Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI hemacandrAcArya moharite saccavayaNassa palimaMthU ( ThANaMgasutta, 529) anusandhAna - 79 prAkRtabhASA ane jainasAhitya viSayaka saMpAdana, saMzodhana, mAhitI vagerenI patrikA saMpAdaka : vijayazIlacandrasUri kalikAlasarvajJa zrI hemacandrAcArya navama janmazatAbdI smati saMskAra zikSaNanidhi- amadAvAda December - 2019
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ moharite saccavayaNassa palimaMthU(ThANaMgasutta,529) 'mukharatA satyavacananI vighAtaka che' anusandhAna prAkRtabhASA ane jainasAhitya-viSayaka sampAdana, saMzodhana, mAhitI vagerenI patrikA sampAdaka: vijayazIlacandrasUri -MILLIOTI Mob zrIhemacandrAcArya kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcArya navama janmazatAbdI smRti saMskAra zikSaNanidhi ahamadAbAda jAnyuArI - 2020
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna 79 Adya sampAdaka : DaoN. harivallabha bhAyANI sampAdaka : vijayazIlacandrasUri samparka : C/o. atula eca. kApaDiyA A-9, jAgRti phleTsa, pAlaDI mahAvIra TAvara pAchaLa, amadAvAda-380007 M.9979852135 E-mail:s.samrat2005@gmail.com prakAzaka : kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcArya navama janmazatAbdI smRti saMskAra zikSaNanidhi, ahamadAbAda prAptisthAna : (1) A. zrIvijayanemisUri jaina svAdhyAya mandira 12, bhagatabAga, jainanagara, navA zAradAmandira roDa, ANaMdajI kalyANajI peDhInI bAjumAM, amadAvAda-380007 M. 99798 52135 (atula eca. kApaDiyA) (2) sarasvatI pustaka bhaNDAra 112, hAthIkhAnA, ratanapola, amadAvAda-380001 phona : 079-25356692 prati : 250 mUlya : Rs 150-00 mudraka : kriznA grAphiksa, kirITa harajIbhAI paTela 966, nAraNapurA jUnA gAma, amadAvAda-380013 (phonaH 079-27494393)
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ nivedana saMzodhana eTale satyano kalpanAvihAra. bIjI rIte, pracalita paristhiti satyathI vegaLI hoya tyAre kalpanAnA pradezamA vicarIne satyanI samIpe pahoMcavU tenuM nAma saMzodhana. Ama to hamezAM kalpanA raLiyAmaNI hoya, ane satya AkarUM. paNa satya jyAre kalpanAnI sobata kare che tyAre te paNa, ghaNIvAra, raLiyAmaNuM banatuM hoya che. satyanI kalpanA bhAre mIThI hoya che : tenA zodhaka mATe paNa, ane tenA bhAvaka mATe paNa. be vAnAM che : satyanI kalpanA, ane kalpanAnuM satya. saMzodhana- satya eka ja : satya na jaDe tyAM sudhI satyanI kalpanA karyA karavI; paNa kalpanAnA satyathI vegaLA ja rahe. to prazna thaze : satya eTale zuM? javAba haze : je tathyanI najIka hoya te satya. arthAt, tathyathI dUra kheMcI jAya te kalpanA. saMzodhana hamezAM tathyanI zodhamA pravarte che. tenI samakSa satyaparaka ghaNIbadhI kalpanAo paDI hoya, paNa tene mATe te ja kalpanA upAdeya, je tene tathyanI najIka dorI jAya. tathyavihoNI ane tathyathI vegaLI kalpanA to kAlpanika satya ja hoya; bIjuM kAMI nahi.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ - kalpanA- bIjuM nAma anumAna. jyAre koI hAthapothImAM prazasti, puSpikA athavA lekhana-varSa na hoya tyAre, tenA lekhana-kALanA nirNaya mATe anumAna karavU paDatuM hoya che. te mATe te pratinA kAgaLa, akSaranA vaLAMko, phudaDI, hAMsiyA vagere vividha bAbatone lakSyamA levAnI hoya ane tenA AdhAre tenA lekhanakALanuM anumAna karavAnuM hoya; tene ApaNe 'anumAna saMvat' tarIke oLakhIe chIe. A rIte saMvatanuM nirdhAraNa karavAmAM anekavidha prationo bahoLo paricaya hovo joIe; avalokananI kSamatA temaja sacoTa anumAna karavAnI nipuNatA hovI joIe; te viSayanA jANakAra anubhavIonI kasoTImAMthI pasAra thayA hovA joIe; tyAre te prakAranA anumAna dvArA tathya-samIpe pahoMcavU zakya bane che. ahIM saMvatanuM thatuM anumAna te kalpanA che. paNa te ApaNane tathyanI nikaTa laI janAra hovAthI te 'satyanI kalpanA' banI rahe che. Aq ja koI zilpa ke pratimA paratve paNa samajavAnuM che. te para lekha na hoya, lekhanA akSaro ghasAI-bhUsAI gayA hoya, teno samaya jANavAnuM anya koI sAdhana prApya na hoya tyAre, tenA ghATaghUTa ke AkAra-prakAra parathI tenA samayaanumAna karavU paDe che. alabatta, temAM bIjAM pramANo ane sAdhano upakAraka jarUra banI zake; paNa to paNa te gaNAya to anumAna-saMvata ja. parantu te tathyaparaka bane che tethI te satyanI najIkanI kalpanArUpa ja haze. AvI kalpanA ja che saMzodhana. AvI rIte thayelA saMzodhanane prAmANiko paNa svIkAre che, mAnya rAkhe che. koI sAcA saMzodhakane saMzodhana-kArya karavAmAM jarUra Ananda Ave che; paNa te karatAya vadhu Ananda, tenA te zodha-kAryane prAmANikonI svIkRti maLe tyAre Avato hoya che. ApaNe tyAM keTalAka kalpanAsevI saMzodhako dvArA pragaTa karavAmAM AvelAM keTalAMka kAlpanika satyo viSe paNa, A sandarbhamAM jANavU joIe. 1. siddhahema vyAkaraNanA prAkRta bhASAonA aSTama adhyAyamA AvatA apabhraMza prakaraNamA keTalAka duhAo hemacandrAcArye TAMkyA che - udAharaNalekhe, ane uddharaNalekhe nahi ja. A duhAo AcArye pote ja racyA hovAno dAvo kyAMya ko nathI. parantu emAMnA koI duhAo pote racyA paNa hoya, e pUruM sambhavita che.
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 ApaNA eka vidvAna saMzodhaka jAhera karyu ke A dUhAo to te samayanA amuka vikhyAta cAraNa-kavinI racanA che, jenI AcArye uThAMtarI karI che. majA to e che ke A vidvAne, te cAraNa-kavinA kayA granthamAM kayA duhA che ne zemAMthI AcArye uddhRta karyA che, teno eka paNa dAkhalo ke pramANa ApavAnI tasdI lIdhI nathI. te kavinI racanA viSe paNa bhAgye ja kazaM noMdhyu che. zrIbhAyANI sAhebe prA.vyA. gata udAharaNonAM mUla sthAno tathA mUla svarUpa zodhavAno saMniSTha prayAsa ko che; ghaNAMnAM sthAna-svarUpa zodhyAM paNa che. jo sAcesAca AcArye uThAMtarI karI hovArnu athavA te cAraNa-kavinA srotanuM temanA dhyAnamAM AvyuM hota to temaNe avazya te viSe vAta karI hota. sAra e ke koI para managhaDaMta AkSepa karavAthI koI vAta 'saMzodhana' puravAra na thAya; te vadhumAM vadhu kAlpanika satya' gaNI zakAya. AvAM bIjAM udAharaNo paNa TAMkI zakAya. paNa te kAMI Avazyaka nathI. Avazyaka to kalpanA ane satya athavA kAlpanika satya ane tathyaparaka satyanI kalpanA - e banne vacceno viveka keLavIe te ja che. astu. - zI.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaNikA upAdhyAyazrIyazovijayapraNItaH zrIudayapurasthita zrIsupArzvanAthastavaH // - saM. muni dhurandharavijayajI 1 paNDita zrIharSakallolagaNiracitaM zrItriMzattIrthakarastotram - saM. muni zrutAGgacandravijayaH 4 vIrastutinAM be citrakAvya - saM. upA. bhuvanacandra 10 gaNadharaprabodha kartA : vAcaka sakalacandragaNi - saM. vijayazIlacandrasUri 15 zrI siddhacakrarAsa athavA zrIpAlarAsa - saM. sA. dIptiprajJAzrI 21 vijayadevasUriraMgaratnAkara (raMgarAja?) rAsa - saM. munisuyaza-sujasacandravijaya 57 anusandhAna-78 - zrInaMdiSeNa rAsanI zuddhi - saM. sAdhvI dIptiprajJAzrI 92 vihaMgAvalokana - upA. bhuvanacandra 94 agatyanI noMdha
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ upAdhyAyazrIyazovijayapraNIta: zrIudayapurasthita shriisupaarshvnaathstvH|| - saM. muni dhurandharavijayajI mahopAdhyAya zrI yazovijayajI dArzanika, tArkika, zAstrakAra, granthakAra ema vividha rUpe ApaNe tyAM jema jANItA che, tema kavi tarIke paNa teo khUba prakhyAta che. temanI kavitAomAM bhASAgata, chando tathA alaGkArAdinuM vaividhya to dhyAnapAtra che ja, paNa te kavitAmA sahajapaNe pragaTato-vilasatA prasAda ane mAdhuryanA guNo paNa vizeSa dhyAnArha hoya che. __ temanI kRtionI saMkhyA keTalI te nakkI karavU zakya nathI. agaNita nAnI-moTI racanAo prakAzamAM AvI che, chatAM hajI avAranavAra kyAMka ne kyAMkathI temanI apragaTa racanAo maLI ja Ave che. prastuta racanA paNa AvI ja eka navI racanA che. eka 1730mAM lakhAyelo guTako mArA saMgrahamAM che. beThA beThA tenAM pAnAM pheravatAM acAnaka ja A stutikAvya dRSTimAM Avyu. zuddha ane madhura kAvyaracanA, te paNa yazovijayajInI, jotAM ja haiyuM pramudita banI gayu. prathama padyanI prathama paMktimAM 'udayapura' ane cothI paMktimAM 'supArzvanAtha' e be nAmo jovA maLe che, tethI anumAna thAya che ke pote udayapura vicaryA haze, tyAre tyAM birAjamAna prabhunI stavanA karI haze. stotrapATha zuddha che, paDimAtrA-lipimA lakhela che. A guTako zrIRddhivimala nAmanA munirAje lakhyo che. lekhananI zuddhi jotAM teo sArA vidvAna hovAnI pratIti maLe che. udayapuranA te samayanA dIvAna mAnasiMha mahetAne mATe A guTako lakhyo che. temAM vividha stuti-stotrAdi uparAMta pratikramaNanAM sUtro vidhisahita lakhelAM che. saM. 1730mAM lakhAyelo A guTako upAdhyAyajInI vidyamAnatAmAM ja lakhAyo gaNAya.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-79 nityodayodayapuraprathitaprasAdaprAsAdamerutaraNipratirUparUpa! / AnamrasundarapurandaramauliratnaratnaprabhArucirapArzva ! supArzva ! jIyAH // 1 // jAgratprabhAvasadanaM sadanantabodhaM siddhaM zivaM zivakaraM vigaladvirodham / ekAntakAntazubhayogasamRddhimantaM tvAmeva deva ! vayamIzvaramAzrayAmaH // 2 // lAvaNyapuNyatamamAnanamindujaitraM netre sarojajayinI karuNaikapAtre / aGkaH kalaGkarahito lalanAvilAsaireSA tavaiva jinanAtha ! sureSu mudrA // 3 // citte cirAya yadi devamana(va?)sthito'si zuddhastadasya bhavataiva vidhevidheyA / asmin rajaH kathamupaitu kathaM tamo vA ko vA paraH pravizatu svanivAsakAMkSI // 4 // tvAM kSINakilbiSamapAsya zivArthino ye deva ! zrayanti paramulbaNamohamagnAH / tyaktvA drumaM diviSadAM nijakAmitAptyai jAlmAH karIravipinaM khalu te bhajante // 5 // yasmin ciraM pariNate zamadarzanAni svAdAya jhAMkRta ivAviSamodakAni / durvAsanAviSavikAravinAzanAya tasmai namastava jinezvara ! zAsanAya // 6 // kaNThIrava jvalana sindhura dandazUkanIrAkara pradhana bandhana rogajanmA(nma) / tvannAmamantrajapataH pralayaM prayAti svAmin ! bhayaM tama ivAM'zumataH pratApAt // 7 //
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 . adyA'GgaNe surataruH phalito mamoccazcintAmaNiH karatale sthiratAM tatAna / adya sphuTadyutiralabhyata kAmakumbho dRSTo'si deva ! yadavadyaparikSayeNa // 8 // aizvaryamindunikarairupabRMhaNIyaM yogazca yogibhiratispRhaNIyavA / etad dvayaM kathamaho ! ghaTanAmiyati svAmistvayIti bhRzamadbhutamedurAH smaH // 9 // trailokyalocanacakorakazItabhAse saGghAnanAmburuhabhAsanatigmabhAse / AsevitAya suradAnavamAnavendrastubhyaM namaH zamarasAmRtabhAjanAya // 10 // itthaM stutaH praNatasarvasuparvanAthaH prauDhaprasiddhamahimeha sapArzvanAthaH / udbuddhabodhatarukAraNabodhibIjAM sadyo yazovijayasampadamAtanotu // 11 // iti zrIsupArzvastavaH sampUrNaH // zrIH // .
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-79 paNDita zrIharSakallolagaNiracitaM zrItriMzattIrthakarastotram - saM. muni zrutAGgacandravijayaH prastuta stotramA trIza tIrthaMkara paramAtmAnI stuti karavAmAM AvI che. mauna ekAdazI tarIke prasiddha mAgasara zudi akAdazInA divase 90 bhagavAnanA kula 150 kalyANaka thayAM che. 90 bhagavAnanI gaNatarI A pramANe che : 6 bharatakSetra ane 5 aurAvatakSetranA vartamAna covIzInA 3-3 tIrthaMkara oTale kula 30 tIrthaMkara. te ja rIte atIta covIzI ane anAgata covIzInA paNa 3-3 tIrthaMkara aTale kula 60 tIrthaMkara. Ama, kula maLIne 90 tIrthaMkara thAya che. A 90 tIrthaMkaramAthI 30 tIrthaMkaranA uparokta divase 3-3 kalyANaka thayA che ane zeSa 60 tIrthaMkaranA 11. tethI 90 tIrthaMkaranA 150 kalyANaka thAya che. prastuta kRtimAM 5 bharatakSetra ane 5 airAvatakSetranA vartamAna covIzInA 3-3 tIrthaMkaranI stuti karavAmAM AvI che. je tIrthaMkaranA 1-1 kalyANaka thayA che temanI 1-1 zloka dvArA ane je tIrthaMkaranA 3-3 kalyANaka thayA che temanI 3-3 zloka dvArA stuti karAI che. Ama, 50 zloka stutinA ane 4 zloka anya - kula maLIne 54 zloka pramANa A stotra che. sampUrNa stotra anuSTup chandamAM che, ekamAtra AThamo zloka AryAchandamAM che. stotra saraLa ane madhura che. zloke-zloke prayukta upamAo kartAnI kalpakatAno paricaya karAve che. paM. harSakallolagaNi 16mI zatAbdImAM thaI gayelA AcArya AgamamaNDana sUrijInA ziSya che. sampAdana mATe hastaprata ApavA badala tathA jarurI salAhasUcano ApIne ane sampAdanagata kSatione dUra karIne kRtine nirduSTa karavA badala pU. AcArya bhagavaMta zrIvijayazIlacandrasUrijI ma.no hu~ khUba RNI chu. stotragata tIrthaMkaronA nAmomAM ane pracalita nAmomAM keTalIka bhinnatA jovA maLe che je nIce mujaba che :
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 stotragata tIrthaMkaranAma pracalita tIrthaMkara nAma / prAsAdanAtha prasAdanAtha malasiMha malayasiMha nandakeza nandikeza zyAmakoSTha zyAmakoSTa nandighoSa nandikeza anumAne 16mA zatakanI, prAyaH kartAnA svahastanI, traNa pAnAMnI hastapratinI jeroksa nakalanA AdhAre A sampAdana karela che. prati para koI bhaNDArano sikko che parantu te ukalato nathI. paNa prAyaH A nakala kobA nA zrIkailAsasAgarasUrijJAna bhaNDAra taraphathI prApta thaI jaNAya che. te saMsthAno AbhAra. mahopAdhyAyazrIAgamamaNDanagaNigurubhyo namaH // sudarzananarAdhIza-vaMzamANikyasaMnibham / zrIaraM sarvakalyANa-kAraNaM saMstumo jinam // 1 // gaGgApAnIyazuddhAnta:-karaNaM karuNAlayam / zrImadgAGgikatIrthezaM namata prabhutApadam // 2 // dharmopadezaniSNAtaM tandrAtimirabhAskaram / .............. zrIayogaM sadA stuve // 3 // vizvatrayIjanAmbhoja-prakAzananabhomaNim / prAsAdanAthatIrthezaM namAmi guNasAgaram // 4 // kevalajJAnasallakSmI-niketanaM gataspRham / seve sarvazriyo vAsaM malasiMhaM jinezvaram // 5 // muktipuryA mahAsArthaM sarvArthasAdhane param / atipAzrvaM jinAdhIzaM mathitAnarthamAnama // 6 // vyavAyavallisaGghAta-cchedane ghanasodaram / vivekanAthamastAghaM zraye saukhyAvahaM mudA // 7 // nindAnidAnarahitaM naramahitaM nandakezasarvajJam / nirjitamohakareNuM nirbhayamiha naumyanantaguNam // 8 //
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-79 tamastomajagaccakSuH-sodaraM paramodaram / kSemantanAthamakSema-saraHzoSe ravi stuve // 9 // kAmanAkAmakumbhAbhaM kAmanAmavinAzakam / kAmanAthaM jinavRtta-zrIyutaM staumi bhaktitaH // 10 // triMzat(d)dhanustanumAnaM mAnamAyAjayakSamam / kSamAguNamaNIsindhuM zrImalliM stutitAM naye // 11 // devIkukSisaroratnA-karaNIramaNIyakaH / bhavato bhavataH pAtu zrImalliH paramezvaraH // 12 // kalyANakatrayaM yasyai-kAdazyAM ca tamo'paham / prANinAM sukhadaM jajJe sa zrImallirjinaH zriye // 13 // . kalindikAmaNImAlA-kUlaMkaSApatiprabhaH / prabhAvakamalAvAso guNanAtho guNAya me // 14 // jitakrodhamadonmatta-mataGgajamahAbalaH / balabuddhiramAgAro guNanAthaM(tho) zriye'stu vaH // 15 / / kalyANakatrayaM yasyai-kAdazyAM ca tamo'paham / / prANinAM sukhadaM jajJe guNanAthaH sa bodhidaH // 16 / / bhayavidhvaMsane dakSo dakSajAramaNAnanaH / navInanItikAntAra-ghano yogajino'vatu // 17 // kSamAnAyakasaMsevya-padadvayasaroruhaH / tanotu yoganAtho'yaM bodhibIjaM natAGginAm // 18 // kalyANakatrayaM yasyai-kAdazyAM ca tamo'paham / prANinAM sukhadaM jajJe taM yogajinapaM nuve // 19 // bhavAmbhodhitarItulya-staruNAruNarugmahaH / mahAsattvodadhirdeva-viparIto virAjate // 20 // mahodayayazaHsphUrti-zauryamukhyaguNairyutaH / viparIto jinAdhIzo deyAnmaGgalamAlikAm // 21 // kalyANakatrayaM yasyai-kAdazyAM ca tamo'paham / prANinAM sukhadaM jajJe viparItaH zriye'stu saH // 22 //
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 hAvabhAvapradhAnAbhI(bhi)-rakSobhyaM yasya mAnasam / surIbhiryasya devasya so'kSobhaH sampade jinaH // 23 // paJcAkSIrodhane dakSaH katakakSodasat()yazAH / dakSayakSezasaMsevyaH zrIakSobho haredagham // 24 // kalyANakatrayaM yasyai-kAdazyAM ca tamo'paham / prANinAM sukhadaM jajJe tamakSobhaM vayaM stumaH // 25 // saMsAramarudezAntaH-padmakAsArasaMnibhaH / . marutpatistuto devo marudevo dadAti zam // 26 // bhavyAGgikAmitArthAlI-vizrANanamaruttaruH / marudevaH kSamAgAro bodhido'stu bhave bhave // 27 // kalyANakatrayaM yasyai-kAdazyAM ca tamo'paham / prANinAM sukhadaM jajJe marudevaM namAmi tam // 28 // zAradendukalAkAnta-tathyadharmaprakAzakaH / dharmacandrajinAdhIzaH kAmitAya zarIriNAm // 29 // - - pazamarAjIva-vanabodhana--naH / vAsaM tanotu maccitte dharmacandrAbhidho jinaH // 30 // . kalyANakatrayaM yasyai-kAdazyAM ca tamo'paham / prANinAM sukhadaM jajJe zrIdharma saMstuve mudA // 31 // surAsuraharaiH sevya-padapaGkajayAmalaH / duSkarmapaGkarAjIva-bodhano'stu zriye haraH // 32 // yogakSemaGkaro devaH sevAkAripurandaraH / haranAthajinAdhIzaH pApaM haratu mAmakam // 33 // kalyANakatrayaM yasyai-kAdazyAM ca tamo'paham / prANinAM sukhadaM jajJe sa hari(raH) pAtu vo jinaH // 34 // kandarpamadapAthoja-saGkocanakalAdharaH / sAyakAkSajagannAthaH zriyaM puSNAtu vo manaH // 35 // kandarpamadapAthoja-saGkocanakalAdharaH / sAyakAkSAbhidho deva-zcittaM prINAtu me'ntaram // 36 / /
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-79 kalyANakatrayaM yasyai-kAdazyAM ca tamo'paham / prANinAM sukhadaM jajJe sAyakAkSaH sa nandatu // 37 // santoSakamalAdityaM santoSitajagattrayam / bodhiratnapradAnena santoSitaM stumo vayam // 38 // asantoSapayorAzi-setave bodhihetave / santoSitajinezAya namo'stu muktiketave // 39 // kalyANakatrayaM yasyai-kAdazyAM ca tamo'paham / prANinAM sukhadaM jajJe taM zrIsantoSitaM nuve // 40 // yasmin garbhasthite deve zatravo mAtaraM natAH / namAmi taM narmi nAthaM bhAvAvanAmamAnavam // 41 // paramabrahmakAntAra-sphuradvArA(rA)dharopamaH / zrIbrahmendrazciraM jIyAt haribrahmaharastutaH // 42 // bhItajantubhavAraNyo-ttAraNe turagopamaH / zrIaraNyajinAdhIzaH zaraNyAya bhavenmama // 43 // jantujAtatamaHpUra-gosvAmisaMnibhaprabhaH / / vizvAsabhUrbhavAtpAyAt svAminAtho dayAnidhiH // 44 // cintAmaNIva yannAma kAmitAni prayacchati / zrIprayacchajinaH svacchA-tucchakIrtirjayAya me // 45 // duHkR(duSkR)tazyAmatAmuktaM vazyAmaranarezvaram / anantasaMvidAM koSThaM zyAmakoSThamabhiSTumaH // 46 // amandAnandasandarbha-dAyinaM tAcinaM satAm / nandighoSaM zriyA yuktaM ghanaghoSaM stuti naye // 47 // zivatAtirmanastAntiH prazAntikaraNakSamaH / tantanIti suzAntIzaH zAnti zAntinizAntakam // 48 // praNataprANikalyANa-kandakandalanAmbudam / vande'haM zrItamokandaM lakSmIkandaM dayAlayam // 49 // akSemadAvapAnIyaH kSINakarmabharo jinaH / kSemanto bhavyajantUnAM kSemaM di(vi)tanute sadA // 50 //
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 saJjAtA paJcakalyANI yasyAM maGgalakAriNI / saikAdazI tithiauna-vratapauSadhapoSinI(NI) // 51 // paJcAzajjinanAthAnAM kalyANakAni rejire / yasyAM saikAdazI mArga-zIrSajA sA zriye sitA // 52 // evaM --gurolaM- zrIhemavimalaprabhoH / triMzattIrthAdhirAja(jA)ste stutA nAmnA mayA jinAH // 53 // evaM navyanamaskArA racitAgamamaNDanAH / triMzattIrthakarA mayaM sRjantu sukhasampadaH // 54 // iti zrItriMzattIrthakarastotram / kRtiriyaM paNDitaharSakallolagaNeH ||shriiH||
