA (hita) kalyANanA (paMtha) mArge (lAga) lAgI jAo, (jagajAla) saMsAranI jALamAM (bhramaNako) bhaTakavAno (tyAga dehu ) tyAga karo. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaD har ma.com
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 48 ] [ che DhALA, i jagajalazramaNa (dolata) he dolatarAma! (nijaAtama) potAnA AtmAmAM (aba) have (supAga ) sArI rIte lIna thAo. bhAvArtha- AtmahitaiSI jIve nizcaya samyagdarzana-jJAnacAritra grahaNa karIne, gRhIta mithyAdarzana-jJAna-cAritra tathA agRhIta mithyAdarzana-mithyAjJAna-mithyAcAritrano tyAga karIne, AtmakalyANanA mArgamAM lAgavuM joIe. paMDita zrI daulatarAmajI potAnA AtmAne saMbodhI kahe che ke, huM Atman ! parAzrayarUpa saMsAra arthAt puNya-pApamAM bhaTakavuM choDI daIne sAvadhAnIthI AtmasvarUpamAM lIna thA. Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates bIjI DhALa ] [ 49 bIjI DhALano sArAMza A jIva mithyAdarzana, (1) mithyAjJAna ane mithyAcAritrane vaza thaIne cAra gatimAM vAraMvAra paribhramaNa karIne pratyeka samaye anaMta duHkho bhogavI rahyo che. jyAM sudhI dehAdithI bhinna potAnA AtmAnI sAcI samajaNa ane rAgAdino abhAva na kare tyAM sudhI sukha, zAMti ane AtmAno uddhAra thaI zakato nathI. (2) Atmahita mATe (sukhI thavA mATe) prathama (1) sAcA deva, guru ane dharmanI yathArtha pratIti, (2) jIvAdi sAta tattvanI yathArtha pratIti, (3) sva-52nA svarUpanI zraddhA, (4) nija zuddhAtmAnA pratibhAsarUpa AtmAnI zraddhA-A cAra lakSaNonA avinAbhAva sahitanI satya zraddhA (nizcaya samyagdarzana ) jyAM sudhI jIva pragaTa na kare tyAM sudhI jIva (AtmA) no uddhAra thaI zake nahi arthAt dharmanI zarUAta paNa thaI zake nahi, ane tyAM sudhI AtmAne aMzamAtra sukha pragaTe nahi. (3) sAta tattvanI khoTI zraddhA karavI tene mithyAdarzana ane tenA kAraNe AtmAnA svarUpa viSe viparIta zraddhA karIne jJAnAvaraNIya Adi dravyakarma, zarIrAdi nokarma tathA puNya-pAparAgAdi malinabhAvamAM ektAbuddhi-kartabuddhi che; ane tethI zubha rAga ane puNya hitakara che, zarIrAdi para5dArthanI avasthA (kriyA) huM karI zakuM chuM, para mane lAbha-nukasAna karI zake che, ane huM paranuM kAMI karI zakuM chuM, Ama mAnato hovAthI tene sat-asatno yathArtha viveka hoto ja nathI. sAcuM sukha tathA tirUpa zraddhA-jJAna-cAritra potAnA AtmAnA ja Azraye hoya Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates 50 ] [ cha DhALA che tenI tene khabara hotI nathI. (4) vaLI kuMdeva-kuguru-kuzAstra ane kudharmanI zraddhA, pUjA, sevA ane vinaya karavAnI je je pravRtti che te potAnA mithyAtvAdinA mahAna doSonI poSaNa karanArI hovAthI duHkhadAyaka che, anaMta saMsArabhramaNanuM kAraNa che. je jIva tenuM sevana kare che, kartavya samaje che te durlabha manuSya-jIvanane naSTa kare che. (5) agRhIta mithyAdarzana-jJAna-cAritra jIvane anAdi kALathI hoya che, vaLI te manuSya thayA pachI kuzAstrano abhyAsa karI, athavA kuguruno upadeza svIkArI, gRhIta mithyAjJAnamithyAzraddhA dhAraNa kare che. tathA te kumatane anusarI mithyAkriyA kare che te gRhIta mithyAcAritra che. mATe jIve sArI rIte sAvadhAna thaIne gRhIta ane agRhIta banne prakAranA mithyAbhAvo choDavA yogya che ane eno yathArtha nirNaya karI, nizcayasamyagdarzana pragaTa karavuM joIe. mithyAbhAvonuM sevana karI karIne, saMsAramAM bhaTakI, anaMta janma dhAraNa karI anaMtakALa gumAvyo, have to sAvadhAna thaIne AtmoddhAra karavo joIe. bIjI DhALano bheda-saMgraha indriyaviSaya:- sparza, rasa, gaMdha, varNa ane zabda. tattvaH- jIva, ajIva, Asava, baMdha, saMvara, nirjarA, mokSa. dravya:- jIva, puddagala, dharma, adharma, AkAza ane kALa. mithyAdarzana: gRhIta, agRhIta. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates bIjI DhALa ] [ 51 mithyAjJAna - gRhIta( bAhya kAraNa prAsa); agRhIta. (nisargaja ). mithyAcAritra:- gRhIta ane agRhIta. (nisargaja). mahAduHkha:- svarUpanI aNasamajaNanuM mithyAtva. vimAnavAsI:- kalpapapanna ane kalpAtIta. bIjI DhALano lakSaNa-saMgraha anekAntaH- pratyeka vastumAM vastupaNAnI siddhi (sAbitI) karavAvALI astitva, nAstitva Adi paraspara viruddha be zaktionuM ekasAthe prakAzita thavuM te. (AtmA sadAya svarUpa che-pararUpe nathI evI je daSTi te anekAntadaSTi che.) amUrtika - rUpa, rasa, gaMdha ane sparza vinAnI vastu. AtmA - jANavuM ane dekhavuM athavA jJAna-darzana zaktivALI vastune AtmA kahevAmAM Ave che; je sadAya jANe ane jANavArUpe pariName tene jIva athavA AtmA kahe che. upayoga:- jIvanI jJAna-darzana athavA jANavA-dekhavAnI zaktino vyApAra. ekAntavAda- aneka dharmonI sattAnI apekSA nahi karatAM, vastune eka ja rUpathI nirUpaNa karavI. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates para ] [ DhALA darzanamoha:- AtmAnA svarUpanI viparIta zraddhA. dravyahiMsA:- trasa ane sthAvara prANIono ghAta karavo. bhAvahiMsA*:- mithyAtva, rAga, ane dveSa vagere vikAronI utpatti. mithyAdarzana - jIvAdi tattvanI viparIta zraddhA. mUrtika- rUpa, rasa, gaMdha ane sparza sahita vastu. attara-pradarzana (1) AtmA ane jIvamAM kAMI aMtara nathI, paryAyavAcaka zabda che. (2) agRhIta (nisargaja) to upadezAdina nimitta vinA thAya che, paraMtu gRhItamAM upadezAdi nimitta hoya che. (3) mithyAtva ane mithyAdarzanamAM kAMI taphAvata nathI, mAtra bane paryAyavAcaka zabdo che. (4) sugurumAM mithyAtvAdi doSa hotA nathI paraMtu kugumAM hoya che. vidyAguru te suguru ane kuguruthI judI vyakti che. mokSamArganA prasaMgamAM muktimArganA pradarzaka suguruthI tAtparya che. aprAdurbhAvaH khalurAgAdInAM bhvtyhiNseti| teSAmevotpatti-hiMseti jinAgamasya sNkssepH|| 44 / / (pu0 si0) artha:- kharekhara rAgAdi bhAvonuM pragaTa na thavuM te ahiMsA che. ane te rAgAdi bhAvonI utpatti thavI te hiMsA che evuM jainazAstranuM TUMkuM rahasya che. Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates bIjI DhALa ] [ pa3 bIjI DhALanI praznAvalI (1) agRhIta mithyAcAritra, agRhIta mithyAjJAna, agRhIta mithyAdarzana, kudava, kuguru, kudharma, gRhIta mithyAdarzana, gRhIta mithyAjJAna, gRhIta mithyAcAritra, cha dravyo ane mithyASTinI apekSAe jIvAdi e badhAnuM lakSaNa batAvo. (2) mithyAtva ane mithyAdarzanamAM agRhIta ( nisargaja) ane gRhIta (bAhya kAraNothI navuM grahela) temAM, AtmA ane jIvamAM suguru, kuguru ane vidyAgurumAM zo taphAvata che te darzAvo. (3) agRhItanuM nAmAntara, Atmahitano mArga, ekendriyane jJAna na mAnavAthI nukazAna, kudeva vagerenI sevAthI hAni, bIjI DhALamAM kahevAyelI hakIkata, maraNa vakhate jIvane nIkaLatA nahIM dekhavAnuM kAraNa, mithyAdaSTinI ruci, mithyASTinI aruci, mithyAdarzana-jJAna-cAritranI sattAno kALa, mithyASTine du:kha ApanArI vastu, mithyA-dhArmika kAryo karavAthI hAni, ane sAta tattvonI viparIta zraddhAnA prakAra vagerenuM spaSTa varNana karo. (4) Atmahita, AtmazaktinuM vismaraNa, gRhIta-mithyAtva, jIvatattvanI oLakhANa na thavAmAM kono doSa, tattvanuM prayojana, duHkha, mokSasukhanI aprApti ane saMsAra paribhramaNanAM kAraNo darzAvo. (5) mithyASTino AtmA, janma ane maraNa, kaSTadAyaka vastu Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hirp://www.AtmaDharma.com for updates 54 ] [ cha DhALA vagerenA vicAra dekhADo. (6) kuguru, kudeva ane mithyAcAritra vagerenA daSTAMta Apo. dharma mATe prathama vyavahAra ke nizcaya ? (7) kuguru-sevana, kudharma-sevana ane rAgAdika bhAvo vagerenuM phaLa batAvo, mithyAtva upara eka lekha lakho. anekAnta zuM che? rAga to bAdhaka ja che chatAM vyavahA2mokSamArgane (zubharAgane ) nizcayano hetu kema kahyo ? (8) amuka zabda, caraNa athavA chaMdanA artha ane bhAvArtha batAvo. bIjI DhALano sArAMza kaho. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates trIjI DhALa narendra chaMda (jogIrAsA) Atmahita, sAcuM sukha ane be prakAre mokSamArganuM kathana Atamako hita hai sukha, so sukha AkulatA vina kahiye; AkulatA zivamAMhi na tA, zivamaga lAgyo cahiye. samyagdarzana-jJAna-carana zivamaga, so dvividha vicAro; jo satyAratha-rUpa so nizcaya, kAraNa so vyavahAro. 1. ' | ' , ' II II li py -- | | vahAra mArga : - bimArga Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pa6 ] [ DhALA anvayArtha:- (Atamako) AtmAnuM ( hita) kalyANa (huM) che (sukha) sukhanI prAmi. (so sukha) te sukha (AkulatA vina) AkuLatA vagaranuM (kahiye ) kahevAya che. (AkulatA) AkuLatA (zivamahi) mokSamAM (na) nathI (tAlaiM) tethI ( zivamaga) mokSamArgamAM (lAgyo) lAgavuM (cahiye) joIe. (samyagdarzana-jJAna-carana) samyagdarzana-jJAna-cAritra e traNenI ekatA te (zivamaga) mokSano mArga che, (so) te mokSamArgano ( dvividha) be prakArathI ( vicAro) vicAra karavo ke, (jo) je (satyAratharUpa) vAstavika svarUpa che (so) te (nizcaya) nizcaya mokSamArga che ane (kAraNa) je nizcaya mokSamArganuM nimitta kAraNa che (so) tene (vyavahAro) vyavahAra mokSamArga kahe che. bhAvArtha- 1. samyaphacAritra, nizcaya samyagdarzanajJAnapUrvaka ja hoya che. jIvane nizcaya samyagdarzana sAthe ja samyagU bhAvazrutajJAna thAya che. ane nizcayanaya tathA vyavahAranaya e banne samyaka zrutajJAnanA avayavo (aMzo) che, tethI mithyASTine nizcaya ke vyavahAranaya hoI zake ja nahIM, mATe vyavahAranaya prathama hoya ane nizcayanaya pachI pragaTe' ema mAnanArane nayonA svarUpanuM yathArtha jJAna nathI. 2. vaLI naya nirapekSa hotA nathI, nizcaya samyagdarzana pragaTa thayA pahelAM ja vyavahAranaya hoya to nizcayanayanI apekSA vinAno nirapekSanaya thayo; vaLI prathama ekalo vyavahAranaya hoya to ajJAnadazAmAM samyanaya mAnavo paDe, paNa "nirapekSA nayA: micya sApekSAvastu tejharthata" (AsamImAMsA zloka 108) evuM Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates trIjI DhALa ] AgamanuM vacana che. mATe ajJAnadazAmAM koI jIvane vyavahAranaya hoI zake nahi, paNa vyavahArAbhAsa ke nizcayAbhAsarUpa mithyAnaya hoI zake. 3. jIva nija jJAyaka svabhAvanA AzrayavaDe nizcayaratnatraya (mokSamArga ) pragaTa kare tyAre sarvajJa kathita nava tattvo, sAcA deva-guru-zAstranI zraddhA saMbaMdhI rAgamizrita vicAro ane maMda kaSAyarUpa zubha bhAva te jIvane je pUrve hato tene bhUtanaigamanathI vyavahArakAraNa kahevAmAM Ave che. (paramAtmaprakAza a. 2, gAthA 14 nI TIkA). vaLI te ja jIvane nizcaya samyagdarzananI bhUmikAmAM zubharAga ane nimitto kevA prakAranA hoya, tenuM sahucarapaNuM batAvavA vartamAna zubha rAgane vyavahAramokSamArga kahyo; tema kahevAnuM kAraNa e che ke tethI judA prakAranA (viruddha) nimitto te dazAmAM koIne hoI zake nahi; e prakAre nimitta-vyavahAra hoya che to paNa te kharuM kAraNa nathI. 4. AtmA pote ja sukhasvarUpa che tethI AtmAnA Azraye ja sukha pragaTa thaI zake che, paNa koI nimitta ke vyavahAranA Azraye sukha pragaTa thaI zake nahi. 5. mokSamArga to eka ja che. te nizcaya samyagdarzanajJAna-cAritranI ekatArUpe che. (pravacanasAra gAthA 82-199 tathA mokSamArga prakAzaka pRSTha 315). - 6, "have mokSamArga to kAMI be nathI paNa mokSamArganuM nirUpaNa be prakArathI che. jyAM sAcA mokSamArgane mokSamArga Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 58 ] [ DhALA nirUpaNa karyo che te nizcayamokSamArga che; tathA jyAM je mokSamArga to nathI paraMtu mokSamArganuM nimitta che vA sahacArI che tyAM tene upacArathI mokSamArga kahIe te vyavahAra mokSamArga che; kAraNa ke nizcaya-vyavahAranuM sarvatra evuM ja lakSaNa che arthAt sAcuM nirUpaNa te nizcaya tathA upacAra nirUpaNa te vyavahAra mATe nirUpaNanI apekSAe be prakAre mokSamArga jANavo. paNa eka nizcayamokSamArga che tathA eka vyavahAramokSamArga che-ema be mokSamArga mAnavA mithyA che. (mokSamArga prakAzaka gu. pA. rapa3-54) nizcaya samyagdarzana-jJAna-cAritranuM svarUpa padravyana bhina ApameM ruci, samyakatva bhalA hai, AparUpako jAnapano so, samyajJAna kalA hai. AparUpameM lIna rahe thira, samyakracArita soI; aba vyavahAra mokSamaga suniye, hetu niyatako hoI. 2. - dama.. niy'm-kaanun - anvayArtha:- (ApameM) AtmAmAM (paradravyanaa) paravastuothI ( bhinna) bhinnapaNAnI (saci) zraddhA karavI te (bhalA) nizcaya (samyakatva) samyagdarzana (hai) che; (AyarUpako) AtmAnA svarUpane (padravyanauM bhinna) parathI jAdu (jAna Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates trIjI DhALa ] panoM) jANavuM (so) te (samyajJAna) nizcaya samyajJAna (kalA) prakAza (he) che. (padravyanateM bhinna) padravyothI bhinna evA (AyarUpameM) AtmasvarUpamAM ( thira) sthiratApUrvaka (lIna rahe ) lIna thavuM te (samyaphacArita) nizcaya sammacAritra (soI) che. (aba) have (vyavahAra mokSamaga) vyavahAra mokSamArga (suniye) sAMbhaLo [ ke je vyavahAra mokSamArga ] (niyatako) nizcaya mokSamArganuM (hetu) nimittakAraNa (hoI ) che. bhAvArtha - para padArthothI trikALa judA evA nija AtmAno aTala vizvAsa karavo te nizcaya samyagdarzana kahevAya che. AtmAne para vastuothI judo jANavo (jJAna karavuM) te nizcaya samyajJAna kahevAya che. tathA paradravyonuM AlaMbana choDIne AtmasvarUpamAM ekAgratAthI magna thavuM te nizcaya samyakracAritra (yathArtha AcaraNa ) kahevAya che. have AgaLa vyavahAramokSamArganuM kathana kahevAmAM Ave che. kemake nizcaya-mokSamArga hoya tyAre vyavahAramokSamArga nimittamAM kevo hoya te jANavuM joIe. vyavahAra samyakatva (samyagdarzana) nuM svarUpa jIva ajIva tatva aru Asava, baMdha ru saMvara jAno; nirjarA mokSa kahe jina tinako, jyoM kI tyoM saradhAno. hai soI samakita vyavahArI, aba ina rUpa bakhAno; tinako suna sAmAnya vizeSe, diDha pratIta ura Ano. 3. anvayArtha:- (jina) jinendradeve (jIva) jIva, (ajIva ) Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates 60 ] [ cha DhALA saMvara vi PTY.T CELTICS LE:: ajIva, ( Asava Asava, ( baMdha ) baMdha, (saMva2) saMvara, (nirjarA ) nirjarA, (aru) ane (mokSa ) mokSa, (tattva ) e sAta tattvo, ( kahe ) kahyAM che; (tinakoM) te badhAne (jyoM kA tyAM) jema kahyAM che tema yathArtha ( saradhAno ) zraddhA karo. ( soI ) evI rIte zraddhA karavI te ( vyavahArI samati ) vyavahArathI samyagdarzana (hai) che. (aba ) have ( ina rUpa ) e sAta tattvone (bakhAno ) varNana karuM chuM. ( tinako ) tene (sAmAnya vizeSa~) saMkSepathI ane vistArathI (suna ) sAMbhaLIne (ura ) manamAM-cittamAM (diDha) aTala (pratIta ) zraddhA (Ano ) karavI joIe. bhAvArtha:- 1. nizcayasamyagdarzana hoya tyAre tenI sAthe vyavahA2samyagdarzana kevuM hoya tenuM ahIM varNana che. jene nizcayasamyagdarzana na hoya tene vyavahArasamyagdarzana paNa hoI zake nahi, nizcaya zraddhAsahita sAta tattvanI vikalpa-rAga sahitanI zraddhAne vyavahArasamyagdarzana kahevAmAM Ave che. 2. tattvArtha sUtramAM "tattvArtha zraddhAnuM samyavarzanam " kahyuM che, te nizcaya samyagdarzana che. (juo, mokSamArga prakAzaka pR. 477, Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates trIjI DhALa ] | [ 61 puruSArthasiddhayupAya gA. 22) ahIM je sAta tattvanI zraddhA kahI che te bhedarUpa che-rAgasahita che; tethI te vyavahArasamyagdarzana che. nizcayamokSamArgamAM kevuM nimitta hoya te batAvavA ahIM trIjI gAthA kahI che. paNa teno evo artha nathI ke nizcayasamakita vinA koIne paNa vyavahArasamakita hoI zake. jIvanA bheda, bahirAtmA ane uttama aMtarAtmAnuM lakSaNa bahirAtama, aMtaraAtama, paramAtama jIva tridhA hai; deha-jIvako eka gine bahirAtama tattavamuvA hai. uttama madhyama jaghana trividhake antara-Atama jJAnI; dvividha saMga bina zudha-upayogI, muni uttama nijadhyAnI 4. anvayArtha:- (bahirAtama) bahirAbhA, (antaAtama) antarAtmA [ ane ] (paramAtama) paramAtmA [ e prakAre ] (jIva) jIva (tridhA) traNa prakAranA (hai) che, [ temAM] (de- jIvako) zarIra ane AtmAne (eka gine) eka mAne che (sI) te (bahirAtama) bahirAtmA che [ ane te bahirAbhA) (tasvamudhA) sAcA tattvono ajANa arthAt mithyAdaSTi (hai) che. (AtamajJAnI) AtmAne paravastuothI judo jANI yathArtha nizcaya karavAvALo (antara-Atama) antarAtmA [ kahevAya che, te] (uttama) uttama (madhyama) madhyama ane (jaghana) jaghanya ema (trividha) traNa prakAranA che, temAM] (dvividha) aMtaraMga ane bahiraMga e be prakAranAM ( saMgavina) parigraha rahita (zudha upayogI) zuddha upayogI (nijadhyAnI) AtmadhyAnI (muni) digambara muni (uttama ) uttama attarAtmA che. Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates dara ] [ cha DhALA WHE SEL jIvanA bheda-upabheda jIvaka bheda-upabheda siddha (full) RE madhyama bahirAtmA araheta (ruphala) bhAvArtha:- jIva ( AtmA ) traNa prakAranA che- (1) bahirAtmA, ( 2 ) antarAtmA, (3) paramAtmA. temAM zarIrane ane AtmAne eka mAne tene bahirAtmA kahe che, tene avivekI athavA mithyAdaSTi paNa kahe che. je zarIra ane AtmAne potAnA bhedavajJAnathI judA judA mAne che te aMtarAtmA arthAt samyagdaSTi che. aMtarAtmAnA traNa bheda che; uttama-madhyama-jaghanya. temAM aMtaraMga ane bahiraMga e banne prakAranA parigrahathI rahita sAtamAthI bAramA guNasthAnamAM vartatA zuddha-upayogI ane AtmadhyAnI digambara muni uttama aMtarAtmA che. Tu Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates trIjI DhALa ] [ 63 madhyama ane jaghanya aMtarAtmA tathA sakala paramAtmA madhyama antara-Atama huM je, dezavratI anagArI; jaghana kahe avirata samadaSTi, tInoM zivamagacArI. sakala nikala paramAtama vaividha, nimeM ghAti nivArI; zrI arihanta sakala paramAtama, lokAloka nihArI. 5. anvayArtha:- (anagArI) chaThThI guNasthAna vakhate aMtaraMga ane bahiraMga parigrahuM rahita yathAjAtarUpadhara bhAvaliMgI muni madhyama aMtarAtmA che tathA (dezavratI) be kaSAyanA abhAva sahita evA paMcama guNasthAnavartI samyagdaSTi zrAvaka (madhyama) madhyama (aMtara-Atama) aMtarAtmA (huM) che ane (avirata ) vrata rahita (samadaSTi) samyagdaSTi jIva (jaghana) jaghanya aMtarAtmA (kahe) kahevAya che. (tInoM) e traNe ( zivamagacArI) mokSamArga para cAlavAvALA che. (sakala nikala) sakala ane nikalanA bhedathI (paramAtama) paramAtmA (daividha) be prakAranA che, ( hinameM) temAM (ghAti) cAra ghAtikarmone ( nivArI) nAza karavAvALA (lokAloka) loka ane alokane (nihArI) jANavA-dekhavAvALA (zrI arihaMta) arihaMta parameSThI (sakala) zarIrasahita (paramAtama) paramAtmA che. bhAvArtha- 1. je nizcayasamyagdarzanAdi sahita che, traNa kapAyarahita, zuddhopayogarUpa munidharma aMgIkAra karI aMtaraMgamAM to e zuddhopayogavaDe pote potAne anubhave che, koIne ISTaaniSTa mAnI rAga-dveSa karatA nathI, hiMsAdirUpa azubhopayoganuM to astitva ja jene rahyuM nathI evI aMtaraMgadazA sahita bAhya digambara saumyamudrA dhArI thayA che, ane chaThThI Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 64 ] [ ka DhALA pramattasaMyata guNasthAnakanA kALe 28 mULaguNane akhaMDita pALe che, teo tathA je anaMtAnubaMdhI tathA apratyAkhyAnIya be kaSAyanA abhAva sahita samyagdaSTi zrAvaka che te madhyama aMtarAtmA che. arthAt chaThThI ane pAMcamA guNasthAnavartI jIva madhyama aMtarAtmA che.* 2. samyagdarzana vinA kadI dharmanI zarUAta thatI nathI, jene nizcayasamyagdarzana nathI te jIva bahirAtman che. 3. paramAtmA be prakAre cheH sakala ane nikala. (1) zrI arihaMta paramAtmA sakala (zarIra sahita) paramAtmA che, (2) siddha paramAtmA te nikala (azarIrI) paramAtmA che. teo banne sarvajJa hovAthI loka ane aloka sahita sarva padArthonuM trikALavartI saMpUrNa svarUpa eka samayamAM yugapatra ( ekasAthe ) jANanArA-dekhanArA sarvanA jJAtA-daSTA che. te uparathI nakkI thAya che ke jema sarvajJanuM jJAna vyavasthita che tema tenA jJAnanA zeyo sarva dravyo-chae dravyonI traNa kALanI kramabaddha paryAyo nizcita-vyavasthita che, ane koi paryAya ADIavaLI thatI nathI ema samyagdaSTi jIva mAne che, tathA evI mAnyatA (nirNaya ) jene na hoya tene sva-para padArthano * sAvayaguNehi juttA, pamattaviradA ya majjhimA hoti| zrAvakaguNaistu yuktAH pramattaviratAzca madhyamAH bhvnti| artha:- zrAvakanA guNothI yukta ane pramattavirata muni madhyama antarAtmA che. svAmI kArtikayAnuprekSA gAthA 196 | 1 sa=sahita, kala=zarIra, sakala eTale zarIra sahita. 2 niHrahita, kala=zarIra, nikala eTale zarIra rahita. Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates trIjI DhALa ] [ 65 nizcaya na hovAthI zubhAzubha vikAra ane pAradravya sAthe kartAbuddhi, ekatAbuddhi hoya ja che tethI te jIva bahirAtmA ja hoya che. nikala paramAtmAnuM lakSaNa ane paramAtmAnA dhyAnano upadeza jJAnazarIrI trividha karma-mala, varjita siddha mahaMtA; te haiM nikala amala paramAtama, bhogai zarma anaMtA. bahirAtamatA heya jAni taji, attara-Atama hUje; paramAtamako dhyAya niraMtara, jo nita AnaMda pUjai. 6. anvayArtha- (jJAnazarIrI) jJAnamAtra jenuM zarIra che evA, (trividha) jJAnAvaraNAdi dravyakarma, rAgAdi bhAvakarma, ane audArika zarIra vagere nokarma, e traNa prakAranA (karmamala) karmarUpI melathI (varjita) rahita, (amala) nirmaLa ane (mahaMtA) mahAna (siddha) siddha parameSThI (te) te (nikala) nikala (paramAtama) paramAtmA (huM) che, te ( anaMtA) aparimita (zarma) sukhane (bhogaeN) bhogave che. A traNamAM (bahirAtamatA) bahirAtmapaNAne (haya) choDavA yogya (jAni) jANIne ane (taji) tene tajIne (attara-Atama) antarAtmA (hUrja) thavuM joIe ane (niraMtara) sadA (paramAtamako) [ nija] paramAtmapadanuM (dhyAya) dhyAna karavuM joIe (jo) je vaDa ( nita) nitya arthAt anaMta (AnaMda) AnaMda (pUrja) prApta karAya che. bhAvArtha- audArika Adi zarIra rahita zuddhajJAnamaya, dravya-bhAva-nokarma rahita, nirdoSa ane pUjya siddha Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 66 ] | [ 7 DhALA parameSThI "nikala paramAtmA kahevAya che. te akSaya anaMta kAla sudhI anaMta sukhano anubhava karyA kare che. A traNamAM bahirAtmApaNuM mithyAtva sahita hovAthI heya (choDavA lAyaka ) che, tethI Atmahitecchue tene choDI antarAtmA (samyagdaSTi) banIne paramAtmApaNuM prApta karavuM joIe, kAraNa ke tethI haMmezAM saMpUrNa ane anaMta AnaMda (mokSa) nI prApti thAya che. ajIva-pudgala, dharma, adharma dravyanAM lakSaNa ane bheda cetanatAnavana so ajIva hai, paMca bheda tAke haiM, pagala, paMca varana-rasa gaMdha-do, pharasa vasU jAke hai. jiya pugalako calana sahAI, dharma dravya anurUpI; tiSThata hoya adharma sahAI, jina bina-mUrti nirUpI. 7 anvayArtha- je (cetanatA-vina) cetanA rahita che (so) te (ajIva) ajIva (hai ) che; ( tAke) te ajIvanA (paMca bheda) pAMca bheda (huM) che. (jAke paMca varana-rasa) jenA pAMca varNa ane pAMca rasa, (gaMdha-do) be gaMdha ane (vasU) ATha (pharasa) sparza (huM) hoya che te (pudgala) pudgala dravya che. ( jiya) jIvane [ane] (pudgalako) pudagalane (calana sahAI ) cAlavAmAM nimitta [ane] (anarUpI) amUrtika che te (dharmadravya) dharma dravya che tathA (tiSThata) gatipUrvaka sthiti pariNAmane prApta [ jIva ane pudgalane] (sahAI) nimitta (hoya) hoya che te ( adharma) adharma dravya che. (jina) jinendra bhagavAne A adharma dravyane (bina-mUrti) amUrtika, (nirUpI) Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com lAla nizcaya sapheda lIlA pIlA vyavahAra halakA This bhArI kaDA narama ajIva pudagala AkAza cikanA adharma lokAkAza ThaNDA alokAkAza kaSAyalA carapasa garama khaTTA mIThA kaDuA trIbhu dAna ] Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [ 67
