________________
-
વૃષભદાસ શેઠની કથા (૧૧3). રાજાએ યમદંડ કોટવાળને બોલાવીને કહ્યું : “હે યમદંડ ! તું શીઘ જઈને વૃષભદાસ શ્રેષ્ઠીનું મસ્તક છેડીને હારી પાસે લાવ. કારણ કે, ધર્મના આરંભમાં, દેવું આપવામાં, કન્યાદાનમાં, ધન લાવવામાં, શત્રુનો ઘાત કરવામાં, આગ લાગી હોય તે શમાવવામાં, અને રોગનો ઉચ્છેદ કરવામાં વિલંબ ન કરવો.”
એ સાંભળીને યમદંડ જિનમંદિરમાં જઈ તરવાર વડે જેવો શ્રેષ્ઠીનો ઘાત કરવા જાય છે, તેવો જ તેને શાસનદેવતાએ અટકાવ્યો !!!
એટલામાં પેલો વિદ્યાધર એ અશ્વ ઉપર બેસીને જિનમંદિરની ત્રણ પ્રદક્ષિણા કરીને પ્રભુની સન્મુખ આવીને ઉભો. પછી તેણે તે અશ્વ શ્રેષ્ઠીને સોંપ્યો. તેનું આવું વ્રત માહાત્મ જોઈને દેવોએ પંચ પ્રકારનાં દિવ્ય-આશ્ચર્ય ત્યાં પ્રગટ કર્યા. '
આ સર્વ વૃત્તાંત રાજાએ જાણ્યો ત્યારે તે બોલ્યો : “અહો ! દ્રવ્ય છે તે અનર્થનું જ ભાજન થાય છે. અહો ! એ અર્થ કોને અનર્થ નથી કરતો ? ભરતખંડમાં ભરતેશ્વર જેવા ચક્રવર્તીએ પણ ધનના લોભેજ શત્રુ (બાહુબળિ)ના સૈન્યમાં ચક્ર મૂક્યું હતું” એમ કહીને તે તુરત જ જિનમંદિરે આવ્યો. ત્યાં આવી અંજળિ જોડીને શેઠને તેણે કહ્યું: “હે શ્રેષ્ઠી ! મેં અજ્ઞાનપણે આપનો જે જે અપરાધ કર્યો છે, તે તે ક્ષમા કરો.” શ્રેષ્ઠીએ તેને યથોચિત્ ઉત્તર આપ્યો. એટલામાં કોઈએ કહ્યું : “હે શેઠ ! તમે તો ગયા હતા, પણ દેવે તમારી રક્ષા કરી છે. તેવારે શેઠે કહ્યું : “તે ખરૂં છે, પણ કાળને ક્ષયે કોણ કોણ નથી ગયા? જાઓ ! રાવણને ત્રિકુટપર્વત જેવો કિલ્લો હતો, સમુદ્ર સરખી ખાઈ હતી, રાક્ષસો જ યોદ્ધાઓ હતા, કુબેર જેવો મિત્ર હતો અને શસ્ત્ર મિત્ર એવા ઈન્દ્ર વડે અપાયેલા હતા અને સંજીવની વિદ્યા તો જિહાગ્રે હતી; એવો રાવણ પણ કાળને વશ પડ્યો છે.”
એ પછી સૌ લોકોએ શ્રેષ્ઠીનો બહુ માન સત્કાર કર્યો. રાજાએ પણ કહ્યું : જૈનધર્મવિના બીજા કોઈ ધર્મને વિષે આવું માહાસ્ય નથી. કારણ કે, એ ધર્મ છે તે ધનના અર્થિને ધન આપે છે, કામના અર્થિને કામ આપે છે, સૌભાગ્યની વાંછાવાળાને સૌભાગ્ય આપે છે. વળી તે પુત્રના આર્થિને પુત્ર અને રાજ્યના અર્થિને સજા પણ આપે છે. વધારે શું કહેવું તે નાના પ્રકારના સંકલ્પ વિકલ્પોને પણ આપે છે; છેવટ સ્વર્ગ અને મોક્ષપણ એ