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-79 vIrastutinAM be citrakAvya - saM. upA. bhuvanacandra mAMDavI (kaccha)nA hastalikhita jJAnabhaNDAramAthI maLelAM be stotra camatkRtibharyAM che. banne vIrastutinAM kAvya che. banne citrakAvya che, parantu bannenI vizeSatA bhinna che. prathama stutimA kAmadughA-kAmadhenunA citrano ullekha che. prathama zlokamAM kAmadhena baMdha thato haze. prathama zlokanAM caraNa ane zabdo laIne, e ja artha jALavavAnI sAthe, bhinna bhinna nAnA-moTA chandomAM bAkInA zloko racavAmAM AvyA che ane e ja A kRtinI camatkRti che. prathama zloka jANe kAmadhenu cha je joie tevA chanda racavA mATe zabdo pUrA pADe che. kartA jIvavijayajI che. bIjI racanA paramparAgata citrakAvya prakAranI che. kartAe dareka zlokanA ante bandhanAM nAma ApyAM che, ane antima zlokamAM badhA bandhonAM nAma saMgRhIta paNa karyAM che. AnA kartA gaNi RddhivijayajI che. bannenA lipikAra ga. RddhivijayajI che. amane maLelI hastaprata jo ke e RddhivijayajI-likhita jUnI pratinI nakala che. A pratamAM paDI gaelA akSarono nirdeza riktasthAnanA cihna vaDe karavAmAM Avyo che. jo RddhivijayajInA haste lakhAela hoya to riktasthAna raheta nahIM. jaina hastalikhita jJAnabhaNDAro stotrasAhityanI khANa jevA che. jaina zramaNoe saMskRta bhASAne keTalI samRddha karI che, tenA pratIka jevAM A be stotra prastuta karatAM Ananda thAya che. 1. // 6 // zrIvaradAyai namaH / zrI vIrajinastutiH / kAmadughAcitreNa / paM. jIvavijayagaNibhirvihitA / svaHzrIsukhA''ptijananandamitA'ghadoSamIzaM sphuradacirakAntisametakAyam / satkIrtidhAmahitamAtmavizuddhaye taM zrIjJAtaputrajinapaM praNamA''zu dhIra ! // 1 // vasantatilakAvRttaM /
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 zrIsukhAptijananaM damitAghadoSaM saMsphuradrucirakAntisametakAyam / kIrtidhAma hitamAtmavizuddhaye taM jJAtaputrajinapaM praNamAzu dhIra ! // 2 // (AdyAkSaraikatyAgAt) trayodazAkSarI atijagatI jAtiH / svaH zrIsukhAptijananaM damitAghamIrAM sphuradrucirakAntisametam / sattkIrtidhAma hitamAtmavizuddhaM, zrIjJAtaputrajinapaM praNamAzu // 3 // (antyAkSaradvayatyAgAt) dvAdazAkSarI jagatIjAtiH / zrIsukhAptijananaM damitAcaM saMsphuradrucirakAntisametam / kIrtidhAma hitamAtmavizuddhaM zrIjJAtaputrajinapaM praNamAzu // 4 // (AdyAkSaraika-antyAkSara dvayatyAgAt) ekAdazAkSarI triSTupjAtau svAgatA / svaHzrIsukhAnandamitAghadoSamIzaM sphuratkAntisametakAyam / satkIrtidhAmAtmavizuddhaye taM zrIjJAtaputraM praNamAzudhIram // 5 // (paJcamaSaSThasaptamAkSaratyAgAt) ekAdazAkSarI indravajrA / sujananandamitAghadoSaM rucirakAntisametakAyam / mahitamAtmavizuddhaye taM tra jinapaM praNamAzu dhIra ! // 6 // (tra = he) paMktijAtiH / sujananaMdamitAghaM rucirakAntisametam / . mahitamAtmavizuddhaM tra jinapaM praNamAzu // 7 // (tra = he) aSTAkSarI anuSTup jAtiH / svaHzrI sukhAptijananaM sphuradrucirakAntitaH / satkIrtidhAmazuddhaM zrI- jJAtaputraM namA''zudhIH // 8 // anuSTupjAtau zlokaH / pathyAvaktram /
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-79 svaHzrIsukhAptijananaM, mitAghadoSaM sphuradrucirakAyam / satkIrtidhAmahitamA-tmazuddhaye zrIjinaM praNama // 9 // AryA / svaH zrIjananaM damitAgha-mIzaM, rucirakAntisametam / satkIrtidhAma vizuddhaM zrIjJAtaM jinapaM praNamAzu // 10 // ApAtalikA / svaHzrIkhA(kha)jananandamitAgha-mIzaM rucirakAntisametam / satkIrtimahi[ta]mAtmavizuddhaM zrIjJAtajinapaM praNamAzu // 11 // ApAtalikAparAMtikA / SoDazamAtrikasupavitrA vA / svaH zrIjananandamitAgha-mIzaM cirakAntisametam / satkIrti dhAma vizuddhaM (satkIrti[su]dhAmavizuddhaM) jJAtaM jinapaM praNamAzu // 12 // . iyaM ApAtalikA cAruhAsinI / Rddhivijayena lipIcakre / (kharataragaccha bhaMDAra, mAMDavI, kra. 104/1971) 2. citrabandhavIrajinastavanaM vizvazrIddha rajazchide garimada tvAM darpanAze kSama sadvAcaM stuva-zravaM (?) pariharan mAsUrya ---- / nistandraM tapanaddhasuMduritasUdArikyavIrasthiraM (?) ramyazrIvirasosakAmanikRti bhadrAlayaM zaMkara // [cakram] 1 tanute yannutiM jaMbha-jidrAjImuditA hRtam / tastu -- ti taMdrAji bhayaM bhAvena bhAsvatA // muzalam // 2 tatayaste nRNAM muktyai yA nIrukta navenatA / tArabhAbhAratA pAsa sapAtAkSararakSatA // zUlam // 3 tatakaSTAvalIlAva lIlA -- varAratAH / tArarAvazrutau vIra ravIddhAbhasurAstava // zaGkhaH // 4 tajjAH sadamalekSvAku - vaMzaje yuH zarmistava / vareNyAtana vizvezaH zaraNaM susukhecchavaH // suzrIkam // 5
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 tajazamIzastrAla (?) macaMdataghanArava / vadhavallyAM vahnivadyo varivatsi vazI varaH // cAmaraM // 6 taraNe cirarUDhAma - tamassu caraNAdara / rasikastava bhUyAsaM sevane'nanyamAnasaH // halaH // 7 tatyaje'tra tavAcaNDa pArzvamindrastutAhasa / sarvadoSaistatkSayAzAM zAMtAgha dadato vizAm // bhallaH // 8 tarIvAcarasi jJAne dAraniHzeSabhUspRzAm / zAntituSTikarApAra-bhavAbdhau vizvavanditaH // dhanuH // 9 tamyatikramyate'naMta-mohaduHkhamayIzitaH / tavena sevayAvazyaM bhavyaiH sthirazivasthita // khaDgaH // 10 tamahaM vinamAmIna tandravIra satAM mata / tato yastvaM vyadhA vizvavittaM vItaripottama // zaktiH // 11 tapaHzamaramArAma tarazaM guNasattama / mama guptAzritAdhIza maraNaklezahaddiza // chatram // 12 taviSe lasatyamohA zayacArucAyazaH zakrAlIvannaterjJAna-bhAsurApaparAsubhA // rathapadam // 13 tavItyavItasArAjJA prANinAM prAstabhI zubhA / bhArAze zeSabhAvArIn zivadAtavaraMhasA // pUrNakalazaH // 14 tatvasAratarasAbhA tvayi rAjyadadhIrasA / sArAdbhute mohavIra rajyate vIramodataH // ardhabhramaH // 15 tarasAstamohatveta tattveha prazamAnvita / tanvi(ttvi)mAnyavanItAta tanAnISTAnyasArata // kamalam // 16 tavAMhI vaMdate sAnu-kampaM yaH sAyabhAvataH / tasya nAnAguNasyAnyo namyo no noditainasaH // zaraH // 17 tatparaH satataM zizrI-SAmi tvAM dAritAMhasam / .. saMpadAdApasaMsAra rasAsaMtamasaMmata // trizUlam // 18 tamonAzritazarmAzu nehe manda dayAnvita / tathA tvattaH surezatvaM kintu bodhidhiyaM hita // vajram // 19
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 . anusandhAna-79 yaste'STAdazacitracakravimalaM vIra stavaM sazriyaM bhaktyaivaM kulamaNDano (?) tatamahAjJAnAtanuzrIzubha / mukta(kti) zrIyuta candrazekharaguruprAjyaprasAdAdamuM taM tAtAvavaraH sa zAMtatamasaM bhAsA tataH saMtataM // 20 // paridhikAvyam cakrayomukhazUlazaMkhasahite suzrIkarI cAmare sIraM bhallazarAsane asilatA zaktyAtapatre rathaH / kumbhArdhabhramapaMkajAni ca zarastasmAtrizUlAzanI citrairebhirabhiSTutaH zubhadhiyAM vIra tvamedhi zriye // 21 // iti citrabandhavIrajinastavanaM sampUrNam / kRtaM ga. Rddhivijayena (kharataragacchabhaMDAra, mAMDavI, kra. 104/1991)
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 gaNadharaprabodha kartA : vAcaka sakalacandagaNi - saM. vijayazIlacandrasUri vAcakapravara zrIsakalacandra gaNi e tapagacchapati vijayadAnasUrIzvaranA agraNI ane mahAvidvAna ziSya hatA. temanI prAkRta, saMskRta nAnI-moTI aneka racanAo maLe che. to gurjara bhASAmAM paNa temaNe aneka racanAo sarajI che. 'anusandhAna'mAM temanI keTalIka kRtio prathamavAra prakAzita thaI che. __ A aMkamAM teonI eka apragaTa gurjara racanA pragaTa thAya che - 'gaNadharaprabodha'. zrI mahAvIrasvAmInI stavanA karatI, 3 DhALa ane 49 kaDInI A racanAmAM, mahAvIra prabhunA 11 brAhmaNa-gaNadhara-paTTaziSyo sAthenA tAttvika-tArkika saMvAdanI vAta rajU thaI che. te 11 paNDitonA, vedavAkyonA khoTA arthaghaTanane kAraNe udbhavelA saMzayo, tathA tenA bhagavAna mahAvIre karelA samAdhAna- atisaMkSipta nirUpaNa AmAM thayuM che. A AkhIye ghaTanA tathA carcA, jaina granthomAM 'gaNadharavAda' nA nAme khyAta che. te carcA bhAre zAstragahana che. ahIM kavie bahu ochA ane sarala zabdomAM, te gahana carcAne nirUpI che. madhyakAlanA AvA kavionuM kavikarma Iza-stutiparaka ja mahadaMze rahetuM. IzastavanAmAM ja teo potAnA kavikarmanI sArthakatA jotAM. 16mA tathA 17mA zatakanA A kavi, eka jaina sAdhu che tethI, teo paNa te ja paramparAne anusare che. cANasmAsthita 'nityavinayajIvana maNIvijaya jaina pustakAlaya' nAme jJAnabhaNDAranI, 2 pRSThanI, 1616mAM lakhAyelI hastaprati parathI A sampAdana thayuM che. te bhaNDAranA kAryavAhakono AbhArI chu. 'gaNadharaprabaMdha' evA nAme sacipatramA noMdhAyelI A pratimA prathama 'gaNadhara prabodha' che, ane bIjA pRSThanA antabhAge AdinAtha bhagavAnanI, 4 zlokAtmaka, Avazyaka kriyAmAM bolI. zakAya tevI stuti che. tenA racanAra koNa te viSe kazo ullekha nathI. te stuti paNa AnI sAthe. ja.ApavAmAM AvI che.
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 anusandhAna- 79 vAcaka zrIsaphalacandragaNiracitaM gaNadharaprabodha-zrIvardhamAnastavanam // so suta tisalAdevi satIno, jasa pada pUjai ramaNi si ( sa ) cIno / jasa taNu subhago vigata ja rIno, rAjahaMsa jo kRpA-dIna // 1 // jo mahimA ka(ku) la nRpati khajIno, soSaka jo micchattamatIno / jiNa paramAda kIo na ghaTIno, soi vIra mi dhyAni kIno // 2 // vardhamAna jina trijagadhaNIno, dhyAna dharI kari pAtaka rIno / jo samatArasa - pAni pIno, manavaMchita jasa nAmi sIno // 3 // jo jinamuni dhyAnArNavamIno, jasa gati vAyu carar3a sukha jhINo / jo prabhu vicariu dezi adIno, jasa nAdiM jItu suravINo / akalarUpa hai jo sAmIno, tasa yAni sama pAtika khINo // 5 // jasa daMsaNi jana ItivihINo, suguru bhayo jo sama jogIno / 'sAla' tarUtali jhANi sIno, teNi dhyAni prabhu kevala lIno // 6 // khiNu upadesa tihAM prabhu dIno, acaraju tihAM prabhu lAbhihaM chIno / dasa do joyaNa nizi cali Ae, pagaDii mAjhiapApApAe ||7|| samavasaraNi beiTha suri kIno, rAjati jaiso mugaTi nagIno / dharma suNi bhavijana jina lIno, jANa ti savaNi amRta pIno // 8 // duMdahI vAjai madhura utIno, abhavika mugaselu nahI bhIno / vAta calI Ayu saba bedI, bhava aNaMtakA saMsaya chedI // 9 // suravimANa aMbarithI Avai, yaganivADa choDI saba jAvai / gotamamukha mAhaNa sabu khIjai, surasyUM kopa kIIM kyA lIjai // 10 // eNi jini jANapaNuM hama chIjai, UThi calau Usapati pADIjai / cau cyAlAMzata mAhaNa milIA, usamAMthI dhuri gotama calIA // 11 // chAtta vividhi bolai barudAlI, jinaridhi dekhi calI pagi khAlI / hA avicAra karI huM Ayu, aba kyuM jAvati Apa chapAyu // 12 // taba madhurI jhuNi sA~i bolAyu, iMdabhUti goyama ! sukhi Ayu ? | camaki kyuM mo nAmiNii jANiu, bUjhuM huM chU tijaga - pichANiu // 13 //
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 17 .......... u saba jANapaNuM tau chAjai, ju mujha ciMta ku saMsaya bhAjai / taba tibhuvaNakau rAjA bolai, tIna bhuvana haraSi zara Dolai // 14 // mujha tujha goyama ! saMsaya sUjhai, jIva nahI........ / ..........., ehI pada jIvasattA dUjhai // 15 // ___ DhAla // AsAurI adharasa desAkha // vIra madhurI vANi bolai iMdrabhUti suNo, veda pada viparIta ma bhaNo / samau aratha suNau / vedapada 'dadada' damo dAnaM dayA aratha ghaNo // 16 // vIra madhu0 // vijJAnaghana UpajI ApaiM paMca bhUta thakI / paMcabhUtaviNAsi viNasai isI veda phakI // 17 // vIra0 // eNi padi saMsaya paDyo tuM iMdrabhUti suNe / Acchi jIvo jANi lakhyaNiM cetanAdiguNe // 18 // vI0 // puNyapApaha taNu bhAjana ju rI jIva nahI / tu kisyAnaI yAgamukha zubha kriyA tihI kahI // 19 // vI0 // iti suNI goyama pabUdho paMcazata sArthi / dIkha dIdhI sUripada daI vIrajina hAthiI // 20 // vI0 // . lokapAla kubera dInAM dharma upagaraNaM / / yatanasyUM jau yatI na dhArai hosai adhikaraNaM // 21 // vI0 // suNI Ayu agnibhUtI tima ja garva dharI / vAlasyUM hUM nija sahodara tarkavAda karI // 22 // vI0 // tima ja vIri bolAi lIno, karmasaMdehI / karma rUpI jIa arUpI baMdhagati kehI // 23 // vI0 // vIra bhAsai sukhadukkhAdika jIva bahU bhAMtI / karma viNuM e keNi citariu rAkhi mati jAtI // 24 // vI0 // parivArasyUM bUjhavI dIkhyo, vAyubhUti suNI / 'soi tanu so jIva' saMsaya bhAji trijagadhaNI // 25 // vI0 // nIrathI paMpoTa pari so dehathI UpajIi / isyUM je tuM ciMti jANai kumati tiM iha bhajI // 26 // vI0 //
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-79 jIva iMdiya gayA pUThaI viSaya ciMta dharai / dehathI ju gayu iMdiya puruSa kima samarai // 27 // vI0 // tima ja so parivAri dIkhyo vigata suNi Ayu / / 'bhUta hai ura nahIM' jANuM sUnya jaga bhAyo // 28 // vI0 // vigata suNa tiM jhUTha bujho bhUti jaga bhariu / caMda ravi bhU pramukha dekhai pratakhi pAtariu // 29 // vI0 // DhAla // rAga guDI // tima tima samakitadhara thoDilau - e DhAla // bhAvi paTodhara vIrano sAmi sudharmA muNiMda / samavasaraNi jaba AvIu dekhi suranara-iMda // bhAvi0 // 30 // vIrajiNidiM bolAvIu e saMsaya tujha joi / eNi bhave dehia je jasyo so pari bhavi tima hoi // 31 // bhAvi0 // kAja hui kAraNasamUM yema javathI java hoi / sAlithakI java kima hoi mujha ora na bhaMti koi // 32 // bhAvi0 // prabhu kahai baMdha chai jUjUo karmaprakRti bahu bheda / nAri valI narapaNUM lahai bahugati palaTi veda // 33 // bhAvi0 // ima bUjhavi jini dIkhIu paMcasayAM parivAri / taba maMDita paNi AvIo baMdhana-mokhya vicAra // 34 // bhAvi0 // prabhu kahai hetu sattAvane dehiM bAdhi re baMdha / nyAnAdika dharI choDavi mugati karma nahI baMdha // 35 // bhAvi0 // . pratibodhI prabhu dIkhIo aUTha sayA syUM soya / morIapUta bolAvIo tujha mani deva na koi // 36 // bhAvi0 // ravi vidhu budha grahagaNa jou samavasaraNi paNi deva / so samajhAvI muni kIu aUThasayAM kari sevi // 37 // bhAvi0 // nAraka-saMsaya AvIo tohi akaMpita kAMi / te tihAM paravaza dukhi paDyA nAraka nAvi re jAi // 38 // bhAvi0 // samajhAvI vrata thApIu tIna sayAM syUM soi / / puNya na pApa saMdo(de)ha tuM avicalabhAyo joi // 39 // bhAvi0 // sukula-sa(su)rUpa-dhanAyuSo puNya hui nahI pApi /
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 pApi bahudukhI dekhIi ima tuM saMzaya kApi // 40 // bhAvi0 // tIna sayA syUM vrata dharyo metAraya taba Ai / / nahI paraloka tuM saMsaI jAtisaraNa kima thAya // 41 // bhAvi0 // ima kahI so paNi bUjhavyo tInasayAM parivAra / vibudha prabhAsa padhArIA, navi niravANa vicAra // 42 // bhAvi0 // mokhya karamakhaya jANivo ima chai vedani vAki / tu tujha mani saMdeho kAM mugati chatI cita tAki // 43 // bhAvi0 // prabhu ima kahI so bUjhavI dIkhyo tizata sameta / ima ekAdaza gaNadharA tripadI liM zrutahetu // 44 // bhAvi0 // aMga upAMga pUrava racI UbhA prabhupadapaMti / surabhi cUraNa hari thAlathI prabhu gaNadhara ziri daMti // 45 // bhAvi0 // gaNipada tIratha aNUjatAM ANI caMdanabAla / dIkhI bahu nRpakumari syUM varisai kusuma suramAla // 46 // bhAvi0 // saMgha caturavadhi thApIo bali lAvi mahIpAla / ima karatau vIra dhyAIo durita haraI triNi kAla // 47 // bhAvaI paTodhara vIranau0 // iti vigatamohaM vijitakohaM bhuvanabohaM pAragaM saMsayA(ya a)pohaM kugatirohaM jagatisohaM pAradaM / kevalAlokaM namata lokA vIra-puruSottamavaraM siri vijayadANamurNidasevaka sakalacaMda zubhAkaraM // 48 // iti zrIgaNadharaprabodha zrIvardhamAnastavanam // saMvat 1616 varSe phAgumAse zuklapakSe pUrNimAyAM tithau likhitA // ajJAtakartRka zrIAdinAthastutiH // yugAdipuruSendrAya yugAdisthitihetave / yugAdizuddhadharmAya yugAdimunaye namaH // 1 // RSabhAdyA vardhamAnAntA jinendrA daza paJca ca / trikavargasamAyuktA dizantu paramAM gatim // 2 //
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 anusandhAna-79 rIno jayati jinokto dharmaH SaDjIvanikAyavatsalo nityam / cUDAmaNiriva loke vibhAti yaH sarvadharmANAm // 3 / / sA no bhavatu suprItA nirdhUtakanakaprabhA / mRgendravAhanA nityaM kUSmANDI kamalekSaNA // 4 // keTalAka zabdo khajIno khajAno kaDIkra. 2 ghaTIno ghaDIno kSaya pAme upadrava sIno AsIna-beselA mAjhiapApApAe madhyama apApAnagare utIno UMcAsvare (?) abhavika abhavya-mokSane ayogya mugaselu magazeliyo patthara bedI vedanA jANa yaganivADa yajJano vADo Usapati caucyAlAMzata 4400 chAtta chAtra barudAlI birudAvalI jinaridhi jinanI Rddhi khAlI khAlI caDavI (?) chapAyu chUpAvU phakI phAkI-phakkikA-artha dIkha dIkSA paMpoTa parapoTo dIkhyo dIkSA ApI vigata vyakta (vizeSa nAma) pAMtarita paTodhara paTTaziSya veda-mohanIya karma * I. I.* 8.34 1 veda
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 zrI siddhacakrarAsa athavA zrIpAlarAsa - sA. dIptiprajJAzrI zrI siddhacakra mAhAtmya upara zrIzrIpAla rAsa aneka racAyA che jemAMnI amuka racanAo pragaTa cha / prastuta zrIzrIpAlarAsanI apragaTa kRtinI hastaprata(jheroksa) pU. A.zrIvijayazIlacandrasUrijI ma. pAsethI maLI che / ___ A zrIpAlarAsanA ante rAsanA kartA, tenI guruparamparA, gaccha temaja rAsanI racanA saMvata prApta thAya che te A pramANe - nAyala gacchanA zrI guNasamudrasUrinA ziSya zrIguNadevasUrinA ziSya zrIguNaratnasUrie vi.saM. 1531 nA mAgazara suda-ranA guruvAre A zrIsiddhacakrarAsanI racanA karI cha / 'jaina gUrjara kavio'mAM A kRti guNadevasUrinA ziSya 'jJAnasAgara uvajjhAya' kRta noMdhAyelI che / kartA aMge ja visaMvAda jovA maLatAM A rAsanI bIjI prata meLavavA prayatna karatAM 'zrImahAvIra jaina ArAdhanA kendra - A. zrIkailAsasAgarasUri gurumandira - kobA'nA bhaNDAramAthI A rAsanI hastaprata jheroksa teo pAsethI malI / teoe prati jheroksa ApI te badala AbhAra / e prati para sA. ka. 57778 naMbara ch| jemAMante 'jJAnasAgara uvajjhAya' kRta A racanAne samarthana maLe cha / 'jJAnasAgara uvajjhAya' guNaratnasUrinA gurubhAI hatA evaM jANavA maLe cha / zrIzIlacandrasUri ma. pAsethI maLelI pratanAM pAnAM 15 che emAM 15mA patramAM ekaja bAju lakhANa che / saM. 1699 mAM - eTale 17mI sadInA ante - Aso suda-7 nA rAjadraMgamAM lakhAyelI e prata che. emAM gAthA - 269 che / kobAnI pratamA 20 patra che. 19 pUrA ane 20mA patranI eka bAju aDadhuM lakhela che / je saM. 1769-eTale 18mI sadInA uttarArdhamAM-caitra-suda 13nA maMgaLavAre lakhAyelI che / emAM gAthA 319 cha / banne pratamAM mukhaDaM ane anta samAna cha / kobAnI pratamAM bhASA chandamAM 4 caraNanI gAthA che ane vAcanAmAM-8 caraNanI gAthA cha / zI. pratanI vAcanA mAnya rAkhI kobAnI pratanA pAThabhedane nIce noMdhyA ch| mULa vAcanA che temAM prayoga 'au-ai' antavALA che / dA.ta. - 'kahaiM, sAMbhalau, .
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 anusandhAna-79 paMDitanaiM-achaI' vagere. jyAre kobAnI pratamAM eja prayoga-'kahai, sAMbhalo, paMDitaneM, achai', e rIte lakhAyelA che / kobAnI pratamA je gAthA nathI tene vAcanAmAM - - vacce lakhI che / zrIpAlarAjA campAnagarInuM pitA- rAjya levA nIkale che ne durmukha dUtane ajitasena rAjAne tyAM mokale che te pachI, - dUtano ajitasena sAtheno vArtAlApa, yuddha, ajitasena rAjAnI hAra, vairAgya ane dIkSA, te pachI ajitasena muninA mukhethI zrIpAlanA pUrvabhavanI vAta ane navapadanuM viziSTa rIte zrIpAle karelu ujamaNuM A barSA varNana kobAnI pratamAM lagabhaga 45 gAthAmAM patharAyeluM che, je mULa vAcanAnI pratamAM nathI / te pachI AgaLa chellI DhAla bane pratamAM samAna che / zakya che ke e lakhatAM rahI gai haze eTale A gAthAone (kobAnI pratanI) Wan ....... nI vacce mULa vAcanAmAM te sthAne umerI dIdhI che / / gAthA kramAGka banne pratamAM 1 thI 100 pachI pharI 1 thI zaru karela che, jene A vAcanAmAM 1 thI saLaMga karI rAkhela che / A vAcanAmAM rAsanI kula - 315 gAthA thaI cha / Aja sudhInA pragaTa rAsanI racanA 18mA saikAnI che jyAre prastuta racanA enAthI jUnI (pUrvenI) 16mA saikAnI che / vartamAnamAM jaina samAjamAM sauthI vadhu pracalita zrIpAlarAsa upA0 vinayavijayajI mahArAja ane upA. yazovijayajI ma.sA.nI saMyukta racanA che. te rAsanI sAthe A zrIpAlarAsanI tulanA kathAnI ghaTanAthI jotAM prastuta rAsamAM amuka sthale vizeSatA jovA male che / jema ke - - gAthA 25 - prathama mayaNAsundarInAM lagna ane pachI surasundarInAM lagnanI vAta / gAthA - 35mAM 'AsoI caitra AThami dhuri dhavala' vartamAnamA siddhacakranI olIno Arambha Aso-caitra suda sAtamathI thAya che / ahIM 'AThami' kahI che je jUnI paramparAno nirdeza che, zAzvatI aTThAinA pahelAM ATha dina hatA - AThamathI pUnama sudhInA / pachIthI je pheraphAra thayo ne paramparA cAlI te. Aje che / gAthA - 40 mAM - sasarAne tyAM jatAM ja - "mani vimAsaNa thaI zrIpALa, sasarAtaNai kuli vasatI lAja" - sasarAne tyAM rahevAmAM lAja Ave ema zrIpAla manamAM vimAse che !