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 68 ] [ DhALA arUpI kahyuM che. bhAvArtha- jemAM cetanA (jJAna-darzana athavA jANavAdekhavAnI zakti) nathI hotI tene ajIva kahe che. A ajIvanA pAMca bheda che-pudgala, dharma, * adharma, AkAza ane kALa. jemAM rUpa, rasa, gaMdha, varNa ane sparza hoya che tene pudgaladravya kahe che. je svayaM cAle che evA jIva ane pudgalane cAlavAmAM nimittakAraNa hoya che te dharmadravya che ane svayaM (potAnI meLe) gatipUrvaka sthira rahelAM jIva ane pudgalane sthira rahevAmAM je nimittakAraNa che te adharmadravya che. jinendra bhagavAne A dharma, adharma dravyane tathA have pachI kahevAmAM Avaze te AkAza ane kALa dravyane amUrtika (indriya agocara) kahyAM che. 7. AkAza, kALa ane AsavanA lakSaNa athavA bheda sakala dravyako vAsa jAsameM, so AkAza pichAno; niyata vartanA nizi-dina so, vyavahAra kAla parimAno. yoM ajIva, aba Asava suniye, mana-vaca-kAya triyogA; mithyA avirata asa kaSAya; paramAda sahita upayogA. 8. anvayArtha- (jAma) jemAM (sakala) sarve (dravyako ) dravyano (vAsa) nivAsa che (so) te (AkAza) AkAza dravya ( pichAno ) * dharma ane adharmathI ahIM puNya ane pApa ema na samajavuM, paNa che dravyomAM AvatA te dharmAstikAya ane adharmAstikAya nAmanAM be ajIva dravyo jANavAM. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaD har ma.com
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates trIjI DhALa ] [ 69 # Ali jANavuM. ( vartanA ) pote palaTe ane bIjAne palaTavAmAM nimitta thAya te (niyata ) nizcayakALa dravya che ane ( nizi-dina ) rAtri-divasa vagere (so) te (vyavahA2 kAla) vyavahArakALa (parimAno ) jANo. (yoM ) A prakAre (ajIva) ajIva tattvanuM varNana thayuM. ( aba ) have ( Asava ) Asrava tattva (suniye ) sAMbhaLo. ( mana-vaca-kAya ) mana, vacana ane kAyAnA AlaMbanathI AtmAnA pradezo caMcaLa thavArUpa (triyogA ) traNa prakAranA yoga tathA (mithyA ) mithyAtva, (avirata ) avirati, ( kaSAya ) kaSAya ( aru ) ane ( paramAda ) pramAda ( sahita ) sahita ( upayogA ) AtmAnI pravRtti te (Asava ) [ Asrava tattva kahevAya che.) bhAvArtha:- jemAM cha dravyono nivAsa che te sthAnane AkAza* kahe che. je potAnI meLe palaTe che tathA potAnI meLe palaTatAM bIjA dravyone palaTavAmAM nimitta che tene 'nizcaya ' * jevI rIte koI vAsaNamAM pANI bharIne temAM bhasma (rAkha) nAkhavAmAM Ave to te samAI jAya che, pachI temAM khAMDa nAkhavAmAM Ave to te paNa samAI jAya che; pachI temAM soyo nAkhavAmAM Ave to te paNa samAI jAya che; evI rIte AkAzamAM paNa khAsa avagAhanazakti che. tethI temAM sarva dravyo ekI sAthe rahI zake che. eka dravya bIjA dravyane rokatuM nathI. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 7) ] [ cha DhALA kALax kahe che. rAta, divasa, ghaDI, kalAka vagerene "vyavahArakALa' kahevAya che. AvI rIte ajIva tattvanuM varNana thayuM. have Asrava tattvanuM varNana kare che. tenA mithyAtva, avirati, pramAda, kaSAya ane yoga e pAMca bheda che. [ Asrava ane baMdha banemAM bheda:jIvanA mithyAtva-moha-rAga-dveSarUpa pariNAma te bhAva Asrava che ane te malina bhAvomAM snigdhatA te bhAvabaMdha che. ] AsravatyAgano upadeza ane baMdha, saMvara, nirjarAnuM lakSaNa ye hI Atamako dukha-kAraNa, tAteM inako tajiye; jIvapradeza baMghe vidhisoM so, baMdhana kabahuM na sajiye. zama-damanaeN jo karma na Avai, so saMvara Adariye; tapa-balauM vidhi-jharana nirajarA, tAhi sadA Acariye.. I III dha. --) * pote potAnI avasthArUpe svayaM pariNamatA jIvAdika dravyonA pariNamanamAM je nimitta hoya, tene kALa dravya kahe che. jema kuMbhAranA cAkane pharavAmAM loDhAnI khIlI, kALa dravyane nizcayakALa kahe che. lokAkAzanA jeTalA pradeza che teTalA ja kALadravya (kAlANuo) che, divasa, ghaDI, kalAka, mahinA tene vyavahArakALa kahe che. ( jaina si. pra.) Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates trIjI DhALa ] [ 71 AN id=Ha = = -tatva anvayArtha:- (ye hI) A mithyAtvAdi ja (Atamako) AtmAne (dukha-kAraNa) duHkhanuM kAraNa che. (tArta) tethI (inako) A mithyAtvAdine (tajiye) choDI devuM joIe. ( jIvapradeza) AtmAnA pradezanuM (vidhisoM) karmothI (baMdha) baMdhAvuM te (baMdhana) baMdha [ kahevAya che] (so) A [ baMdha ] (kabahuM ) kayAreya paNa (na sajiye) na karavo joIe. (zama) kaSAyono abhAva [ane] (damanaeN) indriyo tathA manane jItavAthI (karma) karma (na Arve) na Ave (so) te (saMvara) saMvara tattva che; (tAhi) te saMvarane (Adariye) grahaNa karavo joIe. (tapabalauM) tapanI zaktithI (vidhi) karmonuM (jharana ) ekadeza kharI javuM te (nirajarA) nirjarA kahevAya che. (tAhi) te nirjarAne (sadA ) haMmezAM (Acariye) prApta karavI joIe. bhAvArtha:- 1. A mithyAtvAdi ja AtmAne duHkhanuM kAraNa che, paNa para padArtha du:khanuM kAraNa nathI; tethI potAnA doSarUpa mithyAbhAvono abhAva karavo joIe. sparzI sAthe pudgalono baMdha, rAgAdika sAthe jIvano baMdha ane anyonya-avagAhu te pugala-jIvAtmaka baMdha kahela che.( pravacanasAra gAthA 177). rAga-pariNAmamAtra evo je bhAvabaMdha te dravyabaMdhano Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kara ] | [ DhALA hetu hovAthI te ja nizcayabaMdha che, je choDavAyogya che. 2. mithyAtva ane krodhAdirUpa bhAva te sarvane sAmAnyapaNe kapAya kahevAya che. (mokSamArga pra. pA. 31.) evA kaSAyano abhAva tene zama kahevAya che. ane dama eTale je zeya-jJAyaka saMkaradoSa TALI indriyone jItIne jJAna-svabhAva vaDe anya dravyathI adhika (judo, paripUrNa) AtmAne jANe che tene je nizcayanayamAM sthita sAdhuo che teo-kharekhara jitendriya kahe che. (samayasAra gAthA 31) svabhAva-parabhAvanA bhedajJAnanA baLavaDe dravyendriya, bhAvendriya ane tenA viSayothI AtmAnuM svarUpa juduM che ema jANavuM tenuM nAma indriyonuM damana kahevAmAM Ave che. paraMtu AhArAdi tathA pAMca indriyonA viSayarUpa bAhya vastunA tyAgarUpa je maMda kaSAya che tenAthI kharekhara indriyadamana thatuM nathI, kema ke te to zubharAga che, puNya che, mATe baMdhanuM kAraNa che ema samajavuM. 3. zuddhAtmAne Azrita samyagdarzana-jJAna-cAritrarUpa zuddhabhAva te ja saMvara che. prathama nizcayasamyagdarzana thatAM svadravyanA AlaMbana anusAra saMvara-nirjarA zarU thAya che. krame krame jeTalA aMze rAgano abhAva, teTale aMze saMvara-nirjarArUpa dharma thAya che. svasammukhatAnA baLathI zubhAzubha icchAno nirodha te tapa che. te tapathI nirjarA thAya che. 4. saMvaraH- puNya-pAparUpa azuddhabhAva (Agnavo) Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates trIjI DhALa ] [ 73 AtmAnA zuddha bhAva dvArA rokavA te bhAva-saMvara che ane te anusAra navA karmonuM AvavuM svayaM-svata: rokAI jAya te dravyasaMvara che. 5. nirjarA - akhaMDAnaMda nijazuddhAtmAnA lakSyanA baLathI aMze zuddhinI vRddhi ane azuddhinI aMze hAni karavI te bhAvanirjarA che ane te samaye kharavAyogya karmonuM aMze chUTI javuM te dravya-nirjarA che. (laghu jaina si. pra. pA. 68-69. prazna-121) 6. jIva-ajIvane tenA svarUpa sahita oLakhI potAne vA parane jema che tema mAnavA, Asravane oLakhI tene heyarUpa mAnavo, baMdhane oLakhI tene ahitarUpa mAnavo, saMvarane oLakhI tene upAdeyarUpa mAnavo, nirjarAne oLakhI tene hitanuM kAraNa mAnavuM. * (mokSamArga prakAzaka pA. 319) 1. * Asava AdinA daSTAMta Asava-jevI rIte koI vahANamAM chidra paDavAthI temAM pANI AvavA lAge che tevI rIte mithyAtvAdi Asrava mAraphata AtmAmAM karma AvavA lAge che te. baMdha-jevI rIte chidra dvArA pANI AvIne naukAmAM bharAI jAya che tevI rIte karmaparamANu AtmAnA pradezomAM jAya che [eka kSetre bhegA rahe che] te 3. saMvara-jevI rIte chidra baMdha karavAthI naukAmAM pANI AvavuM Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates DhALA 74 ] mokSanuM lakSaNa, vyavahArasamyakatvanuM lakSaNa, tathA kAraNa sakala karma naeN rahita avasthA, so ziva, thira sukhakArI; ihi vidhi jo saradhA tattanakI, so samakita vyavahArI. deva jinendra, guru parigraha vina, dharma dayAjIta sAro; ye huM mAna samakitako kAraNa, aSTa aMga jIta dhAro. 10 0 ' , ", % mokSa-tatya anvayArtha:- (sakala karma tai) badhA karmothI (rahita) rokAI jAya che tevI rIte zuddha bhAvarUpa guti vagere mAraphata AtmAmAM karmonuM AvavuM rokAI jAya che te. nirjarA-jevI rIte vahANamAM AvelA pANImAMthI thoDuM (koI vAsaNamAM bharI) pheMkI devAmAM Ave che tevI rIte nirjarA dvArA thoDAM karma AtmAthI alaga thaI jAya che. mokSa-jevI rIte vahANamAM AveluM badhuM pANI kADhI nAMkhavAthI vahANa ekadama pANI vinAnuM thaI jAya che tema AtmAmAMthI badhA karmo judAM paDI javAthI AtmAnI pUrepUrI zuddha hAlata (mokSadazA) pragaTa thAya che eTale ke te AtmA mukta thaI jAya che. 9. 5. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates trIjI DhALa ] rahita (thira) sthira-aTala (sukhakArI) anaMta sukhadAyaka (avasthA) hAlata-paryAya (so) te (ziva) mokSa kahevAya che. (Ihi vidhi) A prakAre (jo) je (tattvanakI) sAta tattvonA bheda sahita (saradhA) zraddhA karavI (so) te (vyavahArI) vyavahAra ( samakita) samyagdarzana che. (jinendra) vItarAga, sarvajJa ane hitopadezI (deva) sAcA deva, (parigrahu vina) 24 parigrahathI rahita (guru) vItarAga guru [ tathA] ( sAro) sArabhUta (dayAjata) ahiMsAmaya (dharma) jainadharma (ye hu) A badhAne (samakitako) samyagdarzananuM (kAraNa) nimittakAraNa (mAna) jANavuM joIe. samyagdarzanane tenAM (aSTa) ATha (aMga-jIta) aMgo sahita (dhAro) dhAraNa karavuM joIe. bhAvArtha- mokSanuM svarUpa oLakhI tene potAnuM paramati mAnavuM, ATha karmono sarvathA nAza thavA pUrvaka AtmAnI je saMpUrNa zuddha avasthA (paryAya) pragaTa thAya che tene mokSa kahe che. A avasthA avinAzI ane anaMta sukhamaya che. A prakAre sAmAnya ane vizeSarUpathI sAta tattvonI acaLa zraddhA karavI tene vyavahAra-samyakatva (samyagdarzana) kahe che. jinendradeva, vItarAgI (digambara jaina) guru ane jinendrapraNIta ahiMsAmaya dharma paNa A vyavahAra samyagdarzananA kAraNa che eTale ke e traNanuM yathArtha zraddhAna paNa vyavahArasamyagdarzana kahevAya che. tene nIce jaNAvelA ATha aMgo sahita dhAraNa karavuM joIe. vyavahAra samakitanuM svarUpa AgaLa gAthA 2-3 nA bhAvArthamAM samajAvyuM che. nizcayasamakita vinA ekalA vyavahArane vyavahArasamakita kahevAtuM nathI. 10. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 76 ] [ cha DhALA samyakatvanA pacIsa doSa tathA ATha guNa vasu mada TAri, nivAri trizaThatA, Sa anAyatana tyAgo; zaMkAdika vasu doSa vinA, saMvegAdika cita pAgo. aSTa aMga aru doSa pacIso, tina saMkSepe kahiye; vina jAnerte doSa gunanako, kaise tajiye gahiye. 11. N tuM ... " vikiraNa I ! sita in "' annanca a * E . :-- ja nAma mA-bI * * & up ry - 4 I vi'mA mere praka Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates trIjI DhALa ] [ 77 anvayArtha:- (vasu) ATha (mada) madano (TAri) tyAga karIne, (trizaThatA) traNa prakAranI mUDhatAne (nivArI) haThAvIne, (pa) cha (anAyatana) * anAyatanono (tyAgo) tyAga karavo joIe. (zaMkAdika) zaMkA vagere (vasu) ATha (doSa vinA) doSathI rahita thaIne (savegAdika) saMvega, anukaMpA, AstikAya ane prazamamAM (citta) manane (pAgo) lagAvavuM joIe. have samakitanA (a) ATha (aMga) aMga (a) ane (pacIso doSa) je pacIsa doSone (saMkSe5) saMkSepamAM (kahiye) kahevAmAM Ave che, kAraNa ke (vina jAnerte) te jANyA vinA (doSa) doSone (kese) kevI rIte (tajiye) choDIe, ane (gunanako) guNone kevI rIte ( gahiye) grahaNa karIe? bhAvArtha- 8 mada, 3 mUDhatA, 6 anAyatana (adharmasthAna) ane 8 zaMkAdi doSa-A pramANe samyakatvanA ra5 doSo che. saMvega, anukaMpA, AstikAya ane prathama samyagdaSTine hoya che. samyakatvanA abhilASI jIve A samakitanA pacIsa doSono tyAga karIne, te bhAvanAomAM mana lagAvavuM joIe. have samyakatvanA ATha guNo (aMgo) ane 25 doSonuM saMkSepamAM varNana karavAmAM Ave che; kAraNa ke jANyA vagara tathA samajyA vagara doSone kevI rIte choDI zakAya ane guNone kevI rIte grahaNa karI zakAya ? 11. * an + Ayatana=anAyatana=dharmanuM sthAna nahi hovuM. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates 78 ] [ cha DhALA samyaktvanA ATha aMgo (guNo ) ane zaMkAdi ATha doSonuM lakSaNa jina vacanee zaMkA na dhA2 vRSa, bhava-sukha-vAMchA bhAvaiM; muni-tana malina na dekha ghinAvai, tattva kutattva pichAnee. nija guNa aru para auguNa DhAMke, vA nijadharma baDhAve; kAmAdika ka2 vRSan cigate, nija-52ko su diDhAvai. 12. gAthA 13 ( pUrvArdha ) dharmIsoM gau-vaccha-prIti sama, kara jinadharma dipAvai; ina guNateM viparIta doSa vasu, tinakoM satata khipAvai. niHzaMkita aMga VA d anvayArtha::- 1- (jina vacameM ) sarvajJadeve kahelAM Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates trIjI DhALa ] [ 79 tattvomAM (zaMkA) saMzaya-saMdeha (na dhAra) dhAraNa na karavo te [ niHzaMkti aMga che]. 2- (vRSa) dharmane (dhArI) dhAraNa karIne (bhava-sukha-vAMchA) saMsAranA sukhanI icchA (bhAne) kare nahi [te niHkAMkSita guNa che.) 3- (muni-tana) munionAM zarIra vagere (malina) malina (dekha) dekhIne (na vinA) dhRNA na karavI [ te nirvicikitsA aMga che.] 4- (tattva-kutattva) sAcA ane jUThAM tattvonI (pichAnai) oLakhANa rAkhe [te amUDhadaSTi aMga che.] 5-( nija guNa) potAnA guNone (a) ane (para auguNa) bIjAnA avaguNone (DhAMke) chupAve (vA) ane (nijadharma) potAnA Atmadharmane (baDhAvai ) vadhAre arthAt nirmaLa banAve [ te upagUhana aMga che.] 6- (kAmAdika karo kAma-vikAra Adi kAraNothI (vRSauM) dharmathI (cigate) DagI jatAM (nija-parako) potAne ane parane (su diDhAve) pharIne emAM daDha kare [ te sthitikaraNa aMga che.] 7-(dharmIsa) potAnA sahadharmI janothI (gau-vaccha-prIti sama) vAcharaDAM uparanI gAyanI prItinI mAphaka (kara) prema rAkhavo [ te vAtsalya aMga che]; ane 8- (jinadharma) jainadharmanI (dipAvai ) zobhA vadhAravI te [ prabhAvanA aMga che.] (Ina guNauM) A [ ATha] guNathI (viparIta) UlaTA (vasu ) ATha (doSa) doSa che, (tinaka) te doSone (satata) haMmezAM (khipAve ) dUra karavA joIe. bhAvArtha- [1] tattva A ja che, Ama ja che, bIjuM nathI ane bIjA prakAre paNa nathI, A pramANe yathArtha tattvomAM aTala zraddhA thavI te niHzaMkti aMga kahevAya che. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 80 ] DhALA [2] avratI samyagdaSTi jIva bhogone kayAreya paNa AdaravA yogya mAnatA nathI. paNa jevI rIte koI kedI, kedakhAnAmAM icchA vinA paNa duHkha sahuna kare che, tevI rIte potAnA puruSArthanI nabaLAIthI gRhasthapadamAM rahe che, paNa teo rucipUrvaka bhogonI icchA karatA nathI, eTale tene ni:zakti ane niHkAMkSita aMga hovAmAM kAMI vAMdho Avato nathI. dharma sevana karI tenA badalAmAM saMsAranA sukhonI icchA na karavI, tene niHkAMkSita aMga kahevAya che. munirAja athavA bIjA koI dharmAtmAnA zarIrane melAM dekhIne dhRNA na karavI tene nirvicikitsA aMga kahe che. sAcA ane khoTA tattvonI parIkSA karIne mUDhatAo ane anAyatanomAM phasAvuM nahi te amUDhadaSTi aMga [3] [4] [5] noMdhaH potAnI prazaMsA karavAvALA guNo ane bIjAnI niMdA karavAvALA doSone DhAMkavA tathA Atmadharmane vadhAravo ( nirmaLa rAkhavo-dUSita na thavA devo) te upagRhana aMga che. upagRhananuM bIjuM nAma "upavRMhaNa' paNa jinAgamamAM Ave che, jethI AtmadharmamAM vRddhi karavI tene paNa upagUrNana kahevAmAM Ave che. te ja zrI amRtacaMdrasUrie potAnA racelA "puruSArtha siddhayupAya"nA zloka naM. 27 mAM kahyuM cheH Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates trIjI DhALa ] [ 81 dharmo'bhivarddhanIyaH sadAtmano maardvaadibhaavnyaa| paradoSanigUhanamapi vidheymupbRNhnngunnaarthm||27|| [6] kAma, krodha, lobha vagere koI paNa kAraNe (samyakatva ane cAritrathI) bhraSTa thatI vakhate potAne ane bIjAne pharIthI temAM sthira karavo te sthitikaraNa aMga che. [7] potAnA sahadharmI prANI upara, vAcharaDAM upara heta rAkhatI gAyanI mAphaka, nirapekSa prema karavo te vAtsalya aMga che. [8] ajJAnaaMdhakArane haThAvIne vidyA, baLa vagerethI zAstromAM kahela yathAyogya rIti pramANe ane potAnA sAmarthya pramANe jainadharmano prabhAva pragaTa karavo te prabhAvanA aMga kahevAya che. A guNo (aMgo) thI UlaTA 1-zaMkA, 2-kAMkSA, 3-vicikitsA, 4-mUDhadaSTi, pa-anupagUhana, 6-asthitikaraNa, 7-avAtsalya, 8-aprabhAvanA-A samyatvanA ATha doSa che; tene haMmezAM dUra karavA joIe. (gAthA 1ra ane 13 pUrvArdha.) gAthA 13[ utarArdha] mada nAmanA ATha doSa pitA bhUpa vA mAtula nRpa jo, hoya na to mada ThAnai; mada na rUpako mada na jJAnako, dhana-balako mada bhAnai. 13. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 82 ] [ 7 DhALA gAthA 14 (pUrvArdha) tapako mada na mada jI prabhutAko, kare na so nija jAne; mada dhAre to yahI doSa vasu, samakitako mala ThAne. kAM. ' pitR-mada mAnusArUpa-madA jJAna-maTAyA - vana KAR ghana-rA prabhutA-mada : - - anvayArthaH- [ je jIva] (jo) jo (pitA) pitA vagere pitRpakSanA mANaso (bhUpa) rAjA vagere hoya [ to] (mada) abhimAna (na ThAne) karato nathI, [ jo ] (mAtula) mAmA vagere mAtRpakSanA mANaso (nRpa) rAjA vagere (hoya) hoya to (mada) abhimAna (na ThAne) karato nathI, ( rUpako) rUpanuM (mada na) ghamaMDa karato nathI, (jJAnako) vidyAno (mada no ghamaMDa karato nathI, (dhanako) lakSmInuM (mada bhAgai ) abhimAna karato nathI, (balako) zaktinuM (mada bhArna) abhimAna karato nathI, Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates trIjI DhALa ] [ 83 (tapako) tapanuM (madana) abhimAna karato nathI, (jI ) ane (prabhutAko ) aizvaryamoTAIno (mada na karai ) ghamaMDa karato nathI (so) te (nija) potAnA AtmAne ( jAnai) oLakhe che; [ jo jIva tenuM ] ( mada ) abhimAna ( dhArai ) kare che to (yahI) e ( u52 kahela mada ( vasu ) ATha ( doSa )doSarUpe thaIne, (samakitako ) samyaktva-samyagdarzanamAM (mala ) doSa (ThAnai ) kare che. bhAvArtha:- pitAnA gotrane kuLa ane mAtAnA gotrane jAti kahe che. (1) pitA vagere pitRpakSanA rAjA vagere pratApI puruSa hovAthI, (huM rAjakumAra chuM vagere) abhimAna karavuM te kuLamada che. (2) mAmA vagere mAtRpakSanA rAjA vagere pratApI vyakti hovAnuM abhimAna karavuM te jAtimada che. (3) zarIranI suMdaratAno garva karavo te rUpamada che. (4) potAnI vidyA (klA-kauzalya athavA zAstrajJAna) nuM abhimAna karavuM te jJAna ( vidyA ) mada che. (5) potAnA dhana-daulatano garva karavo te dhana ( Rddhi ) no mada che. (6) potAnA zarIranI tAkAtano garva karavo tene balamada kahe che. (7) potAnA vrata, upavAsa vagere tapano garva karavo te tapamada che tathA (8) potAnI moTAI ane AjJAnuM abhimAna karavuM te prabhutA (pUjA ) mada kahevAya che. 1- kula, 2-jAti, 3-rUpa ( zarIra ), 4-jJAna ( vidyA ), 5-dhana (Rddhi), 6-bala, 7-tapa, 8-prabhutA (pUjA) A ATha madadoSa kahevAya che. je jIva A AThano garva karato nathI te ja jIva AtmAnI pratIti (zuddha samyaktvanI prApti) karI zake che jo teno garva kare che to e mada samyagdarzananA ATha doSa thaIne tene dUSita kare che. (13 uttarArdha tathA 14 pUrvArdha.) Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 84 ] [ che DhALA gAthA 14 (uttarArdha) cha anAyatana doSa ane traNa mUDhatA doSa kuguru-kudeva-kuvRSa-sevakakI, nahiM prazaMsa ucare hai; jinamunijinazruta vina kugurAdika, tinheM na namana kare hai. avayArtha:- [ samyagdaSTi jIva] (kuguru-kudeva-kuvRSasevakakI) kuguru, kudeva, kudharma, kugurusevaka, kudevasevaka ane kudharmasevakanI (prazaMsa) prazaMsA (nahi ucare haiM) karato nathI. ( jina) jinendradeva (muni) vItarAga muni [ ane ] (jinazruta) jinavANI ( vina) sivAya [ je] (kugurAdika) kuguru, kudeva, kudharma ( tihu~) tene (namana) namaskAra (na kare hai) karato nathI. bhAvArtha-1-kuguru, 2-kudeva, 3-kudharma, 4-kugurusevaka,5kudevasevaka ane 6-kudharmasevaka, e cha anAyatana (dharmanA asthAna) doSa kahevAya che. tenI bhakti, vinaya ane pUjana vagere to dUra raho paNa samyagdaSTi jIva tenI prazaMsA paNa karatA nathI, kAraNa ke tenI prazaMsA karavAthI paNa samyakatvamAM doSa lAge che. samyagdaSTi jIva jinendradeva vItarAga muni ane jinavANI sivAya kudeva, kuguru ane kuzAstra vagerene [ bhaya, AzA, lobha ane sneha vagerethI paNa ] namaskAra karatA nathI, kAraNa ke tene namaskAra karavAmAtrathI paNa samyaktva dUSita thaI jAya che arthAt kuguru-sevA, kudeva sevA ane kudharma-sevA e traNa samyakatvanA mUDhatA nAmanA doSa che. 14. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates trIjI DhALa ] . avratI samyagdaSTinI Indra vagerethI pUjA ane gRhasthapaNAmAM aprIti doSa rahita guNa sahita sudhI je, samyagdaraza sarai haiM; caritamohavaza leza na saMjama, pai suranAtha jajai hai. gehI, pai gRhameM na raceM jyo, jalateM bhinna kamala heM; nagaranAriko pyAra yathA, kAdemeM hema amala hai. 15. vis -- - . - -"hekaanvayArtha- (je) je (sudhI) buddhimAna puruSa [ upara kahelAM] (doSa rahita) pacIza doSa rahita [ ane ] (guNa sahita) niHzaMkAdi ATha guNo sahita (samyagdaraza) samyagdarzanathI (sajai haiM) bhUSita che [tene ] (caritamohavaza) apratyAkhyAnAvaraNIya cAritramohanIya karmanA udayanA vaze (leza) jarApaNa ( saMjama) saMyama (na) nathI (5) topaNa (suranAtha) devonA svAmI indra [ tenI] (jajai haiM) pUjA kare che. [te joke ] (gehI) gRhastha che (pai) topaNa (gRhameM) gharamAM (na race) rAcatA nathI. (jyoM) jevI rIte (kamala) kamaLa (jalA~) pANIthI (bhinna) alaga [tathA] (yathA) jema (kAdemeM) kIcaDamAM (hema) suvarNa (amala) zuddha (hai) rahe che; [tema teno gharamAM] (nagaranAriko) vezyAnA (ThAra yathA) Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 86 ] [ 7 DhALA premanI mAphaka (pyAra) prema [ hoya che. ] bhAvArtha- je vivekI 25 doSa rahita ane aMgarUpa 8 guNa sahita samyagdarzana dhAraNa kare che tene apratyAkhyAnAvaraNIya kaSAyanA tIvra udayamAM joDAvAthI joke saMyamabhAva lezamAtra paNa hoto nathI topaNa indra vagere tenI pUjA ( Adara) kare che. jevI rIte pANImAM rahevA chatAM kamaLa pANIthI alipta rahe che tevI rIte samyagdaSTi gharamAM rahe che topaNa gRhasthapaNAmAM lepAI jato nathI, nirmoha (udAsI) rahe che. jevI rIte vezyAno* prema phakta paisAmAM ja hoya che, manuSya upara hoto nathI tevI rIte samyagdaSTino prema samyakatvamAM ja hoya che paNa gRhasthapaNAmAM hoto nathI. vaLI jevI rIte sonuM kAdavamAM paDyuM rahe che chatAM nirmaLa ane juduM ja rahe che tevI rIte samyagdaSTi jIva joke gRhasthadazAmAM rahe che to paNa temAM rAcato nathI, kAraNa ke te ene tyAjya (choDavAyogya) mAne che. samyakatvano mahimA, samyagdaSTinA anutpattisthAna tathA sarvottama sukha ane sarvadharmanuM mULa * ahIM vezyAnA prema sAthe phakta alitatA mAtranI sarakhAmaNI che. 1 viSayAsaktaH api sadA sarvArambheSu vartamAnaH api| mohavilAsaH eSaH iti sarva manyate heyN|| 314 / / (svAmI kArtikeyAnuprekSA) 2. rogIne auSadhisevana ane kedIne kArAgRha, e paNa AnA daSTAMta che. Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates trIjI DhALa ] [ 87 prathama naraka vina SaT bhU jyotiSa vAna bhavana khaMDa nArI; thAvara vikalatraya pazumeM nahiM, upajata sabhyArI. tInaloka tihuMkAla mAhiM nahiM, darzana so sukhakArI; sakala dhamako mUla yahI isa bina karanI dukhakArI. 16. mA po tanusaka vyaMntara paMka dhUma ma zakarA jyotiSI Kr anvayArtha:- ( samyakadhArI ) samyagdaSTi jIva (prathama naraka vina) pahelI naraka sivAya (SaT bhU) bAkInI cha narako viSe, (jyotiSa) jyotiSI devomAM, (vAna ) vyaMtara devomAM, ( bhavana ) bhavanavAsI devomAM, ( khaMDa) napuMsakomAM, ( nA2I ) strIomAM, (thAva2) pAMca sthAvaromAM, (vikalatraya ) dvIndriya, trIndriya ane caturindriya jIvomAM tathA (pazumaM) karmabhUminA pazuomAM (nahiM upajata ) UpajatAM nathI. ( tInaloka) traNa loka (tidvaMkAla mAhiM) traNa kALamAM (darzana so) samyagdarzana jevuM (sukhakArI) sukhadAyaka ( nahiM ) bIjuM kAMI nathI, (yahI) A samyagdarzana ja (sakala dharamako ) badhA dharmonuM (mUla) mULa che; ( isa bina ) A samyagdarzana vinA (karanI ) samasta kriyAo (dukhakArI ) duHkhadAyaka che. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 88 ] [ 7 DhALA bhAvArtha- samyagdaSTi jIva Ayu pUrNa thatAM jyAre mare che tyAre bIjAthI sAtamI narakanA nArakI, jyotiSI, vyaMtara, bhavanavAsI, napuMsaka, sarva prakAranI strI, ekendriya, beindriya, traNaindriya, caturindriya, ane karmabhUminA pazu thatA nathI; (nIca phaLavALA, ochA aMgavALA, alpAyuvALA ane daridrI thatA nathI;) vimAnavAsI deva, bhogabhUminA manuSya athavA tiryaMca ja thAya che. karmabhUminA tiryaMca paNa thatAM nathI. kadAca narakamAM* jAya to pahelI narakathI nIce jatAM nathI. traNa loka ane traNa kALamAM samyagdarzana jevI sukhadAyaka bIjI koI vastu nathI. A samyagdarzana ja sarva dharmonuM mULa che. A vinA jeTalA kriyAkAMDa che te badhA duHkhadAyaka hoya che. 16. samyagdarzana vinA jJAna ane cAritranuM mithyApaNuM mokSamahalakI parathama sIDhI, yA vinA jJAna caritrA; samyakratA na lahe, so darzana dhAro bhavya pavitrA. "daula" samaja suna ceta sayAne, kAla vRthA mata kho; yaha narabhava phira milana kaThina haiM, jo samyaka nahiM hovai. 17. * AvI avasthAmAM samyagdaSTinI pahelI narakanA napuMsakomAM paNa utpatti thAya che; enAthI judA bIjA napuMsakomAM tenI utpatti thavAno niSedha che. noMdha- je jIva samyakatva pAmyA pahelAM, AgAmI paryAyanI gati (Ayu) bAMdhe che te jIva Ayu pUrNa thavAthI jyAre maraNa pAme che tyAre narakagatimAM paNa utpanna thAya che; paNa tyAM tenI sthiti (AyuSya) alpa thaI jAya che. jevI rIte zreNika rAjA sAtamI narakanuM AyuSya bAMdhyA pachI samakita pAmyA hatA tethI, joke tene narakamAM to javuM paDyuM Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates trIjI DhALa ] [ 89 Conn - Fred enter A m anvayArtha:- [A samyagdarzana ja] ( mokSamahalakI ) mokSarUpI mahelanuM (parathama ) paheluM ( sIDhI ) pagathiyuM che, ( yA vina ) A samyagdarzana vinA (jJAna caritrA) jJAna ane cAritra ( sabhyatA ) sAcApaNuM (na lahe) pAmatA nathI; tethI (bhavya ) huM bhavya jIvo! (so) AvA ( pavitrA) pavitra (darzana ) samyagdarzanane (dhAro) dhAraNa karo, (sayAne daula ) he samajI daulatarAma ! (suna) sAMbhaLa, (samaja ) jANa ane ( ceta ) sAvadhAna rahe, ( kAla ) tAro vakhata ( vRthA ) nakAmo- binajarUrI ( mata khove ) gumAva nahi; [kA2Na ke ] ( jo ) jo (samyaka) samyagdarzana ( nahiM hoyai ) na thayuM to (pa) A (narabhava ) manuSya paryAya (phira ) pharIne ( milana ) maLavI ( kaThina hai) muzkela che. bhAvArtha:- A *samyagdarzana ja mokSarUpI mahelamAM caDavAne ' paNa AyuSya sAtamI na2thI ochuM thaIne pahelI narakanuM ja rahyuM. e rIte je jIva samyagdarzana pAmyAM pahelAM tiryaMca vA manuSyano baMdha kare che te bhoga-bhUmimAM jAya che paraMtu karmabhUmimAM tiryaMca athavA manuSyapaNe upaje nahi. * samyagdaSTi jIva kI, nizcaya kugati na hoya; pUrvabaMdha teM hoya to, samyak doSa na koya. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 90 ] [ 7 DhALA mATe paheluM pagathiyuM che. A vinA jJAna ane cAritra samyakapaNAne pAmatAM nathI, eTale ke jyAM sudhI samyagdarzana na thAya tyAM sudhI jJAna te mithyAjJAna ane cAritra te mithyAcAritra kahevAya che, samyajJAna ane samyakracAritra kahevAtAM nathI. mATe dareka Atmahitecchue AvuM pavitra samyagdarzana avazya dhAraNa karavuM joIe. paMDita daulatarAmajI potAnA AtmAne saMbodhIne kahe che ke, he vivekI AtmA! tuM AvA pavitra samyagdarzananA svarUpane jAte sAMbhaLIne bIjA anubhavI jJAnI pAsethI prApta karavAmAM sAvadhAna thA, tArA amUlya manuSyajIvanane phogaTa na gumAva. A janmamAM ja jo samyakatva na pAmI zakayo to pachI manuSya paryAya vagere sArA yoga pharIpharI prApta thatA nathI. 17. trIjI DhALano sArAMza AtmAnuM kalyANa, sukha prApta karavAmAM che. AkuLatA ( ciMtA, kaleza) nuM maTI javuM te sAcuM sukha che. mokSa ja sukharUpa che; eTalA mATe dareka Atmahitecchae mokSamArgamAM pravRtti karavI joIe. nizcayasamyagdarzana-samyajJAna-samyakracAritra e traNenI ekatA mokSamArga kahevAya che. tenuM kathana be prakAre che. nizcayasamyagdarzana-jJAna-cAritra to "kharekhara" mokSamArga che ane vyavahArasamyagdarzana-jJAna-cAritra te mokSamArga nathI paNa kharekhara baMdhamArga che; paNa nizcaya-mokSamArgamAM sahacara hovAthI tene vyavahAramokSamArga kahevAya che. AtmAnuM paradravyothI bhinnapaNAnuM yathArtha zraddhAna te Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates trIjI DhALa ] . [ 91 nizcayasamyagdarzana ane AtmAnuM paradravyothI bhinnapaNAnuM yathArtha jJAna te nizcayasamyajJAna che. paradravyonuM AlaMbana choDIne AtmasvarUpamAM lIna thavuM te nizcaya khyAritra che. tathA sAte tattvonuM jema che tema bhedarUpa aTaLa zraddhAna karavuM te vyavahArasamyagdarzana kahevAya che. joke sAta tattvonA bhedanI aTaLa zraddhA zubharAga che tethI te kharekhara samyagdarzana nathI paNa nIcalI dazAmAM cothA-pAMcamA-chaThThA guNasthAnamAM nizcayasamakitanI sAthe sahucara hovAthI te vyavahArasamyagdarzana kahevAya che. 8 mada, 3 mUDhatA, 6 anAyatana ane zaMkA vagere 8-e 25 samyakatvanA doSa che; tathA niHzaMkti vagere 8, samyakatvanA aMga (guNa) che. ene sArI rIte jANIne doSono tyAga ane guNonuM grahaNa karavuM joIe. je vivekI jIva nizcayasamyakatvane dhAraNa kare che tene kamajorI che tyAM sudhI puruSArthanI maMdatAne kAraNe joke jarA paNa saMyama hoto nathI. topaNa te indrAdika dvArA pUjAya che. traNaloka ane traNakALamAM nizcayasamyakatva samAna sukhakArI bIjI koI vastu nathI. badhA dharmonuM mULa, sAra ane mokSamArganuM paheluM pagathiyuM A samyaktva ja che, tenA vinA jJAna ane cAritra samyakapaNuM pAmatAM nathI paNa mithyA kahevAya che. AyuSyano baMdha thayA pahelAM samyakatva dhAraNa karanAra jIva maraNa pAmyA pachI bIjA bhavamAM nArakI, jyotiSI, vyaMtara, bhavanavAsI, napuMsaka, strI, sthAvara, vikalatraya, pazu, hInAMga, nIcakuLavALo, alpAyu ane daridrI thato nathI; manuSya ane Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 92 ] [ che DhALA tiryaMca samyagdaSTi marIne vaimAnikadeva thAya che, deva ane nArakI samyagdaSTi marIne karmabhUmimAM uttama kSetre manuSya ja thAya che. jo samyagdarzana thayA pahelAM 1-deva, 2-manuSya, 3-tiryaMca ke 4narakanuM AyuSya baMdhAI gayuM hoya to, te marIne 1-vaimAnika deva, 2-bhogabhUmino manuSya, 3-bhogabhUmino tiryaMca ke 4pahelI narakano nArakI thAya che. AthI adhika nIcenA sthAnamAM janmatA nathI. A pramANe nizcayasamyagdarzanano mahimA apAra che. mATe dareka Atmahitecchue sazAstrano svAdhyAya, tattvacarcA, satsamAgama tathA yathArtha tattvavicAra vaDe nizcayasamyagdarzana prApta karavuM joIe, kemake jo A manuSyaparyAyamAM nizcayasamakita na pAmyo to pachI pharIne manuSyaparyAya prAti vagereno suyoga maLavo kaThaNa che. trIjI DhALano bheda-saMgraha acetana dravyo - pudgala, dharma, adharma, AkAza ane kALa. cetana eka, acetana pAMco, rahe sadA guNa paryayavAna; kevaLa pudgala rUpavAna hai, pAMco zeSa arUpI jAna. aMtaraMga parigraha - 4 kaSAya, 9 nokaSAya, 1 mithyAtva. Asrava - 5 mithyAtva, 12 avirati, 25 kaSAya, 15 yoga. kAraNa:- upAdAna ane nimitta. dravyakarma - jJAnAvaraNa vagere ATha. nokarma - audArika, vaikriyika ane AhArakAdi zarIra. parigraha:- aMtaraMga ane bahiraMga. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hirp://www.AtmaDharma.com for updates trIjI DhALa ] [ 93 pramAdaH- 4 vithA, 4 kaSAya, 5 indriya, 1 nidrA, 1 praNaya (sneha ). bahiraMga parigraha:- kSetra, makAna, rUpuM, sonuM, dhana, dhAnya, dAsI, dAsa, kapaDAM ane vAsaNa-e dasa che. bhAvakarma:- mithyAtva, rAga, dveSa, krodha, vagere. madaH- ATha prakAranA cheH jAti lAbha kula rUpa tapa, bala vidyA adhikAra; inako garva na kIjiye, e mada aSTa prakAra. mithyAtvaH- viparIta, ekAMta, vinaya, saMzaya ane ajJAna. rasaH- khATo, mITho, kaDavo, tIkho ane kaSAyelo. rUpa (raMga ) :- kALo, pILo, lIlo, lAla ane sapheda e pAMca. sparza:- halako, bhAre, lUkho, cIkaNo, karkaza, suMvALo, ThaMDo ane garama-e ATha sparza che. trIjI DhALano lakSaNa-saMgraha anAyatanaH- samyaktvanA nAza karanAra kudevAdinI prazaMsA karavI te. anukaMpA:- prANI mAtra upara dayAno bhAva. arihaMta:- cAra ghAtikarmo rahita, anaMtacatuSTaya sahita vItarAgI ane kevaLajJAnI paramAtmA. aloka:- jyAM AkAza sivAyanA dravyo nathI evI jagyA. aviratiH- pApomAM pravRtti. avirata samyagdaSTiH- samyagdarzana sahita, paraMtu vrata rahita evA Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates 94 ] [ cha DhALA cothA guNasthAnavartI jIva. AstikayaH- puNya ane pApa tathA 5ramAtmA pratyeno vizvAsa te Astikaya kahevAya che. kaSAyaH- je AtmAne duHkha Ape, guNanA vikAsane roke tathA parataMtra kare te. guNasthAnaH- moha ane yoganA saddabhAva ke abhAvathI AtmAnA guNa (samyagdarzana-jJAna-cAritra) nI hInAdhikatA anusAra thavAvALI avasthAone guNasthAna kahevAya che. (vAMgacaritra pA. 362 ) ghAtiyAH- anaMtacatuSTayane rokavAmAM nimittarUpa karmane ghAtiyA kahevAya che. cAritramohaH- AtmAnA cAritrane rokavAmAM nimitta mohanIya karmo. jinendraH cAra ghAtiyA karmone jItIne kevaLajJAnAdi anaMtacatuSTaya pragaTa karanAra 5ramAtmA. devamUDhatAH- bhaya, AzA, sneha, lobhavaza, rAgI-dveSI devonI sevA karavI te, vaMdana-namaskAra karavA te. dezavratI:- zrAvakanA vratone dhAraNa karanAra samyagdaSTi pAMcamA guNasthAne vartatA jIva. nimittakAraNaH- je pote kAryarUpa na thAya, paNa kAryanI utpatti vakhate hAjararUpa- upasthita kAraNa. nokarma:- audArika vagere zarIra tathA cha paryAtione yogya puddagalaparamANuo nokarma kahevAya che. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [ 95 trIjI DhALa ] pAkhaMDI mUDhatA:- rAgI-dveSI ane vastrAdi parigrahadhArI, khoTA ane kuliMgI sAdhuonI sevA karavI, tathA vaMdana namaskAra karavA te. pudgalaH- je purAya ane gaLe arthAt paramANuo baMdha svabhAvI hovAthI bhegA thAya ane chUTA paDe che tethI te pudgala kahevAya che; athavA rUpa, rasa, gaMdha ane sparza jenAmAM hoya te pudgala che. pramAda:- svarUpamAM asAvadhAnatApUrvaka pravRtti athavA dhArmika kAryomAM anutsAha. prazama - anaMtAnubaMdhI kaSAyanA aMtapUrvaka bAkInA kaSAyonuM aMzarUpe maMda thavuM te. (paMcAdhyAyI gA. 428) bhAvakarma:- mithyAtva, rAga-dveSa vagere jIvanA malina bhAva. mada:- ahaMkAra, ghamaMDa. mithyAdaSTi - tattvonI UMghI zraddhA karavAvALo. lokamUDhatA - dharma samajIne jaLAzayomAM snAna karavuM tathA retI, paththara vagereno Dhagalo karavo-e vagere kAryo. vizeSa dharma - je dharma amuka khAsa dravyamAM ja rahe tene vizeSa dharma kahe che. zuddhopayoga - zubha ane azubha rAga-dveSanI pariNatithI rahita samyagdarzana-jJAnasahita cAritranI sthiratA. sAmAnya - aneka dravyomAM samAnatAthI rahelA dharmane sAmAnya kahe che. athavA dareka vastumAM trikALI dravyaguNarUpa, abhada Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [ DhALA ekarUpa bhAvane sAmAnya kahe che. siddhaH- ATha guNo sahita tathA ATha karmo ane zarIrarahita parameSThI. saMvega:- saMsArathI bhaya thavo ane dharma tathA dharmanA phaLamAM parama utsAha thavo, tathA sAdharmI ane paMcaparameSThImAM prIti, tene paNa saMvega kahe che. nirveda - saMsAra, zarIra ane bhogamAM samyaphaprakAre udAsInapaNuM arthAt vairAgya. aMtara-pradarzana anAyatanamAM to kudeva vagerenI prazaMsA karavAmAM Ave che; paNa mUDhatAmAM to temanI sevA, pUjA ane vinaya karavAmAM Ave che. 2. mAtAnA vaMzane jAti kahevAmAM Ave che ane pitAnA vaMzane kuLa kahevAya che. 3. dharmadravya to cha dravyamAMnuM eka dravya che, ane dharma te vastuno svabhAva athavA guNa che. 4. nizcayanaya vastunA asalI svarUpane batAve che. vyavahAranaya svadravya-padravya vA tenA bhAvone vA kAraNa-kAryAdikane koInA koImAM meLavI nirUpaNa kare che. mATe evA ja zraddhAnathI mithyAtva che tethI teno tyAga karavo. (mokSamArga prakAzaka gujarAtI pA. ra55) 5. nikala paramAtmA ATha karmothI rahita che ane sakala paramAtmAne cAra aghAti karmo hoya che. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates trIjI DhALa ] [ 97 6. sAmAnya dharma to aneka vastumAM rahe che, paraMtu vizeSa dharma to khAsa amuka vastumAM ja rahe che. 7. samyagdarzana to aMgI che ane niHzakti aMga tenuM eka aMga che. trIjI DhALanI praznAvalI 1. ajIva, adharma, anAyatana, aloka, aMtarAtmA, arihaMta, AkAza, AtmA, Asrava, ATha aMga, ATha mada, uttama aMtarAtmA, upayoga, kaSAya, kALa, kuLa, gaMdha, cAritramoha, jaghanya aMtarAtmA, jAti, jIva, mada, devamUDhatA, dravyakarma, nikala, nizcayakALa, samyagdarzana-jJAna-cAritra-mokSamArga, nirjarA, nokarma, paramAtmA, pAkhaMDI mUDhatA, pudgala, bahirAbhA, baMdha, madhyama aMtarAtmA, mUDhatA, mokSa, mokSamArga, rasa, rUpa, lokamUDhatA, vizeSa, vikalatraya, vyavahArakALa, samyagdarzana-mokSamArga, zama, sAcA deva-guru-zAstra, sukha, sakala paramAtmA, saMvara, sAmAnya, siddha ane sparza vagerenA lakSaNa batAvo. anAyatana ane mUDhatAmAM, jAti ane kuLamAM, dharma ane dharmadravyamAM, nizcaya ane vyavahAramAM, sakala ane nikalamAM, samyagdarzana ane ni:zaMkti aMgamAM tathA sAmAnya ane vizeSa e vageremAM aMtara ( taphAvata) batAvo. 3. aNuvratIno AtmA, Atmahita, cetana dravya, nirAkuLa avasthA athavA sthAna, sAta tattvo, badhAno sAra, badhAnuM mULa, sarvottama dharma, samyagdaSTi mATe namaskArane ayogya ane Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 98 ] [ cha DhALA heya-upAdeya tattvonAM nAma kaho. 4. adhyAtiyA, aMga, ajIva, anAyatana, aMtarAtmA, aMtaraMgaparigraha, amUrtika dravya, AkAza, AtmA, Asrava, aMga, karma, kaSAya, kAraNa, kALa, kALadravya, gaMdha, ghAtiyA, jIva, tattva, dravya, duHkhadAyaka bhAva, dravyakarma, nokarma, paramAtmA, parigraha, pudgalanA guNa, bhAvakarma, pramAda, bahiraMga parigraha, mada, mithyAtva, mUDhatA, mokSamArga, yoga, rUpI dravya, rasa, varNa, samyakatvanA doSa ane samyagdarzanajJAna-cAritranA bheda batAvo. tattvajJAna hovA chatAM paNa asaMyama, avatInI pUjyatA, AtmAnAM du:kha, samyagdarzana, samyajJAna, samyAritra ane samyagdaSTi dvArA kudeva vagerene namaskAra na karavA vagerenA kAraNa batAvo. 6. amUrtika dravyo, paramAtmAnA dhyAnathI lAbha, munino AtmA, mUrtika dravyo, mokSanuM sthAna ane upAya, bahirAmApaNAnA tyAganuM kAraNa, sAcA sukhano upAya ane samyagdaSTinA na UpajavAnAM sthAno-e vagerenuM spaSTIkaraNa karo. 7. amuka pada, caraNa athavA chaMdano artha ane bhAvArtha batAvo. trIjI DhALano sArAMza kaho. 8. AtmA, mokSamArga, jIva, cha dravya, samyagdarzana ane samyaktvanA doSa-e upara lekha lakho. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates cothI DhALa (dohA) samyajJAnanuM lakSaNa ane teno samaya samyak zraddhA dhAri puni, sevahu samyajJAna; sva-para artha bahu dharmajuta, je pragaTAvana bhAna. 1. = == = = 3 2 * * - SS - gagana = anvayArtha:- (samyapha zraddhA) samyagdarzana (dhAri) dhAraNa karIne (puni) vaLI (samyajJAna) samyajJAna (sevahu ) sevo [ je samyajJAna] (bahu dharmajuta) aneka dharmAtmaka (sva-para artha) potAnuM ane bIjA padArthonuM (pragaTAvana) jJAna karAvavAmAM (bhAna) sUrya samAna che. bhAvArtha- samyagdarzana sahita samyajJAna daDha karavuM joIe. jevI rIte sUrya badhA padArthone ane pote potAne jema che tema batAve che tevI rIte je aneka dharmayukta pote potAne (AtmAne) ane padArthone jema che tema batAve che te samyajJAna kahevAya che. TUMka svApUrvArthavyavasAyAtma jJAnuM pramANam (prameyaratnamALA pra.u. sUtra-1) Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 1OO ] [ 7 DhALA samyagdarzana ane samyajJAnamAM taphAvata (rolA chaMda) samyaka sAthe jJAna hoya, pai bhinna arAdha; lakSaNa zraddhA jAna, duhUmeM bheda abAdho. samyak kAraNa jAna, jJAna kAraja hai soI; yugapat hote huM, prakAza dIpakanai hoI. 2. S T 7NS: darzanazAna anvayArtha:- (samyaka sAthe) samyagdarzananI sAthe (jJAna) samyajJAna (hoya) hoya che (5) topaNa [te banne ] (bhinna) judAM (arAdhau) samajavAM joIe; kAraNa ke (lakSaNa) te bannenAM lakSaNa [ anukrame ] (zraddhA) zraddhA karavI ane (jAna ) jANavuM che tathA (samyaka ) samyagdarzana (kAraNa) kAraNa che ane (jJAna) samyajJAna (kAraja) kArya che. (soI) A paNa (duhUmeM) bannemAM (bheda) aMtara (abAdho) nibaMdha che. [jema] (yugapat) eka sAthe (hote hU) hovA chatAM paNa (prakAza) ajavALuM (dIpakauM) dIpakanI jyotithI (hoI ) thAya che tema. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates cothI DhALa ] [ 101 bhAvArtha- samyagdarzana ane samyajJAna joke ekasAthe pragaTe che to paNa te banne judA judA guNanA paryAyo che. samyagdarzana zraddhAguNano zuddhaparyAya che, ane samyajJAna jJAnaguNano zuddhaparyAya che, vaLI samyagdarzananuM lakSaNa viparIta abhiprAya rahita tattvArtha zraddhAna che ane samyajJAnanuM lakSaNa saMzaya Adi doSa rahita sva-parano yathArthapaNe nirNaya che. -e rIte beunAM lakSaNa judAM judAM che. vaLI samyagdarzana nimittakAraNa che, ane samyajJAna naimittika kArya che. Ama te bannemAM kAraNakAryabhAvathI paNa taphAvata che. prazna- jJAna-zraddhAna to yugapa (ekasAthe) hoya che, to temAM kAraNa-kAryapaNuM kema kaho cho? uttara:- "e hoya to e hoya' e apekSAe kAraNakAryapaNuM hoya che. jema dIpaka ane prakAza banne yugapatuM hoya che, topaNa dIpaka hoya to prakAza hoya; tethI dIpaka kAraNa che ane prakAza kArya che. e ja pramANe jJAna-zraddhAna paNa che. (mokSamArga prakAzaka pA. 91.) jyAM sudhI samyagdarzana thatuM nathI tyAM sudhInuM jJAna samyajJAna kahevAtuM nathI. Ama hovAthI samyagdarzana te samyajJAnanuM kAraNa che. * pRthagArAdhanamiSTaM darzanasahabhAvino'pi bodhsy| lakSaNabhedena yato nAnAtvaM saMbhavatyanayoH / / 32 / / Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaD harma.com
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 102 ] [ DhALA samyajJAnanA bheda, parokSa ane deza-pratyakSanAM lakSaNa tAsa bheda do huM, parokSa paratachi tina mAMhI; mati-zruta hoya parokSa, akSa-mananeM upajAhIM. avadhijJAna manaparjaya do hai deza-pratacchA; dravya-kSetra parimANa liye jAnai jiya svacchA. 3. anvayArtha:- (tAsa) e samyajJAnanA (parokSa) parokSa ane (paratachi) pratyakSa (do) be (bheda haiM) bhedo che; (tina mAMhI) temAM (mati-zruta) matijJAna ane zrutajJAna (doya) e bane (parokSa) parokSajJAna che. [ kAraNa ke te] (akSa-mananaeN) indriyo ane mananA nimittathI (upajAhIM) utpanna thAya che. (avadhijJAna) avadhijJAna ane (manaparjaya) mana:paryayajJAna (do) e banne jJAna (deza-pratacchA) dezapratyakSa (haiM) che, [ kAraNa ke te jJAnathI] ( jiya) jIva (dravya-kSetra parimANa) dravya ane kSetranI maryAdA ( liye) laIne (svacchA) spaSTa (jAnai) jANe che. bhAvArtha- A samyajJAnanA be bheda che- (1) pratyakSa samyagjJAnaM kArya samyaktvaM kAraNaM vadanti jinaaH| jJAnArAdhanamiSTaM samyaktvAnantaraM tasmAt / / 3 / / kAraNakAryavidhAnaM samakAlaM jAyamAnayorapi hi| dIpaprakAzayoriva samyaktvajJAnayoH sughaTam / / 4 / / (zrI amRtacaMdrAcArya racita puruSArthasiddhi-upAya ) Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates cothI DhALa ] [ 103 samyajJAna ke bheda agoda sakala RU tevo ane (2) parokSa; temAM matijJAna ane zrutajJAna parokSajJAna* che, kAraNa ke te banne jJAna indriyo ane mananA nimittathI vastune aspaSTa jANe che. samyagnati-zrutajJAna svAnubhavakALe pratyakSa hoya che temAM indriya ane mana nimitta nathI. avadhijJAna ane * je jJAna indriyo ane mananA nimittathI vastune aspaSTa jANe che tene parokSajJAna kahevAya che. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 104 ] [ DhALA manaHparyayajJAna dezapratyakSax che, kAraNa ke jIva A be jJAnathI rUpI dravyane dravya, kSetra, kALa ane bhAvanI maryAdApUrvaka spaSTa jANe che. sakalapratyakSa jJAnanuM lakSaNa ane jJAnano mahimA sakala dravyake guna anaMta, parajAya anaMtA; jAnai eke kAla, pragaTa kavali bhagavattA. jJAna samAna na Ana jagatameM sukhako kArana; Iha paramAmRta janmajAgRtiroga nivArana. 4. anvayArtha:- [ je jJAnathI] (kevali bhagavaMtA) kevaLajJAnI bhagavAna (sakala dravya) chae dravyonA (anaMta ) aparimita (guna) guNone ane ( anaMtA) anaMta (parajAya) paryAyone (eke kAla) eka sAthe (pragaTa) spaSTa (jAnai) jANe che [te jJAnane] (sakala) sakalapratyakSa athavA kevaLajJAna kahe che. ( jagatam) A jagatamAM * je jJAna rUpI vastune dravya-kSetra-kALa ane bhAvanI maryAdApUrvaka spaSTa jANe che tene dezapratyakSa kahe che. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates cothI DhALa ] [ 105 ( jJAna samAna ) samyajJAnanA jevo (Ana) bIjo koI padArtha ( sukhako sukhanuM na kAraNa ) kAraNa nathI. ( ihi ) A samyajJAna ja (janma-jAgRti-roga ) janma-jA ane maraNanA rogone ( nivArana ) dUra karavAne mATe ( 52mAmRta ) utkRSTa amRta samAna che. bhAvArtha:- 1. je jJAna traNakALa ane traNalokavartI sarva padArthone ( anaMtadharmAtmaka sarva dravya-guNa-paryAyone ) pratyeka samayamAM yathAsthita, paripUrNarUpathI spaSTa ane ekasAthe jANe che te jJAnane kevaLajJAna kahe che. je sakalapratyakSa che. 2. dravya, guNa ane paryAyone kevaLI bhagavAna jANe che paNa tenA apekSita dharmone jANI zakatA nathI-evuM mAnavuM te asatya che. vaLI te anaMtane athavA mAtra potAnA AtmAne ja jANe che, paraMtu sarvane na jANe-evuM mAnavuM te paNa nyAyaviruddha che. kevaLI bhagavAna sarvajJa hovAthI anekAntasvarUpa pratyeka vastune pratyakSa jANe che. (laghu jai. si. pra. prazna 87) 3. A saMsAramAM samyajJAna jevI sukhadAyaka anya koI vastu nathI. A samyajJAna ja janma-jA ane mRtyurUpI traNa rogono nAza karavA mATe uttama amRta samAna che. jJAnI ane ajJAnInA karmanAzanA viSayamAM taphAvata koTi janma tapa tapaiM, jJAna vina karma jharlR je; jJAnIke chinamAhiM, trigusiteM sahaja TaOM te. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates 106 ] [ cha DhALA munivrata dhA2e anaMta vAra grIvaka upajAyau; paiM nija AtamajJAna vinA, sukha leza na pAyo. 5. 19797 taheva jJAna lie sukha jJAna sahita anvayArtha:- [ ajJAnI jIvane ] ( jJAna vina ) samyaggAna vagara ( koTI janma ) karoDo janmo sudhI (tapa tapaiM) tapa tapavAthI ( je karma ) jeTalA karmo (jhaOM) nAza thAya che (te ) teTalAM karmo jJAnIke) samyagnAnI jIvane (trigusiteM ) mana, vacana ane kAyA taraphanI jIvanI pravRttine rokavAthI [nirvikalpa zuddha svAnubhavathI ] ( chinamAhiM) kSaNa mAtramAM ( sahaja ) sahelAIthI ( TaOM ) nAza pAme che. [ A jIva ] (munivrata ) muniomAM mahAvratone (dhAra) dhAraNa karIne (anaMta vAra) anaMta vAra (grIvaka) navamI traiveyaka sudhI (upajAau ) utpanna thayo, (pai ) paraMtu (nija Atama) potAnA AtmAnA (jJAna vinA) jJAna vagara (leza) jarApaNa (sukha) sukha (na pAyo) pAmI zakayo nahi. bhAvArtha:- mithyAdaSTi jIva AtmajJAna ( sabhyajJAna ) vinA karoDo janmo-bhavo sudhI bALataparUpa ughama karIne jeTalAM karmono nAza kare che teTalAM karmono nAza samyagnAnI jIva svasanmukha Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates cothI DhALa ] [ 107 jJAtApaNAne lIdhe svarUpagutithI kSaNamAtramAM saheje karI nAMkhe che. A jIva, muninA (dravyaliMgI muninA ) mahAvratone dhAraNa karIne tenA prabhAvathI navamI traiveyaka sudhInA vimAnomAM anaMtavAra utpanna thayo, paraMtu AtmAnA bhedavajJAna (samyagnAna athavA svAnubhava) vinA te jIvane tyAM paNa lezamAtra sukha maLyuM nahi. jJAnanA doSa ane manuSyaparyAya vagerenI durlabhatA tAteM jinava2-kathita tattva abhyAsa karIje; saMzaya vibhrama moha tyAga, Apo lakha lIje. yahu mAnuSaparyAya, sukula, sunivo jinavAnI; ihuvidhi gaye na mile, sumaNi jyoM udadhi samAnI. 6. saMzaya-vibhramamoha tyAga anvayArtha:- (tAteM ) tethI (jinavara-kathita ) jinendra bhagavAne kahelAM (tattva) 52mArtha tattvano ( abhyAsa ) abhyAsa ( karIje ) karavo joIe, ane (saMzaya ) saMzaya, ( vibhrama ) viparyaya tathA ( (moha ) anadhyavasAya [ acokkasatA ] ne (tyAga ) choDIne (Apo) potAnA AtmAne (lakha lIje ) lakSamAM levo joIe Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 108 ] [ DhALA - - - - tulA : arthAta oLakhavo joIe. [ jo ema na karyuM to] (yaha) A (mAnuSaparyAya) manuSya zarIra, (sukula) uttamakula, (jinavAnI) jinavANInuM (suniyo) sAMbhaLavuM (Ihavidhi) evo suyoga (gaye) vItI gayA pachI, (udadhi) samudramAM (samAnI) samAyelAM-DUbelA (sumaNi jyAM) sAcA ratnanI mAphaka, [ pharIne ] (na mile) maLavo kaThaNa che. bhAvArtha- AtmA ane paravastuonA bhedavijJAnane prApta karavA mATe jinadeve prarUpelAM sAcAM tattvonuM paThana-pAThana (manana) karavuM joIe; ane * saMzaya +viparyaya tathA anadhyavasAya e * saMzaya:- viddhAnekoTipUrNi jJAna saMzaya: = "A pramANe che ke A pramANe che" evuM je paraspara viruddhatApUrvaka be prakArarUpa jJAna, tene saMzaya kahyuM che. + viparyayaH- viparItaioTinizcayo viparyaTa=vastusvarUpathI viruddhatApUrvaka A Ama ja che' evuM ekarUpa jJAna tenuM nAma viparyaya che. 4 anadhyavasAya:- vinityAno mAtranadhyavasAya "kAMIka che" evo nirdhArarahita vicAra tenuM nAma anadhyavasAya che. Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates cothI DhALa ] [ 1OG samyajJAnanA traNa doSone dUra karI AtmAnuM svarUpa jANavuM joIe; kAraNa ke jevI rIte samudramAM DUbeluM amUlya ratna pharIne hAtha AvatuM nathI tevI rIte manuSya zarIra, uttama zrAvakakuLa ane jinavacanonuM zravaNa vagere suyoga paNa vItI gayA pachI pharI pharIne prApta thatA nathI, tethI A apUrva avasara na gumAvatAM AtmasvarUpanI oLakhANa (samyajJAnanI prApti) karIne A manuSya janma saphaLa karavo joIe. samyajJAnano mahimA ane kAraNa dhana samAja gaja bAja, rAja to kAja na Ave; jJAna Apako rUpa bhaye, phira acala rahA. tAsa jJAnako kArana, sva-para viveka bakhAno; koTi upAya banAya bhavya, tAko ura Ano. 7. * * ' A jia-uri Mela kimI B )1 anvayArtha:- (dhana) paisA, (samAja) kuTuMba, (gaja) hAthI, (bAja) ghoDA, (rAja) rAjya (to) to (kAja) potAnA kAmamAM (na Avai) AvatA nathI, paNa (jJAna) samyajJAna (Apako rUpa) AtmAnuM svarUpa che-je (bhaye ) prApta thayA (phira) pachI (acala) acaLa (rahA) rahe che. (tAsa) te (jJAnako) samyajJAnanuM (kArana) Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates 110 ] [ cha DhALA kAraNa (sva-52 viveka) AtmA ane paravastuonuM bhedavijJAna (bakhAnau ) kahyuM che, [ tethI ] ( bhavya ) he bhavya jIvo! ( koTi ) karoDo upAya upAyo ( banAya ) karIne ( tAko ) te bhedavijJAnane (ura Anau ) hRdayamAM dhAraNa karo. bhAvArtha:- dhana, kuTuMba, nokara-cAkara, hAthI, ghoDA, ane rAjyAdi koIpaNa padArtha AtmAne sahAyaka thatA nathI; paNa samyajJAna AtmAnuM svarUpa che, te ekavAra prApta thayA pachI akSaya thaI jAya che-kadI nAza pAmatuM nathI, acaLa ekarUpa rahe che. AtmA ane para vastuonuM bhedavijJAna ja te samyajJAnanuM kAraNa che; tethI Atmahitecchu bhavya jIvoe karoDo upAya karIne A bhedivajJAna dvArA samyajJAna prApta karavuM joIe. samyajJAnano mahimA ane viSayonI icchA rokavAno upAya je pUrava ziva gaye, jAhiM, aru Age jaid; so saba mahimA jJAnatanI, muninAtha ka hai. viSaya-cAha dava-dAha, jagata-jana ani dajhAvai; tAsa upAya na Ana, zAnathanathAna bujhAvaiM. 8. anvayArtha:- (pUrava ) pUrve (je) je jIvo ( ziva ) mokSamAM ( gaye ) gayA che [ vartamAnamAM ] ( jAhiM) jAya che ( aru ) ane ( Age ) bhaviSyamAM (jaiOM ) jAze ( so ) e (saba) badho (jJAnatanI ) samyajJAnano (mahimA ) prabhAva cheema (muninAtha ) jinendradeve Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates cothI DhALa ] [ 111 pa ' S samyakadyArita samyaka jJAna samyakadarzata '' che - 3 RT - + 8 - 2 . .. :: :/ = a gAyadA-dAra (kaheM haiM) kahyuM che. (viSayacAha) pAMca indriyonA viSayonI icchArUpI (dava-dAha) bhayaMkara dAvAnaLa (jagata-jana) saMsArI jIvorUpI (arani) araNya-jUnA purANA jaMgalane (dajhArva) bALI rahyo che, (tArA) tenI zAMtino (upAya) upAya (Ano bIjo (na) nathI; [ mAtra] ( jJAnaghanaghAna) jJAnarUpI varasAdano samUha (bujhAvai) zAMta kare che. bhAvArtha- bhUta, vartamAna ane bhaviSya-e traNe kALamAM je jIvo mokSa pAmyA che, pAmaze ane (vartamAnamAM videhakSetre) pAme che te A samyajJAnano ja prabhAva che, ema pUrvAcAryoe batAvyuM che. jevI rIte dAvAnala (vanamAM lAgelI Aga) tyAMnI Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 112 ] [ 7 DhALA badhI vastuone bhasma karI nAMkhe che tevI rIte pAMca indriyo saMbaMdhI viSayonI icchA saMsArI jIvone bALe che-duHkha Ape che, ane jevI rIte dhodhamAra varasAda te dAvAnaLane bujhAvI nAkhe che tevI rIte A samyajJAna te viSayonI icchAne zAMta kare chenaSTa kare che. puNya-pApamAM harSa-viSAdano niSedha ane sAra sAra vAto puNya-pApa phalamAhiM, harakha vilakhI mata bhAI; yaha pudgala parajAya, upani vinarse phira thAI. lAkha bAtakI bAta yahe, nizcaya ura lAo; tori sakala jaga-daMdakuMda, nita Atama dhyAo. 9. anvayArtha:- (bhAI) he AtmahitaiSI prANI ! (puNyaphalamAhiM) puNyanA phaLomAM (harakha mata) harSa na kara, ane (pApa-phalamAhiM) pApanA phaLomAM (vilakhI mata) dveSa na kara. [ kAraNa ke A puNya ane pApa] (pugala parajAya) pudgalanA paryAya che [2] (upaji) utpanna thaIne (vinarsa) nAza pAmI jAya che ane (phirI pharIne (thAI) utpanna thAya che. (ura) potAnA aMtaramAM (nizcaya) nizcayathI-kharekhara (lAkha bAtakI bAta) lAkho vAtano sAra (yahe ) A ja pramANe (lAo) grahaNa karo ke (sakala) puNya-pAparUpa badhAya (jaga-daphaMda) janma-maraNanA kaMTha [ rAga-dveSa] rUpa vikArI-malinabhAvo (tori) toDI (nita) haMmezAM (Atama dhyAvo) potAnA AtmAnuM dhyAna karo. Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates cothI DhALa ] [ 113 2 : . 1 puNya pApa bhAvArtha:- AtmahitaiSI jIvanuM kartavya che ke dhana, ghara, dukAna, kIrti, nIroga zarIrAdi, puNyanA phaLa che, tenAthI potAne lAbha che tathA tenA viyogathI potAne nukazAna che ema na mAno; kemake parapadArtha sadA bhinna che, jJayamAtra che, temAM koIne anukULa athavA pratikULa, ISTa athavA aniSTa gaNavA te mAtra jIvanI bhUla che, mATe puNa-pApanA phaLamAM harSa-zoka karavo nahi. jo koIpaNa para padArthane jIva, kharekhara bhalA-bUrA mAne to tenA pratye rAga-dveSa ane mamatva thayA vinA rahe nahi. jeNe Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 114 ] [ che DhALA parapadArtha-padravya-kSetra-kALa-bhAvane kharekhara hitakara tathA ahitakara mAnyA che teNe anaMtA parapadArtha pratye rAga-dveSa karavA jevA mAnyA che, ane anaMta para padArtha mane sukha-du:khanA kAraNa che ema paNa mAnyuM che, mATe e bhUla choDIne nija jJAnAnaMda svarUpano nirNaya karI svasammukha jJAtA rahevuM te sukhI thavAno upAya che. puNya-pApano baMdha te pudgalanA paryAya (avasthA) che; tenA udayamAM je saMyoga maLe te paNa kSaNika saMyogapaNe AvejAya che. jeTalo kALa te najIka rahe teTalo kALa paNa te sukhaduHkha ApavA samartha nathI. jainadharmanA badhA upadezano sAra e che ke zubhAzubhabhAvo te saMsAra che mATe tenI ruci choDI svasammukha thaI, nizcaya-samyagdarzana-jJAnapUrvaka nija AtmasvarUpamAM ekAgra (lIna) thavuM te ja jIve karavA yogya che. samyakracAritrano samaya ane bheda tathA ahiMsA aNuvrata ane satya-aNuvratanuM lakSaNa samyajJAnI hoya, bahuri diDha cArita lIje; ekadeza aru sakaladeza, tasu bheda kahIjai. trasahiMsAko tyAga, vRthA thAvara na saMhAre; para-vadhakAra kaThora niMda, nahiM vacana ucAre. 10 anvayArtha:- (samyajJAnI) samyajJAnI ( hoya) thaIne (bahuri) pachI (diDha) daDha (cArita) samyaphacAritra (lIjai ). Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates yothI. DhA ] [ 115 kendra CO . . . bAra ekadeza We saphaladeza Paster aNavrata zikSAvrata ahiMsA sAmAyakA A guNavrata BAR m satya digvrata poSozApanAsa parigraha) parimANa aucArya (bhogopadeza brahmacarya dezavrata atithi| parigraha graMthibhAga anaryadaNhavrata tyAga THAN .. apadhyAna 4 BE S pApopadeza 1 duHzruti (pramAdacarcA) (hiMsAdAsa 5j Tho; (tasu) ten|| [te. sabhyazyAritranA] ( me'deza) me'deza (22) sane ( sa.'saza) sarvahaza [ sevA ] (me) meha (hI) hemasAvyA cha. [i] (sa-hiMsA) trasajIvonI hiMsAno (tyAga) tyAga karavo ane (vRthA) kAraNa 12. ( thA12) sthA12. vano ( sa~hAre) ghAta na Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 116 ] | [ DhALA karavo [te ahiMsA-aNuvrata kahevAya che]; (para-vadhakAra) bIjAne duHkhadAyaka, (kaThora) kaThora [ane] (niMdya) niMdavA yogya (vacana) vacana (nahiM ucAre) na bolavAM te [ satyaaNuvrata kahevAya che.) bhAvArtha- samyajJAna prApta karI samyakracAritra pragaTa karavuM joIe. te sammacAritranA be bheda che- (1) ekadeza (aNu, deza, sthULa) cAritra ane (2) sarvadeza (sakala, mahA, sUkSma) cAritra, temAM sakalacAritranuM pAlana munirAja kare che ane dezacAritranuM pAlana zrAvaka kare che. A cothI DhALamAM dezacAritranuM varNana karavAmAM AvyuM che. sakalacAritranuM varNana chaThThI DhALamAM Avaze. trasa jIvonI saMkalpI hiMsAno sarvathA tyAga karI niprayojana sthAvara jIvono ghAta na karavo te * ahiMsA-aNuvrata che. bIjAnA prANone ghAtaka, kaThora * noMdhaH- (1) A ahiMsA-aNuvratano dhAraka jIva "A jIva haNavA yogya che, huM A jIvane mAruM' e pramANe IrAdApUrvaka koI trasa jIvanI saMkalpI hiMsA karato nathI. paraMtu A vratano dhAraka AraMbhI, udhoginI ane virodhinI hiMsAno tyAgI hoto nathI. (2) pramAda ane kaSAyamAM joDAvAthI jyAM prANaghAta karavAmAM Ave che tyAM ja hiMsAno doSa lAge che, jyAM tevuM kAraNa nathI tyAM prANaghAta hovA chatAM paNa hiMsAno doSa lAgato nathI. jema pramAda rahita muni gamana kare che; vaida-DokaTara rogIno karuNAbuddhithI upacAra kare che, tyAM sAme nimittamAM prANaghAta thatAM hiMsAno doSa nathI. (3) nizcayasamyagdarzana-zAna pUrvaka prathamanA be kaSAyono abhAva thayo hoya te jIvane sAcA aNuvrata hoya che, nizcayasamyagdarzana na hoya tenA vratane sarvajJadave bALavrata (ajJAnavrata ) kahela che. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates cothI DhALa ] [ 117 ane niMdanIya vacana na bolavA (ane bIjA pAse na bolAvavA ) te satya-aNuvrata che. acauryANuvrata, brahmacaryANuvrata, parigrahaparimANANuvrata tathA divratanuM lakSaNa jala kRtikA vina aura nAhiM kachu garve adattA; nija vanitA vina sakala nArisoM rahe virattA. apanI zakti vicAra, parigraha thoro rAkhe; daza diza gamana pramANa ThAna, tasu sIma na nAkhe. 11. vAra uttara adhI anvayArtha:- (jala kRtikA vina) pANI ane mATI sivAyanI (aura kachu ) bIjI koI cIja (adattA) dIdhA vinA (nAhiM) na (gahaiM) levI [tene acauryANuvrata kahe che]. (nija) potAnI (vanitA vina) strI sivAya (sakala nAriso) bIjI sarva strIothI (virattA) vira ( ra ) rahe [ te brahmacaryANuvrata Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaD harma.com
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember fo check http://www.AtmaD harma.com for updates 118 ] [ cha DhALA che.) (apanI ) potAnI (zakti vicAra ) zakti vicArIne (parigraha) parigraha (thoro ) maryAdita (rAkha) rAkhavo [te ( parigrahaparimANANuvrata che] (daza diza) daza dizAomAM ( gamana ) javA-AvavAnI (pramANa) maryAdA (ThAna ) rAkhIne (tasu ) tenI ( sIma ) hadanuM (na nAkhai ) ullaMghana na karavuM [te divrata nAmanuM vrata che. ) bhAvArtha:- jana-samudAya mATe jayAM aTakAyata na hoya ane koI khAsa vyaktinI mAlikI na hoya evA pANI ane mATI jevI vastu sivAyanI-potAnI mAlikI na hoya evIpArakI vastune tenA mAlike dIdhA vagara na levI [tathA upADIne bIjAne na devI] tene acauryANuvrata kahe che. potAnI paraNelI strI sivAya bIjI sarva strIothI virakta rahevuM te brahmacaryANuvrata che. [puruSoe anya strIone mAtA, bahena ane putrI samAna mAnavI ane strIoe potAnA svAmI sivAya sarva puruSone pitA, bhAI ane putra samAna samajavA.) potAnI zakti ane potAnI yogyatAno khyAla rAkhIne jIvana paryaMtane mATe dhana, dhAnya Adi bAhya parigrahonuM parimANa ( maryAdA ) karIne tenAthI vadhArenI icchA na karavI tene * parigrahaparimANANuvrata kahe che. daze dizAomAM javAAvavAnI maryAdA nakkI karIne jiMdagI sudhI tenuM ullaMghana na karavuM tene * noMdhaH- A pAMca [ahiMsA, satya, acaurya, brahmacarya ane parigrahaparimANa ] aNuvrata che; je hiMsAdikane lokamAM paNa pApa mAnavAmAM Ave che teno A vratomAM ekadeza (sthULapaNe ) tyAga karavAmAM Avyo che ane tene lIdhe ja te aNuvrata kahevAya che. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates cothI DhALa ] [ 119 divrata kahe che. temAM dizAonI maryAdA nakkI karavAmAM AvatI hovAthI tene "divrata' kahevAya che. gAthA 12 (pUrvArdha) dezavrata (dezAvagAzika) nAmanA guNavratanuM lakSaNa tAhUmeM phira grAma, galI gRha bAga bajArA; gamanAgamana pramANa ThAna, ana sakala nivArA. 12. anvayArtha- ( phira) pachI (tAlUme) temAM [ koI prasiddhaprasiddha ] (grAma) gAma (galI) zerI (gRha) makAna (bAga) bagIcA ane (bajAra) bajAra sudhI ( gamanAgamana) javAAvavAnuM pramANa) mApa (kAna) rAkhIne (ana) anya bIjA (sakala) badhAno ( nivArA) tyAga karavo [tene dezavrata athavA dezAvagAzikavrata kahe che.) bhAvArtha- divratamAM jiMdagI sudhI karavAmAM AvelI javA-AvavAnA kSetranI maryAdAmAM paNa (ghaDI, kalAka, divasa, mahinA vagere kALanA niyamathI) koI prasiddha gAma, rasto, makAna ane bajAra sudhI javA-AvavAnI maryAdA karIne tenAthI adhika hadamAM na javuM te dezavrata kahevAya che. (12 pUrvArdha.) anarthadaMDavratanA bheda ane tenuM lakSaNa kAhUkI dhanAni, kisI jaya-hAra na citai; deya na so upadeza, hoya agha vanaja-kSIrte. 12 Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 120 ] [ i DhALA kara pramAda jala bhUmi, vRkSa pAvaka na virAdhe; asi dhanu hala hiMsopakaraNa nahi de yaza lAdhe. rAga-dveSa karatAra, kathA kabahuM na sunIje; aura huM anarathadaMDa-hetu atha tirve na kIjai. 13 prabAda yarayAMEDAARE 1 ' '16 S E P E 1:ITE. ; :: : :: ji. hiMsA-Tara Js anvayArtha- 1. (kAvUkI) koInI (dhanahAni) dhananA nAzano, (kimI) koInI (jaya) jItano [ agara] (hAra) koInI hArano kana citte) vicAra na karavo [ tene apadhyAna anarthadaMvrata kahe che.) 2. (vanaja) vyApAra ane (kRSIauM) khetIthI (agha) pApa (hoya) thAya che. tethI (so) eno (upadeza) upadeza (na daya) na devo [ tene pApopadeza anarthadaMDavrata kahevAya che.) 3. (pramAda kara) pramAdathI [ prayojana vagara] (jala) jalakAyika (bhUmi) pRthvIkAyika (vRkSa) vanaspatikAyika (pAvaka) agnikAyika [ ane vAyukAyika] jIvono [ na virArdha) ghAta na karavo [te pramAdacaryA anarthadaMDavrata kahevAya che.) 4. (asi) talavAra (dhanu) dhanuSya (hala) haLa [ vagere] (hiMsopakaraNa) hiMsA thavAmAM kAraNabhUta padArthona (de) ApIne (yaza) jaza (nahi lAdhe) na levo [ te hiMsAdAna anarthadaMDavrata kahevAya che.) pa. (rAga-dveSa karatAra) rAga ane dveSa Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates cothI DhALa ] [ 121 utpanna karavAvALI (kathA) kathAo (kabahU) kyAre paNa (na sunIjai ) sAMbhaLavI nahi [te duHzruti anarthadaMDavrata kahevAya che.) ( aura hu) ane bIjA paNa (agha hetu) pApanA kAraNo (anarathadaMDa) anarthadaMDa che ( tinha) tene paNa (na kIjai ) karavAM nahi. bhAvArtha- 1. koInA dhanano nAza, hAra athavA jIta vagereno niMdha vicAra na karavo te paheluM apadhyAna anarthadaMDavrata kahevAya che. * 2. hiMsArUpa pApajanaka vyApAra ane khetI vagereno upadeza na Apavo te pApopadeza anarthadaMDavata che. 3. pramAdane vaza thaIne pANI DhoLavuM, jamIna khodavI, jhADa kApavA, Aga lagADavI e vagereno tyAga karavo arthAt pAMca sthAvarakAyanA jIvonI hiMsA na karavI tene pramAdacaryA anarthadaMDavrata kahevAya che. jaza meLavavA mATe talavAra vagere hiMsAnA kAraNabhUta hathiyArone bIjA koI mAge to na ApavA tene hiMsAdAna anarthadaMDavata kahevAya che. rAga-dveSa utpanna karavAvALI vikathA, navalakathA ke zRMgArI vArtA vagere sAMbhaLavAno tyAga karavo te duHzruti anarthadaMDavrata kahevAya che. 13. 4. * anarthadaMDavrata bIjA paNa ghaNAM che. pAMca batAvyA te sthULatAnI apekSAe che athavA digdarzana mAtra che. A sarve pApajanaka che mATe teno tyAga karavo joIe. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 122 ] [ cha DhALA sAmAyika, pauSadha, bhogopabhogaparimANa ane atithisaMvibhAgavata ghara ura samatAbhAva, sadA sAmAyika kariye; parava catuSTayamAhiM, pApa taja proSadha dariye. bhoga aura upabhoga, niyama kari mamata nivAre; muniko bhojana deya phera, nija karahi ahAre. 14 TO Ass sAmAyika proSadhopayAsa muni AhAra lo 6 - atithi- saMvimAga Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates cothI DhALa ] anvayArtha- (ura) manamAM (samatAbhAva) nirvikalpatA arthAt zalyanA abhAvane (dhara) dhAraNa karIne (sadA) haMmezAM ( sAmAyika ) sAmAyika (kariye) karavuM [ te sAmAyika zikSAvrata che.(parava catuSTayamAhiM) cAra parvanA divasomAM (pApa) pApakAryone (taja) choDIne (proSadha) pauSadha-upavAsa (dhariye) karavo [te pauSadha-upavAsa zikSAvrata che.] (bhoga) ekavAra bhogavAya tevI vastuonuM (ra) ane (upabhoga) vAraMvAra bhogavAya tevI vastuonuM (niyama kari) parimANa karI-mApa karI (mamata) moha (nivAre) kADhI nAkhe [te bhogaupabhogaparimANavrata che.] (muniko) vItarAgI munine (bhojana) AhAra (daya) daIne (phera) pachI (nija ahAre) pote bhojana (karahi) kare [te atithisaMvibhAgavata kahevAya che.) bhAvArtha- svasammukhatA vaDe potAnA pariNAmone vizeSa sthira karI, dararoja vidhipUrvaka sAmAyika karavuM te sAmAyika zikSAvrata che. dareka AThama tathA caudazanA roja kaSAya ane vyApAra vagere kAryone choDIne (dharmadhyAnapUrvaka ) pauSadhasahita upavAsa karavo te pauSadha-upavAsa zikSAvrata kahevAya che. parigrahaparimANa aNuvratamAM mukarara karela bhogopabhoganI vastuomAM jiMdagI sudhInA mATe athavA koI mukarara karelA samaya sudhInA mATe niyama karavo tene bhogapabhogaparimANa zikSAvrata kahevAya che. nirgathamuni vagere satpAtrone AhAra karAvyA pachI pote bhojana kare te atithisaMvibhAga zikSAvrata che. Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 124 ] [ che DhALA niraticAra zrAvakavrata pALavAnuM phaLa bAraha vratake atIcAra, pana pana na lagAve; maraNa same saMnyAsa dhAri, tasu doSa nazAve. yoM zrAvakavrata pAla, svarga solama upajAvai; taerta caya navajanma pAya, muni hai ziva jAvai. 15. ayArtha:- je jIva (bAraha vrataka) bAra vratanA (pana pana) pAMca-pAMca (atIcAra) aticArone (na lagAva) lagADato nathI, ane (maraNa sarma) maraNa vakhate (saMnyAsa) samAdhi (dhAri) dhAraNa karIne (tasu) tenA (doSa) doSone (nazArva) dUra kare che te (yo) A prakAre (zrAvakavrata) zrAvakanA vrato (pAla) pALIne (soma) soLamA (svarga) svarga sudhI (upajAve) upaje che, [ane] (taeA) tyAMthI (caya) maraNa pAmIne (narajanma) manuSyaparyAya (pAya) pAmIne (muni) muni ( hai ) thaIne (ziva) mokSa (jAvai) jAya che. bhAvArtha- je jIva zrAvakanA upara kahelAM bAra vratone vidhipUrvaka jIvanaparyata pALatAM tenA pAMca-pAMca aticArone paNa TALe che ane mRtyu vakhate pUrva avasthAmAM upArjana karelA doSo Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates cothI DhALa ] | [ 125 nAza karavA mATe vidhipUrvaka samAdhimaraNa (saMllekhanA) * dhAraNa karIne tenA pAMca aticArone paNa dUra kare che; te AyuSya pUrNa thatAM marIne soLamAM svarga sudhI Upaje che, ane devanuM AyuSya pUrNa thatAM manuSya-zarIra pAmI, munipada aMgIkAra karI mokSa (pUrNa zuddhatA ) prApta kare che. samyakracAritranI bhUmikAmAM rahelA rAganA kAraNe te jIva svargamAM devapada pAme che, dharmanuM phaLa saMsAranI gati nathI. paNa saMvara-nirjarArUpa zuddhabhAva che; dharmanI pUrNatA te mokSa che. cothI DhALano sArAMza samyagdarzananA abhAvamAM je jJAna hoya che tene kuzAna ( mithyAjJAna) kahevAmAM Ave che. samyagdarzana thayA pachI te ja jJAnane samyajJAna kahevAya che. A rIte joke e bane (samyagdarzana ane samyajJAna) sAthe ja hoya che, topaNa tenAM lakSaNo judA judA che ane kAraNa-kArya bhAvano taphAvata che arthAt samyagdarzana, samyajJAnanuM nimittakAraNa che. potAne ane paravastuone jevI rIte che tevI rIte svasanmukhatApUrvaka jANe te samyajJAna kahevAya che, tenI vRddhi thatAM * jyAM krodha vagerene vaza thaIne jhera, zastra athavA annatyAga vagerethI prANa choDavAmAM Ave che tyAM "ApadhAta") kahevAya che; paNa saMllekhanAmAM samyagdarzana sahita AtmakalyANa (dharma) nA hetuthI kAyA ane kaSAyane kRza karatAM thakAM samyapha ArAdhanApUrvaka samAdhimaraNa thatuM hovAthI te ApaghAta nathI paNa dharmadhyAna che. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaD har ma.com
