________________
(૬૮) • સૌમુદી ભાષાંતર છે, પણ પાણી તો હાથથી જ પીવાય છે. વળી લક્ષ્મીનું ફલ દાન છે, જ્ઞાનનું ફળ સમતા છે, હાથનું ફળ દેવની પૂજા છે, જીવિતનું ફલ પરપીડા હરવી તે છે, વાણીનું ફળ સત્યભાષણ છે, સંસારનું ફળ સુખ છે, હોટાઈનું ફળ ઉત્તમ લક્ષણ છે, એમ ભવ્યજીવોની બુદ્ધિ સંસારની શાંતીના ચિંતનફલ વાળી હોય છે. તે તેની આબાદી માટે થાય છે.
આ સાંભળીને સૌમ્યાએ પેલા દ્રવ્યથી જિનમંદિર કરાવ્યું. તેમાં પ્રતિષ્ઠા કરાવી. પ્રતિષ્ઠાને ચોથે દિવસે મહાભક્તિથી શ્રી સંઘનું વાત્સલ્ય અને સન્માન કર્યું. બીજા પણ નગરવાસી લોકોને ભોજન કરાવ્યું. કુટિની વસુમિત્રા, તેણીની પુત્રી કામલતા અને પેલા રુદ્રદત્તને પણ તેણીએ ભોજન નિમિત્તે તેડ્યાં. તેમને પણ યથાશક્તિ પ્રણિપતિ કરી સન્માન્યાં. કારણ કે, સાધુ પુરુષો તો નિર્ગુણીજને ઉપર પણ દયા કરે છે. જેમ કે ચંદ્રમા છે તે પોતાની જયોતિને ચાંડાળના ઘરમાં પણ મોકલે છે. નીચનું ઘર પણ ટાળતો નથી.
હવે વસુમિત્રો અને કામલતા પોતાને ઘેર જઈને મસ્તક ધૂણાવી ચિંતવવા લાગ્યાં. “અહો ! આવી સ્વરુપવતી જે સૌમ્યા છે, તેણીને રુદ્રદત્તે શા માટે ત્યાગ કર્યો? અને જો એ તેણીનો ત્યાગ નહીં કરે તો આપણને સુખ કેમ મળશે? માટે કોઈ પ્રકારે એ સૌમ્યાનો જીવ લેવો.” એમ ધારીને વસુમિત્રાએ એક ઘડામાં મહા ભયંકર સર્પ મૂકીને ઉપર પુષ્પો સહિત એ ઘડો સૌમ્યાના હાથમાં આપીને કહ્યું. “હે પુત્રી ! એ પુષ્પથી ભગવંતની પૂજા કર. “એટલે સૌમ્યાએ દેવપૂજા કરી. તેના પુણ્યના માહાત્મથી સર્પ પણ પુષ્યની માળા થઈ ગયો ! એ આશ્વર્ય જોઇને કુષ્ટિની તો વિસ્મય પામી ગઈ. પછી એ ત્રણે જણે તે સૈયાને આભૂષણ, વસ્ત્ર, ભોજન વિગેરેથી સન્માની, તેમજ આશિર્વાદ દીધા. પછી તેજ પુષ્પની માળા સૌમ્યાએ કામલતાના કંઠમાં નાંખી, તો તે માળાનો સર્પ થઈ ગયો અને તેણીને (કામલતાને) ડસ્યો. એટલે મૂછ આવી તેથી તે ભૂમિ ઉપર પડી ગઈ.
પછી કુટિનીએ પોકાર કરી મૂક્યો. તે માળા સર્પ ઘડામાં નાંખી રાજા પાસે લઈ ગઈ, અને કહેવા લાગી કે, “હારી પુત્રી કામલતાને ગુણપાળશ્રેષ્ટીની પુત્રી સૌમ્યાએ સર્પ કરડાવ્યો.' રાજાએ સૌમ્યાને તેડાવીને પૂછ્યું. “તેં કામલતાને વિના કારણે કેમ સર્પ કરડાવ્યો ?' સૌમ્યાએ કહ્યું. હે રાજન ! મેં એણીને નથી મારી. હું તો જૈનધર્મી છું અને જૈનધર્મ તો