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 23 gAthA - 107mAM - mahApUjAnI vAta / gAthA - 122mAM - kanakahetu rAjA mandira-dvAre beThA che, jJAnI RSi Ave che ane rAjA pUche che 'amArA jamAInuM nAma zuM? tenA mA-bApa koNa ane kyAMnA che ?' tyAre tenA javAba sAthe RSi kahe che 'sadAcAra shriipaalkumaar'|| gAthA - 181 mAM dhavalaseTha zrIpAlane mAravA kevI rIte jAya che te ullekha cha - "dorIyai bAMdhI caMdanagoha, mAjhima rAti nAMkhI caDai" / gAthA - 237 thI 239 mAM - zrIpAla mAtAne malavA potAnI badhI strIone teDIne AkAzamArge ghare jAya che ne tyAM badhA aMteura maLe che tyAre mayaNAsuMdarIne paTarANI tarIke sthApe che / / gAthA - 307 mAM cAra maMgalanI vAta sarasa kahI che - "pahilaM maMgala save arIhaMta, bIjuM siddhacakra jayavaMta trIjuM vimaladeva suvisAla, cothu maMgala rAya zrIpAla" Ama aneka prasaMgamAM kavie sarasa Alekhana karyu che / e60 // karakamala joDevi kari, siddha sayala paNamesu zrI zrIpAla nareMdranau, rAsabaMdha pabhaNesu // 1 // mahIyali maMtra aneka chai, pAMpali ma paDi gamAra bhavasAyara te Utarai, jau japIyai zrInavakAra // 2 // zrIguNadeva pasAulai, racIyai kavita 'rasAla jJAna bhaNI saha sAMbhalau, siddhacakra guNamAla // 3 // suNatAM zravaNe sukha huyai, bhaNatAM vayaNa pavitta navapada mahimA sAMbhalau, hRdaya dharI eka citti(tta) // 4 // 1. zrI gurave namaH / 2. gurudeva / 3. visAla /
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-79 caupaI giruyau mAlava maMDana desa, jihAM UjeNI nayara nivesa rAja karai puhavIya nariMda, jANe jagi avatarIyau iMda // 5 // sohagasuMdari rANI nAma, bIjI rUpasuMdari abhirAma guNa sobhAgai ratanai prIti, be cAlai bhUpatinai cIti // 6 // putrI rayaNa achai tasu nAri, surasuMdari beTI suvicAri mayaNasuMdari bIjI buddhivaMta, lIlA lahUM karai guNavaMti(ta) // 7 // surasuMdari paMDitanai pAsi, sAstra mithyAta bhaNyA ullAsi mayaNAI sIkhyau siddhAMta, karmagraMtha tasu vasIyau cIti(ta) // 8 // rAya bolAvai mananai raMgi, behU baisArI lei uchaMgi dekhI kumarI ciMtai bhUpa, kai kamalA kai sarasati rUpa // 9 // mana harakhaiM bolAvai rAya, samasyA eka bhaNau amha mAya mujha pUchI je samasyA kahai, vaMchita vara te beTI lahai // 10 // bhaNIyau bhUpati padanau cheha, kahau kuNa puNyaiM lahisyai eha . jaM jaM mani AMpaNai suhAya, surasuMdari bolI tasu ThAya // 11 // dhana yauvana vicakSaNapaNuM, rogarahita nai rUpa ja ghaj manavaMchita jau milIyau neha, rAjana puNyai lAbhai eha // 12 // mayaNasuMdari bolAvI bAla, bhaNai samasyA kahai bhUpAla jiNavara vacana catura citta lahai, vANI amI samANI kahai // 13 // vinaya viveka vicAra saMtoSa, nirmala zIla deha niradoSa mukti sakhIsyuM avihaDa neha, rAjana puNyaI lAbhai eha // 14 // ANaMdiyau bolai mahArAja, huM tumha tUThau beTI Aja . maI tUThai tUThao jagadIsa, tatakhiNa mayaNa halAyau sIsa // 15 // khaMti dharI mAlavapati bhaNai, sIsa halAviyau kAraNa kiNai AbhAta (Ama) tAta aNabolyA rahau, phokaTa garva sabhAmAhi vahau // 16 // 4. lahua lageM guNavaMta / 5. bettiineN| 6. deiza rAja /
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 sAcu bolai thAsyai marma, hartA kartA ekaja karma karma saMyogai jehanai jisyau, milasyai vara AvI te tisyau // 17 // mayaNasuMdarinA suNIA vayaNa, rAyaiM rattAM kIdhai nayaNa suNijyo su(sa)bhA sabhApati jANaM, jimai juArinai kaDaba nIANa // 18 // kopai dhamadhamatau naranAha, caDhI turaMgama bAhiri jAya Agali UDai ati ghaNI kheha, kahi mahitA syuM Avai eha // 19 // dUhA maMtrIsara iNapari bhaNai, suNi mAlavapati vAta e paMDUra kuSTItaj, e saMkhyA sai sAta // 20 // rAjana muMkau vATaDI, vAlau vegi turaMga ihAM jAvA yugatuM nahI, lyau disi avara sucaMga // 21 // // caupaI // .. jhaTakI bhUpati pAchau valyau, dUta uMbara- keDai milyau thirai thira rahai UjeNI dhaNI, suNi vInatI rAya eka amhataNI // 22 // rAya ghaNe saMtoSyau dAni, kIrti tAharI nisuNI kAni nAri eka amha svAmI Api, nahI tau kIrti tujha UthApi // 23 // rAya bhaNai e thoDaM kAja, kIrti kuMNa viNAsai Aja / tumha svAmI vegai bolAvi, amha maMdira te teDI Avi // 24 // rAjabhavani Avyau bhUpAla, mayaNasuMdari bolAvI bAla karmi tumhArai ANyuM Aja, A aMbara paraNau vararAja // 25 // jaba Adesa hUau naranAtha, taba kumarI grAu kuSTI hAtha haThi caDhIyau UjeNI nAha, cihuM kalaze kIdhau vIvAha // 26 // eka naTei paMDita, bhaNyuM, eka naTai12 dharma arihaMtataj eka nai e mUMDI mAya, eka bhaNai varAMsyau rAya // 27 // 7. jANa ajANa / 9. peDo // 11-12. niMdaI // 8. jaarii| 10. ubho rahe // 13. bhaNe //
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-79 lAkha loka ima bolai vacanna, vAyasa koTaI bAMdhyaM ratanna kuSTI peDU harakhyuM bahU, UtArai lei gyA vahU // 28 // surasuMdari bolAvI rAya, managamatau vara mAMgau mAya Ama tAta jau mAMgyuM lahuM, manavallabha vara nAmaja kahuM // 29 // kairijagula saMkhapurI sAmi, aridamaNa naresara nAmi / Ame tAta jau huyai UchAha, e varasuM mujha karo vIvAha // 30 // rAyataNai mani huyau ucharaMga, vecI dhananai kIdhau jaMga bhalI sajAI bhUpati karai, surasuMdarI cAli sAsarai // 31 // aMbara Agali mayaNA bhaNai, cAlau jaIyai jiNavara bheTaNai rANu UThiyao teNai vayaNi, be pahutA jiNavara bhUyaNi // 32 // jiNa pUjI valIyA daMpatI, saMghasahita tihAM dekhai yatI bhAviisyuM vaMdai manipAya, kara joDI baiThA tasu ThAya // 33 // bolai mayaNA suNau riSirAja, sArau eka amhAraM kAja te kAMIM prabhu Apau maMtra, nIrogI jima huyai kaMta // 34 // sahaguru kahai AMbila tapa karau, japa mAMDau navapadanau kharau AsoI caitra AThami dhuri dhavala, navapada nava olI e vimala // 35 / / pUjau siddhacakra triNa kAla, kuSTa aDhArataNao e kAla sahagurU vayaNa lahI tapa karai, dina dina dAThika roga osarai // 36 / / yaMtrataNuM jala leI caMga, chAMTai chayaM(ya)la a(u)baranA aMga nAThau roga tAvaDi jima treha, sAtaisaI nara valIyA deha // 37 // aMbara TalI huyauM zrIpAla, sahaguru vayaNa phalyuM tatakAla kumarInai mani adhikau bhAva, dekhI jinazAsana parabhAva // 38 // // vastu // mayaNasuMdari mayaNasuMdari, nAha zrIpAla eka divasa arihaMta ghari, nAri eka AvaMti pekhi 14.-16. ama // 15. kuMDalayugala // (kurujAMgala) 17. gurupAya // 18. navadina // 19. prati // 20. atighaNo //
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 27 ta[ta] khiNa alajai jaI milai, mAi putra muhakamala pekhai / sAsU pagi vegaI paDI, rAjakuMara(ri) suvicAri pUchai kuzala ja vattaDI, baiThA bhavana majhAri // 39 / / // vastu // bhaNai kamalA bhaNai kamalA, nisuNI vahu vatsa21 tumha sasarau paraloki gayau, desa rAja e bAlaka paraTThIya tatakhiNa vayarI vIMTiyau, kumAra leI huM vigarmi nadiTThIya (naTThIya) dujjaNa DaratI jaI milI, kuSTI peDAmAhi saMgati viNaThau putra tana mujha ciMtA thaI mAya // 40 // // dUhA // putra paDIMgaNa joivA, huM cAlI suvicAri (ra) / joyau mujha nyAnI milyau, pUchyuM kuzala kumAra // 41 // nyAnI kerai bolaDai, huM AvI iNa ThAmi nIrogI beTau mujha milyao, kulavahU bujha pramANi // 42 // rUpasuMdari pIhari gaI, mayaNAM taNaI viyogi tihAM AvI jina bheTivA, daivaha taNai 23saMyogi // 43 // // bhASA // mayaNasuMdarI bharatArasuM nayaNe nihAlI rUpasuMdari jhAkhI huI, kAM e janamI bAlI / nIra jharai loyaNa ghaj, kula lAjai bAdhI mayaNi nihAlI mAinI, mana ciMtA lAdhI // 44 // hasata vadana haraNAMkhIiM, jaNaNI AlaMgI pUrava vAta sahUe kahI, tiNa guNehiM raMgI aMgadesa saM(siM)haratha nAma, caMpA bhUpAlo kamalA kukhai Upanau, kUara24 zrIpAlo // 45 // 21. vahuvatti / 22. vgddi| 23. viyogi|| 24. rAjAzrI zrIpAlo //
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-79 vegai teDyau puNyapAla, rUpasuMdarI bhAI aMbara roga dUri gayau, rUpa jovau jamAI mayaNA teDI prIyusyuM, UjeNImAhi manaraMgi ApyuM mAlIyuM, manataNai ucchAhi // 46 / / mAlavapati rayavADIyaiM, cAlyau turI caDIya mayaNAM khelai prIyusyuM, rAyadRSTi paDIya dekhI rUpa kumAranu, rAjA ati kopIyau beTIyaiM bIjai Adaryau, aMbara INai lopiyau // 47 // jANI Arati rAyanI, puNyapAla saMtoSai satI siromaNi tumha dhUya, e kula kima doSaiM siddhacakranau tapa tappau, suMdari mana bhAvi roga rahita e prIyu hUyau, te puNya prabhAvi // 48 // // dUhA // aMga desa caMpA dhaNI, siMharatha bhUpAla kamalA kUkhaI Upanau, rAjana e zrIpAla // 49 // // caupaI // tINi va[ya]Ni romaMcita rAu, 25kumari jamAI karai pasAu maI vAhyau pAthara bhaNI hAtha, ciMtAmaNi dIdhuM jaganAthi(tha) // 50 // sAra karI pahutau bhUpAla, mani vimAsaNa thaI zrIpAla sasarAtaNai kuli vasatI lAja, rAya rANA mujha naTasi Aja // 51 // - cauhaTai cAlyau kumara zrIpAla, loka sahU ko bolai Ala / eka bhaNai e jANiyau eha, gharajamAI rAkhyau teha // 52 / / - // dUhA // ghari jamAi ghari suNuha, parathari peTa bharaMti viNa apamAnaha choru aha, marai ki dUri bhamaMti // 53 // 25. kuMara //
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 // caupaI // bhojana nIMdra na bhAvai nIra, sAsU mAya bolAvai vIra puNyapAla avasaranau jANa, kahi kuMara kiNa lopI ANa // 54|| dUhavaNa kuMNa karesai rAta, nizcaya bo levU parabhAti(ta) jaI videsi karuM jau kAja, mAya bhalAvU tAM tamha Aja // 55 // kAja parIcyu7 tAhA~ heva, tumha sasarau saMbhAlu deva28 dala mAgIne cAlau caMga, tuM baiThAM vAlI diuM aMga // 56 // sasarAnai vali lIjaI rAja, mujha mAMTIpaNi Avai lAja puNyapAli mAnyuM suvicAra, tuM mokalAvai gharanI nAri(ra) // 57 // nArI nIra bhaNyA(yA) be nayaNa, sAMbhali prANanAtha mujha vayaNa mAya bApanai Apai cheha, pIhara sarisuM nANai neha // 58 // thoDA ghaNA karai gharamAMhi, lAja karai ghari Avai nAhi pahila bhojana na karai rIti, ahanisi cAlai priyanai cIti // 59 // bhagati karaMtAM nIThura thAya, nIchechI desAuri jAya mayaNasuMdari melhai nIsAsa, kehau puruSa taNau vesAsa // 60 // kSAmodara tuM khIjai kAMya, tujha khIjyai mujha asukha na mAya paralakSmI bhogavatAM lAja, ANI dhana sArU tujha kAja // 61 // pramadA rotI rAkhai dha(dhI)ra, saI hathi lUhai AMsU30 nIra sIpu "sapata karai ekaMti, suMdari AMbU(bU) 32sahI varasaMti // 62 // bhalI bhalAva(ma)Na mayaNA dIdha, asi 33marauDaDaNa nIya kara lIdha kamalA mADI lAguM pAya, paMthaI paiThau caMpArAya // 63 // mAragi vahatAM taruvara heThi, baiThau nara eka dIThau deThi kuMara AvaMtau tINa ikalyau, vinaya karInai sAmhau milyau // 64|| 26. cAlevoM // 28. heva // 30. AMkhe // . 32. AvIsa hu|| 27. parIchyuM // 29. nIta // 31. samajhAveM ekAMti // 33. sarasoDaNa nIya //
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 anusandhAna-79 kara joDI bolai nara cheka 34, uttarasAdhaka joIjaii eka puruSa rayaNa tuM bheTyau Aja, sarasyaiM Aja amhAruM kAja // 65 // kuMara kahai tuM vidyA sAdhi, ekAna tujha6 lIdhuM kAMdhi uttarasAdhaka thayau zrIpAla, pUrI vidyA thaI samakAli(la) // 63 / / vidyAdhara tUThau ucchAhi(ha), ApI auSadhI be tasu ThAya ekai jala UtarIyai pUra, bIjI paradala jIpai sUra // 67 // vidyAdhara mokalAvI kumara, cAlI Avyau bharuachi 3 nagari(ra) bharuacha pITha prasiddhaM ThANa38, kautuka jovA rahiu sujANa // 68 // vAhaNa saya paMcanau dhaNI, dhavalaseTha karai pUraNI thaMbhyA vAhaNa kimyaI virAmi, ghaNai prapaMci na chaMDai ThAmi // 69 // vArU bhoga sajAI karI, dhavalai pUThI(chI) sIkotarI sakati kahai tau beTI40 tarai, puruSa haNI tu jau bali karai // 70 // kAraNa sagaluM prIchyuM dhavali, vArU vastu leI karakamali jaI bheTi bharuacha, bhUpa, thaMbhyA vAhaNa kahai sarUpa // 7 // bheTai raMjyau bolai rAya, amha sarIkhau kahao upAya vAhaNapati kahai sAMbhali kharuM, nara eka Api amhe bali karUM // 72 / / rAya Adesa huau 41ati bhalau, puruSa videsI nai ekalau te jhAlInai tuM bali kare, 42amha desAI nara parihare // 73 // dasa sahasa dhavalanA subhaTa, phiriphiri nayara nihAya(la)i vaTTa ekalamala nara dIThau TreThi, milIyA pAyaka ThiThATheThi // 74 // pAyaka bhaNai re UThi abUjha, rUThai dhavala haNesI tujha bali desyai yogiNinai vIra, tau amha vAhaNa tarasyai nIra // 75 // caMpApati tava bolai hasI, sIhataNI bali huyai 43e kisI rosaI caDiyau bolai nisaMka, dhavala taNI bali ghau re raMka // 76 / / 34. eka // 36. amyo // 38. jANa // 40. vAhaNa // 42. A // 35. joII nara eka // 37. majhAri // 39. kisiM // 41. tasa // 43. re //
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 ajha(Da)yalla[cchaMda] kuppau kesari koI kari jhallai, visaharajIhai ko kari jhallai kA (hA)lAhala Uyari ko jhallai, dujjaNa sIpu kima ko jhallai // 77|| // caupaI // asi kADhInai UThau vIra, pAyaka savi UtAravU nIra dayAvaMta pApabhuI bIhai, nAka kAna UtArI lIi // 78 // sAhamI koi na mAMDai muMThi, bhAjI dala devAriuM pUThi Ubhu rahI e raNi bolai dhavala, nAmai sIsa joDI karakamala // 79 // kSamA karInai kopa vIsAri, mujha vAhaNa tuM AvI tAri sovana lAkha kuMara kahai tIri, tujha vAhaNa calAvU nIri // 80 // seThaI mAnyau lAkha sovanna, bihu jaNasyuM manAvyau manna bolabaMdha karI bahu bhea(u), vaDai jaMgi jaI caDIA beu // 81 // navapada samarI muMkI hAka, tarIyA vAhaNa vAjI DhAka camakyau dhavala kahai suNi vAta, lyai grAsa amha ulagi rAta // 82 / / Appau grAsa amhanai karikamala, dasa sahasa pAyaka nIja mali seTha bhaNai amha nathI kAja, bhADaM dei caDhau nararAja // 83 // ratnadIva bhaNI muMkyA mUli, jaI lAgAM bAbaranai kUli leI suhaDa dhavala Utarai, IdhaNa pANI loka tihAM bharai // 84 // bAbara desa dhaNI mahAkAla, dANa levA AvyA samakAla sArathapati sahajaI abUjha, mahIpati sarisuM mADi jhUjha // 85 // bAbaranuM dala dekhI pUri, seTha taNA bhaDa nAThA duuri| bAMdhI dhavala lIyau saMghAti, tatakhiNa bolAvyau zrIpAla // 86 / / dhavalA tuM bAbarIyai bAdha, jau vAhaNa amha Apau Adha hivaDAM kApuM tAharA baMdha, vayarI nAda UtAruM khaMdha // 87 / / 44. viSa kara // 45. sApa ko // 46. ko kara // 48. devarAvI // 49. nAyamala // 50. mahAkAla // leI suhaDa dhavala maha 47. bhaya //
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-79 dhavala bhaNai je Daii (mi) ima cA(vA)harUM, vahicI leje arddha tAharu asimara UDaNa vAsI (mi) hAtha, bolAvU bAbara- nAtha // 88 // // dUhA // bAbarapati iNa pari bhaNai, rahi re ma mari gamAra jIva jatana kari bAlUA, pApI amha hathIAra ||89 / / atha vA(pA)ghaDI chaMda tuM re UThio dhuMbaDe dhasamasaMti, mana majjhi catura navapada jaMpaMti kari ka(kA)DhIya kopii ya(a)bhaMga khagga, taba dhUjaNaM kAyara kevi lagga // 10 // tu re suhaDa sanAha paharIya jarada, raNakAhala vajjIra tUra nAda tu re pesaNa paraThIya bAbaraha rauha, balavaMta yodhaha vAvai loha // 91 // dala caMpIya mogari karai ghAu, phaNi caMpIya kaMpIya sesarAu bhaDa bhAgA daMti dayaMti ghAsa, je moDaMti muMcha khAyaMti grAsa // 92 // dala nAsIya trI(trA)sI jAya dUri, mahAkAla baMdhdhau raNi sIpa-sUri chali chaM chaM chaTi choDIya seThi pAsa, mana majhi dhavala dhana huI Asa // 13 // [chaMda] - SaTpadaM // dhavala choDAviyau jAma, tAma asimara UbhArai / haNasyuM babbararAya, hAkka dhari kuMara bArai / bhala mAMTI paNa tujha, jhUjha kAyara kA hArai / kSatrInai ghari khoDi je bhaDa baMdhA mArai / ima bhaNI baMdha choDi chayala, mahAkAla mani harakhIyau / sAhasIka ko rAya tana, mana buddhi isyuM parakhIyau // 14 // // caupaI // sahasa dasa bhaDa nAsI gayA, nAdi saMkhataNai AvIyA dhavala bhaNai amha nathI kAja, jaI olagau aneruM rAja // 95 / / 51. tu mujha / 52. vaahii| 53. dhAyu / 54. dujjaNa / 55. loha //
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 33 pAyaka savi rAkhyA zrIpAli, vAhaNa Adha lIyAM saMbhAli tihAM bolai bAbaranau dhaNI, svAmi saMbhAla karau amhataNI // 96 / / te tau puhatau nagara majhAri, lIlAvaMta vayaNa avadhAri madanasenA amhArI dhUa, pagi lAgI paraNAvaM tuMa // 97 // kuMyara bhaNai kula nyAti na ThAma, tumhe na jANau amhAruM nAma rAjahaMsanu ko kula kahai, lakSaNa dekhI sahu ima kahai // 98 // madanasenA paraNI ucchAhi, juMga eka dIdhuM naranAhi rayaNa kanaka pUrita bhaMDAra, Apyau sohalAnau parivAra // 99 / / vA[ha]Na ThavI pahirAvyA vI(cI)ra, saMprekSyA sAyaranai tIri(ra) mokalAvI valiyau mahAkAla, vAhaNi caDhI cAlyau zrIpAla // 100 // samudra ulaMghI AvyA pAri, pahutA ratnadvIpa majhAri seThaI tihAM vInaviyau kumara, tumha vANautra karau ko avara // 101 // suNIu vayaNa kumara taba hasyau, amha tumha aMtara kIjai kisyau AvI baisai sAyara tIri, nitu nATaka karAvai vIra // 102 / / kumara sabhA Avyau nara eka, jANe mUrtivaMta viveka karI praNAma baiThau budhivaMta, zrIpAla Agali kahai virataMta // 103 // A cAru vidyAdhara ThAma, ratnasaMcaya nagarInuM nAma kanakaketu tihAM pAlai rAja, amara save ANai jasa lAja // 104 // kanakamAlA paTarANI sAra, jANe raMbha taNau avatAra beTI mayaNamaMjUSA jisI, rUpaiM nAri avara nahI tisI // 105 // rauya vihAra kanakamaya [uttuMge, Adila biMbaM kanaeNkamaya caMga kanakaketu ThavIyuM saya hAthi, cauviha saMgha milI nara nAthi // 106 / / ekadivasa rAjA naMdinI, mahApUja kIdhI jinataNI pUjAnau huyau atiroka, kautuka jovA milIyA loka // 107 // Avyau kanakaketu bhUpAla, jovA beTI bhakti rasAla 56. kiiyo| 58. ratanamaya / 57. raMga / 59. visAla
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 anusandhAna-79 jai gaMbhArai arihaMta stavai, kuMari kalA dekhI cItavai // 108 // vidyArUpi e UghATi, e jamalI nathI vetADhi huM ANuM vara ehanai kisau, eha jamali avara nahI visau // 109 / / praNamI RSabhadevanA pAya, rAjA raMgamaMDapi taba jAya devarANI AphaNIyaI kamADa, balavaMta ko na sakai ughADi(Da) // 110 // kumarInai mani ciMtA isI, mai AsAtana kIdhI kisI kanakaketu mani ciMtA ghaNI, maI abhagati kIdhI jinataNI // 111 // acarija dekhI ciMtai bhUpa, etau kAMi deva svarUpa e paramAratha jau lIjasyai, nizcaya bhojana tau kIjasyai // 112 // paratIanna baiThau bhUpAla, gaganavANI huI samakAli(la) ekamanA sAMbhalajyo sahU, prajA prajApati je huM kahuM // 113 // // dUhA // dosa na koi kumArIha, naravara dosa na koya jiNa kAraNi jiNahara jaDyuM, te nisuNau sahu koya // 114 // je nara dIThai UghaDai jiNahara taNA kamADa so nara mayaNamajUsIha hosyai te bharatAra // 115 / / siri risahesara olagaNi, huM cakkesari devi mAsa abhyaMtara soya nara, nizcaya Avisi lei // 116 / / // caupaI // vANI amara suNI naranAha, bhUmaMDali bimaNau ucchAha rAjakumari ralIyAyata huI, jiNavara sAra karai amhataNI // 117 // 61nahI lagai bahu rANorANi, jiNahara joI joI jANi mayA karInai UThau heva, nayaNi nihAlau tribhuvana deva // 118 // caDhI turaMgami pahutau bhUyaNi, jiNahara jaDIyuM dIrcha nayaNi jhaTakaisyuM UghaDIA bAra, AdIsvaranai karai juhAra // 119 // devaM(vAM)gaNi baiThau chai rAya, nyAnI RSi Avyau tasu ThAya vaMdI paga pahilaM tehanA, sulalita suNI dharama desanA // 120 // 60. privaareN| 61. tihAM lagai bihu //
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 kanakaketu kara joDI kahai, tribhuvana vAta svAmi tuM lahai amha jamAI kahau kuNa nAma, mAya bApa kihAM ehanuM ThAma // 121 // je pUchyuM te kahIyuM sAra, sadAcAra zrIpAlakumAra Talyau saMdeha harakhyau mani bhUpa, jANyuM jamAInuM savarUpa // 122 // madanamaMjUSA leI varamAla, vara varIyau kuMara zrIpAla kanakaketu tihAM karai vIvAha, ANI avicala aMgi uchAha // 123 / / caMpApati paraNyau jetalaI, caitramAsa Avyau tetalai navadina AMbilanau tapa tapai, jinavara Agali navapada japai // 124 // vAhaNa vastu dhavala je dhaNI, tene bArai62 paDI ati ghaNI kopi caDyA dANI dyaI dAha, vInavIyau teNe naranAha // 125 / / rAya bhaNai jau lopI ANa, cora karI UdAlau prANa kRpAvaMta kumara zrIpAla, vachIAyata ma mArisa bhUpAla // 126 / / sArathapati devAyeM mAna, valI adhikeruM vAlyuM63 vAna vAhaNataNI hUI pUraNI, cAlyA maMdira kuMkaNa bhaNI // 127 // hIrA mANika motI taNA, bIjA dravyataNI nahI 64maNA ApI rAya saMpreDyA kuMara, mokalAvI cAlyau varanayara // 128 / / // vIvAhalAnI DhAla / vAhaNa paMcasaya pUrIA, pUrIADhA savi siDha65 re / strIyarayaNa leI caDyau, kuMara sahaji sanaDha re / gajagati cAlai camakatI, raNakatI neura pAya re kadalIdala rA(sa)komala, jaMgha juaga(la) tasa ThAi re // [129] nAbhi gaMbhIra kRzodarI, ura dharI pIna uttaMga re dADima ku(ka)lIya dotaDAM, adhara pravAlaDA raMga re / nayaNaDe haraNa harAviAM, vayaNaDe caMdalau jItau(jIta) re veNI vAsiga vAhIyau kaMThai koila gIta re // 130 // 62. khohara // 64. kAmaNA // 66. snetthiN| 63. AlyoM dAMna / 65. seThaI re /