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 126 ] DhALA chevaTe kevaLajJAna prApta thAya che. samyajJAna sivAya sukhadAyaka vastu bIjI koI nathI ane te ja janma, jarA ane maraNano nAza kare che. mithyASTi jIvane samyajJAna vinA karoDo janmo sudhI tapa tapavAthI jeTalA karmo nAza pAme teTalAM karmo samyajJAnI jIvane trigutithI kSaNamAtramAM nAza thaI jAya che. pUrve je jIva mokSamAM gayA che, bhaviSyamAM jaze ane hAla mahAvideha kSetrathI jaI rahyA che te badho prabhAva samyajJAnano che. jevI rIte mUzaLadhAra varasAda vananA bhayaMkara agnine kSaNamAtramAM naSTa kare che tevI rIte A samyajJAna viSayavAsanAone kSaNamAtramAM nAza kare che. puNa-pApanA bhAva te jIvanA cAritraguNanA vikArI (azuddha) paryAyo che, te raheMTanA ghaDAnI mAphaka ulaTapAlaTa thayA kare che te puNya-pApanA phaLomAM je saMyogo prApta thAya temAM harSa-zoka karavo te mUrkhatA che. prayojanabhUta vAta to e che ke puNya-pApa, vyavahAra ane nimittanI ruci choDIne svasammukha thaI samyajJAna prApta karavuM. AtmA ane para vastuonuM bhedavijJAna thatAM samyajJAna thAya che; tethI saMzaya, viparyaya ane anadhyavasAyano tyAga karIne tattvanA abhyAsa vaDe samyajJAna prApta karavuM joIe, kAraNa ke manuSyaparyAya, uttama zrAvakakuLa ane jinavANInuM sAMbhaLavuM vagere suyoga-jema samudramAM DUbeluM ratna pharI hAtha AvatuM nathI tema vAraMvAra maLato nathI. evo durlabha suyoga pAmIne samyagdharma pragaTa na karavo te mUrkhatA che. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates cothI DhALa ] [ 127 samyajJAnane prApta karIne* samyakracAritra pragaTa karavuM joIe; tyAM samyakracAritranI bhUmikAmAM je kaMI rAga rahe che te zrAvakane aNuvrata ane munine mahAvratanA prakArano hoya che, tene samyagdaSTi puNya mAne che, dharma mAnatA nathI. je zrAvaka niraticAra samAdhimaraNane dhAraNa kare che te samatApUrvaka AyuSya pUruM thavAthI yogyatA pramANe soLamA svarga sudhI utpanna thAya che, ane tyAMthI AyuSya pUrNa thatAM manuSya paryAya pAme che; pachI munipada pragaTa karI mokSa pAme che. mATe samyagdarzana-jJAnapUrvaka cAritranuM pAlana karavuM te dareka AtmahitaiSI jIvanuM kartavya che. nizcayasamyakracAritra te ja kharuM cAritra che-ema zraddhA karavI ane te bhUmikAmAM je zrAvaka ane muninA vratanA vikalpa UThe che te kharuM cAritra nathI paNa cAritramAM thato doSa che, paNa te bhUmikAmAM tevo rAga AvyA vinA raheto nathI ane te samyakracAritramAM evA prakArano rAga nimitta hoya tene sahucara gaNIne tene vyavahArasamyaphacAritra kahevAmAM Ave che. vyavahAra samyAritrane kharuM samyakracAritra mAnavAnI zraddhA choDavI joIe. na hi samyagvyapadezaM cAritramajJAnapUrvakaM lbhte| jJAnAntaramuktaM cAritrArAdhanaM tasmAt / / 38 / / artha:- ajJAnapUrvaka cAritra samyaka kahevAtuM nathI. tethI cAritranuM ArAdhana jJAna thayA pachI kahela che. [puruSArtha siddhayupAya gA. 38] Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 128 ] [ DhALA cothI DhALano bheda-saMgraha kALa:- nizcayakALa ane vyavahAramALa; athavA bhUta, bhaviSya ane vartamAna. cAritra - moha-kSobha rahita AtmAnA zuddha pariNAma, bhAvaliMgI zrAvakapada ane bhAvaliMgI munipada. jJAnanA doSa:- saMzaya, viparyaya ane anadhyavasAya (acokkasatA.) dizA:- pUrva, pazcima, uttara, dakSiNa, IzAna, vAyavya, naiRtya, agnikoNa, Urdhva ane adho-e daza che. parva catuSTaya:- dareka mAsanI be AThama tathA be caudaza. muni - samasta vyApArathI virakta, cAra prakAranI ArAdhanAmAM tallIna, nigraMtha ane nirmoha evA sarva sAdhu hoya che. (niyamasAra-gA. 75) teo nizcayasamyagdarzana sahita virAgI thaIne, samasta parigrahano tyAga karIne, zuddhopayogarUpa munidharma aMgIkAra karIne, aMtaraMgamAM zuddhopayogarUpa dvArA potAnA AtmAno anubhava kare che. padravyamAM ahaMbuddhi karatA nathI, jJAnAdi svabhAvane ja potAnA mAne che, parabhAvomAM mamatva karatA nathI, koIne iSTa-aniSTa mAnI temAM rAga-dveSa karatA nathI. hiMsAdi azubha upayoganuM to tene astitva ja maTI gayuM hoya che. anekvAra sAtamAM guNasthAnanA nirvikalpa AnaMdamAM Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates cothI DhALa ] lIna thAya che. jyAre chaThThA guNasthAnamAM Ave che tyAre tene 28 mULaguNone akhaMDitapaNe pALavAnA zubhavikalpa Ave che. tene traNa kapAyanA abhAvarUpa nizcayasamyakracAritra hoya che tathA traNe kALa bhAvaliMgI munine nagna-digambara dazA hoya che temAM kadI apavAda hoto nathI, mATe vastrAdi sahita muni hoya nahi. vikathA:- strI, bhojana, deza ane rAjya e cAranI azubha bhAvarUpa kathA te vikathA che. zrAvakavrataH- 5 aNuvrata, 3 guNavrata, ane 4 zikSAvrata e bAra vrata che. rogatrayaH- traNa roga-janma, jarA ane maraNa. hiMsA:- 1. kharekhara rAgAdi bhAvonuM pragaTa na thavuM te ahiMsA che, ane te rAgAdi bhAvonI utpatti thavI te hiMsA che, evuM jainazAstranuM TUMkuM rahasya che. 2. saMkalpI, AraMbhI, udhoginI ane virodhinI e cAra athavA dravyahiMsA ane bhAvahiMsA e be. cothI DhALano lakSaNa-saMgraha aNuvrata - nizcayasamyagdarzana sahita cAritraguNanI AMzika zuddhi thavAthI (anaMtAnubaMdhI tathA apratyAkhyAnI Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 13) ] [ cha DhALA kaSAyonA abhAvapUrvaka) utpanna AtmAnI zuddhi vizeSane dezacAritra kahe che. A zrAvaka dazAmAM pAMca pApono sthULarUpa ekadeza tyAga hoya che tene aNuvrata kahevAmAM Ave che. aticAra- vratanI apekSA rAkhavA chatAM teno ekadeza bhaMga thavo te aticAra kahevAya che. anadhyavasAya:- (moha) -"kAMIka che" paNa zuM che tenA nizcayarahita jJAnane anadhyavasAya kahe che. anarthadaMDa:- prayojana vagaranI mana, vacana, kAyA taraphanI azubha pravRtti. anarthadaMDavrata:- prayojana vagaranI mana, vacana, kAyA taraphanI azubha pravRttino tyAga. avadhijJAnaH- dravya-kSetra-kALa-bhAvanI maryAdApUrvaka rUpI padArthone spaSTa jANanAruM jJAna. upabhoga- vAraMvAra bhogavI zakAya tevI vastu. guNa - dravyanA Azraye, dravyanA badhA bhAgamAM ane tenI badhI hAlatamAM je haMmezAM rahe che. guNavrata:- aNuvrato ane mULaguNone puSTa karanAruM vrata. para:- AtmAthI (jIvathI) judI vastuone para kahevAya che. Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates cothI DhALa ] [ 131 parokSaH- indriya vagere paravastu jemAM nimitta mAtra che evA jJAnane parokSa kahe che. pratyakSaH- (1) AtmAnA Azraye thatuM atIndriya jJAna. (2) akSapratiH- akSa = AtmA athavA jJAna; prati = ( akSanI) sAme nikaTamAM. prati-akSa = AtmAnA saMbaMdhamAM hoya evuM. paryAyaH- guNonA vizeSa kAryane (pariNamanane) paryAya kahe che. bhogaH- eka ja vAra bhogavI zakAya tevI vastu. matijJAnaH- (1) parAzrayanI buddhi choDIne darzanaupayoga pUrvaka svasammukhatAthI pragaTa thavAvALA nija AtmAnA jJAnane matijJAna kahe che. (2) indriya ane mana jemAM nimitta mAtra che, evA jJAnane matijJAna kahe che. mahAvrata:- hiMsA, vagere pAMca pApono sarvathA tyAga. [nizcayasamyagdarzana-jJAna ane vItarAgacAritra rahita ekalA vyavahAravratanA zubha bhAvane mahAvrata kahela nathI paNa bALavrata-ajJAnavrata kahela che.] mana:paryayajJAna - dravya-kSetra-kALa-bhAvanI maryAdAthI bIjAnA manamAM rahela sarala athavA gUDha, rUpI padArthone jANavAvALuM jJAna. kevaLajJAnaH- je traNa kALa ane traNalokavartI sarva padArthone Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaD harma.com
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 13ra ] [ DhALA (anaMtadharmAtmaka * sarva dravya-guNa-paryAyane) pratyeka samayamAM yathAsthita, paripUrNarUpe spaSTa ane eka-sAthe jANe che tene kevaLajJAna kahe che. viparyayaH- UMdhuM jJAna; jemake chIpane cAMdI jANavI, cAMdIne chIpa jANavI. vrataH- zubha kArya karavAM azubha kArya choDavA te; athavA hiMsA, asatya, corI, maithuna ane parigraha-e pAMca pApothI bhAvapUrvaka virakta thavuM tene vrata kahe che. (samyagdarzana thayA pachI vrata hoya che.) zikSAvrata:- munivrata pALavAnI zikSA denAruM vrata. dravya, guNa, paryAyone kevaLajJAnI bhagavAna jANe che paNa tenA apekSita dharmone jANI zakatA nathI-ema mAnavuM te asatya che. ane te anaMtane athavA mAtra potAnA AtmAne ja jANe paNa sarvane na jANe ema mAnavuM te paNa nyAyathI viruddha che. (laghu jaina si. pravezikA pra. 87, pA. ra6) kevaLajJAnI bhagavAna kSAyopathamika jJAnavALA jIvonI mAphaka avagra, IhA, avAya ane dhAraNArUpa kramathI jANatA nathI paraMtu sarva dravya-kSetra-kALa-bhAvane yugapat (ekasAthe ) jANe che e rIte temane badhuMya pratyakSa varte che. (pravacanasAra gA. 21 nI TIkA bhAvArtha) ati vistArathI basa thAo. anivArita (rokI na zakAya evo amaryAdita) jeno phelAva che evA prakAzavALuM hovAthI kSAyikajJAna (kevaLajJAna avazyameva, sarvadA, sarvatra, sarvathA, sarvane jANe che. ( pravacanasAra-gA. 47 nI TIkA) noMdha:- zrutajJAna, avadhijJAna, mana:paryayajJAna ane kevaLajJAnathI siddha thAya che ke pratyeka dravyamAM nizcita ane kramabaddha paryAya thAya che, ADAavaLA thatA nathI. Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates cothI DhALa ] [ 133 zrutajJAna:- 1. matijJAnathI jANelA padArthonA saMbaMdhathI anya padArthone jANavAvALA jJAnane zrutajJAna kahe che. 2. AtmAnI zuddha anubhUtirUpa zrutajJAnane bhAvazrutajJAna kahe che. saMnyAsa (saMllekhanA) :-AtmAno dharma samajIne potAnI zuddhatA mATe kaSAyone ane zarIrane kRza karavAM (zarIra taraphanuM lakSa choDI devuM) te samAdhi athavA saMllekhanA kahevAya che. saMzaya:- virodhatA sahita aneka prakArone avalaMbana karanAruM jJAna. jemake-A chIpa haze ke cAMdI haze? AtmA potAnuM ja kArya karI zakato haze ke paranuM paNa karI zakato haze? deva-zAstra-guru, jIvAdi sAta tattva vagerenuM svarUpa AvuM ja haze ke anya matamAM kahe che tevuM haze? cothI DhALanuM aMtara-pradarzana 1. divratanI maryAdA to jiMdagI sudhIne mATe che paNa dezavratanI maryAdA ghaDI, kalAka vagere mukarara karela vakhata sudhInI che. 2. parigrahaparimANa vratamAM parigrahanuM jeTaluM pramANa (maryAdA) karavAmAM Ave che tenAthI paNa ochuM pramANa bhogopabhogaparimANa vratamAM karavAmAM Ave che. 3. pauSadhamAM to AraMbha ane viSaya-kaSAyAdino tyAga karavA chatAM ekavAra bhojana karavAmAM Ave che, upavAsamAM to anna-jaLa-khAdha ane svAdha e cAre AhArano sarvathA tyAga Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates 134 ] [ cha DhALA hoya che, ane pauSadha-upavAsamAM AraMbha, viSaya-kaSAya ane cAreya AhArano tyAga tathA tenA dhAraNA (utta2pAraNA ) ane pAraNAnA divase eTale ke AgaLa-pAchaLanA divase paNa ekAsaNuM karavAmAM Ave che. 4. bhoga to eka ja vAra bhogavavA yogya hoya che paNa upabhoga vAraMvAra bhogavI zakAya che. (AtmA 52vastune vyavahArathI paNa bhogavI zakato nathI paNa moha vaDe huM Ane bhogavuM chuM ema mAne che ane te saMbaMdhI rAgane, harSa-zokane bhogave che. te batAvavA mATe tenuM kathana karavuM te vyavahAra che.) cothI DhALanI praznAvalI 1. acauryavrata, aNuvrata, aticAra, atithisaMvibhAga, anadhyavasAya, anarthadaMDa, anarthadaMDavrata, apadhyAna, avadhijJAna, ahiMsANavrata, upabhoga, kevaLajJAna, guNavrata, divrata, duHzruta, dezavrata, dezapratyakSa, parigrahaparimANANuvrata, parokSa, pApopadeza, pratyakSa, pramAdacaryA, pauSadha-upavAsa, brahmacaryANuvrata, bhoga-upabhogaparimANuvrata, bhoga, matijJAna, mana:paryayajJAna, viparyaya, vrata, zikSAvrata, zikSAvrata, zrutajJAna, sakalapratyakSa, sabhyajJAna, satyANuvrata, sAmAyika, saMzaya, svastrIsaMtoSavrata ane hiMsAdAna e vagerenA lakSaNa batAvo. 2. aNuvrata, anarthadaMDavata, kALa, guNavrata, dezapratyakSa, dizA, parokSa, parva, pAtra, pratyakSa, vikthA, vrata, rogatraya, zikSAvrata, samyakcAritra, samyagnAna, samyajJAnanA doSo ane saMllekhanA Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates cothI DhALa ] [ 135 doSa vagerenA bheda batAvo. 3. aNuvrata, anarthadaMDavrata, guNavrata, evA nAma rAkhavAnuM kAraNa, avicala jJAnaprApti; traiveyako sudhI javA chatAM sukhano abhAva; divrata, dezavrata, pApopadeza evA nAmanuM kAraNa; puNya-pApanA phaLamAM harSa-zokano niSedha; zikSAvrata nAmanuM kAraNa; samyajJAna, jJAna, jJAnonI parokSatA-pratyakSatAdezapratyakSatA ane sakalapratyakSatA e vagerenA kAraNa batAvo. 4. aNuvrata ane mahAvratamAM, divrata ane dezavratamAM, parigrahaparimANANuvrata ane bhogopabhoga parimANavratamAM, pauSadhamAM, upavAsamAM ane pauSadhopavAsamAM, bhoga ane upabhogamAM, yama ane niyamamAM, jJAnI ane ajJAnInA karmanAzamAM tathA samyagdarzana ane samyajJAnamAM zo taphAvata che te batAvo. 5. anadhyavasAya, manuSyaparyAya AdinI durlabhatA, viparyaya viSaya-icchA, samyajJAna ane saMzaya tenA daSTAMta batAvo. 6. anarthadaMDonuM pUrNa parimANa, avicaLa sukhano upAya, AtmajJAnanI prAptino upAya, janma-maraNa dUra karavAno upAya, darzana ane jJAnamAM pahelI utpatti, dhanAdithI lAbha na thavo, niraticAra zrAvakavrata pALavAthI lAbha, brahmacaryANuvratIno vicAra, bhedavajJAnanI jarUra, manuSyaparyAyanI durlabhatA tathA tenI saphaLatAno upAya, maraNa vakhatanuM kartavya, vaidha-DokaTara vagere dvArA maraNa thAya chatAM ahiMsA, zatruno Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 136 ] [ cha DhALA sAmano karavo-na karavo, samyajJAna, samyajJAna thavAno vakhata ane teno mahimA, saMllekhanAno vidhi ane kartavya, jJAna vagara muktino tathA sukhano abhAva, jJAnanuM phaLa tathA jJAnI-ajJAnInA karmanAza ane viSayanI icchAne zAMta karavAno upAya-e vagerenuM varNana karo. 7. aTala padArtha, atithisaMvibhAganuM bIjAM nAma, traNa rogano nAza karanAra vastu, mithyAdaSTi muni, vartamAnamAM mukti thaI zake evuM kSetra, vratadhArIne maLanArI gati, prayojanabhUta vAta, badhuM jANanAra jJAna ane sarvottama sukha ApanAra vastunuM phakta nAma batAvo. 8. amuka zabda, caraNa athavA padyano artha ane bhAvArtha batAvo. cothI DhALano sArAMza kaho. 9. aNuvrata, divrata, bAravrata, zikSAvrata ane dezacAritra saMbaMdhI je jANatA ho te kaho. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamI DhALa (cAla chaMda ) bhAvanAonA ciMtavananuM kAraNa, tenA adhikArI ane tenuM phaLa muni sakalavatI baDabhAgI, bhava-bhoganauM vairAgI; vairAgya upAvana mAI, ciMte anuprekSA bhAI. 1. HIST ni hoya, anvayArtha- (bhAI) he bhavya jIva! (sakalavratI) mahAvratanA dhAraka (muni) bhAvaliMgI munirAja (baDabhAgI) mahAna puruSArthI che. kAraNa ke teo (bhava-bhoganatai) saMsAra ane bhogothI (vairAgI) virakta hoya che ane (vairAgya) vItarAgatAne (upAvana) utpanna karavA mATe (mAI) mAtA samAna (anuprekSA) bAra bhAvanAonuM (cinta) ciMtavana kare che. bhAvArtha- pAMca mahAvratone dhAraNa karanAra bhAvaliMgI munirAja mahApuruSArthavAna che, kemake teo saMsAra, zarIra ane bhogothI atyaMta virakta hoya che; ane jevI rIte koI mAtA Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 138 ] [ 7 DhALA putrane janma Ape che tevI rIte A bAra bhAvanAo vairAgyane pedA kare che tethI munirAja A bAra bhAvanAonuM ciMtavana kare bhAvanAonuM phaLa ane mokSasukhaprAptino samaya ina cittata sama sukha jAge, jimi jvalana pavanane lAge; jaba hI jiya Atama jAne, taba hI jiya zivasukha ThAne. 2. I NTIJ:T] = = = .. mAyA: 2 anvayArtha- ( jimi) jevI rIte (pavanake) pavananA (lAge) lAgavAthI (jvalana) agni (jAge) bhabhUkI UThe che, [tevI rIte AbArabhAvanAonuM ] (cintata) ciMtavana karavAthI (sama sukha) samatArUpI sukha (jAge) pragaTa thAya che. (jaba hI) jyAre (jiya) jIva (Atama) AtmasvarUpane (jAnai) jANe che ( taba hI) tyAre ja ( jiya) jIva ( zivasukha) mokSasukhane (kAna) prApta kare che. bhAvArtha- jevI rIte pavana lAgavAthI agni ekadama bhabhUkI Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamI DhALa ] [ 139 UThe che tevI rIte A bAra bhAvanAone vAraMvAra ciMtavana karavAthI samatA (zAMti) rUpI sukha pragaTa thaI jAya che-vadhI jAya che. jyAre A jIva AtmasvarUpane jANe che tyAre para padArthothI saMbaMdha choDIne paramAnaMdamaya sva-svarUpamAM lIna thaIne samatArasanuM pAna kare che ane chevaTe mokSasukhane prApta kare che. [te bAra bhAvanAonuM svarUpa kahevAya che...] 1-anitya bhAvanA jobana gRha go dhana nArI, haya gaya jana AjJAkArI; indriya-bhoga china thAI, suradhanu capalA capalAI. 3. raja I ". .. - zrI anvayArtha:- (jAbana) yuvAnI, (gRha) ghara, (go) gAya, (dhana) lakSmI, (nArI) strI, (kya) ghoDA, (gAya) hAthI, (jana) kuTuMbI, (AjJAkArI) AjJA uThAvanAra nokaracAkara ane (indriya-bhoga) pAMca indriyonA bhoga e badhA (suradhanu) indradhanuSya tathA (capalA) vIjaLInI (capalAI ) caMcaLatA-kSaNikatAnI mAphaka ( china thAI ) kSaNamAtra rahenArAM che. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 140 ] [ cha DhALA bhAvArtha- yuvAnI, makAna, gAya, bheMsa, dhana, jhaverAta, strI, ghoDA, hAthI, kuTuMbI, nokara ane pAMca indriyonA viSaya e badhI cIjo kSaNika che-anitya che-nAzavaMta che. jema indradhanuSa ane vIjaLI vagere jotajotAmAM vilaya thaI jAya che tema A jAvAnI vagere paNa thoDA vakhatamAM nAza pAme che. te koI padArtha nitya ane sthAyI nathI paNa nijazuddhAtmA ja nitya ane sthAyI che-ema svasammukhatApUrvaka ciMtavana karI, samyagdaSTi jIva vItarAgatAnI vRddhi kare che te anitya bhAvanA che. mithyAdaSTi jIvane anityAdi eka paNa sAcI bhAvanA hotI nathI. 2-azaraNa bhAvanA sura asura nagAdhipa jete, mRga jyaoN hari, kAla dale te; maNi maMtra taMtra bahu hoI, marate na bacAve koI. 4. , jI ' sarakaM.NIH Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamI DhALa ] [ 141 anvayArtha:- (sura asura nagAdhipa) devanA indra, asuranA indra ane khagendra [garuDa, haMsa] (jete) je je che (te) te badhAno (mRga hari jyAM) jema haraNane siMha mArI nAkhe che tema (kAla) maraNa (dale ) nAza kare che. (maNi) ciMtAmaNi vagere maNiratno (maMtra) moTA moTA rakSAmaMtra (taMtra) taMtra (bahu hoI ) ghaNAM hovA chatAM (marate) maraNa pAmanArane (koI) te koI (na bacAvai ) bacAvI zakatuM nathI. saMsAramAM je je devendra, asurendra, khagendra, (pakSIonA rAjA) vagere che te sarvano-jema haraNane siMha mArI nAkhe che tema-mRtyu nAza kare che. ciMtAmaNi vagere maNi, maMtra ane jaMtra-taMtra vagere koIpaNa maraNathI bacAvI zakatuM nathI. ahIM ema samajavuM ke nija AtmA ja zaraNa che, te sivAya anya koI zaraNa nathI. koI jIva bIjA jIvanI rakSA karI zakavA samartha nathI; mATe parathI rakSAnI AzA nakAmI che. sarvatra-sadAya eka nija AtmA ja potAnuM zaraNa che. AtmA nizcayathI marato ja nathI, kemake te anAdi-anaMta che-ema svasammukhatApUrvaka ciMtavana karI samyagdaSTi jIva vItarAgatAnI vRddhi kare che te azaraNa bhAvanA che. 4. 3-sasAra bhAvanA caDuMgati dukha jIva bhare che, parivartana paMca kare hai; sabavidhi saMsAra asArA, yAmeM sukha nAhiM lagArA. 5. Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaD harma.com
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 142 ]. [ 7 DhALA marNaffsa | gata re karI anvayArtha:- (jIva) jIva (caDuMgati) cAra gatimAM (dukha) duHkha (bhare hai) bhogave che. ane (paMca parivartana) pAMca parAvartana-pAMca prakAre paribhramaNa kare che) kare che. (saMsAra) saMsAra (sabavidhi) sarva prakAre (asArA) sAra vagarano che (yAmeM) temAM (sukha) sukha (lagArA) lezamAtra paNa (nAhiM) nathI. bhAvArtha- jIvana azuddha paryAya te saMsAra che. ajJAnanA kAraNe jIva cAra gatimAM duHkha bhogave che ane pAMce (dravya, kSetra, kALa, bhava ane bhAva ) parAvartana karyA kare che, paraMtu kaya reya zAMti pAmato nathI; tethI karIne kharekhara saMsArabhAva badhI rIte sAra rahita che, temAM jarApaNa sukha nathI, kAraNa ke je rIte sukhanI kalpanA karavAmAM Ave che tevuM sukhanuM svarUpa nathI ane jemAM sukha mAne che te kharI rIte sukha nathI-paNa te paradravyanA AlaMbanarUpa malina bhAva hovAthI AkuLatA utpanna karanAro bhAva che. nija AtmA ja sukhamaya che, tenA dhruva svabhAvamAM saMsAra che ja nahi-ema svasammukhatApUrvaka ciMtavana karI samyagdaSTi jIva vItarAgatA vadhAre che. 5. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamI DhALa ] [ 143 4-ekatva bhAvanA zubha-azubha karama la jete, bhoge jiya eka hi te te; suta-dA2A hoya na sIrI, saba svArathake haiM bhIrI. 6. = ekatya-bhAvanA anvayArtha:- ( jete ) jeTalA (zubha kama phala ) zubhakarmanAM phaLa ane (azubha karama phla) azubhakarmanAM phaLa che (te te ) te badhAM (jiya) A jIva (eka hi) ekalo ja (bhogai ) bhogave che, (suta ) putra (dArA ) strI (sIrI) sAthIdAra ( na hoya) thatAM nathI, ( saba ) A badhAM (svArathake) potAnI matalabanA (bhIrI ) sagAM (OM) che. bhAvArtha:- jIvane sadAya potAthI potAnuM ekatva ane parathI vibhaktapaNuM che, tethI pote ja potAnuM ti athavA ahita karI zake che, paranuM kAMI karI zakato nathI. mATe jIva je kAMI zubha ke azubha bhAva kare che tenuM phaLa- ( (AkuLatA ) pote ja eklo bhogave che. temAM koI anya strI, putra, mitra vagere bhAgIdAra Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 144 ] [ cha DhALA thaI zakatAM nathI, kemake te badhAM para padArtha che ane te jIvAdi sarva padArtha jIvane jJayamAtra che tethI teo koIpaNa jIvanA kharekhara sagA-saMbaMdhI che ja nahi, chatAM ajJAnI have tene potAnA mAnI duHkhI thAya che. saMsAramAM ane mokSamAM A jIva ekalo ja che ema jANI samyagdaSTi jIva nija zuddha AtmA sAthe ja potAnuM sadAya ekatva mAnI potAnI nizcayapariNati dvArA zuddha ekatvanI vRddhi kare che te ekatva bhAvanA che. 6. pa-anyatva bhAvanA jala-paya jyoM jiyAna melA, pai bhinna bhinna nahiM bhelA; to pragaTa jude dhana-dhAmA, kayoM hai ika mili suta-rAmA. 7. TITLT = = == atyatyambhAvanA anvayArtha:- (jiya-tana) jIva ane zarIra (jala-paya jyAM) pANI ane dUdhanI jema (melA) maLelA che (5) topaNa (bhelA) bhegAM-ekarUpa (nahiM) nathI, (bhinna bhinna) judAMjudAM che; (to) to pachI ( pragaTa) bAramAM pragaTarUpathI (jAda) judAM dekhAya che evA (dhana) lakSmI, (dhAmA ) makAna, (suta ) Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamI DhALa ] [ 145 putra ane ( rAmA ) strI vagere (mili) maLIne (ika) eka ( karyo ) kema ( hai ) hoI zake? bhAvArtha:- jema dUdha ane pANI eka AkAzakSetre maLelA che paraMtu potapotAnA guNa vagerenI apekSAe banne taddana judAM judAM che, tema A jIva ane zarIra paNa maLelAM dekhAya che topaNa te banne potapotAnA svarUpAdinI apekSAe (svadravya-kSetra-kALa-bhAvathI ) taddana judAM judAM che-kadI eka thatAM nathI. jIva ane zarIra paNa jyAM judAM-judAM che to pachI pragaTa judAM dekhAtAM evAM dhana, makAna, bAga-bagIcA, putra-putrI ane strI, gADI, moTara vagere potAnI sAthe eka kevI rIte hoya ? eTale ke putra, strI vagere koIpaNa vastu potAnI nathI. ema sarva para padArthone potAnAthI bhinna jANI svasanmukhatApUrvaka samyagdaSTi jIva vItarAgatAnI vRddhi kare che, te anyatva bhAvanA che. 7. 