________________
(૯૨) ૧ સશ્ર્ચત્વીમુદી ભાષાંતર
પીઠે ધારણ કરે છે અને સમુદ્ર દુસ્સહ વડવાનલને વહન જે કરે છે, તેનું કારણ એ છે કે હજી સજ્જનો સ્વીકારેલું કાર્ય પાલન કરે છે માટે !' વળી જે માણસો દેવ ગુરુ સમીપે આદરેલા વ્રતનો ભંગ કરે છે, તે ઉભયલોકને વિષે દુ:ખી થાય છે. શાસ્રકાર કહે છે કે : ‘વ્રત લઈને તેનો ભંગ કરનાર મનુષ્ય સૌભાગ્યરહિત થાય છે; ધન અને ધાન્યરહિત થાય છે; વળી વ્હીકણ તથા દુ:ખી થાય છે; માટે આત્માને જે હિતકારી હોય તે જ આચરણ કરવું. લોકો ભલે ગમે તેમ કહે. કોઈ કંઈ કહે અને કોઈ કંઈ કહે, પણ સર્વ લોકને સંતોષ પમાડવાનો એકે ઉપાય નથી. બહુ બોલનારા લોકો શું કરી શકવાના છે ?'
પદ્મશ્રીનાં આવાં વચન સાંભળીને પદ્મસિંહ ગુરુ તો પોતાને ઘેર ગયા. એકદા પદ્મશ્રીનાં માતપિતા શુભ પરિણામે મૃત્યુ પામીને સ્વર્ગે ગયાં, તે દુઃખથી તે બહુ શોકગ્રસ્ત થઈ. આ અવસર જોઈને બુદ્ધદાસે કહ્યું : ‘હે વધુ ! મ્હારા ગુરુએ ‘તમારાં માતા-પિતા મૃત્યુ પામીને મૃગ થયાં છે.' એમ કહ્યું છે.’ પદ્મશ્રીએ આવાં વચન સાંભળી કોપ કરીને કપટ સહિત તેને કહ્યું : જો આપના ગુરુ એવા જ્ઞાની છે, તો હવે હુ નિશ્ચે બૌદ્ધધર્મ અંગિકાર કરીશ.' એમ કહીને તેણીએ બૌદ્ધયતિને ભોજનાર્થે ઘેર આમંત્રણ કર્યું. તેઓ આવ્યા ત્યારે બહુ આદરયુક્ત બેસારીને તેમની પૂજા કરી.
પછી પદ્મશ્રીએ સર્વ જણના ડાબા પગનું એકેક પગરખું લઈને તેના ઝીણા કકડા કરીને શાકમાં નાંખ્યા, ને તે શાક તેમને સર્વને જમાડ્યું. તે સર્વેએ વળી તે શાકની બહુ પ્રશંસા કરી. પછી પદ્મશ્રીએ તેમને તાંબૂલા દિક આપીને કહ્યું : ‘હું હવે પ્રભાતે બૌદ્ધધર્મ અંગિકાર કરીશ.' ગુરુ ‘તથાસ્તુ’ કહીને ગયા. પણ જ્યાં પગરખાં પહેરવા જાય છે, ત્યાં તો એકેકું પગરખું ન દીઠું; તે જોઈને દાસીને કહેવા લાગ્યા : ‘અમારૂં એકેક પગરખું કોઇ લઈ ગયું છે ?' તે વખતે કોલાહલ થયો તે સાંભળીને પદ્મશ્રી ત્યાં આવી, અને કહેવા લાગી : ‘અહો ગુરુ ! તમે તો જ્ઞાની છો, તો જુઓ ! એ કોણ લઈ ગયું છે ? તમારૂં જ્ઞાન અજમાવો.' તેવારે યતિઓએ કહ્યું. ‘અમારૂં એવું જ્ઞાન નથી.' ત્યારે પદ્મશ્રી બોલી. ‘જ્યારે તમારા પોતાના જ ઉદરમાં રહેલા પગરખાંને તમે જાણતા નથી, ત્યારે મ્હારા માત-પિતાની ગતિ તમે કેવી રીતે જાણી ?' ત્યારે યતિઓએ પૂછ્યું. ‘અમારા ઉદરમાં એ પગરખાં છે, તે તમે કેમ જાણ્યું ?' તેણીએ ઉત્તર આપ્યો : ‘સંદેહ હોય તો બતાવું.' એમ કહીને તેમને વમન કરાવ્યું, એટલે