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 anusandhAna-79 gajavaDI pahiriya pAlIya, bAlIya yovanamatta re dhavala nihAlI nArinai, Arati paDIyau citta re bhUkha nai tarasa beU gaI, nayaNaDe nAThI nIMda re sArathapati sukha vIsarayuM, jaba lagai te strI dITha re // 131 // cyAri pradhAna bolAvIyA, AvIyA dhavalanai pAsi re gupta bola mani rAkhajyo, karajyo kAma vimAsi re ekalaDau vAhaNi caDyau, joya na ehanI riddhi re strIya rayaNa mArI lIyau, karau amhArI buddhi re // 132 // triNi maMtrI bolI gayA, tujha mukha dIThaDai pApa re eka pApI baiThau rAu, tINai maMDyau vyApa re prIti karInai nitu namai, ma karisi kehanI lAja re vIsAsInai mArijyo, pachaI tamhAraDuM rAja re // 133 // // caupaI // kapaTabuddhi mAMDI dhuri dhavali, prIti vadhArai rahI nitu jamali jalamANasuM jAya re jAya, vegi jovA Avyao rAya // 134 // kuMara kautuka caDhIyau dori, tuM Avyau vayarInai hori kAppau dora mAMcI UghaDai, navapada japatau sAyara paDai // 135 // jalataraNI auSadhI pramANi, magari muMkyau kaMkaNa taTi ANi dhoI aMga ArogyuM nIra, taruari chAyA pauDhyau vIra // 136 / / jAM jAgai tAM dekhai jANa, Agali bhATa karai kalyANa pAkhali suhaDa na lAbhai pAra, vinaya karai nai karai juhAra // 137 // pAyaka bhaNai sAMbhali tuM bAla, amhe pAThavIA rAya vasupAli(la) / vegaI turI palhANau heva, sthAnanayarIpati bheTau deva // 138 // capali caDhI Avyau zrIpAla, sAmhau UThyao rAya vasupAla AsaNa baisaNa deI bhaNai, josI eka achai amhataNai // 139 / / bAMbhaNa baisArI gharamAhi, pUchI vAta eka UchAhi mayaNamaMjari beTI mujha sAra, kahao kuNa hosyai tasu bharatAra // 140 //
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 37 mAsa vaisAkha dasami UjalI, pahura pAchilau suNijyo valI sAyara taTi si(su)tuM vanamAhi (hya), te vara beTI hosai rAya // 141 / / josI vayaNa milyAM amha Aja, e beTI paraNo vararAja vAru lagana milI vasupAla, paraNAvyuM kuMara zrIpAla // 142 / / rAya bhaNai lio kAi kAja, thaI Ayata pada dyau mahArAja jehanai tUThau Apai mAna, tu(mu)jha pAhii apAve pAna // 143 / / nisuNao dhavalataNI hiva kathA, jaM jaM mAMDai taM taM vRthA kuMara nAMkhyau pANI pUri, pachaI mAyA mAMDI bhUri // 144 // kUTai pITai rovai raDai, nIlaka(ja) niMdaka [haseM] hIyaDai sIpA nAri suNAvI vAta, kaMta tumhAro hUyauM jalaghAta // 145 / / // rAga - siMdhUDau // prIyu prIyu kari mayaNA raDai, suNie vAlaMbha deva adhavici choDI kihAM gayao, ga(gu)Na kahu tumha deva, prIyu0 AMcalI // 146 // amhe abalAnai ekalI, choDI kA niradhAra neha khaMDI tuM kihAM gayau, hA hA prANa AdhAra // 147 // prI0 / caurI mAharI te caDI, Appau jimaNau hAtha nAha bola navi pAlIyau, nyAya nahI naranAtha // 148 // prI0 / kamalA mADI joisai, vATa tumhArI deva amhe desAuri nAMkhIA, tiNa jhUrevU heva // 149 // prI0 / daivi re sarajyAM vajramai, kIjai kisyuM vinANa amhape hI dAdura bhalA, meha sarIsA prANa // 150 // prI0 / pIhara parataTi savi rahyAM, kuNa karasyai ho jANa balavaMtI pramadA bhaNai, daivaiM milIyA re mA(prA)Na // 151 // prI0 / pUrava puNya pasAulai, milasyai tumha kaMta aMtarAya aNabhogavyai, navi chUTai ho jaMtu(ta) // 152 // prI0 / 67. dAMna / 68. ThANa //
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 anusandhAna-79 // caupaI // kaMta viyogaI rovai nAri, dhavala Avyau tasu jaMga majhAri rotI rahi suMdari sukhasAra, maI suMpyau tumhanai gharabhAra // 153 // tAsu vayaNa duHkha huau apAra, iNa pApI mArya bharatAra dhavala hasI bolai eka vayaNa, jhaTakai taba aMdhAruM gayaNi(Na) // 154 // cihuM disi UpaDIA pavana, jANe beU milIyA chai bhavana: vAjyA ghUghara DamarU DAka, nyAyataNI pari huI hAka // 155 / / bAvanavIra lIyA chai jamali, visama cakra tolyau karakamali cakresvari bolI69 vikarAla, sAthi chai sAte kSetrapAla // 156 / / sakati bhaNai pApI sira paDu, kubuddhi pradhAna kUAsiri jaDuM - pihalI daDavau tINai lAdha, caturaMga karI kUAsira bAdha // 157 // dhavala haNevA dhAyA vIra -, mayaNA saraNi payaTThau bhIru sakati bhaNai tuM nathI lAja, mayaNA lopI kima mAjhaM Aja // 158 / behU mayaNA lAgI pAya, sAra karI bhalaI amha mAya beTI bhaNI bolAvI bAla, kaMThi ThavI suratarunI mAla // 159 // ma karisi bAI hIyai aNAha, bhAsa abhyaMtara milasyai nAha rAjakuMari saMtoSI ANi, cakresari pahutI nija ThANi // 160 // kuMkaNi jAI vAhaNa Utarai, bhalI bheTi bhUpatinai karai bheTaiM raMjyau dyaI bahu mAna, sArathavAha apAvai pAna // 161 // thaIAyata tihAM bIIM diyaiM, sArathapati saiM hathi lIyai olakhIyau vayarI vikarAla, seThi taNai mana paiThI jhAla // 162 // Avyau hAtha valI eka heThi, kaNamaNatau UThyao taba seTha(Thi) te kAMI mAMDisi upAya, jima rUsesI ehanai rAya // 163 // uMba kaTaMba Avyau tihAM eka, dhavala bolAvai karI viveka sArau eka amhArUM kAja, savA lAkha dhana ApuM Aja // 164 // rAya jamAI mArau tumhe, savA koDi vali desyuM amhe DaMba bhaNai e thoDaM kAja, kAma amhAruM joi Aja // 165 // 69. kopI // 70. annmnno| 71. dhana /
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 rAula jaInai gAyai gIta, rAyataNuM tihAM harIyaM cIta bhUpati tUDau Apai dAna, na lIyai gAyana mAgai mAna // 166 // tamha jamAI hArthi Aja, bIDu mayA karau mahArAja sIpA vayaNa72 joI vasuMpAla, bIDuM devA gayau zrIpAla // 167 // sIpA bIDu devA lagga, gAyana sagalA kaMThi vilagga eka bhaNai olakhIyau putta, eka bhaNai valIyau gharasUtra // 168 / / eka bhaNai bhAI tuM bhalau, kima desAuri gayau75 ekalau ekaI mAyA mAMDI mAMDa, zrRMgaTa karI baisArI rAMDa // 169 / / rahi rahi putra hivaI gharamAhi, kuMara baisAryau jhAlI bAMhi acarija dekhI ciMtai bhUpa, e kAMI tAM daiva svarUpa // 170 // kopi caDhyau bolai mahArAja, hilau baMbhaNa daMDaM Aja e varanI jau vATuM kalI, kehanA kula navi bolai valI // 171 / / marakalaDai bolai nIsaMka, kSatrI bola na bolai vaMka bhaDa dekhI mujha dyau saMgrAma, jima saMbhAlu kulanuM nAma // 172 / / valI vayaNa eka avadhArI, AvI muMgi achai be nAri thoDAmAhi ghaNuM tujha kahuM, te teDInai pUche sahU // 173 / / bhUpati vegi teDAvI nAri, vidyAdhari bolai suvicAri aMgadesa siMharatha bhUpAla, kamalAnaMdana e zrIpAla // 174 // pUrava vAta suNAvI sahU, narapati amhe ehanI vahU tatakhiNa rAya baMdhAvyA DuMba, kehay kAma kahuM re saMba0 // 175 / / svAmI dhavala achai vANIyau, pApI savi huM dhuriM jANIyau dhana ApI karAvyuM isyuM, hiva kUr3e. bolIsyai kisyuM // 176 / / khIjyau kSatrI ANai khesa, rosa caDhyau rAya dyai Adesa rAya dUta tava dhAyA dhasI, dhavala ANai bahu baMdhaNi kasI // 177 // 72. nayaNa / 74. samakAla / 76. bUMghaTa / 78. baulai bola viveka // 73. vyAla / 75. aavio| 77. huN| 79. teddii| 80. bhuMDa /
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 anusandhAna-79 UThi talAra malA isivAra, dhavala taNai siri vAhuM dhAra kRpAvaMta bolai zrIpAla, vachIAyata ma mArisi bhUpAla // 178 // pAyake dhavala muMkIyau choDi, sApurisa aMgi na Avai khoDi chatrachAyA jaI karuM samAna, rAya jamAI kahA diyai mAna // 179 / / trihuM mayaNAsyuM vilasai vIra, teDI dhavala pahirAvyau cIra jima jima dekhai kuMara pratApa, tima timaM seTha dharai UtApa // 180 // sIpA Upari mAMDyau droha, dorIyai bAMdhI caMdanagoha mAjhima rAti nAMkhi caDai, churI sahita tihAM pAchau paDai // 181 // avasi.1 paDatAM AvI churI, dhavala pahutau yamanI purI dIThau loke Ugamatai bhANi(Na), pApataNuM phala e nirvANa // 182 // - sIpAnai mani krodha na lobha, teDI tasu tana dIdhA thobha ApI riddhi dhavalanI jApi, saMpreDyA kosaMbI ThANi // 183 / / - eka divasa sIpau manaraMgi, gayau rayavADI caDI turaMgi vaNajArau tihAM Avyau eka, pUchai kuMara karI viveka // 184 // kuNa nagarI AvyA vachIyAta, kahau kAI apUrava vAta kAMtInagarI AvyA deva, sAMbhali vAta kahuM te heva // 185 / / ihAMthI joyaNa saunai aMti, vArU kuMDalanayara vasaMti bhUpati makaraketunuM nAma, kapUratilaya paTarANI nAma // 186 // guNasuMdari beTI tasu sAra, vidyA rUpa na lAbhai pAra pabhaNai paraNuM huM nara soya, vANI(vINA)vAdi mujha jIpai koya // 187 // narapati naMdana milIA bahU, sIkhai vINA baiThau sahu isI vAta kahI te rAu, nisuNI sIpau maMdira gayau // 188 // sIpAnai mani lAgI khaMti, zrI navakAra japai ekaMti navapada bhakta achai ye yakSa, te vimalezvara hUyau pratakSa // 189 // tUThau Apai nirmala hAra, sura pabhaNai suNi vaccha vicAra pahiryau kaMThi karai mohana, taM taM karai jaM jANai mana // 190 // 81. AvAsa // 82. AMNI // 83. navasara //
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 hAra taNau kahiyao pramANa, mokalAvI sura pahutau ThANi(Na) tuM kuMara kuMDanapuri gayau, vAmana vesa ASADhai rahyau // 191 // nAdaparikSA kAraNi sahU, rAjakumara teDAvyA sahU tau vINA mAMgI vAmaNai, kuMari Apai kari tasa taNai // 192 // nAda taNau kIdhau AraMbha, lINA loka thaMbhyA jima thaMbha kuMara(rI) varIyau vara suvisAla, pragaTa rUpa thayau zrIpAla // 193 / / makaraketu mani thayau uchAha, paraNAvyau caMpAnau rAya dina ketA tasu maMdira rAu, eka divasa rayavADI gayau // 194 // . bAhirapaMthI dIThau eka, bolAvyau karI viveka AvAgamana kahau tasu ThANa, kahi kautuka taI dIThau jANa // 195 // kuMDanapuri amhArUM ThAma, huM jAisi pATaNa payaThANi kaNayApuramAMhiM AvIyau, kautuga kahuM tau taiM rahAvIyau // 19 // vijayasena kaNayApura dhaNI, kanakamAlA rANI jasa taNI trailokyasuMdari beTI nAma, jANe jagi avatarIyau kAma // 197 // // vastu // pahIya pabhaNai, pahIya pabhaNai, nisuNi naranAha saMvara maMDapa mAMDIyau, rAjakumara aneka milIA kAlivai varasai kuyaravara, tacha(ttha)pa(pe)khi amhe vi valIyA / sIpai suNiyau vasuvayaNa, mani hUyau ucharaMga gagani thaI vegaI gayau, varavA nAri suraMga // 198 // // caupaI // tihAM kIdhuM khuMdhAnuM rUpa, maMDapi Avyau caMpA bhUpa lAMbI dIThI TaM(TuM)kI nalI, moTu mAthu grIvA galI // 199 // uMcI pUThiM paMjara sAMkaDu, rAsabhadaMta vadana vAMkaDaM uMcA nIcuM racIyuM nAka, kapila kesa bihu~ gAle jhAka / / 200 / / 84. tava bolyo atihiM sujANa //
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-79 paMjara nayaNa pIhADa gAla, moTe hoThe paDatI lAla AvI thaMbhya oThaMgI5 rahai, narapati sati bolAvI kahai // 201 // kahu khuMdhA tumhAruM kAja, je AvI UbhA ihAM Aja jiNa kAraNi baiThA chau tumhe, tiNa kAraNi UbhA chu amhe // 202 // haDa haDa hasIAM savi bhUpAla, khuMdhau vara 6e varasai bAla rAya sutA nara vAhaNi caDI, vAjyAM damA(dA)mAM daDavaDI // 203 / / saMvara87 maMDapi kIyau pravesa, dIThau khuMdhA rUpa nivesa jANai loka Ubhau chai khuMdha, sIpArUpa dekhai tihAM muMdha // 20 // tIkhe nayaNe jovayai tADi, baiThA8 narapati muMkyA mAMDa(Di) khuMdhA uri ghAlI varamAla, dhaDahaDIyA kopi bhUpAla // 205 // re khuMdhA bhUlI e bAla, kaMThi thakI pAchI dyai mAla khuMdhau kahai adekhA kAya, rUpa nahI tau khIjau kAya // 206 // tau kADhI UThyA hathIyAra, rosi caDyA navi jANai sAra khuMdhA rUpa TalI zrIpAla, sAmhau thayau kADhI karavAla // 207 // nAsI bhUpati gayadeg ubhau vAya, rAjakumari paraNI tasu ThAya pAyaka eka kahai tihAM vayaNa, vAta suNau sIpA nara rayaNa // 208 // dharApAla dala pATaNi bhUpa, guNamAlA paTarANI rUpa zRMgArasuMdari beTI nAma, paMca sakhI chai tasu abhirAma // 209 // mani samasyA chai tehI taNai, 92rAjakumari te ima bhaNai teha amhe vara varasyuM jANa, avara sahodara jinavara ANa // 210 // navapada samarI gayau tasu ThANi, rAjakumari bolAvI jANi zrImukhi samasyA pUruM valI, kahai tau bolAvU pUtalI // 211 // 84. tava bolyo atihiM sujANa // 86. varasthe sahI varamAla / 88. varavA / 90. paDIyA pAya / 92. je pUrai AvI ima / 85. uThiMgaNa / 87. nayaramAMhi / 89. muMDi / 91. mujha /
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 43 / dUhA // arihaMta deva susAdha guru, dharmadayA visAla mAtra uttama navakAra para, avara ma jhaMkhu Ala // 212 / / arihaMta kerAM nave pada, niya mani dharai ji koi nizcaya te nara nArIyaI, manavaMchita phala hoya // 213 // ArAhau dhuri deva guru, dyau saMpatti [sArUM] dAna tapa saMyama uvayAraDau, karau saphala appANa // 214 // are mana appau khaMcIyai, ciMtAjAla ma pADi Agali te phala pAmIyai, je phala likhyuM nilADi // 215 // puvva bhavaMtari saMcIyau, puNya samaggala jAsa tasu bala tasu mani tasu tilaya, tasu tihuaNa jaNa dAsa // 216 // // caupaI // paMca sakhIsyaM UThI bAla, sIpA kaMThi ThavI varamAla karI vIvAha rahyau java jANa, bhATa eka tihAM karai kalyANa // 217|| bhATa bhaNai kolApuranAha, rAja karai puraMdararAya paTarANI vijayAde nAma, jayasuMdari beTI abhirAma // 218 // kuMarI rUpa na lAbhai pAra, pabhaNai paraNisi te bharatAra rAdhAvedha sAdhai je bANi(Na), leI pratijJA rahI sujANa // 219 / / dIdhuM dAna bhATanai hAthi, rAdhAvedha sAdhyau naranAthi jayasuMdari varIyau vararAja, puNya pramANaiM sIdhuM kAja // 220 // // DhAla // ha(dUta mAulai mokalyau, sAMbhali vayaNa kumAra re vegi karI pAchA valau, hivai malA syau vAra re // 221 // navapada mahimA sAMbhalau, hIyai dharIya ANaMda re puNya taNai pasAulai, zrIzrIpAla nariMda re // 222 // AMkaNI // sIpai sAMDhi ja pheravI, aMteura ANAvi re nAri baMdhava3 sAthaI, Avai bahu dala leya re // 223 // nava0 / 93. savi sAtha le|
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 anusandhAna-79 vahuyara savi sAthi leI, cAliyau kuMara zrIpAla re thAnapurI jaI Utaryau, harakhiyau rAya vasupAla re // 224 // na0 / kuMara parAkrama prIchIyuM, uttama lagana sulIdha re cyAra mahAdharA "savi bharI, rAya5 rAya pada dIdha re // 225 // na0 // Dhola damAM(?dadA)mAM vAjIyAM, valyA nIsANe ghAu re sImADA AvI milai, bheTi leI savi rAya re // 226 / / na0 // UjeNI bhaNI sAMcarai, vAhaNi caDhIya sujANa re sopArai pATaNi jaI, dala dIdhAM melhANa re // 227 // na0 // nayara maMtrIsara AvIyau, bheTiyau rAya 97zrIpAla re sAMbhali svAmI vInatI, ma karisa lo(ko)pa kRpAla(kumAra) re // 228 // na0 mahIsena rAyAM kuMarI, ka(Da)sIyau aja bhuyaMga re, tilaka suMdari viSa navi valyuM bhUpati dukkhadU(9) yaM(aMga re // 229 // na0 mahitA vayaNe UThIyau, puhatau rAya zrIpAla re dAha ma dyau re ajANiyai, e huM jIvADisi bAla re // 230 // na0 mahAmaMtra mani dhyAIyau, kaMThi Thavyau tasu hAra re tilaka suMdari baiThI thaI, UtarIyau viSabhAra re // 231 // na0 mahIsena ANaMdIyau, bheTi karai tasu sAra re tilakasuMdari paraNAvIyau bhagatiya urIya apAra re // 232 // na0 tilakasuMdari ANU karI, cAliyau dala bahUta re desa desAura hiya sAdhIyAM, mAlavamAhi pahUta re // 233 // na0 // caupaI // cara mukhi jANyuM paradala bahU, kaNa kApaDa jasa (saja) kIdhA va(sa)hU UjeNI Avyau zrIpAla, gaDhamAhi puhatau puhavIpAla // 234 // vIMTI nayara dhAyA nIsANa, cihuM pole kIdhAM melhANa hUI rAti sIpA mani khaMti, cAlyau mAya milaNa ekaMti // 235 / / 94. sesi / 96. savi aavii| 95. rAI / 97. vasupAla /
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 mahuari mAlaMyanA guNa dhyAya, gayavara "mana vaMdhyAcali jAya mayaNasuMdarisyuM jehavI prIti, tehavI avara na Avai cIti // 236 // sAthi teDI chai savi nAri, thaI AkAsi puhatau gharabAri AI vegi UghADau bAra, tumha sevaka 100 jima karai juhAra // 237 / / mayaNasuMdari romaMcI deha, bAI tumha suta sAda ja eha / kamalA raMgi UghADai bAra, jaNaNi AliMgI karai juhAra // 238|| vahUara lAgI sAsU pAya, milIyA aMteura mAhomAhi mayaNasuMdari paTarANI kIdha, bhalA AbharaNa vastrevara dIdha // 239 // rANI savi huM sAthi rAya, dIsa aNUgata jIya dali jAya / hUyau prabhAta Ugyau jagi bhANa, baMdIjana savi karai kalyANa // 240 // senAnI teDAvyau rAya, vegiM karI malAvau vAra gayavara gaDu turI pAkharau, ujeNI gaDhi Dhou karau // 241 // jaNa mokalAvI karAvyuM jANa, jau e mAMnai mAharI jA(A)Na kaMdhi kuhADai AvI milai, tau amha senA pAchI valai // 242 // dUta bhaNai suNi puhavIpAla, amha svAmI vayarInau kAla kaMdhi kuhADai AvI milai, tau dala amhAraM pAchu valai // 243 // rAya bhaNai ma lAvau vAra, kavaNa karAvai jIva siMhAra khaMdhi kuhADau karI bhUpAla, kaTaki jaI bheTyau zrIpAla // 244 // sAmhau UThyau rAyAMrAya, sasarAnai tihAM karai pasAya naMkhAvyau Ayudha je khaMdhi, bihuM naresara huI saMdhi // 245 // mayaNA kahai sAMbhalau marma, joau Ama tAta mujha karma kuhADau rAya UtArai Aja, olakhIyau avara (aMbara) vararAja // 246 // cIti camakyau puhavIpAla, dekhI kumarI riddhi Da(jha)mAla mayaNa milevA nATaka raMgi(ga), teDyA pAtra achai je caMga so lahI caraNA savi kaDi kasai, nAri eka tihAM pAchI khisai // 248 // 98. mAitaNA / 100. betto| 99. gayavara caDI calio java jAI / 101. vastu /
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 anusandhAna-79 // dUho // kihAM mAlava kihAM saMkhapura, kihAM bAbara kihAM naTTa surasuMdari nacAvIyau, daivi dalIya maraTTa // 250 // // caupaI // jaNaNI dUhau sUNiyau vayaNa, kuMari nAcaMtA dIThI nayaNi(Na) sabhAmAhi jaI kaMThi vilagga, beuM dukha bhari rovA lagga // 251 // rotAM rAkhI pUchai isyuM, kahau bAI e kAraNa kisyuM tuM paraNAvI uttama ThAi(ya), e kAraNa kihAM ghaTIyuM mAya // 252 / / surasuMdari kahai sAMbhali vAta, paraNAvI saMpreDyA tAti(ta) caturaMga senAsyuM parivar2yA, saMkhapurI parisari UtaryA // 253 / / vAra vaMki tiNa sthAnaki rahyA, ghare(Ne) divase pAyaka ghari gayA chochai vasIyA vanaha majhAri, AvI dhADi karatI mAri // 25 // tujha jamAI nAThau mAya, UbhI muMkI hu~ tasu ThAya tihAM jhAli kolI vikarAlI, teNe vecI desa nepAlI // 255 / / tihAM caDI mAlunai hAthi, mAle mAMDI vecI sAMthi sAthi viNajAre huM lIdha, bAbara desi gaNikA ghari dIdha // 256 // jovau karma taNI e vAta,02 gaNikAMyaI mujha sIkhavI nATa mahAkAli bAbaranai nAthi, nATaka karavA lIdhI sAthi // 257 // olagatAM mayaNAnau kaMta, AkhyA eNai ThAmi bhamaMta dekhIM Aja sajana mai sahU, dukhasAyara UlaTIyau bahU // 258 // mayaNasuMdarinuM dekhI rAja, tuM (huM) dukhiyau bhaNiyau Aja kula mAragi savi cUkI mAya, 102dAThika daivaiM sirajyAM kAMya // 259 // sabhA samakkhi suNyuM zrIpAla, aridamaNa ANyau bhUpAli(la) ApI vastra anaiM zRMgAra, surasuMdari suMpI bharatAra // 260 // OM matisAgara mahito tava milyo, sakala manoratha haiDiM phalyo caMpA upari karaiM prayANa, vAjina vAjai Dhola nisAMNa // 261 // 102. ghATa / 103. dukhIyAM /
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 47 caMpA Upari cAlyau rAya, tava valIyA nIsANe ghAu sasarA sAlA nai mAulA, caDhyA vIra vikaTa vAulA // 262 / / 5 durmukha dUta caMpA pAThavyo, ajitasenani jaI vInavyo sAMbhali vayaNa mujha narapati Aja, tujha samovaDi ko nahIM Aja // 263 // bhalA bhalerI pRthvI acha, rAya save zrIpAlaha pachai / jehanI AMNa vahai sura dhIra, teha manAvo bAvana vIra // 264 // daMDa dora navi kehani karaI, dali dIThaI jehanaiM bhaya DariM kaho ni svAmI kahaiM niM deva, tehanI kIma na kIjeM seva // 265 // phuTu sIDa phATo sIvIiM, rAya zrIpAlaha jai sevIiM . kihAM tuM khajuo kihAM te sUra, tehasyuM koI na mAMDi bhUra // 266 / / kihAM tuM chIlara kihAM te samudra, kihAM cAMdaraNI kihAM te caMdra kihAM kaMthera kihAM drumeMdra, kihAM dharaNeMdra kihAM sureMdra // 267 / / tehasyuM toDi mAMDIsa jetalI, AgaliM tujha vica(ta)siM tetalI kopyo bhUpa bhISaNa AkAra, ajItasena bolyo tiNavAra // 268 // re re dUta vAta kahai kasI, jA re pApI prAMNa cUkasI galahatha dei nAMkhyo dUri, valyo dUta Avyo rosa pUri // 269 / / tavila Dhola Dhamake navaraMga, dhaDahaDa dhruje parvata zRMga java caMpAnI cAMpI sIma, Avyo ajitasena bhaDa bhIma // 270 // ajitasena, bala vicitra, sira upari jhalakeM sovana chatra dramaka dramaka vAjai nIsAMNa, kAyaranA te kaMpai prANa // 271 // saja thayo havai rAiM zrIpAla, raNamaMDali vaiMrIno kAla asavAre asavAra ja bhaDiM, gayavara sarisA gayavara aDeM(Di) // 272 / / gaya(va)ra guDIyA sahasa batrIsa, hayavara hIMsaI sA(sa)hasa chatrIsa rame daMDAyudha chatrIsa, jhUjhiM rAjakuli chatrIsa // 273 / / dhaDahaDatA dharatA bahu rIsa, gadA prahAre bhAMje sIsa Athamato bolai ima daTTha, caMpA levA lIdho haTTha // 274 //