6-azuci bhAvanA pala rudhira rAdha mala zailI, kIkasa vasAdid mailI; nava dvAra bahai ghinakArI, asa deha karai kimi yArI. 8. anvayArtha:- je (pala ) mAMsa, ( rudhira ) lohI, ( rAdha ) paru ane (mala ) viSTAnI (zailI ) kothaLI che; (kIkasa ) hADakAM, (vasAdid ) carabI vagerethI (mailI) apavitra che ane jemAM (vinakArI ) ghRNA-glAni utpanna karavAvALAM ( nava dvA2 ) nava daravAjA (bahaiM ) vahe che (asa ) evA (deha) zarIramAM (yArI ) prema-rAga (kimi ) kema (karai ) karAya ? Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 146 ] [ DhALA e :::!: :: - :: Is * / gAra-mALA , bhAvArtha- A zarIra to mAMsa, lohI, paru, viSTA, vagerenI kothaLI che ane hADakAM, carabI vagerethI bharela hovAthI apavitra che; tathA nava dvArothI melane bahAra kADhe che, evA zarIramAM mo-rAga kema karAya? A zarIra uparathI to mAkhanI pAMkha jevI pAtaLI cAmaDIthI maDheluM che tethI te bahArathI suMdara lAge che, paNa jo tenI aMdaranI hAlatano vicAra karavAmAM Ave to temAM apavitra vastuo bharI che. tethI temAM mamatA-ahaMkAra ke rAga karavo nakAmo che. ahIM zarIrane malina batAvavAno Azaya-bhedajJAna dvArA zarIranA svarUpanuM jJAna karAvI, nija pavitrapadamAM ruci karAvavAno che, paNa zarIra pratye dveSa utpanna karAvavAno nathI. zarIra tenA svabhAvathI ja azucimaya che to A bhagavAna AtmA nijasvabhAvathI ja zuddha ane sadA zuciya-pavitra caitanya padArtha che. tethI samyagdaSTi jIva potAnA zuddha AtmAnI sanmukhatA vaDe potAnA paryAyamAM zucipaNAnI (pavitratAnI) vRddhi kare che te azuci bhAvanA che. 8. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamI DhALa ] [ 147 7-Asava bhAvanA jo yoganakI capalAI, tAteM hai Asava bhAI; Asrava dukhakAra ghanere, budhivaMta tirlDa niravere. 9. { in = = - _B' = = kaI Ama bhAvanA anvayArtha:- (bhAI) he bhavya jIva! (yoganakI) yoganI (jo) je (capalAI) caMcaLatA che (tArta) tenAthI (Asrava) Asrava (IM) thAya che, ane (Asrava) te Asrava (ghanere) ghaNuM (dukhakAra) duHkha karanAra che; mATe (budhivaMta) samajadAra ( tirlDa ) tene (niravere ) dUra kare. bhAvArtha- vikArI zubhAzubha bhAvarUpa je arUpI avasthA jIvamAM thAya che te bhAvaAsrava che, ane te samaye navIna karmayogya rajakaNonuM svayaM-svataH AvavuM ( AtmAnI sAthe ekakSetramAM Agamana thavuM) te dravyAsrava che. [ ane temAM jIvanA azuddha paryAya nimittamAtra che.) puNya-pApa beya Asrava ane baMdhanA bheda che. puNa:- dayA, dAna, bhakti, pUjA, vrata vagere zubha Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates 148 ] [ cha DhALA bhAva sarAgI jIvane hoya che, te arUpI azuddha bhAva che; ane te bhAvapuNya che. ane te samaye navIna karmayogya raja kaNonuM svayaM-svataH AvavuM ( AtmAnI sAthe ekakSetramAM Agamana thavuM) te dravyapuNya che. [temAM jIvanA azuddha paryAya nimittamAtra che. ] pApa:- hiMsA, asatya, corI, ityAdi je azubha bhAva che te bhAvapApa che ane te samaye karmayogya puddagalonuM Agamana thavuM te dravyapApa che. [temAM jIvanA azuddha paryAya nimittamAtra che. ] barAbara paramArthathI ( kharekhara-vAstavamAM) puNya-pApa (zubhAzubha bhAva ) AtmAne ( ahitakara che, tathA AtmAnI kSaNika azuddha avasthA che. dravyapuNya-pApa to 52 vastu che te kAMI AtmAnuM hita-ahita karI zakatA nathI. Ama nirNaya dareka jJAnI jIvane hoya che, ane A pramANe vicAra karI samyagdaSTi jIva svadravyanA AlaMbananA baLathI jeTalA aMze AsravabhAvane dUra kare che teTalA aMze tene vItarAgatAnI vRddhi thAya che, tene Asrava bhAvanA kahevAmAM Ave che. 9. 8-saMva2 bhAvanA jina puNya-pApa nahiM kInA, Atama anubhava cita dInA; tinahI vidhi Avata roke, saMva2 lahi sukha avaloke. 10. anvayArtha:- (jina ) jeoe (puNya ) zubha bhAva ane (pApa ) azubha bhAva (nahiM kInA ) karyA nathI, ane mAtra ( Atama ) Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamI DhALa ] jalarANI spara HARIV samyagdakA caMdatIya [ 149 seyara bhAvanA AtmAnA ( anubhava ) anubhavamAM [zuddha upayogamAM ] ( cita ) jJAnane ( dInA ) lagAvyuM che (tinahIM) teoe ( Avata ) AvatAM (vidhi ) karmone (roke) rokayA che ane (saMvara lahi) saMvara prApta karIne (sukha) sukhano (avaloke) sAkSAtkAra karyo che. bhAvArtha:- AsavanuM rokAvuM te saMvara che. samyagdarzanAdi vaDe mithyAtvAdi Asravo rokAya che. zubha upayoga ane azubha upayoga banne baMdhanA kAraNa che ema samyagdaSTi jIva prathamathI ja jANe che. joke sAdhakane nIcalI bhUmikAmAM zuddhatAnI sAthe alpa zubhAzubha bhAva hoya che topaNa te bannene baMdhanuM kAraNa mAne che, tethI samyagdaSTi jIva svadravyanA AlaMbanavaDe jeTalA aMze zuddhatA kare che teTalA aMze tene saMvara thAya che, ane me krame te zuddhatA vadhArIne pUrNa zuddhatA prApta kare che. samyagdaSTi jIva pote svasanmukhatApUrvaka je zuddhatA (saMva2) prApta kare che te saMvara bhAvanA che. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 150 ] [ che DhALA 9nirjarA bhAvanA nija kAla pAya vidhi jharanA, tAsoM nija kAja na saranA; tapa kari jo karma khipAve, soI zivasukha darasAve. 11. bhanaraka anvayArtha- je (nija kAla) potapotAnI sthiti (pAya) pUrNa thatAM ( vidhi) karmo (jharanA) kharI jAya che (tAso) tenAthI (nija kAja) jIvanuM dharmarUpI kArya (na saranA) saratuM nathI thatuM nathI, paNa (jo) je [ nirjarA] (tapa kari) AtmAnA zuddha pratapana dvArA (karma) karmono (khipAvai ) nAza kare che [te avipAka athavA sakAma nirjarA che] (soI ) te (zivasukha ) mokSanuM sukha (darasAve ) dekhADe che. bhAvArtha- potapotAnI sthiti pUrNa thatAM karmonuM kharI javuM to dareka samaye ajJAnIne paNa thAya che. te kAMI zuddhinuM kAraNa thatuM nathI. paraMtu samyagdarzana-jJAna-cAritra ane AtmAnA zuddha pratapana vaDe je karmo kharI jAya che te avipAka athavA sakAma nirjarA kahevAya che. te pramANe zuddhinI vRddhi thatAM thatAM saMpUrNa nirjarA thAya che, tyAre jIva zivasukha (sukhanI pUrNatArUpa Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamI DhALa ]. [ 151 mokSa) pAme che. ema jANato samyagdaSTi jIva svadravyanA AlaMbana vaDe je zuddhinI vRddhi kare che te nirjarA bhAvanA che. 11. 10-loka bhAvanA kinahU na karI na dhare ko, SadravyamayI na hare ko; so lokamAMhi vina samatA, dukha sahe jIva nita bhramatA. 12. TIti anvayArtha:- A lokane ( kinaC ) koIe (na karI ) banAvyo nathI, (ko ) koIe (na dhare) TakAvI rAkhyo nathI, (ko) koI (na hare) nAza karI zakato nathI; [ ane A loka] (padravyamayI) cha dravyasvarUpa che-cha dravyothI bharelo che. (so) evA (lokamAMhi) lokamAM (vina samatA) vItarAgI samatA vinA (nita) haMmezAM (bhramatA) bhaTakato thako (jIva) jIva (dukha sahe, duHkha sahana kare che. bhAvArtha- brahmA vagere koIe A lokane banAvyo nathI, viSNu agara to zeSanAga vagere koIe TakAvI rAkhyo nathI, tathA mahAdeva vagere koIthI paNa naSTa karI zakAto nathI; paNa A Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 15ra ] [ che DhALA cha dravyamaya loka che te potAthI ja anAdi-anaMta che. chae dravyo nitya sva-svarUpe TakIne niraMtara potAnA navA navA paryAyo ( avasthA) thI utpAda-vyayarUpe pariNamana karyA kare che. eka dravyamAM bIjA dravyano adhikAra nathI. A cha dravyasvarUpa loka te mAruM svarUpa nathI, te mArAthI trikALa bhinna che, huM tenAthI bhinna chuM, mAro zAzvata caitanyaloka te ja mAruM svarUpa che. ema dharmI jIva vicAre che ane svasammukhatA dvArA viSamatA maTADI, sAmyabhAva-vItarAgatA vadhAravAno abhyAsa kare che te loka bhAvanA che. 12. 11-bodhidurlabha bhAvanA aMtima grIvakalakI huda, pAyo anaMta viriyAM pada; para samyajJAna na lAdhau, durlabha nijameM muni sAdho. 13. * 7 * * ::: * * , : * - o - T - - anvayArtha:- (aMtima ) chellI-navamI (grIvakalauMkI huda) raiveyaka sudhInAM (pada) pada (anaMta viriyA) anaMtavAra Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamI DhALa ] [ 153 ( pAyo) pAmyo, (52) chatAM (samyajJAna) samyajJAna (na lAdha) pAmyo nahi (durlabha) AvA durlabha samyajJAnane (muni) munirAjoe (nijameM) potAnA AtmAmAM (sAdha) dhAraNa karyuM che. bhAvArtha- mithyASTi jIva maMda kaSAyane kAraNe anekavAra raiveyaka sudhI pedA thaIne ahamindra pada pAmyo che, paraMtu teNe eka vakhata paNa samyajJAna prApta karyuM nathI, kAraNa ke samyajJAna pAmavuM te apUrva che, tethI tene to svasammukhatAnA anaMta puruSArthavaDe ja prApta karI zakAya che. ane tema thatAM viparIta abhiprAya Adi doSono abhAva thAya che. samyagdarzana-jJAna, AtmAnA Azraye ja thAya che. puNyathI, zubharAgathI, jaDa karmAdithI thAya evuM te nathI. A jIva bahAranA saMyogo, cAre gati tathA laukika pado anaMtavAra pAmyo che paNa nija AtmAnuM asalI svarUpa svAnubhavavaDe pratyakSa karIne te kadI samajyo nathI, mATe tenI prApti apUrva che. laukika koIpaNa pada apUrva nathI. bodhi eTale nizcayasamyagdarzana-jJAna-cAritranI ekatA; te bodhinI prApti dareka jIve karavI joIe. samyagdaSTi jIva svasammukhatApUrvaka AvuM ciMtavana kare che, ane potAnI bodhinI vRddhino vAraMvAra abhyAsa kare che te bodhidurlabha bhAvanA che. 13. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates 154 ] [ cha DhALA 12-dharma bhAvanA jo bhAva mohataeN tyAre, daga-jJAna-vratAdika sAre; so dharma jabai jiya dhAre, taba hI sukha acala nihAre. 14. anvayArtha:- (mohateM ) mohathI ( nyAre ) jIdA (sAre) dhare sAthenA sArarUpa athavA nizcaya (jo ) je (daga-jJAna-vratAdika) darzanajJAna-cAritrarUpa ratnatraya Adika ( bhAva) bhAva che (so) te (dharma) dharma kahevAya che. (jabai ) jyAre (jiya ) jIva ( dhAre ) ( tene dhAraNa kare che (taba hI) tyAre ja te (acala sukha) acaLa sukha-mokSa (nihAre ) dekhe che-pAme che. bhAvArtha:- moha eTale mithyAdarzana arthAt atattvazraddhAna, tenAthI rahita nizcayasamyagdarzana-samyajJAna ane sabhyazcAritra (ratnatraya ) ja sArarUpa dharma che. vyavahA2tnatraya te dharma nathI ema batAvavA mATe ahIM gAthAmAM 'sAre 'zabda vAparyo che. jyAre jIva nizcayaratnatrayasvarUpa dharmane , Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamI DhALa ] [ 155 sva AzrayavaDe pragaTa kare che tyAre ja te sthira-akSaya sukhane (mokSanI prApta kare che. AvI rIte ciMtavana karI samyagdaSTi jIva svasammukhatAno abhyAsa vAraMvAra kare che. te dharma bhAvanA che. 14. AtmAnA anubhavapUrvaka bhAvaliMgI muninuM svarUpa so dharma muninakari ghariye, tinakI karatUti ucariye; tAka suniye bhavi prAnI, apanI anubhUti pichAnI. 15. anvayArtha:- (so) evo ratnatrayasvarUpa (dharma) dharma (muninakara) munio dvArA (dhariye) dhAraNa karavAmAM Ave che. ( tinakI) te munionI (karati) kriyAo (ucariye) kahevAmAM Ave che. (bhavi prAnI) he bhavya jIvo! (tAka) tene (suniye) sAMbhaLo, ane (apanI) potAnA AtmAnA (anubhUti) anubhavane (pichAnI) oLakho. bhAvArtha- nizcayaratnatrayasvarUpa dharmane bhAvaliMgI digambara jaina muni ja aMgIkAra kare che bIjo koI nahi. have AgaLa te munionA sakalacAritranuM varNana karavAmAM Ave che. he bhavyo! te munivaronA cAritrane sAMbhaLo ane potAnA AtmAno anubhava karo. pAMcamI DhALano sArAMza A bAra bhAvanA te cAritraguNanA AMzika zuddha paryAyo che; tethI te samyagdaSTi jIvane ja hoI zake che. samyaka prakAre A Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates 156 ] [ cha DhALA bAra prakAranI bhAvanAo bhAvavAthI vItarAgatAnI vRddhi thAya che, te bAra bhAvanAnuM ciMtavana mukhyapaNe vItarAga digambara jaina munirAjane ja hoya che, ane gauNapaNe samyagdaSTine hoya che. jema pavana lAgavAthI agni bhabhUkI UThe che tema aMtaraMga pariNAmonI zuddhatA sahita, A bhAvanAonuM ciMtavana karavAthI samatAbhAva pragaTa thAya che, ane tenAthI mokSasukha pragaTa thAya che. svasanmukhatApUrvaka A bhAvanAothI saMsAra, zarIra ane bhogo pratye vizeSa upekSA thAya che, ane AtmAnA pariNAmonI nirmaLatA vadhe che. [ A bAra bhAvanAonuM svarUpa vistArathI jANavuM hoya to 'svAmI kArtikeyAnuprekSA', 'jJAnArNava ' vagere graMthonuM avalokana karavuM. ] anityAdi ciMtavanathI zarIrAdine bUrAM jANI, hitakArI na jANI tenAthI udAsa thavuM tenuM nAma anuprekSA nathI, kAraNa ke e to jema prathama koIne mitra mAnato hato tyAre tenAthI rAga hato ane pAchaLathI teno avaguNa joIne udAsIna thayo, tema pahelAM zarIrAdithI rAga hato paNa pAchaLathI tenA anityAdi avaguNa dekhI A udAsIna thayo, paraMtu evI udAsInatA to dveSarUpa che, paNa jyAM jevo potAno vA zarIrAdikano svabhAva che tevo oLakhI, bhrama choDI, tene bhalAM jANI rAga na karavo tathA bUrAM jANI dveSa na karavo, evI sAcI udAsInatA arthe anityatA vagerenuM yathArtha ciMtavana karavuM e ja sAcI anuprekSA che. (mokSamArga prakAzaka pR. 232) Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamI DhALa ] [ 157 pAMcamI DhALano bheda-saMgraha anuprekSA ( bhAvanA :- anitya, azaraNa, saMsAra, ekatva, anyatva, azuci, Asava, saMvara, nirjarA, loka, bodhidurlabha ane dharma-e bAra bhAvanAo che. indriyonA viSayoH- sparza, rasa, gaMdha, varNa ane zabda -e pAMca che. nirjarAH- cAra bheda che-akAma, savipAka, sakAma, avipAka. yogaH- dravya ane bhAva. parivartana:- pAMca prakAra che-dravya, kSetra, kALa, bhava ane bhAva. maladdAra:- be kAna, be AMkha, be nasakorAM, eka moTuM ane be maLa-mUtranA dvAra-ema kula nava che. vairAgya- saMsAra, zarI2 ane bhoga-e traNethI udAsInatA. kudhAtu paru, lohI, vIrya, maLa, carabI, mAMsa ane hADakAM vagere. pAMcamI DhALano lakSaNa-saMgraha :- bhedajJAnapUrvaka saMsAra, zarIra ane bhogo vagerenAM svarUpano vAraMvAra vicAra karIne te pratye udAsabhAva karavo te. azubha upayogaH- hiMsAdimAM athavA kaSAya, pApa ane vyasana anuprekSA ( bhAvanA Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates 158 ] [ cha DhALA vagere niMdApAtra kAryomAM pravRtti. asurakumAra:- asura nAmanI devagati nAmakarmanA udayavALA bhavanavAsI deva. karma - AtmA rAgAdi vikArarUpe pariName to temAM nimittarUpe hovAvALAM jaDakarma-dravyakarma. gatiH- nAraka, tiryaMca, deva ane manuSyarUpa jIvanI avasthA vizeSane gati kahe che temAM gati nAme nAmakarma nimitta che. traiveyaka:- soLamA svargathI u52 ane pahelI anudizathI nIcenAM devone rahevAnA sthAna. devaH- devagatine prApta jIvone deva kahevAya che; teo aNimA, mahimA, ladhimA, garimA, prApti, prAkAmya, izitva ane vazitva-e ATha siddhi ( aizvarya )vALA hoya che. jemane manuSyanA jevA AkAravALuM sAta kudhAturahita suMdara zarIra hoya che. dharma: du:khathI mukti apAvanAra; nizcayaratnatrayasvarUpa mokSamArga, jenAthI AtmA mokSa pAme che. (ratnatraya eTale samyagdarzana-jJAna-cAritra). dharmanA judAM judAM lakSaNaH- [1] vastuno svabhAva te dharma, [2] ahiMsA, [3] uttama kSamAdidasa lakSaNa, [4] nizcayaratnatraya. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamI DhALa ] [ 159 pApa:- mithyAdarzana, AtmAnI UMdhI samajaNa, hiMsAdi azubhabhAva te pApa che. puNyaH- dayA, dAna, pUjA, bhakti, vratAdinA zubhabhAva-maMda kaSAya. te jIvanA cAritraguNanI azuddha avasthA che; puNya-pApa beya Asrava che. baMdhananA kAraNo che. bodhaH- samyagdarzana-jJAna-cAritranI ekatA. muni (sAdhu parameSThI) :- samasta vyApArathI vimukta, cAra prakAranI ArAdhanAmAM sadA lIna, nirgatha ane nirmoha evA sarva sAdhu hoya che. badhA bhAvaliMgI munine nagna digambara dazA tathA sAdhunA 28 mULaguNa hoya che. yogaH- mana, vacana, kAyAnA nimittathI AtmAnA pradezonuM kaMpana thavuM tene dravyayoga kahevAya che; karma ane nokarsane grahaNa karavAmAM nimittarUpa jIvanI zaktine bhAvayoga kahevAya che. zubha upayogaH- devapUjA, svAdhyAya, dayA, dAna vagere zubhabhAvarUpa AcaraNa. sakalavrata - pa-mahAvrata, 5-samiti, 6-Avazyaka, 5-indriyajaya, 7-kezaloca, asnAna, bhUmizayana, adaMtadhAvana, UbhAUbhA bhojana, dinamAM eka vakhata AhArapANI tathA nagnatA vagerenuM pAlana te vyavahArathI sakalavrata che; ane ratnatrayanI ekatArUpa Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaD harma.com
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 16] [ che DhALA AtmasvabhAvamAM sthira thavuM te nizcayathI sakalavrata che. sakalavratI ( sakalavratanA dhAraka) :- ratnatrayanI ekatArUpa svabhAvamAM sthira rahenAra mahAvratanA dhAraka digambara muni te nizcayathI sakalavratI che. aMtara-pradarzana 1. anuprekSA ane bhAvanA te paryAyavAcaka zabdo che, temAM kAMI taphAvata nathI. 2. dharma bhAvanAmAM to vAraMvAra vicAranI mukhyatA che ane dharmamAM nijaguNomAM sthira thavAnI pradhAnatA che. 3. vyavahAra sakalavratamAM to pApono sarvadaza tyAga karavAmAM Ave che ane vyavahAra aNuvratamAM teno ekadeza tyAga karavAmAM Ave che; eTalo e bannemAM taphAvata che. pAMcamI DhALanI praznAvalI 1. anitya bhAvanA, anyatva bhAvanA, avipAka nirjarA, akAma nirjarA, azaraNa bhAvanA, azuci bhAvanA, Asrava bhAvanA, ekatva bhAvanA, dharma bhAvanA, nizcayadharma, bodhidurlabha bhAvanA, loka, loka bhAvanA, saMvara bhAvanA, sakAma nirjarA, savipAka nirjarA vagerenAM lakSaNa samajAvo. 2. sakalavratamAM ane vikalavratamAM, anuprekSAmAM ane bhAvanAmAM, dharmamAM ane dharmadravyamAM, dharmamAM ane dharma bhAvanAmAM tathA Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamI DhALa ] [ 161 ekatva bhAvanA ane anyatva bhAvanAmAM taphAvata batAvo. 3. anuprekSA, anityatA, anyatva ane azaraNapaNAnuM svarUpa daSTAMta sahita samajAvo. 4. akAma nirjarAnuM niSprayojana, acala sukhanI prApti, karmanA AvavAno nirodha, puNyanA tyAgano upadeza ane sAMsArika sukhanI asAratA vagerenAM kAraNo batAvo. 5. amuka bhAvanAno vicAra ane lAbha, AtmajJAnanI prAptino samaya ane lAbha, indradhanuSya, auSadhisevananuM sArthakapaNuMnirarthakapaNuM, bAra bhAvanAonA ciMtavanathI lAbha, maMtrAdinuM sArthakapaNuM ane nirarthakapaNuM, vairAgyanI vRddhino upAya, indradhanuSya tathA vIjaLInuM dRSTAMta zuM samajAve che? lokanA kartA-hartA-dhartA mAnavAthI nukazAna, samatA na rAkhavAthI nukazAna, sAMsArika sukhanuM pariNAma ane mokSasukha prAptino vakhata vagerenuM spaSTa varNana karo. 6. amuka zabda, caraNa ane chaMdano artha athavA bhAvArtha kaho. lokano nakazo banAvo. A pAMcamI DhALano sArAMza batAvo. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates chaThThI DhALa ( harigIta chaMda ) ahiMsA, satya, acaurya, brahmacarya mahAvratanAM lakSaNo SakAya jIva na hunanaA, saba vidha daravahiMsA TarI; rAgAdi bhAva nivAraZ, hiMsA na bhAvita avatarI. jinake na leza mRSA, na jala mRNa huM vinA dIyo gaheM; aThadazasahasa vidha zIladhara, cibrahmameM nitarami rahe. 1. anvayArthaH- [ pAMcamI DhALamAM kahyA te munirAjone ] (pAya jIva) cha kAyanA jIvone (na hanananaeN) ghAta nahi karavAnA bhAvathI (saba vidha) sarva prakAranI (daravahiMsA) dravyahiMsA (TarI) dUra thaI jAya che, ane (rAgAdi bhAva) rAgadveSa, kAma, krodha, mAna, mAyA, lobha vagerenA bhAvone ( nivAranaeN) dUra karavAthI (bhAvita hiMsA) bhAvahiMsA paNa (na avatarI) thatI nathI. (jinake ) te munione (beza) jarA paNa (mRSA) jUThuM (na) hotuM nathI, (jala) pANI ane (mRNa) mATI (hU) paNa (vinA dIyo) dIdhA vagara (na ga) grahaNa karatA nathI, tathA (aThadazasahasa) aDhAra hajAra ( vidha) prakAranA (zIla) ziyaLane-brahmacaryane (dhara) dhAraNa karI (nita) haMmezAM ( cibrahmamuM) caitanyasvarUpa AtmAmAM (rami raheM ) lIna rahe che. bhAvArtha- nizcayasamyagdarzanapUrvaka sva-svarUpamAM niraMtara ekAgratArUpe ramI rahe che e ja munipaNuM che. evI bhUmikAmAM nirvikalpa dhyAnadazArUpa sAtamuM guNasthAna vAraMvAra Ave ja che. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates chaThThI DhALa] [ 163 muni ke 25 mUlagaNa ::: pATha FREE : ::: " anaubapravarya para TET E. * | gAya dhodhana pAMca samiti praniSThA nImaca ) "T AdAna nikSepaNa paMca indriya-vijaya niti baranA thanI davya hiMmA tyAga bhAva hiMsA tyAga I . . " . " nA jha' : vAgha ' , : vanamnati / - ' . ' chaThThA guNasthAnanA kALe temane pAMca mahAvrata, nagnatA, samiti vagere 28 mulaguNanA zubhabhAva hoya che paNa temane teo dharma mAnatA nathI. tathA te kALe paNa temane traNa kapAya-cokaDInA abhAvarUpa zuddha pariNati niraMtara varte ja che. cha kAya (pRthvIkAya vagere pAMca sthAvara kAya tathA eka trasa kAya) nA jIvono ghAta karavo te dravyahiMsA che ane rAgadveSa, kAma, krodha, mAna ityAdi bhAvonI utpatti thavI te bhAvahiMsA che. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 164 ] [ 7 DhALA vItarAgI muni (sAdhu) A be prakAranI hiMsA karatA nathI, tethI temane (1) * ahiMsA mahAvrata hoya che. sthULa ke sUkSma e banne prakAranuM jUThuM bolatA nathI tethI tene (2) satya mahAvrata hoya che, ane bIjI koI vastunI to vAta ja zuM, paraMtu mATI ane pANI paNa dIdhA vagara grahaNa karatA nathI tethI temane (3). acaurya mahAvrata* hoya che. ziyaLanA aDhAra hajAra bhedonuM sadA pAlana kare che ane caitanyarUpa AtmasvarUpamAM lIna rahe che tethI tene (4) brahmacarya (AtmasthiratArUpa) mahAvrata hoya che. parigrahatyAga mahAvrata, IrSA samiti ane bhASA samiti aMtara caturkasa bheda, bAhira saMga dasadhA teM Tarle; paramAda taji caukara mahI lakhi, samiti IryA tai caleM. jaga suhitakara saba ahitahara, zruti sukhada saba saMzaya hareM; bhramaroga-hura jinake vacana, mukhacandra tai amRta jhareM. 2. anvayArtha:- [ te vItarAgI digambara jaina muni] (caturdasa bheda ) cauda prakAranA (aMtara) aMtaraMga tathA (dasadhA) dasa prakAranA (bAhira) bahiraMga (saMga) parigrahathI (TaleM) rahita hoya che. (paramAra) pramAda-asAvadhAnI (taji) choDI daIne (caukara) cAra * noMdha-ahIM vAkayo badalavAthI anukrame mahAvratonuM lakSaNa bane che. jemake, banne prakAranI hiMsA na karavI te ahiMsA mahAvrata che-e vagere. * adatta vastuonuM pramAdathI grahaNa karavuM te ja corI kahevAya che. tethI pramAda na hovA chatAM munirAja nadI ane jharaNA vagerenuM prAsuka thai gayela pANI, bhasma (rAkha) tathA potAnI meLe paDI gayelAM prAsuka semaranA phaLa ane tumbIphaLa vagerenuM grahaNa karI zake che-ema zlokavArtikAlaMkArano abhimata che. pR. 463. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaD har ma.com
