________________
(૧૧૨) • શmeત્વમુદી ભાષાંતર 4 તે કોઈએ જાણ્યો નહીં. અહો ! મહારા અશુભ કર્મનો ઉદય આવ્યો, જરૂર રાજા મહારો શિરચ્છેદ કરશે; કારણ કે, જે માણસને જયાં સુખ દુઃખ ભોગવવું લખેલું છે, તેને દૈવ દોરડાં વડે બાંધીને ત્યાં જ લઈ જાય છે.” પછી પોતાના કુટુંબના માણસોને બોલાવીને તેણે કહ્યું : “હારું તો જે થવાનું હશે તે થશે, પરંતુ તમારે કદિપણ દેવપૂજાદિક ત્યજી દેવાં નહીં. કહ્યું છે કે : “નિચ માણસો વિઘ્નના ભયથી કંઈ આરંભ કરતા જ નથી; મધ્યમ વર્ગના લોકો આરંભ કરીને વિપ્ન આવેથી તે પડતું મૂકે છે; પરંતુ જે ઉત્તમ પુરુષો છે, તે તો ગમે તેટલો ઉપદ્રવ કે વિદ્ધ થાયતો પણ લીધેલું કાર્ય મૂકતા નથી.”
આ સાંભળીને કોઈ ઉપહાસ તરીકે બોલ્યો : “અહો શેઠ ! તમારા ગુરુ તો ભલા છે. (અર્થાત્ દેવ, ગુરુ, ધર્મની આરાધના કરતા છતાં તમને વિપ્ન કેમ આવ્યું ?)' ત્યારે શેઠે કહ્યું : “શું એવા એક પ્રપંચીના અપરાધથી અમારા દર્શનને જરાપણ ગ્લાની થાય ? એ પાપ તો એને જ લાગ્યું. કંઈ સમુદ્રને વિષે દેડકો મરી જાય, તો તે સમુદ્રનાં પાણી ગંધાશે નહીં. વળી આ કલિયુગ એવો જ છે, તેમાં સત્યવક્તા નર બહુ દુર્લભ છે; સર્વ દેશો પણ કરભારથી પ્રલયપણું પામ્યા છે; કારણકે, રાજાઓ બહુ લોભી થયા છે; નાના પ્રકારના ચોર લોકો પૃથ્વિને લૂંટે છે; આર્યજન રહ્યા નથી; અને પુત્ર પણ પિતાને સુખકર્તા નથી.”
પછી શ્રેષ્ઠી ઝટ જિનાલયમાં ગયો, ત્યાં જઈને પ્રભુને નમસ્કાર કરીને બોલ્યો : “હે પ્રભો ! જો મહારો ઉપસર્ગ ટળશે, તો જ હું અન્નપાનાદિ ગ્રહણ કરીશ; અન્યથા નહીં.” એમ કહીને ભગવંતની પાસે તે કાયોત્સર્ગો રહ્યો. કહ્યુ છે કે : “ઉપસર્ગ થાય, દુભિક્ષ પડે, વૃદ્ધાવસ્થાને વિષે રોગ આવે, તે ત્રણેનો પ્રતિકાર કરવો હોય તો, અને ધર્મના સ્થાનકનો વિનાશ થતો હોય તો સંખના કરવી.
એટલામાં તો રાજાએ વાતની ખબર પડી, એટલે તેણે કોપાયમાન થઈને કહ્યું : “વૃષભદાસ શેઠનો શિરચ્છેદ જ કરવો, બીજું કંઈ નહીં.” પાસે બેઠેલાઓએ પણ એમજ કહ્યું. ધર્મ પ્રત્યે ધર્મીષ્ઠ અને પાપી પ્રત્યે પાપી રાજા હોય છે, લોકો સજાને અનુસરે છે. કારણ કે, જેવો રાજા તેવી પ્રજા હોય છે. વળી મુનિશ્વર જેવા પણ વનમાં તપ કરતા હોય, તો તેમને પણ ત્યાં મિત્ર, ઉદાસિન અને શત્રુ એ ત્રણ પ્રશ્ન ઉત્પન્ન થાય છે. પછી