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-79 sIMgaNi guNa gAjIneM rahai, saramAMhaiM sarovara vahiM jhaba jhaba vIja jasI jhabakAra, gayavara karaM karIM vIMjhai taru Ari(ra) // 275 // ajitasena mAMDyo daMdola, pragaTyo rAya zrIpAla kallola sevaka rahyA raNa save karI, sAtaseM rAya rANA paravarI // 276 // vaDhaNa vaDhe te navi chaMDaI pAya, vayara na junuM kahiiM thAya pADI bAMdhyo dei phAla, amara bhaNai jaya jaya zrIpAla // 277 / / ajitasena bhAgau bhaDavAya, caMpA gaDhi jaI baiThau rAya bApataNuM vali vAlyuM rAja, navapada dhyAnaI sIdhuM kAja // 278 // ajitasena rAjA tihAM baddha, tiNeM vairAgai saMyama lidhdha khimA khaDagi haNIo krodha, jayajaya ajitasena mahAyodha // 279 / / caMpApura varirAja baiThTha, dhana dhana te nara jeNeM dITha tatakhINa RSIne upanuM jJAna, vaMdana jAI zrIpAla pradhAna // 280 // guru dharma kahai tattvavicAra, harakhyAM rAya rANI apAra phalyA manoratha ama mana taNA, tuma vAMveM pApa nAThAM bhavataNAM // 281 / / rAya pUcha pUravabhava viratAMta, guru bhaNai [rAjA] zrIkAMta zrImatI rAMNI guNavaMta, AheDiM cAlyo rAya mahaMta // 282 // dhIga dhIga vArai rAMNI tAsa, to hi na chaMDaI pApa abhyAsa ehaveM sAMhamo Avyo sAdha, munIneM kahai kuSTI vyAdha // 283 / / jalamAMhiM nAMkhI kahIo DuMba, rAMNI vAreM dhIga tUM suMba tiNi vAraM lAgo pratibodha, RSI vAMdine mAMgi sodha // 284 / / rISI kahai tuM adharamI Apa, tujha mukha dI, lAgeM pApa to hai siddhacakra ArAdhe, mana nizcala karI parabhava sAdhi // 285 / / caitrI AThima thako tapa mAMDaiM, ima pAtika savi dUraI chAMDiM ima kahI RSIzvara rahyo, rAiM bola hRdayamAM grahyo // 286 / / rAMNI sariso tuM tapa tapeM, ATha karma te helAM khapi ujamaNoM te ko vistAra, ATha sahIrasuM rAMNI sAra // 287 / /
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 bhaTa sAtaseM kari prasaMsa, dhana dhana rAjA nara avataMsa jehane jehasuM che valI vaira, sAtaseM jaineM vITyoM nayara // 288 // lIdhAM dhaNa kaNa kaMcaNa dIha, sAhamo milyo simADe sIMha kAM re AvyA mAhareM khetra, sAtasiM subhaTa pADyA raNakhetra // 289 / / marI huA te kuSTI save, siMha marIne ANe bhaveM ajitasena haM thayo te jAMNi, rAja ho tujha bAlaka trANi // 290 // zrIkAMta marIneM tUMaja huo, surUpa TalIne kuSTI thayo RSI nAMkhyo je nIra majhAra, tiNeM karmaiM tuM paDyo samudra majhAra // 29 // DuMba kahI je duhavyo sAdhu, DuMbapaNuM teM tehathI lAdha(dhu) siddhacakraneM dhyAna pramANa, tujhaneM sevasiM rAMNorANa // 292 // AThaI sahIara hu~tI jeha, ANe bhaveM ATha vanItA teha pahile bhaveM rANI zrImati, mayaNasuMdarI paTTarAMNI mAhAsatI // 293 / / navaseM varasa te Ayu pramANa, tuM pAmIsa svarga vimAna siddhacakra bhAvi pratipAla, nomi bhavi tuM mugati nihAli(la) // 294 // nisuNI parabhavataNuM caritra, guruvacane huA pavitra ANaMdI romAcyo sarIra, gAji jalahara jima gaMbhIra // 295 / / havi ujamaNuM Adila dehareM, eNi DhoNi savi pAtika hareM bAra kalasa kanakamaya ghaDyA, amUlika hIre mANika jaDyA // 296 / / pahiliM padi maMgalevo Thavo, svetadhyAMne arihaMta tavo ekatrIsa vidrumanI maNI, siddhasthAnaki mehaliM dhaNadhaNI(ghaNI) // 297 // rAtuM dhyAna manamAMhiM dhari, bhavasAyara te lIleM tara trIjuM pada samaro samaratha, jehaneM pUji TalaI anaratha // 298 // pItaratnasyuM pUjA kareM, pItavarNa AcArya mana dhari(reM) cothaI pada marakata paMcavIsa, uvajjhAya upari manaha jagIza // 299 / / nIkheM dhyAna manamAMhai dharai, ima uvajjhAyanuM samaraNa karaI pAMcamuM pada manamAhai dharo, sAdhataNuM dhyAna haviM karo // 300 // arISTa ratna dharo satAvIsa, sAdhuguNa samaro nisadIsa japIiM pAMce pada navakAra, anaMta sukha lahIiM niradhAra // 301 //
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-79 navapada nAmaiM nava prAsAda, jhalakiM svargasyuM karatA vAda nava sutasyuM te pAliM rAja, jAMNai dharmAdharma save nararAja // 302 / / tasa kIrati pAMmI vistAra, jAMNe caMdrakalA udAra ketakI pari mahImAMhi suvAsa, tima rAya zrIpAla taNo jasavAsa // 303 / / janama lagi jeto tapa tapai, teto phala eNi jApeM japai guNamAhiM jaga huo satavaMta, tattvamAMhiM tima siddhacakra ja taMta // 304 // pUrava caudataNuM e sAra, ciMtAmaNI ehano avatAra lakSa jApa ehano guNo, aMtaravayarI savi avaguNo // 305 // naMdo jihAM lagi merugiraMda, ravI maMDala tArA niM caMda munivara ne zrAvaka tihAM japo, dinakara jima e tihuaNa tapo // 306 / / pahilaM maMgala save arIhaMta, bIjuM siddhacakra jayavaMta trIga~ vimala deva suvisAla, cothaM maMgala rAya zrIpAla // 307 // OM // DhAla // caMpApati ati rUaDau e mAlaMteDa(taDe) tUThau zrI navakAra suNi(Na)suMdari tUThau zrI navakAra [su.] nava paTarANI mUlagI e mA0 mayaNasuMdari bharatAra // 308 / / mayaNasuMdari dhana zrAvikA e mA0 thApIyau zrI04 jinadharma siddhacakra ArAdhIuM[e] mA0 ajUAlyAM jinadharma // 309 // mithyAtaI bhUlA bhamai e [mA0] navi gamai jiNavara ANa dAna sIla tapa bhAvanA vegalA e mA0 tehageM kisyuM vakhANa // 310|| sukha anaMtA bhogavA [e] mA0, je pUjai zrI arihaMta mayaNasuMdari zrIpAla jyu re (e) mA0, te hovai guNavaMta // 311 // nAyalagachi guru gAIyai e mA0, zrIguNasamudrahasUri tAsu pATi sohAmaNA e mA0, vaMdIyai ANaMdapUri // 312 // 104. jiNeM / 105. jJAnasAgara uvajjhAya /
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 bhaviyAM bhAvaI nitu namau e mA0, zrIguNadevahasUri tAsu sIsaI rAsa racyau [e] mA0, zrIguNaratnahasUri // 313 / / panara ekatrIsai magasiraI e mA0, UjalI bIja guruvAra - rAsa racyau siddhacakranau e mA0, gAyau zrI navakAra - // 314 // eka manA je jina japai e mA0, teha ghari maMgalamAla riddhi anaMtI bhogavai e mA0, jima bhUpati zrIpAla // 315 / / iti zrI siddhacakra smaraNa mAhAtmyopari zrIpAla rAsaH saMpUrNaH // saMvata 1699 varSe zrI Azvina sudi saptamyAM zrI rAjadraMge likhitaH // zubhamastu lekhaka pATha[ka]yoH // 106. itizrI zrIpAlarAsa saMpUrNa / saMvat 1769 varSe caitrazudi trayodasyAM bhaumavAsare / zrIH //
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-79 gAthAkramAMka zabda pAMpali cIti cIti(ta) juAri kaDaba nIANa mahitA jhaTakI naTai varAMsyau karijagula dAThika chayala zabdakoza artha ALapaMpALa citta-icchA pramANe cittamAM juvAra sUkI cAra nidAna-nizce mahetA-maMtrI jhaDapathI niMdA kare bhUla kare che / chetarAyo kurujaMgala deza 30 36 37 vigami paDIMgaNa 48 pAthara naTasi suNuha parIcyu mAMTI nIchechI vesAsa hathi sakala / badhA jalabindu-jhAkalabindu nIkaLI gai sAravAra ke bhAvI (?) dIkarI paththara niMdA karaze / hAMsI karaze kUtaro / zvAna parakhyuM, paricaya karyo mardAnagI / puruSAtana tarachoDIne (?) vizvAsa hAthathI zrIpAla pratijJA vAta / goSThI ?) 60 60 62 62 sIpu sapata (athavA sIpu sapata
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 asimara-uDaiNa (asi-marauDaiNa neThi ikalyau 64 64 68 pITha beTI 70 74 vaTTa ThiThATheThI 74 78 bhui 79 82 82 88 talavAra-DhAla talavAra-mugaTa ?) dRSTi ekalo bajAra beTa / dvIpa vATa / mArga (moTI saMkhyAmA?) bhaya bhAMgyu-bhAgyaM DhakkA-raNabherI mahenatANuM-garAsa talavAra-DhAla moTo malla dhrujavA bakhtara raNabherI jevU aika prakAra, vAdya vAge raNaziMguM rodha-ghero ghA zeSanAga mUcha ghAsa doraDA- baMdhana ? sevA karo bhAjI DhAka grAsa asimara-UDaNa dhuMbaDa dhUjaNa jarada raNakAhalA vajjIra 90 0 91 roha ghAu sesarAu 97 tane grAsa chali chaMchaMchaTi olagau tuMa vANautra AdilabiMba atiroka UghATi 106 107 vANottara AdinAthanI pratimA atireka uparavaTa thAya - AgaLa jAya
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-79 109 110 113 114 116 jamalI-jamali devarANI AphaNIya paratIanna jaDyuM olagaNi bimaNau jhaTakaisyuM devAMgaNi savarUpa UdAlau vachIAyata joDI devAyA-baMdhathayA ApameLe-ApharaDI pratijJA karI baMdha thayu sevikA / sevA karanArI bamaNo jhaDapathI maMdiranA AMgaNe . svarUpa jhUTavI le bahAragAmathI kharIdavA AvanAra ADatiyo 120 122 126 126 183 127 129 129 129 vachIyAta devAyuM pUrIADhA siDha sanaDha apAvyu pUryA - bharyA ? saDha 130 dotaDAM dAMta 130 130 131 lh lh sh vAsiga koila gajavaDi phAlIya jalamANasuM hori pauDhyau pAkhali vAsukinAga ? koyala moTI ? sADI-oDhaNI jalacarajIva-moTo magaramatsya 134 135 136 137 138 heva sUto-poDhyo cAre tarapha atyAre-have thagIdharapada pAse zrIpAla thaIAyatapada 143 143 145 pAhii sIpA
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 uu 148 150 150 154 157 157 160 163 164 169 caurI amhapehI sarIsA jhaTakai pihalI daDavaDa aNAha kaheThi DaMba kaTaMba zRMgaTa saMba lagnanI corI amArA karatAM sarakhA jaldIthI-tarataja pahelAM vAjinavizeSa anAthapaNuM kyAMthI caMDALanu kuTuMba talAra 175 178 182 182 avasi nirvANa nagararakSaka avazapaNe mRtyu bheTavU so zrIpAla 183 186 188 191 195 198 198 198 199 thobha saunai sIpau ASADai bAhirapaMthI pahIya saMvaramaMDapa kAlivai dIThI 200 jhAka bahArathI Avela musAphara pravAsI-pathika svayaMvara maMDapa AvatIkAla ? dRSTi-AMkha khinna-sukAyelA ? mugdhA ? (mAMDarAM?) ? (peDu?) saMhAra mALI ? sArthavAha 204 225 241 244 256 muMdha mahAdharA gaDu siMhAra mAlunai sAMthi dAThika 256 259
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-79 bAulA 262 266 270 vyAkula dRSTi ? bhUra tavila 275 sIMgaNi phAla 284 294 297 297 216 236 240 254 266 nomi maMgalevo tavo tasu bala mahuari mAlayanA dIsa aNUgata vAra vaMki phuTu sIDa sahIrasuM navamo maMgaladIvo bhajo-stavo tenI balihArI bhamarI mAlatInA divasa ugavA pahelA vAranA vAMke 287 sahiyarasuM
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 zrIkanakasaubhAgya-kRta vijayadevasUriraMgaratnAkara (raMgarAja?) rAsa - saM. munisuyaza-sujasacandravijaya vijayadevasUrijI - bAdazAha jahAMgIre jemanI jIvanacaryAthI prabhAvita thaI jemane "mahAtapA"nA birudathI navAjyA tevA, vijayahIrasUrijInI paramparAnA, prabhAvazALI puruSa eTale vijayadevasUrijI. Ama to temanA caritra upara "vijayadevamAhAtmya", "vijayadevasUri nirvANa rAsa", "vijayadevasUri sajjhAya" jevI keTalIka prakAzita kRtio maLe che. parantu prastuta kRti aprakAzita hovAnI sAthe sAthe sUrijInA jIvananI aprasiddha ghaTanAo, paNa Alekhana karatI hoi ahIM tenuM sampAdanArthe cayana karAyuM che. kRtisAra kAvyanA maGgalAcaraNanA dUhAomAM kavie mA zAradAne, paMca parameSThine tathA potAnA gurujanone namaskAra karI prathama DhALanI zaruAta karI che. guDI rAgamAM gavAyelI A DhALanA prathama bhAgamAM kavie iDaranagaranu, tyAMnA prAkRtika saundarya,, lokasamRddhimuM, rAjyAdhikArIonuM temaja lokamAnasanuM khUba ja thoDAM paNa rasALa padyomA varNana karyu che. jyAre DhALanA bIjA tabakkAmA caritranAyakanA mAtA-pitAnA guNavarNanathI prArambhI temanI bhogasamRddhinuM sAMsArika sukhAnta phaLa svarupa zubha svapnathI sUcita koi jIva garbharUpe avataryAnuM patnI vaDe svapnaphaLa pUchatAM patie kahelA phalAdezanuM temaja savAra thatAM jyotiSI pAsethI paNa svapnaphaLa jANI Anandita thatAM dampatI- varNana karatAM padyo joI zakAya che. __kAvyanI bIjI DhALamAM ghaNe aMze putrajanmotsavanuM tathA tenA vidyAdhyayanavarNana che. sAmerI rAganI A DhALanA zaruAtanAM 2 padyo garbhaparipAlananI rIta varNave che. tyAra pachI- trIjuM padya prakSipta hovA chatAM putrajanmanA saMvatAdi darzAvatuM hoI mahattva, che. putrano janma thatA pitA vaDe karAyelA janmotsavanuM varNana te pachInAM thoDAM padyomA guMthAyuM che. A varNanamAM khAsa noMdhavA yogya "jyotiSI pAse putra janmano phaLAdeza jANyAnI, dasa divasa thaye zubha divase svajanavargane
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-79 teDAvI karAvAtA prItibhojananI ane te prasaMge apAtI paherAmaNInI temaja putranI phaio vaDe karAtA phaIArAnI tathA nAmakaraNanI vigatomA tatkAlIna rIta rIvAjonuM pratibimba jovA male che. A ja kramamA AgaLanAM padyomAM kavi vaDe kuMvaranI bALasahaja krIDAnu, vidyAdhyayana, tathA sA. thirAnA acAnaka thayelA avasAnathI vairAgyavAsita mAtA-putranI saMyamAbhilASAnuM granthana thayeluM ahIM joI zakAya che. tyArapachInI kAvyanI trIjI DhALa kedAruNI rAgamAM che : jemAM mAtAputranA saMvAdane rajU karatAM padyo pachInAM 3 padyo vijayasenasUrijInI IDaramAM padharAmaNI thatA zrIsaMghamAM thayelI vividha prakAranI ArAdhanAnI varNanAnAM che. jyAre 4) padya mAtA sahita vAsaNa vaDe pUjyazrIne "saMyama pradAna karavAnI" vinaMtInA bhAvo vyakta karatuM che. jo ke te vinaMtInA pratyuttaramAM sUrijI vaDe "te aMge vadhu pramAda na karavAnI" Takora thatAM te vAtano marma samajI laI mAtA-putra vaDe amadAvAdamAM sA. vadhUAe karela mahotsavamAM pUjyazrInA hAthe ja dIkSA grahaNa karyAnI tyArapachInAM padyonI vigata te banneno sUrijI pratyeno samarpaNabhAva sUcave che. vizeSamAM ahIM DhALanA antamAM kavie Apela vidyAvijayajInA abhyAsanI vigato munizrInI vidyAprItinI sAthe sAthe vidvattAnI paNa sUcaka che. cothI DhALa zaru karatAM pUrve kavie ahIM 2 dUhAo prayojyA che jemAMnA pahelA dUhAmAM temaNe "muni vidyAvijayajIne padayogya jAMNI vijayasenasUrijI vaDe saM. 1655mAM paNDitapada apAyAnI" aitihAsika vigata noMdhI che. to bIjA dUhAmAM "potAnI pATa soMpavA mATe yogya padAdhikArInI tapAsa karatA vijayasenasUrijInI lADolamAM dhyAna karavAnI vicAraNA" ne jaNAvI che. dUhA pachInI DhALa copAichandamAM che. DhALanAM prathama pAMca padyomA sUrijI lADola padhAratA zrIsaMgha vaDe karAyelA sAmaiyAnI vigato cha. jyAre chaThThA padyathI lai agyAramA padyamAM kavie bhoTu sAha vaDe karAyela cAturmAsanI vinaMtInu, sUrijI vaDe anumati prApta thaye chate karAtA bhavya mahotsava, tathA saptakSetra dAna-amArI paDaha-sAdharmikabhakti-jIvadayAdi dharmakAryo karyA-karAvyA- ochA paNa rasALa zabdomAM kareluM varNana ahIM joi zakAya che.
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 59 kAvyanI mahattvapUrNa kahI zakAya tevI keTalIka noMdho DhALanA 107mAM pachInAM padyomAM jovA maLe che. A noMdhomAM gurubhagavaMta vaDe (paTTa yogya ziSyanI zodha mATe) karAyela sUrimantrArAdhanAnI, te sAdhanAnA phaLa svarUpe prasanna thayelA yakSarAja vaDe "paNDita vidyAvijayajIne potAnA gacchano bhAra sopavAnI" vijayasenasUrijIne karelI bhalAmaNanI, dhyAna pUraM thatAM potAnAM vastrAdi vidyAvijayane soMpavA dvArA ADakatarI rIte temane pATa soMpavAnA saMketa ApyAnI vigatoM vizeSa dhyAnArha che. prAnte DhALamAM ullekhita pATaNa, rAjanagara, khambhAta Adi gAmonA saMgho vaDe sUrijIne tIrthayAtrAne bahAne potAne tyAM padhAravAnI vinaMtI karyAnI vigato sUrijInI lokaprItine sUcave che. havenI pAMcamI DhALa mAruNI rAgamAM che. ahIM DhALanI pUrvenA dUhAomAM kavi sUrijIne vihAramA sAmA maLatAM zukanono varNanA karI che. jyAre DhALanAM zaruAtanAM 2 padyomA vihAra karI anukrame sojItrA padhAratA sUrijInA tyAMnA vyApArIo vaDe karAtA pravezamahotsavanI vigatane temaja tyAMthI sUrijInA khambhAta padhAravAnA samAcAra ApatA vadhAmaNIyAne zrIsaMgha vaDe apAtI vadhAmaNInI vigatane kavi vaDe AlekhAi che. tyAra pachI DhALanAM zeSa padyomA kavie khambhAtanA zrIsaMgha vaDe karAyelA sAmaiyAnI vigato savistara Alekhe che. temAM paNa sAmaiyAmAM zobhatA vividha prakAranAM - vAhanonI, rAjyAdhikArI - vyApArI vagere sAthe cAlatA mahAjananI, vividha vastrAlaGkArothI sajja thayelI sadhavA strIonI temaja judAM judAM vAdyo vagADAtAM vyApta thatAM maMgaladhvaninI vigato vizeSa ullekhanIya che. vaLI A ja uttarArdhamAM "sAguTi upAzrayamAM sUrijInI padharAmaNI karI temanI aMgapUjA karyAnI" noMdhane tatkAlocita prAsaMgika prathA kahI zakAya. tyAra pachInI chaThThA AzAurI rAganI DhALanA prathama 2 padyamAM tathA te pUrvenA dUhAomAM kavie pada mahotsava mATenA muhUrta grahaNa karyAnI vigato AlekhI che. pachInAM padyomA kavie padamahotsava karavA mATe bhoTu sAhe karela vinaMtInuM tathA prasaMga ujavavA mATe karelI taiyArInuM varNana prArambhyuM che. A taiyArInI varNanAmAM deza-dezAvaranA zrIsaMghone kaMkotrI mokalyAnI, prasaMge padhArelA mahemAnonA utArAnI, vividha jAtanA caMdaravA tathA toraNAdikathI zobhatI bhavya maMDapavyavasthAnI, uttama prakAranAM pakavAnAdi vividha dravyo vaDe karAtI sArmika bhaktinI, rAtrIjago temaja prabhAvanAnI tathA vAdyonA ghoSAravathI digantane gajavyAnI
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ 60 anusandhAna-79 vigato ahIM AlekhAya che. DhALanA antamAM atimahattvapUrNa kahI zakAya tevI 3 vigato che jemAMnI pahelI noMdha vidyAvijayajIne AcAryapada apAyuM tyAre anya 16 munione te prasaMge vAcakapada ApyAnI, bIjI noMdha pada prasaMge padhArelA 700 muniomAMthI keTalAka moTA munionAM tathA zrAvakonAM nAmonI che. jyAre trIjI noMdhamAM te samaye zrImalla sAha vaDe karAyela lAhaNInI varNanA che. kedAra rAgamAM gavAyelI kAvyanI sAtamI DhALa zAha kIkA ThAranA pratiSThA-mahotsavanuM varNana karatI DhALa che. emAM paNa khAsa karI te vidhAna mATe vedikA karAvyAnI javArA vAvyAnI jalayAtrA vidhAna AcaryAnI temaja indraiMdrANI sthApyAnI (?) vigato che. jo ke ahIM te sivAyanI paNa anya keTalIka dhArmika taiyArIonI noMdha paNa joi zakAya che. A DhALanI bIjI eka vizeSa maNDapa racAvyAnI, vividha puSponAM toraNo temaja uttama vastronA caMdaravA baMdhAvyAnI, dhavala maMgala gAnanI sAthe vividha vAjIMtronA karAtA nirghoSanI, zrAvakasamudAyane apAtI paherAmaNI jevI noMdha pratiSThA samaye "cintAmaNi pArzvanAtha' evaM pratimAnuM sUrijI vaDe karAyeluM nAmAbhidhAna che. kAvyanI AThamI DhALa adhara rAgamAM gavAtI copAi chandanI racanA che. DhALanA pUrvArdhamAM kavie sUrijInA khambhAta cAturmAsa daramyAna thayelI pUjA, snAtramahotsava, mALAropaNa, vratoccAra, chaThThAThmAdi tapazcaryAo vagere ArAdhanAo, varNana karyu che. jyAre uttarArdhanAM padyomA cAturmAsa pUruM thatAM sakarapura, kaMsArI, sojItrAdi tIrthonI sparzanA karI saMkhArI padhAratA pATaNanA saMgha vaDe sAme levA AvyAnI tathA pATaNamAM temanA karelA bhavya sAmaiyAnI vigato che. khAsato A DhALamAM ullekhAyelI "nAraMgA pArzvanAthanA darzana karI upAzraya padhAratA sUrijInI zrIsaMgha vaDe karAyelI navAGgapUjA"nI noMdha vizeSa noMdhavA yogya che. vAMdaNA mahotsava- varNana karatI kAvyanI chellI DhALa dhanyAsI rAgamAM guMthAi che. pATaNa saMghanI vinaMtIne dhyAnamAM laI vijayasenasUrijIe jyAre vijayadevasUrijIno vAMdaNA mahotsava pATaNamA karavAnI zrIsaMghane anujJA ApI tyAre zrIsaMghanA AdezathI sahasavIra zreSThie pATaNamAM vAMdaNA mahotsavanI kevI taiyArIo karI tenuM ahIM kAvyamAM kavie kramabaddha Alekhana kareluM che. A taiyArIomAM sahasavIra vaDe moTA moTA maNDapo racAvAyAnI, upAzrayo zaNagAryAnI
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 temaja kuMkuma-kesaranA chAMTaNAthI tathA vividha sugandhI dravyo vaDe bhUmi vAsita karyAnI vigato AlekhAya che. khAsa to A prasaMge vimalaharSa upA. sahita 5 vAcako, keTalAka paMDito temaja anya munio sahita kula 550 sAdhu bhagavaMto padhAryAnI mane temaNe vijayasenasUrijInI temaja saMghanI sAthe vijayadevasUrijIne vAMdaNA ApavApUrvaka vandanA karyAnI vigata DhALanI mahattvapUrNa aitihAsika sAmagrI che. vaLI ahIM padya 261mAM ullekhita "sUrimantra te dIdhaujI" e pada te samaye vAMdaNA mahotsavamAM sUrimantra apAto hovAnI vigata tarapha ApaNuM dhyAna dore che. kAvyAntanAM padyomAM "raMgarAja" evaM rAsa, abhidhAna jaNAvI kavi rAsanuM samApana karavA tarapha AgaLa vadhe che. A samApana kramamAM kavie sau prathama potAno zrI(lakSmI)saubhAgyanA ziSya tarIke paricaya ApI tyAra pachI A stavanA racavAnuM prayojana, kRti racanAnu sthaLa tathA saMvatno ullekha karavApUrvaka kAvya- samApana kayuM che. hastaprata-sampAdana : __ prastuta kRtinI 1 mAtra prata pATaNa-zrI hemacandrAcArya jJAnamandiramAM sacavAI che. te pratanA AdhAre ja ahIM kRtinuM sampAdana karAyuM che. jo ke lahiyAe kRtinI je mULa prata parathI kRtinuM lipyantara karyu haze te lipyantaramAM cIvaTa na rAkhI hovAthI lipyantara thoDe ghaNe aMze azuddha thayuM che. mATe eTalA pATha sudhAravA karatA mULa azuddha pAThane phakta bodha thAya teTalo ja zuddha karI tenuM sampAdana karavU yogya jaNAtA ame te rItane ahIM anusaryA chIe. kRtikAra : kRtikAra kanakasaubhAgyajI paMDita zrIsaubhAgya (lakSmIsaubhAgya)nA ziSya hovAnuM kAvyamAM noMdhAyuM che. jo ke te pUrvenI temanI paramparAno kAvyamAM kazo ullekha nathI. parantu kavinI prauDha racanAzailI jotAM temaNe racelI anya kRtiomAM kadAca te sambandhI koI ullekha maLe tevI sambhAvanA kharI. prastuta kRti sampAdana mATe hastapratanI Xerox upalabdha karAvavA badala zrIhemacandrAcArya jJAnabhaNDAranA vyavasthApakano khUba khUba AbhAra.