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates chaThThI DhALa] [ 16pa s iyyA da ' } : TI[Y[ ni-sarjiri hAtha (mahI) jamIna ( lakhi) joIne (iryA) IryA (samiti tai) samitithI (caleM) cAle che, ane (jinake ) je munirAjonA (mukhacandrA~) mukharUpI caMdrathI (jaga suhitakara) jagatanuM sAcuM hita karavAvALAM ane (saba ahitara) badhA ahitano nAza karavAvALA (zruti sukhada) sAMbhaLatAM priya lAge evAM, (saba saMzaya) badhA saMdehono (hareM) nAza kare evAM ane (bhramarogahura) mithyAtvarUpI rogane haranAra (vacana amRta) vacanorUpI amRta ( jhareM) jhare che. bhAvArtha- vItarAgI muni cauda prakAranA aMtaraMga ane daza prakAranA bahiraMga parigrahothI rahita hoya che tethI tene pAMcamuM parigrahatyAga mahAvrata hoya che. divasanA bhAgamAM sAvadhAnI pUrvaka AgaLanI cAra hAtha jamIna joIne cAlavAno vikalpa UThe te pahelI IrSA samiti che. tathA jema caMdramAMthI amRta jhare che tema te muninA mukhacaMdrathI jagatanuM hita karavAvALAM, badhAM ahitano Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 166 ] [ che DhALA nAza karavAvALAM, sAMbhaLatAM sukha ApanArA, sarva prakAranI zaMkAone dUra karanArA ane mithyAtva (viparItatA ke sadiThuM) rUpI rogano nAza karanAra evA amRta vacano nIkaLe che. e pramANe samitirUpa bolavAno vikalpa munine UThe che te bIjI bhASA samiti che. prazna:- sAcI samiti kone kahe che? uttaraH- para jIvonI rakSA arthe yatnAcAra pravRttine ajJAnI jIva samiti mAne che, paNa hiMsAnA pariNAmothI to pApabaMdha thAya che. jo rakSAnA pariNAmothI saMvara kahezo to puNyabaMdhanuM kAraNa zuM Tharaze? vaLI muni eSaNA samitimAM doSa TALe che tyAM rakSAnuM prayojana nathI, mATe rakSAne arthe ja samiti nathI. to samiti kevI rIte hoya? munine kiMcit rAga thatAM gamanAdi kriyA thAya che, tyAM te kriyAomAM ati AsaktinA abhAvathI pramAdarUpa pravRtti thatI nathI, tathA bIjA jIvone duHkhI karI potAnuM gamanAdi prayojana sAdhatA nathI; tethI temanAthI svaye dayA paLAya che. e pramANe sAcI samiti che. * (mokSamArga prakAzaka pR. 23ra) eSaNA, AdAna-nikSepaNa ane pratiSThApana samiti chayAlIsa doSa vinA sukula, zrAvakatanuM ghara azanako; laiM tapa baDhAvana hetu, nahiM tana poSate taji rasanako. * IryA bhASA eSaNA, puni kSepaNa AdAna; pratiSThApanA jIta kriyA, pAMco samiti vidhAna. Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates chaThThI DhALa ] [ 167 zuci jJAna saMyama upakaraNa, lakhie~ gahai lakhiOM dha; nirjaMtu thAna viloki tana-mala mUtra zleSma parihareM. 3. [1-F' pratiSThApanA anvayArtha:- [ vItarAgI muni ] ( sukula ) uttama kuLavALA ( zrAvakataneM ) zrAvakanA (ghara) ghare ane (rasanako ) chae rasa athavA eka-be rasane (taji ) choDIne, (tana ) za2I2ne ( nahiM poSate) puSTa nahi karatAM mAtra (tapa) tapanI (baDhAvana hetu) vRddhi karavAnA hetuthI [ AhAranA ] (chayAlIza ) chaMtAlIsa (doSa vinA) doSane TALIne (azanako ) bhojanane (maiM ) grahaNa kare Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 168 ] [ DhALA che. * (zuci) pavitratAnA (upakaraNa) sAdhana [kamaMDalane ] (jJAna) jJAnanA (upakaraNa) sAdhana [ zAstrane ] ane (saMyama) saMyamanA (upakaraNa) sAdhana [ pIMchIne] (lakhikaeN) joIne (gaheM) grahaNa kare che [ane] (lakhikaeN) joIne (dhare) rAkhe che; [ane] (mUtra) pezAba (zlekha) lIMTa vagere (tana-mala) zarIranA melane (nirjanta) jIva rahita (thAna) sthAna ( viloki) joIne (parihare) tyAge che. bhAvArtha- vItarAgI jaina muni-sAdhu uttama kuLavALA zrAvakanA ghare, AhAranA chetAlIsa doSone TALI ane amuka raso choDIne (athavA svAdano rAga nahi karatAM), zarIrane puSTa karavAno abhiprAya nahi rAkhatAM, mAtra tapanI vRddhi karavA mATe AhAra le che. tethI teone (3) eSaNA samiti hoya che. pavitratAnuM sAdhana kamaMDaLane, jJAnanuM sAdhana zAstrane ane saMyamanuM sAdhana samiti hoya che. 3. munione traNa gumi ane pAMca indriya para vijaya samyaka prakAra nirodha mana-vaca-kAya, Atama dhyAvate; tina suthira mudrA dekhi mRgagaNa upala khAja khujAvate. rasa rUpa gaMdha tathA pharasa aru zabda zubha asuhAvane; hinameM na rAga-virodha paMcendriya jayana pada pAvane. 4. * noMdha-te AhAranA doSonuM vizeSa varNana "anagAra dharmAmRta" ane "mUlAcAra' vagere zAstrothI jANavuM. te doSone TALavAnA hetuthI digaMbara sAdhuone koI koI vakhata mahinAo sudhI bhojana na maLe chatAM paNa muni jarAya kheda karatA nathI; anAsakti ane nirmoha haTha vagaranA sahaja hoya che. [ kAyara janone-ajJAnIone AvuM munivrata duHkhamaya lAge che-jJAnIne sukhamaya lAge che.] Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaD harma.com
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hirp://www.AtmaDharma.com for updates chaThThI DhALa ] [ 169 tIna gupti anvayArtha:- [ vItarAgI muni ] ( mana-vaca-kAya) manavacana-kAyAne (samyak prakAra) bhalI rIte-barAbara (nirodha ) nirodha karIne, jyAre ( Atama ) potAnA AtmAnuM ( dhyAvate ) dhyAna kare che, tyAre ( tina ) te munionI ( suthi2 ) zAMta ( mudrA ) mudrA ( dekhi ) joIne ( upala ) paththara jANIne ) (mRgagaNa ) haraNa athavA caupagA prANIonuM ToLuM ( khAja ) potAnI khaMjavALa-khujalIne ( khujAvate ) khaMjavALe che. [je] ( zubha ) priya ane asuhAvane apriya [ pAMca indriya ( saMbaMdhI ] ( 2sa ) pAMca rasa, (rUpa) pAMca varNa, (gaMdha) be gaMdha, ( pharasa ) ATha prakAranA sparza (a) ane ( zabda ) zabda (tinameM ) te badhAmAM (rAga-virodha ) rAga ke dveSa (na) munine thatAM nathI, [tethI te muni ] ( paMcendriya jayana ) pAMca indriyone jItavAvALAM eTale ke jitendriya (pada pAvane ) padane pAme che. bhAvArtha:- A gAthAmAM nizcayaguptinuM tathA bhAliMgI muninA 28 mULaguNomAMthI pAMca indriyanA jayanA svarUpanuM varNana kare che. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 17) ] | [ 7 DhALA bhAvaliMgI muni jyAre ugra puruSArtha vaDe zuddhopayogarUpe pariNamI nirvikalpapaNe svarUpamAM gupta thAya che te nizcayaguti che, ane te vakhate mana-vacana-kAyAnI kriyA svaye rokAI jAya che; temanI zAMta ane acaLa mudrA joIne temanA zarIrane paththara samajI mRganA ToLA (pazuo ) khujalI khaMjavALe che, chatAM te munio potAnA dhyAnamAM nizcala rahe che. te bhAvaliMgI munine traNa guti hoya che. prazna- guti kone kahe che? uttara:- mana-vacana-kAyAnI bAhya ceSTA maTADavA mATe, pApa ciMtavana na kare, mauna dhAre, tathA gamanAdi na kare, tene ajJAnI jIva guti mAne che. have manamAM to bhakti AdirUpa aneka prakAranA zubha rAgAdi vikalpo thAya che, eTale pravRttimAM to guNipaNuM bane nahi. (samyagdarzana-jJAna ane AtmAmAM lInatA vaDe) vItarAgabhAva thatAM jyAM mana-vacana-kAyAnI ceSTA thAya nahi e ja sAcI guti che. (mokSamArga prakAzaka pR. 231-32) munio priya (anukULa) pAMca indriyonA pAMca rasa, pAMca rUpa, be gaMdha, ATha sparza ane zabdarUpa pAMca viSayomAM rAga * A saMbaMdhamAM sukumAla muninuM daSTAMta che - jyAre teo dhyAnamAM hatA tyAre eka ziyALI ane tenAM be baccAMo temano artho paga khAI gayA paNa teo potAnA dhyAnathI jarA paNa calAyamAna thayA nahi. (saMyogathI duHkha thatuM ja nathI, zarIrAdimAM mamatA kare to te mamatvabhAvathI ja du:khano anubhava thAya che-ema samajavuM) Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates chaThThI DhALa] [ 171 karatA nathI ane apriya (pratikULa) upara kahelAM pAMca viSayomAM dveSa karatA nathI. e rIte pAMca indriyone jItavAnA kAraNe teo jitendriya kahevAya che. 4. munionA cha Avazyaka ane bAkInA sAta mULa guNa samatA sanhArai, yuti ucArai, vaMdanA jinadevako; nita karai zrutarati, karai pratikrama, tajai tana ahamevako. jinake na Ina, na daMtadhovana, leza aMbara-Avarana; bhUmAhiM pichalI rayanimeM kachu zayana ekAsana karana. 5. vanTatA syAdhyAya pada Avazyaka anvayArtha:- [ vItarAgI muni] (nita) haMmezAM (samatA) sAmAyika (samhArai) saMbhArIne kare che, (thati) stuti Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 17 ] [ DhALA (ucArge) bole che, (jinadevako ) jinendra bhagavAnane (vaMdanA) vaMdana kare che, (zrutarati) svAdhyAyamAM prema (karse) kare che, (pratikrama) pratikramaNa (kareM) kare che, (tana) zarIranI (ahamevako) mamatAne (jaeN) choDe che, (jinake ) jinamunione ( nhona) snAna ane (daMtadhAvana) dAMta sApha karavApaNuM (na) hotA nathI, (aMbara-Avarana) zarIrane DhAMkavA mATe kapaDuM (leza) jarA paNa teone (na) hotuM nathI; ane ( pichalI rayanimeM) rAtrinA pAchaLanA bhAgamAM (bhUmAhiM ) pRthvI upara (ekAsana) eka paDakhe (kaccha) thoDo vakhata (zayana) zayana (karana) kare che. bhAvArtha- vItarAgI muni haMmezAM (1) sAmAyika, (2) sAcA deva-zAstra-gurunI stuti, (3) jinendrabhagavAnane vaMdana, (4) svAdhyAya, (5) pratikramaNa tathA (6) kAyotsarga (zarIra uparanI mamatAno tyAga ) kare che, tethI teone che Avazyaka hoya che. ane te munio kayAre paNa (1) snAna karatA nathI, (2) dAMta sApha karatA nathI, (3) zarIrane DhAMkavA mATe jarApaNa kapaDuM rAkhatA nathI tathA (4) rAtrinA pAchalA bhAgamAM eka paDakhe jamIna upara thoDo vakhata zayana kare che. munionA bAkInA guNo tathA rAga-dveSano abhAva ika bAra dinameM hai aAra, khaDe alapa nija-pAnameM; kacaloMca karata na Darata pariSahaso lage nija dhyAnameM. ari mitra, mahala masAna, kaMcana kAMca, niMdana thuti karana; arvAvatArana asi-prahAranameM sadA samatA dharana. 6. Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates chaThThI DhALa] [ 173 ka pa R - anvayArtha- [ te vItarAgI muni] ( dinameM) divasamAM (ika bArI eka vAra (khaDe) UbhA rahIne ane (nijapAnameM) potAnA hAthamAM rAkhIne (ala5) thoDo (ahAra) AhAra (laiM) le che, (kacaloMca) kezaloMca (karata) kare che. (nija dhyAnameM) potAnA AtmAnA dhyAnamAM (lage) tatpara thaIne (pariSahasoM) bAvIsa prakAranA pariSahothI (na Darata) DaratA nathI, ane (ari mitra) zatru ke mitra, (mahala masAna) mahela ke smazAna, (kaMcana kAMca) sonuM ke kAMca, (niMdana yuti karana) niMdA karanAra ke stuti karanAra, Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaD harma.com
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 174 ] [ DhALA (arvAvatAranI pUjA karanAra ane (asi-prahAranameM) taravArathI prahAra karavAvALA e sarvamAM (sadA) haMmezAM (samatA) samatAbhAva (dharana) dhAraNa kare che. | bhAvArtha- [te vItarAgI muni] (5) divase eka vAra (6) UbhA UbhA potAnA hAthamAM rAkhIne thoDo AhAra le che, (7) kezano loMca kare che; AtmadhyAnamAM magna rahI pariSahothI DaratA nathI, arthAt bAvIsa prakAranA pariSaho upara jaya meLave che, tathA zatru-mitra, suMdara mahela athavA smazAna, sonuM-kAca, niMdaka ke stuti karanAra, pUjA-bhakti karanAra athavA taravAra AdithI prahAra karanAra e badhAmAM samabhAva ( rAga-dveSano abhAva) rAkhe che arthAt koInA upara rAga-dveSa karatA nathI. prazna- sAco pariSahajaya kone kahe che? uttara- sudhA, tRSA, zIta, uSNa, DAMsa-macchara, caryA, zayyA, vadha, roga, tRNasparza, mala, nagnatA, arati, strI, niSadhA, Akroza, yAcanA, satkAra-puraskAra, alAbha, adarzana, prajJA ane ajJAna-e bAvIsa prakAranA pariSaho che. bhAvaliMgI munine dareka samaye traNa kaSAyano (anaMtAnubaMdhI vagereno) abhAva hovAthI svarUpamAM sAvadhAnInA kAraNe jeTalA aMze rAga-dveSanI utpatti thatI nathI, teTalA aMze temane niraMtara pariSahajaya hoya che. vaLI sudhAdika lAgatAM tenA nAzano upAya na karavo tene te (ajJAnI jIva) pariSahasahunatA kahe che. have upAya to na karyo ane aMtaraMgamAM sudhAdi aniSTa sAmagrI maLatAM du:khI thayo tathA Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates chaThThI DhALa] [ 175 rati AdinuM kAraNa maLatAM sukhI thayo, paNa e to duHkhasukharUpa pariNAma che, ane e ja Arta-raudradhyAna che, bhAvothI saMvara kevI rIte thAya? prazna- tyAre kevI rIte pariSahajaya thAya? uttara- tattvajJAnanA abhyAsathI koI padArtha iSTa-aniSTa na bhAse, du:khanA kAraNo maLatAM duHkhI na thAya tathA sukhanA kAraNo maLatAM sukhI na thAya paNa zeyarUpathI teno jANavAvALo ja rahe; e ja sAco pariSahajaya che. 6. (mokSamArga prakAzaka pR. 23ra) munionAM tapa, dharma, vihAra tathA svarUpAcaraNa-cAritra tapa tape dvAdaza, dhare vRSa daza, ratanatraya sarve sadA; muni sAthameM vA eka vicareM, caheM nahiM bhavasukha kadA. yoM hai sakala saMyama carita, suniye svarUpAcarana aba; jisa hota pragaTe ApanI nidhi, miTai parakI pravRtti saba. 7. anvayArtha- [ te vItarAgI muni haMmezAM] (dvAdaza) bAra prakAranA (tapa tapaeN) tapa kare che, (daza) daza prakAranA (vRSa) dharmane (dharrI) dhAraNa kare che, ane (ratanatraya) samyagdarzanasamyajJAna ane sammacAritranuM (sadA) haMmezAM (sarve) sevana kare che, (muni sAthameM ) munionA saMghamAM (vA) athavA (eka) ekalA ( vicareM) vicare che, ane (kadA) koI paNa vakhata (bhavasukhI saMsAranA sukhone (nahiM cahaiM) cAhatA nathI. (yo) A prakAre Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 176 ] [ 7 DhALA (sakala saMyama carita) sakala saMyama cAritra (hai) che; (aba) have (svarUpAcarana) svarUpAcaraNa-cAritra (suniye) sAMbhaLo. (jisa) je svarUpAcaraNa-cAritra [ svarUpamAM ramaNatArUpa cAritra] (hota) pragaTa thatAM (ApanI) potAnA AtmAnI (nidhi) jJAnAdika saMpatti ( pragaTe) pragaTa thAya che, tathA (parakI) para vastuo taraphanI (saba) badhAM prakAranI (pravRtti) pravRtti (miTai ) maTI jAya che. bhAvArtha:- (1) bhAvaliMgI munine zuddhAtmasvarUpamAM lIna rahIne pratapavuM-pratApavaMta vartavuM te tapa che ane huTha vinA bAra prakAranA tapanA zubha vikalpa hoya che te vyavahAra tapa che. vItarAgabhAvarUpa uttamakSamAdi pariNAma te dharma che. bhAvaliMgI munine upara kahyAM tevAM tapa ane dharmanuM AcaraNa hoya che. teo munionA saMgha sAthe athavA ekalA vihAra kare che. koI paNa samaye saMsAranA sukhane icchatA nathI. A rIte sakala cAritranuM svarUpa kahyuM. (2) ajJAnI jIva anazana Adi tapathI nirjarA mAne che, paNa kevaLa bAhya tapa ja karavAthI to nirjarA thAya nahi. zuddhopayoga nirjarAnuM kAraNa che tethI upacArathI tapane paNa nirjarAnuM kAraNa kahyuM che. jo bAhya duHkha sahana karavuM e ja nirjarAnuM kAraNa hoya to pazu vagere paNa bhUkha-tRSAdi sahana kare che. prazna:- e to parAdhInapaNe sahe che, paNa svAdhInapaNe dharmabuddhithI upavAsa Adi tapa kare tene to nirjarA thAya che? Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates chaThThI DhALa] [ 177 uttara:- dharmabuddhithI bAhya upavAsAdika kare tyAM upayoga to azubha, zubha vA zuddharUpa-jIva jema pariName tema pariNamo. upavAsanA pramANamAM jo nirjarA thAya to nirjarAnuM mukhya kAraNa upavAsAdika ja Thare, paNa ema to bane nahi, kAraNa ke-pariNAma duSTa thatAM upavAsa Adi karatAM paNa nirjarA thavI kema saMbhave ? ahIM jo ema kahezo ke azubha-zubha-zuddharUpa upayoga pariName te anusAra baMdha-nirjarA che, to upavAsa Adi tapa nirjarAnuM mukhya kAraNa kayAM rahyuM? tyAM to azubhazubha pariNAma baMdhanA kAraNe TharyA, tathA zuddha pariNAma nirjarAnuM kAraNa TharyA. prazna- jo ema che to anazana Adine tapa saMjJA kevI rIte kahI ? uttara- tene bAhya tapa kahyA che, bAhyano artha e che ke bahAra bIjAone dekhAya ke A tapasvI che, paNa pote to jevo aMtaraMga pariNAma thaze tevuM phaLa pAmaze. (3) vaLI aMtaraMga tapomAM paNa prAyazcita, vinaya, vaiyAvRtya, svAdhyAya, tyAga ane dhyAnarUpa kriyAmAM bAhya pravartana che te to bAhya tapa jevuM ja jANavuM-jevI anazanAdi bAhya kriyA che tevI e paNa bAhya kriyA che, tethI prAyazcita Adi bAhya sAdhana paNa aMtaraMga tapa nathI. paraMtu evuM bAhya parivartana thatAM je aMtaraMga pariNAmonI zuddhatA thAya tenuM nAma aMtaraMga tapa jANavuM, ane tyAM to Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates 178 ] [ cha DhALA nirjarA ja che, baMdha thato nathI. vaLI e zuddhatAno alpa aMza paNa rahe to jeTalI zuddhatA thaI tenAthI to nirjarA che tathA jeTalo zubhabhAva che tenAthI to baMdha che. e pramANe anazana Adi kriyAne tapasaMjJA upacArathI che ema jANavuM, ane tethI ja tene vyavahAra tapa kahyo che. vyavahAra ane upacArano eka ja artha che. ghaNuM zuM kahIe ? eTaluM ja samajI levuM ke-nizcayadharma to vItarAgabhAva che tathA anya aneka prakAranA bhedo nimittanI apekSAe upacArathI kahyAM che. tene vyavahAramAtra dharmasaMjJA jANavI. A rahasyane ( ajJAnI ) jANato nathI tethI tene nirjarAnuM-tapanuM paNa sAcuM zraddhAna nathI. (mokSamArga prakAzaka, pR. 233 thI 236) prazna:- krodhAdino tyAga ane uttama kSamAdi kayAre thAya ? utta2:- baMdhAdinA bhayathI vA svarga-mokSanI icchAthI ( ajJAnI jIva ) krodhAdika karato nathI, paNa tyAM krodhamAnAdi karavAno abhiprAya to gayo nathI. jema koI rAjAdikanA bhayathI vA moTAI-AbarU-pratiSThAnA lobhathI parastrI sevato nathI to tene tyAgI kahI zakAya nahi; te ja pramANe A paNa krodhAdino tyAgI nathI. te kevI rIte tyAgI hoya ?-ke je padArtha iSTaaniSTa bhAsatAM krodhAdi thAya che, paNa jyAre tattvajJAnanA abhyAsathI koI iSTa-aniSTa na bhAse tyAre svayaM krodhAdika UpajatAM nathI ane tyAre ja sAcA kSamAdi thAya Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates chaThThI DhALa] [ 179 che. (mokSamArga prakAzaka pR. 232 ) (4) have svarUpAcaraNa-cAritranuM varNana gAthA 8 mAM kaheze te sAMbhaLo. je pragaTa thavAthI potAnA AtmAnI anaMtajJAna-anaMtadarzana-anaMtasukha ane anaMtavIrya vagere zaktiono pUrNa vikAsa pragaTa thAya che ane parapadArtha taraphanI badhA prakAranI pravRtti dUra thAya che-te svarUpAcaraNacAritra che. 7. svarUpAcaraNa cAritra (zuddhopayogI nuM varNana jina parama painI subudhi chenI DAri aMtara bhediyA; varaNAdi aru rAgAdiauM nija bhAvako nyArA kiyA; nijamAhiM nijaka hetu nijakara, Apako Ape gahyo; guNa-guNI jJAtA-jJAna-zeya, maeNjhAra kachu bheda na rahyo. 8. asara diyA ' " - - Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 180 ] [ DhALA anvayArtha:- ( jina) je vItarAgI munirAja (parama) atyaMta (painI) tIrNa (subudhi) samyajJAna arthAt bhedavijJAnarUpI (hainI) chINI* ( DAri) nAkhIne (aMtara) aMtaraMgamAM (bhediyA) bheda karIne (nija bhAvako ) AtmAnA vAstavika svarUpane (varaNAdi) varNa, rasa, gaMdha tathA sparzarUpI dravyakarmathI (aru) ane (rAgAdinaeN) rAga dveSAdirUpa bhAvakarmathI (nyArA kiyA) bhinna karIne (nijamAhiM) potAnA AtmAmAM (nijaka hetu) potA mATe (nijakara) AtmA vaDe ( Apako) AtmAne (Ape) svayaM potAthI (gahyo) grahaNa kare che tyAre (guNa) guNa (guNI) guNI (jJAtA) jJAtA (zeya) jJAnano viSaya ane ( jJAna maMjhAra) jJAnameM-AtmAmAM (kaccha bheda na rahyo) jarApaNa bheda [ vikalpa ] raheto nathI. bhAvArtha- jyAre svarUpAcaraNa cAritra-AcaratI vakhate vItarAga muni, jema koI puruSa tIkSNa chINI vaDe paththara vagerenA be bhAga karI judA pADI nAkhe che tema, potAnA aMtaraMgamAM bhedavijJAnarUpI chINI vaDe potAnA AtmAnA svarUpane dravyakarmathI tathA zarIrAdika nokarmathI ane rAga-dveSAdirUpa bhAvakarmothI bhinna karIne potAnA AtmAmAM, AtmA mATe, AtmA vaDa, AtmAne svayaM jANe che tyAre tene svAnubhavamAM guNa, guNI tathA jJAtA, jJAna ane jJaya evA koIpaNa bhedo rahetA nathI. 8. * jevI rIte chINI loDhAne kApe che ane be kaTakA karI nAkhe che, tevI rIte zuddhopayoga karmone kApe che ane AtmAthI te karmone jAdA karI nAkhe che. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaD har ma.com
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates chaThThI DhALa ] [ 181 svarUpAcaraNa-cAritra (zuddhopayoga ) nuM varNana jahu~ dhyAna-dhyAtA-dhyeyako na vikalpa, vaca bheda na jahAM; cidbhAva karma cideza karatA, cetanA kiriyA tahAM. tInoM abhinna akhinna zudha upayogakI nizcala dazA; pragaTI jahAM daga-jJAna-vrata hai, tInadhA ekai lasA. 9. (tA dhyAnA dhyeya pramata zuzukra-dhyAna anvayArtha:- (jaOM) je svarUpAcaraNa [ cAritramAM ] ( dhyAna ) dhyAna, dhyAtA ) dhyAtA ane ( dhyeyako ) dhyeya-e traNanA (vikalpa ) bheda (na) hotAM nathI ane (jahAM ) jyAM (vaca ) vacanano ( bheda na) vikalpa hoto nathI (tA ) tyAM to (cibhAva ) AtmAno svabhAva ja (karma ) karma, cideza ) AtmA ja ( karatA ) kartA, ( cetanA ) caitanyasvarUpa AtmA ja (kiriyA ) kriyA hoya che arthAt kartA, karma ane kriyA ( tInoM ) e traNe ( abhinna ) bhedarati eka, (akhinna ) akhaMDa [bAdhArahita ] thaI jAya che, ema (zudha upayogakI ) zuddha upayogano (nizcaya ) nizcaLa Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 182 ] [ 7 DhALA (dazA) paryAya (pragaTI) pragaTa thAya che; (jAM) jemAM (dagajJAna-vrata) samyagdarzana, samyajJAna ane samyaka cAritra (ya tInadhA) e traNe (eka) ekarUpathI-abhedarUpathI (lasA) zobhAyamAna hoya che. bhAvArtha- vItarAgI munirAja svarUpAcaraNa vakhate jyAre AtmadhyAnamAM magna thaI jAya che tyAre dhyAna, dhyAtA ane dhyeya evA bheda rahetA nathI, vacanano vikalpa hoto nathI, tyAM (AtmadhyAnamAM) to AtmA ja karma, * AtmA ja kartA* ane AtmAno bhAva te kriyA* hoya che arthAt kartA-karma ane kriyA e traNe taddana akhaMDa-abhinna thaI jAya che. zuddhopayoganI aTaLa dazA pragaTa thAya che ane samyagdarzana-samyajJAna ane samyakSyAritra paNa ekasAthe ekarUpa thaIne prakAzamAna thAya che. 9. svarUpAcaraNa-cAritranuM lakSaNa ane nirvikalpa dhyAna paramANa-naya-nikSepako na udyota anubhavameM dikhe; daga-jJAna-sukha-balamaya sadA, nahiM Ana bhAva jI mo vikheM. meM sAdhya sAdhaka meM abAdhaka, karma aru tasu phalanirte; cipiMDa caMDa akhaMDa suguNa karaMDa cuta puni kalanirte. 10 anvayArtha- [ te svarUpAcaraNa cAritra vakhate munionA] (anubhava meM) Atma-anubhavamAM (paramANa) * noMdha- karma = kartA dvArA thayeluM kArya kartA = svataMtrapaNe kare te kartA, kriyA = kartA dvArA thatI pravRtti. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates chaThThI DhALa] [ 183 - - suguNa-karaNDa pramANa, (naya) naya ane (nikSepako) nikSepano vikalpa (udyota) pragaTa (na dikhe) dekhAto nathI. [ paraMtu evo anubhava hoya che ke] huM ( sadA) sadAya (daga-jJAna-sukha-balamaya) anaMtadarzana-anaMtajJAna-anaMtasukha ane anaMtavIryamaya chuM. (mo vikheM) mArA svarUpamAM (Ana) anya rAga-dveSAdika (bhAva) bhAva (nahiM) nathI, (meM) huM (sAdhya) sAdhya, (sAdhako sAdhaka tathA (karma) karma (aru) ane (tasu) tenA (lanirta) phaLonA (abAdhaka) vikalparahita (cipiMDa) jJAna-darzana-cetanAsvarUpa (caMDa) nirmaLa tema ja aizvaryavAna (akhaMDa) akhaMDa (suguNa karaMDa) suguNono bhaMDAra (puni) ane (kalanirta) azuddhatAthI (Tyuta) rahita chuM. bhAvArtha- A svarUpAcaraNa-cAritra vakhate munionA AtmaanubhavamAM pramANa-naya ane nikSepano vikalpa to UThato nathI paNa guNaguNIno bheda paNa hoto nathI-evuM dhyAna hoya che. prathama evuM dhyAna hoya che ke huM anaMtadarzana-anaMtajJAna Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 184 ] [ cha DhALA anaMtasukha ane anaMtavIryarUpa chuM. mArAmAM koI rAgAdika bhAvo nathI. huM ja sAdhya, huM ja sAdhaka chuM tathA karma ane karmanA phaLanI judo chuM. jJAnadarzana-cetanA svarUpa nirmaLa aizvaryavAna, tema ja akhaMDa sahaja zuddha guNono bhaMDAra ane puNya-pApathI rahita chuM. Azaya e che ke sarva prakAranA vikalpothI rahitanirvikalpa AtmasthiratAne svarUpAcaraNa cAritra kahe che. 10. svarUpAcaraNa-cAritra ane arihaMta avasthA yoM citya nijameM thira bhaye, tina akatha jo AnaMda lahyo; so indra nAga narendra vA, ahamindrarke nAhIM kahyo. tabahI zukla dhyAnAgni kari, cau ghAtividhi kAnana dahyo; saba lakhyo kevalajJAna kari, bhavilokako zivamaga kahyo. 