________________
છે (૨૨) • શકત્વકીમુદી ભાષાંતર ધર્મ કૃત્ય સમાપ્ત કરી રાત્રી સમયે પોતાના ઘરમાં રહેલા જિનમંદિર મધ્યે વિશેષતઃ મહાપૂજા રચાવી પ્રભુ આગળ પરમ ભક્તિ સહિત સ્વયમેવ મર્દલ વગાડી દેવોને પ્રિય લાગે અને રાજાઓને પણ દુર્લભ એવું નાટક શેઠે કરવા માંડ્યું, અને શેઠની જે આઠે સ્ત્રીઓ છે તેઓ પણ પોતાના સ્વામીની ઈચ્છાને અનુસરીને તેમજ ધર્મબુદ્ધિથી મધુર વચનયુક્ત પ્રભુગુણ ગાનપૂર્વક ભેરી પ્રમુખ વાજિંત્રના નાદયુક્ત નાચ કરવા લાગી. નગરના લોકો પણ રૂડા વિનોદ વડે દિવસ વીતાવીને રાત્રી સમયે સહુ પોત પોતાના મંદિર (આવાસ)માં રહ્યા. એવામાં સૂર્ય અસ્ત પામ્યો અને ચંદ્રનો ઉદય થયો. કહ્યું છે કે જયારે પશ્ચિમ દિશા અને સૂર્ય એ બેનો સમાગમ થયો અને તેઓનો રાગ જોવામાં આવ્યો ત્યારે પૂર્વ દિશાએ પોતાનું મુખ કાળું કરી દીધું. અર્થાત્ જે સૂર્ય પહેલો પૂર્વ દિશાનો સંગી હતો, તે જ્યારે પશ્ચિમ દિશાનો રાગી થયો, ત્યારે પૂર્વ દિશાનું મુખ કાળું થઈ ગયું. કારણ કે, સ્ત્રી જાતિ ઈર્ષ્યા વિના હોતી નથી. વળી ઉપકારને કરનાર પોતાના પ્રિયબંધુ રૂપી સૂર્યને, નિસ્તેજ થઈ નીચે પડતો (આથમતો) જોઈને, કમલિની રૂપી સ્ત્રીઓએ પોતાનાં કમળ રૂપી નેત્રો મીંચી દીધાં. આવી રીતે રાત્રી પડી એટલે રાજા કામાતુર થયો, તેથી તેને પોતાની પટ્ટરાણી સાંભરી આવી અને તેની ચિંતામાં નિદ્રા પણ આવી નહી. કહ્યું છે કે : પ્રિયાના વિરહવાળા પુરુષને પહેલી ચિંતા આવી, એમ માની નિદ્રા ચાલી ગઈ. કારણ કે, કૃતઘ્ની પુરુષની કોણ ઉપાસના કરે ?
કામાતુર થયેલા રાજાને જયારે નિદ્રા આવી નહિ, ત્યારે તેણે પોતાના મંત્રીને બોલાવ્યો. મંત્રી આવ્યો. રાજાએ કહ્યું, “હે મંત્રીનું ! વનક્રીડા કરવાને જઉં છું.” મંત્રીએ કહ્યું, “હે દેવ ! તમે જો વનમાં જશો, તો ઘણા લોકોની સાથે મોટો વિરોધ થશે, અને ઘણો વિરોધ થવાથી નાશ પણ થઈ જશે. કહ્યું છે કે : ઘણા માણસોની સાથે વિરોધ કરવો નહીં. કારણ કે ઘણા માણસો જીતવા કઠણ છે. સ્કુરાયમાન થયેલા સપનું ઘણી કીડિઓ ભક્ષણ કરે છે.” રાજાએ કહ્યું : “હે મંત્રી ! જ્યારે હું ક્રોધાયમાન થયો, ત્યારે એ બિચારા ગરીબ પુરુષો મને શું કરવાના છે? કહ્યું છે કે કદી મૃગલાંઓએ જન્મ પર્વતના વૈરથી કઠોર થયેલું ચિત્ત છોડી દઈને આદરથી હારની સાથે સંગત કરી, તો પણ શું તેઓ હસ્તિના કુંભસ્થળ ઉપર અથડાતા મોતીના તેજથી જેની કેશવાળ પ્રકાશમાન થયેલી છે, એવા કેસરીસિંહની પાસે રહી શકવાના છે? અર્થાત્