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-79 zabdakoza 1. veNA = vINA 32. ghAMTa = ghaMTa 2. dani dani = dina dina, divase divase 33. pahautI = pahoMcI 3. pAhi = karatA 34. jotIka = jyotiSa 4. nadhi - nidhi 35. pArakhI = pArakhanAra 5. radhi = riddhi 36. suhaNA = svapna 6. kuMalI = komala (?) 37. kula-talau = kula-tilaka 7. kuTarA = suMdara, manohara 38. DahaulA = dohada 8. cAMpA = caMpo 39. uperi = utapanna thAya (?) 9. mihiki = maheMke 40. suri-sari = sUri-AcArya bhagavaMtane 10. jAsula = jAsuda mAthe 11. damaNu = Damaro 41. vAlA = (pAchA) vALyA 12. maNAM = achata, kamI 42. varajIjai = varje, tyAge 13. dhaNi = dhanni, dhAnyathI 43. dasuThaNa = janmanA dazamA divasano 14. sagAla = sukALa utsava 15. subhakhya = , 44. paTakula = rezamI vastra 16. vAlatu = pAchA mokalatu 45. phahIArU = phaI vaDe janma samaye 17. vIkaTA = bhayaMkara - apAtI bheTa 18. chajA = chAparA 46. mAya-uchaMgi = mAtAnI pAse 19. achogAlau = kAbara citaruM nahIM evA | | 47. ramalI = ramata __ akhaMDa (?) 48. viya = vaya, umara 20. jinavIhAra = jinacaitya 49. khaDIA = sapheda mATInI pena, sleTa 21. pratilAbhI = vahorAvI pena 22. chapara = ? 50. vini = vinaya 23. paliMga = palaMga 51. AkasamAta = acAnaka 24. talAi = cAdara, pAtharaNu 52. aMdoha = ciMtA 25. usIsu = ozIkuM 53. dhanu = dhanyakumAra (zAlIbhadrajInA 26. sAvaTu = rezamI jariyana vastra . banevInU nAma) 27. bihiki = prasare 54. pAkharIA = bakhatarAdithI sajja karelA 28. sajyA = zayyA ghoDA 29. meDhi = sthaMbha (?) 55. caMtAmaNi = ciMtAmaNi (nyAyanA graMtharnu 30. Arati = duHkha nAma) 31. poDhI = sUtI 56. sajAi = taiyArI
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 63 57. sAMbAlA = zaNagArelA sAMbelA / 85. dadAmAM = nagAru 58. paMcasabada = pAMca vAdyono maMgalasUcaka | 86. daDadaDI = eka prakArano Dhola dhvani 87. bherI = zaraNAinA prakAraceM eka 59. NIla-salI = lIlA ghAMsanI (kAMDI) | mukhavAdya nAnI lAkaDI 88. napherI = nAno Dhola 60. navANi = bahoLA pANIvALAM sthAno, 89. tAla = eka prakAracaM vAdya, karatAla jaLAzaya 90. kaMsAla = kAMsA joDI jevU eka vAdya 61. jaNanI = janane, vyaktine 91. sAMcarA = saMcaryA, gayA 62. hAthApIi = hAtha-ApIi, sahAya karavI | 92. sAguTi = "sAgavaTI" nAmano pATaNano 63. AMbali = AyaMbila eka mahollo 64. bahaikaI = prasare-baheke 93. paravarA = parivarelA 65. jasai = jevA 94. phophAM = sopArI 66. tasai = tevA 95. jAcAM = uMcI jAtanA (?) 67. mahuli = movaDI, agraNI 96. kaNaya = suvarNanA 68. pihilau = pahelo 97. kabhAi = jhabhbhA, aMgarakhA 69. asu = ema 98. sAmI = svAmI 70. heSatA = haNahaNatA, harSArava karatAM 99. thAnaka = sthAnaka 71. rAja-vAhaNa = hAthI rAjAnuM vAhana 100. valaMba = vilaMba 72. vAgA = vastro 101. dADhau = divasa 73. molIA = pheMTA 102. pahauramAMhi = praharamAM 74. gokaNIu = veNI sAthe guMthavAmAM AvatuM | 103. saMci = racanA kare (?) AbhUSaNa 104. kathIpau = vastra vizeSa, makhamalanI 75. phAvatI = dhAraNa karatI (?) eka jAta 76. vAMkaDI = vAMkI 105. cINI = vastravizeSa 77. vATalAM = goLa AkAravALA 106. rajyata-tArI = cAMdInA tAravALu 78. bisatI = besatI, paheratI (?) 107. abhIrAma = manohara 79. ghATaDI = lAla bAMdhaNInI oDhaNI | 108. jhumaNAM = kAna, ghareNuM, jhuMbanaka 80. motIjaDau = seMthAnuM AbhUSaNa 109. cuA = vividha sugaMdhI dravyonA 81. marakali = maMda hAsya karatI (?) mizraNavALu eka dravya 82. AlatI = ApatI 110. prImala = parimala, sugaMdha 83. vIMchIA = paganI AMgaLImAM paherAtuM 111. kAya = kAje, mATe AbhUSaNa 112. mAMDI = pUraNapoLI jevI roTalI 84. bAMhaDI = hAtha upara 113. phINI = sutarapheNI
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ 64 anusandhAna-79 114. jhAjhA = ghaNA 146. lAhaNa = lahANI 115. akhoDa = akharoTa 147. havA = thayA 116. kirI = kerI 148. bhuiM = (traNa) pIThikA 117. sAlanAM = athANAM, kacuMbara 149. asula = kAMTA vagaranuM 118. karapaTa = kAMkaDanu zAka (?) 150. causAla = cAre bAju, vizALa 120. kuMlI = kuMNI (?) 151. javArA = lagnAdi maMgaLa prasaMgomAM 121. chola = chAla (?) . thatuM eka vidhAna 122. DADI = eka vanaspatinuM nAma 152. pakhya purAM = sAsaru tathA pIyara e 123. prIsi = pIrasI banne pakSe sukhI 124. avArI = niraMtara 153. vAi = pavana 125. rAtrIjagA = parvanA divase karAtuM rAtrI | 154. vArU = sArI rIte jAgaraNa 155. khIrodaka = eka jAtanuM dhoLu rezamI 126. taMbolA = pAna - vastra 127. rUpaiA = rUpIyA 156. velIAM = AMgaLImAM paheravAnuM eka 128. nIsAMNa = nobata abhUSaNa 129. si-sAta = zata-sAta, sAtaso | 157. mAhaMta = moTA puruSa 130. mAjanai = mahAjanamAM, moTA | 158. sAMjhi = saMdhyA samaye mANasomAM 159. sAMjI = gItagAnano kAryakrama 131. oli = paMkti 160. alI[ya] = vaghana = kharAba vighno 132. mAi = samAya 161. amho = ame 133. poli = poLamAM, mahollAmAM 162. juhArA = juhAryA, vAMdyA 134. Dulati = daulatathI 163. pIANuM = prayANa 135. dravi = dravyathI 164. thubha = stUpa 136. sagatA = zaktivALA 165. vadhAmaNIA = vadhAmaNI ApanArA 137. sihijya = saheje 166. vahA = gayA 138. chapai = chupAya 167. savAsau = savAso 139. nAMdi = nANa, trigaDu 168. pAyaka = pAyadaLa 140. saMci = yuktithI (?) 169. madanabhera = raNaziMgu 141. veDha = AMgaLImAM paheravAnI vIMTI | 170. gaDagaDAM = gAjyAM (?) 142. atalasa = kapaDAnI eka jAta 171. garANa = bhAre paDavU 143. lAhi = lhANI karI 172. evaDau = ATaluM 144. vaivAru = vyavahAra 173. isau = Avu 145. Athi = saMpatti 174. khasai = cAlI gai
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 175. gau = gAya 184. paThAvai = mokale 176. pATa = rezamI vastra 185. paracura = pracUra 177. upAsari = paulIi = "upAzraya"nA | 186. suMhAlI = suMvALI, pUrI nAmanI poLe 187. baNAi = banAve 178. melA = muMkyA 188. cokhA = cokkhA, zuddha 179. pAvIA = pAmyA 189. jhumaNa = jhUlatA suzobhana 180. sAhamoNAnA = sAmaiyAnI (?) / 190. mAjani = mahAjanamAM 181. lalIlalI = laLI laLI, jhUkI jhUkI | 191. jerA = nAza karavo 182. parIci = paricaya 192. TArata = TALatA 183. aTakalIu = vicAryu 193. pIrA = pIDA
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66 anusandhAna-79 vijayadevasUriraMgaratnAkara (raMgarAja ?) rAsa dUhA vINA vegi vajAvatI, gAvatI jina-pada raMgi, kAsamIrapura-maMDaNI, kuMkuma varaNai aMgi 1 dakhyaNa kari pustaka dhari, veNA vAmi hAthi, gajagati cAli camakatI, sakhI taNai subha sAthi 2 sA sarasati samarUM sadA, saparabhAti sukhakAra, kavIjana kavIta je ucari, te tAhari AdhAri 3 Adi sAMti nemi namI, pArzva jina vardhamAna, Iha pramukha je jinavarA, tehanuM dhyAI dhyAna. - 4 zrIhIravijaisurIsarU, tAsa paTodhara sAra, dani dani daulati dIpatA, vijaisena gaNadhAra. jehanI kIrati ujalI, caMdra karNa pAhi caMga, sumati gupati sudhI dhari, tapa kIrIAsuM raMga 6 tAsa paTodhara gAyasuM, vijaidevasurIrAya, kanaka kahi te gAyatAM, nava naghi radhi ghari thAya.7 . // rAga-guDI // sakala desa saNagAra, desa manoharU, iDarIu atI dIpatu e, tIhAM vADI vana abhIrAMma, sahikAra sohatA, drAkha DADima mana mohatA e. nAraMgI nAlIerI, keli kuMalI, phala dIsi atI phuTarA e, rAyaNa rUDAM rUkha, sopArI sArI, vividha jAti valI vana ghaNA e.
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 67 cAMpA caMdana caMga, raMgi rUaDA, sugaMdha gaMdha mihiki ghaNA e mogarajAti jAsula, damaNu macakuMda, jAi-velinI nahI maNAM e. ikhu-vADa rasAla, sarasa sakomala, maMDapa nAgaveli taNA e, sajala sarovara sAra, nadI nIra bharI, vAvi kuMA dIsai ghaNA e. tIhAM thAnaki thAnaki grAma, dhana dhaNi karI, sukhI loka tihAM sahu vasi e, tIhAM sagAla subhakhya, dIsai paratakhya, punya taNI tIhAM nahI maNA e. ehavau iDara desa, dese jANIi, manaraMgi vakhANIi e, tIhAM nagara subha nAma, iDara nAmi e, surapurI sama jANIi e. rAja kari tIhAM rAya, maMtrI paravaru, ___ nArAyaNa nAmi narapatI e nyAyavaMta subha saMta, kIrati tehanI, desa vadesa thaI chatI e. nahI anIti lavalesa, desa tehani, prajA premi pAlatu e, jAcikajana bahu baMda, Agali bolatA, ___ dAMna dei te vAlatu e haya gaya ratha nahI pAra, sevaka surA e, sAmI ANa sari dhari e, nahI paradala paravesa, vIkaTA vairI e, tehanAM dala duri hari e.
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-79 cauvaTa cauka haTa-zreNi, sohi ati bhalI, chajAM sahIta saNagArIAM e, vaNajai varaNa aDhAra, vipArI ghaNA, sAta vasana tIhAM vArIAM e. achogAlau ati, AchAM aMgi e, nara nArI paTakula dhari e, maMdira maMdiramAMhi, nArI padamanI, catura jananAM cIta hari e. jina-vIhAra tIhAM sAra, poDhI posAla, sAdhujane alaMkarI e, vivahArIA suvaveka, lakhyamI lakhyapatI, vividha vastu dIsai gharI e. sAha tharu tIhAM mukhya, vivahArI vaDau, sIlavaMta sukhIu sadA e, pAli jinavara ANa, Adara ati ghaNi, dharma taNI dhari dhurA e. tasa ghari gharaNI sAra, rUpAM nAmai e, sIlavaMta sulakhyaNI e, vinaya viveka vicAra, jANi jugati te, dharma taNI te rAgaNI e. kari bhagati bhali bhAvi, sAdha sAdhavI, pratilAbhI poti jamai e, nIja bharatArasu premi, boli bolaDAM, sakhI-vaMda sAthi ramai e. chapara paliMga subha raMgi, rUDu rAjatu, lAla talAi pAtharI e. usIsu sukamAla, uperi ati bhalu, oDhaNi sADI sAvaTu e.
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 cuA caMdananA vAsa, bihiki bahu parI, Agali agara ukhevii e, paMca-varaNa vara phula, guthyAM guNi karI, te sajyA upari ThavyAM e. ehavau saghalau saMca, bhoga taNau bhalau, sAha tharA ghari jANIi e, gharaNI gharanI meDhi, rUpAM sIli e, sItA samovaDi ANIi e. vihirI sayala saNagAra, suMdari sukhabharI, jinabhagati bhAvi karI e. nahI Arati ucATa, poDhI sejaDI, jinavara dhyAna haIi dharI e. paMca vISai sukha jeha, bharatAra bhAminI, bhogavatAM bhAvi sadA e tINaiM avasari eka sura, AvI uparnu, gaja-sapana sucIta tadA e. raMgabhari ramatu jeha, ghughara ghAMTa e, ghamaghamatA aMgi ghaNA e, sveta-varaNa sukamAla, lakhyaNa lakhIta, ehavau gayavara pekhIu e. tava jAgI sA nAri, ANaMda atI ghaNauM, saparabhAti sA suMdarI e. pahautI nIja prIu pAsa, prahi ugama samai, vadhAvInai vInavi e. suNau sAmI mujha vAta, Aja rayaNI taNI, sapana sAra mi pekhIu e, tehanu kahau vIcAra, vInatI vInavu, ehanuM su phala lekhIi e.
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ 70 anusandhAna-79 3 suNI prIAnI vAta, sAra supana taNI, sAha tharU mani harakhIu e, cIti cItamAMhi tAma, naaNe nIMda tajI, sapana-bhAva subha parakhIo e. 31 kahi prIAni vAta, nIja budhi karI, suta hausi sahI tAhari e, suNI vacana rasAla, bhagati bhAminI, __ jinaguNa gAi gihagahI e. thauM prabhAta subha vAta, bharatAra kAminI, kari vIcAra vArU pari e, teDAvau paMDita jANa, vividha jotIka taNA, . Aja ulaTi ApaNa ghari e. teDAvyA teNi vAri, paMDita pArakhI, bahu mAni bolAvIA e Asana bisana dIdha, zrIphala phophala, Agali ANI mukIA e. kahu su kAraya tumha, te amhani kahau, sAha tharau tava bolIA e, sukhabhari sutI jAma, prIA pAvana, gaja-sapana suNi lahi e. // dUhA // nIsuNI vAta su[ha]NA taNI, harakhyA bhaTTa teNi vAra, nIja manasuM nIzci karU, je sapana sukhakAra. 36 pustaka joi bolIA, bhaTTa bhalA manaraMgi, suta hausai tumha kula-talau, lakhyaNa batarIsa aMgi. 37 eha aratha amha upajai, sAstra taNi anusAri, sAha tharA tumhe sAMbhalau, ANI harakha apAra. 38
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 71 44] sapana taNu phala sAMbhalI, harakha thau nara nAri, eka rasanA ketuM kahuM, te jANai kIratAra. 39 talaka karI saMtoSIA, pahautA nIja ghari sAra, kanaka kahi sahu sAMbhalau, garbha taNau adhikAra. 40 // rAga-sAmerI // garbha vAdhi jamaNi aMgi, mAya tAya manaraMgi, khATuM khArU navi lIi, navi kaDavU oSadha pIi. garbha taNai anusAra, subha DahaulA uperi pyAra (apAra?), na kari AraMbha aMgi, jinabhagatisu raMga. java pahautA purA mAsa, tava pahutI mananI Asa, putra taNau janama havau, jANe ugyu suraya navau. 43 [saMvata sola cautrIsau bhaNIi, posa sudi terasa dina jaNIi, rohiNI nakhyatra rama(mma), tAma huu putranuM janma. putra taNuM mukha narakhi, sA. tharU manamAMhi harakhi, teDAvI jotakI jANa, te bisAri bahumAni. kahi putra amha ghira huu, janama-joga tumhe juu, lagana-bhAva subha jANI, iMma boli paMDita vANI. e lihisi sayala jagIsa, e thAri narapatI-Isa, kai munIvara mana mohi, e sakala suri-sari sohi. e vAta suNi manaraMgi, pihirAvyA paMDita aMgi, dei dAMna sahu vAlA, dei AsIsa te cAlA. divasa dasami dasuThaNa kIjai, asuci vasta varajIjai, je sohavi maMgala gAvi, te pAna sopArI pAvi. subha divasa jaba Avi, te mAya tAya mani bhAvi, jinamaMdira puja racAvi, nagari amAri palAvi. maMDapa moTA karAvi, tIhA sajana-varga padharAvi, sajana sahua jamADI, pihirAvi paTakula sADI.
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 anusandhAna-79 phaI nAma Thavi tIhAM vAsau, loka jui tamAsau, phahIari ma(pha)hIArUM dIjai, ima lachI lAhau lIjai. 51 suta vAdhi mAya-uchaMgi, tAta hularAvi raMgi, sADhAM pAMca varasa java thAi, bAlaka suM ramalI jAi. 52 ramati rami te rUDI, chAMDi saMgati bhuDI, mAya mana ullAsi, bisi tAtani pAsi. bhaNavAnuM viya jANI, nIsAli mukai ANI, na kari Alasa aMgi, bhaNavA uperi raMga. mahA mahuchava kIjai, nIsAlIA khaDIA dIjai, tIhAM sukhaDI Ali sArI, je nIsAlIAni pyArI. thoDA dina vidyA AvI, te paMDitani mani bhAvI, vAsaNa bhaNI ghari Avi, paMDyAni sAthi lAvi. paMDita bahu dhana dIdhuM, kahai vArU tumhe kIg, guNa taNau e darIu, sakala kalAI bharIu. laghupaNi mati sArI, je jANai sayala vyApArI, mAya tAya mani cAlai, utara navi sAhAmu Ali. sahu sajana-viraga saMtoSi, dIna dohalAM dAni poSi, vini sAcavi vArU, e kula taNau AdhArU. tINai avasari eka vAta, huI AkasamAta, nahI Arati aMdoha, jinadharma uperi moha. sAha tharU subha dhyAMni, java pahautA iMdra-vImAnaiM, tava rUpAM cIMti AMma, kima cAlasi gharanAM kAma. vAsaNa sAMbhila vAta, paralogi pahutu tujha tAta, vaDa vivahArI jeha, paraNAvU putrI teha. sukha bhogavajyo saMsArI, amhe thAsuM saMyamadhArI, valatu vAsaNa boli, merU mahI jau Doli tuhi tAharAM caraNa, haujyo mujhani saraNa, saMsArI-sukha jeha, madhubiMdu sama teha.
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 73 saMyama lIjai sAthi, zrIvijaisenasuri hAthi, vacha tu laghu vesa, vIhAra karavA desa pradesa. AhAra nIradoSa te levA, bAvIsa parIsaha si(sa)hivA vinaAdika vaveka, karavA guranA aneka. sAcavavI saghalI kIrIA, jiNe jatI-paMtha udharIA, dohelau paMtha chai eha, sakomala tAharI deha. dUhA suNI vacana mAtA taNAM, vAsaNa boli Ama, saMyama sAthi lIjIi, kIjai rUDAM kAma. sAlibhadra bhogI bhalau, chAMDI saghalI ra(ri)dhi, saMyamavrata pAlI karI, lahi saravAratha sidhi. dhanu(nnu) banevI tehanu, taruNI tajI teNI vAra, saMyama sAra pAlI karI, lahai saravArathi sAra. valI moTA je munI havA, tINe mukyau saMsAra, vAsaNa kahi mAtA suNo, lesuM saMyamabhAra. // rAga-kedArUNI // rUpAM boli rUpAM boli vAsaNa parati rUpAM bolai (AMcalI), suNi vacha vANI, tuM hIta jANI, rUpAM.. si(sa)higuru saMgi, lesuM raMgi, rUpAM... saMyama vArU, bhavadukha-tArU, rUpAM... iMma vAta karaMtAM; harakha dharaMtAM, rUpAM... vijaisenasuri Avai, AnaMda pAvai, rUpAM... saMvata sola lahIi, ekatAlau (1641) kahIi, rUpAM... iDari AvyA, motI vadhAvyA, rUpAM... sahu saMgha harakhi, guru-mukha narakhi, rUpAM... tIhAM zrAvaka zrAvI, biThAM AvI, rUpAM... gurumukha-vANI, suNai bhavI prANI, rUpAM...
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 anusandhAna-79 ko samakIta aMgi, dhari manaraMgi, rUpAM... ko varata ucAra, kari subhakAra, rUpAM... tIhAM vAsaNa bolai, amRta tolai, rUpAM... amha saMjyama lIjai, mAtasuM dIjai, rUpAM... nIsuNI guru Ama, boli tAma, rUpAM... valaMba na karajyo, cItamAMhi dharajyo, rUpAM... iMma kahI gaNadhAra, karai vIhAra, rUpAM... pAMca sumati sumatAM, nahI kAMi mamatA, rUpAM... anukramai pahutA, vIhAra karaMtA, rUpAM... rAjanagari padhArA, bhavIjana tArA, rUpAM... tIhAM vAsaNa Avai, harakha na mAvai, rUpAM..., guru-caraNa vaMdI, mani ANaMdI, rUpAM... kahi kara jorI, saMyama gorI, rUpAM... Apu gururAja, sArU mujha kAja, rUpAM... vAsaNa-vANI, kAne suhANI, [rUpAM] mahurata abhIrAma, lIdhuM tAma, rUpAM... saMvata sola kahIi, bahitAlau (1642) lahIi, rUpAM..., mahA sudhi sArI, dasamI dhArI, rUpAM... sukara subha vAra, mahurata sAra, rUpAM... sA. vadhuu( o) subha cIta, vAvari vIta, rUpAM... sarikhaM pa(e) sohAu, sohAsaNi gAu, rUpAM... sukhAsani sohi, bhavImana mohi, rUpAM... jANe devakumAra, sakala guNadhAra, rUpAM... Agali pAkharIA, manohara karIA, rUpAM... paMcasabada nIsANa, vajAvai jANa, rUpAM... khIra vaSi pahautA, manasuM gahigahitA, rUpAM... mahA muchava kIdhau, saMyama lIdhara, rUpAM... mAtanI sAthi, vijaisenasurI hAthi, rUpAM... 84 (a) 84 (ba)
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 75 bahuta davAjai, vijaisena chAjai, rUpAM... vidyAvijaya nAma, ThavIu tAma, rUpAM... vinaAdika vArU, kari visArU, rUpAM... graMtha abhyAsi, guruni pAsai, rUpAM... aMga igyAra, upAMga bAra, rUpAM..., vyAkaraNa hema, sAhita tema, rUpAM... caMtAmaNi cArU, paramANa vArU, rUpAM..., sakala vicAra, lahi hItakAra, rUpAM... ima graMtha aneka, bhaNAM suvaveka, rUpAM..., guru cIta rAkhai, asatya na bhAkhi, rUpAM... . dUhA saMvata sola paMcAvani (1655), mAghasara sudi chaThi joya, paMDitapada Apu tadA, tava harakhuM sahu koya. tINai avasari mani cItavI, zrIvijayasena gaNadhAra, paTi jogi jovA bhaNI, lADuli kari vIhAra. // caupai // zrIvijaisenasurI gaNadhAra, sakala sAstra jANa guru sAra, paMca mahAvrata pAlai caMga, tapa kIrIAsuM adhikau raMga. sAha kamAsuta guNanI latA, vAcaka vIbudha sahIta sohatA, lADauli naari padhArai gachadhaNI, sAmahIAnI sajAi ghaNI. 97 haya gaya ratha saNagArA sahu, sAMbAlA te kIdhA bahu, kaNaa kalasa sohavi sari dharai, dhaja toraNane AgalathI karai. 98 paMcasabada vAjai nIsAMNa, sohavi gIta gAi sujANa, kanyA gAya puraNa-ghaTa malyA, sakala manoratha mananA phalyA. 99 sakuna sAra joI ima lIdha, lADaulimAMhi paravesa ja kIdha, saMgha save ANaMdyau ghaj, tehanI vAta huM ketI bhaNuM. __ 100
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-79 103 104 107 mahA mahuchava haui apAra, bhoTu sAha bolai tINI vAra, zrIguru suNo kahuM kara joDi, caumAsuM rahI puru koDa. 101 Asa amhArI puraNa karU, karI vInatI cItamAMhi dharU, tuM munIvara kRpAnu nAtha, mAhari mastaki dejyo hAtha. nIsuNI bhoTA sAhanI vANi, rahA caumAsuM zrIguru jANi, . . uchava mahauchava thAi apAra, malau saMgha navi lAbhai pAra.. bhoTau sAha bhAvaI bhAvIu, sAte khetre te dravya vAvIu, nIja lachInu lAhau lIi, jAcikajananaI vAMchIta dIi amAri palAvai mananI ralI, navi bhAMjai koe nIla salI, nadI navANi galaNAM AkhI(pI)i, potAnA jaNa nIhA thApIi. 105 iMma amAripaDhau bAjIi, jinasAsana-mahimA gAjIi, khetra-guNa jANA abhIrAma, tINai avasarai guru cIMti Aya. 106 subha mahurata leinai Aja, dhyAna taNuM ihAM kIjai kAja, vAcaka vIbudhanai mani ANi, zrIguru baiThA sukhasu dhyAMniM. surimaMtra samari guNanidhya, jehathI lahIi saghalI sidhya, dhuli dhAni AMba(bi)li karai, zveta vastra te aMgi dharai. 108 Agali agara bahaikai bahu-mUla, tatakhyaNi deva thAi anakula, pragaTa thainaiM boli vANi, mIThI madhurI amIa samANi. 109 vidyAvijaya chai guNa- dhaNI, padavI dejyo tumho ApaNI, e dharasi tapagachanu bhAra, jinasAsani husai saNagAra. 110 jakSarAa te iMma kahI jAi(ya), zrIguru hIaDi harakha na mAya, nIsuNI te devanI vAca, zrIguru jANI saghalu sAca. 111 dhyAMna pArInaiM baiThA jasai, vidyAvijayanaI teDi tasaiM, irayAsumatiM te AvIu, vinaya karI baisai bhAvIu. 112 je vastra aMgi pihirIAM, vidyAvijayanai te savi dIAM, subha mahurata joi surIsa, mahuli AvyA sahu nAmai sIsa. 113 desa desanA saMgha sAMbhalI, vaMdaNi Avi te sahu malI, pATaNa saMgha pihilau AvIu, sabala sajAI te lAvIu. 114
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 77 116 118 kara joDI karai vInatI ghaNI, pATaNi padhAru gachadhaNI, nAriMga pAsa parasIdhuM nAma, te juhArU guNanuM dhAma. rAjanagara-saMgha kahi kara joDa, pujya padhAru purau kauDa, ciMtAmaNi- mahImA sAra, te juhArU tumho gaNadhAra. jaMbAvatI-saMgha bolaiasu, baMdira kAMThi amhe vasuM, tIhAM padhArU mahA munIrAja, amhArI rAkhauM kAMI lAja. thaMbhaNapAsa parasIdhau sadA, TAlai bhavIjananI ApadA, te vaMdaNi padhArU deva, saMgha sahu tumha karasai seva. bhogAvatI-saMgha sadA bhAvIu, te tumhanai levA AvIu, dekhI Agraha tehanau ghaNau, karai avasari jANIsai suNau. dUhA lADuli caumAsu karI, subha mahurata subha vAra, caumAsAni pAraNi, pujya karai vIhAra. sohAsaNi sAmI malI, pihirI paTakula aMgi, jamaNAM jaMgala utarI, te ramatAM maniraMgi. gavI devi te zva(sva)ra kari, haNamaMta jamaNAM joya, ........ rAjA te havau, aNacItA phala hoya. madi jharatA migala mali, haya heSatA sAra, kanaka kahi sahu sAMbhalau, e sakuna taNau adhikAra. 123 . // rAga-mAruNI // . anukarami pujya padhArIA, sojiMdre subhakArIA, vivahArIA, mahuchava tIhAM vArU karai e. vadhAmaNI AvI kahi, khaMbha nayaramAMhi te lahi, te lahi, sovana rasanA sAvaTu e. sAmahIAnu paMca lAvi, sojidre sAhasu Avi, sAhamu Avi, saMgha malI saha sAmaTau e. rAjavAhaNa tIhAM rAji e, sAMbAlA bahu chAjai e, chAjai e, sukhAsana sukhIA taNAM e.. 124 126 127
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 anusandhAna-79 pAlakhIiM baiThA bAla, vAgA sohi atI lAla, atI lAla, mastaki moTAM molIAM e. migala moTA madabharA, tejI turaMgama saja karA, saja karA, rajata-ratha ralIAmaNA e. vivahArIA adhakArIA, vividha veSa teNe dhArIA, dhArIa jinavara-ANa sari sadA e. sohavi sahu sarakhI malI, kaMThi ThavI caMpaka-kalI, caMpaka-kalI mastaki phulI phuTarI e. sovana-cuDau kari havau, ratana-jaDIta dIsai navau, dIsai navau, veNI guMthau gophaNIu e. pagi jhAMjhara jhamakAvatI, kaTimekhala kaTi phAvatI, phAvatI, nAke vAlI vAMkaDI e. kAMne kuMDala vATalAM, paTakula pihirAM pAtalAM, pAtalI, colI aMgi bisatI e. uperi oDhI ghATaDI, mANika hIrA motI jaDI, motIjaDau, sari siMthau sohAvIu e. adhara-raMga paravAlIa, rasanA rAtI lAlIa, lAlIa, dAMta taNI atI dIpatI e. mAhomAMhi marakali, hasatI ramatI cIta hari, cIta hari, caturapaNi te paNa te mAlatI e. sarasa sakomala bola e, mukhya vAvari taMbola e, taMbola e, mAhomAMhi AlatI e. gori aMgi goraDI, sakala kalA alaMkarI, alaMkarI, sIli sItAnI pari e. kaNaya-kalasa saja kIdhA e, zrIphalasu sari lIdhA e, lIdhA e, dhavala-maMgala raMgi gAvatI e. gajagati cAli cAlatI, pAe vIMchIA khalakAvatI, khalakAvatI, bAjubaMdha bi bAMhaDI e.