11. .' : vero ma anvayArtha- [ svarUpAcaraNa-cAritramAM] (yAM) A pramANe (cinha) vicAra karIne (nijameM) AtmasvarUpamAM ( thira bhaye) lIna thatAM (tina) te munione (jo) je (akatha) kahI na zakAya evo-vacanathI pAra (AnaMda) AnaMda (lahyo) thAya Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates chaThThI DhALa] [ 185 - che (so) te AnaMda (indra) indrane, (nAga) nAgendrane, (narendra) cakravartIne (vA ahamindrakaM) ke ahamindrane (nAhIM kahyo) kahevAmAM Avyo nathI-thato nathI. (tabahI) te svarUpAcaraNa cAritra pragaTa thayA pachI jyAre (zukla dhyAnAgni kari) zukladhyAnarUpI agni vaDe (caughAti vidhi kAnana) cAra ghAtikarmorUpI jaMgala (dahyo) baLI jAya che ane (kevaLajJAna kari) kevaLajJAnathI (saba) traNakALa ane traNalokamAM hovAvALA badhAM padArthonA guNa ane paryAyane (lakhyo) pratyakSa jANI le che ane tyAre (bhavilokako) bhavya jIvone (zivamaga) mokSamArga (kahyo) batAve che. bhAvArtha- A svarUpAcaraNa cAritra vakhate munirAja upara Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 186 ] [ che DhALA pramANe vicAra karI jyAre AtmAmAM lIna thaI jAya che tyAre temane je AnaMda hoya che te AnaMda indra, nAgendra, narendra (cakravartI) ke ahamindra (kalpAtIta deva) ne paNa hoto nathI. A svarUpAcaraNa cAritra pragaTa thayA pachI svadravyamAM ugra ekAgratAthI-zukladhyAnarUpa agni vaDe cAra * vAtikarmano nAza thAya che ane ahaMta avasthAnI prApti thAya che tathA kevaLajJAnanI prApti thAya che-jemAM traNa loka ane traNa kALanI sarva vAto spaSTa jANe che ane bhavya jIvone mokSamArgano upadeza Ape che. 11. siddha avasthA (siddha paramAtmA) nuM varNana puni ghAti zeSa aghAti vidhi, chinamAhiM aSTama bhU varse vasu karma vinarse suguNa vasu, samyakatva Adika saba larse. saMsAra khAra apAra pArAvAra tari tIrahiM gaye; avikAra akala arUpa zuci, citUpa avinAzI bhaye. 12. anvayArtha:- (puni) kevaLajJAna pAmyA pachI (zeSa) bAkInA cAra (aghAti vidhi) aghAtiyA karmono (ghAti) nAza karIne (chinamAhiM) thoDA samayamAM (aSTama bhU) AThamI pRthvI-iSat prAbhAra-mokSa kSetramAM (varse) nivAsa kare che, tyAM temane (vasu karma) ATha karmonA (vinarse) nAza thavAthI * ghAtikarma be prakAranA che-dravyavAtikarma ane bhAvaghAtikarma. temAM zukla dhyAnavaDe zuddha avasthA pragaTa thatAM bhAvaghAtikarmarUpa azuddha paryAya utpanna thatA nathI te bhAvaghAtikarmano nAza che ane te ja samaye dravyaghAtikarmano svayaM abhAva thAya che te dravyathAtikarmano nAza che. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates chaThThI DhALa] [ 187 dina 3, (samyakatva Adika) samyakatva vagere (saba) badhA (vasu suguNa ) ATha mukhya guNo (larse) zobhAyamAna thAya che; [ AvA siddha thanAra muktAtmA] ( saMsAra khAra apAra pArAvAra) saMsArarUpI khArA ane agAdha samudrane (tari) tarIne (tIrahiM ) bIjA kinArAne (ga) prApta thAya che ane (avikAra) vikArarahita, (akala) zarIrarahita, (arU5) rUparahita (zuci) zuddha-nirdoSa (cikUpa) darzana-jJAna-cetanAsvarUpa tathA (avinAzI ) nitya-kAyamI (bhaye ) thAya che. bhAvArtha- arihaMta avasthA athavA kvaLajJAna pAmyA pachI te jIvane paNa je je guNonA paryAyomAM azuddhatA hoya che teno krame krame abhAva thaIne te jIva pUrNa zuddha dazAne pragaTa kare che ane te samaye asiddhatva nAmanA potAnA udayabhAvano nAza thAya che ane cAra aghAti karmono paNa svayaM sarvathA abhAva thAya che. siddhadazAmAM samyakatva Adi ATha guNo (guNonA nirmaLa paryAyo ) pragaTa thAya che. ATha guNa vyavahArathI kahyA che, nizcayathI anaMta guNo (sarva guNonA paryAyo ) zuddha thAya che, ane svAbhAvika Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 188 ] [ cha DhALA UrdhvagamananA kAraNe eka samaya mAtrAmAM lokAgre pahoMcI jaI tyAM ja sthira rahe che. evA jIvo saMsArarUpI duHkhadAyI ane agAdha samudrathI pAra thayela che tathA te ja jIva nirvikArI, azarIrI, amUrtika, zuddha caitanyarUpa ane avinAzI thaIne siddhadazAne pAmyA che. 1ra. mokSa avasthAnuM varNana nijamAMhi loka-aloka guNa, parajAya pratibimbita thaye; rahi hai anaMtAnaMta kAla, yathA tathA ziva pariNaye. dhani dhanya heM je jIva, narabhava pAya yaha kAraja kiyA; tinahI anAdibhramaNa paMca prakAra taji vara sukha liyA. 13. nis to : -- * anvayArtha:- (nijamAMhi) te siddha bhagavAnanA AtmAmAM (loka-aloka) loka ane alokanA (guNa-parajAya) guNa ane paryAya (pratibimbita thaye) jhaLakavA lAge che arthAt jaNAya che, te (yathA) jema ( ziva) mokSarUpe (pariNaye) pariNamyA che (tathA) tema (anaMtAnaMta kAla) anaMtakALa sudhI (rahi haiM) raheze. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hirp://www.AtmaDharma.com for updates chaThThI DhALa ] [ 189 ( je jIva jIvoe ( narabhava pAya ) puruSa paryAya ( ) pAmIne (yaha) A munipada vagerenI prAptirUpa (kAja) kArya (kiyA ) karyuM, te jIva (dhani dhanya haiM) ghaNA dhanyavAdane pAtra che; ane (tinahI ) tevA ja jIvoe ( anAdi ) anAdikALathI cAlyuM AvatuM ( paMca prakAra) pAMca prakAranA parivartanarUpa ( bhramaNa ) saMsAramAM rakhaDavAnuM (tija) choDI daIne (vara) uttama (sukha) sukha (liyA ) prApta karyuM che. bhAvArtha:- siddha bhagavAnanA AtmAmAM kevaLajJAna dvArA loka ane aloka (samasta padArtho) potapotAnA guNa ane traNe kALanA paryAyo sahita eka sAthe, svaccha arIsAnA daSTAMte sarva prakAre spaSTa, jaNAya che; (paNa jJAnamAM arIsAnI jema chAyA ane AkRti paDatI nathI. ) teo pUrNa pavitratArUpa mokSadazAne pAmyA che tathA te dazA tyAM rahelA anya siddha-mukta jIvonI mAphaka anaMta anaMtakALaxsudhI raheze; arthAt aparimita kALa cAlyA jAya chatAM paNa tenI akhaMDa zAMti vageremAM jarApaNa bAdhA AvatI nathI. A puruSaparyAya pAmIne je jIvoe A zuddha caitanyanI prAptirUpa kArya karyuM che te jIvo atyaMta dhanyavAdane ( prazaMsAne ) pAtra che; ane teoe anAdikALathI cAlyA AvatA * jema bIjane bALI nAkhavAmAM Ave to te Uge ja nahi, tema jeNe saMsAranA kAraNono sarvathA nAza karyo te pharI avatA2-janma dhAraNa kare nahi. athavA jema mAkhaNamAMthI ghI thayA pachI pharIne ghInuM mAkhaNa thAya nahi tema AtmAnI saMpUrNa pavitratArUpa azarIrI mokSadazA (paramAtmapada ) pragaTa karyA pachI temAM ii azuddhatA AvatI nathI-saMsAramAM pharI AvavuM paDatuM nathI. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 190 ] | [ 7 DhALA pAMca parAvartanarUpa saMsAranA paribhramaNano tyAga karI uttama sukha-mokSasukha-prApta karyuM che. ratnatrayanuM phaLa ane AtmahitamAM pravRttino upadeza mukhyopacAra du bheda yoM baDabhAgi ratnatraya dhare; asa dhareMge te ziva laheM, tina suyaza-jala jaga-mala hareM. Imi jAni, Alasa ni, sAhasa hAni, yaha sikha AdarI; jabaloM na roga jarA gahe, tabala jhaTiti nija hita karI. 14 anvayArtha:- (baDabhAgi) je mahApuruSArthI jIva (yo) A pramANe (mukhyopacAra) nizcaya ane vyavahAra (du bheda) e be prakAranA (ratnatraya) ratnatrayane (dharrI aru dharaMge) dhAraNa kare che ane karaze (te) te (ziva) mokSa (lahaiM) pAme che tathA pAmaze; ane (tina) te jIvanA (suyaza-jala) sukIrtirUpI jala (jaga-mala) saMsArarUpI melano (ha) nAza kare che ane karaze. (imi) ema (jAni ) jANIne ( Alasa) pramAda [ svarUpamAM asAvadhAnI] (hAni) choDIne (sAhasa) hiMmata-puruSArtha (Thani) karIne (yaha) A (sikha) zikhAmaNa-upadeza ( AdarI) grahaNa karo ke (jabaloM) jyAM sudhI (roga jarA ) roga ke ghaDapaNa (na gahe) na Ave (tabala) tyAM sudhImAM (jhaTiti) zIdhra (nija hita) AtmAnuM hita (karI) karI levuM joIe. bhAvArtha:- je satparuSArthI jIva sarvajJa-vItarAga kathita nizcaya ane vyavahAra ratnatrayanuM svarUpa jANIne, upAdeya ane heya tattvonuM svarUpa samajIne potAnA zuddha upAdAna-Azrita Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates chaThThI DhALa ] [ 191 nizcayaratnatraya (zuddhAtma Azrita vItarAgabhAvarUpa mokSamArga) ne dhAraNa kare che, tathA karaze te jIva pUrNa pavitratArUpa mokSadazAne pAme che tathA pAmaze. (guNasthAnanA pramANamAM zubha rAga Ave che te vyavahAra ratnatrayanuM svarUpa jANavuM ane tene upAdeya na mAnavuM tenuM nAma vyavahAra-ratnatrayanuM dhAraNa karavuM kahevAya che; ) je jIvo mokSa pAmyA ane pAmaze tenuM sukIrtirUpI jaLa kevuM che?-siddha paramAtmAonuM yathArtha svarUpa samajIne svasanmukha thanAra je bhavya jIvo che tenA saMsAra (malinabhAva ) rUpI maLane haravAnuM nimitta che. Ama jANIne pramAdane choDI, sAsa eTale pAcho na phare evo akhaMDita puruSArtha rAkhI A upadeza aMgIkAra karo. jyAM sudhI roga ane ghaDapaNe zarIrane gheryuM nathI te pahelAM (vartamAnamAM ja ) zIghra AtmAnuM hita karI levuM joIe. 14. chellI bhalAmaNa yahu rAga-Aga hai sadA, tAd samAmRta seiye; cira bhaje viSaya-kaSAya aba to, tyAga nijapada beiye. kahA racyo 52 5meM, na te2o pada yahai, karyo dukha sahai; aba ' daula ' hou sukhI svapada raci, dAva mata cUko yahai. 15 anvayArtha:- (yaha) A (rAga-Aga) rAgarUpI agni (sadA ) anAdi kALathI haMmezAM (da) jIvane bALI rahyo che ( tAteM ) tethI ( samAmRta ) samatArUpa amRtanuM ( seiye ) sevana karavuM joIe. (viSaya-kaSAya ) viSaya-kaSAyanuM (ci bhaje ) anAdi kALathI sevana karyuM che, (aba to ) have to (tyAga ) teno tyAga karIne (nijapada ) AtmasvarUpane (beiye ) oLakhavuM joIe-prApta karavuM Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates 192 ] [ cha DhALA hai joIe; ( 52 padameM ) 52 padArthomAM-52bhAvomAM ( kahA ) kema ( racyo ) rAcI rahyo che? (yahai ) te ( pada ) pada ( tero ) tAruM (na ) nathI, tuM (dukha ) du:kha ( karyo ) kema ( sahai ) sahana kare che? ( ' daula ' ) daulatarAma ! ( aba ) have ( svapada ) tAruM Atmapada-siddhapada temAM (rica ) lAgIne (sukhI ) sukhI ( hou ) thAo ! ( yahai ) A (dAva) avasara (mata cUkau ) gumAvo nahi. bhAvArtha:- A rAga (moha, ajJAna ) rUpa agni anAdi kALathI haMmezAM saMsArI jIvane bALI rahyo-du:khI karI rahyo che, tethI jIvoe nizcayaratnatrayamaya samatArUpa amRtanuM pAna karavuM joIe, jethI rAga-dveSa-moha (ajJAna) no nAza thAya. viSayakaSAyonuM sevana tuM ghaNA kALathI karI rahyo che, have teno tyAga karI Atmapada (mokSa) prApta karavuM joIe. tuM duHkha zA mATe sahana kare che? tAruM vAstavika svarUpa anaMta-darzana-jJAna-sukha ane anaMtavIrya che, temAM lIna thavuM joIe. tema karavAthI ja sAcuM sukha-mokSa maLI zake che. tethI huM daulatarAma ! he jIva! have AtmasvarUpanI prApti kara! oLakhANa kara! A uttama avasara Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates chaThThI DhALa] | [ 193 vAraMvAra maLato nathI, tethI A avasara gumAva nahi. saMsAranA mohano tyAga karIne mokSaprAptino upAya kara! ahIM vizeSa ema samajavuM ke- jIva anAdikALathI mithyAtvarUpa agni ane rAga-dveSarUpa potAnA aparAdhathI ja duHkhI thaI rahyo che, mATe potAnA sulaTA puruSArthathI ja sukhI thaI zake che. Avo niyama hovAthI jaDakarmanA udayathI ke koI paranA kAraNe duHkhI thaI rahyo che athavA para vaDe jIvane lAbhanukazAna thAya che ema mAnavuM te barAbara nathI. graMtha-racanAno kALa ane temAM AdhAra Ika nava vasu ika varSanI tIja zukla vaizAkha; karyo tattva-upadeza yahu, lakhi budhajanakI bhAkha. laghu-ghI tathA pramAdanaeN zabda arthakI bhUla; sudhI sudhAra paDho sadA, jo pAvo bhava-kUla. 16. bhAvArtha- meM dolatarAme paMDita budhajanakRta * cha DhALAnI kathanIno AdhAra laIne vikrama saMvat 1891 nA vaizAkha suda 3 (akSayatrIja) nA divase A cha DhALA graMthanI racanA karI che. mArI alpa buddhi tathA pramAdathI temAM kayAMya zabdanI ke arthanI bhUla * A graMthamAM cha prakAranA chaMda ane cha prakaraNa che tethI, tathA jema tIkSNa zastronA prahArane rokanAra DhAla hoya che tema jIvane ahitakArI zatrumithyAtva, rAgAdi Agnavone tathA ajJAna aMdhakArane rokavA mATe DhAla samAna A cha prakaraNa che tethI, A graMthanuM nAma che DhALA" rAkhavAmAM Avela che. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 194 ] [ DhALA thaI gaI hoya to buddhimAna tene sudhArIne vAMce, jethI karIne jIva A saMsAra-samudra taravAmAM zaktimAna thAya. chaThThI DhALano sArAMza je cAritranA hovAthI samasta para padArthothI pravRtti haThI jAya che, varNAdi ane rAgAdithI caitanyabhAvane judo karI levAmAM Ave che, potAnA AtmAmAM AtmA mATe, AtmA vaDe potAnA AtmAno anubhava thavA mAMDe che, tyAM naya, pramANa, nikSepa, guNa-guNI, jJAna-jJAtA-zeya, dhyAna-dhyAtA-dhyeya, kartA-karma ane kriyA Adi bhedano jarApaNa vikalpa raheto nathI, zuddha upayogarUpa abheda ratnatrayavaDe zuddha caitanyano ja anubhava thavA mAMDe che tene svarUpAcaraNa cAritra kahe che; A svarUpAcaraNacAritra cothA guNasthAnathI zarU thAya che, ane munidazAmAM vadhAre ucca thAya che. tyArapachI zukladhyAnavaDe cAra ghAti karmano nAza thatAM te jIva kevaLajJAna pAmIne arihaMtapada pAme che; pachI bAkInA cAra avAti karmano paNa nAza karIne kSaNamAtramAM mokSa pAmIne saMsArathI kAyamane mATe vidAya thaI jAya che tyAre te AtmAmAM anaMtakALa sudhI anaMta catuno (anaMtajJAnadarzana-sukha-vIryano) eka sarakho anubhava thayA kare che, pachI tene paMca parAvartanarUpa saMsAramAM bhaTakavuM paDatuM nathI. kadI avatAra dhAraNa karavA paDatA nathI. sadAya akSaya-anaMta sukhane anubhave che. akhaMDita jJAna-AnaMdarUpa anaMtaguNamAM nizcala rahe che tene mokSasvarUpa kahe che. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates chaThThI DhALa] | [ 195 je jIva mokSanI prApti mATe A ratnatrayane dhAraNa kare che ane karaze te mokSa pAme che ane pAmaze. dareka jIva mithyAtva, kaSAya ane viSayonuM sevana to anAdi kALathI karato Avyo che paNa tenAthI tene jarApaNa zAMti maLatI nathI. zAMtinuM ekamAtra kAraNa mokSamArga, temAM ja te jIve tatparatApUrvaka pravRtti kadI karI nathI, tethI have paNa jo zAMtinI (AtmahitanI) icchA hoya to ALasa choDI (AtmAnuM) kartavya samajI roga ane ghaDapaNa vagere AvyA pahelAM ja mokSamArgamAM pravRtta thavuM joIe, kema ke A puruSaparyAya, satsamAgama vagere suyoga vAraMvAra prApta thatA nathI, mATe tene pAmIne vyartha gumAvavo na joIeAtmahita sAdhI levuM joIe. chaThThI DhALano bheda-saMgraha aMtaraMgatapanA nAma:- prAyazcita, vinaya, vaiyAvRtya, svAdhyAya, vyutsarga ane dhyAna. upayogaH- zuddhaupayoga, zubhaupayoga ane azubhaupayoga-e traNa che. e cAritra guNanI avasthA che (tathA jANavuM-dekhavuM te jJAna-darzana guNano upayoga che, te vAta ahIM nathI). chetAlIza doSaH- dAtAne Azraye soLa ugama doSa, pAtrane Azraye soLa utpAdana doSa tathA AhAra saMbaMdhI daza doSa ane bhojanakriyA saMbaMdhI 4 doSa-ema kula chaMtAlIza doSa che. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates 196 ] [ cha DhALA traNa ratna:- samyagdarzana, samyajJAna ane samyakcAritra. tera prakAranuM cAritra:- pAMca mahAvrata, pAMca samiti ane traNa gupti. dharma:- uttama kSamA, mArdava, Arjava, satya, zauca, saMyama, tapa, tyAga, AkiMcanya ane brahmacarya-e dasa prakA2 che. [daze dharmane uttama saMjJA che. tethI nizcayasamyagdarzanapUrvaka vItarAgabhAvanA ja e daza prakAra che.) muninI kriyA ( muninA guNa ) :- mULaguNa 28 che. ratnatrayaH- nizcaya ane vyavahAra athavA mukhya ane upacAra - e be prakAra che. siddha paramAtmAnA guNaH- sarve guNomAM saMpUrNa zuddhatA pragaTa thatAM sarva prakAre azuddha paryAyono nAza thatAM, jJAnAvaraNAdi AThe karmano svayaM sarvathA nAza thAya che ane guNa pragaTatA nathI, paNa guNanA nirmaLa paryAyo pragaTa thAya che, jemake anaMtadarzana-jJAna-samyaktvasukha ane anaMtavIrya, aTala avagAhanA, amUrtika (sUkSmatva ) ane agurulaghutvae ATha guNa vyavahArathI kahyA che, nizcayathI to dareka siddha bhagavaMtone anaMta guNa samajavA. zIlaH- acetana strI citrapaTa ) traNa ( kaThora sparza, komala sparza, ( Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates chaThThI DhALa] [ 197 prakAranI te sAthe traNa karaNa (karaNa, karAvaNa ane anumodana) thI, be (mana, vacana) yoga dvArA, pAMca indriya (karNa, cakSu, nAsikA, jIbha, sparza) thI, cAra saMjJA (AhAra, bhaya, maithuna, parigrahu) sahita dravyathI ane bhAvathI sevana-34342x54442 = 720 bheda thayA. cetana strI - (devI, manuSya, tiryaMca) traNa prakAranI te sAthe traNa karaNa (karaNa, karAvaNa ane anumodana) thI, traNa (mana, vacana, kAyArUpa) yoga dvArA, pAMca (karNa, cakSu, nAsikA, jIva, sparzarUpa) indriyathI, cAra (AhAra, bhaya, maithuna, parigraha) saMjJA sahita dravyathI ane bhAvathI, soLa kaSAyathI (anaMtAnubaMdhI, apratyAkhyAnAvaraNIya, pratyAkhyAnAvaraNIya ane saMjvalana e cAra prakAre tathA krodha, mAna, mAyA, lobha e dareka prakArathI) sevana 3834345844ra416 = 17280 bheda thayA. prathamanA 720 ane bIjA 17280 bhedo maLI 18OOO bheda maithunakarmanA doSarUpa bheda che. teno abhAva te zIla; ene nirmaLa svabhAva-zIla kahe che. naya:- nizcaya ane vyavahAra. nikSepa - nAma, sthApanA, dravya ane bhAva-e cAra che. pramANa:- pratyakSa ane parokSa. Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaD harma.com
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates DhALA, 198 ] chaThThI DhALano lakSaNa-saMgraha aMtaraMga tapaH- zubhAzubha icchAonA nirodhapUrvaka AtmAmAM nirmaLa jJAna-AnaMdanA anubhavathI akhaMDita pratApavaMta rahevuM; nistaraMga caitanyapaNe zobhavuM. anubhavaH- svasammukha thayela jJAna, sukhanuM rasAsvAdana. vastu vicArata dhyAvarte, mana pAve vizrAma; rasa svAdata sukha Upaje, anubhava yAko nAma. Avazyaka - munioe avazya karavA yogya svavaza zuddha AcaraNa. kAyamutiH- kAyA tarapha upayoga na jatAM AtmAmAM ja lInatA. guti - mana, vacana, kAyA tarapha upayoganI pravRttine sArI rIte AtmabhAnapUrvaka rokavI arthAt AtmAmAM ja lInatA thavI te gumi che. tapa:- svarUpavizrAMta, nitaraMgapaNe nija zuddhatAmAM pratAparvata hovuM-zobhavuM che. temAM jeTalI zubhAzubha icchAo rokAI jAya che ane zuddhatA thAya che te tapa che. (anya bAra prakAra to vyavahAra (upacAra) tapanA bheda che.) dhyAnaH- sarva vikalpo choDIne potAnA jJAnane lakSyamAM sthira karavuM. naya - vastunA eka aMzane mukhya karIne jANe te naya che ane te upayogAtmaka che-samyaka zrutajJAnapramANano aMza te naya che. Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates chaThThI DhALa] [ 199 nikSepaH- nayajJAna dvArA bAdhArahitapaNe prasaMgavazAt padArthamAM nAmAdinI sthApanA karavI te. parigraha- paravastumAM mamatAbhAva (moha athavA mamatva ). pariSahajaya - duHkhanA kAraNo maLatAM duHkhI na thAya tathA sukhanA kAraNo maLatAM sukhI na thAya paNa jJAtA tarIke te zayano jANavAvALo ja rahe e ja sAco pariSahajaya che. (mokSamArga prakAzaka pR. 23ra) pratikramaNa - mithyAdarzana, mithyAjJAna, mithyAcAritrane niravazeSapaNe choDIne samyagdarzana, samyajJAna, samyakracAritrane (jIva) bhAve che, te (jIva) pratikramaNa che. (niyamasAra gAthA 91) pramANa - sva-para vastunuM nizcaya karanAra samyajJAna. bahiraMga tapaH- bIjA joI zake evA para padArthothI saMbaMdha rAkhavAvALo icchAnirodha. manomusi:- mana tarapha upayoga na jatAM AtmAmAM ja lInatA. mahAvrata - nizcaya ratnatrayapUrvaka traNe yoga (mana, vacana, kAyA) tathA karaNa-karAvaNa-anumodana sahita hiMsAdi pAMca pApono sarvathA tyAga. ( hiMsA, jUTha, corI, abrahma ane parigraha-e pAMca pApano sarvathA tyAga.) Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 2OO ] [ che DhALA ratnatraya - nizcaya samyagdarzana-jJAna-cAritra. vacanagutiH- bolavAnI IcchA gopavavI arthAt AtmAmAM lInatA. zukla dhyAnaH- atyaMta nirmaLa, vItarAgatA pUrNa dhyAna. zuddha upayogaH- zubhAzubha rAga-dveSAdithI rahita AtmAnI cAritrapariNati. samiti - pramAda rahita yatnAcAra sahita samyaka pravRtti. svarUpAcaraNa-cAritra:- AtmasvarUpamAM ekAgratApUrvaka ramaNatA lInatA. aMtara-pradarzana (1) "naya' to jJAtA eTale ke jANanAra che, ane nikSepa' jJaya arthAt jJAnamAM jANavA yogya che. (2) pramANa to vastunA badhA bhAgane jANe che paNa naya vastunA eka bhAgane jANe che. (3) zubha upayoga to baMdhanuM athavA saMsAranuM kAraNa che paNa zuddha upayoga te nirjarA-mokSanuM kAraNa che. chaThThI DhALanI praznAvalI (1) aMtaraMga tapa, anubhava, Avazyaka, guti, gutio, tapa, dravyahiMsA, ahiMsA, dhyAnastha muni, naya, nizcaya AtmacAritra, parigraha, pramANa, pramAda, pratikramaNa, bahiraMga Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates chaThThI DhALa] tapa, bhAvahiMsA, ahiMsA, mahAvrata, mahAvrato, ratnatraya, zuddhAtma anubhava, zuddha upayoga, zukladhyAna, samitio ane samiti vagerenAM lakSaNa batAvo. (2) aghAtiyA, Avazyaka, upayoga, kAyavuti, chetAlIza doSa, tapa, dharma, parigraha, pramANa, munikriyA, mahAvrata, ratnatraya, zIla, zeSa guNa, samiti, sAdhuguNa ane siddhaguNanA bheda kaho. (3) naya ane nikSepamAM, pramANa ane nayamAM, jJAna ane AtmAmAM, zubha upayoga ane zuddha upayogamAM taphAvata batAvo. (4) AThamI pRthvI, graMtha, graMthakAra, graMtha chaMda, graMtha prakaraNa, sarvottama tapa, sarvottama dharma, saMyamanuM upakaraNa, zucinuM upakaraNa ane jJAnanuM upakaraNa vagerenAM nAma batAvo. (5) dhyAnastha muni, samyajJAna ane siddhanuM sukha vagerenA daSTAMta batAvo. (6) cha DhALanA nAma, pIMchI vagerenuM aparigrahapaNuM, ratnatrayanA nAma, zrAvakane nagnatAno abhAva vagerenAM phakta kAraNa batAvo. (7) arihaMta avasthAno vakhata, aMtima upadeza, AtmasthiratA vakhatanuM sukha, kezalocano vakhata, karmanA nAzathI utpanna thatA guNono vibhAga, graMtha-racanAno Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 202 ] [ che DhALA kALa, jIvanI nityatA tathA amUrtikapaNuM, pariSahajayanuM phaLa, rAgarUpI agninI zAMtino upAya, zuddha AtmA, zuddha upayogano vicAra ane hAlata, sakalacAritra, siddhonuM AyuSya, nivAsasthAna tathA vakhata ane svarUpAcaraNacAritra vagerenuM varNana karo. (8) samyagdarzana, samyajJAna, samyakracAritra, dezacAritra, sakalacAritra, cAra gati, svarUpAcaraNa cAritra, bAra vrata, bAra bhAvanA, mithyAtva ane mokSa vagere viSayo upara lekha lakho. (9) digambara jaina muninA bhojana, samatA, vihAra, nagnatAthI hAni-lAbha, digaMbara jaina munine rAtrigamanano vidhi agara niSedha, digaMbara jaina munine ghaDiyALa, caTAI (AsaniyuM) ke cazmAM vagere rAkhavAno vidhi agara niSedha vagere bAbatono khulAso karo. (10) amuka zabda, caraNa ane chaMdano artha athavA bhAvArtha kaho; chaThThI DhALano sArAMza batAvo. Iti kavivara paMDita dolatarAma viracita cha DhALAno gujarAtI anuvAda samAsa Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com