________________
I (૪૬) • શક્યત્વકીમુદી ભાષાંતર છે વખતમાં રાજાધિરાજ થઈ વર્તતો હતો. તે રાજાને સંભિન્નમતિ નામે એક મુખ્ય મંત્રી હતો. તેને સુપ્રભા નામે સ્ત્રી હતી. તેનો સુબુદ્ધિ નામે પુત્ર હતો. તે, તે વખતમાં મંત્રીપણે વર્તતો હતો. એ નગરમાં અંજનગુટિકા વિદ્યાથી પ્રસિદ્ધ એવો રુપ્યપુર નામે એક ચોર હતો. તેને પ્યખુરા નામની સ્ત્રીથી સ્વર્ણપુર નામે પુત્ર હતો.તે હાલ મોટો ચોર થઈ પ્રવર્તે છે. એ રાજયમાં એક જિનદત્ત નામે શેઠ છે. તેને એક જિનમતી નો સ્ત્રી હતી. તેથી અહદાસ નામે એક પુત્ર થયો હતો. તે અદાસ હું પોતે હાલમાં શેઠ થઈ પ્રર્વતું છું.”
આ વાર્તા પડખે ગુપ્ત રહેલા ચોર, મંત્રી અને રાજાના સાંભળવામાં આવી. તેમાંથી સ્વર્ણપુર ચોરે વિચાર્યું કે : “અહો ! હારે ચોરીનો વ્યાપાર હમેશાં છે, પણ આજે આ નવો બનાવ જોવામાં આવ્યો; તે એક ધ્યાનથી સાંભળીએ.” મંત્રી અને રાજા પણ એક કૌતુક જાણી આદરથી સાંભળવા લાગ્યા.
(શેઠ કહે છે) : “હે સ્ત્રીઓ ! આ કથા નજરે જોઈ અનુભવ કરેલી હું તમને કહું છું, તેથી તમારે સાવધાન થઈને સાંભળવી.' સ્ત્રીઓએ કહ્યું કે, “અમારા ઉપર આપનો મોટો પ્રસાદ છે, તેથી અમે સાવધાનતાથી સાંભળીએ છીએ.” શેઠ કહે છે :
પેલો જે પ્યપુર ચોર હતો, તે સાત વ્યસનને સેવનારો હતો. એક વખતે તે ધૂત ક્રીડા કરી ઘણું ધન જીત્યો હતો. પછી તે જીતેલું ધન યાચકોને આપી દઈ પોતે ભૂખથી પીડિત થઈ બે પહોર પછી ભોજન કરવા ઘેર ચાલ્યો. માર્ગમાં રાજાના મંદિર પાસે થઈને નિકળ્યો, એટલે રાજાની રસોઈની સુગંધ તેની નાસિકાએ સુંઘવામાં આવી, તેની ઉત્તમ સુગંધ જાણી તેણે મનમાં વિચાર્યું કે, “અહો ! મ્હારે કંઈ પણ કઠણ નથી ! તે છતાં અંજનબળથી શા માટે આવી સુંદર રસોઈ ન જમવી ?' એમ મનમાં વિચારીને આંખોમાં અંજન કરી તે રાજાના મંદિરમાં પેઠો. રાજાની સાથે ભોજન કરી પોતે રાજા જેવો થઈને ચાલ્યો ગયો. એવી રીતે નિત્યે રાજાની સાથે ભોજન કરીને જવા લાગ્યો; એથી રાજા દુર્બળ થઈ ગયો.
એક વખતે મંત્રીએ રાજાનું શરીર દુર્બળ જોઈને વિચાર્યું કે, “અહો ! શું આ રાજાને ઘેર અન્ન નથી? કે જેથી તે આવો દુર્બળ જણાય છે? કારણ કે, અન્ન વિના શરીર શોભતું નથી. કહ્યું છે કે : “અન્ન વિના શરીર શોભતું