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 79 142 143 . 144 145 paMcasabada tIhAM vAjIe, traMbAvatI saMgha vIrAjIe, vIrAjIe, Dhola dadAmAM daDadaDI e. bherI napherI taNA, saraNAI sabada sohAMmaNA, . sohAmaNA, tAla kaMsAlasuM dIpatA e. iMma saMgha sajAi sakala karI, Agali aSTa maMgala dharI, maMgala dharI, zrIpujya sAhAmA sAMcarA e. mahAmahauchavi padharAvIA, sAguTi upAsari AvIA, . AvIA, caturavidha saMghasuM paravarA e. iMdra-sabhA sama sabhA malI, aMgapujA kari mani ralI, mani ralI, Agali coka motI taNA e. 146 sovana rUpa phula e, motI valI bahu mula e, mula e vadhAvI prabhu vAMdIA e. 147 prabhAvanA bahu kIjIi, zrIphala phophAM dIjIi, dIjIi, jAcika jAcAM molIAM e. 148 kaNaya kabhAi karAvIi, jAcika-jana pihirAvIi, pihirAvIi, sAmI sArAM sAvaTu e. zrIguru tIhAM padhArIA, harakhyA sahu vivahArIA, vivahArIA, vInatI tIhAM vArU karai e. dahA . saMgha save malI karI, kari vInatI kara joDi, pada taNuM mahurata lIu, e amha puro koDa. eha thAnaka rUDaM achai, karU padanuM kAma, eha vacana zravaNe suNI, zrIguru bolA tAMma. 152 teDau paMDita jotakI, ma karU valaMba lagAra, tehanI sAkhi lIjIi, pada-mahurata sukhakAra. 153 // rAga-AsAurI // traMbAvatI saMgha saMpa lachI purAjI, dharma taNo valI raMga dAni surAjI, vaMdai sa[ha]hi-guru caraNa kahai iMma kIjaijI, AcArajyapada kIya mahurata lIjaijI. 154 150 151
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-79 teDau josI jANa mahurata ApijI, pada taNuM chai kAma dADhau thApaijI, saMvata sola sukhakAra chapano (1656) kahIijI, vaisAkha sudi somavAra cauthi dina lahIijI. pahauramAMhi parasIdha mahurata lIdhuMjI, talaka karI bahu dAna josI dIdhuMjI, dei AsIsa te bhaTa save valIAjI, saMgha caturavIdhya sAra manoratha phalIAjI. tIhAM avara joi jAMNa bolai vANIjI, zrImala sAha sujANa amIa samANIjI, mAgi zrIsaMgha pAsa AganyA dIjaijI, AcArayapada-kAya mahauchava kIjaijI. saMgha sakala manaraMgi AganyA ApijI, zrImala sAha kara joDi mastaki thApaijI, ulaTa gharatAM aMgi maMdira AvaijI, somA sAhanai kAni vAta suNAvijI. gujara mAlava desa dakSaNa kahIijI, medapATa mArUADi mevADa lahIijI, sakala desa saNagAra soraTha sArIjI, jIhAM zrIsejeja ni girinAri AnaMdakArIjI kAhanama damaNa desa pramukha kahIijI, iMma desa aneka abhIrAMma nAmane lahIijI, kaMkotarI kuMkumavaraNi lakhI calAvaijI, desa de[sA]nA saMgha vegA AvaijI. zrImala sAha manaraMgi ghari padharAvaijI, dei pAMna bahu mAni utArA alAvaijI, maMDapa moTi saMci manaDuM mohijI, thAnaki thAnaki thaMbhi putalI sohijI.
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 kathIpau bahu-muli makabala sArIjI, cINI jhINI jeha rajyata-tArIjI, paMca varaNa abhIrAma bhAti vIrAjaijI, caMdaruA abhIrAma maMDapi chAjaijI. mAMhi mugatAphala-mAla jhumaNAM jhalakaijI, cuA caMdana phula prImala bihikijI, toraNa maMdira bAra bAMdhA sohijI, mAMhi ArIsA jhAkajhamAla manaDu mohijI. gukha taNA bhalA saMca gorI gAijI, jamaNavArani kAya pakavAna thAijI, nAMma suNo sahu teha mAMDI mIThIjI, phiNI jhINI seva bhelI dIThIjI. ghevara je ghRtapura khAMDi bhelAMjI, lADuM jalebI tAMma jhAjhA melAMjI, iMma jAti ghaNI pakavAna mevA ANaijI, cArUlI badAma akhoDa jANijI. selaDI kirI pAka kohalA lahIijI, sAli dAli sugaMdha sAlanAM kahIijI, DoDI karapaTa kaira ghRtasuM kIdhAMjI, kAkaDI kuMlI chola rAi dIdhAMjI. pIpari khArI suThi DADI lAvijI, prIsi prIsaNahAra jehuni je bhAvaijI, sAmagrI iMma kIdha saghalI sArIjI, jamaNavAra dina bAra karai avArIjI. rAtI-jagA raMgi maMdira thAijI, gaMdhrava biThA gIta Agali gAijI, kuMkuma lei rayaNa-ghola kari raMgarolAjI, somau sAha sujANa dIi taMbolAjI.
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-79 zrIphala phophala pAnamAMhi rUpaiAjI, Apai somau sAha maMDapi rahIAjI, zrImala sAha AvAsa mahauchava rAjijI, paMcasabada nIsAMNa nIsadana vAjaijI. desa desanA saMgha pAra na lahIijI, munI malA si-sAta mAjanai kahIijI, iMma saMgha caturavidhamAMhi zrIpUjya sohijI, zrImala sAha AvAsa manaDuM mohaijI. loka malA tIhAM thoka ubhA olijI, mANasanu nahIM pAra na mAi polijI, tIhAM vAcaka biThA pAMca zrIguru pAsijI, zrIvimalaharSa uvajhAya mana ullAsaijI. zrIkalyANavijai uvajhAya budhi-bhaMDArajI, labadhisAgara sAstra vIcAra jANi sArajI, zrIsomavijaya uvajhAya upasama bharIujI, saMyamazrIsuM prIti tAraNa tarIujI. zrInaMdavijaya uvajhAya dulati dIpaijI, vAdI taNA ne baMda tehani jIpaijI, vIbudhamAMhi vIkhyAta dharmadhorIjI, dhanavIjaya bhaluM nAma mati-gorIjI. vIbudha-vaDA vajIra raMgavIjaijI, zrIpujya calaNe cIta nIsadina bhajaijI, munI gaNi guNavaMta zrAvaka suNIijI, saMghavI udayakaraNa somakaraNa saMghamukhya bhaNIijI. tejapAla sAha zrIvaMta udhAra kIdhaujI, zrIsejai sAra jagi jasa lIdhujI, pArakhya rAjIA vajIA raMga rUDo rAkhijI, ThAra kIkA kAlA hIra pratiSThA bhAkhijI. 174
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 jairAja ThAra jasavIra bhAi bhagatAjI, lAi ThAra kuMara ThAra dravi sagatAjI, kuarajI gAMdhI nAma saghali suNiijI, karAvau jinavIhAra kAvI bhaNIijI. kAlau sAha pAsavIra sAhijya suhAlAjI, bolai vacana rasAla sayala guNa-mAlAjI, ima khaMbhAyati saMgha [sagha]lau dIpaijI, kumatI taNA tIhAM baMda lAjI chapaijI. zrImala sAha AvAsa AnaMdakArIjI, malau caturavidha saMgha iMdra-avatArIjI, mIThI madhurI vANi amRta-tolijI, zrIvimalaharSa suNau vAta zrIpUjya bolijI. tumhe chau guNa gaMbhIra AnaMdakArIjI, teDau vidyAvijai vAra velA sArIjI, nIsuNI zrIguruvANi ANaMda pAvaijI, vidyAvijainai pAsa uvajhAya AvaijI. padhArU zrIguru pAsa tumha bolAvaijI, tumha darisana deva samAni sahua suhAvaijI, puchai vidyAvijai tAma kAma su kahIijI, nIja pada devA kAya ehavaM lahIijI. e bhAra maI na jhalAya zrIpujya kahIijI, tumha caraNe nIsa dIsa amho rahIijI, valatA bolai AMma vAcaka vArUjI, purava kIdhAM punya teha saMbhArujI. iMma kahI teNI vAra jhAlyA hAthijI, ANA zrIpujya pAsa uvajhAya sAthijI, samosaraNa AkAri nAMdi maMDAvijI, caumukha pratimA cyAra bhalI bhAvijI.
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-79 zrIphala dIpaka sAra Agali kIjaijI, paMcasabada guNa-gAna gahulI dIjaijI, pahuramAMhi parasIdha mahurata lIdhuMjI, nIja padi thApI nAma vijaideva dIdhuMjI. vAcakapada e dIdha vIbudha solijI, tIhAM sura rahI AkAsa jaikAra bolaijI, varata taNA ucAra aneka thAijI, samakIta lIi sAra mAla pihirAyajI. varatu jagi jaikAra harakha na mAijI, zrImala sAha AvAsa dravya kharacAijI, sAmI sAvaTuM dIdha sohavi sADIjI.. saMgha pihirAvau saMci valI vratadhArIjI. jAcika dIdhAM dAMna kaNayakabhAijI, veDha molIAM lAla atalasa lAhijI, dravya taNau tIhAM vaivArU kIdhaujI, zrImala sAha sujANa jagi jasa lIdhaujI. . dUhA pada dei padhArIA, upAsarai saMgha sAthi, lIlA vi(?) vivahArIA, kharacai ApaNI Athi. 187 lAhaNa lAbha havA ghaNA, tehanu na lahu vAra, kanaka kahi sahu sAMbhalau, pratiSThA adhikAra. // rAga-kedAraguDI // vaisAkha sudi sAtima guruvAra, lIdhuM pratiSThA mahurata sAra, varatu jai jaikAra 189 bhavIkA... kIkA ThAra mani harakha na mAi, kAlA ThAra lAlajI mani bhAi, . hIra jasa gavAi 190 dharmadhuraMdhara traNe bhAi, pratiSThAnI karai sajAi, bhAva bhalau cIti dhyAMi 191 bhavIkA... pAraguDA //
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 bhuiM sudha vedikA karAvai, maMDapa moTA tIhAM ThAvai, bhuiM traNi sohAvi 192 bhavIkA.... toraNa tIhAM bAMdhA bahu mula, paMca varaNa tIhAM sohi phula, te dIsai asu(mu)la 193 bhavIkA... caMdaruA bAMdhA causAla, kathIpA makabalanA lAla, tejaiM jhAkajhamAla 194 bhavIkA... gokha koraNI rUDI rAjai, maMDapi subha sajAi chAjai, paMcasabada tIhAM vAjai 195 bhavIkA... subha mahurati javArA vAvai, dhavala maMgala bhalA sohavi gAvai, sajjana sahu mani bhAvai 196 bhavIkA... saMgha caturavidha malIu tAma, jamaNavAra karai abhIrAma, rAkhuM jagamAMhi nAma 197 bhavIkA... jalayAtrAnuM karai maMDANa, rUr3e racIuM devavImAna, tIhAM bisi jiNa-bhANa 198 bhavIkA... rAjavAhaNa abhIrAma vIrAjai, madi bharIA maigala tIhAM gAjai, paMcasabada subha vAjai 199 bhavIkA... iMdra iMdrANI be pakhya purAM, sakala guNe bharIAM je purAM, te saNagArAM purAM 200 bhavIkA... kaNa(aNa)ya kalasa sArA saja kIdhA, zrIphalasuM sohavi siri dIdhA, te AgalathI kIdhA 201 bhavIkA... iMma sajAi sakala sohAvai, jala jAtrA karI ghari Avai, hIaDai harakha na mAvai 202 bhavIkA... vedikA-maMDapa jIhAM caMga, tIhAM malau saMgha mananai raMgi, ulaTa adhikau aMgi 203 bhavIkA... zrIvijayasenasurI gacharAja, AvyA karavA pratiSThA-kAja mahurata velA Aja 204 bhavIkA... jai jaikAra karai rahA sura, nALU aMdhakAranuM pura, vAjai maMgala tura 205 bhavIkA...
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-79 dhavala maMgala tIhAM gorI gAi, Dhola dadAmAM saMcaI vAi, malau saMgha navi mAi 206 bhavIkA... subha velA jANI abhIrAma, aMjana karI dIdhuM subha nAma, pAsa ciMtAmaNi tAma 207 bhavIkA... vAcakapada vedikAmAMhi eka, vijairAjanai dIi vaveka, kharacai dravya aneka 208 bhavIkA... kIkA ThAhAra manoratha sIdhU, pratiSThA vArU pari kIdha, jagamAMhi jasa lIdha 209 bhavIkA... saMgha save pihirAvaNI kIjai, zrIphala sahIta khIrodaka dIjai, lachI lAhau lIjai 210 bhavIkA... sohavi Api sADI sArI, veDha velIAM dIi vratadhArI, harakhai mani apArI 211 bhavIkA... sAta khetre te dravya vAvai, dIi dAMna jAcaka je Avai, kaNaya kabhAya pihirAvai 212 bhavIkA... kIkai ThAhAri iMma mahauchava kIdha, sajana saMtoSI jagi jasa lIdha, moThe kAraya kIdha 213 bhavIkA... zrIvijayasenasurI subha nAma, pratiSThAnAM kIdhAM kAma, pahautA upAsari tAma 214 bhavIkA... dUhA pada-pratiSThA kAraya karI, zrIpUjya rahA caumAsa, zrIvija[ ya devasurIsarU, biThA sohi pAsa. mUrati doe dIpatI, jagamAMhi jasa abhIrAma, vijayasena vijaideva,, japuM niraMtara nAma. 216 rasanA amRta-rasa jhari, pIvai bhavIjana loga, roga soga tehanA Talai, pAmai vaMchIta bhoga. // rAga-adharasa caupaI // zrIguru caraNe je munI malI, pada pratiSThA te joi valI, Adese pahautA mAhaMta, sihija sabhAvi munIvara saMta. 218 ____215 217
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ 220 jAnyuArI - 2020 rahA caumAsuM zrIsUrIrAja, cAli dharma taNAM subha kAja, sanAtra mahauchava thAi aneka, traMbAvatI saMgha sadA vaveka. 219 satarabhedi pujA haui jAma, samosaraNanAM cAlai kAma, mAlAropaNa vrata ucarai, samakita sahIta bAra vrata dharai. mAsakhamaNa pramukha tapa thAya, chaTTha aTThama gaNA navi jAya, saparabhAti prabhAvanA hoya, sAMjhi sAMjI dIi sahu koya. 221 pAkhI AThima pAMcima taNAM, sAmIvachala thAya ghaNAM, lAbha taNau navi lahIi pAra, cAlai dharma taNA vyApAra. 222 aneka mahuchava huA ghaNA, te mahImA zrIpUjyaha taNA, pUjya taNai parabhAvi valI, alI[ya]vaghana savi jAi TalI.223 thau caumAsuM puraNa jasi, raMgavijainai teDi tasiM, suNo vAta amhArI tumho, vIhAra karevA karuM amho. 224 iMma kahInai sadhAvIA, sAhAmA sukana bhalA AvIA, zrIphala sahIta sohAsaNi malI, prathama ciMtAmaNi juhArA valI. 225 tIhAMthI pujya pIANuM karai, maigala jamaNA tava utari, sakarapuri pahautA gaNadhAra, thUbha juhArUM harakha apAra. 226 tIhAMthI saMgha sahIta sAMcarA, kaMsArImAMhi jai utarA, bhIDabhaMjana juhArI jagadIsa, sojIne pahautA surIsa. anukarami karatA pujya vIhAra, pahautA saMkhArI sukhakAra, rAti eka tIhAM vAsau rahA, vadhAmaNIA Agali vahA. 228 jai pATaNamAMhi jANa ja kIdha, vadhAmaNI jhAjhI tasa dIdha, zrIpujya Avi sahu harSa dhari, sAmohIAnI sajAi karai(ri) 229 sAMbAlA savAsau sAra, kaNaya-kalasa mAjanai hajAra, rAjavAhaNa rAjai abhIrAma, dhaja toraNa ketAM kahu nAma. 230 rajata-ratha saNagArA ghaNA, pAra na lAbhi pAyaka taNA, sohavi kari sohi sAthIA, Agali dIdhA valI hAthIA. 231 aSTa maMgala thAlImAMhi lIi, dhavala-maMgala sobhA sohavi dIi, madanabhera gaDagaDAM nIsANa, tava kumatInA paDA garANa. 232 227
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ 88 anusandhAna-79 kahi kolAhala evaDau kisau, kuNa Avai gachapatI iMhA isau, zrIvijayasena sAsana-sulatAna, jehanai bhupa dIi bahumAna. 233 te ADaMbari Avai isai, tava kumatI lAjInai khasai, pATaNa saMgha sadA bhAvIu, saMkhArI sAhamau AvIu. 234 guru-caraNe pAthari pATa, te savi letA Avai bhATa, pATaNamAMhi paravesa ja karai, kanyA gau jamaNAM utari(rai) 235 iMma sakuna thAi anakula, sAhAmAM sugaMdha malai valI phula macha-jugala madirA ghaTa bharI, ehavA sakuna sanamukha karI. 236 eha sakuna purai mana Asa, jai juhArA nAriMga pAsa ati ADaMbari pujya AvIA, saMgha caturavidha mani bhAvIA. 237 upAsari-paulIi pahuta, sAdhu sAdhavI sAthi chai bahuta, saMgha caturavidha malau manaraMgi, rUpaie pUjai nava aMgi. 238 sonA rUpAnAM je phula, mAMhi melA motI bahumUla, vadhAvI vAMdyA surIrAja, tumha bheTi amha sIdhAM kAja. 239 prabhAvanA zrIphala dIjIe, iMma lachI lAhau lIjIi, je jAcika tIhAM AvIA, kaNaya turaMgama te pAvIA. 240 iMma aneka kharacIni dAma, sAhamoNAnA kIdhAM kAma, lalI lalI vaMdi sahu nara nAra, bhali malA guru bhava-jala-tAra. 241 gurumukha-vANI amRta jasI, sahu sAMbhalavA Avai dhasI, suNai desanA durIta nIvAra, jIvAdIka navatatva vIcAra. 242 eha saMbaMdha etalai havau, Agali. saMbaMdha kahIsai navau, sahu sajjana suNajyo ekacIti, zrIguru upera ANI prIti. 243 dUhA zrIvijaisena vijaidevasurI, baiThA sabhA majhAra, vInaa karInai vInavai, saMgha sahu teNI vAra. caMbAvatI pada thApauM, rAkhI tehanI lAja, vAMdaNA mahauchava ihAM karI, sArau amhArAM kAja. 245 244
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 248 250 251 valatA zrIguru bolIA, suNI saMghanI vANi, je tumha manamAMhi vAta chai, te caDhasai paramANi. 246 // DhAla // rAga-dhanyAsI // je paMDitani sabalA parIciM, jotikanA sahI jANAjI, te paMDitanai atI bahumAnai, teDInai tIhAM ANAjI. 247 zrIvijaisenasurisara pAsi, saMgha save tIhAM malIujI, sAstra taNA upaogi jANI, subha pahura aTakalIujI. saMvata sola sadA sukhakArI, aThAvanu(1658) jANaujI, mahA sudi paMcamIni somavAra, e mahurata vakhANaujI. 249 karI thApanA mahurata kerI, zrIphala sahunai dIghajI, pATaNamAMhi hui vAratA, vAMdaNA mahurata lIdhajI. sahasavIra pArakha kahai sahu saMghanai, suNau vInatI morIjI vAMdaNA mahuchava karavA AganyA, huM mAgu kara jorIjI.. saMghi AjJA AdarasuM dIdhI, sahasavIra pArakhi kIdhIjI. sajAi saghalI mahauchava kerI, vAjai ghira napherIjI. maMDapa moTA rUDI racanA, hema rajatamai rAjaijI, gukhi gukhi gorI guNa gAi, paMcasabada subha bhAvaijI. utara dakhyaNa purava pazcima, kaMkotarI paThAvaijI, jeha saMgha ADaMbari Avai, te maMDapi padharAvaijI. jamaNavAranaI kAji jAcAM, pakavAMna paracura thAijI, ghevara lADuM mAMDI mIThI, seva suMhAlI baNAijI. sAli dAli sAlanAM sajAi, ati apurava kIdhIjI, saMgha sahunaI supariM jamADI, pihirAvaNI bahu dIdhIjI. zrIphalasuM rUpaiu sArau, taMbola Alai hAthijI, sahasavIra pArakhya ADaMbari Avai, upAsari saMgha sAthijI. 257 upAsarau saNagArU sohai, jANe devavImAnajI, nATakanA subha racIA saMca, guNa-gaMdhrava kari gAnajI. 258 12 253 254 255 256
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-79 cINInA caMdarUA cokhA, makabalanA mana mohijI, gukhi gukhi jhalamali jhalakaMtI, upera jhumaNa sohijI. 259 agara abIra sugaMdha maimahai, cuA caMdana caMgajI, kuMkuma kesara karI chAMTaNAM, sahasavIra pArakhya rAkhai raMgajI. 260 sADhA pAMcasi munI mAjani, paMDita paMcyAsI kahIijI, vAcaka pAMca vaDA vidyAvaMta, vimalaharSasuM lahIijI.. 261 saMgha caturvidha saMpi malIu, mahauchava karavA kAjijI, zrIAcAraya nIja paTi thApyA, zrIvijayasenasurIrAjijI. 262 dei vAMdaNA caraNe saMgha sAthi, surImaMtra te dIdhaujI, zrIAcArajya adhikau mahimA, desi desa parasIdhaujI. 263 mahAmahauchavi havAM vAMdaNAM, pATaNa naara majhArajI, sahasavIra pArakhi e jasa lei, mAnava bhava karau sArajI. 264 zrIvijayadevasurIsara kerU, rAsa racau raMga-rAjajI, bhaNatAM suNatAM guNatAM bhAvi, lahIi pachI lAjajI. paMDita zrIsaubhAgya-sIsiM, jugapradhAna guNa gAyajI, vIdyAguru vaseSa vairAgI, praNamI janAnaMda pAyAjI. 266 sAhApura sAMtijiNaMda sAnadhi, anukramaI je lahaujI, teha saMbaMdha mai e mAMhi ANau, nIja budhi navi kahaujI. 267 raMgarAja e rAsa rasAla, nAma suNau sahu koijI, zrIvijaidevasurIsara kerU, bhaNatAM nava nadhi hoijI. 268 Adhu pArcha je pada AvaM, te sodhI sudha karavUjI, paMDitajana tumha pAe lAluM(guM), e cItamAMhi dharakuMjI. 269 saMvata sola causi(sa)ThA (1664) varaSi; mahA sudi ekAdasI sArajI guruguNa gAyA mai mati sArU, suNajyo sahu nara nArajI. 270 zrIvijaisenasurIsara paTi, vijayadeva gaNadhArajI, kanakasaubhAgya prabhu dhyAna dharaMtAM, lahIi sukha apArajI. 271 // iti zrIvijayadevasurI-raMgaratanAkara rAsa sampUrNam // / // likhitaM kRtaM sAhApura vIjApuranaare // zubhaM] bhavataM ||shrii||
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 // gurUgItam // // rAga-kedAro // zrIbijaidevasUrI guru merA, dA(?) iMma maI pekhata mukhaDA terA, tohI tolai nAMhI avanI anerA, sujasa kahata saba sahaguru kerA. 1 zrIbijai... sAha therA-suta suguNa bhalerA, jinai kIne kumatI saba jerA, paMca mahAvrata pAlaNa dhIrA, sAyarathiM guru merA gaMbhIrA. 2 zrIbijai... avala asula amula e hIrA, TArata bhavadukha kerI pIrA, bolata bAnI mIThI jasI khIrA, kanakasaubhAgya kahata ehI guru merA 3 zrI bijai... // iti gurugItam // -x
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-79 anusandhAna-78 - zrInaMdiSeNa rAsanI zuddhi - saM. sAdhvI dIptiprajJAzrI zuddhipatra pAnA DhAla gAthAnaM.-caraNa azuddhapATha zuddhapATha 35 1-dUho 6 3 Acari nAcari 37 DhA. 2 4 -3-4 caraNa rahI gayuM che - 'karaNa kacole te pIi re, jinavaca amRtadhAra, bhA0 // 4 // u0 / 37 nIce pAThAMtaramAM- 9 bagalAMuhi re uDi re 38 DhA.3-dUho 7 4 choDaNa rI sI dhAta choDaNarI sIdhAta 39 DhA-3 9 3 prIu kIna prIukIna 41 nIce pAThAMtaramA 29 rAkhonI rAkhojI 42 DhA. 5 6 4 si bikAiM sibikAI 46 nIce pAThAMtaramA 51 mAM-ANi-u ANi-Da DhA-9 1- 2 udaDI udaDI DhA-9 AkaNI-1 bhojamai mojamai 48 nIce pAThAMtaramA 59 mAM- karAya - u karAya - Da 48 nIce pAThAMtaramAM- 69 mAM-galimaI - u galimaI - Da " 63mAM - ThAve - u ThAve - Da 49 " " 69 mAM coyaNA-u coyaNA-Da " 70 mAM a-u a-Da DhA. 10 6 3 UTho ajI UThoasI DhA. 11 2 3 aio aiso 52 DhA-12 dUha 1 1 tavaM tava 52 nIce pAThAMtaramAM- 75 hai-Da 54 DhA-13 4 2 kAi 55 nIce pAThAMtaramAM- 84 kalabho - u kalabho - Da iha-u kAi
