________________
૧૦
વિશ્વના કેઈ જીવા એ પ્રકાશમાં મુગ્ધ બન્યાં. કેઈ જીવાએ પેાતાના હૈયામાં અંતર્–દીવડા પ્રગટાવ્યેા. એ દીવડાના તેજમાં પ્રકાશ લાધ્યું કે સુખ મેળવવામાં નથી; છેડવામાં છે. સુખ જડમાં નથી; ચૈતન્યમાં છે. સુખ સચેગમાં નથી; વિયેાગમાં છે. સુખ મહારમાં નથી; અંતમાં છે. સુખ બંધનમાં નથી; મુક્તિમાં છે.
આ પ્રકાશ મળ્યા પછી આત્મા સ્વાધીન સુખનેા આસ્વાદ લે છે. ઈંદ્રિયે! શાંત અને છે, દિલ પ્રસન્ન બને છે. ચિત્ત સ્થિર અને આનંદિત અને છે. આત્મા એના અંતર્ના નિધિમાંથી આનંદ લૂંટતે જ જાય છે. પછી એને એના આનદ્ય માટે આદ્ય સુખસામગ્રીની અપેક્ષા નથી. જેટલે અ'શે એ બાહ્યથી અળગા થાય છે, જેટલે અંશે એ સંગથી વિમુક્ત બને છે, જેટલે અંશે એ જડને ત્યાગે છે, જેટલે અશે એ ઇચ્છાઓને ત્યાગ કરે છે, જેટલે અંશે એ નિવિકલ્પ અને છે, એટલે અશે એને માનસિક ક્લેશ દૂર થાય છે, એટલે અશે એ નિરુપાધિમય બને છે, એટલે અંશે એ પ્રસન્નતાનેા અનુભવ કરે છે, એટલે અંશે એ મુક્તિસુખની ઝાંખી અનુભવે છે. એ નિહાળે છે કે મુક્તિસુખ એ કાઈ દૂરની વસ્તુ નથી; પરંતુ એ એની પાસે જ છે. મેાક્ષ હશે કે કેમ ? મેક્ષમાં સુખ હશે કે કેમ ? હશે તેા કેવું હશે ?જ્યાં સુખની સામગ્રી નથી ત્યાં સુખ કેવું ? જે સુખ દેખાતું નથી તેના માટે વૃથા મહેનત શાને ? મુક્તિનુ સુખ ભાગવનારા કોઈ આત્માએ છે. એ માનવાનું શું પ્રયેાજન ? આવા પ્રશ્નો જે આપણને ઉદ્ભવે છે તેવા પ્રશ્નો એ અંતરાત્માને ઉદ્ભવતા નથી. પેાતાની પાસેનુ સુખ પાતે અનુભવી રહ્યો છે એટલે એવા પ્રશ્નોના એને માટે અવકાશ જ નથી.
