Upmiti Bhav Prapancha Katha

Author(s): Smita P Shah
Publisher: Smita P Shah

Page 6

:શુભપ્રસ્થાન ::
આશરે ૧૩૦૦ વર્ષ પહેલાની વાત છે. ઉપાશ્રયમાં ગુરુચરણે બેઠેલા મુનિ નિર્ણય કરીને આવ્યા હતા કે બસ ! આજે તો હવે ગુરૂ મહારાજને કહી જ દેવું છે કે હવે હું જૈન ધર્મ ત્યાગીને બૌદ્ધ બની જવાનો છું. વાત તો એમ બની હતી કે વર્ષો પૂર્વે જ્યારે સિદ્ધર્ષિને બૌદ્ધધર્મનો વિશેષ અભ્યાસ કરવાની તમન્ના જાગી હતી ત્યારે ગુરુ મહારાજે પૂછ્યું હતું કે તમે જરૂર પૂરતું તો બૌદ્ધદર્શન જાણો જ છો હવે વધુ ભણવાની જરૂર શી છે ? પણ શિષ્યની તીવ્ર તાલાવેલી સામે ગુરુને ઝૂકવું પડ્યું અને પોતાના પ્રબુદ્ધ શિષ્યને બૌદ્ધદર્શનના વિશેષ અભ્યાસ માટે આજ્ઞા આપવી પડી હતી. આજ્ઞા આપતી વખતે કહ્યું હતું કે બૌદ્ધદર્શનનો અભ્યાસ કરતા કરતા તે દર્શન ગમવા લાગે અને તેનો જ સ્વીકાર કરી લેવાનો ભાવ જાગી જાય તો આ રજોહરણ પાછું આપી જ્જો ! શિષ્યને આ વાત રુચિ ન હતી અને તેમણે ગુરુને કહ્યું કે એવી નોબત નહીં આવે ! પણ સિદ્ધર્ષિ ભણવા ગયા પછી ખરે જ બૌદ્ધદર્શન વહાલું લાગવા માંડ્યું અને જૈનધર્મમાં દોષો દેખાવા લાગ્યા. થોડા વખતમાં જ એમ જણાવા લાગ્યું કે બૌદ્ધદર્શન શ્રેષ્ઠ છે એટલે તેનો સ્વીકાર કરી નિર્વાણ મેળવી લઉં ! કરુણા તો બુદ્ધની, સિદ્ધાન્ત તો શુન્યવાદ અને સાધના તો બુદ્ધની ઉપદેશેલી જ શ્રેષ્ઠ છે અને ગુરુની વાત યાદ આવી કે જો બૌદ્ધધર્મ અંગીકાર કરવાનું મન થાય તો રજોહરણ પાછું આપી જજે ! લાવ, હવે આ રજોહરણનું કાંઈ કામ નથી એટલે પાછું આપી આવું ! ગુરુ પાસે આવે છે, ગુરુને પોતાના મની વાત જણાવે છે. ગુરુ તો વિચક્ષણ હતા, સાચા અર્થમાં ગુરુ હતા, મા જેવી મમતા ધરાવતા હતા. તેમને થયું કે આ જીવ ચિંતામણિરત્ન છોડીને કાચના ટુકડા ગ્રહણ કરવા જઈ રહ્યો છે. મારે તેને સમજાવવું જોઈએ કે જૈનધર્મ તો ચિંતામણિ સમાન છે. શા માટે આવા વિચાર કરો છો ? ગુર મહારાજે ખૂબ જ વાત્સલ્યપૂર્વક પ્રેમથી જૈનધર્મની મહત્તા સ્થાપી ! આજે સિદ્ધર્ષિ વિચારમાં પડી ગયા છે કે મારે ખરેખર વિચાર કરવો જોઈએ કે હું શું કરવા જઈ રહ્યો છું ? વિચાર કરતાં કરતાં જણાયું કે ના ! જૈનધર્મ જ શ્રેષ્ઠ છે. મારે તેનો ત્યાગ કરાય જ નહીં. વિચાર બદલાયા, મન થોડું શાંત થયું અને પાછા જિનનિર્દિષ્ટ સાધનામાં તલ્લીન બન્યા.
પણ મન તો ચંચળ છે તેને તો કોઈ વિરલો જ સાધી શકે. થોડા જ સમયમાં દાબેલા વિચારો પાછા બુલંદ બન્યા, સ્પ્રિંગ ઉછળે તેમ ઉછળ્યા અને ફરી બૌદ્ધ બનવાના ભાવ પ્રબળ બનવા લાગ્યા અને વળી ગુરુ મહારાજની આજ્ઞા લઈ