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 93 56 56 " 92 - " DhA-15 DhA-16 DhA-16 kUTe - u kUTe - Da mocIneM - u mocIneM - Da kUkhIzaMbaladhArI kUkhI zaMbaladhArI emaI e maI nehi gehi 59 60 10 17 4 pAnAnaM. DhAla 62 8 62 8 62 10 62 10 63 10 63- - zabdakozamAM - gAthA- caraNa azuddha 2 2-3 2-3-AiNa 2 2 2-ThAmi 1 3 . duramukha 1 3 DuharI 1 3 lAvini 2 hi sh ror or on or uw sh 3-AiNa 3 ThAmi 10-dUho-1 10-dUro-1 10-dUho-1 DhA.11-8-2-hi DhA. 12-6-3-coku 8 lh / / sh coku
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-79 vihaMgAvalokana - upA. bhuvanacandra anusandhAna-78nA sampAdakIya nivedanamA sampAdaka AcAryazrIe 'vihaMgAvalokana' vize je udgAro vyakta karyA che te vAMcIne vihaMgAvalokanakAra potAne dhanya thayelo mAne che. A prakAranA sAmayikanA sampAdana / prakAzanamAM sampAdakAtantrIne je praznono sAmano karavo paDato hoya che tenI vAta sampAdakajIe karI che te satya cha; jaina zramaNa-zramaNIvarga saMzodhana paripATIthI hajI yathocita rUpe TevAyelo nathI. gata vihaMgA0mAM sampAdana aMge je lakhAyuM hatuM te kRtionAM sampAdakone anulakSIne hatuM parantu anu0nA sampAdake potAnI javAbadArInI vAta khullA mane karI, temAM temanI namratA tathA saMzodhananI zista (anuzAsana) pratyenI niSThAnAM darzana thAya che. jaina zramaNa-zrAvaka vargamAM saMzodhana pratyenI jAgRti hajI bAlyAvasthAmAM che tyAre saMzodhananA ucca mApadaMDo lAgU karAya to gatirodha saMrjAya-'anusandhAna' jevU sAmayika cAlI ja na zake; AthI AcAryazrIe je traNa vikalpono nirdeza karyo che te traNeyano saMyukta viniyoga ja kAryakArI banI zake. vastutaH 'anu0'mAM traNeya prakAracaM kAma thayuM che - sArA, UDIne AMkhe vaLage eTalA pramANamAM - thayuM che. Aq ane ATaluM apragaTa prAcIna sAhitya, AthI pahelA, jaina zve.saMghamAM, kadAca kyAreya pragaTa nathI thayu. anu0mAM prakAzita thatI kRtionA sampAdakone sAhAyya karavAnA uddezathI vihaMgAvalokana lakhAya che, pUraka banavA mATeno prayAsa che. AzA che ke sampAdako / saMzodhako teno upayoga karatA haze. 'be saMskRta stotro' prAsAdika che. sambhavataH varSoM pUrve e prakAzita thayA haze, parantu AcAryazrInA haste te punaH sampAdita thAya e iSTApatti ja che. pAMca gurustotro alaga alaga prakIrNa patromAMthI maLyA hovA chatAM, eka ja kartAnI racanA hoya ema, temAMnI viSayavastu ane zailI jotAM, lAgyA vinA rahetuM nathI. lipi ane paddhati tapAsavAthI vadhu cokkasa nirNaya para AvI zakAya. (jo ema ja hoya to, kAlakrame, anu0nA pAnAM para e kRtio ekatra
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 thAya ene eka adbhuta joga-saMjoga gaNavo paDe!) kavi navodita jaNAya che. kavitAmAM zabdADambara ghaNo cha, zabdo sAthe chUTa paNa levAi che. kalpanAuDDayana niraMkuzapaNe thayuM che. prathama stava dIptisAgarasUrinI kIrtine viSaya banAvIne racAyuM che. zloka 3nA bIjA caraNanA ante samAsa toDI devAyo che je kAvyazAstranI dRSTie doSa gaNAya. zlo. 11mAM 'zaoNmikA' zabda che, je aparicita / ajJAta bhAse che. sampAdake 'ramyormikA' zabda sUcavyo che, kintu ha.pra.mAM jo 'zaoNmikA' spaSTa niHsaMdeha vaMcAto hoya to tene sAco mAnI e zabdanI zodha karavI joie. thALI, roTalI ke pUraNapoLI jevI vastu ahIM iMgita thAya che. zlo. 13mAM 'ma(mR)gendu0 che tyAM ma nahi paNa bha hovAnI pUrI zakyatA che. bhaga = sUrya. mRga kalpavAnI jarUra nathI. 'sUrya ane candranA prakAzanA bahAne traNa jagatamAM jemanI kIrti phelAyelI che' - evo artha susaMgata thAya che. jo ke AgaLa na che, teno meLa besato nathI. bIjA stavamAM zlo. 6mAM sevanA-kSaNa0 che tyAM sevanAM kSaNama0 ema vAMcavAthI vAkya pUrNa bane che. trIjA stavamAM zlo. 7 : 'ramAnaH'. che tyAM 'ramA naH' evo pATha yogya lAge che. zlo. 15 : trIjuM caraNa Ama vAMcI zakAya : 'vizAlavakSA vRSavatsadaMsaH' pAMcamo stava, zloka 5 : 'munipratAnaH' evo prathamAnta zabda anvayanI dRSTie besato nathI. AgaLanA zabda sAthe samAsa hoya to arthasaMgati thAya- 'munipratAna-koTIrahIra !' cothA caraNamAM 'zama(mA)gya0'mAM (mA) karavAnI jarUra nathI, zam avyaya che ja. 'kalyANarUpI zreSTha AmravRkSa para ramanArA kIra' - evo artha che. zlo. 8nA ante '0mRgAtra pAkaiH' pATha besato nathI. pAkai. sudhI sampUrNa samAsa hovo joie. 10mA zlokanA ante '0mAdaiH' che tyAM 'pAdaiH' hovU ghaTe. A stava apUrNa jaNAya che, kAraNa ke zloko- kulaka hajI pUruM thatuM nathI - kriyApada dekhAtuM nathI. AthI mANikya sundara zabda kartAnA nAma tarIke na gaNI zakAya. _ 'sAgaramata copAI'mAM tapAgacchamAM eka samaye jAgelA matabhedanI adhikRta carcA thaI che. eka pakSa syAdvAdI - udAra matavAdI jaNAya che, bIjo pakSa Atyantika - antimavAdI jaNAya che. racanAkAra udAramatavAdane anusare che,
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ 96 anusandhAna-79 vivAdanA binduonI prastuti vidvattApUrNa thaI che. kRtimAMnA thoDA zabdo : 'gADherA' eTale 'moTA' nahi, 'atizaya', 'khUba' 'roka': rokaDaM, rokaDa. 'asarAli' : 'sampUrNa' nahi, bhayaGkara, ugra, moTuM. ka. 97-98mAM 'ANiuM' zabda che, te khAsa arthamAM che, tethI zabdakozamAM levA jevo che. sAmAnya artha : ANelu, lAveluM. ahIM 'mUla granthamAM pAchaLathI umerelu', prakSipta. zrI jJAnasAgara eka rAsakAra kavi tarIke suprasiddha che. temanI eka apragaTa kRti A aMkamAM sampUrNa pragaTa thaI che. sampAdikA sAdhvIjIe kALajIpUrvaka vAcanA taiyAra karI che. pAMca pratono upayoga karavAmAM Avyo che ane pAThAntaro levAmAM AvyA che. a, ba, ka, Da ema cAra pratono paricaya prAstAvikamAM apAyo che jyAre TippaNomAM 'u' saMjJaka pratino ullekha che. lAge che ke 'Da' prati ja haze paNa 'Da' 'u' tarIke vaMcAyo che, tethI mudraNadoSa Ubho thayo che. Press copy mudraNArtha prati taiyAra karatI vakhate A bindu khyAlamAM rAkhavA jevo che ke presavALAne samajAze ke nahi. hastAkSaro sundara na hoya te cAle, paNa akSaro oLakhavAmAM sAmAvALAne muMjhavaNa na thavI joIe. DhA. 2, ka. 9 mAM bhagati' che, TippaNamAM Da pratino pAThAntara 'bhagani' noMdhAyo che, je vastutaH sAco pATha che. A rIte, AdhArabhUta pratimAM khoTo pATha hoya ane anya pratimAM sAco pATha maLato hoya tyAre zuM karavU - e bAbatamAM be mata cha : AdhArabhUta pratino pATha vAcanAmAM jemano tema rahevA dai, sAco pATha pAThAntara tarIke noMdhI levo. (A rItamAM sAco pATha pAThAntara bane che, e vAta khaTake che.) bIjI rItaH sAco pATha vAcanAmAM laI tenuM sthAna pAdanoMdhamAM darzAvaq ane AdhArabhUta pratino pATha paNa tyAM noMdhavo. (kRti zuddha bane, mUla kartA sudhI pahoMcAya, vAcakane pAThanirNaya karavAno vAro na Ave - e A rItanA phAyadA che.) prastuta racanAmAM sampAdikAe trIjI rIta zodhI kADhI cheanya pratimAM maLato sAco pATha, mULamAM ja, yathAsthAne, kauMsamAM Apyo che. (A paddhatimAM, kauMsamAM darzAvelo pATha kyAM maLyo che tenI mAhitI nahi maLe, sampAdake vicArelo che ke anyatrathI maLelo che - te nahi samajAya - e geraphAyadA che.) madhyakAlIna gujarAtI (mArugUrjara) bhASAnI kRtionA saMzodhana /
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 97 sampAdana kAma karanAre ma.gU.koza (jayaMta koThArI) sAme rAkhavo joIe. pAThazaddhimAM enAthI moTI madada maLaze. bhrAnta pATho khaDA thavAno bhaya nahi rahe. bhAre parizramapUrvaka taiyAra thayela Avo zabdakoza hovA chatAM, sampAdakoe artha navesarathI karavAno zrama uThAvavo paDe ane vicitra arthaghaTano ke bhrAnta zabdo praveze e joIne kheda thAya. nandiSeNa rAsanA zabdakozamAM 'olagyo' (DhA.4, ka.3)no artha 'olakhyo' evo Apyo che. 'olagaq'no artha che - sevA karavI, cAkarI karavI. ma.gU.kozamAM joyuM hota to artha maLI raheta. DhA.3, ka. 7mAM 'viraco' zabda che, tyAM zabda na samajAyAthI sampAdikAe 'vicaro' evo sudhAro kauMsamAM darzAvyo che. viSayano sandarbha jotAM vicaravAnI vAta besatI nathI. 'pahelAM prema rAkhatA hatA, have prema nathI karatA'- evI vAta che. ma.gU.ko.mAM 'viracai'nA be artha ApyA che : aTakavU / virata tharbu ane racanA karavI. virata tharbu artha ahIM bese. vastutaH viracavUnuM mULa 'vi+ruca'mAthI A zabda UtArI Avyo che. kacchImAM viracaNuM, viracAyaNuM dhAtu A arthamAM pracalita che. 'pAlI itarA dina iuM prIta jo, havaiM ki uM viraco cho viNa kAraNi re lo' - A paMktimAM A artha spaSTa che. DhA. 3, ka. 7 : 'jAvAM uvAraNI'. zabdakozamAM Ano artha karyo che 'jatAM vAravaM.' kharo artha cha : ovArI javU, vArI javU- DhA. 3 ka. 8 : 'kara ghelIo'. ahIM vAcanabhUlanA kAraNe vicitra pATha sarjAyo che. gha ane tha nA vAcanamAM bhUla thatI hoya che, lipi ane bhASAne dhyAnamA rAkhIne kRtine samajI lai, pachI ja lipyantara karavAnI paddhati iSTa che. paMkti cha : 'karamaI kara theM lIo' - tame hAthamAM hAtha lIdho. DhA. 1 kaDI 8 pachI - 'gehagATa'. zabda na samajAvAnA kAraNe be zabdo nirarthaka banI AvyA. 'gehagATa', 'gahagATa' zabda che, jeno artha che : Ananda, ullAsa. DhA. 9, ka. 1 : 'daDabaDa udaDI' vAcanabhUla yA lekhakanI bhUla che. 'ka' pratino pATha 'dauDhIka' ThIka lAge che. vAta dahelInI che. doDhI, DoDhI zabdo DahelInA arthanA che ja. dauDhI tenuM jUnuM rUpa che. DhA. 10, ka. 4 : 'kaNikA jara'mAM vAcanabhUla che. kaNi ajara - ema vAMcaveM joie. ajara - vilamba. e - ja kaDImA 'paDakhojI' che, tyAM 'paDakho jI' ema vAMcavAnuM che. 'paDikhaq'no artha
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-79 che - pratIkSA karavI, rAha jovI. (ma.gU. ko.mAM A zabda maLI jAta.) DhA. 11, ka. 2mAM 'aio' che tyAM 'aiso' hovU ghaTe. DhA. 14, ka. 2mAM 'Dhaka cAla' bhUlabharyo lAge che. 'cakacAla' zabda maLe che, DhakacAla nahi. cakacAla = cakacAra, doDAdoDa, dhAMdhala. 'Duhari' (DhA. 9 pachI dUho 9) jevA zabdo mATe rAjasthAnI zabdakoza tapAsavo paDe. sArtha hariyAlImAM miAi zabda noMdhyo che paNa jUnI guja. mAM tevo zabda nathI. paMktimA 'maMdira miAi' che tyAM 'maMdirami AI' ema vAMcatAM artha bese che. 'jaina itihAsa, eka ajANyuM pArnu' bhAratanA eka mobhI jaina zrAvake jaina dharmano tyAga kema karyo - kevA saMjogomAM ko tenI kathA kahI jAya che. A parivAra eTale prakhyAta vijJAnI DaoN. vikrama sArAbhAIno parivAra. sampAdakajI pAse AvA-jaina saMgha sAthe sambandha rAkhatA- 'bhUle-bisare' prasaMgonA sandarbho hajI paNa haze. AvA prasaMgonI dastAvejI zreNi anusandhAnamAM teozrI kare to eka upayogI kAma thavA pAmaze. jaina derAsara nAnI khAkhara-370435 ji. kaccha, guja.
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 agatyanI noMdha A aGkamA vijayadevasUriraGgaratnAkara rAsa nAme kRti sampAdita thaI pragaTa thayela che. temAM teonI nava aMge gurupUjA thayAnI vAta AvI che.. je lokone potAnI aGgapUjA, bhagavAnanI jema, karAvavAmAM rasa che, te varga AvA ullekhothI Ananda anubhave te svAbhAvika vAta che. parantu A ullekha koI zAstravacana ke zAstranuM vidhAna nathI, e muddo paNa ahIM dhyAnamAM levAno che. vijayadevasUri vagere mahApuruSonI te prakAranI gurupUjA thaI hatI, eTalo ja teno matalaba che. A prakAre gurupUjA karavI joIe, na kare to zAstrAjJA-lopa thAya evo te vRttAntano artha ke phalitArtha nathI, e barAbara samajI levU joIe. zrImunisundarasUri, lakSmIsAgarasUri, ANaMdavimalasUri, vijayadAnasUri Adi pUrva puruSoe pUjA karAvyAnA koI dAkhalA ke vRttAnta maLatAM nathI. tema vijayadevasUri-sarIkhA prabhAvaka gacchapati sivAya je te sAdhue potAnI pUjA karAvI ke thavA dIdhI hovAnA paNa dAkhalA maLatA nathI. ___ vaLI, jo koI ghaTanAnA prAsaGgika vRttAnta-nivedanane paNa zAstravidhAna mAnavAna hoya to, A gacchapationA sAmaiyAmAM hAthI-ghoDAnAM dAna apAtAMapAyAM che tenA paNa vRttAntavarNana AvI kRtiomAM maLe che, to tene paNa zAstrAjJA mAnIne tenuM anukaraNa Aje te lokoe karavU ja paDe. anyathA zAstradroha na lAge ? bIjI vAtaH A gacchapationI pUjA gRhastho svayaM karatA hatA; paNa te AcAryAdi sAdhuo te karAvatA nahotA ke te karavA mATe, zAstrAjJAnA nAme, preraNA nahotA ApatA. teo AvI gurupUjA mATe caDAvA bolAvatA nahotA. A hakIkata paNa lakSyamA levAvI joIe. Aje to te mATe preraNA apAtI hoya che, caDAvA bolAvAya che, ane pachI te caDAvAnI rakama mATe gajagrAha paNa thatA hoya che. vaLI, AvI pUjA je te gacchapatinI thaI haze, hareka sAdhunI nahi; jyAre A vargamAM to nAnA
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 anusandhAna-79 moTA, padavI dharAvanAra ke vagaranA-koI paNa sAdhunI navAGga pUjA karavAno eka vyavahAra thaI paDyo che, jene te varga zAstrAjJAnu pAlana mAne cha ! pazcAdvartI koI sAdhubhagavaMte thoDIka gAthAo racI dIdhI, temAM thoDIka prAcIna gAthAo umerI dIdhI, te para vivaraNa banAvI dIdhuM, te nibaMdhAtmaka varNanane A varge, potAne mAphaka Ave tevI vAto hovAne kAraNe, 'zAstra' mAnI lIdhu; ane te pramANe vartavA mAMDIne zAstrAjJAnI duhAI ApavA lAgyA ! A vAta mAnya kema bane ? vastutaH AcArAGgasUtra-vRtti, uttarAdhyayanasUtra tathA vRtti vagere vividha AgamagranthomAM aneka sthAne 'pUjA' zabda 'gurupUjA'nA sandarbhamAM prayojAyo che. tyAM teno artha 'vastra-pAtra vagere tathA sugandhI cUrNa (vAsa.) vaDe gurune bahumAna Apaq' evA prakArano ja artha jovA maLe che. kyAMya sonA-rUpA Adi thI pUjana tathA nava aMge pUjana evo artha ke tAtparya jaDatAM nathI. have A Agamo-kathita artha sAco ke pazcAdvartI nAnakaDA koI prakaraNanI rajUAta sAcI ? viveka haze to sAcuM jaDaze. _ vijayadevasUri mahArAja vagere gacchapatinI pUjA thaI haze jarUra, paNa kyAMya temaNe, A prakAre pUjA karAvavI ke karavI, evo upadeza vA Adeza Apyo hoya tevU jANavA nathI maLatuM. praznottara granthomAM koIe te gacchapatisambandhe thatI pravRtti joIne prazna pUchyA hoya ane gacchapatie tenAM samAdhAna ApyAM hoya tethI tene - te pravRttine zAstrAjJA ke zAstravidhAna mAnI levAnI utAvaLa to, potAnI pUjA karAvavAnI tIvra AkAMkSA hoya te ja karI zake. te samayanA gacchanAyakoe bhale te pravRtti karavI dIdhI hoya, paNa sAMprata gacchadhorI guruo zrIbuTerAyajI, zrImUlacaMdajI, zrIvRddhicaMdrajI, zrIAtmArAmajI - A badhAe to AvI pUjA karAvI nathI, karavAnI himAyata karI nathI, ane karanArA - karAvanArAne samarthana nathI ApyuM balke teno virodha ja ko che. A mahApuruSone jo gurupade mAnyA hoya to potAnI pUjA karAvavAno matalaba teonI AjJAnuM ullaMghana ja thaze. te ullaMghana jemane mAnya hoya temane zuM kahevU ? svairAcAra ja ne ?
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI - 2020 101 sAmAnya buddhi ema samajAve che ke sAdhu paNa, sAdhuveSa dhArI manuSya ja gaNAya. tenI pUjA bIjo mANasa kare te to sAmAnya viveka thI paNa dUranI bAbata bane. mANasa mANasanI pUjA kema kare ? kema karI zake? mANasa potAnI pUjA bIjA mANasa pAse karAvI paNa kema zake ? karavA paNa kema de ? dhAro ke koI sAme cAlIne pUjA karavA Ave to tene rokI to avazya zakAya. Ama sarvAGgINa vicArano sAra eTalo ja ke koI rAsa vagere prakAranI kRtimA AvatI AvI vAtane prAsaMgika vRttAntanivedana ja gaNavAnuM che, zAstrAjJA ke tenuM anusaraNa nahi. tene purAvo ke zAstrano AdhAra mAnavo te to hAsyAspada vAta gaNAya. ema pUchI zakAya ke to te mahApuruSe te karavAnI nA kema na kahI? zAstrIya vidhAna hoya to ja ne ? AvA vAhiyAta praznano javAba zo Apavo ? chatAM eTaluM kahevU joIe ke te bhagavaMtonA samayamAM Avo rivAja hovo joIe ke gacchapatinuM sanmAna Ama- A rIte karavU. te zrAvakonI vadhatI zraddhAno te bhagavaMto niSedha nA karI zakyA hoya. parantu temaNe te dhana para hakka nathI jatAvyo; te mATe preraNA nathI karI; te mATe caDAvA nathI bolAvyA; te caDAvA vagerenI Avako mATe kAvAdAvA ne kleza nathI karyA. e badhAM parathI phalita thAya che ke phakta dAkSiNya guNane lIdhe ja teoe AvI pUjA thavA dIdhI haze. vaLI, e bhagavaMtoe muslima bAdazAho tathA aneka rAjAone pratibodha pamADIne bhAratabharamAM amAripravartana karAvelaM. aneka tIrthonA paTA (pharamAno) meLavelA. kaparA samayamAM saMghanI ne tIrthonI rakSA karelI. hajAro ziSyonA gacchapati hatA. AmAMgeM kayuM kArya A pUjArthI vargamAMthI koNe kae~ ? eka kArya to batADe koI ! pelA bhagavaMtonAM kAryo ja evAM hatAM ke je temane A prakAranI pUjA mATe bilakula yogya athavA atiyogya puravAra karI Ape. evI yogyatA A pUjAlobhI ne potAnI pUjAnA haka mATe zAstra-saMghane avagaNIne korTakAyadAnA cakkaramA phasAya ane phasAve tevA vargamAM kyAMthI Avaze ?
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 anusandhAna-79 eka zrAvake bahu majedAra vAta karelI : nava aMge pUjA A lokonI karavI ja joIe, paNa vidhipUrvaka ja karAya. e mATe pahelAM bhagavAnanI jema emane nhavaDAvavAnA; prakSAla dUdha-pANIno thAya pachI vALAkUcI, aMgalUhaNAM vagere thAya; pachI kesara-candana Adi tamAma aMgapUjA karavI joIe. toja zAstrokta vidhAnano sAco lhAvo maLe ! majAkamAM kahevAyelI A vAta paNa kevI mArmika che ! / chellI vAtaH koI jo potAnI nava aMge pUjA karavAmAM dharma ArAdhanA mAne, ane te viSe ullekha dharAvatI A 'raMgaratnAkararAsa' jevI kRtione zAstra mAne, anI AvI vAtone zAstrAjJA samaje, to teno niSedha karavAno adhikAra kAyado koIne Apato nathI. ovo adhikAra khapato paNa nathI. parantu AvI pravRttine jo koI 'dharma' na mAnatA hoya ke tene zAstrAjJA na mAnatA hoya to, temane te pravRttino virodha karavAnuM svAtantrya paNa kAyado Ape ja che, e vAta paNa bhUlavI na joIe. vaLI, je vargane AvI pUjAmAM rasa che te tema bhale karepotAnA gharamAM rahIne kare; paNa temane bIjAnA gharamAM ke sthAnamA AvIne te kRtya karavAno haka nathI maLI jato; ane potAnA gharamAM AvA kRtya mATe temane AvavAnI koI nA pADe to tenuM te - nA kahevAnu - kRtya binakAyadesara athavA gunhAhita kRtya nathI banI jatuM. te varga potAnA gharamAM rahIne pote mAne te rIte karavA jema svatantra che, tema temane tevA kRtya khAtara potAnA gharamAM AvavA devAnI nA pADavA mATe sAmo varga paNa svatantra che. AmAM kAyado ke korTa hastakSepa karI zake nahi, ke pharaja pADI zake nahi. navAGgI gurupUjAnA sandarbha aMge ATaluM pragaTa cintana.
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
_